Kamer staat niet te dringen
om reclame in televisie
Zaak sal met grote nauwkeurigheid
worden voorbereid
Geen toezeggingen aan OTEM
Tumult in Lagerhuis over
afgeluisterd telefoongesprek
Prof. Gerard Brom
herdacht
In memoriam uitgesproken
door prof. W. Asselbergs
Ook
over
veel
U kunt
1959
minder
belasting
betalen
h
V-VAV
N.V. VERENIGDE
VERZEKERING
MAATSCHAPPIJEN (V.V.M.)
i
BLANKENHEYM
JONGE (7.60)niette
De beste sigaret voor 5 december
ANWB over de
parkeer-controle
Academische rouwzitting te Nijmegen
mimmi
Vervanging armenwet
pas in 1960- 61
i
Cursusduur van het
Mavo te hort geacht
De Meulenbelt-zaak
in de Tweede Kamer
DONDERDAG 3 b EC EMBER 1959
PAGINA 5
die goeie ouwe
heeft de sleutel van de gezellig
1200 Keiezen naar
Nederlands Nieuw-Guinea?
Jaargetijde voor Gigli
Voor het gulle St.-Nicolaasfecst alleen
het besteChief Whip in de bekende groene
doos is nog altijd niet overtroffen
in zuiverheid, smaak en kwaliteit.
50 Stuks in geschenkdoos f. 2Ü0
„Indien parkeermeter, dan
een die het geld teruggeeft
Het voortgezet onderwijs
Gasvergiftiging in
Leerdam
Een persoon gedood
als U vóór het. einde van dit jaar een levens
verzekering gesloten hebt.
Door toepassing van de lijfrenteclausule kunt U
een. aanzienlijk gedeelte van de premie (vaak is
dit méér dan 50 ten laste van de fiscus
brengen.
Vraag ons tijdig - dus spoedig - om een deskun
dig advies, dat U tot niets verplicht. Een brief
kaartje Uwerzijds is voldoende.
MALIEBAAN 50 - UTRECHT
(Van onze parlementaire redacteur)
DEN HAAG. 2 dec. Dc regering
"oopt over enkele maanden een concreet
f.'an te kunnen publiceren ter uitwèr-
jj'nc van de beslissing, dat in principe
eclamc rn de t. levisie zal worden
"•■gelaten. Een dergelijke beslissing,
jL'c van de zomer door bet kabinet-
Quay is genomen, kan men pas
beoordelen wanneer er een behoorlijk
"'gewerkt plan is, aldus de staatssecre-
jb.ris voor O. K. en W., mr. Scholten.
"■'i voegde eraan toe. dat er al maan
denlang regelmatig besprekingen met
belanghebbenden worden gevoerd. Die
?'jn nodig om deze zaak goed voor te
bereiden, maar zij zullen nog niet Ici-
-tl tot een contract. Eerst moet dc Ka-
bter over de inhoud daarvan oordelen
baar goetlkciiring geven. Een bericht,
'bt in een Haags blad is verschenen,
dot de O.T.E.M. zendtijd zou zijn toe-
takend, heeft de staatssecretaris ten stel-
'gste tegengesproken.
De Kamer was benieuwd iets meet;
'e vveten omtrent deze zaak, waar zij
bbga] wantrouwend tegenover stond.
7&t is Uw gedachte over „reclame in
de televisie" en wat is eigenlijk „com-
Jherciële televisie", werd er gevraagd,
maar de staatssecretaris ging er niet
2P in. Uit de discussies bleek dat de
^■v.d.A. niet enthousiast is omtrent de
?eti\iteit van het zakenleven, zoals de
beer Schurer zei. De heer Kieft (A.K.)
JJ'as tegen een snelle beslissing, de heer
v®n der Veen (P.S.P.) stond afwijzend
'egenover commerciële televisie zonder
Controle van de overheid en zeer ge
observeerd tegenover reclame in de te-
dt'isie met controle. Freule Wttewaal
h--H.) aarzelde en was zeer benieuwd
b'at er zal gebeuren.
De heer J. Peters (K.V.P.) heeft mr.
^holten de raad gegeven om de school-
l®levisie voor een groot deel in handen
'art het onderwijs te laten, maar hij
*ond het niet nodig aan het onder-
V'i.i.s een aparte zendtijd-machtiging te
grienen. ..Wij kunnen ons goed veren i-
®pn met het standpunt dat bereikt is in
Jje commissie-schooltelevisie", aldus
J*e staatssecretaris. Een advies van de
^'oordvoerder van de K.V.P., om radio
bh televisie in één énkele regeling sa
men te vatten, verwierp de staatsse
cretaris.
Kerkelijke uitzendingen
Mr. Scholten heeft wel medegedeeld,
Jmt het kabinet in beginsel bereid is
Phi aan het verzoek van het I.K.O.R.
ïp voldoen, zodat „uitzendingen van
Jbrkdiensten" voortaan „kerkelijke uit
ladingen" zullen wordén. De Radio-
,aad had hem unaniem geadviseerd dit
yprznek toe te staan. Het wordt nu aan
bh Kerken geheel vrijgelaten om zelf
®brd en inhoud van deze programma's
v'ast te stellen. „Wij huldigen nu een
maal in Nederland het beginsel, dat
y-erk en Staat gescheiden zijn", aldus
ïpr. Scholten. Als praktisch argument
,'St aan deze beslissing ten grondslag,
'at het medium televisie een geheel
f'Sen karakter heeft, dat zich niet leent
v°or uitzenden van lange kerkdiensten.
Het IKOR zal in 1960 20 uur zendtijd
JjHjgen van de 48 uur die in totaal aan
lp kerken wórdt gegeven. De r.-k. Kerk
?!iet eveneens 20 uur. De resterende
v dren worden ter beschikking gesteld
ah het Convent van Kerken.
1 Mr. Scholten zei. dat het kabinet geen
"zwaar heeft tegen het geven van tele-
I 'sie-zendti.jd aan politieke partijen, zij
-et onder bepaalde voorwaarden. Deze
'"w.iu is echter nog zeer beperkt, zo-
pbt er nog geen zekerheid kon worden
-°geven wanneer dat zou ingaan.
-.De staatssecretaris is nog druk bezig
,lph in te werken in de ingewikkelde
diroepzakcn. Dc Kamer gaf hem al-
a*t „rn schilderachtig college over de
,sentiële kwesties die daarbij aan de
-rde zijn. Er ontstond een fel debat
-lpr de vraag, of er een nationale om-
fj?pP moet komen, ofwel dat wij de oni-
jhepverenigingen in hun rechten moeten
De eerste werd verdedigd door een
yan de jongste Kamerleden, mevr.
y®n Someren-Downer (VVD). Zij ge-
Pruikte argumenten die haar althans
hl overdrachtelijke zin transformeer
den in de verschijning van de beken
de olifant, die onverstoorbaar door
porseleinkasten wandelt. Van alle kan-
Jon werd zij aangevallen door Kamer
leden die hun beperkte spreektijd, on
danks het gehamer van de voorzitter,
J'ekten om mevr. Van Someren onder
Jogenargumenten te bedelven,
u. Mr. Roosjen (A.R.), die deze avond
M uitzondering de Kamer presideerde
mede als voorzitter van de N.C.R.V.
her geïnteresseerd was, gaf de heer
niters tot tweemaal toe de gelegenheid
sP1 zijn betoog af te maken, hoewel zijn
ih'eektijd al om was. Bijna was de
K?°rzitter m het debat gesprongen,
'jar hij bedacht zich.
- Mevr. Van Someren haalde een oud
(ijjartl uit de politieke stal, namelijk dat
e „verzuiling". De heer Peters vond
j interessant te vernemen hoever zij
A "aar gevecht tegen dit in haar ogen
x 'hulenkelijk verschijnsel dacht te gaan
V ?,ral in verband met tie positie van de
j,'y-D. in het kabinet. „Ik ben blij dat
t liberale ministers in liet kabinet zit-
jjj. die kunnen dan meevechten", was
antwoord.
Heftige interrupties
ri ^ïr. van Thiel (K.V.P.) interrumpeer-
l.J; heftig en wees erop, dat het niet om
haalde concrete zuilen gaat maar, zo-
vA Uit de discussies bleek, tegen de op-
1'iJJ iiig dat in een vri.ie wereld de vrij-
«<d Z
?hi
an.
O. V.V.D.! niet meer zou be
is in Nederland ook wat de
feh-oep betreft precies als in het onder
uit* in beginsel te organiseren naar
j.-pn levensbeschouwingen. De heer
ip';ft ia.R.) zei dat mevr. Van Some-
I," niets van de waarde van het chrls-
hi2?°m in deze zaken begreep. Het
truJb allemaal niets, mevrouw hield vol,
LJ"at men haar schouderophalend maar
'aatste woord gaf.
Mr, Scholten kon zich gemakkelijk
diten dit gevecht houden. Hij vatte
a 'es samen onder de uitspraak: meer
s?menwerking zou inderdaad gewenst
•".in, niaar men kan van twee stand-
finten uitgaan: ofwel de omroepver-
P'gingen blijven doorwerken en zoe-
*pn dan zoveel mogelijk contact met
,,'haar, ofwel men vormt een enkele
Mionale omroep en laat dan het
j 'ken karakter alsnog zoveel moge-
'fk uitkomen.
De fotografen-kwestie
staatssecretaris moest zich echter
dl' verdedigen ten aanzien van zijn he-
tot vernietiging van de oekase,
«B.rb8 de N.T.S. deze zomer persfoto-
h 11'f de studio heeft geweerd. Mr.
9>t »'ton heeft enige maanden geleden
i,v. uesiuit vernietigd uit een oogpunt
algemeen belang". Uit zijn nade-
Uiteenzetting lileek, dat hij juist op
1^- zebiejj van de voorlichting een mo-
fi» buitengewoon gevaar
lijk vond. Hij heeft twee zaken tegen
elkaar afgewogen: het belang van de
N.T.S.<lie klaagde over binnendringen
de fotografen die last veroorzaakten en
het genoemde algemeen belang.
De heer Peters had ook betoogd dat
liet hier niet organisaties betrof, die
mét overheidsgeld gefinancierd worden,
omdat er voorschotten wordén gegeven
terwijl het kijkgeld het eigen geld is
van de kijkers. Ook dat bestreed mr.
Scholten. Het is geld dat uit kracht van
de wet wordt geheven, dus gemeen
schapsgeld. „Ik weiger de N.T.S. en de
omroepverenigingen t.e vergelijken met
een bierbrouwerij", aldus de staatsse
cretaris, om scherp h, t onderscheid aan
te geven dat hij zag tussen het terrein
van de overheid en dat van de particu
liere organisaties.
Dat de zaak iets met schending van
de auteurswet te maken zou hebben was
volgens hem eveneens uitgesloten. De
vraag of een weekblad, dat door het be
sluit an de N.T.S. speciaal getroffen
zou zijn. de belangen van deze laatste
niet publicaties zou hebben benadeeld,
is een vraag voor de rechterlijke macht.
„Anders zou dc overheid afdalen naar
het niveau, waarop men een krant gaat
uitsluiten, omdat ze onwelgevallig
schrijft".
Musici-salarissen
Van verschillende zijden werd de po
sitie van de orkesten besproken. De
meningen liepen daarbij sterk uiteen.
De heer de Ruiter (CH), Kieft (AP-) en
Willems (PvdA) waren van oordeel,
dat aan de musici van het Concertge
bouworkest tekort wordt gedaan. Mevr.
Van Someren (VVD) daarentegen vond
dat de marge in salarispeil tussen het
Amsterdamse orkest en het Residentie
orkest te groot was. De staatssecreta
ris twijfelde, of het peil van cTe salaris
sen wel de aanleiding kan zijn, dat
men bij een orkest geen positie zou
kunnen aanvaarden. Hij dacht daarbij
ook aan de bijverdiensten, die een mu
sicus gewoonlijk maakt en vroeg zich
af of de tijd wel rijp was om deze zaak
nu reeds nader te bezien. Hij is echter
bereid dit te overwegen na hetgeen de
Kamer had opgemerkt. Do positie van
het Concertgebouworkest heeft in ieder
geval wel de bijzondere aandacht van
mr. Scholten. Dat er een zekere marge
moet blijven in de salarissen tussen
Residentieorkest en Amsterdam, was
voor mr. Scholten een uitgemaakte
zaak, alleen zó kan de bijzondere posi
tie van het Concertgebouworkest ge
handhaafd blijven. Met de heer Wil
lems sprak hij woorden van hulde aan
de nagedachtenis van Eduard van Bei-
num.
De staatssecretaris zal er voor wa
ken dat het Kunstmaandorkest niet
met aantrekkelijke voorwaarden voor
musici de andere orkesten gaat be
concurreren. Het Ned. Kamerorkest
wilde hij zijn landelijke positie het
is aan geen vaste standplaats gebon
den niet ontnemén. Dat uit de sub
sidie die de overheid geeft van
160.000 per jaar dure instrumenten
worden aangekocht, kon mr. Scholten
tegenspreken.
Over de opleiding van dansleraren
zei hij dat deze juist deze week bij de
eerste examens zeer grondig gebleken
is.
De reorganisatie van het toneel, met
alle geruchten omtrent plannen van rle
Ned. Cómcdic en tic Haagse Comcdie
en gedachten in de richting van beper
king van het aantal speelbeurten en
enkelvoudige bespeling, achtte hjj een
volkomen premature zaak, waarover
nog geen eindoordeel kan worden ge
geven.
Wel zijn er bepaalde plannen aan de
Raad voor de Kunst voorgelegd.
Voor beeldende kunstenaars wordt
gedacht aan do mogelijkheid, dat uit
hetgeen zij als contraprestatie aan de
overheid leveren, aankopen door parti
culieren worden georganiseerd. Dit zal
tevens de belangstelling voor dit werk
stimuleren.
Vergelijkingen
Mr. Baeten (KVP) had de staats
secretaris er opmerkzaam op gemaakt,
dat aan subsidie voor de kunstenaars
in totaal 12,5 miljoen op de begroting
is gebracht, hetgeen 1 miljoen meer is
dan voor de financiering van de psy
chopatenzorg. De minister was het met
hem eens, dat dit bedrag wel verhoogd
moet worden, maar wanneer de over
heid waarborgen wil geven voor een
redelijk bestaan van de kunstenaars,
dan moet dat in beperkte zin worden
opgevat.
De overheid heeft slechts een aanvul
lende taak.
De heer Kleisterlee (KVP) pleitte
vooralsnog tevergeefs voor subsidiëring
van de uitzending van Kajotters naar
Afrika. „Daar heeft u nu een prak
tische mogelijkheid om de onderont
wikkelde gebieden bij te staan", was
zijn argument.
De staatssecretaris moest heel wat
initiatieven voorlopig nog in de ijskast
stoppen. De heer Willems (PvdA) en
mej. Ten Broeke Hoekstra (VVD) vroe
gen hem om de zogenaamde „voor
financiering" bij de monumentenzorg
af te schaffen. Laatstgenoemde beval
een goede planologie en een krachtig
bestuursbeleid aan om nog iets van on
ze mooiste landgoederen in stand te la
ten. De heer Kleisterlee vroeg een zo
danige regeling bij de spartsubsidies,
dat deze sporttechnisehe en ook alge
meen vormende mogelijkheden zullen
bieden.
De begroting is z.h.s. aangenomen.
De nota's inzake bouwvolumen voor
het onderwijs, beschikbare schoolruim
te voor liet voortgezet onderwijs en be
hoefte aan onderwijzers bü het lager
onderwijs zijn echter aangehouden.
Advertentie
(met dc baard)
om van die goeie
GEBEID
rjOTTERDAM
üiHj
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG, 3 dec. Het wetsont
werp dat een basis moet gjeven aan de
zgn. „Groepsregeling tot bijstand in het
levensonderhoud" zal pas in het parle
mentaire jaar 1960-1961 aan de Tweede
Kamer kunnen worden aangeboden. Dit
blijkt uit een mededeling van de minis
ter van maatschappelijk werk, mej. Dr.
M. A. M. Klompé, aan de Tweede Ka
mer. De minister zegt daarbij dat het
ontwerp niet alleen een vervanging van
de armenwet beoogt. In de bijstandsre
geling zal moeten worden uitgegaan
van het recht van ieder, die door bij
zondere omstandigheden in moeilijkhe
den is geraakt, om bijstand te ontvan
gen van de gemeenschap.
In haar memorie van antwoord deelt
mej. Klompé verder mee dat de natio
nale raad voor maatschappelijk werk
een commissie heeft ingesteld die het
vraagstuk van het beroepsgeheim in het
maatschappelijk werk moet bestuderen.
Over de Ambonezen wordt gezegd, dat
afgaande op de verklaringen van de
leiding der groep Keiezen de gehele
groep (1200 personen) overbrenging
naar Nieuw Guinea verlangt. Het amb
telijk overleg over eventuele toelating
is nog niet afgesloten. De subsidie-rege
ling voor. het uitvoerend algemeen maat
schappelijk werk wordt volgens een me
dedeling van de minister opnieuw in be
schouwing genomen.
ROME, 1 dec. De tweede verjaar
dag van het overlijden van de Italiaan
se tenor Beniamino Gigli is vandaag
in Rome herdacht met een gezongen
jaargetijde. Vooraanstaande personen
uit de Italiaanse muziekwereld woon
den de plechtigheid bij.
Advertentie
Chief Whip op hderslip!
DEN HAAG, 2 dcc. De ANWB
heeft de minister- van verkeer en wa
terstaat een uitvoerige uiteenzetting
toegezonden omtrent de inzichten van
de bond met betrekking tot de beide,
thans elders in Europa in gebruik
zijnde controle-middelen op de over
schrijding van een toegestane par-
keerduur, de parkeermeter en de
parkeerschpf. Zoals bekend geeft de
ANWB op grond van tal van prak
tische overwegingen verre de voorkeur
aan de parkeerschijf.
De toeristenbond wijst echter, voor
het geval de daartoe bevoegde instan
ties onverhoopt toch de parkeermeter
zouden verkiezen boven de parkeer
schijf, de minister op de wenselijkheid
dan zodanige regelen te stellen, dat een
type parkeermeter in gebruik wordt ge
nomen, die het ingeworpen muntstuk,
na het in werking treden van het me
chanisme, weer teruggeeft.
Een dergelijke parkeermeter zou, on
verminderd de bezwaren, die tegen de
parkeermeter in het algemeen als zoda
nig kunnen worden aangevoerd, ten
minste geen onredelijke belasting van
de „kort-parkeerdêr" betekenen, zo
meent de ANWB.
Met het oog op de eventuele toepas
sing van het bedoelde type parkeerme
ter, verzoekt de ANWB de minister de
wettelijke bepalingen zodanig te formu
leren, dat deze de invoering van een
dergelijke .meter niet in de weg staan.
Dat de gemeenten uit een erge lijk
type parkeermeter geen inkomsten put
ten, acht de ANWB niet bezwaarlijk,
immers, de gemeenten dienen de kos
ten van verkeersvoorzieningen te be
strijden uit de algemene middelen. De
winsten, die andere soorten parkeerme-
ters zeker kunnen afwerpen, te besteden
voor parkeergarages, ringwegen etc.
heeft weinig effect.
Een dergelijk fonds, in feite samenge
steld uit bijdragen, die voor elke auto
mobilist afzonderlijk hinderlijk zijn, zal,
vergeleken met de bedragen, die nodig
zijn voor de stedelijke verkeersvoorzie
ningen, bijzonder klein zijn.
))EN HAAG, 2 dcc. De in het
„Mulo-verband" samenwerkende Mulo-
organisaties hebben zich in ccn geza
menlijk adres gewend tot de Tweede
Kamer oiri bezwaren kenbaar te maken
tegen het wetsontwerp op het voortge
zet onderwijs, waarvoor zij overigens
waardering zeggen te hebben.
In het wetsontwerp wordt de cursus
duur van het Mavo <is Mulo) in feite
als drie jaar gesteld. De organisaties
houden vast aan een vierjarig Mavo
als grondtype. Een al té eenzijdige
aanduiding van het Mavo als voorop
leiding voor beroepsonderwijs achten
zij een te ernstig functie-verlies voor
de Muloschool.
Een scholengemeenschap achten de
Mulo-organisaties alleen dan aanvaard
baar, wanneer hieronder verstaan
wordt een ongedeelde, organische een
heid, waarin differentiaties mogelijk
zijn. De normen voor klassesplitsing
dienen voor kleine even goed ais voor
grote scholen te gelden, aldus het
adres.
Een afsluitend examen na drie jaar
met daaraan verbonden officieel diplo
ma wordt door de organisaties als niet
pedagogisch verantwoord afgewezen.
(Van onze Londense correspondent)
LONDEN, 3 dec. Er vond gisteren
een scène plaats in het. Lagerhuis. De
vorige weck heeft de Britse Medische
Raad een arts het recht ontnomen om
nog langer te praktiseren, zulks op
grond van het feit dat hij immorele be
trekkingen had onderhouden met een
van zijn patiënten. De Medische Raad
bediende zich voor het vormen van
zijn besluit o.m. van bewijsmateriaal,
hem verleend door de politie, die een
telefoongesprek bad afgeluisterd tussen
dr. Fox en een buurvrouw. De opposi
tie wenste te weten wie toestemming
had gegeven voor het afluisteren van
bedoeld gesprek.
De Postmaster-General antwoordde,
dat hij er niets mee te maken had, aan
gezien de politie het gesprek had afge
luisterd met toestemming van de buur
vrouw. De oppositie was over dit ant
woord ten zeerste gebelgd en er ont
stond een tumult dat tenslotte leidde tot
een treffen tussen de oppositieleider
Gaitskcll en de nieuwe Speaker, Hylton-
Foster. Dit laatste betrof een beschul
diging van de zijde van Labour dat de
regering inlichtingen harl verstrekt over
het afluisteren van het, telefoongesprek
aan het dagplad The Times voordat zij
die inlichtingen had gegeven aan het
Lagerhuis. Dit laatste was evenwel
slechts een bewijs het feit dat de te
nen van Labour na de verkiezings
nederlaag nog langer zijn dan voor
heen.
De Speaker liet zich, ondanks alle
voorgewende verontwaardiging van
Gaitskell en Bevan, niet uit zijn tent
lokken, en weigerde toestemming te
geven voor het voortzetten van het plot
selinge debat. Hij adviseerde Gaitskell
om een motie tegen hem, de Speaker,
in te dienen, indien hem het besluit om
voort te gaan met het volgende onder
werp van de parlementaire agenda niet
aanstond.
Het is onwaarschijnlijk dat Gaitskell
en de zijnen een dergelijke, tegen de
Speaker gerichte motie zullen indienen.
Zij hebben het gisteren al te bont ge
maakt, en niet alle leden van de La-
bourfractie waardeerden de grofheid
van hun leiders*
DEN HAAG, 3 dec. De voorzitter
van de Tweede Kamer dr. L. Korten-
horst heeft gistermiddag in de kamer
medegedeeld, dat de beraadslagingen
over de nota inzake het artsenechtpaar
Meulenbelt vanavond 8 uur zullen wor
den gehouden in openbare vergade
ring.
LEERDAM, 2 dec. Vanmiddag is te
Leerdam de 49-jarige V. W. Leiting
dood in de badcel van zijn woning aan
getroffen.
Vermoed wordt dat hij niet heeft be
merkt, dat de gasgeyser niet meer juist
functioneerde. De overledene laat een
vrouw en twee kinderen achter.
Onderzocht ordl of de ventilatie-
koker verstopt kan ',:n geraakt en de
afvoer voor verbrandingsgassen daar
door kan zijn belemmerd.
NIJMEGÈN, 3 dec. Hedenochtend
verenigde zich in de aula van de ka
tholieke universiteit van Nijmegen de
Nijmeegse universitaire gemeenschap,
om in een plechtige academische rouw
zitting de nagedachtenis te gedenken en
te eren van een van haar grootste le
den, de dezer dagen overleden emeri
tus hoogleraar Gerard Brom, wiens ac
tiviteiten rond de twintiger jaren de
definitieve stoot gegeven hebben tot de
Advertentie
oprichting van deze universiteit en die,
als een uitzonderlijk beoefenaar van de
geesteswetenschappen in ons vaderland,
onder de grootsten van haar hooglera
ren gerekend mag worden.
Het in memoriam werd uitgesproken
door Brom's opvolger op de leerstoel
in de Nederlandse en algemene letter
kunde, de hoogleraar W. J. M. A. As
selbergs. Deze schetste de betekenis
van Brom als geschiedschrijver en we
tenschapsbeoefenaar, zonder voorbij te
gaan aan de talrijke andere initiatieven
welke van Brom zijn uitgegaan, terwijl
de mens Brom, zoals hij in het Nij
meegse academische milieu tot voor
kort verkeerde, in een waarheidsgetrou
we en piëteitvolle karaktertekening her
dacht werd.
Prof. Asselbergs wees op de beteke
nis van Brom's dissertatie over „Von
dels bekering", in welker inleiding hij
voor de historische wetenschap de taak
stelde „achter de kennis van de fei
ten die van de geesten op te eisen,"
welk devies voor Brom de meest itout-
moedige keuze van een levensloop be
tekend heeft. Spoedig na zijn promotie
verscheen „De nieuwe Kruistocht",
een overzicht van de geschiedenis der
drankbestrijding, bedoeld om de pio
niers te huldigen, die toentertijd iets
ergers kregen te doorstaan dan grap
pen van wie wel een schaepmannetje
beliefden. Bij integralisten waren de ge
heelonthouders verdacht van ongepaste
meegaandheid met nieuwlichterij, die
de vastheid van hun geloofstrouw zouden
kunnen doen smelten.
In het door hem opgerichte tijd
schrift De Beiaard hield Brom zijn
pleidooien ten gunste van de katholie
ke universiteit, welke uiteindelijk de
doorslag gaven tot de oprichting en tot
de vestiging in Nijmegen, waar de re
dactiestaf en de medewerkers van De
Beiaard de kerngroepen van de eerste
professoren zouden vormen. Na zijn be
noeming tot hoogleraar komen bijna
jaar voor jaar de vruchten van zijn
wetenschappelijke arbeid los. Tevoren
had hij moeilijk een onderdak kunnen
vinden voor zijn schrijverschap. Kranten
hadden zijn sympathie niet: hij had er
in de broederstrijd tussen de geloofsge
noten te veel ellende van gezien. Of tijdi
ge scholing bij 'n ervaren hoofdredacteur
hem toch niet wantrouwig zou hebben
gemaakt tegen te veel verdediging van
dingen, die daar niet om vroegen, staat,
aldus prof. Asselbergs, achteraf te be
zien. In bijna al de studies welke tij
dens en na zijn professoraat verschij
nen volgt Brom een werkwijze, welke
hem als docent steeds het beste is be
vallen: het nagaan van de ontwikkeling
van een motief; aldus zijn al zijn wer
ken met uitzondering dan van een
aantal biografieën doorsnee-studies
geworden. Het materiaal, dat hij hier
voor verzamelde, „wordt gekruid door
een schier alomvattende kennis van
plaats en tijd, verbonden met verras
sende tegenstrijdigheden en onverwach
te overeenkomsten, en overgoten met
een vloed van snaaksheid, die van ge
heime binnenpret tot agressief sarcas
me wisselt naar behoefte van de hoofd-
smaak.
Brom's scherpe afwijzing van de
kunstrichting, die werd voorgestaan
door de jonge dichters en prozaschrij
vers van het maandblad „De Gemeen
schap", houdt verband met deze over
heersende drang naar geloofsgetuige
nis boven gemoedsuitstorting. Heel de
beweging van de jongeren uit de ja
ren 1923-1933 zag hjj op dat moment
als een uitvloeisel van het integral! s-
me, waartegen zjjn grootste bezwaar
was gebleven, dat het ook in geloofs
zaken, nog wel bij monde van een pries
ter, valse getuigenis aflegde.
Wie hem ontmoette en in welke ver
houding hij vervolgens tot hem kwam
te staan, iedereen kende hem in heel
Nederland als katholiek. Wijzelf, aldus
prof. Asselbergs, die hem aan deze uni
versiteit hebben werkzaam gezien, er
voeren bij al wat hij aanried of tot
stand bracht, dat zijn drijfveer tot woord
en gedrag, steeds in beweging werd
gebracht door zijn geloof.
Zijn apostolische gezindheid ver.
liet hem geen ogenblik. Wat hem in
schrijvers als Multatuli en Nietzsche zo
veel meer aantrok dan in andere schrij
vers van betekenis, was hun ontembare
getuigenisdrift. Hjj heeft honderd malen
en in alle toonaarden te verstaan ge
geven, dat kracht van overtuiging die
uit daden bleek, hem liever was dan be
weeglijkheid van gemoed of vaardigheid
van vormvermogen. Overeenkomstig
deze eigen voorkeur verdient hij ons
menselijk oordeel. Het bewondert in
hem een groot man. Het huldigt in hem
een groot karakter. Het vereert in hem
een groot christen.
