Abstractie wint ook hier terrein
De spanning tussen oorspronkelijkheid,
beïnvloeding en epigonisme
Vondst
Labour weigert medewerking
aan commissie-Monckton
Ned. Kabel kwam slechts met
de hakken over de sloot
i
l
Psychiatrische inrichting in
Poortugaal hestaat 50 jaar
s
a
KUNSTENAARS UIT BRABANT
in het Zoeklicht
Opheffing Grootboek
Woningverbetering
Vrachtenmarkt
Besluit ondergraaft van
de Afrikaanse bevolking
Enkele minder belangrijke ivijzi-
gingen in statuten afgestemd
Kredietverlening
gestegen
Waterman"
de wereld rond
pagina!
Blinde prinses
Veilig Verkeersactie in
Zuid-Holland
„Weinig minder dan een tragedie"
Geen commissie van
goede diensten
33 banken in oktober
Den Haag wil ver-
huizerstaak verlichten
li
g
NSC
WOENSDAG 9 DECEMBER 1959
Voor de vijfde maal heeft het Stedelijk Van Abbe-
museum te Eindhoven zijn poorten opengezet voor
Brabantse kunstenaars. In die vijf exposities heb
ben vele Brabanders de kans gekregen hun werk
voor een uitgebreid forum van bezoekers te pre
senteren. Sommige namen kwamen verscheidene
malen opduiken, andere zag men niet terug. Meer
op het monumentale werk gerichte schilders, zoals
Brabant er verscheidene kent, zag men niet, of
slechts een enkele maal. Is het omdat zij door hun
opdrachten weinig tot vrij- werk geraken of is hun
recent oeuvre door de uitgebreide jury te licht
bevonden? Ook de beeldhouwers zijn ditmaal niet
aanwezig. Hierdoor komt het dat de tentoonstelling
een wat eenzijdig beeld geeft, terwijl het toch de
bedoeling geweest zal zijn het algemeen spectrum
van de artistieke mogelijkheden te beklemtonen.
Maar wat ook de overwegingen van de jury ge
weest zijn: feit is, dat ook in Brabant de abstractie
veld wint en daarmee doet zich dadelijk het pro
bleem voor in hoeverre men te maken heeft met
oorspronkelijkheid, beïnvloeding of epigonisme.
Het is onmiskenbaar dat grote tentoonstellingen
van bekende meesters (met name Bazaine) diepe
indruk gemaakt moeten hebben op de doorgaans
zoekende jongeren. Men moet aan dit probleem
echter een niet te zwaar accent geven, want ook
de figuratieve schilders staan aan velerlei beïn
vloeding bloot en in de meeste biografieën van
grote meesters wordt men steeds weer getroffen
door de inwerking van anderen en dan accepteren
wij dat zonder meer.
De moeilijkheid is, dat bij een kritische beschou
wing van figuratieve kunst van de Renaissance af
een bepaald systeem ontwikkeld is, met schier
vaste normen en vergelijkingsmateriaal. De beoor
deling van tachisme en abstractie eist een nieuwe
code, een andere geestesgesteldheid. Het wordt,
met andere woorden, moeilijker eerlijkheid van
bedrog te onderscheiden, wezenlijkheid te ontdoen
van bijkomstige onbelangrijke zaken. Men wil het
immers echt mooi vinden of er door geschokt
worden, men wil niet schouderophalend voorbij
hefev„geklodder" lopen, denkend „dat kan ik ook
wel", men wil geen symptoom zien van dat wat
afgedaan kan worden met de term groeiend
infantilisme.
Wetsontwerp ingediend
Mobiel teststation voor
weggebruikers
Geen sinecure
C
11 f
Se
va
41;
tü
h)
BrVIERTIJDINGEN
b
h
Het gaat er om de kritiek niet te doen
ontaarden in louter razen en tieren,
schouder-ophalen en smalend lachen
omdat men er niets van begrijpt. Het
is nodig zich te doordringen van de we
zenlijke betekenis, want dan krijgt men
pas de kans het kaf van het koren te
scheiden. Om met enig succes een
waardebepalend oordeel te vormen en
om het geloof in de toekomst te behou
den zijn èn begrip èn kritische zin nodig.
Ieder die idealisme en geloof wil uit
dragen mag immers niet menen, dat wij
leven in een tijd van compleet nihilis
me want uit nihilisme wordt weinig
goeds geboren. Hij mag echter ook niet
menen, dat de kunst thans het tijdperk
van de alleenzaligmakende stijl bereikt
heeft men bespeurt die gedachte nog
wel eens bij de zaakgelastigden van
MEN LEEST TELKENS WEER over
prinsessen. Van een prinses, die keizerin
wordt, van een prinses, die steeds popu
lairder wordt in haar nieuwe vaderland,
nl. prinses Paola van België, van onze
prinsessen, wier verschijnen in de inter
nationale wereld weerspiegeld wordt in
berichten en foto's in de internationale
pers. Maar men leest nooit iets over een
blinde prinses.
Het is deze blinde prinses, die dezer
dagen heel bescheiden een interview aan
een vertegenwoordigster van een buiten
lands damesblad verleende. Hierdoor we
ten we er nu iets van en kunnen we het
aan onze lezers en lezeressen vertellen.
De blinde prinses is prinses Margherita,
infante van Spanje. Ze is niet alleen
blind, maar tevens lijdt ze aan de be
ruchte bloedziekte, welke in de Spaanse
koninklijke familie heerst. Toch is ze
gelukkig, naar ze aan haar interviewster
verklaarde. Ze is gelukkig, omdat ze kan
werken en veel voor weeskinderen kan
doen, hun een beetje levensgeluk vermag
te verschaffen. En bovendien, in een der
pupillen van haar ogen, die sinds haar
geboorte zonder licht zijn, zit een heel
klein gaatje en hierdoor kan ze soms iets
zien, intussen alleen maar kleuren. Maar
dat ze af en toe in staat is, kleuren te
onderscheiden, vindt ze al een grote ga
ve des hemels.
Enkele jaren geleden woonde de infante
nog in de ouderlijke villa te Estoril, waar
de Spaanse troonpretendent. Don Juan
Carlos, met zijn gezin verblijf houdt. Ze
is het derde kind van Juan Carlos en
diens echtgenote, Maria Mercedes. De
thans eenentwintig-jarige heeft van het
begin af aan getracht, een normaal leven
te lijden en zich niet door haar blindheid
terneer te laten slaan. Zo vroeg mogelijk
leerde ze lezen en schrijven en daarna
begon ze, eveneens in brailleschrift, mu
ziek te studeren, zodat ze nu uitstekend
op de piano thuis is. Bovendien bespeelt
ze het accordeon, waarmede ze vrolijk
heid en levenslust om zich heen ver
spreidt. Ze werkt in een weeshuis te Ma
drid. De betrekking van kinderverzorgs
ter daar kon ze aanvaardr nadat ze ge
durende een jaar een cursus in kinderver
pleging had gevolgd.
DE INFANTE MARGHERITA heeft
haar zintuigen op buitengewone wijze
ontwikkeld. Wie ze ooit ontmoet heeft,
herkent ze aan de vorm en de druk van
de hand. Ze voelt de vormen van de
haar omringende voorwerpen onfeilbaar
aan, volgt met haar handen het bloeien
der bloemen en kan zelfs aanvoelen, of
de hemel bewolkt is of niet. Eens hoopt
ze een gezin te kunnen stichten en haar
krachten daaraan te wijden. Haar diepste
verlangen is. al was het maar even de
gezichten van haar vader en moeder, haar
zuster Maria del Pilar en haar broer
Juan Carlos te kunnen onderscheiden,
vooral dat van haar moeder.
Ze is gaan werken, nadat haar een
grote tragedie overkomen was. Enkele
jaren geleden speelde haar jongere broer
Alfonso, de laatstgeborene, met 'n pistool.
Het wapen was geladen en de jongen
werd, toen het schot onverwacht afging,
op slag gedood. Ze was de enige, die zich
toen in de buurt bevond. Ofschoon blind,
deed ze alles om hem te reddep en het
bloed te stelpen. Haar handen zeiden haar
spoedig, dat haar speelgenoot dood was.
LANGE TIJD DAARNA liet ze zelfs
haar accordeon in de steek. Tot ze op
een goede dag tegen haar ouders zei,
Estoril te willen verlaten, om naar Ma
drid te gaan. Daar behaalde ze haar di-
oloma voor kinderverzorgster, hetgeen
haar tamelijk gemakkelijk viel. aange
zien ze reeds voor verpleegster gestudeerd
had en ze ging in het weeshuis aan het
werk.
Sindsdien kreeg ze de haar aangeboren
vrolijkheid terug. Deze blinde prinses
gaat allerminst gebukt onder haar blind
heid. Ze voelt zich, zoals gezegd, gelukkig
en kent geen mooiere uren dan die,
waarin de weeskinderen op de maat van
haar accordeonmuziek dansjes uitvoeren
Wanneer ze alleen is, speelt ze bij
voorkeur klassieke muziek. Haar lieve
lingscomponist is Joaquin Rodrigo, de
blinde componist, wiens „Concerto di
Aranjuez" ze bij voorkeur ten gehore
brengt. Maar dit neemt niet weg, dat ze
ook van moderne muziek en amusements
muziek houdt. Als ze naar de radio ge
luisterd heeft, kan ze voor de weeskin
deren direct de nieuwste schlagers spe
len
biënnales en officiële tentoonstellingen,
het zijn profeten die brood eten want
ook de kunst van nu is een doorgangshuis
naar iets anders. Wij staan mogelijk op
een keerpunt, maar een keerpunt is nooit
een definitief stadium. Men kan het in
zekere zin eens zijn met Sandberg wan
neer hij schrijft in „Museumjournaal":
,.De periode van onderdrukking en ver
valsing waarin wij leven vraagt niet ons
antwoord maar schreeuwt om protest.
Dat protest in 1945 in wijde kring levend
is gaandeweg ingekapseld in het droom-
bestaan van de welstand die onze samen
leving sust, slechts een enkele maal wak-
ker geschud door Russenvrees of atoom
angst. In een kleine groep kunstenaars
voornamelijk jongere, met enkele
oudere medestanders komt die onder
stroom boven en breekt baan met een
vitaliteit die de in welstand doezelende
burger verschrikt, zijn onwaardige tevre
denheid verstoort".
Al is die onderstroom van vitaliteit
al weer een gemeenplaats, onder welks
mom domheden en platvloerse niets
zeggendheid schuil gaan, toch is de heden
daagse kunst werkelijk meestal slechts
te begrijpen als een onmachtig protest
tegen het welgesteld droombestaan van
onze huidige welstand. De dood van de
kritische geest bij onze nationale borst
klopperij over bereikte resultaten kan
slechts de ingedommelde negentiende-
eeuwse voortreffelijkheid doen herleven,
zij het dat de burger nu geen glaasje
slemp meer drinkt voor het slapen gaan
en op pantoffels denkt over het kwaad
van het opkomend socialisme, maar bij
televisie en radio zich weldadig aanpast
aan de smaak van de grootste gemene de
ler.
Deze gedachten overvallen je ook
weer bij het zien van Brabanders in het
Van Abbemuseum, maar bij het begrip
dat men kan opbrengen voor de pogingen
tot vernieuwing groeit ook de kritiek op
de onmacht. Onbewust zullen velen voe
len dat het gaat om een kreet, teneinde
de onovertroffen burger aan het schrik
ken te maken. Velen zouden zelfs tevre
den zijn met de rol van de roepende in
de woestijn, maar weinigen beseffen, dat
hun roep klankloos is en wellicht hier en
daar is ingegeven door de gedachte mee
te willen doen met de „modernen" omdat
in die hoek de succes-jongens zitten.
Een der kritische opmerkingen die
men nog al eens vernomen heeft over
de aard van deze tentoonstelling is,
dat het typisch Brabantse karakter bij
de huidige schilders totaal zoek is. Wat
men daarmee bedoelt is moeilijk te om
schrijven. Men kan het probleem niet
afdoen met te verwijzen naar vrouwen
met kanten mutsen, interieurs van boer
derijen met de platte buis, stulpen in de
Peel of Permeke-achtige landschappen
van de Kempen. Merkwaardig is, dat
Van Gogh in zijn Brabantse tijd wel
degelijk een typisch beeld van het volk
gaf, evenals hij het deed van de Drente
naar, van Parijs en van Arles. Hetzelf
de kan men zeggen van Mondiaan
toen hij in Zeeland werkte een Rem
brandt is niet los te denken van Am
sterdam. Canaletto niet van Venetië,
Toulouse Lautrec niet van Parijs. Zo
kan men doorgaan met het noemen van
associaties bij vele meesters. Maar er
staat tegenover dat de moderne kunst
beslist een mondiaal karakter heeft.
Een gelijk gerichte werkwijze treft
men in Amerika, Europa, zelfs in Ja
pan. Onze geestelijke problemen zijn
dan ook nauwelijks meer van lokale
aard. En toch hebben de Brabantse
schilders een likaal karakter, want op
enkele uitzonderingen na bestaan zij bij
de gratie van het gewest. De tentoon
stelling over te brengen naar Amster
dam bijv., wat vorig jaar geschied is,
doet het geheel beslist degraderen.
Ook bij de overwegend abstracte schil
ders is een duidelijke lijn te bespeuren.
Zij loopt van bewust brutaal tachisme
naar groter verfijning, waarbij men zo
nu en dan zelfs van estheticisme kan
spreken. De sterkste en meest markan
te figuur is wellicht Jan van Eyck uit
Gerwen. Hij is geen groot colorist maar
zijn voorstudies en samenvattingen van
de graflegging worden tenslotte tot bij
zonder indringende tekens in zwarten,
witten en grijzen. Over dit onderwerp
heeft hij liefst 24 grotere en kleinere stu
dies gemaakt, waarin hij van gestyleerd
naturalisme komt tot complete abstractie,
waarin nog slechts figuren te hervinden
zijn wanneer men de gehele voorgeschie
denis nauwkeurig gevolgd heeft Duidelijk
is een ontwikkeling te bespeuren, duide
lijk ziet men zijn kleur-armoede, soms
bijna onmacht in de gestyleerde, de meest
figuratieve voorstudies. In grote onstui
migheid gaat Lennaerts te werk. Bij hem
geen zucht om te behagen. Het vroege
werk van Pollock is hem niet vreemd,
wild en schijnbaar zonder ordening
monteert hij zijn verf-strepen; slierten,
zo uit de tube gaan in wirwar over
het doek. Sommige werken, zoals „de
dreiging" zijn verrassend, of liever ont
hutsend. Toch is het de vraag of deze
schilder het houden zal, hij lijkt al te
gauw bij een eindresultaat te zijn aan
beland. een punt, waarop nauwelijks nog
voortgang mogelijk is. Hetzelfde kan
men zeggen van de tachist A. Snijders.
Hij moest met grote snelheid werken
want alle 25 geëxposeerde werken zijn
nog dit jaar ontstaan. Men krijgt dan ook
de indruk, dat alles wat hij maakt, direct
exposabel geacht wordt Dit is een stand
punt, dat zelfs de grote meesters niet zou
den durven huldigen. Hier verliest de
schilder de zelfkritiek en men vraagt
zich af, of dat niet onontkoombaar wordt
voor allen die op deze wijze te werk gaan.
De mooiste schilder van de groep is
ongetwijfeld Jacques van der Heyden.
Ook hij werkt rusteloos en vervaardigt
veel, zoveel, dat een strengere selectie
zijn inzending beslist ten goede zou zijn
gekomen. Zijn coloriet is sereen en de
peinture is zeer doordacht en geordend.
Er zijn enkele mooie tempera-verven op
papier en de sterkte der compositie
zoekt hij veelal in afwijkende formaten.
Bij Ton Frenken wordt het estheticisme
soms wat gewild, een element dat het
werk erg aan de tijd gebonden maakt.
De blauwe zee frappeert in het begin bij
zonder maar bij langere beschou
wing zakt het terug. Het beeld van Am
sterdam met de sterke rode elementen is
boeiend en virtuoos, evenals het geabstra
heerde stilleven met olielamp.
Expressionistisch en geladen is het
werk van Debij. Soms krijgt het satiri
sche eigenschappen, zoals in de diplo
maat met de groene kop en de gewonde
nar. Zijn rood stilleven is wellicht het
krachtigst gebouwd. Expressionistisch
zijn eveneens de gouaches van F.
Smeets. Hij werkte enige tijd bij Ko-
koschka. hetgeen wel te bespeuren is.
Vooral de twee portretten vallen bij
zonder op. Dromerig is Thea Gregoor, die
de wonderlijke wereld van Chagall sterk
geboeid moet hebben. Vooral het rots
landschap in Bretagne ademt een prach
tig poëtisch atmosfeer .Zeer gevoelig zijn
ook de getekende kinderportretjes van
Antoinette Wenthold. De overige exposan
ten zijn: Jan van Gemert. die een bijzon
dere maecenas, vond in A. Nijssen te
Eindhoven, bezitter van alle geëxposeer
de werken; H. Leyendekkers, met fantas
tische penseel-inkt-tekeningen; Jean Nies,
die met zijn abstracties niet bijster sue-
cescolle pogingen onderneemt om zijn
meer persoonlijke vroegere werk te ver
geten; R. Peeters, een abstract schilder,
waarvan nog weinig te zeggen vhlt; J.
van Hiel met wonderlijk vage. zacht ge
ringe monotypes en J. Scheepens, van wie
wel enkele aquarellen van maaiers en
spitters gesignaleerd kunnen worden,
maar als schilder blijft hij zeker bene
den de maat.
MARIUS VAN BEEK
DEN HAAG, 8 december. Bij de
Tweede Kamer is het ontwerp van wet
tot opheffing van het grootboek voor
woningverbetering thans ingediend. De
regering zegt in de toelichting van
mening te zijn, dat bü komende huur
verhogingen geen blokkering meer
moet plaats hebben. Handhaving van
de bestaande blokkering verliest naar
haar oordeel dan echter reële be
tekenis.
Bij het opstellen van het ontwerp is
de regering ervan uitgegaan, dat de
wet vóór 1 augustus 1960 in werking
zal treden. Zij stelt op grond daar
van voor dat na 31 juli 1959 niet meer
bij het grootboek gestort behoeft te
worden.
Op de datum dat de wet van kracht
wordt komt voorts de verplichting tot
aanmelding van verhuurde woningen
en van wijzigingen in het woningbezit
te vervallen. Bedoelde wijzigingen kun
nen dan echter gedurende één maand
na die datum nog aan de directeur van
het grootboek voor woningverbetering
worden opgegeven door middel van de
daarvoor bestemde formulieren.
De gestorte gelden met de bijkomen
de rente zullen worden uitbetaald aan
degene, die op de dag, voorafgaande
aan de datum van inwerkingtreding
van de wet, als rechthebbende in het
grootboek staat ingeschreven. Met de
uitbetaling zal de grootst mogelijke
spoed worden betracht.
De fiscale voorzieningen, die ge
troffen werden met betrekking tot
stortingen bij het grootboek, worden in
het wetsontwerp nader geregeld.
De wet grootboek woningverbetering
zal worden ingetrokken op een nader
te bepalen datum.
ROTTERDAM, 9 december 1959.
8 december n.m.: 250 ton stukg. Amsterdam;
170 ton milletzaad Veghel; 100 ton granen De
venter; 150 ton granen Nijmegen; 100 ton granen
Almelo, 132 ton granen Hardenberg; 75 ton
granen Balkbrug; 300 ton granen 's-Hertogen-
bosch; 150 ton mais Veghel; 350 ton meel Am
sterdam; 71 ton katoen Enschede; 200 ton kali,
Hengelo; 106 ton kali Lochem. Totaal 165 reizen
9 december v.m. 263 ton granen Amersfoort:
100 ton kali Stein; 200 ton stukg. Amsterdam:
80 ton granen Meppel; 100 ton granen Wormei-
veer; 421 ton milocorn Weespercarspel; 100 ton
granen Hengelo. 100 to.i i anen Almelo: 115 ton
cement Erica: 200 to** .oversen Hengelo; lud
ton granen Utrecht.
UTRECHT, 8 dec. Begin januari start
het Verbond voor Veilig Verkeer met
een propaganda-actie in de provincie
Zuid-Holland. Enkele propagandawagens
van het verbond zullen de provincie door
kruisen en in dorpen en steden verkeers-
voorlichting brengen.
Aan deze toernee zal voor het eerst
worden toegevoegd een mobiel teststation
voor weggebruikers. In deze speciaal in
gerichte testwagen wordt een complete
apparatuur voor oogonderzoek en voor
het testen van het reactievermogen van
weggebruikers meegevoerd.
(Van onze Londense correspondent)
LONDEN, dec. De leiding van
de Labourpartij heeft een bijeenkomst
in het Lagerhuis gehouden om een be
slissing te nemen aangaande het ver
zoek van Macmillan, dat de Labour
partij drie van haar Lagerhuisleden
zou aanwijzen om zitting te nemen in
de commissie-Monckton. Deze commis-
AMSTERDAM, 8 dec. De bestuurs
voorstellen van de Ned. Kabelfabrieken
tot wijziging van de statuten, tot be
perking van de commissarisentantièmes
tot maximaal 40.000 per commissaris,
alsmede het voorstel tot toekenning van
een compensatie van 25.000 (commis-
sarissenbelastingvrij) aan de commis
sarissen, die voor de fusie met de Dra-
ka reeds zitting hadden bij de Neder-
landsche Kabel, zijn tijdens een drie
uur durende, vrij rustige vergadering
van aandeelhouders met de hakken
over de sloot gekomen. Statutair werd
voor deze voorstellen een meerderheid
van twee-derde van de uitgebrachte
stemmen vereist. Het voorstel kreeg die
twee-derde meerderheid, maar geen
stem meer. Uitgebracht werden 573
stemmen waarvan precies één-derde,
zijnde 191 stemmen, tegen was. Een
stemmingsuitslag die een unicum ge
noemd kan worden. Daarvoor waren en
kele andere voorgestelde wijzigingen in
de statuten, waarvoor een meerderheid
van zeven-achtste noodzakelijk was,
verworpen. Het betrof de bepalingen die
het mogelijk maken buitenlanders tot
commissaris te benoemen en die de mo
gelijkheid openen dat directeuren niet
in Nederland woonachtig zijn. Het hier
voor noodzakelijke aantal stemmen
(510) werd niet gehaald. Van het tota
le aantal stemmen (583) werden er 451
vóór uitgebracht, 121 tegen, 7 van on
waarde en 4 blanco.
Voor de stemrrfingen hadden meer
dere van de bijna honderd aanwezi
ge aandeelhouders-niet-bestuursleden
de nodige kritiek geuit. Vooral de
compensatieregeling ontlokte aan aan
deelhouders bezwaren, maar ook het
maximale tantième van 40.000 von
den velen, evenals tijdens de eerste
vergadering, te hoog. Het feit, dat niet
tegelijkertijd met de in behandeling
zijnde wijzigingen voorstellen tot
verhoging van het primaire dividend
waren ingediend, wekte nogal wat
misnoegen op.
Van verschillende kanten werd ge
pleit voor het terugnemen van de voor
stellen, waarop het bestuur echter niet
wenste in te gaan. Een der aandeelhou
ders, daarbij door anderen gesteund
stelde daarbij voor een commissie van
goede dienstén in het leven te roepen,
met een drievoudige opdracht: le het
's-GRAVENHAGE, 8 dec. Blijkens
de hoofdposten van de gecombineerde
balansen van de 33 representatieve han
delsblanken, verstrekt door de Neder-
landsche Bank, is de kredietverlening
aan particulieren in de maand oktober
gc-tegen. De post overige debiteuren
geeft namelijk een stijging te zien van
3.412,6 min. in september tot 3.506,3
min. in oktober.
De kredietverlening aan de overheid
is in oktober gedaald. De post debiteu
ren overheid is n.l. teruggelopen van
329,7 min. tot 221,9 min-
Bij de vier grote banken gaf de kre
dietverlening aan particulieren een
stijging te zien, en wel van 2.158,5 min.
in september tot 2.248,5 min. in ok
tober. De post debiteuren overheid be
liep hier 186,0 (271,3) min.
Bij de ba-nken beliep de post kas ul
timo oktober 687,2 min. tegen 610,0
min. in september. De post deposito's en
spaargelden gaf een stijging te zien van
2.542,5 min. tot 2.591,5 min.
Ten opzichte van januari is de krediet
verlening aan particulieren per eind ok
tober met 566,3 min. gestegen.
B. en W. van Den Haag hebben de ge
meenteraad voorgesteld om de bouw- en
woonverordening te wijzigen, zodat nieu
we bepalingen ten aanzien van het in
brengen en uithalen van huisraad in en
uit woningen kunnen worden opgeno
men.
De nieuwe bepalingen houden in, dat
alle woningen zodanig moeten worden
ingericht, dat meubelen en ander huis
raad met afmetingen van ten hoogste
1.50 x 1.40 x 0.70 m. op doelmatige en
veilige wijze binnen elk vertrek kunnen
worden gebracht.
In een andere bepaling wordt de eis
gesteld, dat in of aan een gebouw een
of meer vaste constructies worden aan
gebracht. waaraan een hijstoestel kan
worden bevestigd.
DEN HAAG De ministerraad van
de E.E.G. dreigt in gebreke te blijven bij
het vaststellen van de door het verdrag
van Rome voorgeschreven maatregelen
tegen discriminatie op vervoersgebied.
Volgens het verdrag moeten de minis
ters binnen twee jaar na de inwerkingtre
ding van het verdrag besluiten dienaan
gaande nemen, ook al heeft men met
de feitelijke opheffing van de discrimina-
bepalen van een redelijke beloning van
commissarissen alsmede het vaststellen
van een aanvaardbare compensatiere
geling; 2e het bekijken van de leeftijds
grens voor commissarissen; en 3e het
onderzoeken van de allesbehalve ideale
verhoudingen binnen de directie van de
vennootschap en van de maatregelen,
die genomen zouden moeten worden om
tot een harmonische directievoering te
geraken. Ook dit voorstel vond geen ge
nade in de ogen van het bestuur.
Tal van argumenten werden tegen de
bestuursvoorstellen aangevoerd. Er
werd gewezen op de tegenstrijdigheid
tussen een compensatie-uitkering voor
het leven aan oud-N.K.F.-commissaris-
sen en het feit, dat commissarissen
slechts voor een bepaalde periode be
noemd worden, waarna de binding met
de vennootschap verbroken wordt, ten
zij een herbenoeming volgt, die in feite
niets anders is dan een nieuwe „tijdelij
ke" benoeming. Gezegd werd dat de
oud-N.K.F.-commissarissen lang ge
noeg van de zeer ruime tantième-bepa
lingen genoten hadden, zodat compen
satie overbodig was. Ook werden de
voorstellen alleen het eigenbelang van
commissarissen en niet dat van de ven
nootschap dienend genoemd. In dit ver
band werd er op gewezen, dat commis
sarissen van andere vennootschappen,
waar de tantièmes naar bejieden ge
bracht werden vaak geen „schadeloos
stelling" geclaimd hadden. De fusie
tussen Draka en Ned. Kabel, zo werd
door anderen opgemerkt, is geschied
om een in de Euromarkt sterke maat
schappij te verkrijgen. Commissarissen
schijnen deze doelstelling bij het bepa
len van de compensatie vergeten te zijn.
Het bestuur noemde de voorstellen bij
monde van voorzitter dr. ir. W. Hup-
kes billijk, gezien de drastische verla
ging van de tantièmes. Op de vraag
waarom niet overgegaan was tot een
uitkering ineens, antwoordde de heer
Hupkes, dat dit fiscaal veel ongunstiger
was. Overigens merkte hij nog op dat
de compensatie niet ten laste van de
winst zou komen, doch ten laste van
de (vrije) reserve voor bijzondere risi
co's. Dit maakte het voor een der aan
deelhouders nog bezwaarlijker daar dil
z.i. in zou houden, dat er bij een even
tueel verlies toch tantième-compensatie
(commissarissenpensioen was tijdens
de vergadering de meest gebruikte en
door de voorzitter steeds bestreden
term) zou worden uitgekeerd, terwijl er
voor aandeelhouders nooit iets uit de
reserves kon komen. Het bestuur per
sisteerde bij zijn eis zoals een der aan
deelhouders het uitdrukte.
Ondanks het betoog van de voorzitter
dat de commissarisfunctie bij de Ned.
Kabel geen sinecure is (maandelijkse
vergaderingen en daarbuiten geregeld
overleg) bleven meerdere opponenten
van mening dat het maximum van de
tantièmes te hoog lag. Hierbij werden
de door andere grote (re) maatschap
pijen betaalde tantièmes en die van
soortgelijke, zich in dezelfde branche
bewegende Duitse bedrijven als voor
beeld genomen. „Het is uit de tijd, he
ren, deze bedragen", stelde een der aan
deelhouders, daaraan toevoegend dat de
bestuursvoorstellen geleid hadden tot
kritiek in de gehele pers van links naar
rechts, hetgeen de goede naam van de
maatschappij bepaald niet ten goede is
gekomen. Het betoog van de voorzitter,
dat de commissarisfunctie geen sinecu
re was, leidde nog tot de vraag of er
wel een. goede taakverdeling tussen com
missarissen en directie bestond, te meer
daar in de vorige vergadering gezegd
was dat de toezichthoudende functie
slechts weinig werk opleverde. De sug
gestie dat er in de boezem van het
bestuur ernstig verschil van mening had
bestaan over de voorstellen werd door
het bestuur verworpen. De commissa
rissen waren het onderling eens en de
huidige voorstellen zijn van de directie
afkomstig.^ Ook is er geen sprake van
dat de N.K.F.-commissarissen de macht
en het geld in handen zouden
willen houden, zoals uit een bepaalde
benoeming geconcludeerd werd. Een der
oud-Draka-commissarissen kwam daar
bij zijn voorzitter te hulp door te ver
klaren dat hij Draka-commissaris
de betreffende man had voorgedragen.
Ook tegen de toelichting op de sta
tutenwijziging werden bezwaren ontwik
keld. Een aandeelhouder vroeg zich af
waarom niet vermeld was dat aandeel
houders slechts uit een voordracht van
twee (was drie) commissarissen mo
gen benoemen, waarom commissaris
sen nu slechts met machtiging van de
gehele raad van beheer de terreinen
mogen betreden en waarom er geen ge
delegeerd commissaris meer door aan
deelhouders benoemd mag worden.
Dwangpositie
Het voorstel van deze aandeelhouders
om de statutenwijziging (o.m. tantiè
memaximum) bij de stemming los te
maken van het voorstel tot compensa
tie werd door het bestuur niet overge
nomen. Het betoog van de aandeelhou
der was, dat een statutenwijziging door
commissarissen in het belang van de
N.V. voorgesteld, niet verbonden kan
worden aan een voorstel alleen in het
belang van commissarissen. Wanneer
het bestuur, zo merkte de voorzitter
op, de compensatie ais apart punt op
de agenda had gezet, zou men met an
dere voorstellen met betrekking tot de
compensatie zijn gekomen. Aandeel
houders kwamen hiermee in een dwang
positie daar afstemmen van de voor
stellen tevens het tegenhouden van de
tantième-sanering inhield.
Van verschillende kanten werd aan
gedrongen op verhoging van het pri
maire dividend. Volgens een in de vo
rige vergadering door de voorzitter ge
dane uitspraak zou dit niet mogelijk zijn,
daar winstbewijshouders een dergelijk
(in hun nadeel zijnd voorstel) niét
zouden goedkeuren. Dit is, aldus stel
de men hier nu tegenover, wel degelijk
mogelijk. Er zou daarvoor echter eén
tie de tijd tot "aan het eind van de "tweede Seheel andere winstverdeling opgesteld
etappe van de overgangsperiode dwz moe1en worden, waarbij de ruimte w -
tot 1966. deze verhoging niet in het aan winst-
sie is door Macmillan benoemd om
een onderzoek in te stellen naar de
gevoelens van de inwoners van Noords
en Zuid-Rhodesië en Nyasaland over
't voornemen om deze drie gebieden te
federeren en hun vervolgens algehele
onafhankelijkheid te verlenen. (Zuid-
Rhodesië bezit in feite reeds onafhan
kelijkheid). Na deze bijeenkomst van
woensdag belegde de leiding van La
bour gisteren een fractievergadering
om opnieuw Maemilians uitnodiging te
bespreken. De fractie besloot de uit
nodiging van de band te wijzen.
Labour heeft dit besluit genomen op
drie gronden. Zij eist, dat de mogelijk
heid wordt opengelaten voor uittreden
uit de federatie, zulks omdat Labour
beseft, dat vooral de inwoners van
Nyasaland bevreesd zijn voor federatie
met Zuid-Rhodesië, waarvan de bin
nenlandse politiek weinig verschilt van
die van Zuid-Afrika.
Zij verlangt eveneens, dat Macmillan
zal beginnen het vertrouwen te winnen
van de Afrikaanse negers door hun V°'
litieke rechten te verruimen en do°'
de gedetineerde Afrikaanse national!5'
ten, die zonder enige vorm van proce'
gevangen worden gehouden, in vrij'
heid te stellen.
De derde reden voor de weigerih®
is de eis van Macmillan, dat de d°°.
Labour aan te wijzen leden van
commissie leden moeten zijn van
Kroonraad. (Het lidmaatschap van.v
Kroonraad is een onderscheiding, wel®
automatisch wordt gegeven aan ka^1'
netsleden. Een aantal van Labo1"
meest vooraanstaande deskundigen
het gebied van koloniale zaken he4',
deze onderscheiding vanzelfspreke®
nooit ontvangen, aangezien het 1®?!
geleden is, dat Labour aan de mac11
was).
Men moet erkennen, dat Macmil'3'
het de Labourleiders bijzonder
lijk heeft gemaakt om toe te tred6,
tot de commissie. Maar het is
minder dan een tragedie, dat Labè1^
heeft besloten niet deel te nemen ®8
het werk van de commissie. Er is 11
geen hoop meer, dat de inwoners v8
de drie betrokken gebieden enig
trouwen zullen stellen in het
van de commissie, welke hun sta®
kundige toekomst zal helpen bepale
In Engeland zelf immers blijkt, da'16
zij de weigering van Labour, gebf"
aan vertrouwen te bestaan in de 58
menstelling van de commissie, wel®,
naar de mening van Labour in ha'
samenstelling, een te grote tegem^
koming verraadt aan de wensen v'
de federale premier van de centra'*'
Afrikaanse federatie, Sir Roy Welen'^
-
C
- VV
POORTUGAAL, 8 dec. In de
recreatiezaal van de psychatrische
inrichting van de gemeente Rotterdam,
het Deltaziekenhuis, heeft vanmiddag de
herdenking plaats gehad van het
50-jarig bestaan van deze Instelling.
Onder de vele belangstellenden, vooral
uit medische kringen, bevonden zich de
burgemeester van Rotterdam, mr. G. E.
van Walsum, diens echtgenote mevrouw
mr. J. M. van WalsumQuispel en de
burgemeester van Poortugaal, de heer
A. D. van Dijk.
De wethouder van sociale zorg en
volksgezondheid, de heer G. Z. de Vos.
gaf een beeld van de ontwikkeling van
de zorg voor de geestelijk gestoorden in
de afgelopen drie-en-een halve eeuw.
Sinds de stichting van het pest- en dol
huis in Rotterdam in 1599 is de behan
deling van de patiënt sterk veranderd.
De mensen worden nu met liefde en
wetenschappelijke kennis tegemoet
getreden. Vroeger werden ze verstoten,
thans geeft men ze hersteld weer terug
aan de maatschappij. Srpeker noemde
de vier geneesheer-directeuren, die hun
krachten aan Maasoord en thans aan de
dezelfde inrichting onder de naam
Deltaziekenhuis gaven, een symbool
voor alle werkers.
De huidige geneesheer-directeur, dr.
F. J. Tolsma, merkte in een knap betoog
onder meer op, dat de toekomst van het
ziekenhuis voor een groot deel afhangt
van de ontwikkeling van de psychiatrie
in het algemeen. Hij sprak de hoop uit,
dat met de toenemende mate van be
langrijkheid van de psychiatrie, de
misvattingen omtrent deze tak van de
geneeskunde bij de leek zullen ver
dwijnen.
Gisteravond vond een feestavond
plaats voor het personeel in het Groot
handelsgebouw te Rotterdam. Heden
avond wordt daar een tweede feestavond
gehouden voor het personeel.
Het Deltasiekenhuis heeft dringend W,
hoefte aan uitbreiding. Aan de OW'
Maas is men druk bezig met de boW
van opstallen voor de arbeidstherap'e'
4e
*ol
4e
lit
4e
he
Fa
«i
4h
4e
8a
tri
It.
ft».
Vo
ke
4i|
Li
00
Dq
li
st;
la;
tei
e®
se
hi.
hl
Va
w,
hg
ot
4a
Sc
Vg
hg
Vj
4(
or
kl
ht,
til
2g
ht
VV
ROTTERDAM, 9 december Na bijna
vier jaar lang op haar emigrantenreizen
via het Suezkanaal uitsluitend Australi
sche havens te hebben aangelopen, zal
de „Waterman" op haar eerstvolgende
reis, waartoe het schip, onder commando
van kapitein H. van den Heuvel, vrijdag
uit Rotterdam vertrekt, behalve Australië
nu ook weer Nieuw-Zeeland bezoeken.
De route gaat dan via het Panamaka
naal eerst naar Wellington en vervolgens
naar de Australische havens Sydney en
Melbourne. Daarna zal de „Waterman"
opnieuw vla Indonesië, met repatriëren-
den vandaar, door het Suezkanaal, thuis
varen.
Met ongeveer 840 passagiers, onder wie
bijna 400 kinderen beneden 16 jaar, zal
het schip op reis naar Nieuw-Zeeland en
Australië geheel vol zijn. Behalve 'n der
tigtal van bezoek terugkerende landgeno.
ten, die reeds eerder emigreerden, zijn
alle passagiers „nieuwe" emigranten. Ér
zijn weer vele gróte gezinnen bij, onder
wie de fam. J. G. Schoots uit Tiel, met
13 zielen de kroon spant.
De inscheping der passagiers vindt op
vrijdag van 9 tot 13 uur plaats aan de
Lloydkade te Rottterdam.
Als boordgeestelijke maakt de reis mee
pater W. P. J, Kortooms, die na genoten
verlof naar Wellington terugkeert. De
heer ir. K. H. Toe Water uit Den Haag,
van de Nederlandse Emigratie Dienst,
zal als voorlichtingsambtenaar namens
de Nederlandse regering aan boord zijn
en maakt als zodanig zijn laatste reis.
De passagierslijst vermeldt deze keer
de volgende vreemde of in dit verband
ongebruikelijke beroepen: een leerspuiter
uit Waalwijk, een programmeur uit Den
Haag, een sportleraar uit Sittard, een
patates frites-bakker uit Groningen, een
journalist uit Assen - en twee douane
ambtenaren, resp. uit Putten (Gld.) en
Assen.
l.OBITH, 7 december 1959
Gepasseerd na 13 uur en bestemd voor;
DUITSLAND: Fcm rage 5. Bloemen; Gerd*'
Vucht; Gez. Elisabeth, Wieggers: NenupJ1®.
Toering: Pax Mea. Everaeit; Rojane. Pi
Sema, Toering; Vinkeveen, Wassenaar- Mann*3
mann 1, Thijssen; Holland. Hulsman; Albi**?'
Zwartboi; Anjoja. Otte; Tugst, Smet;
Grasser; Cre Sol, Boey; De Dieu Donné. v.
Geer; Indus, Wasser; Jean, v. d, Abeel; Koni*£
Berst; Marjan, Geyen; Marion. Schlolaut; LU1!
I, Zaek; Eben Haezer, IJmker; Elly 2. HU*'
Flottant, Volker; de Gruyter 30, Hammei;
viale 27. Wilbert; Helena. Jooeten; Leon
Belgaars; Mannesmann 10. Förster; Mannesman,
14, Slich; J. Schurmann 53. Schiadt; Stedo. $te
gers; Fourage 3, Bloemen: Germaine 2, de So«j'
ter; Harz, Kemperman; Neptune 14, Kerie:
suit. Ooms; Sarina, de Geuss; St -Antonins.
Beijer: Zelden Rust, v. Amersfoort; J Schur
mann 8. Blitz; Saumur, Biasi; Lean, v.' Riet*1*'
dijk; All Round, Boer; Antonius, Bauma1111.'
Beatrix, v. Wijngaarden; Catharina. Kuild»|'
Dacapo, Dekker; Hén co r 3, Wigman; Jati, Oti$e
wedder; Jean Goujon, Guillaume; Largo.
Leeuw v. Weenen; Mouette, Zuidland; Tee®*2
Vissers; Drie Gebroeders, de Geer; Eifel %°e-
tenian; Fanto 40. Linke; Flu viale' 42. v. Stee*'
Edelweiss 15, Uil; Frans, v. Strien; Johan TH*?,'
Leenders; Mannesmann 11, Nollert; Mann*3
mann 15, Zaun; Reg-ina 4, Ballegoyen; J. Sun'-
mann 4. Rhein.
LOBITH, 8 december 1959
Gepasseerd vor 13 uur en bestemd vdoN
DUITSLAND: Verandering, De Waardt: G®('
ri, Schuitemaker; Citerna 32, Heijlen; Tor-',,
Vermeulen; Mineral 2. Verklaren; Poolster
yan Tilburg; Fiat Voluntas 19, Langenbe'S'
Lama, Koekoek; Antares, Krahn; Pr. MsrÜK,i
Groeneveld; Schurmann 40. Schneider- ScBJ'
mann 70, Stiaok; Rheinstahi, Bui'ch; Har»1®,
lore, Brom*; Leendert, Jisfcoot: Trio, Jon*»?a
Fen del 75, Lerch; Rheinland. Beekman:
12, Peek; Hermina, Henrnngs; Martha. ZO',
teweyJul. de Gruyter 3, Berns; Res Nova. K
Vries: Luise Zimmermann. Bruaer; OharP1
Bvuyndonck: Gebro, Vermeulen; Mina Bu'.
taert; Varsseveld. Koekoek: Genf, 'Ke:!e;,.
Verzij, Hommel; Vios, Bastiaansen; Zu Gu;'z-
Letat, Kerkhoff; Caruso, Heijlen; Fiat, Elev*S,
Jpes, Joosten; Joja, Groeneweg; Rhenus 5
Wlttmann; Fi-atei-nite 6. Hellinx- ArgenMr':- I
Bakker; Fradi, V. d. Kam-p; Enio. Engels?,!
De Hoop Geleidt Ons, Snippe; Panta Rhei. v
OoyenGoede Hoop, De Waardt; En Av*'1"-
Baatiaanse; Fide Deo, Stooter; Ri Jan, De B'J.
Doris, Conraad: ersia. Boot; Splendid. De tJh,
ter; Dankbaarheid, Slotje; Azolla, Storm;
Rosa, Lacroix; Römerberg, Jossberger; Volif,.
hove. Visser; Liselotte, Frehle; Heinrieh.
ma; Olex 74, Nowaok; Eian, Koch; Amisia.
K.N.S.M. De vloot van de Konink
lijke Nederlandsche Stoomboot Maat
schappij is verrijkt met het m.s. „Areas"
dat bij E, J, Smit en zoons scheepswer
ven te Westerbroek (Groningen) is ge
bouwd. De „Areas" is van het open shel-
terdek-type en heeft oen draagvermogen
van 950 ton. Het schip i s voorzien van
een Werkspoormotor, die het een snelheid
van elf mijl per uur geeft.
ris; Madi, Huisman; Wilja, Snippe; Ort^U,'
Schuitemaker; Neska, 93, v. d. Berg; Ide*f\.
Neve; W. v. Driel 65. Schuitema; Roelof je,
koek; Mysia, Klomp: Najade, v Weelden:
trust 1, Mayer; Schurmann 7, Schiadt; Schu«
mann 41, Sturm: Krupp 23, Wasch; AntwerP*£l,
Hooglander; Tardus, Bakkeren; Fendel 20. Z"1!.,
mermann: Fendel 31, Schöier; Bingen. Kucjgl
becker; Malm 2, Kuhn: Marliese. Mora we; m
Brand; Friedricli Phillip. Husser; Hortense® rt;
Jongh; Sancta Maria. Wendt; Verdo. Vermei'
Haringvliet, Keyzer; Express 32. Riesenack*
Noviomagum 2, de Bruyn; Arielle 2. BroU*%,
Elizabeth, Jourissen; Hageland. Berkes: Arm^L;
Kerkhof: Geep. Collier: Avontuur. Veldi^Jia,
Majacpieja, Dolk; Express 67, v Lang:
Haymakers; Edelweiss 16, v. Aalst: San"
Kouwijzer; Murtensee, Neucr; Roma. Krijsn„;
Hoop op Behoud, Snippe: Johanna, JanSS*,;
Energie 5, v. Bon; Moby Diok. v. d. L3*
Vooruit 1, Buoman; Magnesia. Vermeulen;
mos 2, Zöller; Mura, Mussche; Express 32,
ken; lona, Cool: Leonidas 9, den B ree jen
ma. Bïettner; Secunda, de Groot: Moguntia- Jt
Kivjet; Trudi, Bouman, Jowi, de Vries;
St.-Gallen. Beek.
HANSWEERT 8 DECEMBER
Gepasseerd en bestemd voor: jl
ZWOLLE: Lena, BoereeHARCULO:
Kasius; DEVENTER: Llquenda, Hoo geVeftr--
DEN BOSCH: Purfina 29. Wenniger;
J.f£47J ,*Vl
ZIJL: Twente Lek, Buurman; ROSSUM:
Vermeulen; VEERE: Henri, Bal; GELPlf,:
-1RW*.Z*
VEERE:
MALSEN: Nceltje, Ghyssels; KERKD*- ..p
Cath. Maria, v. d. Sluijs: DORDT: NoviomaKj
1. Alberg; Malta, Broekema; Frontlgnac,
cob; Grimberg, Bremm; ROTTERDAM: Citer„3,
39, De Roeck; Condor, De Fevter; Citerna
Mees; Butania 3, v. d. Burght; Spes. DeK»
Damco. 29, Gorter; Obeck, Van Teefelen; c'
blis, HeissJer; Eldorado, Pols. .-p-
DUITSLAND: Rijnschelde 19, Janssetls;
tuur, De Rover; Gebr. Vaeth 12. Kuhn;
dorf, Kooyman; Schlossberg. Krieger;
Vispoel; Patria, Pauwels; Coja, Bosman:
press 10, Backstein; STRAATSBURG: MlclL,f;
Angst; Dragon, Hekman; Navis 3, Schle&
Lloyd 24, Ranzenbergee; Gaillac,
BASEL: Fraternité, Diepenhordt; Express
Koek; Apollo, Janssens.
BELGIë: Risico, v. d. Panne; CooperatJ.^*
2, Van Dijk; Van Seumeren, v. d. Berg»' ~a$,
lo, Van öreugel; Nova Cura, Hovestadt;
Hovestadt; Anna. Van Gent; Rival. Koj*JjU
Gr. Ammera 2. Ritmeester; Zwerver, Hovesij* j:
Dordrecht 12, Groeneveld; Propania, ZwaftjjTj,
Luctor, Verhagen: Ancor, Idzinga; Zeel»
Gort; Ionia, Vermeeren; Gerardus, Bosin
Pax, Van Asperen; Citerna 4, Van Laer; v.e\,
Hein, Grinwis; Cantabria, Vredenberg;
Stolk; Hiljo, De Jong; Citerna 30, Valkenb" y
Sietskelina, Bakker; Zeelandia, Baan; Stad g,
sterdam 3. De Jonge; Valkyrie, WaardenJJlji
Telegraaf 20, Riemens: Luik I, v. d.
Elba, Meintz; Tota, Duson; Matador. Ëikc5vl(J
Anja, Van Vijven; Johanna 2, De Kaeck:
Vadis, Tempelaars; Adriana Dirkje. Schot;.
flhl4fill A ,-.f I 11-, 117l/l)*.A \?l"l3
V
ri
M/
hi
Ói
4,
b;
h
h
I);
V;
'b,
*1
b
b,
V,
8(
V
b
v
4
V
Ci
Si
4
s:
0
Sela,
Eenhuis; Alwi, Hofstra; Arica.
Rhenus 95, Van Dijk; Pole. Blom: Avia
mantica, Haeni; Carl Geldner, Fien; Esso
derland 70, Visser; Vios, v. d. Starre; V. d-
croix, Grossthor; Waadt. Rosael: Oog in Al, Vjje'
I GraafStendhal, Krobbach; Fluviale 41. A
imens; Telegraaf 4, Lambrechts.
