Vele problemen bij keuze
van nieuwe straaljager
Vertegenwoordigers van fabrieken
verdringen zich bij minister Visser
VLIEGERPAK ALLEEN
KOST AL f 8.750
Naar bewegende loongrenzen
D
O
B
J. G.
OM EEN ORDER VAN RUIM EEN MILJARD
Overleg tussen
KLM, SAS en
Swissair
Omgroei in de sociale
verzekeringswetten
pipo
Na eeuwen weer een „slag
bij Nieuwpoort
Sociaal
commentaar
DE MYSTERIEUZE
FONS VITAE
Statuutdag
onder
pijpen
V B ZATERDAG 12 DECEMBER 1959 PAGINA 7
I T
8ï ke tal.
A
Premie ziekenfonds
bepaald op 4,8 pet
SER geeft advies over
bejaardenverzekering
In ons land
Actie „Redt een kind"
Al bijna anderhalf mil
joen voor Marokko
ingezameld
Minister over loterij
van Unescocentrum
Geen overtredingen
geconstateerd
n
Reclamechefs
bevechten vier
bierkoningen
door JAN VAN GENT
m
an onze luchtvaartredacteur)
(V
fltj?0.8 land zal in de komende twee a
vn„ Jaren honderden Thunderjets ont-
Ae°. de meest moderne straaljager
Vht°ver Amerikaanse tactische
hop, '"nacht momenteel beschikt". De
ito A. Aler, toen nog luitenant-ge-
Vht en rhpf v»n de Nederlandse
l'acht-stal, verklaarde dit in fe-
1951, toen hij op Schiphol terug
duw -van een re,s <,oor de
ÏWtt Z*Be verslaggevers belden liet
Vrt 'jlings door en 's avonds las
.er'and het op de voorpagina's van
tüvjf'anten. Voor het overgrote deel met
K(,t^nonhpid, want in die tijd toen de
^aanse oorlog nog volop aan de gang
T* waren de straaljagers nog dun
T|,uaaid. En bovendien kregen we de
>o0""erjets cadeau via het programma
'I,. Wederzijdse militaire hulpverlening
•N'G'"-D.A.P. De modernisering van de
twj^landse luchtmacht voltrok zich
V e' geruisloos. Er moest achteraf
^4 een heleboel aan de Thunderjets
'Mi gedokterd, zodat ze uiteindeli jk
•tia- niet z<> goedkoop bleken te zün,
r daar werd weinig ruchtbaarheid
IVjKegeven. De Britse Meteors, die
'lUp r in licentie bouwde, waren bijna
i»Jer verouderd toen de laatste nog
stona worden- afgeleverd. Daarover ont-
.Wat tumult, maar lang duurde
VIT4- Toen 6 april 1954 de laatste
Ej(, Meteors met de nodige pleehtig-
nan België en Nederland werden
fii,,,iJfedragen. had de Nederlands-Bel-
Vi)| e vliegtuigindustrie zich al weer
Pc,, Enthousiasme op de Hunter gewor-
*i( ?er> de laatste Hunter in maart van
I '^Dci ar werd afgeleverd, was de Neder-
nr3e luchtmacht inmiddels ook al ver-
met Amerikaanse Thunder-
cadeau via de M.D.A.P. Op
i ''On»rn°rnent waren de deskundigen al
'Vnp aan het beraadslagen welk nieuw
straaljager alle verschillende ty-
v;,:, waarover de luchtmacht nu be-
r zou kunnen vervangen. Dat zijn
l?(j.ane: de Hunter voor de luchtver-
Vvë'ng. de Thunderstreak voor tacti-
<i, e doeleinden, ondersteuning van de
i^ltroepen en de Sabre-K. de straal-
r die onder alle weersgesteldheden
I'^t "boeten kunnen opereren, maar die
rraWc" voor zover wij weten in de
"'jk nog nooit heeft kunnen doen.
Sabre-K een tegenvaller De grote hoogte waarop supersonische straaljagers kunnen opereren maakt het
s noodzakelijk, dat iedere piloot met een dergelijk drukkostuum is uitgerust, dat
rlj^'e Sabre-K is de enige straaljager bijzonder goed moet passen, leder vliegeroak komt de Nederlandse 'luchtmacht
(l oud-minister Staf de nodige narig- straks op f8.750,- te staan en er zullen er heel wat meer moeten worden aange-
hezorgd beeft. Er was al kritiek schaft dan het aantal straaljagers (200) die ons land aanstonds rijk zal zijn.
ce aanschaffing ervan toen het eer-
exemplaar nog niet in ons land
'j.^rriveerd was. Na allerlei tegen-
fe ""Pingen heeft de minister van de-
Sah e tenslotte verklaard, dat de
A°re-K inderdaad niet bruikbaar
a- ek voor het doel waarvoor hij was
^""gekocht, maar dat hij uitstekend
gehikt was voor trairiingsdoelein-
&-"}■ We hadden ze trouwens gekre-
tya via de M.D.A.P. Dat geen enkel
cj P® straaljager ons zoveel aan on-
lwy0ud en ingrijpende wijzigingen
,ai't gekost als deze zogenaamde
i.Vp. weather fighter", hebben slechts
"hgen zich gerealiseerd.
Manks de moeilijkheden, waarmee
i? v^hschaffing van straaljagers voor
#%hederlandse luchtmacht in het ver-
tn: ?ePaard is gegaan, zal de huidi
g/B "bister van defensie, ir. S. H. Visser
'"JoM dagen wel met een zekere wee-
V.r, terugdenken aan 't gemak, waar-
JW ?ijn voorganger deze zaken heeft
'tl ,,1 regelen. De moeilijkheden zijn
"'t-j, EeI groter. Het gaat thans om su-
hn -'Sche straaljagers, toestellen die
,;]rfizontale vlucht tweemaal zo snel
'1 Crb vliegen als het geluid. Alleen
VA1 drukcostuum, dat de vlieger erin
'!tw oruk
"fagen, kost 8.750 gulden. Het spe-
HT ondergoed, de handschoenen, de
eBo n en de helm zijn daarbij inbe-
iii en- Maar er komen nog wel een
li
van de Luftwaffe en enkele Amerikaan
se en Canadese eenheden de vierde tak-
tische luchtmacht. Standaardisatie van
het type straaljager in NATO-verband
verhoogt de mogelijkheden voor opera
tioneel gebruik: hoe minder uiteenlo
pende types, des te heter. De West-
i'uitse luchtmacht heeft de Amerikaan
se Starfighter F-104 c gekozen. De West-
duitse minister van defensie heeft niet
nagelaten zijn Nederlandse collega daar
op te wijzen tijdens de besprekingen, die
hij maandag met minister Visser in
Arnhem heeft gevoerd. Verder heeft de
defensiecommissie van de Westduitse
Bondsdag het argument van minister
Strauss versterkt, door te besluiten het
aantal Starfighters voor de Luftwaffe
te verhogen van 296 tot 660. Als Ne
derland en België hun keuze eveneens
öp de Starfighter zouden laten vallen,
zou de tweede geallieerde taktische
luchtmacht over meer dan 1000 toestel
len van één type beschikken.
Maar in Nederland en België is
men nogal geschrokken van het vori
ge week bekend geworden besluit van
het luchtverdedigingscommando van
de Amerikaanse luchtmacht om onge
veer 150 Starfighters buiten dienst te
stellen, nadat deze toestellen in korte
"'"iiiiiiiiiiiiiiMmiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiimiiiiiiiiniiiiiiiimi
""li,.
A f.jl'ngen bij, zoals een parachute en
'bgny. En verder een zuurstof-ca-
Adaarin de piloot vóór de vlucht
r lang moet acclimatiseren en de
,.atuur waarmee hij, verbondx met
^cifAhrstoffles van de cabine naar zijn
A moet worden gebracht. Zo zijn
van andere zaken nodig en
1 ai,°st allemaal geld. De order van
AUfi^fsonische straaljagers komt Ne-
Ho T °P ruim een miljard gulden te
Keuze zeer uitgebreid
L\j "binlster van defensie kan nn niet
LNX?® met z.ijn stafchef van de hicht-
'I<>n aaar "et buitenland te zenden
een oriëntering» reis even „hon-
7 straaljagers op de kop te tik-
V hi.E'fen is de keuze aan straaljagers
'gebreid geweest als nu. Daar
1*1» j, bojr f)|ji dat vele vliegtuigfabrie-
i V?eite hebben het hoofd boven wa-
l\"ouden. De Amerikaanse rege-
u i s niet meer zo genereus tegenover
'1-^ai trio, tal van nieuwe types
Jairi>rs komen niet veel verder,
Ai-u "et ontwikkelingsstadium: de
loopt terug en de vertegenwoor-
ij'u' van de vliegtuigfabrieken ver
ijl J'n elkaar om minister Visser en
A,, nskundigen van de voortreffelijke
''(t^nliappen van hun type te over-
viet vraagstuk welke straalja-
,"-h not beste is, ziet minister Visser
voor verscheidene andere pro-
Te .n geplaatst. De Nederlands-Belgi-
-''iclA.ndustrie (Fokker en Philips in
C 'and. Fabrique Nationale en Sab-
®e!gië) moet in ieder geval
,'h rt-h ingeschakeld. Fokker en FN zit-
i "v ''ngënd om orders verlegen. De
,=>uitenlandse vliegtuigfabrieken,
A .V t overleg zijn betrokken, heb-
'i sin h inmiddels zonder uitzondering
1 is ~verk'aard hun produkt in licen-
aE Aelgig en Nederland te laten ver-
QlSen.
'llK.®
Standaardisatie
A'hchtmachten van België en Ne-
t vormen samen met een deel
Ijöw? Westduitse luchtmacht en enke-
'au eenheden de tweede gealliëer-
AtvJ"'sche luchtmacht. De Franse
"tl,- -
acht vormt tesamen met de rest
tijd betrokken waren geweest hij zes
ongelukken. Ze zullen ter beschikking
worden gesteld van de MDAP om ca
deau te doen aan de luchtmacht van
een bevriende natie, waarschijnlijk
nationalistisch China.
Weliswaar betreft dit Starfighters van
het type F-104 A en F-104 B, en niet
de latere versie, die Nederland en Bel
gië eventueel zouden kunnen aanschaf
fen. maar een dergelijk besluit geeft
toch te denken. De stafchef van de
Westduitse luchtmacht, generaal Stein-
hoff, heeft zich deze week weliswaar ge
haast te verklaren, dat de F-104 G de
tekortkomingen van zijn voorgangers
niet heeft, maar men kan zich afvragen
hoe hij daar zo zeker van kan zijn, aan
gezien het toestel nauwelijks in pro-
duktie is.
De Amerikaanse vliegtuigfabriek Re
public voert als voornaamste argument
om aan Nederland en België de Thun-
derchief te kunnen slijten, dat dit het
toestel is, dat de Amerikaanse lucht
macht dezer dagen als standaard jager
heeft gekozen. De eenheden van de
Amerikaanse luchtmacht in Europa zul.
len ermee worden uitgerust, zodat ook
de aanschaffing van de Thunderchief
gunstige perspectieven biedt voor de
standaardisatie van de Westeuropese
luchtstrijdkrachten. Bovendien zou Fok
ker in dat geval automatisch met het
onderhoud van de toestellen van de
Amerikaanse luchtmacht worden be
last.
De prijzen
Republic is voorts de enige vliegtuig
fabriek die zich bereid heeft veklaard
een prijs te garanderen bij licentiebomv
vat. de Thunderchief in Nederland en
België: ruim 5.3 miljoen gld. per toes
tel. Loekheed heetl slechts vagelijk
verklaard dat de Starfighter Neder
land op „ongeveer" 1 miljoen dollar,
ruim 3.7 miljoen gld., zou komen te
staan. Vast staat dat de Franse straal
jager Mirage III het goedkoopst in aan
schaf zou ij tl
De keuze van dit toestel, waarop de
Franse minis! van Buitenlandse Za
ken Couve de Murville eind vorige
wee* bjj zijn bezoek aan Den Haag
nog eens heeft aangedrongen, zou ver
der bepaalde voordelen hébben in ver
band met de samenwerking tussen de
Europese vliegtuigfabrieken. De grote
vraag is echter of Amerika bereid zal
zijn financiële hulp te verlenen als de
keuze op een niet-Amerikaans produkt
zal vallen. Slechts van één straaljager
staat wel vast dat hij vrijwel geen kans
maakt: de Freedom Fighter van de
Amerikaanse fabriek Northrop. Zouden
Nederland en België dit type kiezen,
dan zouden de luchtmachten van beide
landen de enige in Europa zijn, die met
dit toestel zijn uitgerust. De zo nood
zakelijke standaardisatie zou daarmee
dus geenszins gediend zijn.
Het gaat dus om de Thunderchief en
de Starfighter van Amerika of de Mi-
rage ni van Frankrijk. Het valt minis
ter Visser, zijn Belgische collega en
hun talryke adviseurs niet gemakkelijk
een beslissing te nemen.
DEN HAAG, 12 dec. De minister
van Sociale Zaken en Volksgezondheid
heeft de hoogte van de premie voor de
verplichte ziekenfondsverzekering voor
1960 bepaald op 4,8 pet van het loon in
de zin van de Ziektewet, iets lager dan
door de ziekenfondsraad en S.E.R. was
geadviseerd.
Bij zijn beslissing heeft de bewinds
man zich mede laten leiden door de
overweging, dat hij nog wachtende is
een advies van de S.E.R. inzake de
meest gewenste omvang van de re
serve van het vereveningsfonds. Bij een
premiepercentage van 4.8 zal de reser
ve toch naar verwachting in 1960 nog
met een betrekkelijk gering bedrag toe
nemen.
De minister heeft voorts aan de SER
advies gevraagd over een ontwerp tot
wijziging van de wet ziekenfondsverze
kering voor bejaarden.
SCHIPHOL, 12 dee. (A.N.P.) Naar
wij vernemen is gisteren en vandaag
een conferentie gehouden tussen de
president-directeur van de K.L.M., de
Scandinavian Airlines System en Swiss
air, waarbij enkele belangrijke vraag
stukken aan de orde zijn gesteld. Van
gedachten is gewisseld over de intro
ductie van de DC-8, het nieuwe straal-
verkeerstoestel dat de drie maatschap
pijen ongeveer tegelijkertijd en wel bin
nen zes maanden op hun intercontinen
tale lijnen in gebruik zulten nemen.
Een tweede punt dat is behandeld,
is de kwestie van de passagierstarie
ven, waaromtrent op de lATA-bijeen-
komst onlangs geen overeenstemming
kon worden bereikt, o.m. niet over de
verdere invoering van de economy-klas-
se op andere intercontinentale lijnen
dan de Noordatlantische. De directies
van K.L.M., S.A.S. cn Swissair hebben
tevens met elkaar van gedachten ge
wisseld over de problemen, die zullen
rijzen indien na 1 april een z.g. „open
situatie" op tarievengebied zou ont
staan. indien dus voor die datum geen
oplossing in IATA-verband wordt ge
vonden.
AMSTERDAM, 12 dec. Op girore
kening 250.000 van de vluchtelingen-ac
tie „Redt een kind" stond vanochtend
een totaal bedrag van 1.450.000. Nog
is deze, 4 november j.l. begonnen actie
van de VPRO niet geheel ten einde. Er
volgen nog twee radio-uitzendingen (de
laatste 19 december) en een tv-pro-
gramma van de zondagavond te hou
den manifestatie van kunstenaars in
het concertgebouw. Ook van deze
avond komen de baten ten goede aan
de actie voor het aankleden der vluch-
telingetjes in Marokko.
De giften blijven binnenstromen met
een tot dusver berekend gemiddelde
van 26,57 per giro-overschrijving. De
hoogst particuliere gift bedroeg tot nu
toe 4000, de laagste 25 cent. Allerlei
acties zijn alom in den lande op touw
gezet, zeer veel door schoolkinderen.
De Marokkanen hebben de prijzen
der goederen, die van het geld worden
aangekocht, sterk gereduceerd. Hier
door kunnen voor iedere honderd gul
den wellicht twee kinderen worden aan
gekleed tegen de koude. Aanvankelijk
was berekend dat één kind voor honderd
gulden kon worden gered. Dezer dagen
zullen de eerste uitdelingen in Marokko
beginnen.
Advertentie
BREDA, 11 dec. Aan de Rotonde
bij Breda, op de route Rotterdam-Ant-
werpen, waar straks ook de nieuwe weg
Parijs-Amsterdam zal uitmonden, wordt
17 december het eerste Brabantse motel
geopend. Het beschikt over zeventig bed
den, een cafe-restaurant, een „drugsto
re", en een snackbar, waar men dag
en nacht terecht kan, behalve voor al
coholica. Deze laatste zijn ook in 't café
voorlopig nog taboe: de vergunning zal
pas in mei kunnen worden verleend,
maar dat is juist op tijd voor het sei
zoen. De directie ziet deze winter als
een geschikte aanloopperiode. Bij het
motel is ook een quick service-station
ingericht, waar de wagen kan worden
gerepareerd.
BEKROOND
Mllllllltll'
vanaf f 10.
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG. 12 dcc. - Voor het ver
lenen van een vergunning aan de
stichting Unesco Centrum Nederland
tot het houden van een loterij zjjn de
gebruikelijke voorwaarden gesteld, al
dus minister Beerman op vragen van
het Tweede Kamerlid mr. Meulink
(AR). Het toezicht op het naleven van
deze voorwaarden was opgedragen aan
de hoofdcommissaris van politie te Am
sterdam. Van de result: ten van de lo
terij is nog geen volledig overzicht be
schikbaar. Een reeds ingesteld onder
zoek heeft echter tot dusverre geen
aanwijzing opgeleverd van begane
overtredingen.
Er zijn wel moeilijkheden geweest bij
de uitgifte van de verschillende series.
De hoofdcommissaris van politie was
op grond van de hem verstrekte gege
vens van oordeel, dat verwacht mag
worden dat de loten van alle series zou
den kunnen worden geplaatst. Hij heeft
er daarom geen bezwaar tegen ge
maakt dat de loten dezer serie gelijk
tijdig in omloop worden gebracht. He
laas is in de plaatsing der loten later
door onvoorziene omstandigheden stag
natie opgetreden, aldus de bewinds
man.
Hij beschrijft het doel van de stich
ting, die de loterij heeft georganiseerd
als „het bevorderen van internationa
le samenwerking op het gebied van we
tenschap onderwijs en cultuur, in het
bijzonder door onder auspiciën van de
Nederlandse commissie op het gebied
van onderwijs, wetenschap en cultuur,
in ons land de kennis te verbreiden
omtrent de Unesco en haar werk".
SCHOONHOVEN, 11
SCHOONHOVEN, 11 dec. gartering zich ijlings naar zich in beweging. Voorop
p bijzondere wiize Nieuwpoort te begeven en ging een bierauto. De
heeft de Kring van de bezetters tot overgave jeugd van Nieuwooort was
reclamechefs" die te dwingen. op het gerucht snel ter
vandaag zijn twaalfde jaar- In een motorbootje, dat P so' Voetzoekers, rot-
feest vierde, kennis ge- met plaatijzer was beschut en zev"nklappers zorg-
maakt met het oude stadje en met viaggetje was ge- P V0CE de bu deze strijd
Nieuwpoort. Nog maar
nauwelijks was de heer
Douwe Dekkers uit Hil
versum aan het einde ge
komen van een lezing over
de geschiedenis van het
kegelen, waarvan hij de
oorsprong tot vier eeuwen
voor onze jaartelling was
nagegaan zjj het ook, pavoiseerd, scheepte het bordjes.
behorende knallen. Later
bleek de jeu^d bewapend
te worden met talrijke
bierviltjes, zodat er een
regen van deze karton
netjes de lucht in ging.
En tenslotte was zelfs een
der straten gebarricadeerd
door een slinger van deze
dat alle stellingen niet gezelschap zich in, nadat
even deugdelijk leken eerst zwemvesten, feest-
of er kwam een in een neuzen en dergelijke het stoep van het fraaie raad-
rode mantel gehulde or- gezelschap een strijdlustig huls drie mannen, die een
donnans in de kring der karakter hadden gegeven, grott witte vlag droegen,
vergaderden. De bood- Enkele scheepsroepers, die Het gesprek leidde tot een
schap die hij bracht sloeg soms tegen elkaar in wer-
als een raket In, want zij den gebruikt, zelfs tijdens
behelsde dat vier hier- de vergadering, hadden
koningen uit ons land toch het effect, dat de
het nabijgelegen Nieuw- groep spoedig ter plaatse
■ooort bezet hielden. On- was. Deze snelle reactie
der de vergaderden he- was voor de bezetting van
vonden zich namelijk de Nieuwpoort een volkomen avond maakten vriend en
aanhangers van drie an- verrassing. De landing vijand de terugtocht naar
dere maatschappijen van slaagde. nadat enkele Schoonhoven met de boot
bekende bierreclames, vuurpijlen de lucht waren en zaten zjj aldaar aan
Spontaan besloot de ver- ingegaan, en de stoet zette aan een feestelijke dis.
Toen deze barricade ge
nomen was trof men op de
schorsing van de vijande
ljjkheden en aanvaarding
van de uitnodiging voor
verdere besprekingen, die
in een nabijgelegen café
tot volkomen verbroede
ring leidden. Later op de
(Van een medewerker)
ezer dagen is de tekst gepubli
ceerd van een advies, dat. de So
ciaal Economische Raad op 13
november 1959 heeft uitgebracht inza
ke de loongrenzen van enkele Sociale
Wetten. De hoofdinhoud van dit advies
komt op de volgende hoofdpunten neer:
de loongrens, thans gesteld op 6900,-
per jaar, zal met ingang van 1 januari
1960 worden verhoogd tot 7450,- per
jaar. De dagloonberekening voor het
bepalen van daggelduitkeringen wordt
verhoogd van 19,. tot 20,- per dag.
Op de derde plaats wordt getracht loon
grens en daggeldberekening een zeker
automatisme mee te geven wat hun
hoogte betreft door ze voortaan te kop
pelen aan de indexcijfers van de lonen
en van de prijzen. Tot slot zijn enkele
overgangsbepalingen opgenomen waar
door wordt voorkomen dat sommige
mensen de ene dag wel en de volgende
weer niet verplicht verzekerd zullen
zjjn en omgekeerd. Deze bepalingen
zullen betrekking hebben op de ziekte
wet, het ziekenfondsenbesluit, dus de
verplichte ziektekostenverzekering, de
werkloosheidswet en de invaliditeitswet.
Zoals bekend bestaat er vooral bij de
vakbeweging van de werknemers reeds
geruime tijd het verlangen dat de loon
grens voor de wachtgeld- en werkloos
heidsverzekering practisch geheel zal
komen te vervallen in deze zin, dat
iedereen, in loondienst werkzaam, on
der de verzekering dient te worden ge
bracht, zij het dan dat hij of zij uiter
aard slechts premie hoeft te betalen
over een bepaald gedeelte van het in
komen en eveneens uiteraard slechts
in verhouding tot dat deel een eventue
le werkloosheidsuitkering als recht ont
vangt. Het oorspronkelijke verzoek van
het ministerie van sociale zaken om
een advies aan de S.E.R. had slechts
betrekking op de ziektewet, het zie-
kenfondsbesluit en de invaliditeitswet.
Maar toen bekend werd dat staatsse
cretaris Roolvink vooralsnog niet veel
voelde voor een afschaffing van de
loongrens in de werkloosheidswet,
heeft de S.E.R. zich op het standpunt
geplaatst dat een verschil in de loon
grenzen bij de diverse sociale wetten
onjuist zou zijn en daarom de werk
loosheidswet mede in zijn advies be
trokken. De Raad neemt het standpunt
in dat het wenselijk is „dat ten aan
zien van de loongrens ingevolge Ziek
tewet en Ziekenfondsenbesluit en de In
validiteitswet een soortgelijke regeling
wordt getroffen als geldt voor de pre-
mie-inkomertsgrens krachtens de alge
mene ouderdomswet en de algemene
weduwe- en wezenwet, zonder dat even
wel uitsluitend het indexcijfer van de
regelingslonen ten deze beslissend zal
zijn." Inplaats van dus alleen de lonen
als bepalend voor de loongrens te ne
men, wil de Raad er ook de ontwik
keling van de prijzen bij betrekken om-
dat tenslotte de prijs van de goederen
van zeer belangrijke betekenis is voor
de bepaling van het reële inkomen.
Daarom wil men in de toekomst de
loongrens laten variëren aan de hand
van de werkelijke waarde welke moet
worden toegekend aan lonen en prij
zen. Telkens wanneer de indexcijfers
van lonen en prijzen met 3 pet of meer
van invloed zijn op de kosten van het
levensonderhoud zal een wijziging van
de loongrens min of meer automatisch
moeten optreden. Dit kan dus zowel
naar boven zijn als naar beneden. Men
zal telkenjare op 31 juli deze cijfers
bekijken zodat telkenjare rond 15 ok
tober de nieuwe loongrens bekend kan
zjjn.
elangrijk is ook dat een ernstige
poging is ondernomen om de on
zekerheid van mensen, die op de
grens van het verplicht verzekerd zijn
leven, te verleggen. Het komt nu nog
regelmatig voor dat iemand b.v. f 6800
verdient, een betrekkelijk geringe
loonsverhoging ontvangt en dan op het
zelfde moment door het ziekenfonds
moet worden uitgestoten als verplicht
verzekerde. Het nieuwe voorstel is zo,
dat de situatie per 1 januari van een
bepaald jaar voortaan bepalend zal zjjn
voor het al of niet verzekerd kunnen
zijn. Dit is vooral van belang, nu vrij
algemeen het loon in beweging is ge
komen. De Raad stelt voor dat mensen
die op 1 november en voor 1 januari
1960 de loongrens van 6900,. hebben
overschreden verzekerd kunnen blij
ven. Wij radon onze lezers die hier be
lang bij hebben aan wanneer zjj met
hun loon dezer dagen zijn uitgekomen
of zullen uitkomen boven de 6900,-
zich niet te laten schrappen van de ver
plichte verzekering. Naar verluidt im
mers zal de staatssecretaris het advies
van de S.E.R. overnemen en dan zou
den zij na 1 januari zich weer opnieuw
hij het ziekenfonds moeten melden. Het
bespaart kosten en moeite om derhal
ve voorlopig niets te doen.
De algemene tendens welke in dit ad
vies ligt besloten lijkt zo op het eerste
Een speurdersverhaal
12
„Hebt u helemaal geen idee wat er gebeurd kan
zijn?" vroeg Sluiter. En toen de man het hoofd
schudde: „Het kan namelijk zijn dat er hier in de
club iets is gebeurd, ziet u. Dat er een ontmoeting is
geweest met een niet zo erg vriendelijke kennis. Een
Hollander, bijvoorbeeld. Een ruzie en... pats, de over
val was het gevolg."
Sluiter betrapte er zich op dat er in zijn nuchtere
Nederlands al na één dag iets was geslopen van
het. beeldende en beweeglijke van Antwerpen. Segers
had het ook opgemerkt, want ln zijn mondhoeken
kriebelde een glimlach. Het mannetje in het zwarte
pak aan wie dit alies was ontgaan, haalde de schou
ders op.
„De kleedkamers zijn daar, achter het rode gordijn
bij het orkest. Om er te komen moet men de bar
door, zoals u ziet, want er is geen uitgang, daar
achter. Ik weet zeker dat niemand daarheen is ge
gaan. want ik wil het niet hebben. De laatste avond
dat de Prins hier was, is er binst zijn optreden
ook niks gepasseerd, dat weet ik zeker."
„De avond tevoren ook niet?"
„Ook niet. Ziet ge, de Prins was mijn ontdekking."
Hij keek schuin naar de twee politiemannen, maar
daar werd zijn trots niet beantwoord. Somber ver
volgde hij:
„Ik kijk toe bij iader optreden. Er is nooit iets ge
beurd."
„Ook niemand die de Prins herkende of groette
of zo?"
„Ook dat niet."
„Bij uw weten had de Prins hier geen vijanden?
Of wel? Goed nadenken voor u antwoordt."
Er kwamen denkrimpels in het ronde voorhoofd
onder de kale schedel, maar het antwoord was veel
zeggend.
„Niets of niemand."
„Dan is dat alles. Dank u wel," zei inspecteur
Sluiter vriendelijk.
Het mannetje stond opgelucht op, maakte een hal
ve buiging en verdween.
Victor Segers hinnikte droog. Sluiter boog zich over
zijn glas.
Charley's Band speelde een lusteloze boogie-woogie,
waarop twee paren even lusteloos dansten. Waar
schijnlijk hoorden ze bij de zaak. Er waren nu iets
meer tafeltjes bezet en de inspecteur bekeek de
mensen.
„Zit er iemand tussen met een ploertendoder?"
vroeg Segers zacht.
„Ik zoek iemand met een brandkast onder de arm,"
zei Sluiter onvervaard.
„De mysterie-man, tot het bloedige einde."
De inspecteur antwoordde niet. Hij diepte uit de
binnenzak van zijn donkerblauw colbertjasje zijn por
tefeuille op en trok er een krantenknipsel uit, dat
hij naar de ander toeschoof. Segers' ogen vernauw
den zich even.
„Agent zag brandkast wegrijden," zei Sluiter. „Dat
is de kop van dit bericht. Anderhalve maand oud.
Uit de Telegraaf, Amsterdam."
Segers keek neer op het knipsel en las:
Bij een firma aan de Veenestraat in Den Haag
is maandagmorgen om half zes ingebroken, waar
bij de brandkast met een inhoud van 25.000 is
meegenomen. De dieven openden het kantoor op
de eerste verdieping met sleutels uit een kastje
in de parterre. Daarna droegen ze de brandkast
de trap af om haar in hun auto te zetten, die aan
het Achterom gereed stond.
Een politeagent zag de auto uit de verte staan,
reed met zijn fiets terug en zag nog juist dat de
twee mannen de brandkast ln de kofferruimte gooi
den. Zonder deze af te sluiten sprongen ze in de
auto en met nog geopende portieren reed de wa
gen de hoek om, de Kettingstraat in.
De agent zag nog, dat de wagen door de Vee
nestraat reed en by de Ged. Gracht gierend links
af ging. Het was een donkere auto," oud model,
die zonder licht reed.
Men is er nog niet ln geslaagd de wagen op te
sporen. Bureau I van de centrale recherche ver
zoekt om inlichtingen van ooggetuigen.
Segers las het bericht nog eens en vouwde het
toen langzaam dicht.
„Mooi bericht, mooie zaak. Zoekt ge overplaatsing
naar Den Haag?"
„Niet zolang er in Amsterdam ook nog een paar
brandkasten zoek blijven," zei Sluiter grimmig. „Plus
nog een paar in Rotterdam en eentje in Arnhem."
„In Antwerpen missen we er nog geen een."
„Kan nog komen. En daar staat tegenover, dat
jullie hier een fraaie overval hebben. Je weet nog
niet half hoe fraai."
„Als dat het uur van de onthulling wordt, „dann
bin ich sehr gespannt," om het dan eehs in het bui
tenlands te zeggen. Om helemaal eerlijk te zijn: ik
had al een licht vermoeden dat er grote dingen op
til waren. Inspecteur Sluiter is, gelijk Brutus „an
honorable man," maar niet alleen om nobel te doen
wordt hij van Amsterdam naar Antwerpen gezonden.
Volgens de tradities van de Antwerpse truut zou ik
dus moeten vragen: Is er misschien een brandkast
in de zaal?"
Sluiter glimlachte, een lach die niet verder reikte
dan zpn lippen. Iiy stopte het knipsel weer in zh'n
portefeuille.
„Het nobele, zoals jij dat belieft te noemen, was
inderdaad een belangrijk deel van de reden van
mpn komst, hoe je het ook wilt bekjjken. Maar zoals
je al erg fijntjes opmerkte, er was nog meer. Zie
je, Segers, ik weet niet hoe het hier in Antwerpen is,
maar in Amsterdam was er de laatste maanden
enige verontrusting, en dat kwam inderdaad door
de brandkasten. Voor zover wp het begrepen waren
er een paar heren aan het werk, die deze soort kra
ken aanpakten op een voor ons vrij nieuwe en nogal
onorthodoxe manier. Ze openden de "kasten niet ter
plaatse, maar namen het hele geval domweg mee.
gezicht simpelweg het pogen om meer
uniformiteit te brengen in de verschil
lende sociale verzekeringswetten. Voor
wie iets meer vertrouwd is met de in
tenties van de deskundigen, vooral van
werknemerszijde, is het vrp duidelijk
dat in dit advies een soort compromis
is gevonden in de voorshands schijn
baar moeiiyk bereikbare overgang van
arbeidersverzekering naar volksverze
kering. Op de achtergrond blijft dit het
verlangen en het streven. Men kan zég
gen dat over het algemeen de mensen
met het hogere inkomen minder risi
co's lopen op het stuk van de bestaans
zekerheid en voorts beter in staat zijn
eventuele risico's tot op een bepaalde
hoogte zelf te dragen. Nog dezer dagen
waren we op een vergadering waar een
naar men ons verzekerde, zeer bemid
deld ondernemer ernstig protesteerde
tegen het feit dat hy premie moest be
talen voor de A.O.W. en indirect dus
ook voor de algemene weduwe- en we
zenwet. Betogen van de zpde van de be
stuurstafel en van de zijde van de ge
achte spreker" over solidariteit en 'wat
daarmee samenhangt hielpen niet, hy
meneer X, was wel in staat zelf voor
zpn oude dag te zorgen, zelf zpn even
tuele weduwe een redelqk bestaan te
garanderen. Er zullen in onze maat-
schappij, die zich christeiyk noemt en
daarvan God zü dank zeer vele uitin
gen vertoont, altyd mensen blijven die
zich in hun eigen kleine wereldje wen
sen op te sluiten, althans zolang zy me
nen het daarin zelf te kunnen bolwer
ken. Maar iedere objectieve waarne
mer moet vaststellen dat hier een per
soonlijk egoïsme naar voren treedt, dat
overgenomen door een groep, tot
groepsegoïsme kan misgroeien en in het
verleden ongetwyfeld ook misgroeid is
In zulk een situatie heeft de overheid
langs de weg van de wetgeving een
corrigerende taak.
We mogen de nieuwe maatregelen
zien als een heel klein stapje nader in
de voltooiing van deze solidariteitsge-
dachte.
Advertentie
(Wordt vervolgd) concentreren.
Dinsdag wordt in Nederland, Suri
name en de Nederlandse Antillen voor
de vijfde maal de „Statuutdag" ge
vierd ter herdenking van de dag,
waarop deze drie landen hun his
torisch gegroeide verhouding plech
tig hebben omgezet in een voortaan
gelijkwaardig en autonoom samen
gaan binnen één koninkrijk. In de
beide overzeese rijksdelen is dit een
groot feest. In Nederland, waar de
gevolgen van deze stap minder in
het volksleven ingrepen, wordt
wel de vlag van de overheidsgebou
wen gestoken en een aantal bijeen
komsten gehouden, maar men kan
niet zeggen dat er aan de gedenk
waardigheid van deze dag verder
veel gedacht wordt. Gedenkwaardig
is de totstandkoming van het Statuut
nochtans zeker. Vooreerst, omdat het
Statuut zelf uit staats- en volken
rechtelijk oogpunt zo'n uniek docu
ment is, maar bovenal, omdat een
gelijkwaardig samengaan van lan
den, die tot dan toe in een verhou
ding van moederland tot kolonie
stonden en die in zeer uiteenlopen
de beschavingssferen liggen, in
onze wereld een nog altijd zeldza
me manifestatie van solidariteit is.
Dat het hier gaat om drie kleine, ten
dele zelfs zeer kleine Idnden, be
hoeft ons niet te beletten om de
waarden, welke dit ene, in twee we
relddelen gelegen koninkrijk verte
genwoordigt, hoog te schatten.
Vijf jaar koninkrijk-nieuwe-stijl
zijn intussen nog te kort om te kun
nen beoordelen of deze gemeenschap
genoeg spontane leefkracht bezit en
of het met zoveel zorg ontworpen
statuut ook in alle onderdelen in de
praktijk voldoet. Wie let op het vele
iverk, dat op wetgevend en bestuur
lijk terrein is verricht en op wat bin
nen het kader van de onderlinge
hulp en bijstand gebeurd is, zal ge
gronde redenen zien om over de re
sultaten van dit eerste lustrum niet
ontevreden te zijn. Dit werk valt
grotendeels buiten de belangstelling
der publieke opinie. De „strubbe
lingen", die er geweest zijn en nog
zijn, trekken daarentegen gemakke
lijker en daardoor wellicht eenzij
dig de aandacht» Maar het zou
anderzijds niet juist zijn om die
„strubbelingen" te bagatelliseren,
vooral ook omdat zij zo snel op het
politieke vlak getrokken worden met
alle emotionaliteit en~~ partijdigheid
van dien. Dat kan nu eenmaal de
leefbaarheid van het koninkrijk ge
vaarlijk aantasten op een wijze, waar
tegen een goede constitutie op zich
zelf geen remedie biedt.
Men kan met tevredenheid vast
stellen, dat op dit ogenblik de voor
delen van het statuut en de vruchten
der samenwerking in alle drie de
rijksdelen positief en van harte ge
waardeerd worden. Zoals men weet
is met name van de Nederlandse An
tillen uit in de achter ons liggende
tijd nogal scherp tegen sommige be
palingen van het statuut en van
daarmee nauw samenhangende rijks
wetten geprotesteerd. Die kritiek,
welke ons lang niet altijd gerecht
vaardigd leek, is weliswaar niet ver
stomd, maar wel in een construc
tieve atmosfeer gebracht. Wij hopen
dat zij daarin zal blijven.
Of het tijd is om thans reeds, zoals
van Antilliaanse zijde wel wordt be
toogd, sommige bepalingen van het
statuut op de helling te zetten, trek
ken wij voorshands in twijfel, al zien
mij de opmerkingen van de Antil
liaanse staten en uit de andere rijks
delen terzake met grote belangstel
ling tegemoet.
Voor het behoud en de versterking
van een constructieve geest van sa
menwerking is intussen een grotere
persoonlijke en zakelijke bekendheid
nodig met elkanders cultuur, poli
tieke verhoudingen en economische
mogelijkheden. En dat niet slechts
aan de top. Het is verheugend, dat
de drie regeringen juist op deze pun
ten hun aandacht nog meer gaan
