Dagblad voor Schiedam erDomstreken
Vele honderden brieven zijn
onrechtmatig geopend
Belangrijke personen in
Nieuw-Guinea schuldig
fW?7";
m
Nederlands pleidooi voor het
raadplegen van kleine landen
Herter: NATO kan rekenen op
blijvende deelneming der V.S.
Franse missionarissen in
Kameroen vermoord
Prof. De Quay
bij Herter
Sleepboot „Elbe'' verliest
twee vliegdekschepen
Grote ravage bij ontploffing in Japan
VOORZITTER CENSUURCOMMISSIE DEELT MEE:
Regering neemt
rapport in beraad
China: per dag
20 straaljagers
HET „ATLANTISCH ONBEHAGEN"
Het
weer.
Aanhoudende terreur Afrikaanse
staat die weldra zelfstandig wordt
Straaljager
neergestort
Dodelijke val van
Haagse fotograaf
Hulp onderweg
Volgens Janes
x ||i
-If
r
s!
Aanval door honderden bendeleden
Gesprek over NAVO-
kwesties in Parijs
Piloot uit brandende
cockpit gered
In woeste orkaan op Stille Oceaan
Kan ook Indië kern
wapens vervaardigen
WOENSDAG 16 DECEMBER 1959
DEN HAAG, 16 dec. In
Nederlands Nieuw-Guinea zijn
sinds 1956 honderden en honder
den brieven onrechtmatig ge
opend. Dit geschiedde in hoofd
zaak door en onder leiding van
het openbaar ministerie en ook
was hierbij ten nauwste een aan
tal bestuursambtenaren betrok
ken. Het waren niet alleen de
brieven van personen, die kenne
lijk de openbare orde en rust ver
stoorden, die geopend werden,
doch tevens zeer veel brieven van
en voor Europeanen, waarvan
niemand de subversiviteit kon
aannemen. 'Aldus jhr. mr. G.
Witsen Elias, voorzitter van de
censuur-commissie, die gisteren
het rapport van deze commissie
over de censuur in Nederlands
Nieuw-Guinea aan de regering
aanbood.
Nevelig
-
nieuwe
leaamscne courant
Alvorens tot overhandiging aan de
minister van Binnenlandse Zaken over
te gaan gaf jhr. Witsen Elias een over
zicht van de werkzaamheden der com
missie. Allereerst wilde hij een misver
stand rechtzetten, namelijk dat er ver
ontwaardiging bestond, dat er in Nieuw-
Guinea censuur werd toegepast. Deze
censuur is echter geheel legaal, immers
er zijn verschillende ordonnanties
krachtens welke censuur mogelijk is.
De voornaamste daarvan is de Dien
sten Toezichten Ordonnantie (D.T.O.)
Deze stamt uit Nederlands Indië en re
gelde het toezicht op het postaal ver
keer middels censuur, maar bepaalde
tevens dat geen brieven geopend moch
ten worden zonder toestemming van de
landrechter, zulks in overeenstemming
met de grondwet, die de aantasting van
het grondrecht van het briefgeheim
slechts toestaat na toestemming van de
onafhankelijke rechter.
Deze ordonnantie is in Nieuw-Guinea
toegepast in 1956. Aanvankelijk waren
de overtredingen van deze voorschrif
ten niet groot, doch de commissie heeft
tot haar ontsteltenis geconstateerd, dat
na de invoering van de D.T.O. vele hon
derden brieven onrechtmatig zijn ge
opend, namelijk zonder dat toestemming
aan de landrechter wus gevraagd. Niet
alleen tegen de vorm van de D.T.O.,
maar ook tegen de geest daarvan werd
gezondigd.
De commissie, zo vervolgde spre
ker, wil echter constateren, dat vast
is komen te staan, dat de huidige
1 gouverneur op geen enkele wijze bij
deze onrechtmatige opening betrok
ken was of daar kennis van droeg.
De commissie heeft voorts de achter
grond van dit alles uitvoerig ge
schetst en heeft daarbij trachten dui
delijk te maken, dat er wel grote dif
ferentiatie in de schuldtoerekening
van de verschillende betrokkenen
moeten worden aangenomen.
Publicatie
Op welke wijze publiciteit aan het
rapport moet worden gegeven is een
zaak van overheidsbeleid. De commis
sie kon op dit punt geen aanbevelingen
doen, doch wilde wel haar inzichten
aan minister Toxopeus mededelen. Uit
het rapport en de bijlagen bleek dat
o.m. behandeld zijn zaken, die 's lands
veiligheid raken. Deze zouden zeker
LONDEN, 16 dec. In de nieuwe uit
gave van Janes all the worlds air
eraft", die vandaag is verschenen,
staat vermeld dat de nabij Moekden ge
legen staatsvliegtuigenfabriek van com
munistisch China thans 20 tot 25 Rus
sische ,,Mig-l""-straaljagers per dag
Vervaardigt. De motoren, radio, instru
menten en andere, delen der uitrusting
Worden uit de Sovjet-Unie ingevoerd.
Rusland verleent ook technische hulp
oij de vliegtuigbouw.
Het is de eerste maal dat „Janes"
aandacht besteedt aan communistisch
China. „Janes all the worlds aircraft"
vestigt ook de aandacht op de krachti
ge ontwikkeling van de zweefvliegerij
in de Chinese volksrepubliek, hetgeen
van staatswege wordt aangemoedigd.
Poolse deskundigen leiden de Chinese
zweefvliegers op.
Janes" publiceert zeven foto's van
'n China gemaakte vliegtuigen. Het be
schrijft, buiten de reeds genoemde
.Mig-17", nog tien andere toestellenty-
Pen, die thans in communistisch China
w-orden gebouwd.
Amerika In de afgelopen twee jaar
heeft de douane van de Amerikaanse
staat Florida voldoende wapens en mu
nitie in beslag genomen om er een
eenheid van 1.544 man, «ompleet met
Artillerie en vliegtuigen, mee uit te rus-
ten. Het merendeel van deze wapens
W'as bestemd om naar de Cubaanse
strijdkrachten van Fidel Castro te wor
den gesmokkeld. De totale waarde er
van bedraagt ongeveer twee miljoen
dollar. (AF?)
niet publiek moeten worden. De vraag
of wei publiek moeten worden gemaakt
de namen van alle personen, die met
deze onwettige censuur direct of indi
rect te maken hebben is moeilijk. Inder
daad worden namen genoemd van per
sonen die hierbjj slechts in kleine ma
te betrokken zijn en op hort zou wellicht
later een niet geheel verdiende smaad
blijven kleven. Aan de andere kant is
de commissie gebleken, dat zowel in
Nieuw-Guinea als in Nederland veel ge
rucht over deze zaak is ontstaan en dat
de geruchten vaak in strijd met de
waarheid waren. Zou slechts een zeer
summier rapport gepubliceerd worden
dan zou het gerucht niet uitsterven.
De voorzitter sprak tenslotte de hoop
uit dat het rapport niet het gevolg zal
hebben dat een blaam wordt geworpen
op het gehele bestuur van Nederlands
Nieuw-Guinea. Weliswaar is een kleine
groep van mensen ernstig schuldig ge
bleken, onder wie personen met grote
verantwoordelijkheid, maar hiertegen
over staat dat deze blaam zeker niet
het gehele ambtenarencorps treft, dat,
zoals de commissie is gebleken, onder
vaak moeilijke omstandigheden hard
werkt voor het welzijn van land en volk.
De commissie had niet verwacht dat
haar rapport eerst zou uitkomen, gelij
kertijd met de verschijning der kerst
bomen op de Lange Voorhout, zo zei de
voorzitter van de censuurcommissie
verder. Wat optimistischer heeft zij
aanvankelijk gezegd, dat het begin no
vember zou worden, maar voor vertra
ging zijn verschillende oorzaken aan te
wijzen. Misschien ligt de vertraging aan
de omvang van het rapport. Tenslotte
is er, met de bijlagen, een rapport uit
gekomen dat niet minder omvangrijk
is dan een telefoonboek van een grote
gemeente. Met de bijlagen telt het cir
ca 800 pagina's; het rapport zelf beslaat
ruim 100 bladzijden. 76 personen wer
den gehoord. Er is geen bewering ge
daan, noch enige stelling ingenomen,
zonder de motieven op te geven met
verwijzing naar de processen-verbaal.
Nevelgordijn in N.-Guinea
Een andere reden waarom het rap
port niet eerder uit kon komen was de
volgende. In Nieuw-Guinea heeft de
commissie soms een nevelgordi.jn aan-
getroffen. Het was inderdaad niet al
tijd gemakkelijk, om achter de waar
heid te komen. De commissie, zo ver
volgde jhr. Witsen Elias, heeft de waar
heid alleen kunnen vinden langs de weg
van analyse en deductie. Na haar on
derzoek in Nieuw-Guinea heeft de com
missie in Den Haag haar werkzaamhe
den nog voortgezet en toen is haar nog
meer materiaal in handen gekomen. In
het juridisch laboratorium van het mi
nisterie van Justitie is dit materiaal on
derzocht n veertien dagen geleden is
het laboratorium-rapport ontvangen.
Voor de commissie was het overigens
een groter voldoening dat dit laborato
rium-rapport de commissie zekerheid
heeft gegeven over punten, waarvan
zij aanvankelijk slechts de waarschijn
lijkheid aannam.
In tegenstelling met de verontschul
digingen die de voorzitter der commis
sie maakte voor het feit dat het rapport
later is gereed gekomen dan de com
missie aanvankelijk verwachtte, sprak
minister Toxopeus zijn voldoening uit
dat de commissie er in geslaagd is haar
omvangrijke arbeid in een zo korte tijd
en zo grondig te verrichten. Het ver
heugde hem dat dit rapport geen min
derheidsnota bevat.
De regering zal nu het rapport in be
raad nemen en zodra zij van de inhoud
kennis heeft genomen onverwijld, over
eenkomstig haar toezegging bij monde
van minister Korthals in antwoord op
een desbetreffende vraag van het Twee
de Kamerlid De Graaf, de Kamer om
trent de resultaten van het onderzoek
inlichten. Tevens zal zij zich, indien de
inhoud van het rapport daartoe aanlei
ding mocht geven, tezamen met de gou
verneur van Nieuw-Guinea, die zich
voor besprekingen in Nederland be
vindt, bezinnen over eventuele execu
tieve maatregelen alsmede over de wij
ze om de mogelijkheid van herhaling
in de toekomst van onwettige postcen-
suur in Nieuw-Gninea doeltreffend te
voorkomen.
-
l
- D:.11$ff 1.7T D:
1 "V M -V'
«Of .cecwo.. "W-W-
v M L jé?
*.73»
Vier dodenmeer dan honderd gewonden en 250 vernielde huizen vormen- de trieste balans van een verschrikkelijk
ongeluk in de Japanse stad Yokohama, waar een met T.N.T. geladen vrachtautona een botsing de lucht invloog.
v" t \-
Jhr. mr. C. Witsen Elias overhandigt
minister Toxopeus het rapport van de
commissie die een onderzoek heeft in
gesteld naar de censuur op Nederlands
Nieuw-Guinea.
(Van onze Parijse correspondent)
PARIJS, 16 dec - L De begroetings
toespraak, die de Franse premier De-
bré gistermorgen hij de opening van de
vergadering der NAVO-ministers heeft
uitgesproken, bevatte niet meer dan
een zinspeling op hetgeen waarnemers
al naargelang hun temperament blij
ven aanduiden als „het Atlantische on
behagen", „de Frans Amerikaanse cri
sis" of alleen maar „de Frans-Ameri
kaanse controverse". Hij gewaagde
ervan hoe van oudsher het associëren
van democratieën een moeilijke taak
is getuige de Griekse geschiedenis
en zei, dat „hindernissen slechts tot
een nederlaag lijden voor diegenen, die
vanaf de aanvang aan de nederlaag
denken. Zij, die het succes willen, wor
den door de hindernissen tot nadenken
en herstel gestimuleerd". De woorden
zijn zeker niet ontmoedigend.
Alle aanwezige ministers van buiten
landse zaken hebben gisteren het woord
gevoerd, voor Nederland, bij ontsten
tenis van de heer Luns, staatssecreta
ris Van Houten. Uiteraard heeft de
voorbereiding van het Westen op de in
het voornemen liggende oost-west ont
moeting aan de top in het middelpunt
van de aandacht gestaan en men kan
wel zeggen, dat de visie op de beteke
nis van deze ontmoeting, zoals die door
do Amerikaanse minister van buiten
landse zaken. Christian A. Herter,
Verwachting tot donderdagavond
(opgemaakt te 11.15 uur)
of motregen, later ook enkele op
klaringen, overwegend matige zuide
lijke wind. Vannacht temperaturen
om het vriespunt. Morgen overdag
Zwaar bewolkt met plaatselijk mist
ongeveer dezelfde temperaturen als
vandaag.
Zon: 8.43-16.29. Maan: 19.03-9.51.
DE BILT, 16 dec. De koudere lucht
waarin het in de nacht van dinsdag op
woensdag lich't vroor is spoedig weer
door iets zachtere vervangen. Het bin
nendringen van de zachtere lucht ging
met mistvorming gepaard.
Nieuwe storingen ten westen van Ier
land zullen de aanvoer van zachte
oceaanlucht naar de Westeuropese lan
den op gang houden. Dit betekent, dat
het de komende 24 uur overwegend
zwaar bewolkt blijft en nevelig met
plaatselijke kans op wat motregen. De
temperaturen zullen de komende nacht
iets hoger zijn dan de afgelopen nacht.
Overdag zullen ze niet veel afwijken
van die van vandaag.
max min neersl
Station Weer
gisteren
24 uuj
Den Heldei
mist v
5
0
0
Ypenburg
mist
5
-0
0
Vlissingen
mist
4
0
0
EeJcJe
geheel bew.
4
-3
0
De BUt
geheel bew.
3
-2
0
Twente
onbewolkt
5
-2
0
Eindhoven
geheel bew.
3
-3
0
Zd.-Limburg
licht bew.
2
-4
0
Helsinki
onbewolkt
-8
-4
0
Stockholm
geheel bew.
-0
0
0
Oslo
sneeuw
0
-0
14
Kopenhagen
geheel bew.
2
1
0
Londen
regen
8
1
10
Amsterdam
mist
4
-1
0
BrusseJ
geheel bew.
2
-2
0
Luxemburg
geheel bew.
-1
-4
0
Parijs
geheel bew.
0
-0
0 1
Nice
licht bew.
10
4
0
Berlijn
half bew.
1
-5
0
Frankfort
geheel bew.
-0
-6
0
München
geheel bew.
-2
-5
0
Zurich
mist
2
-7
0
Genève
onbewolkt
2
-5
0
Wenen
geheel bew.
0
-3
0
Innsbruck
onbewolkt
-12
0
Rome
zwaar bew.
13
7
0
ROME, 16 dec. (Reuter, UPI) Het
katholieke nieuwsbureau „Agenzia Fi
des" heeft bijzonderheden bekendge
maakt over een aanval, die in de nacht
van 29 op 30 november door enkele hon
derden gewapende bendeleden is uit
gevoerd op een missiepost van de pa
ters van het Heilig Hart in Frans-Ka
meroen. Pater Gilles Héberlé en broe
der Valentine Saron, allebei werkzaam
te Bafang in -et bisdom Nkongsamba,
zijn daarbij vermoord. Een Afrikaanse
religieuze, zuster Marie Noelle, alsme
de een van de oudste missionarissen in
Kameroen, pater Lequeux, zijn gewond.
De aanvallers waren gewapend met
één mitrailleur en verder met geweren
en pistolen. Zij hadden tevoren de toe
gangswegen tot de missiepost versperd
met boomstammen om de bewoners het
ontsnappen te bemoeilijken. Het zieken
huis, de woningen van de geestelijken,
de kraamkliniek, de school en twee
auto's zijn door de bendeleden in brand
gestoken. Een poging om ook de woning
van een vrouwelijke arts te doen af
branden is mislukt. Iu augustus is op
de missiestatie Bonabery eveneens een
missionaris van het Heilig Hart, pater
Xavier Musslim, vermoord. Enkele we
ken na de jongste overval is de 16-
jarige dochter van een catechisant ont
voerd.
Bafang ligt ongeveer 175 kilometer
van de kust, bij de grens met Brits-
Kameroen. De missiepost is er in 1924
gesticht. In het gebied zijn 45 missie
scholen. Volgens United Press Interna
tional wonen er 54.000 mensen: daar
van zjjn er 18.000 katholiek en 6.000 pro
testant.
Bij de nadering van de bende nam
de inheemse bevolking van Bafang
de vlucht. Toen zij terugkeerde vond
zo de onthoofde Hjken van pater Hé
berlé en broeder Saron. Zuster Marie
Noelle bevond zich, toen de aanval
begon, in het ziekenhuis. De bendele
den wilden haar ontvoeren, maar zij
slaagde erin te ontsnappen. Pater Le
queux kreeg een hoofdwond.
Frans-Kameroen wordt 1 januari a.s.
zelfstandig onder de regering van de
conservatieve Mohammedaanse politi
cus Ahmadou Ahidjo. Een correspon
dent van „The Observer" meldde zon
dag j.l„ dat er in de afgelopen zes
maanden in Frans-Kameroen meer dan
20 Franse burgers zijn gedood, d.w.z.
meer dan het totale aantal kolonisten,
dat in Kenia door de Mau-Mau is ge
dood. Volgens voorzichtige schattingen
zi)n in diezelfde tijd minstens 50 Afri
kanen vermoord. Het totale aantal
slachtoffers, dat sinds het begin van
de terreur, nu vijf jaar geleden, is ge
vallen, wordt op 5000 a 6000 geraamd.
De achtergrond van de terreur in
Frans-Kameroen is zeer gecompliceerd.
Het verbod van de Unions des Popula
tions Camerounaises (UPC) in 1955
door de Franse autoriteiten vormde
het begin van de onlusten. De Fransen
zeiden over dc bewijzen te beschikken,
dat de UPC onder communistische in
vloed stond. De UPC herschiep zich
zelf in een ondergrondse verzetsorgani
satie en kreeg als zodanig de steun van
de Bamileke-stam. Evenais de Kikoe-
joe's in Kenia hebben de Bamileke's
te kampen met gebrek aan landbouw
grond en met een toenemende desinte
gratie van het oude stamverband. De
leider van de UPC, dr. Félix Moumie,
heeft te Conakry in Guii.ee een rege-
ring-in-ballingschap gevormd. Regelma
tig onderneemt hij reizen naar Caïro,
Moskou en Peking.
werd ontvouwd, de algemene instem
ming had van alle delegaties.
Volgens Herter zal de topconferen
tie tussen oost en west de gelegen
heid kunnen verschaffen om te pei
len wat de werkelijke oogmerken van
-'e Sovjets zijn. De Verenigde Staten
zijn weliswaar van mening dat de
Sovjet-Unie werkelijk vrede verlangt,
maai' men zou het er ook voor kun
nen houden, dat. Moskou er alleen
maar naar streeft verdeeldheid te
zaaien in de NAVO en de terugtrek
king der Amerikaanse strijdkrachten
uit te lokken.
Uit hetgeen de belangrijkste der ove
rige sprekers over deze zaak op vrij
academische wijze, naar verluidt, en in
algemene bewoordingen te berde
brachten releveren wij aan de hand
van de verstrekte samenvattingen nog
de volgende punten:
De West-Duitse Von Brentano voerde
de noodzaak aan om de oplossing van
het Berlijnse vraagstuk te vinden bin
nen de oplossing van het Duitse vraag
stuk.
De Engelsman Selwyn Lloyd oor
deelde, dat het er nu om gaan moet
het reeds vastgestelde begin van een
ontspanning in de betrekkingen tus
sen oost en West te consolideren.
Het westen moet op zijn hoede blij
ven tegen een eventuele agressie,
maar zich ook niet voortdurend tegen
over het Sovjetregiem in het defensief
gedrongen voelen. Daarentegen moet
het erop bedacht zijn zijn opvattingen
te doen penetreren in de Sovjet-wereld.
De Fransman Couve de Murville ver
geleek de stand van zaken nu met die
van een jaar geleden. Het vorig jaar
op dit moment zag de NAVO zich ge
confronteerd met de door Moskou in
het leven geroepen crisis om Berlijn.
Thans: geen crisis maar daarentegen
tekenen van meer hoop verwekkende
aard. Dit is volgens hem vooral aan
de NAVO zelf te danken.
Naar wjj van de zijde der Neder
landse delegatie vernemen, is op de
bijeenkomst eenstemmigheid aan het
licht getreden en wel hierover, dat het
westen op de topconferentie tussen
oost en west niet verder zal kunnen
gaan dan de voorstellen van indertijd
de Geneefse conferentie. Staatssecreta
ris Van Houten heeft zeer in het bij
zonder aangedrongen op de meest uit
gebreide raadpleging van vooral ook de
kleinere Atlantische partners, die zon
der medezeggenschap niet in staat zijn
medeverantwoordelijkheid te dragen.
De westelijke grote Vier zijn hiertoe
volop bereid gebleken; alle Atlantische
ministers komen eerst op 22 december
a.s, na het westelijk topoverleg bijeen
en dan andermaal op een datum direct
voorafgaande aan de oost-west-ontmoe
ting. Het gevoelen van de Nederlandse
delegatie is, zo vernemen wij voorts
nog. dat in het beoordelen van de ont
spanning de grootst mogelijke voor
zichtigheid in acht moet worden geno
men. Van de ziide der Russen is im
mers zelfs nog niet het begin verkre
gen van ook maar één werkelijke con
cessie, zij hebben alleen maar een door
hen in liet leven geroepen dreiging
weer weggenomen. De ingetreden ont
spanning kunnen zij op ieder gewenst
moment weer ongedaan maken. Indien
het westen zo dwaas zou zijn op grote
schaal zijn inspanningen te doen ver
slappen, kunnen de Russen heel wel in
de verleiding geraken om, als zij me
nen geen grote risico's te duchten te
hebben, op bepaalde punten weer mi
litaire pressie te gaan toepassen.
En voor wat Berlijn betreft: er zal
wellicht naar een wijziging gezocht
kunnen worden in de uitoefening van
de aldaar door de westelijken bezeten
rechten, maar in geen geval mag er
sprake zijn van een opgeven van die
rechten zelf.
Uit de door minister Herter afgeleg
de verklaring releveert men in het
bijzonder dat, wat er ook allemaal in
<Jë pers is geschreven, de Verenigde
Staten hun verplichtingen tegenover de
NAVO zullen blijven nakomen. Maar,
zo voegde hij eraan toe, „de deelname
van Amerikaanse strijdkrachten aan de
verdediging van Europa berust op de
opvatting van een geïntegreerde de
fensie".
Tegen deze uitlating plaatsen waar
nemers, dat generaal De Gaulle nog
geenszins teruggekomen blijkt van zijn
standpunt de vorige maand geformu
leerd voor de „écolc de guerre" te Pa
rijs dat „de integratie heeft afge
daan" en dat de westerse defensie een
zaak moei zijn van een coalitie of ano-
ciatie van nationale legers.
Door de Nederlandse delegatie is hoe
dan ook, zo werd ons verzekerd, met
grote instemming kennis genomen van
hetgeen de heer Herter heeft verklaard
en waaruit de vastbesloten wil van
Amerika heeft gesproken om met zijn
troepen in Europa te blijven en Europa
niet in de steek te laten, ook niet wan
neer de Verenigde Staten te zijner tijd
over de intercontinentale ballistische
projectielen beschikken.
Vandaag komt in het bijzonder de
„militaire situatie" aan de orde. het
geen voor de ministers van defensie
een gelegenheid is om eigen en eikaars
geweten diepgaand en openhartig te on
derzoeken. Voor zaterdag a.s. staat een
eerste tête a tête tussen Eisenhower
en De Gaulle op het diplomatieke pro
gram.
DEN HAAG, 16 dec. Naar wij van
de zijde van het ministerie van Buiten
landse Zaken vernemen, zal prof. De
Quay, minister van buitenlandse zaken
a.i., zondag en maandag in Parijs be
sprekingen voeren over een aantal
NAVO-kwesties. Maandagmiddag heeft
hij een onderhoud met de Amerikaanse
minister van Buitenlandse Zaken Herter.
(Van onze correspondent)
LEEUWARDEN, 15 dec. Vanmid
dag is een straaljager neergestort bij
Jelsum, vlak bij Leeuwarden. De piloot,
de 28-jarige ongehuwde eerste luitenant-
vlieger D. P. Mossel uit Rotterdam,
kon zich uit het toestel redden.
Het ongeval geschiedde toen de vlie
ger met zijn Hunter Mk 4, een toestel
van het 323 squadron van de vliegba
sis Leeuwarden, een landing zou uitvoe
ren, en op dat moment motorstoring
optrad. De straaljager was al zo laag,
dat de piloot zich* niet meer met de
schietstoel kon redden.
Het toestel kwam naar beneden in het
weiland van de boer N. van der Burg
te Jelsum, dicht achter de hervormde
kerk. Vijf schapen, die zich in het land
bevonden werden volkomen uit elkaar
gescheurd. Een zesde was zo gewond
dat het moest worden afgemaakt. De
straaljager schoot vervolgens over een
binnenweggetje, dat totaal werd omge
ploegd om vervolgens in een ander stuk
weiland terecht te komen, waar het na
een kwart slag omgedraaid te zijn tot
stilstand kwam en in brand vloog.
De piloot kon de cockpit niet open
krijgen. Vier omwonenden, die het on
geval hadden zien gebeuren probeerden
met een paal de cockpit te rammen,
a. dit gelukte niet. Eerst toen ze
op het brandende vliegtuig waren ge
kropen konden zij de cockpit openen.
De inmiddels gearriveerd# brandweer
van de vliegbasis verrichtte het blus-
singswerk. De piloot is met enkele rug
krachten naar het hospitaal ter obser
vatie overgebracht.
IJMUIDEN. 15 dec. Vanmorgen
omstreeks kwart over elf is de 55-ja-
rige fotograaf J. Schaapman uit Den
Haag door het dak van de vishal ge
vallen en zo zwaar gewond, dat hij eni
ge uren later in het Antoniusziekenhuis
is overleden. Hij was op het dak van
hal E geklommen om foto's te maken
van de in aanbouw zijnde hal F. Door
een niet opgehelderde oorzaak is hij
door het draadglas van een lichtkap
gestapt en van een hoogte van onge
veer 8 meter op de betonnen vloer ge
vallen. Met zwaar lichamelijk letsel
werd hij naar het ziekenhuis overge
bracht.
ROTTERDAM, 16 dec. De sleep
boot. „Elbe" (826 ton) van L. Smit en
Co's Internationale Sleepdienst te Rot
terdam is in een orkaan op de Stille
Oceaan haar grote sleep van twee
Amerikaanse vliegdekschepen, „Gua
dalcanal" en „Mission Bay" kwijtge
raakt, nadat een der trossen was ge
broken en in de schroef van de „Elbe"
was geraakt. Kapitein Poot heeft daar
op ook het tweede vliegdekschip laten
„slippen" om een aanvaring te voorko
men. De drie schepen drijven nu stuur
loos rond ongeveer 630 mijl ten zuiden
van Midway op de Stille Oceaan. Hulp
is onderweg. Van Amerikaanse marine
bases zyn vliegtuigen opgestegen om de
ronddrijvende vliegdekschepen in de
gaten te houden. Verder is het Ame
rikaanse vliegdekschip Bonne Home
Homme Richard" naar de plaats van
het ongejuk opgestoomd en ook de
Amerikaanse jager ..Richards S. Ed
wards" is onderweg en hoopt vanavond
aan te komen. De „Clijde" van Smit
zelf begeeft zich eveneens naar de „El
be". De sleepboot in nood telt 25 kop
pen, terwijl zich op elk vliegdekschip
waar geen radio aan boord is, acht
man bevinden.
Kapitein Poot seinde, dat het weer
verschrikkelijk is en dat hij onmiddel
lijke steun nodig heeft. De wind op dit
deel van de Stille Oceaan, draaide van
morgen, zodat men hoopt dat het weer
verbetert en de Nederlandse sleep-
vaartwereld niet opnieuw door een ramp
wordt getroffen. De „Guadalcanal" en
de „Mission Bay" hebben een water
verplaatsing van 6700 ton. Zij zijn in
1943 gebouwd en zijn bestemd voor
sloop in Japan. Het zijn omgebouwde
koopvaardijschepen, die in de oorlog als
vliegdekschepen en voor troepentrans
port zijn gebruikt.
De sleepboot „Clyde", die 21 oktober
uit Boston naar Japan is vertrokken,
eveneens met twee fliegdekschepen op
sleeptouw, heeft deze schepen in Hono
lulu achtergelaten. Wanneer de „Clyde"
op de ongelukplaats zal zijn aangeko
men is nog niet te zeggen, maar ver
wacht wordt, aldus Smit en Co, dat dit
nog wei enkele dagen zal duren. In
Rotterdam heeft men inmiddels een te
legram ontvangen van kapitein Poot,
die enige tijd terug twee zelfde schepen
van Boston naar Antwerpen heeft ge
bracht en toen in een tropische orkaan
is beland. In dit telegram spreekt de
gezagvoerder van zeer zware storm en
een verschrikkelijke hoge zee. Gezien de
staat van dienst van kapitein Poot en
diens ervaring wijst de rederij erop. dat
als de kapitein van „verschrikkelijk"
spreekt het weer ontzettend slecht
moet zijn.
Goede hoop
De vliegdekschepen, zo vertelde men
ons nader, zijn zeewaardig, verwarmd
en dé acht runnerg--aan boord van ieder
schip beschikken over voldoende voed
sel om het dagen achtereen vol te kun
nen houden, hetgeen uiteraard ook voor
de opvarenden van de „Elbe" geldt. De
Stille Oceaan is groot genoeg, zodat er
ook geen kans is volgens onze zegsman,
dat een van de vaartuigen op de rotsen
loopt of strandt. Wanneer het weer wat
zal opklaren heeft men bij Smit dan ook
goede hoop, dat kapitein Poot erin zal
slagen de schepen, a! dan niet met as
sistentie, weer bij elkaar te brengen.
Er wordt wel rekning mee gehouden,
dat de sleep met enige weken vertra
ging in Japan zal aankomen. Het feit,
dat er wel eens stemmen ziin geweest
om te waarschuwen tegen het slepen
van twee dergelijke schepen tegelijk
acht men bij Smit niet ter zake doende.
Hetzelfde had, zo zei men ons, kunnen
gebeuren als de „Elbe" slechts één
vaartuig op sleeptouw had gehad.
NIEUW DELHI, 16 dec. (Reuter).
Volgens de „Hindustan Times" is Indië
thans in staat kernwapens te vervaardi
gen. Het blad meldt dat de leider der
In "ische werkzaamheden op het gebied
der kernenergie, dr. Homi J. Bhabha dit
gisteravond heeft meegedeeld op een' be
sloten bijeenkomst van een parlements
commissie. Dr. Bhabha, die nadrukkelijk
verklaarde dat Indië thans in staat is
kernwapens te vervaardigen, citeerde
echter tevens uit vroegere verklaringen
van Nehroe, waarin de premier zei dat
Indië de kernenergie slechts voor vreed
zame - en opbouwende - en niet voor
oorlogsdoeleinden zou aanwenden.
