Rustig werkendmet een doel
bewust streven
Hotel „De Kroon
W. A. VERWAYEN
Terugblik naar het jaar
Hoe onze stad een eeuw
geleden reilde en zielde
1859
„PETIT PARIS"
A. SCHELLINGS
H. Th. v.d. VLERK
{knot;
DAM 40-46
De directie van
VREDEBREGT
COMPLETE
WONINGINRICHTING
HOOGSTRAAT 184-186
Fa. A. SCHILPEROORD ZN
HET WIT-GELE KRUIS
r
MODEMAGAZIJN
Gerrit Verboonstr. 4
M. SCHAAP
v. BEURDEN
Kunsthandel
„ST.-JAN"
J. H. KREUGER
J
NSC
DONDERDAG 31 DECEMBER 1959
IN HET JAAR 1959 is door Schiedam met een zekere taaiheid gewerkt
aan de systematisering van de stad. Aspecten van een vrijwel vast
staand plan werden stuk voor stuk onder de loep genomen en de
daarvoor ontworpen projecten uitgevoerd. Verkeerstechnisch was de
openstelling van de Nieuwe Damlaan, die de breedste verkeersweg in
onze stad werd, een feit van grote betekenis, dat intussen nog in
belangrijke mate op de toekomst is afgestemd, wanneer andere,
nieuwe wegen door en langs onze stad het stedelijke en doorgaande
verkeer in andere, betere banen zullen leiden. Eigenlijk was 1959 om
zo te zeggen hoofdzakelijk een verkeersjaar. Men weet het, de be
ruchte spoorwegovergang van de Overschieseweg kon worden op
geheven, op het station konden nieuwe perrons in gebruik worden
genomen. Het project voor het nieuwe stationsgebouw werd gepubli
ceerd en de gemeenteraad nam enkele belangrijke beslissingen inzake
de aanleg van een nieuw stationsplein en van een nieuwe verbindings
weg naar Rotterdam, die daar op de Beukelsdijk zal aansluiten, lopend
van het station over de oude spoorbaan. Omvangrijke werken werden
door de Nederlandse Spoorwegen voorts uitgevoerd, zoals het ver
hogen der banen in de richting Delft en Vlaardingen, het leggen van
een nieuwe spoorbrug over de Poldervaart, hetgeen technisch een
bijzonder interessant karwei was, terwijl de aanleg van het door onze
staa lopende gedeelte van de Rijksweg 20 flink vorderde. Bij de
daaraan verbonden werkzaamheden deed men interessante historische
ontdekkingen en wel dat de contreien rond onze stad reeds vele eeuwen
vroeger bewoond waren dan tot dusver algemeen werd aangenomen.
HUISHOUDELIJKE
HOUTWAREN
BORSTELWERK
SPEELGOEDEREN
Wanneer de laatste dag van het jaar is aangebroken en wij gezellig
met familie en yrienden om de warme haard zitten, de laatste slag van
twaalf uren afwachtend, praten wij onwillekeurig met elkander over
hei verleden. Wij willen onze lezers ditmaal eens een honderd jaren
terugvoeren in de geschiedenis van onze stad, om hier en daar even
stil te staan bij een belangrijk gebeuren in 1859 binnen Schiedam
voorgevallen. Een algemeen belangrijk gebeuren was, dat in 1859 het
Paasfeest viel op 24 april, hetgeen sinds 1791 niet was voorgekomen
en niet weder vóór het jaar 2011 zal plaats hebben. Onze stad in 1859!
Hoe geheel anders was toen het stadsbeeld: rondom op de vesten lieten
een 18-tal windkorenmolens hun lustig wiekgeklap horen, want er was
volop werk in de branderijen. Haar middeleeuws karakter had onze
stad bijna geheel afgelegd, daar haar poorten, welke toegang ver
leenden tot de binnenstad, bijna alle waren opgeruimd. En wat het
aantal zielen betreft, telde Schiedam op primo januari 1859 ruim
15.000 zielen thans bijna 80.000! Ook de emigratie was niet groot
in genoemd jaar, want slechts één huisgezin had onze stad verlaten.
TU1NLAAN 40 - TELEFOON 67367
Aan al onze cliëntèle een GELUKKIG NIEUWJAAR -
Laatste rustplaats
Broersvest 6
Foor het eerst
Horlogerie
ROTTERDAMSEDIJK 268
Telefoon 67593
wenst alle vrienden en relaties
een
VOORSPOEDIG 1960
CHUNG-HING
ONZE STAD IN HET JAAR 1959
HOOGSTRAAT 83
(naast de pastorie)
wenst U een Zalig Nieuwjaar j
Er Is in 1959 thans een aanvang ge
maakt met de uitvoering van verschillen
de belangrijke werken, zoals de nieuw
bouw van Vlug, een grote u.l.o.-school
aan de St.-Liduinastraat en woning
bouw in Nieuwland en Kethel, waar o.m.
de Boerenleenbank een nieuw gebouw
kreeg. We zullen hier niet alles op dit ge
bied de revue laten passeren. Evenmin
zullen we ons verdiepen In hetgeen op zo
veel ander gebied gebeurde en ons tot de
hoofdzaken bepalen. Veel opzienbarends
is er in onze stad niet gebeurd. Opzien
barend was overigens in menig opzicht
de formidabele vlucht, welke het café-
restaurant Europoort nam, tegen alle ver
wachting in. In het kader van de verdere
ontwikkeling van het Horecabedrijf hier
ter stede deed ook het café-restaurant De
Kroon van zich spreken, door een alge
hele restauratie en een uitbreiding der
hotelaccommodatie. In ons chronologisch
overzicht halen we aan, wat er zich ver
der zoal in onze stad heeft afgespeeld,
het aan het herinneringsvermogen der le
zers overlatend, zich allerlei bijzonderhe
den voor ogen te halen. We volstaan met
te vermelden, dat het culturele leven zich
in een gestadige groei mocht verheugen.
De Katholieke Kring deed een goede
greep, met de christelijke toneelvereni
ging „Geron" voor zijn leden Heinrich
von Kleist's blijspel „De Gebroken
Kruik" te doen opvoeren, terwijl de Schie-
damse Kunstkring het mogelijk maakte,
dat Schiedam van een klassiek drama
kon genieten.
Het Stedelijk Museum zette de viering
van het zestigjarig bestaan in met een
tentoonstelling van kunstwerken uit 't be
zit van Schiedamse ingezetenen en wat
de uitbouw van onze stad betreft, de ge
meenteraad hechtte zijn goedkeuring aan
de bouw van een nieuw ziekenhuis, waar
voor ongeveer twaalf miljoen gevoteerd
werd, die het mogelijk zullen maken, het
grootste bouwproject te starten, ooit in
onze stad uitgevoerd. Ten slotte releve
ren we een belangrijk gebeuren op r.-k.
onderwijsgebied. De plannen voor een
we katholieke, technische „streekschool"
werden gepubliceerd. Helaas moesten de
oorspronkelijke grootse plannen in op
dracht van Den Haag gewijzigd worden.
Maar het ziet er thans naar uit, dat met
de bouw in het begin van 1960 begonnen
zal kunnen worden. Summa summarum;
1959 was voor Schiedam een rustig, werk
zaam jaar, zonder grote evenementen,
doch vervuld van een doelbewust stre
ven, om onze stad de plaats te geven,
welke haar in het bestel van Beneden
Maasgebied en Rijnmond-Europoort toe
komt. Dit streven werd als het ware ge
symboliseerd door de geboorte van de
tachtigduizendste Schiedammer, enkele
weken voor de jaarwisseling, waardoor
onze stad naar de achttiende plaats on
der de gemeenten in ons land oprukte.
Het jaar 1959 begon met een zeer ver
heugend gebeuren. Op 2 januari kon de
eerste paal geslagen worden voor de
bouw van duizend woningen in Nieuwland.
De paal werd geslagen aan de Pierson-
straat, waar omheen nu 'n flinke wijk aan
't verrijzen is. De brandweer bejubelde
in januari een aantal jubilarissen. De
heer H. de Bruijn had veertig jaar lang
het korps gediend, de heren C. Houtmans
sr., C. A. v.d. Pas, T. C. Stip. J. J. J. B.
Collignon en B. van Zwet deden zulks 25
jaar. De heer A. C. Jordaans nam na 27
jaar afscheid van de Spaarbank Anno
1320, als adj.-directeur. De heer S. J.
Kleijn was vijftig jaar in gemeentedienst;
de B.B. kreeg een permanente oefenstei
ger en een blokhuispost in Nieuwsticht;
de heer H. J, W. Uijtdenwilligen vierde
zijn zilveren jubilee als onder ber van de
St.-Henricusschool in de IJsselmondese-
straat; met de bouw van de nieuwe per
rons van het station was men zover ge
vorderd, dat de glazen wanden en het gla
zen dakgedeelte konden worden aange
bracht; het bleek, dat in 1958 het aantal
inwoners van onze stad met 819 vermeer
derd was; in Jan Hagendoorns overlijden
leed katholiek Schiedam een betreurens
waardig verlies. De overledene was 29
jaar voorzitter van het koorgezelschap
van de H. Hartkerk; het Katholiek
Vrouwengilde kreeg in mevr. V. d. Toorn,
die mevr. Popma-Diks opvolgde, een nieu
we presidente; de heer E. Linnenbrink
was dertig jaar lid van de r.-k. E.H.B.O,
„St.-Christophorus".
In februari huldigde de Kath. Grafische
Bond de jubilarissen, de heren J. Th. v.d
Horst, N. Lens en G. Pil. De eerste was
veertig jaar, de beide anderen 35 jaar lid
Te Kethel werd door pastoor Van Kam
pen de nieuwe St.-Jacobschool ingewijd,
de Dekenale Ouderraad kwam voor de
eerste maal bijeen; aan de Maasdijk werd
in het clubh.ns St.-Willibrord de vernieuw
de kapel met een nieuw altaar in gebruik
Z.N.
sau-orde; de heer A. J. Breve nam afscheid
als districtscommissaris van de katholie
ke verkennerij en tevens als oubaas van
de St.-Franciscusgroep; aan de heren
Mak, P. J. F. Veerman, L Kroon, mej,
J. v.d. Kamp en de heren R. Buyst en F. B.
Jansen werden op 30 aprilr espectievelijk
de onderscheiding van ridder in de orde
van Oranje Nassau en medailles, aan
deze orde verbonden, uitgereikt.
In mei vierde de N.V. Frits Beukers
verwarmings-maatsohappij haar 50-jarig
bestaan; er vond weder een tocht van ka
tholieke Schiedammers naar de H. Bloed
processie te Brugge plaats; van de nieu
we perrons vertrok de eerste trein met
bestemming Amsterdam; de katholieke
Vfouwenbeweging leed door het overlijden
van mevr. J. Janse-Verhoeven een gevoe
lig Verlies; de heer J. C. Breve, kerkmees
ter van de Singelparochie, werd benoemd
tot ridder in de St.-Gregorius-orde; pater
C. de Leede droeg in de Gorzenkerk zijn
eerste plechtige H. Mis op; de heer Th.
Hengst, collectant van de Singelparochie,
werd ter gelegenheid van zijn vijftigjarig
jubilee begiftigd met de Pro Ecclesia et
wenst U allen een
VOORSPOEDIG
NIEUWJAAR
en zorigen in de Singelkerk de avondmis;
de eerste z. g. Wiltonwoningen in Nieuw
land kwamen gereed; zuster M. Sybilla
vierde in de Dr. Noletstichting haar gou
den professiefeest; Gusto's muziekver
eniging bestond vijftig jaar; het katholie
ke verenigingsleven verloor in de heer
J. A. Vredebregt bij diens dood op 7 sep
tember een vooraanstaande persoonlijk
heid, die zich grote verdiensten verwor
ven had, vooral vóór de organisatie van
de r.-l^. middenstand; er werd bekend ge
maakt, dat het nieuwe stationsplein iets
westelijker zal komen dan oorspronke
lijk in de bedoeling lag, waardoor er meer
huizen in de Kamerlingh Onneslaan moe
ten worden afgebroken, waarover de raad
echter nog nader zal dienen te beslissen;
het echtpaar F. W. Etman-Wijzenbroek
vierde zijn 55-jarige echtvereniging; het
echtpaar P. Reherman-Groeneveld zijn
diamanten huwelijksfeest; de N. V. Ma
chinefabriek A. Fontijne bestond vijf
tig jaar; de heer B. C. A. Gunnewegh was
veertig jaar bij de N. V. v. d. Meer
Schoep en ontving de zilveren eremedail
le verbonden aan de orde van Oranje Nas.
sau; het echtpaar C. Schouten- van Trie
rum was zestig jaar getrouwd; een felle
brand in Kethel verwoestte de timmerfa
briek van de firma A. Kappelhof; Schie
dam kreeg zijn eerste melkautomaat;
de voorzitter van de K.V.P. Mr. H. W.
van Doorn, sprak te Schiedam voor het
kader van de K.V.P. De heer Th. A. Stor
nam op deze bijeenkomst afscheid als
voorzitter van de afd, West van de K.V.
voor kolen
Boterstraat 64 tel. 684Ö1
Zaal, Jan Bras en Jan Lammers; ten
stadhuize nam de heer J. v. d. Graaf, chef
algemene zaken en waarnemend gemeen
tesecretaris, onder grote belangstelling
na een meer dan veertigjarige werkzaam
heid in gemeentedienst afscheid.
In december kwam de nieuwe aula
voor het St.-Willibrord Clubhuis aan de
Maasdijk gereed; bij de telefoondienst
nam de adjunct-directeur, Ir. K. W. Moer
man afscheid in verbaqd met zijn pensio
nering, na een werkzaamheid van bijna
zevenendertig jaren; het r.-k. Clubhuis
werk hier ter stede bestond twintig ja
ren; de heer C. van Leeuwen herdacht
een 25-jarig jubilee bij N.V. Moulijn en Co.
het nieuwe woonwagenkamp aan de
Schie werd in gebruik gesteld en het r.-k.
Woonwagen Liefdewerk zorgde voor een
aardige Sinterklaasviering op de voor
avond; de r.-k. Metaalbewerkersbond hul
digde een groot aantal jubilarissen, o.w
de heer W. F, v. d. Kant, die vijftig jaar
lid was; het Oranj evendel bestond 25
jaar; de heer W. L. v. d. Meer was veertig
jaar bij Gusto en ontving de medaille in
zilver verbonden aan de orde van Oranje
Nassau; de Schiedamse Kunstkring vier
de zijn vijfentwintigjarig bestaan; in het
Stedelijk Museum werd de tentoonstelling
van kunstbezit van Schiedammers ge
opend: de raad nam het nieuwe zieken
huisplan aan, dat ongeveer twaalf miljoen
zal vergen.
Z.N.
CPUTVDAM
Pontifice; van het zangkoor „Lof en Stich-
ting" in de Havenparochie, was de heer I j dc spoorwegovergang bij deOver-
D. P. A. v.d. Meer veertig jaar lid, ter- schieseweg werd opgeheven; hoofdagent
wijl de heren B. P. H. Janse en Th. van
van de H. Joannes de Doper; in Kethel
werd voor het eerst een kleutercarnaval
gehouden in de St.-Theresia-kleuter-
school; de heer F. J. A. Sondermeijer
was veertig jaar Vincentiaan; de heer
J. A. Beijer vierde zijn 25-jarig dienstver
band bij de N.V. Levensverzekering Mij.
„Utrecht". De heer A. D. C. Sunderman
trok zich uit 't jeugdwerk terug en kreeg
de erepenning van de „Schiedamse Ge
meenschap". De heer M. Leautaud her
dacht een 25-jarige werkzaamheid bij de
N.V. Frank Rademaker's Cacao en Cho
coladefabriek en mej. K. F. Nagel haar
zilveren jubilee bij de N. V. de Rotter
damse Melkinrichting. Er werd een aan
vang gemaakt met een actie voor meer
samenwerking in het r.-k. jeugdwerk;
wethouder V. d. Berg werd als vertegen
woordiger van Schiedam in het Tunnel
comité aangewezen.
Dijk en P. A. Jansson er 25 jaar aan ver
bonden waren; de land- en tuinbouw-
meisjes (L.T.M.) vierden te Kethel het
eerste lustrum; de heer A. W, v.d. Sluijs
ging heen als secretaris van de K.A.B.;
de heer T. de Jong, hoofdambtenaar, ver
liet de gemeentedienst en ir. J. v.d. Ak
ker legde zijn functie als directeur van
Gemeentewerken neer, wegens het be
reiken van de pensioengerechtigde leef
tijd; pastoor Oudshoorn vierde onder gro
te belangstelling zijn 25-jarig priester
feest.
In juni stelde de scheepswerf De
Hoop aan de Schie haar nieuwe dwars-
helling in gebruik; de Mater Amabilis-
school vierde het tweede lustrum; Wilton-
Fijenoord startte een plan van uitbreiding
van haar haven; in de H. Hartparochie
vierde de heer J. Landsbergen, thans
voorzitter, zijn veertigjarig jubilee als lid
van het collectantencollege; er werden
en aanvaardde 'n betrekking bij de Gem.
Vervoers- Reiniging en Ontsmctttings-
dienst; in de IJsselmondesestraat yond
een rampzalige brand plaats, waarbij een
kind om het leven kwam; de heer Th. J.
A. Hagendoorn was veertig jaar bij het
kantoor van de Raad van Arbeid te Schie
dam; er werd een spoorwegdag gehouden,
waarbij de plannen voor het nieuwe sta
tion bekend werden gemaakt.
In oktober hield de K.A.B. een flits—
actie voor nieuwe leden, die veel succes
opleverde; het plan werd gepubliceerd
voor een nieuwe kleuterschool aan de Dr.
Schaepmansingel; Gusto Muziekverenf
ging kreeg een nieuw instrumentarium
en een nieuw vaandel; in het gemeente
lijk slachthuis werd door de samenwer
kende slagersbonden in de keuringskring
Schiedam een vleesshow gehouden, die
veel belangstelling trok. De vleeswaren
Het dagelijks bestuur van onze stad be
stond in 1859 uit een burgemeester, de
heer Laur. Knappert en twee wethouders,
nl. de heren mr. P. Loowijt en H. C.
Rijnbende. Van de Raadsleden 15 in
getal was er één. de heer J H. van
Gent, op 29 november 1859 te Alexan-
drië aan een vreeselljke ziekte overleden,
nl. de heren mr. P. Loopuijt en H. C.
1860 voorzien. Dan zij nog opgemerkt,
dat ook de burgemeester lid van de raad
was.
Gedurende het jaar 1859 werden door
de raad diverse verordeningen vastgesteld
van welke de voornaamste waren:
De verordening van 15 augustus, rege
lende het aantal scholen, waarin openbaar
Lager Onderwijs zou worden gegeven,
fabriek Poot werd in gebruik gesteld; de alsmede de omvang van dat onderwijs.
In maart nam de heer J. W. Slicker
na er veertig jaar werkzaam te zijn ge
weest, afscheid bij de Verenigde Glasfa
brieken; de heer C. v.d. Endt was 25 jaar
bij „Unique"; mej. H. de Vos veertig
jaar bij de Openbare Leeszaal en Biblio
theek; mevr. M. Kostende herdacht een
25-jarige werkzaamheid bij dé Levensver
zekeringmaatschappij „Stad Rotterdam"
de heer N. Spothoven werd secretaris van
de S.B.L.O. en het Stedelijk Gymnasium
kreeg een nieuwe rector in dr. P. T. J.
Endenburg; tot opvolgster van mej. Mar
tha v. d. Putten als hoofd van de St.-Ma-
riaschool, werd benoemd mej. J. Kamp,
die reeds aan deze school verbonden was;
onder leiding van Frans Moonen werd in
de Grote Kerk de Mattheus-Passion Uit-'
gevoerd; bij Gusto werd het drijvende
eiland, de „The Sea Shell" te water gela
ten; de K.V.P. hield als inzet van de ver
kiezingsactie een grote wapenschouw,
waarop Cor Kleisterlee uit Rotterdam en
de heer Cosijn uit Breda het woord voer
den; de studie en leeszaal van de r.-k.
Leeszaal en Bibliotheek „St.-Liduina'
werd gemoderniseerd; ook bij de verkie
zingen voor de Tweede Kamer bleek,
dat het aantal katholieke stemmen hier
ter stede een zekere teruggang vertoont,
maar het enthousiasme, waarmede ge
werkt werd, belooft veel ten aanzien van
een misschien langzaam, maar zeker her
stel; de Kring Schiedam van de r.-k
Werkmeesters vierde zijn veertigjarig be
staan en kreeg een nieuwe vldg; de r.-k
scholen in het Singelkwartier hielden een
gezamenlijke ouderavond; bij de r.-k.
Bouwvakarbeidersbond „St.-Jozef' werd
een aantal jubilarissen gehuldigd; de
heer D. Scheepmaker was 25 jaar in
dienst van de D.E.S.; de heer A. Win
nam na 'n dienstttijd van 28 jaar afscheid
bij 's Rijks Belastingen; in de galerijwo
ningen, gelegen P. J. Troelstralaan en
Burg. van Haarenlaan werden de eerste
bezorgkasten geplaatst; hier ter stede
overleed de heer A. J. de Koning, oud
directeur van de N.V. Branderijen van de
Erven Lucas Bols en De Koning, bekend
in distillateurskringen, kunstverzame
laar, die het Stedelijk Museum met fraaie
schenkingen verrijkte en vooral stille
werker in de katholieke charitas; de heer
D. L. Mattijsen was veertig jaar lid van
St.-Eloy.
In april herdacht de heer G. A. van
Daalen, directeur van Wilton,-Fijenoord,
onder grote belangstelling zijn vijftigjari
ge werkzaamheid bij deze onderneming;
de heer K. Bosch, hoofdinspecteur der be
lastingen te Rotterdam en oud-raadslid
hier ter stede, verkreeg de gouden me
daille van de orde van Oranje Nassau;
de burgemeester hield een drukbezochte
receptie in verband met zijn 12'/2-jarig
jubileum als burgervader van Schiedam;
op 7 april kwam het Katholiek Contact
centrum voor het eerst bijeen; pastoor
Van Kampen te Kethel vierde zijn zeven
tigste verjaardag en tevens het feit, dat
hij twintig jaar pastoor was van de St.-
Jacobusparochie; de r.-k. Melkhandela-
renbond St.-Jan en de r.-k. Bakkersgezel-
Iu heer N. Zonneveld was 25 jaar als voor
overblijfselen van n' Fries-Bataafse boer- man-drukker en leermeester bij de druk
derij gevonden langs de spoorlijn Schie-1'
damVlaardingen, ter hoogte van het
recreatie-oord Kethel; dit recreatie-oord
Kethel werd feestelijk geopend; dr. A. J.
Schaars werd geïnstalleerd als districts
commissaris van de katholieke jeugdbe
weging, als opvolger van de heer Breve;
er werd bekend gemaakt, dat de nieuwe
r.-k. Technische school aan de Burg.
Honnerlage Gretelaan zal worden ge
bouwd; in Kethel werd de Boerenleen
bank door burgemeester Peek officieel
geopend; bij ..Orpheus" ging de voorzit
ter. de heer Oranje, heen; de honderd
duizendste bezoeker passeerde het tourni
quet van het openluchtbad „Groenoord";
ir. J. B. Schueler werd aangewezen tot
opvolger van ir. W. H. v.d. Toorn als
lid van de gemeenteraad; de heer D. de
Jager werd tot commandant van de
brandweer benoemd, als opvolger van
ir. S. Moesker.
In juli herdacht de heer C. T. Groe-
neveld een veertigjarige werkzaamheid
in het Sophia-kinderziekenhuis te Rotter
kerij Roelants: tijdens de jaarvergadering
van het comité katholiek Schiedam werd
de scheidende heer W. v.d. Weijden ge
huldigd, die dertig jaar lang de katholie
ke zaak gediend heeft; de St.-Rosa kleu
terschool bestond 40 jaar; het Katholieke
Sociaal Centrum herdacht op feestelijke
wijze een tienjarige werkzaamheid hier
ter stede; in de H.Hartparochie werd met
groot succes een kerkeveiling gehouden,
ze bracht ruim vierduizend gulden op;
ook hier ter stede werd een Handelher-
Een en ander hield verband met de nieuwe
schoolwet van 13 augustus 1857, welke
gelijk in vele andere plaatsen van ons
land ook in onze stad op uitvoering
wachtte. Belangrijk was ook de verorde
ning van 6 september, houdende vast
stelling van de voorwaarden waarop de
gemeentegrond gelegen aan en bezijden
de nieuwe laan in het West-Frankeland
tot het bouwen van arbeiderswoningen
zou worden afgestaan. Het verzoek tot
aankoop van genoemde grond was uitge
gaan van de Vereniging tot het verschaf
fen van goedkope arbeiderswoningen, wel
denking gehouden; het veertigjarig be- j ke vereniging reeds een 40-tal woningen
dam; de heer J. van Rutten een veer
tigjarige werkzaamheid bij de Gem. Ver
voers-, Reinigings- en Ontsmettings-
dienst; de Hollandse Gistfabriek bestond
vijftig jaar; mr. P. B. Cos was twintig
jaar kantonrechter; Schiedam maakte
een sub-tropisch weekeinde mee, alleen
reeds op zondag 5 juli werden er in bad
„Groenoord" 8780 bezoekers geteld; de
heer A. E. Janssen vierde zijn zilveren
jubileum als kerkmeester van de Haven-
kerk en werd onderscheiden met „Pro
Ecclesia et Pontifice"; als opvolger van
de heer Holl werd tot voorzitter van de
Schiedamse Gemeenschap gekozen de
heer F. A. de Wolff, voorheen secretaris
en tot secretaris de heer E. A. Leenderts;
het Julianapark werd feestelijk verlicht
en begon al direct vele bezoekers te trek
ken; er werden nieuwe oudheidkundige
vondsten gedaan, weer langs de spoorlijn
SchiedamVlaardingen; dr. P. Herfst,
rector van het Stedelijk Gymnasium, nam
als zodanig afscheid; de heer J. A. van
Rooijen was veertig jaar onderwijzer
aan de St.-Thomasschool; er kwamen dit
jaar weder na lange tijd talrijke Belgi
sche pelgrims naar St.-Liduina ter bede-
vaartf\de afdeling Schiedam van de r.-k.
Bond van Handelsreizigers St.-Chris-
toffel vierde haar veertigjarig bestaan:
Fra Antonio O.P. uit Porto-Rico, bescher
meling der Dominicaanse Lekengemeen
schap, droeg in de Singelkerk zijn eerste
plechtige H. Mis op; bij het Lichtfestijn
werd op 22 juli de 25.000ste bezoeker ge
noteerd; Prinses Beatrix verleende toe
stemming, om het recreatie-oord in Ke
thel Prinses Beatrixpark te noemen; op
staan van St.-Christoffel werd feestelijk
gevierd; het gebouw Irene werd geres
taureerd; de Studievrienden hielden een
lustrumtentoonstelling; de heer A. Wols,
chef van de bedrijfstekenkamer van Van
Berkels Patent te Rotterdam verkreeg de
zilveren eremedaille voor trouwe dienst;
de wijzerplaten van de Singelkerk wer
den verlicht.
In november was het echtpaar C.
J. Schaap-van Zanten vijftig jaar ge
trouwd; zuster Ansbertha vierde haar zil
veren professiefeest en zuster Sigberta
haar veertigjarig; de heer Kans herdacht
een veertigjarige werkzaamheid bij de
Rotterdamsche Bank alhier; Scheffers Ap
paratenbouw bestond vijftig jaar; in het
gemeenteziekenhuis nam de heer Brug
man afscheid, na een' werkzaamheid van
twintig jaren aldaar: bij de Amsterdam-
sche Bank herdacht de heer M. J. Geeratz
een veertigjarige werkzaamheid: in de
H.Hartparochie werd de Jongensstad in
gebruik genomen; de heren J. Edelman en
C. Kieboom ontvingen de zilveren ere
medaille van de orde van Oranje Nassau,
in verband met door hen gevierde jubi
lea, respectievelijk veertig jaar bij Uni
lever en vijftig jaar bij v.d. Burgs Bor-
stelfabrieken, beide te Rotterdam; de
heer K. A. Levering was veertig jaar bij
Gusto en ontving de bronzen eremedaille
van de orde van Oranje Nassau: de Ka
tholieke Kring, hield in Nieuwland een
propaganda-avond; de heer H. Naastepad
die veertig jaar bij de Unilever was, ver
kreeg de gouden medaille, verbonden aan
de Orde van Oranje Nassau; bij de poli
tie werd brigadier N. Schuitman gehul
digd. in verband met zijn 25-jarig jubi
leum; de heer C. van Opijnen was 25 jaar
voorman-blikwerker bij de N.V. Robli al
hier; pater L. Mulder verliet Schiedam,
na een eminente werkzaamheid ten be
hoeve van het jeugdwerk; hier ter stede
overleed de heer J. Eygenraam, adjunct-
directeur van de Schiedamse Alcoholfa-
briek; Paul v.d. Putten nam afscheid van
het Singelkoor; St.-Radboud in Kethel be
stond zeventig jaar, de leden konden zich
in nieuwe uniformen steken; in Kethel
24 juli werd de 200.000ste bezoeker 'van I vierde Herwonnen Levenskracht haar zil-
Bad Groenoord genoteerd, ditmaal I veren jubileum; de Dam en Korte Dam.
genomen; de heer L. A. M. v.d. Brande I lenbond St.-Joris vierden hun veertigja
vierde zijn veertigjarig jubileum bij Wil- j rig bestaan; het café-restaurant „Euro-
ton-Fijcnoord; St.-Bonaventura gaf een I poort", de bekroning van de nieuwe Maas-
lustrumuitvoering en voerde het blijspel
„James weet er wel raad op" op; de heer
G. Bruggeling was 25 jaar verbonden aan
het collectantencollege van de parochie
boulevard, werd op feestelijke wijze ge
opend; de plicht-noodwachters werden in
gelijfd; de heer R. Steens ontving de
eremedaille in goud van de Oranje Nas-
was het een Schiedams gezin; op 24 juli
nam ir. W. H. v.d. Toorn, de zo verdien
stelijke voorzitttter der r.-k. fractie, af
scheid van de gemeenteraad; er vertrok
een gezelschap Schiedamse pelgrims naar
Lourdes; het bedrijf van Coebergh werd
gemoderniseerd.
In augustus was de heer J. van
Duijl 25 jaar bij de politie; in Kethel
droeg pater J. Bouman O.P. zijn eerste
plechtige H. Mis op; frater Leo R. A. de
Jong O.P. droeg in de Havenkerk zijn
eerste plechtige H. Mis op; in Bad Groen
oord kwam de 250.000ste bezoeker, een
14-jarige Rotterdammer; mej. H. G. M.
Schoof herdacht een veertigjarig jubilee
bij Capsulefabriek Holland; kapelaan H.
A. C. Banning verliet de parochie van Oud
Mathenesse; het Lichtfestijn beleefde
zijn vijftigduizendste bezoeker; de Ver.
Glasfabrieken namen de Kristal Unie te
Maastricht over; in de Wilhelminahavén
kwam een nieuw dok voor de werf van
de N.V. A. de Jong; kapelaan C. Ham-
mann werd tot bouwpastoor te Rotterdam-
Meeuwenplaat benoemd en ondervond
bij zijn afscheid in de Gorzenparochie een
waarlijk overweldigende belangstelling;
de Schiedamse Gemeenschap ontplooide
gedurende de vakantieweek verschillende
goede initiatieven, waarvan speciaal de
tentoonstelling „Werk onzer Handen" ge
noemd mag worden, die grote belangstel
ling trok. Ze bracht weder het Ballet der
Lage Landen naar onze stad.
In september werd de nieuwe spoor
wegovergang in het verlengde van de
Damlaan in gebruik genomen; de ge
meente nam de Willem de Zwijgerschool
en de prof. dr. Gunningschool in Nieuw
land in gebruik; Franse zangertjes, liet
koor „Petits Chanteurs de la Cöte
d'Azur" brachten 'n bezoek aan onze stad
alsmede de Vlaardingerstraat en een ge
deelte van' de Hoogstraat werden, even
als de Passage feestelijk verlicht; aan de
Westvest woedde in het pand Malmo een
felle brand, waardoor grote schade werd
aangericht, enkele personen werden ge
wond; de heer J. H. Hendriks ontving de
gouden medaille, verbonden aan de orde
van Oranje Nassau, in verband met zijn
veertigjarige werkzaamheid bij Vroom
Drcesmann te Rotterdam.. Hem werd ook
de Leopoldsorde toegekend, wegens zijn
grote verdiensten voor de Belgische tex
tielindustrie; mevr. Hilden-Donker, ver
pleegde van het St -Jacobsgasthuis. werd
honderd jaar. Wegens haar zwakke ge
zondheidstoestand verliep de feestdag in
alle stilte.
Bij Kleinekoort, Poot en Baade N.V.
werden elf jubilarissen gehuldigd en wel
de heren Toon Zaal, H. Bocle, Henk Zaal,
A. van Heest, H. van Bokkum; H. Wijzen-
broek, J. v. d. Leer, L. Zonneveld, Jan
had laten bouwen in het Nieuwsticht.
Ten slotte vermelden wij nog de veror
dening van 28 december 1859 op de brand
weer waardoor voor deze inrichting een
geheel nieuwe organisatie in het leven
werd geroepen. I^og" brengen wij in her
innering, hoe in genoemd jaar 1859 de
Gemeente-Archieven werden verzorgd.
Deze toch werden bewaard in twee lo
kalen. welke men daartoe had bestemd
en wel op hot raadhuis en in het blauw
huis. In 1852 had men van jleze Archie
ven een inventaris gemaakt. Hoe geheel
anders is thans de toesjand van het
gemeente Archief, sinds 1898 onderge
bracht in het gebouw op het Oude Kerk
hof. Alle boeken worden volkomen stof
vrij gehouden en droog bewaard, terwijl
naast de opgemaakte inventarissen tal
rijke klappers de bezoekers ten dienste
staan. Voor het instandhouden van een
voor de historie van onze stad zo belang
rijke inrichting is geen offer te groot
Op de vraag, waar de overleden inge
zetenen van onze stad een laatste rust
plaats vonden nog het volgend antwoord
voor de niet-katholieken had men sinds
1829 eeh algemene begraafplaats aange
legd even buiten de kom van de gemeen
te, op de zogenaamde „Burg van Ma-
tenesse", thans een speelplaats voor de
kinderen.
De katholieken hadden sinds 1851 hun
begraafplaats in de Nieuwlandse polder,
voorheen de buitenplaats „Bokkenburg"
en sinds 1855 resorterende onder de ge
meente Kethel en Spaland.
Wat de gemeente-financiën betreft over
het jaar 1859 zij vermeld dat de begro
ting niet alleen sluitend, maar zelfs een
batig saldo opleverde van f 30.070,73.
En toch had de gemeente in genoemd
jaar een groots werk ondernomen, nl.
de bouw van een nieuw politiebureau
op de markt, hetwelk in 1860 werd be
trokken.
Reeds merkten! wij op, dat de oude
stadspoorten zo goed als verdwenen wa
ren. Alleen de Rotterdamse poort ,een
oud gebouw met een allesbehalve fraai
uiterlijk, was aan de beurtom geamo-
veerd te worden. Tegen 't einde van 1859
werd deze poort voor afbraak verkocht
en gesloopt. Na de sloping bleek het
echter, dat men het daarbij voorgestelde
doel, nl. meer ruimte te verkrijgen voor
de zeer drukke passage van voetgangers
en rijtuigen men ziet hieruit, dat ook
honderd jaar geleden de Koemarkt een
verkeersprobleem Was op dat pun\
slechts gedeeltelijk had bereikt. Daarom
besloot men het particulier huis en erve,
staande en gelegen nevens de geamoveer-
de poort, aan te kopen en te slopen. Eige
naar van dit pand was de heer A.
Kersscn, die het voor 5.800 verkocht
aan de gemeente. Eerst in 1860 is men
tot amovering van genoemd pand over
gegaan.
De straten en pleinen van onze stad on
dergingen gedurende het jaar 1859 geen
noemenswaardige verandering, uitgezon
derd dan de „Plantagie", de van ouds zo
geliefkoosde wandelplaats voor onze inge
zetenen. De straat vóór genoemde „Plan
tagie" werd aanzienlijk verfraaid doot
het plaatsen van een ijzeren hek. Een
en ander wordt duidelijk door het volgen,
de bericht:
SCHIEDAM, 26 februari 1859 Heden
heeft door burgemeester en wethou
ders alhier, plaats gehad, de openbare
aanbesteding van het maken en le
veren van een ijzeren hek ter lengte
van 46 ellen, bestemd om geplaatst te
worden aan de voorzijde van de Plan
tage, waardoor de sloot te dier plaatse
zal vervallen, zijnde men reeds met
het dempen daarvan begonnen; dit
werk is aangenomen door den heer
J.P.T. Vincent, alhier, voor de som van
386.
Ook de houten brug over de Lange Ha
ven bij de Appelmarkt werd door 'n nieu
we ijzeren vervangen. Deze brug met de
nieuwe jukken, landhoofden en vier sier
lijke lantaarnpalen was door de heer W.
Sonneveld voor 9.000 aangenomen.
SCHIEDAM, 2 februari 1859
Heden, op den feestdag van O.L.Vr.
Lichtmis, Werd de nieuw gebouwde
fraaije kerk voor de O.L.Vr. parochie,
na alvorens te zijn ingezegend, in bezit
genomen. De eerste plegtige hoogdienst
werd opgedragen door den Zeer Eer-
waardigen heer P. J. van Leeuwen,
juist zes jaren pastoor dier parochie,
geassisteerd door zijn twee kapellanen
als diaken en subdiaken, na eene toe
passelijke en hartelijke feestrede naar
aanleiding van de tekstwoorden: „Waar
lijk hier is niet anders dan het huis
des Heeren en de deur des Hemels."
Het nog niet voltooide gebouw ,dat
nu reeds ieders bewondering wekte,
zal bij zijne voltooijing ongetwijfeld
de algemene goedkeuring wegdragen.
Voor de opbouw van de toren, welke
nog aan de nieuwe kerk ontbrak, werd
door de heer J. v. d. Burg, in de wan
deling beter bekend als „Oome Jan van
der Burg" een gift van 40.000 gege
ven.
Sinds 1853 was deze tweede katholieke
kerk gevestigd geweest in de voorma
lige Stads Vleeshal. Na het vertrek
van de katholieken uit deze Vleeshal,
wendden de christelijk Afgescheidenen
zich andermaal tot de raad met het ver
zoek nu de leegstaande Vleeshal voor het
houden van hun godsdienstoefeningen in
gebruik te mogen némen. Eerst bij raads
besluit van 31 maart 1860 werd hun ver
zoek ingewilligd en besloten genoemde
Vleeshal voor de tijd van zes jaren kos
teloos aan de Christelijk Afgescheiden
gemeente in gebruik af te staan.
(Wordt vervolgd)
Bestuur en medewerkers van
wensen de leden een
ZALIG NIEUWJAAR
HERENMODES
Z.N.
Op 19 februari 1859 werd de verjaar
dag van koning Willem III voor het eeyst
openlijk gevierd, hoewel deze koning al
10 jaar aan de regering was. Voor de
ingezetenen was deze dag een ware feest
dag: reeds vroeg waren de vlaggen uit
gestoken, de d.d. Schuttterij stond aan
getreden, terwijl de klokken haar vrolijk
gebeier lieten horen. Des avonds was de
stad voor het grootste gedeelte geïllumi
neerd.
Betreffende de gezondheidstoestand van
onze ingezetenen gedurende het jaar 1859
zij nog het volgende opgemerkt: de zo
mer, welke nogal zeer warm was, tast
te vele ingezetenen aan met epidemisch
heersende koortsen. Daar vielen echter
nog geen slachtoffers. Maar op 2 sep
tember 1859 brak de „Cholera Asiatica"
uit, aan welke epidemie 81 personen zijn
bezweken. Tot aan 2 december werden
132 personen aangetast. Deze ziekte is
hevig en duurt, wanneer de dood er op
volgt, gemiddeld 15 uren. In hoofdzaak
beeft deze epidemie zich bepaald tot de
volgende straten:' het Broersveld, de
Broersvest, het Oostmolenplein, de Lan
ge Kerkstraat, de Kreupelstraat en het
Oude Kerkhof, met de daarop uitkomen
de stegen en sloppqn.
Onze stad bezat sinds 1837 een zieken
huis aan de Achterweg. Gedurende het
jaar 1859 werden daar 138 zieken ver
pleegd en wel 91 mannen en 47 vrouwen.
Een belangrijke verbetering werd gedu
rende genoemd jaar in dit ziekenhuis
aangebracht en wel wat betreft de lig
ging en dekking van de patiënten. Deze
lagen op matrassen met zeegras gevuld
en aan ieder werd maar één bedlaken
verstrekt. Van nu af aan zouden de zieken
twee lakens ontvangen en een veren
hoofdkussen, maar de met zeegras ge
vulde matras bleef nog enige jaren be
staan.
Aan de Nieuwe Haven was men in 1858
begonnen met de bouw van een katholie
ke kerk, welke nu zover voltooid was
de mooie slanke toren ontbrak nog
dat deze in gebruik kon worden genomen.
Dit geschiedde op 2 februari 1859 en wij
laten daaromtrent het volgende bericht
volgen.
(A. M. MAASSEN)
Z.N.
Uw speciaalzaak voor luxe
gemakschoenen
Pedicure
Steunzolen
ST. LIDUINASTRAAT 27
TELEFOON 6.5.8.0.8.
Z.N.
Schicdamsch Terrazzobedrijf
wenst u een Voorspoedig 1960
Telefoon 67114
Veenlantstraat 25 c - Schiedam
SIGARENHANDEL
,ST. LIDUINASTRAAT 55
TELEFOON 67613
Z.N.
Wij wensen U een voorspoedig jaar
en brengen U ook in 1960 het nieuwste
in DAMES EN HEKENMODES
Zó zuy dc Kreupelstraat cr in 1893 en ook vele jaren daarvóór er uit. De stoot,
op het ijs waarvan St.-Liduina haar been brat;, uerd reeds lang geleden gedempt,
en in of na i960 zal dr Kreupelstraat geheel of gedeeltelijk moeten verdwijnen,
in velband met de sanering van de binnenstad.
CHINEES - INDISCH RESTAURANT
PRIMA KEUKEN
Chinees - Indisch - Hollands Menu
Dii, r. - Lunch - Soupers - Dagschotel
en a ia carte OOK THUISBÈZOROI-lf
KtnUNsPUElN 1 TELEEOON 6330
