Ms
„Tent Gods" in moderne vorm
m
1
il
Een bijzonder
noodkerk in
interessante
Krefeld
Politie moet zoeken naar
gewonde bij auto-ongeluk
het 1959 was
Vrouwelijke Kamervoorzitter
vrouw goed gezind
Vrouwelijke kerkmeester
Minder schoorvoetend treedt
mannenwereldhaar tegemoet
Mgr. Huibers dankt ANTON SWEERS
Koningin 30 mei naar België
Prof. V. d. Bergh: BEMANDE
ruimtevaart niet mogelijk
Ontspanning
en welvaart
Politieman neemt
tien gulden aan
Slachtoffer rolt van steile berm
vijftien meter naar beneden
MAAR DE MAN MAG
EERST NAAR DE MAAN
Koninklijke onderscheiding voor de
opvoering van Kath. Hoofdstad Toneel
11
Ook voorschot voor
beroepsmilitair
In Rotterdam opgesloten
Auto door gesloten
spoorwegbomen
Minister Luns maandag
weer aan het werk
16 januari
KVP-werkgroependag
Nieuwj aarsreceptie
mgr. Huibers
FEESTELIIK SLOT WERKCONGRES „ONS LEEKENSPEL"
Program van staatsie-
bezoek nog niet klaar
F okker-F riendship
voor Duitse afnemer
Spoorlijn nodig van
Hoogeveen naar
Emmen
Limburgse industrie
kolen goedkoper
Baby in box gestikt
Zandauto grijpt en
doodt fietser
DONDERDAG 31 DECEMBER 1959
PAGINA 5
HP
Zou men een algemene karakteris
tiek willen geven van het nu ten
einde spoedende jaar 1959, dan
zou men het een jaar van welvaart
en ontspanning mogen noemen. Voor
sommigen onder ons is deze algeme
ne karakteristiek wellicht op pijnlij
ke wijze niet toepasselijk. Voor vele
delen van de mensheid ook klinkt het
woord welvaart nog als een hoon.
Dat is het voorbehoud, dat men moet
maken bij elke algemene karakteris
tiek. Toch kan men in het algemeen
stellen, dat 1959 een jaar is geweest,
waarop de mensheid in dankbaarheid
kan terugzien.
Laten wij ons nu niet vergissen, zo
ongeveer betoogt de Paus in zijn
kerstrede, de uiterlijke schijn van de
vrede is nog niet de vrede zelf. De
oorzaken van de onvrede zijn er nog
en kunnen nog tot rampen leiden. In
derdaad, de lof die men het oude jaar
kan toezwaaien bestaat voor een groot
deel daarin, dat van de kwade kan
sen, die het bood, de meeste niet tot
werkelijkheid zijn geworden. Nóg
niet? Tevredenheid over het jaar, dat
achter ons ligt, mag niet tot verme
tel vertrouwen in de toekomst verlei
den.
Maar vrede is in ieder geval in
1959 bewaard. Ja zelfs, het was geen
jaar van koude oorlog, maar van
voorzichtige ontspanning.
Ofschoon wantrouwig aan beide
zijden, hebben de grootmachten, on
der de indruk van de absurde drei
ging van de atoomoorlog hun
eigen dreiging weliswaar, maar die
hen zelf op de eerste plaats beang
stigt de mogelijkheden van een
vreedzame coëxistentie afgetast. Het
Westen heeft weinig vertrouwen in
de bekering van zijn tegenstander,
maar ziet ook wel in, dat de koude
oorlog zonder meer geen blijvende
toestand kan zijn. Tenslotte kan een
werkelijke ontspanning slechts het
gevolg zijn van een ontwapening,
die de bedreiging van de andere
partij opheft. Op dit punt zijn wij
niet zo heel ver gevorderd. Maar
wij zijn reeds blij als de weg naar
verdere vorderingen niet is afge
sneden. De ontwapening blijft op de
agenda en dat is al heel wat. Voor
de toekomst is het niet genoeg, voor
het afgelopen jaar is het echter wel
een pluspunt.
De welvaart is dit jaar krachtig
voortgeschreden. De verdeling
van de welvaart, hier te lande
op ingewikkelde wijze beproefd met
het systeem der gedifferentieerde
loonvorming, heeft ook gedifferenti
eerde tevredenheid, hier en daar in
ontevredenheid overgaande, opge
wekt. Ook hier is het moeilijk alles
over één kam te scheren. Grote
groepen der bevolking hebben reeds
redenen de nieuwe loonpolitiek te
prijzen en andere groepen komen in
1960 nog aan de beurt. Het bedrijfs
leven heeft een goed jaar gehad. In
een samenvatting van het departe
ment van Economische Zaken heet
het, dat, hoewel het jaar geken
merkt werd door een conjuncturele
opgang, gepaard aan een grotere
bestedingsdrang, deze door een dien
overeenkomstige stijging van de na
tionale produktie niet geleid heeft
tot overbesteding. Moge het in 1960
zo blijven.
Waardoor onderscheidde 1959 zich,
behalve door ontspanning en wel
vaart, nog meer? Door een droge
zomer, vreugde voor de stedelin
gen, verdriet voor de boer. Door een
ongekende opbloei van het „sociaal
toerisme". Naast deze aangename,
maar minder opzienbarende bijzon
derheden moet genoemd worden de
voor de Kerk uiterst gewichtige aan
kondiging, in de Osservatore van 25
januari, van een „oecumenisch con
cilie", in één adem met een uitnodi
ging tot eenheid aan de afgescheiden
christenen. Voor de nadere verkla
ring van de eerste verwarrende pu-
blikatie zijn maanden nodig geweest.
De kerk maakt zich thans op tot
de voorbereiding van het concilie,
waarbij de openbare mening een
bescheiden aandeel poogt te nemen,
-aar ten slotte is de geschie
denis van het jaar 1959 die
voor ons allen het belangrijkst
is, onze persoonlijke geschiede
nis. Zij is voor ieder weer anders.
De een heeft tegenslag gehad, groot
verdriet misschien. De ander heeft
voorspoed gekend. De een telt zijn
jaren af, wachtend op het einde. De
ander is nog in de expansieve le
vensperiode. Wat was voor hen de
karakteristiek van 1959? Men zoeke
het antwoord op deze vraag ieder
voor zichzelf op oudejaarsavond en
dan liefst in de vooravond, naar goed
gebruik begonnen in het kerk
gebouw. De belangrijkste vraag is
immers, of wij het jaar voor God
verloren of gewonnen hebben.
Op grond van dit inzicht houdt men
in katholieke kring vast aan het Za
lig Nieuwjaar. Dit is ook onze wens
aan u allen.
DEN HAAG, 31 dec. Ook aan be
roepsmilitairen en daarmede overeen
komend personeel der krijgsmacht zal
een voorschot op een salarisverhoging
worden verleend tot een bedrag van
drie procent van de wedde (voor de zee
macht drie procent van de bezoldiging).
Evenals voor het burgeroverheidsperso-
neel zal het voorschot over de eerste
drie maanden van 1960 in één bedrag
worden uitbetaald, hetgeen vermoede
lijk in de eerste helft van februari zal
geschieden.
- jji
De noodkerk te Krefeld is een voorbeeld van vernuft en
schoonheidszin. Dit gebouw geeft de indruk een welge
vormde oplossing te zijn van een modern probleem. Het is
een constructie van staal, beton, hout, fulgurit en glas. Op
betonnen fundamenten is een tentdak opgehangen aan zes
driehoekige binten. De twee absissen zijn om kunstzinnige
redenen en ter vermijding van valse lichtval tot aan een
halve meter boven de grond doorgetrokken. Zo ontstaat
de indruk van een grote op het middenschip van een Go-
thische kathedraal gelijkende ruimte.
De glazen wanden zijn 24 meter lang en 2.20 meter hoog.
Zij zullen worden voorzien van abstracte ornamenten, die
rondom de ruimte zullen worden doorgetrokken. De vlak
ken Mondriaantje spelen in de kerk, krijgen blauwe,
groene en witte kleuren. De kerk biedt plaats aan 400
gelovigen.
KREFELD, 31 dec. Aan de rand
van de gemeente Krefeld in Duitsland
hebben architecten een noodkerk neer
gezet, die, wat constructie en vorm
betreft, doet denken aan een tent.
Zoals eertijds het Volk Gods een ge
makkelijk verplaatsbare tent ter be
schikking had voor het Heilige der
Heiligen omdat de wisselvallige om
standigheden het nog niet toelieten een
waardige en vaste woonplaats voor Je-
den HAAG, 31 dec. Een 47-jari-
ge ambtenaar van rijkspolitie is in Rot
terdam opgesloten, omdat hij In de vroe
ge ochtend van 24 december een tien
tje zou hebben aangenomen van een
jongeman „om een overtreding te
schikken". De jongeman zat die och
tend met zijn meisje in een auto in Ca-
pelle aan de IJssel. Een politieman
wees de jongeman op het feit dat dit
bij plaatselijke verordening verboden
is. De jongeman verzocht de politie
man om een schikking. Dat kon. De
jongeman liep even met de politieman
mee en deze vroeg en kreeg een tien
tje.
Later, toen de jongeman naar zijn
woonplaats Rotterdam terug was gere
den verbaasde hij zich erover dat hij
geen requ had gekregen. Hij meende
namelijk dat hij met een zogenaamde
„betaalde waarschuwing" te doen had
gehad. Hij schoot een surveillerende
agent aan. die hem vertelde dat de
zaak niet klopte. De politieman deed van
de kwestie mededeling aan zijn supe
rieuren en de districtscommandant van
de rijkspolitie te 's-Gravenhage werd
van de zaak in kennis gesteld. Deze ge
lastte een onderzoek. Daarop werd de
rijkspolitieman gearresteerd. Hij ont
kent geld te hebben aangenomen,
maar de jongeman en zijn meisje heb
ben hem pertinent herkend. Zaterdag
morgen zal de verdachte voor de offi
cier van justitie in Rotterdam worden
geleid.
hova te bouwen, zo heeft de nieuwe
parochie vaïi St.-Hubertus te Krefeld
voor de tijd, dat zij nog niet met de
bouw van een officiële kerk kan be
ginnen de beschikking gekregen over
deze opzienbarende noodkerk in de
vorm van een tent.
Ook deze kerk kan snel opgezet en
uit elkaar worden genomen. In het bis
dom Rotterdam o.a. kennen wij uit-
neembare noodkerken, maar men kan
nu niet met overtuiging zeggen, dat
de vormgeving van deze gebouwen
sterk in het oog loopt. Het idee van
de „tent Gods" heeft in deze vorm
tot op dit ogenblik nergens een derge
lijke uitdrukking gevonden. Enige tijd
geleden is er in Frankrijk, waar men
ook met verplaatsbare noodkerkjes in
ze- wil gaan, wel over soortgelijke
„tenten" gesproken, maar tot concre
te plannen is het niet gekomen.
Een belangrijk voordeel van deze
noodkerk in Krefeld is dat zij op de
meest efficiënte plek kan worden neer
gezet, zodat de parochianen geen gro
tere afstand tussen zich en het gebouw
weten dan drie kilometer. Verder kan
men, nu nog niet bekend is hoe de
bevolkingsgroei van deze stad zich zal
ontwikkelen en in welke richting de
stadsuitbreiding zich voortzet, geen
vergissingen maken omtrent de defi
nitieve plaats van de officiële kerk.
Hieruit volgt dat er dus geen verkeer
de investeringen worden gedaan en
dat men met het beschikbare geld,
deels van de gemeente, deels van de
gelovigen zelf zo nuttig mogelijk
kan gaan omspringen. Hiervoor zijn
lange tijd proefnemingen verricht,
waarbij men ook nog van de gedach
te is uitgegaan, dat de noodkerk ge
makkelijk in een andere wijk of stad
kan worden neergezet als de bouw van
de eigenlijke kerk een feit wordt.
Bij het binnengaan van het gebouw
krijgt men de indruk zich niet in een
noodkerk te bevinden, een indruk die
men buiten wel krijgt. De bouwele
menten, die niet zijn bekleed, hebben
een heldere kleur en hun vormgeving
maakt een prettige indruk. Vooral de
witgeschilderde stalen binten verlenen
in verbinding met de in natuurlijk ge
broken wit gehouden elementen aan
de ruimte een levendige schoonheid.
Het altaar in een soort absis rust op
stutten van edelstaal en bestaat uit
een eenvoudige tafel. Het tentdak is
hoog van de grond gehouden, waar
door het mogelijk is geworden de
„tentwanden" te voorzien van ramen,
zodat de ruimte iets vrolijks krijgt en
het gehele gebouw lijkt te zweven. De
bouwkosten van een dergelijke nood
kerk bedragen 150.000 DM; dat is on
geveer de helft van het bedrag, dat
voor een middelgrote normale paro
chiekerk in Duitsland moet worden
uitgetrokken.
LTRECHT, 30 dec. De rijkspolitie
in Bunnik heeft vanavond moeten zoe
ken naar liet slachtoffer van een ver
keersongeval. Het ongeluk gebeurde op
rjjksweg 12 (Utrecht-Arnhem) ter hoog
te van fort Vechten. Door nog onbe
kende oorzaak ramde daar een uit de
richting Utrecht komende personen
auto de afzetting van de weg en sloeg
vervolgens enkele malen over de kop.
Toen de politie op de plaats van het
ongeval arriveerde vond ze naast de
auto de half bewusteloze 22-jarige L.
van K. uit Arnhem, die op de vraag
van de politie zeer onsamenhangend
antwoorde dat er nog een of twee an
dere mensen in de wagen hadden ge
zeten. Na enig zoeken vond men een
tweede slachtoffer, de 27-jarige heer K.
B., eveneens uit Arnhem, die langs de
steile berm vijftien meter naar beneden
was gerold en half in een sloot terecht
was gekomen. Van een eventuele der
de inzittende was geen spoor te be
kennen. De beiden gewonden zijn naar
het ziekenhuis overgebracht.
In Hoevelaken reed een auto door
een van de gesloten bomen van de be
waakte overweg toen de remmen wei
gerden. De wagen kwam in aanraking
met een trein, die van Amersfoort naar
Ede reed. De auto werd desondanks
slechts licht beschadigd, zodat de
chauffeur zijn weg direct kon vervolgen
De trein had echter 23 minuten vertra
ging. De bestuurder van de bewuste auto
was de laatste, die vanavond de over
weg passeerde. De spoorboom was na
melijk zo zwaar beschadigd, dat het
wegverkeer omgelegd moest worden.
Doden, in het verkeer
ALKMAAR, 30 dec. De vijfjarige
Petertje van der Leek, wonende in de
Karl Marxstraat, is onder de achter
wielen van een zware achteruit rijdende
vrachtauto terecht gekomen. Het kind
was op slagdood.
DORDRECHT, 30 dec. - Op de provin
ciale weg bij Meerkerk is de 36-jarige
mevrouw W. Popeyus, uit Dordrecht,
met haar scooter geslipt, toen zij af
remde om verkeer op de rijksweg 27
naar Utrecht voorrang te verlenen. Zij
kwam te vallen en liep zodanige ver
wondingen aan het hoofd op, dat zij
in de loop van de dag in het gemeente
ziekenhuis van Gorinchem is overleden.
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG, 31 dec. Minister Luns
is na zijn val begin december, die hem
een lichte hersenschudding bezorgde, al
weer zo ver genezen, dat hij 4 januari
zijn werkzaamheden zal hervatten. De
minister is thans enige dagen bij vrien
den op vakantie. Het ziet er naar uit
dat hij begin januari geheel genezen
terug zal keren.
Zaterdag 16 januari belegt de Katho
lieke Volkspartij op vijf plaatsen in het
land bijeenkomsten voor vertegenwoor
digers van de werkgroepen van d*
KVP.
Op deze bijeenkomsten zullen de aan
wezigen gegroepeerd worden rond een
„modelwerkgroep", welke naar aanlei
ding van een aantal voorgelegde vra
gen zal diskussiëren over het onder
werp: „De grote lijnen van het beleid
van het Kabinet-de Quay". De leden
van de modelwerkgroep zullen in eer
ste instantie onderling diskussiëren. La
ter zullen ook de andere aanwezigen in
de diskussie worden betrokken. Het
ligt in de bedoeling van het partijbe
stuur deze werkgroependag te benutten
om leiders en toekomstige leiders van
werkgroepen meer vertrouwd te maken
met de techniek van het werkgroepen-
werk in de nieuwe opzet. Daarbij komt
het zwaartepunt te liggen op de taa.k
van de werkgroep als middel om kennis
te nemen van de mening der leden be
treffende aktuele politieke onderwerpen
en deze mening van de leden meer tot
gelding te brengen in de hogere partij-
instanties.
De bijeenkomsten worden gehouden
voor de kringen: Groningen, Leeuwar,
den, Assen, Zwolle en Arnhem-Nijme-
gen te Deventer; voor de kringen Den
Helder, Haarlem en Amsterdam te Am
sterdam; voor de kringen Leiden, Dor
drecht, Den Haag, Rotterdam, Middél-
burg en Utrecht te Rotterdam ;voor de
kringen Tilburg en Den Bosch in Den
Bosch voor de kring Maastricht te
Roermond.
HAARLEM, 31 dec. Mgr. J. P.
Huibers, bisschop van Haarlem, reci-
pieert op Nieuwjaarsdag voor leken en
broeders en zusters van 12 tot 1 uur en
voor priesters van 1 tot 2 uur.
I960 Gaat binnenrijden, ontvangen
als een vorst en bestrooid met een con-
fetti-regen van wensen. Mensen heb
ben altijd wensen. Meer wensen dan
dank. En toch is het zo aardig wat
men in Noorwegen doet bij de jaarwis
seling: Men zegt: „Veel goeds in het
nieuwe en dank voor het oude". Er is
wel het een en ander, waarvoor wij
1959 dankbaar mogen zijn. Wij willen
het bejaarde 1959 met dankgevoelens
uitgeleide doen. De werkende vrouwen,
die deze dagen nu eens tijd hebben voor
de gewone dingen waar hun hart naar
uitgaat, strijken hem eens over zijn
rug en aaien zijn baard, want hij heeft
hun (en natuurlijk ook aan de man
nelijke bachelors, maar die zijn minder
talrijk en minder uitbundig) belasting
verlaging gegeven, waar ze hun zinnen
al zo lang op gezet hebben. Terecht,
want de onevenredig hoge aftrek, die
elke maand gulzig „hap" zei in het sa
laris-bedrag was bovendien een erfenis
met een nare bijsmaak uit de bezet
tingstijd.
Er zijn nog wel wat zwakke protest-
(Van een verslaggever)
BUSSUM, 30 dec. De middag van
de derde en laatste congresdag van
„Ons Leekenspel" is er een geworden,
die de honderden aanwezigen nog lang
in de herinnering zal blijven omdat
zij allereerst de promotor Anton Sweers
en voorts zijn talrijke vrienden en volge
lingen momenten van bijkans historische
waarde heeft doen beleven. In de eenvou
dige woorden die Haarlems bisschop,
mgr. J. P. Huibers, tot Anton Sweers
richtte, werklonk de grote erkentelijk
heid van het episcopaat en van katho
liek Nederland voor al datgene wat
Sweers in veertig jaren aan blijheid,
vreugde in het spel en daardoor in het
leven aan duizenden in Nederland en
daarbuiten heeft geschonken. „De dank
baarheid van geheel ons volk komt u
daarvoor toe", aldus mgr. Huibers.
Naast deze gelukwens, voor de ju
bilaris de kroon op een prachtig stuk
levenswerk, was er voorts de hulde
van een der voormannen der katho
lieke jeugdbeweging uit de tijd, dat
Sweers die jeugd zo sterk inspireer
de, de ,heer Jos. Veltman. Ook hij
getuigde van de grote erkentelijkheid
der duizenden die in hun jonge ja
ren zoveel schoons van de felle pro
motor mochten ontvangen, dat thans
nog velen hunner Sweers niet anders
willen aanspreken dan als „Oom
Toon". De burgemeester van Bussum,
mr. J. C. Haspels, eigende zich met
een gerust hart het recht toe Sweers
te danken namens al zijn ambtgeno
ten uit geheel ons land.
Bernard Verhoeven gaf een bijzonder
treffende schets van de merkwaardige
figuur, die Sweers altijd is geweest. Hij
vergeleek hem in bepaald opzicht met
BRUSSEL, 31 dec. De woordvoer
der van het Belgische Hof heeft woens
dag officieel bevestigd, dat koningin
Juliana en prins Bernhard eind mei
van het volgend jaar op uitnodiging van
koning Boudewijn een staatsiebezoek
aan België zullen brengen. Het Ne
derlandse vorstenpaar wordt 30 mei m
Brussel verwacht. Het is het eerste of
ficiële bezoek van koningin en prins aan
onze Zuiderburen.
De duur van het bezoek is nog niet
officieel vastgesteld; men denkt aan
twee of drie dagen. Het programma zal
eerst na de terugkeer van koning Bou
dewijn uit de Kongo 2 januari worden
opgesteld. Wel schijnt het al vast te
staan, dat de koningin en de prins ook
enkele plaatsen buiten Brussel, waaron
der Antwerpen, zullen bezoeken.
Koningin Boudewijn bracht dit jaar
een officieel bezoek aan Nederland. Ko
ningin Juliana bezocht België voor de
laatste maal tijdens de wereldtentoon
stelling in 1958, maar dat was geen
staatsiebezoek.
dr. Alphons Ariëns. „Het altijd onder
stroom staan en onder stroom brengen
van anderen behoort tot het wezenlijke
in de persoonlijkheid van beiden." Spre
ker herinnerde aan de tijd, waarin
Sweers zo volkomen gaaf de rol van
dr. Ariëns heeft gespeeld.
Dr. Jop. Pollmann, voorzitter van de
stichting, die „Ons Leekenspel" thans
is, overhandigde de jubilaris vervol
gens het fraaie feestgeschenk van zijn
familie, naaste vrienden en medewer
kers: een fraai wanddoek voorstellende
de heilige toneelspeler St. Genesius.
Tientallen telegrammen, o.a. van de
minister-president, van de bisschoppen,
van Gabriël Smit, van Ben Groene-
veld en van Theo van Steen bevestig
den het medeleven van het land.
Dankwoord
Anton Sweers zou de man niet zijn
die hjj is als hij een dankwoord voorbij
zou laten gaan zonder daarin zijn zus
ters Annie en Mien, pastoor Smit, zijn
mede-oprichter, Herman Biekman en
zijn vele andere medewerkers te be
trekken. Als op een groot familiefeest
deelden allen in de hulde de jubilaris
gebracht. Velen drukten aan het slot
van de middag hem de hand: mgr.
Oomen, vicaris-generaal van het Bos
sche diocees, mgr. v. Dael uit Den
Haag, de vertegenwoordiger van de mi
nister van O.K. en W., mr. v. Ommen,
en welhaast de ganse schare congres
gangers, van wie velen de laatste uren
in de huldiging van Anton Sweers de
bevestiging van hun eigen streven en
idealen hadden mogen aanschouwen.
De muziekkring „Obrecht", Joop
Biekman met zijn voordracht van een
gedeelte der Beatrijs-legende, en Jan
Pronk met zijn paritomimegroep zorg
den voor een schone en vreugdevolle
omlijsting van het waarlijk feestelijk
gebeuren.
Tot' het zogenaamde werkprogram
ma van de laatste congresdag be
hoorde o.a. do bekendmaking van de
winnaar van de penning door het
Koninklijk Huis beschikbaar gesteld
voor de volgens een jury meest gave
demonstratie van artistiek kunnen. Op
advies van de jury en met instem
ming van zeer velen der congressis
ten werd de eervolle onderscheiding
toegekend aan het Katholiek Hoofd
stad Toneel uit Amsterdam voor de
voortreffelijke opvoering van „Joan
of Lorrain", dinsdagavond gegeven.
,De „Lekenspelprijs" werd na stem
ming door alle deelnemers aan het
congres toegekend aan de meisjes
van de Mater Amabilisschool uit Ber
gen op Zoom voor de opvoering van
het spelletje „Natte zomer" van Han
van Koert.
Een belangrijk woord, vooral voor de
beoefennaars van het amateurtoneel
sprak in de ochtendzitting* W. Boswin
kel, kunstrecensent. Hij wees o.a. op
het gevaar, dat vele amateurs bedreigt
wanneer zij er zogenaamd „goed-in-
zijn." Dit laatste is veelal afhankelijk
van de stemming en andere omstandig
heden waarin de speler op het moment,
dat hij zijn rol vertolkt, verkeert. Daar
in schuilt een gevaar voor het spel en
voor de persoon van de acteur of ac
trice. De prestatie wordt dan nauw ver
bonden met de emoties, die heersen op
het ogenblik van de presentatie. Boven
dien kan de abrupte opwekking van
emoties de speler geestelijk schade be
rokkenen. Spreker drong in verband
hiermede aan op de technische vervol
making van het spel door amateurs.
Bij de voorbereiding moet nauwkeuri
ger onderzocht worden hoe de rol moet
worden gespeeld. Op de voorstelling zal
dan geen sprake kunnen zijn van een
zich te sterk laten gaan, hetgeen veelal
het tegengestelde van het gewenste ef
fect teweegbrengt.
Nadat over deze inleiding van ge
dachten was gewisseld en nadat nog
met veel interesse naar Lou Hoefna
gels' uiteenzetting over het maskerspel
was geluisterd, maakte het congres
zich op voor de feestelijke slotzitting,
die voor velen ongetwijfeld een gedenk
waardig sluitstuk is geworden van drie
welbestede, leerzame en volop gesprek
stof leverende dagen.
geluiden van degenen, die menen dat
bijvoorbeeld een eenmanshuishoudentje
maar een vierde kost van een huishou
den voor vier en die vergeten, dat
het bijna evenveel geld kost of je ge
vieren af alléén woont, tafels en kas
ten bezit, licht aan hebt, de krant leest,
telefoon bezit, de werkster laat boenen
en een zaterdags bloemetje ter opfleu
ring aanschaft, een lijstje dat met vele
andere zaken is aan te vullen. En dat
ook inkopen en koken voor één veel on
voordeliger is dan voor een gezin.
Om ook die hardnekkigen ermee te
verzoenen, geven wij hier enkele ge
tallen van een opinie-onderzoek, dat in
de bondsrepubliek is gehouden. Zo is
gebleken, dat als men voor vier kookt,
ook een vijfde wel mee kan aanschui
ven. Alleenstaanden geven gemiddeld
per maand in de bondsrepubliek dus
honderd gulden uit voor eten en drin
ken, terwijl een gezin van twee perso
nen voor ieder maar circa vijfentachtig
gulden per maand nodig heeft. Een ge
zin van drie personen komt uit met vijf
enzeventig gulden de man, terwijl vijf
tig gulden per eter al toereikend blijkt,
wanneer men met zijn vijven is. Dat is
dus de praktijk.
De weduwen geven het oude jaar ook
nog een klopje op zijn schouder. Ook
voor hen heeft hij het wat gemakkelij
ker gemaakt. Het is zo plezierig om het
elkaar wat makkelijker te maken in
het leven, om een beetje voor elkaar
open te staan. Je zou zeggen dat de
„mannenmaatschappij", zoals men het
zo graag noemt, heus wat meer open
gaat staan voor de vrouw, haar wat
minder schoorvoetend tegemoet treedt.
Met name blijkt, dat er in de geslo
ten mannenwereld, de Kerk, ook wat
meer soeplesse begint te komen. Een
„doorbraak"-verschijnsel in het laatst
van dit aflopend jaar is toch wel de
benoeming tot kerkmeester van een
vrouw. En wij hebben uit de mond
van verschillende pastoors gehoord
dat ze het daar helemaal mee eens
zijn en in het „armbestuur" zelfs en
kele vrouwelijke leden zouden verkie
zen. Het hele actuele thema „de
vrouw in de Kerk" heeft er al iets
mee gewonnen. De enthousiaste voor
standsters kunnen de vrouw óók in
onze kerken binnen afzienbare tijd
ook wel op de kansel wensen, maar
dat zien we toch zo gauw nog niet
gebeuren. Voorlopig kan de vrouw,
dunkt ons, niet beter doen dan te to
nen wat ze waard is. daar waar haar
de plaats, de taak, de gelegenheid
geboden wordt (al draagt ze daarmee
nog zo'n gering steentje bij tot de
grote bouw) dat tactvol, kundig en vrij
moedig doen zonder verdere bijge
dachten dan te willen en te kunnen
helpen aan een gezamenlijk hoog
doel. En er zullen misschien niet eens
zo heel veel jaren meer voorbijgaan
voordat er vrouwelijke studenten zijn
in Nijmegen, die theologie gaan stu
deren met de bedoeling om later on
derwijs te kunnen geven aan middel
bare scholen.
Mannen en vrouwen moeten het
steeds meer „gewoon" gaan vinden,
„Dank je wel 19&," zeggen de werkende vrouwen.
DEN HAAG, 30 dec. Prof. mr.
dr. C. van den Bergh acht bemande
ruimtevaart nu als in de toekomst niet
mogelijk. Hij heeft dit uiteengezet in
een televisie-vraaggesprek met Bert
Garthoff onder de titel „Ruimtevaart
of luchtkastelen".
Het ruimte-onderzoek met kunstsate-
lieten, kunstplancten en dergelijke is
in zeer korte tijd ver gevorderd. Er
zijn hoogst belangrijke resultaten be
reikt. De ruimtevaart met mensen
acht prof. Van den Bergh niet alleen
niet mogelijk maar ook volkomen on
nodig. Het kernprobleem, de terug
keer op aarde, is onoplosbaar. De
sneiheid van de terugval naar de aar
de, vereist de opwekking van een te
genkracht door middel van een rem-
raket. Professor Oort uit Leiden schat,
dat liet gewicht daarvan het honderd
voudige eist van het gewicht van de
nuttige last. In plaats van een ton
moet men dus 101 ton de ruimte in
slingeren.
Sprekende over het Amerikaanse
Mercury-project", waarbij zeven
Amerikanen worden geoefend voor
ruimtevaart, zei prof. Van den
Bergh, dat indien dit project zou
slagen, nog niet meer bereikt zou
zijn dan een minuscule verheffing in
de ruimte, van millimeters in de
verhouding tot de afmetingen in het
heelal. Daarmee zou nog volstrekt
niets bewezen zijn ten aanzien van
werkelijke ruimtevaart. Prof. Van
den Bergh besprak verder de geva
ren van onderweg.
De gedachte aan bemande ruimte
vaart acht professor Van den Bergh
conservatief en ouderwets, niet meer
van deze tijd. De mens 'is zeer slecht
geschikt voor reizen in de ruimte,
want hij heeft voedsel, water, en
lucht nodig. De tegenwoordige elektro
nische automatisch werkende machi
nes verdienen verre de voorkeur.
dat een vrouw doet, goed doet en op
haar manier doet, wat tot nu toe al
leen (waarom eigenlijk?) een man
deed. Aan onze vrouwelijke Kamervoor
zitter, mevrouw M. Stoffels-van Haaf-
ten, begint men al te wennen. Over een
paar jaar is de figuur van een vrouw
in de voorzittersstoel doodgewoon. Dat
de gangbare mening het ook steeds
meer gewoon vindt, dat in deze snel
evoluerende maatschappij een vrouw
haar capaciteiten inzet waar de om
standigheden haar geplaatst hebben,
blijkt wel uit de geringe tam-tam, die
er gemaakt is toen aan het begin van
deze maand een vijfentwintigjarige
vrouwelijke luitenant bij de luchtmacht
beëdigd werd als verkeersleidingsoffi
cier. Een functie, tot nu toe uitsluitend
aan mannen voorbehouden.
Dat een man als ruimtevaarder het
eerst naar de maan mag, lijkt ons heel
billijk. Hij was ook het eerst op de aar
de. Zijn hulpe op de maan zal ook heus
wel volgen!
In het november-nummer van „Te
Elfder Ure" wijdt mevrouw Padt-Jan-
sen uit Den Haag een uitvoerige be
schouwing aan de vrouw, die in deze
atoomtijd midden in het experiment
wordt getrokken van volledige deelna
me aan het leven buitenshuis. Het is
goed, dat ze het een „experiment"
noemt. Want het is nog een open
vraag of de consequenties wel hele
maal te handhaven zijn, omdat het
haar althans in het zoekend sta
dium, waarin we nu nog zijn „ver
scheurt", zoals Henriëtte Roland Holst
zegt. Ze wordt naar twee kanten ge
trokken. Maar daaruit kan, dunkt ons,
toch iets beters groeien dan uit het
beeld, dat de vrouw van zichzelf moet
hebben gehad in de tijd van Thomas,
die, naar in dezelfde beschouwing wordt
aangehaald, gezien werd als „een
menselijk wezen, dat als een toevallig
heid was ontstaan, tengevolge van een
ontspoord natuurproces".
Met welke vooruitzichten gingen de
vrouwen in die tijd het nieuwe jaar in?
Ze wisten niet beter naar alle waar
schijnlijkheid. Wij leven zo veel meer
bewust. Bewust dus en met nieuwe
moed gaan we dan ook verder aan de
hand van 1960. Het onbekende tegemoet.
A. Bgl.
SCHIPHOL, 31 dec. De Fokkerfa
briek heeft een F 27 ..Friendship" af
geleverd aan het Duitse handelscon
cern Helmut Horten. In de loop van
gisteren is het tweemotorig schroef-
turbinevliegtuig, dat als directievlieg-
tuig is ingericht en voorzien is van de
meest moderne radio- en radarappara-
tuur, naar Dusseldorp vertrokken, waar
het toestel wordt gestationneerd.
Deze F 27 is heit eerste verkeersvlieg
tuig sinds vele jaren dat Nederland
voor Duitsland heeft vervaardigd en
tevens de 28e „Friendship" die de Fok
kerfabriek heeft afgeleverd.
ASSEN, 31 dec. Gedeputeerde Sta
ten van Drente staan op het standpunt,
dat een geheel nieuwe spoorlijn van
Hoogeveen naar Emmen gewenst is.
Deze verbinding zou niet alleen de bei
de genoemde industriekernen nauwer
met elkaar in contact brengen, maar
in het bijzonder voor Emmen een snel
lere verbinding in zuidelijke richting,
via Meppel en Zwolle scheppen en bo-
v vendien een betere verbinding tot stand
brengen met de stad Groningen. Gedepu
teerde Staten zijn verder van mening,
dat voor het vervoer van goederen een
verbinding van Emmen met Ter Apel,
vooral ook ten behoeve van zuidooste
lijk Groningen, van betekenis is.
AMSTERDAM, 31 dec. Teneinde
ziek aan te passen aan de marktsitua
tie zullen de Limburgse mijnen van 1
april 1960 af voor industriekolen prij
zen noteren, welke vijf tot tien pet la
ger liggen dan de thans geldende. Voor
afnemers die in de komende maanden
een contract sluiten voor levering ge
durende het kolenjaar 1960-1961 zal de
prijsverlaging reeds 1 januari ingaan.
AMSTERDAM, 30 dec. Woensdag
ochtend is een ruim dertien maanden
oud zoontje van de familie Lesger uit
de Nieuwe Leliestraat in de binnenkant
van een kinderbox met zijn truitje aan
een haakje blijven hangen, waardoor
zijn keel werd dichtgesnoerd. De moe
der trof enige tijd later de baby leven
loos aan. Een geneesheer kon slechts
de dood constateren.
LEEUWARDEN, 31 dec. - De 61-jarige
heer J. F. Gaastra is gistermiddag op de
Sneekertrekweg te Leeuwarden, toen hij
de chauffeur van een hem tegemoetko
mende vrachtauto met de hand groette,
en daarbij plotseling met zijn fiets iets
naar links reed, door een hem achterop-
rijdende zandauto gegrepen. De heer
Gaastra werd daarbij zodanig aan het
hoofd gewond, dat hij vrijwel onmid
dellijk overleed.
Gevallen en overreden
ZWOLLE, 31 dec. De 65-jarige land
bouwer H. Bruggeman uit Raalte is
gisteren van een rijdende trekker geval
len en overreden door de met zand ge
laden aanhangwagen. Hij was op slag
dood. De trekker werd bestuurd door
cgn (schoonzoon.
