Risioospreiding en deskundig beheer: aandelen Vereenigd Bezit van 1894
Kritische analyse van de
apartheidspolitiek
Een Nijmeegse dissertatie
oce
UW
Werk van
is reeds
Zondagmiddag
van plechtigheden
synode
gedaan
begint week
Sp
Sf
^2^
At
Huiseigenaar contra gemeente
Noordwijkerhout
DE OLVEH VAN f879
Een Lincoln geen Buchanan
VANDERG9HNTEN
ears in motel
gearresteerd
Kleinhandel niet
toegelaten
Kort geding voor Haagse rechtbank
levensverzekering
J
Directeur licht aan
deelhouders op
Zij die zich verbazen over.de politiek van de Zuid-Afrikaners ten
aanzien van hun gekleurde landgenoten zullen met vrucht
de dissertatie van dr. A. G. J. Crijns, genaamd „Race relations
and race attitudes in South Africa", kunnen lezen. Zij zullen daarin
een vei klaring vinden van veel onbegrijpelijke maatregelen en van
een rassen-gezindheid, die in de gehele wereld steeds meer als ge
vaarlijk en kortzichtig wordt gezien. Het is een psychologische ver
klaring, want het proefschrift is een sociaal-psychologische studie,
maar allerminst een verdediging van deze rassenpolitiek. Het is
een systematische, rustige analyse van feiten en toestanden, die,
omdat zij moreel verwerpelijk en politiek hopeloos lijken, bijna altijd
in een emotionele sfeer besproken worden.
Pr?efschrift begint met een bespreking van de historische
ontwikkeling van de rassenverhoudingen in Zuid-Afrika sinds de
landing van Jan van Riebeeck in de Tafelbaai op 6 april 1652. Er
ontstond ruilhandel met de Hottentotten, maar deze hield op, toen
de laatsten bemerkten dat de blanken stenen huizen bouwden en van
plan waren te blijven; toen werden zij vijandig. Zij moesten echter
hun land verlaten en werden de slaven van de blanken. In de 18de
eeuw begonnen de blanke kolonisten het gebruik van de goedkope
zwarte arbeidskrachten als normaal te beschouwen. Tot op de
huidige dag is de economie van de Zuidafrikaanse staat op die
goedkope arbeidskracht gegrondvest.
Maak
snel
voordelige
kopieën
met de
secuur
werkende
105 - combine
Pater Cunibertus Sloots f
Appelen naar Frankrijk
Tabakshandelaren uit
Bremen naar Indonesië
Rond 30.000 balen
Sumatratabak verwacht
Nieuwe verkeersborden
in Zwitserland
NIEUWE VERKEERSBORDEN
Speciale banden voordewinher of
sneeuwkettingen zijn verplicht.
Kleur van de borden: blauw, wit en
zwart
[KNAC-BgB
Bij rangeren gedood
Op bepaalde visafslagen
Nu heeft de tuinman
tijd voor U!
Versleten machines geleverd
Twee jaar geëist tegeiï
Oostenrijker
In nog geen acht maandeV
Winkeljuffrouw
verduistert 8 mille
Advertentie
In vroegere eeuwen waren de rassen
verhoudingen simpeler, maar ook men
selijker dan tegenwoordig. Zwarte sla
ven die Christen werden, 'konden vrij
gelaten worden; de gouverneur Simon
van der Stel gaf aan deze groep
„swart vrjj burghers" land om zich te
vestigen. Huwelijken tussen blanken en
zwarten kwamen voor. (Nu zijn huwe
lijken tussen blanken en gekleurden
verboden; concubinaat en zelfs elk ge
slachtelijk contact is strafbaar). Maar
bij het opdringen naar het Noorden, op
zoek naar weidegronden, kwamen de
blanke kolonisten in botsing met de
Kaffers en de Bantoes. De Bosjesman
nen werden vogelvrij verklaard; ieder
mocht ze neerschieten. De Bantoe-
stam Makapan werd in 1854 koelbloe
dig uitgemoord. Na de Grote Trek was
er een bloeiende handel in Bosjesman
en Bantoe-kinderen om ze als slaven
op te leiden.
Advertentie
op aanvraag wordt da folder
„Maak het u lichter -
Tover met licht"
u graag toegezonden door:
Ahrend N.V.
N.V. Blikman Sartorlus
en door da fabrikant:
Chemische Fabriek
L van der Grinten N.V*
fa Vento
of haar servicekantoor
Statenlaan 120, Oen Haag
VENL.O OEN HAAS
Onchristelijk
(Van onze Limburgse redacteur)
VENRAY, 22 jan. Op 66-jarige leef
tijd is vannacht in het klooster van de
paters Franciscanen te Venray overle
den pater Cunibertus Sloots OFM. Pa
ter Sloots werd 5 april 1893 in Leiden
geboren. Hij stamt uit een gezin van
acht kinderen, van wie drie zoons en een
eochter in het klooster traden. In 1918
volgde zijn priesterwijding. Heel zijn
priesterleven bracht pater Cunibertus
door in Limburg, aanvankelijk dertig
jaar in Weert en later twaalf jaar in
Venray. Tijdens zijn Weertse periode
was hij archivaris van de Nederlandse
provincie van de Franciscanen. Hij heeft
de bibliotheek belangrijk verbeterd en
uitgebreid van 18.000 tot 40.000 boeken.
Voorts verrichtte pater Cunibertus ver
dienstelijk werk als schrijver o.a. van
historische werken met betrekking tot
de geschiedenis van de orde en als re
dacteur van de Franciscaanse tijdschrif
ten. Op grond van zijn verdiensten werd
de overledene benoemd tot lid van de
Nederlandse maatschappij van letter
kunde en lid van de rijkscommissie voor
het bibliotheekwezen.
V.A.R. Drie Arabieren, die voor
Israël zouden hebben gespioneerd en
ter dood waren veroordeeld, hebben
in het Syrische deel van de Verenigde
Arabische Republiek voor een vuurpe
loton het leven gelaten. Een staats-
yeiligheidsrechtbank had hen in Sep
tember vorig jaar veroordeeld. (UPI).
Zeer eigenaardig voor de Zuidafri
kaanse Boerenmentaliteit is de ontwik
keling van het aanvankelijke geloofson-
derscheid tot de huidige rassenschei
ding. Het idee, dat het zuivere geloof
een voorrecht is van een uitverkoren
ras, is typisch voor de Zuid-Afrikaner.
Dit besef van religieuze bevoorrechting
heeft echter steeds meer materiële vor
men aangenomen. De blanke Christen
was eens beschermheer, maar is
geworden tot exploitant van de zwarte
heiden. De Calvinistische leer van de
uitverkiezing begunstigde in hoge mate
deze onverzoenlijke houding; er bestaat
zelfs nu nog een groep in de Neder
duits Gereformeerde Kerk, die meent,
dat de Hottentotten directe afstamme
lingen zijn van het vervloekte ras van
Ham, en dus „ter dienstbaarheid en
mishandeling door den almagtigen God
zijn gedoemd". Dit bekrompen (en in
wezen natuurlijk zeer on-Christelijke)
exclusivisme heeft op den duur er toe
geleid, dat voor de blanke Afrikaner
Christendom, een witte huid en rassen-
superioriteit vanzelfsprekend bij elkan
der hoorden. Evenzo werden heiden
dom, een zwarte huid en minderwaar
dig ras voor goed geassocieerd.
Tengevolge van de omstandigheid,
dat van het begin af de Zuidafrikaan
se economie was gebaseerd op sla
venarbeid, hebben de Afrikaners een
geringe dunk van eenvoudige handen
arbeid. Zij hebben het harde werk
op de velden en in de mijnen altijd
beschouwd als de natuurlijke bezig
heid van het zwarte slaven-ras. En
al is de slavernij officieel in 1834 op
geheven, er bestaat nog altijd het on
derscheid tussen Kaffer-werk en be
schaafde arbeid. Dit onderscheid
werd wettelijk bekrachtigd door de
Mine and Works Act van 1921, die
de geschoolde, hogere functies in de
mijnen reserveert .voor de blanken.
Hiermee wordt echter geïmpliceerd,
dat de zwarte arbeidskrachten on
misbaar zijn voor het ruwe, onge
schoolde werk.
Aan de Bantoe wordt voorgehouden,
dat de „apartheid" moet dienen om
hem, binnen de hem toegewezen ge
bieden, een menswaardig bestaan te
bezorgen. Maar tegelijk gaat het pro
ces van de economische integratie van
blank en zwart steeds verder. In 1953
werkten 421.000 inlanders in de mijnen
tegen slechts 60.000 blanken. De blan
ke heersers komen er rond voor uit,
dat een complete verwijdering van de
zwarte arbeidskrachten ongewenst is
voor de Zuidafrikaanse staatshuishou
ding; zo werd het gezegd door Malan
in 1950, door Verwoerd in 1951, door
Strijdom in 1954. Dit geeft bij de Ban
toes grote verbittering en minachting
jegens de hypocritische dubbelzinnige
apartheids-doctrine, daar zij zien dat
deze slechts het eigenbelang van de
blanken dient. (Het listige woord\van
Karl Marx „Die Idee blamierte 'sich
immer wo sie von dem Interesse un-
terschieden war" wordt hier weer pijn
lijk bewaarheid, v. E.) De opbouw van
de Bantoe-reservaten, die door de
apartheidswetten van de laatste jaren
was voorgeschreven, heeft sinds 1948
vrijwel geen voortgang meer gemaakt.
Van het voorgespiegelde politieke zelf-
bestemmingsrecht van de Bantoes bin
nen hun eigen reservaten komt weinig
terecht, want altijd blijft de Zuidafri
kaanse regering het oppertoezicht hou
den; ook worden de Bantoes zoveel mo
gelijk in machteloze ondergroeperingen
verdeeld.
Een interessante beschouwing geeft
dr. Crijns over wat hij noemt de „Afri
kaanse mythe". Hieronder verstaat hij
een aantal begrippen en voorstellingen
rondom historische feiten, waardoor
collectieve tendenzen, in casu rassen
vooroordeel, gerechtvaardigd worden.
De Zuid-Afrikaner is zeer gehecht aan
zijn geschiedenis. Zijn historische her
inneringen zijn zeer emotioneel bela
den: de moord op Retief door de ver
raderlijke Dingaan, de slag bij Bloed
rivier, de Grote Trek en andere grote
historische feiten worden nog steeds
herdacht als bewijzen van blank hel
dendom en zwarte laaghartigheid.
Jaarlijkse festiviteiten waarop vooraan
staande Afrikaanse figuren in grote en
kleine plaatsen heftige redevoeringen
houden, moeten deze mythe in leven
houden. Hierdoor ontstaat een soort
van „historische transfer": door de te
genwoordige zwarte bevolking te iden
tificeren met de zwarte vijand van vroe
ger houdt de blanke Afrikaner een ob
soleet, onreëel, allang overleefd beeld
van de inlander in stand. Zo zeide dr.
Hertzog, minister van Post en Tele
graaf, het nog in 1958: De geskledenis
van Suid-Afrika herhaalt sig self
steeds, want de vijanden van onze voor
vaderen voor de Grote Trek zijn nog
onze vijanden van de huidige dag."
Het is tegen deze sociale en psycho
logische achtergrond, dat de anachro
nistische apartheidspolitiek en de har
de, bevooroordeelde mentaliteit van de
Zuid-Afrikaners kan begrepen worden.
Uit de enquête onder een groep van
119 jonge Bantoe-intellectuelen, waarop
dr. Crijns zijn studie voornamelijk ba
seerde, zijn, onder meer, twee aspec
ten verontrustend scherp naar voren
gekomen: dat de overheersende ge
zindheid van het zwarte bevolkingsdeel
jegens de blanken er een is van wrok
en vijandschap, en dat ook zij die an
ders willen zich de doorbreking van de
huidige gespannen toestand niet anders
kunnen voorstellen dan door bloedig
geweld. De Zuid-Afrikaners zijn echter
blind voor de sombere toekomst van
hun land, want zij kijken achteruit,
minachten de gevoelens en verlangens
van de zwarte rassen, beschouwen
zichzelf als een uitverkoren groep van
heersers, en worden door hun nationa
le mythologie en hun predestinatie
complex gevrijwaard tegen schuldgevoe
lens. Daarom worden zij niet geschokt
door parallellen met andere rassen
discriminaties in de wereld, noch door
protesten van V.N.-instanties.
Het proefschrift van dr. Crijns is in
het Engels geschreven.
Drs. H. van Eeden
A. G. J. Crjjns
Race relations and race attitudes in
South Africa.
Uitg. Janssen, Nijmegen, 1959.
DEN HAAG, 22 jan. De Franse
autoriteiten hebben opnieuw een con
tingent van 10.000 ton appelen beschik
baar gesteld voor invoer uit de E.E.G.
landen. Dat betekent dat de uitvoer
van appelen ook uit ons land naar
Frankrijk voortgang kan vinden. En
kele maanden geleden heeft Frankrijk
een contingent van 20.000 ton voor de
invoer van appelen uit de E.E.G. lan
den beschikbaar gesteld. Dat was thans
grotendeels uitgeput.
(Van onze correspondent in Bonn)
BONN, 22 jan. Gedurende de cam-
pagne-1959, waarin de tabakoogst-1958
werd verkocht, zijn op de Bremense
markt voor Indonesische tabakken cir
ca. 135.000 balen verkocht, de waarde
daarvan bedroeg bijna 150 miljoen
mark. Aldus de laatste „onderhandse"
cijfers, die beschikbaar zijn.
De op fifty-fifty basis door een zes
tal Bremense tabaksmakelaars en de
Indonesische regering gestichte
„Deutsch—Indonesische Tabakshandel-
gesellschaft", die de tabaksinschrijvin
gen organiseerden verhandelden zelf
rond 62.000 balen tabak met een waar
de van 110 miljoen mark. Blijkbaar re
serveerden zij voor zichzelf de waarde
volle en zo heftig gerechtelijk omstre
den Sumatra-tabak22.500 der ver
kochte balen waren Sumatratabak,
met een waarde van 40 miljoen mark.
Enkele Bremense tabaksexperts ver
toeven op het ogenblik in Indonesië
voor besprekingen met de „P.P.N.-Ba-
ru" (het Indonesische beheersinstituut
voor de geconfiskeerde Nederlandse
cultuurondernemingen) over de cam-
pagne-1960 (de verkoop van de Java-
en Sumatra-oogsten 1959).
Zij willen o.m. inlichtingen inwinnen
over de te verwachten tabak-versche
pingen, waarvan de eerste reeds in
BelawanDeli klaar ligt voor verzen
ding per einde januari. De Bremense
makelaars verwachten in 1960 rond
30.000 balen Sumatratabak oogst-1959
te zullen kunnen aanbieden. De om
vang van de Ja va-oogst staat nog niet
vast. De kwaliteit schijnt minder te
zijn, aangezien op Java de tabak onder
de droogte heeft geleden.
t
Bij dih bord is een te te joon aanwezig.
Draait Unummer 163 dan krijgt U
alle informaties over de berijdbaar-
heid van de wegen.
Draait Unummer 11 dan krijgt U
de hulpdienst voor automobilisten
aan de lijn
KNAC-ltëBl
Naar de KNAC bericht heeft Zwitser
land nieuwe verkeersborden ingesteld.
Bij ongunstig weer zullen bepaalde we
gen in Zwitserland slechts met sneeuw
kettingen of met speciale winterhanden
bereden mogen worden. Deze wegen
hebben een speciale aanduiding, zie af
beelding. Ook de wegen waar men a l-
I e en met sneeuwkettingen mag rijden
bezitten een eigen verkeersbord, zie te
kening. De kleuren waarin deze borden
zijn uitgevoerd zijn: blauw, zwart en wit.
Het is wel duidelijk dat het in het be
lang van het verkeer is, goed op deze
voorschriften te letten.
Een speciaal bord, met als afbeelding
een telefoon, geeft aan dat op dat punt
een telefoon aanwezig is. Als men pech
heeft, hulp zoekt of informaties wenst
over de berijdbaarheid van de wegen,
dan kan men hier bellen. Het nummer
163 geeft alle gewenste informaties over
de toestand van de wegen, het nummer
II kunt u draaien als u pech heeft of
hulp wenst. Deze telefoonnummers kun
nen in heel Zwitserland gedraaid wor
den.
ROME, 22 jan. Zondagmiddag zal
in de aartsbasiliek van St. Jan van La-
teranen, de .iathedrale kerk van de
bisschop van Rome, de openingszitting
plaats hebben van de diocesane syno
de. Paus Joannes XXIII heeft, sinds
hij een jaar geleden zijn voornemen
bekend maakte om een synode in zijn
bisdom bijeen te roepen en later een
algemene kerkvergadering, niet nagela
ten Romeinen en niet-Romeinen te vra
gen om te bidden voor het welslagen
van deze twee bijeenkomsten. Het of
ficiële schrijven, waarin de paus, als
geestelijk hoofd van zijn bisdom, de
synode bijeenroept, geeft als doel hier
van aan, dat „het katholieke geloof
steeds meer bloeie, ook tot voorbeeld
van anderen; dat de christelijke zeden
een heilzame uitgroei krijgen en tenslot
te dat de tucht van clerus en volk,
immers beter aangepast aan de eisen
van de tijd, versterkt worde". De sy
node zal tot 31 nuari duren en na de
solemnele opening gehouden worden in
het Vaticaan. De slotzitting vindt in de
St. Pieter plaats. Tot bijwoning zijn
uitgenodigd alle te Rome verblijvende
kardinalen, bisschoppen en kerkelijke
hoogwaardigheidsbekleders en voorts,
naar het kerkelijk wetboek het voor
schrijft, de leden van de synodale com
missie en ondercommissies en wel
geteld 26 andere categorieën van
Sneeuwkettingen zijn verplicht*
ECHT, 22 jan. De 34-jarige E.
Meyer uit Echt is gisteren verongelukt
by rangeerwerkzaamheden op de spoor-
emplacementen van de staatsmijn
„Maurits". Hy raakte tussen twee bum
pers bekneld en werd doodgedrukt. Hij
was gehuwd en vader van twee kindo
ren.
WIERINGERMEER, 21 jan. In
Slootdorp is de 9-jarige G. van der Pal
op de verkeersweg nabij de Koningin
Emmahoeve dodeljjk verongelukt, toen
hij onder een bestêlauto geraakte.
WASHINGTON, 21 jan. (U.P.I.)
De Amerikaanse federale recherche,
het F.B.I., heeft dr. Robert V. Spears,
de man op de achtergrond bij het raad
sel van het vliegtuig, dat in november
vorig jaar met 36 passagiers en een
bemanning van zes koppen in de Golf
van Mexico neerstortte, in een motel
te Phoenix, in de staat Arizona, ge
arresteerd. Spears, die 65 jaar is, had
zicli .daar als George Rhodes laten in
schrijven. Spears had, voor het ramp
vliegtuig vertrok, een zeer grote le
vensverzekering afgesloten. Hij stond
op de passagierslijst van het vliegtuig.
Ten tijde van de ramp was er tegen
dr. Spears een dagvaarding ingebracht
terzake van twee gevallen van abortus,
maar de man was, tegen een cautie
van 10.000 gulden, op erewoord vrijge
laten.
Na het ongeval werd aangenomen
dat hjj de dood gevonden had. Van de
42 inzittenden van het vliegtuig werden
slechts zes lijken geborgen en van het
toestel kon men eveneens weinig aan
de oppervlakte brengen. Het F.B.I. heeft
dr. Spears nu verhoord over zijn ver
band tot de vllegtuigramp. De recherche
vermoedt dat hij een „helper" zijn
plaats in het toestel heeft laten inne
men, wetend dat een bom, door hem
zelf aangebracht, het vliegtuig zou
doen verongelukken. Een en ander zou
voor dr. Spears een kans hebben opge
leverd om uit de wereld te verdwijnen
en een nieuw leven te beginnen. Dr.
Spears wordt voorlopig nog niet op
vrije voeten gesteld.
ALPHEN AAN DEN RIJN, 21 jan.
De 60-jarige gehuwde huisschildersbaas
H. M. van Keeken is van het dak ge
vallen en korte tijd daarna overleden.
De schilder was bezig met het inzetten
van een nieuwe ruit in een dakkapel,
waarbij hü vermoedelijk is uitgegleden.
Verenigde Staten De Amerikaanse
minister voor het leger, Brucker, heeft
verklaard niet te geloven in de inkrim
ping van de Russische strijdkrachten,
die door de Sovjet-premier Khroesjtsjev
is aangekondigd. De minister deelde dit
mee op een bijeenkomst van de Senaats-
commissie voor de strijdkrachten.
geestelijken, te weten allen in persoon
of in afvaardiging die in de meest uit
gebreide zin eeu rol speien in de ziel
zorg. v
Herhaaldelijk is van de kansels de
gelovigen van Rome gewezen op het
belang van dit diocesane concilie. De
laatste week voor de aanvang ervan
zijn in verscheidene kerken en in het
bijzonder in de basiliek van Santa Ma
ria Maggiore plechtige H. Diensten ge
weest. Voorgeschreven is, dat op 22,
23 en 24 januari alle klokken van de
kerken van Rome des morgens, des
middags en des avonds gedurende
vijf minuten geluid worden. De paus
zelf zal op 28 en 29 januari des mid
dags om vier uur in de kerk van St.
Ignatius alle seminaristen en alle vrou
welijke religieuzen van Rome over het
belang van de synode spreken.
Uiteraard zijn de plechtige zittingen
van de synode slechts aan de voor
naamste punten gewijd en deze zittin
gen hebben vooral een plechtig karak
ter. Het eigenlijke werk is reeds ge
daan in de maandenlange vergaderin
gen van de synodale commissie en on
dercommissies. Uit deze arbeid zijn
richtlijnen te voorschijn gekomen, na
genoeg 800 in getal. Na afloop der
synode zullen deze gepubliceerd wor
den. Het is vooralsnog niet doenlijk uit
de berichten en uitlatingen over deze
richtlijnen, zich vóór de publikatie van
het geheel een beeld te vormen van alle
maatregelen welke de paus doorge
voerd wil zien in zijn diocees. Want
slechts het totale overzicht kan een in
druk geven v',.n de studies en de be
sluiten der synode. De verhalen, die
tot heden de ronde doen, werpen zich
vooral op uit hun verband gerukte
details, als j haardracht en tonsuur
der priesters, hun togen, hoeden, even
tuele motorscooters en duur der pre
dikaties. De besluiten en voorschriften
van de synode zullen ook in de volks
taal, in het Italiaans, uitgegeven wor
den op aanwijzing van de paus, opdat
iedereen zal kunnen zien in het geheel
en in de onderdelen welke regels en
praktijken nodig en nuttig geoordeeld
werden voor de bloei van het geloof in
het Romeinse diocees.
DEN HAAG, 21 jan. De studi®*
commissie van het ProduktschaP
voor Vis en Visprodukten meent, d"
de kleinhandel niet moet worden toe*
gelaten op de verse vis- en haring"
afslag in IJmuiden en de gezouten
haringafslagen in Scheveninge"'
IJmuiden, Katwijk en Vlaardinge":
omdat deze als groothand elsafslag®11
moeten worden beschouwd. De col"'
missie wil de kleinhandel wel toe*
laten op. de andere afslagen. Hi®"'
voor is een ontwerpregeling inge'
diend, die eventueel 1 april zal i"'
gaan.
Tjjdens de behandeling van het raP*
port van de studiecommissie in d®
openbare bestuursvergadering van
Produktschap voor Vis en VisproduK*
ten merkte de heer Roos op, dat dof"
deze regeling een grote groep v®"
kleinhandelaren teleurgesteld zou wof
den. De voorzitter stelde, dat de co"1'
missie zo objectief mogelijk deze kweS'
tie had onderzocht en tot de siotso")
was gekomen, dat deze regeling in l>et
algemeen belang dient. Hij had begDP
voor de teleurstelling van de kleinh®"'
delaren en gaf de heer Roos de verze
kering, dat indien nodig in
toekomst wijzigingen zouden kunne"
worden aangebracht.
Voorts werd vastgesteld, dat voort
aan d« naam „nieuwe haring" va"
september tot het tijdstip waarop d®
eerste gezouten haring van de nieuwe
teelt wordt aangevoerd, dus mei. niet
mag worden gebruikt. Bij de oude
geling was dit niet toegestaan van ia'
nuan tot mei.
Advertentie
Laat juist in deze
maanden Uw tuin
verzorgen.
Straks als het
voorjaar is ziet
U daarvan hèt
fleurige resultaat!
teontvanger. Het gezin, waarvan vïef
tlïnt tVillin nn Ja Inpjl
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG, 21 jan, Voor de pre
sident van de rechtbank heeft vanmor
gen een kort geding gediend, dat aan
hangig is gemaakt door een inwoner
van Noordwijkerhout, die in deze ge
meente i .n twintigtal huizen bezit.
Toen een van deze huizen voiig jaar
vrijkwam, omdat de bewoners een
gezin met vijf kinderen verhuisden
naar een ruimere woning was daar ille
gaal een gezin met twaalf kinderen in
getrokken. De huiseigenaar maakte de
ze onrechtmatige occupatie in kort ge
ding aanhangig bij de rechtbank en
werd in het gelijk gesteld. Voor het ont-
ruimingsvonnis echter ten uitvoer kon
worden gelegd vorderde de gemeente
Noordwijkerhout het huis ten gunste
van de illegale bewoners.
Mevrouw mr. D. E. J. Schaffer, die
voor de gemeente pleitte meende dat
de huiseigenaar tegen de huidige be
woners geen bezwaar zou hebben ge
had, doch alleen zijn financiële belan
gen gewaarborgd wilde zien. Dit was
volgens haar al gebeurd. De huurpen
ningen werden bewaard bij de gemeen-
Advertentle
KORTENAERKADE 1,'S-GRAVENHAGE. BIJKANTOREN: AMSTERDAM, ARNHEM, EINDHOVEN,'S-GRAVENHAGE. GRONINGEN, ROTTERDAM, UTRECHT
zoons niet thuis zijn en de vader in ee"
inrichting zit, kwam uit een krotwo
ning. Direct nadat het de woning ver
laten had om in het leegstaande h"1
te trekken, had een aantal jongens gr")
te gaten in de muren geslagen, waflj)
door de woning volkomen onbewoo"'
baar werd. De gemeente werd voor op"
voldongen feit gesteld, aldus de plei
ster. Als het gezin uit de nieuwe wo
ning zou worden gezet, zou het ondef
de blote hemel moeten slapen.
Mr. H. R. M. Kranenburg, die plelt
te voor de huiseigenaar, beschuldig"?
de gemeente van samenspanning J"®
het gezin. Zij had volgens mr. Krane"'
burg de onrechtmatige occupatie v.
de woning niet belet en bovendien
verhinderd, dat de krotwoning onh®",
stelbaar door leden van het gezin
anderen werd vernield. Hij stelde, d":
de gemeente niet kon 'vorderen
grond van doelmatige woonruimtever
deling, omdat het betrokken huis reed?
te klein was voor een gezin met vU1
kinderen. De pleiter eiste nietigverkl®)
ring van de vordering van de gemee"|
te Noordwijkerhout. Uitspraak
januari.
De reputaties van de drie en dertig
mannen die vóór Eisenhower pre
sident zijn geweest van de Ver
enigde Staten lopen nog al uiteen. Abra
ham Lincoln, de zestiende president, is
voor de meeste Amerikanen de groot
ste figuur uit de nationale geschiedenis.
Er zijn bijna tweeduizend boeken over
hem geschreven, en dag in dag uit
wordt het indrukwekkende Lincoln Mo
nument in Washington door talloze
Amerikaanse touristen bezocht. Hoewel
Lincoln een republikein was, staatvzjjn
naam op het ogenblik bij de leiaers
van beide partijen hoog in aanzien.
Daarentegen hebben zelfs de Democra
ten bitter weinig respect voor de ma
nier waarop de Democraat James Bu
chanan, Lincolns voorganger, zijn taak
als president heeft vervuld, en de Re
publikeinen zijn niet bijster trots op de
Republikeinse presidenten Warren G.
Harding en Calvin Coolidge, die na
Woodrow Wilson en voor Herbert Hoo
ver in het Witte
Huis zetelden. Typi-
sche voorbeelden'
van presidenten, die BUITENLANDSE
door de ene partij
als grote historische FDrtMici/
figuren worden be- KKUNIEK
schouwd en die door V
de andere partij
verguisd plegen te worden, zijn Franklin
D. Roosevelt en Harry S. Truman, die
beiden eigenlijk alleen in hun eigen
Democratische kamp goed staan aan
geschreven.
Hoewei de Amerikaanse grondwet
voorschrijft, wat er van een president
verwacht moet worden, leent het ambt
zich voor zeer verscheidene interpreta
ties. Degene, die het ambt op een ze
ker ogenblik bekleedt, kan er van
maken wat hjj wil. Amerika is nu al
gedurende zeven jaar gewend aan
Eisenhowers opvatting van het presi
dentschap, en ongetwijfeld zullen vele
jeugdige Amerikanen geneigd zjjn de
functie te vereenzelvigen met de ma
nier waarop de tegenwoordige presi
dent die functie ziet. Mdar de ouderen,
die levendige herinneringen hebben aan
de regeringsperioden van F. D. R. en
Truman, weten dat het ook heel anders
kan, ai zullen zij, al naargelang hun
politieke gezindheid van mening ver
schillen over de meest verkieselijke uit
leg van de presidentiële taak.
Voor de Republikein Eisenhower in
1953 het Witte Huis betrad, was Ame
rika gedurende twintig jaar door De
mocratische presidenten bestuurd,
maar de geweldige verandering die het
presidentschap zeven jaar geleden on
derging werd niet alleen veroorzaakt
door het feit, dat het ambt in handen
kwam van een andere partij: het aan
zienlijke verschil in karakter tussen
Eisenhower en Truman heeft misschien
wel vooral de grote ommekeer be
paald.
John F. Kennedy, een Democratische
senator uit Massachusetts, heeft heel
wat meer bewondering voor Tru
man dan voor Eisenhower. De 42-jarige
Kennedy heeft onlangs officieel laten
weten, dat hij in juli op de conventie
van zjjn partij benoemd hoopt te wor
den tot candidaat voor het president
schap. Hij beseft, dat er in bepaalde
kringen vooral twee bezwaren tegen
hem gemaakt worden. Sommige men
sen vinden hem te jong en anderen
vrezen, dat zjjn geloofsovertuiging hem
in moeilijkheden zal brengen met zijn
constitutionele taak: hjj is namelijk ka
tholiek. Wat het eerste punt betreft,
kan Kennedy opmerken, dat de man)
die practisch zeker de Republikeinse
candidaat voor het presidentschap zal
worden, Richard Nixon, ook pas 46
jaar oud is, en op de bezwaren tegen
zijn religie is de senator uit Massachu
setts uitvoerig ingegaan. Hoewel Ame
rika nog nooit een katholieke presi
dent heeft gehad, ziet Kennedy niet
in waarom hjj niet de eerste zou zijn.
Hij heeft uitdrukkelijk verklaard, dat
hij de grondwet volledig zal eerbiedigen
en dat hij de scheiding van Kerk enl
Staat zonder reserve aanvaardt. Hjj
vindt, dat zijn geloofsovertuiging geen
strijdvraag kan zijn bij de komende
verkiezingscampagne, zoals men in het
verleden in het algemeen ook geen
moeilijkheden heeft gemaakt over de
diverse protestantse geloofsovertuigin
gen van de presidenten die Amerika
tot nog toe gehad heeft.
De eigenlijke campagne voor de pre
sidentsverkiezingen van 8 november
aanstaande begint pas in juli, als de
beide partijen op hun conventies hun
candidaten hebben aangewezen. Maar
het voorspel van de campagne heeft
reeds een aanvang genomen. Vice-pre
sident Nixon hoeft zich tot de Republi
keinse conventie niet druk te maken,
omdat hij binnen zijn eigen partij geen
concurrentie heeft te duchten, sinds de
Republikeinse gouverneur van de staat
New York, Nelson Rockefeller, zich uit
de strijd heeft teruggetrokken. Maar
Kennedy moet de strijd aanbinden met
niet minder dan vier bestaande of po
tentiële rivalen. Behalve Adlai Steven
son zijn dit de senatoren: Humphrey,
Symington en Johnson. Hij weet, dat
hp de halve finale van juli nooit zal
halen, als hij de wedloop niet vroeg
begint. Zijn kansen binnen de Demo
cratische partij staan er op het ogen
blik niet slecht voor. Uit een recent
opinie-onderzoek blijkt, dat hjj zich in
een grote populariteit kan verheugen.
Maar hij weet, dat hij niet te vroeg
moet juichen en dat het er nog heel
heet aan toe kan gaan voor de Demo
craten hun definitieve keus zullen heb
ben bepaald.
Kennedy heeft vorige week donder
dag een uitstekende beurt ge
maakt met een redevoering voor
de Nationale Persclub in Washington.
Hij heeft zijn toehoorders verteld, wat
zijn opvatting is van het presidentschap
en hij liet duidelijk uitkomen, dat zjjn
visie op dit ambt wel heel veel ver
schilt van die van president Eisenho
wer. Kennedy zou de hoogste functie
in het land willen vervullen op de ma
nier waarop Lincoln, Jackson, de twee
Roosevelts en Truman dit hebben ge
daan. Hü geeft te verstaan, dat er zijns
inziens van Eisenhower te weinig ini
tiatief is uitgegaan, en dat de tegen
woordige president van Amerika te
kort is geschoten als leider van de uit
voerende macht. De bevoegdheden, die
de „Chief Executive" in het Ameri
kaanse staatkundige stelsel heeft, wor
den volgens Kennedy, op het ogenblik
lang niet ten volle gebruikt. Hy wijst
er ook op, dat een president een krach
tig leider van zjjn partij moet zijn, en
hij heeft weinig respect voor de gerin
ge belangstelling, die Eisenhower in
zijn hart voor de politiek koestert. „Als
een president het leiderschap van zijn
partij verwaarloost, dan verzwakt hij
niet alleen de politieke partij als werk
tuig van het democratische proces; hij
brengt dan ook het democratische pro
ces zelf een slag toe". In dit verband
herinnert Kennedy aan de intense be
langstelling die een zo nationaal den
kende figuur als Lincoln voor de poli
tiek koesterde.
In de ogen van Kennedy is Eisenho
wer een president van het geringe for
maat van Buchanan, Taft, Harding en
Coolidge. De senator zegt dat niet met
even zoveel woorden, maar de toespe
lingen zijn niet mis te verstaan.
„Voor de komende presidentiële
ambtstermijn", aldus Kennedy, „willen
de mensen een krachtige strijder voor
het nationaal belang, geen passieve
makelaar voor tegenstrijdige particu
liere belangen. Zy wensen een man,
die in staat is om op te treden als de
opperbevelhebber van de grote allian
tie, en niet slechts een boekhouder die
gelooft, dat zijn werk gedaan is als de
cyfers op zyn balans kloppen. Zij eisen
dat hy het hoofd is van een verant
woordelijke party, en dat hy niet zo
ver boven dc politiek uit stijgt, dat hü
onzichtbaar wordt, een man die de wet
geving vorm geeft en die er voor vecht,
en niet iemand die achteloos toekükt
bü de wetgevende procedure."
Kennedy heeft zich byzonder scherp
uitgedrukt, en ook al is hü wel erg kras
in zijn indirecte veroordeling van Eisen
hower, hü heeft in ieder geval een fris
en krachtig geluid laten horen. Men
leest de volledige tekst van zijn rede
voering, zoals die door de New York
Times werd afgedrukt, geboeid uit,
omdat hier een man aan het woord is,
die zü'n denkbeelden onder woorden
weet te brengen in een van veel erudi
tie en „esprit" getuigende vorm.
DEN HAAG, 21 jan. De procure®''
generaal bij het gerechtshof heeft gi"*®?
ren een gevangenisstraf geëist va"
twee jaar met aftrek (dat is verdubt""
ling van de straf, die de rechtbank oV
legde), tegen een 44-jarige Oostenrijke"'
thans verbiyf houdende in het buite"'
land, doch vroeger woonachtig te W®®*
senaar.
Aan hem wordt ten laste gelegd, d?'
hij in 1952 als directeur-generaal van
N.V. „Technochemie" het aandelenk»)
pitaal van deze onderneming heeft v®r'
duisterd. De Oostenrijker richtte dEy
firma, die in Rucphen een spring»*"®)
fenfabriek zou bouwen, op in same")
werking met kapitaalkrachtige Nede'.
ïandse particulieren, die als aande®*)
houders het geld fourneerden. In vvr.
functie van directeur kocht hy met l>e
geld van de N.V. voor f 182^000.- :li\)
versleten en onbruikbare machi"®)
rieën. Het bleek dat de directeur
had gekocht van een N.V., waarvan
zelf de eigenaar was. De machi"®:
hadden niet meer dan 9.800 Zwitse'*^
francs gekost.
Het onderzoek van de ryksrecherc"®
heeft zich uitgestrekt tot in Linz, w»®*
de firma gevestigd is, die de machi"®,.
oorspronkelük had geleverd. De di"e„
teur kon vandaag niet gehoord word"")
aangezien hü weigert naar ons land
rug te komen. De Nederlandse just"'
heeft al enige keren tevergeefs
tracht zün uitlevering te bewerkstel®!,
gen. Het hof zal 3 februari arrest
zen.
NIJMEGEN, 22 jan. De recherch.®
heeft gisteren een 22-jarige winkel) "j,
frouw aangehouden, die er van wo"".
.igvuuuutU) "UC CL V elf 1 v»
verdacht in een groot zuivelbedrijf
de binnenstad in minder dan aC'j"
maanden ƒ8.000 te hebben verduister";
Het meisje heeft een volledige beke".
tenis afgelegd. Een bedrag van 4.0°w
kon nog in beslag worden genomen.
