Dr. G. F. J. M. BAR jubileert
Geneesheer-directeur van
St. Maartenskliniek
D
Tanebei ijn" van Harry Mulisch
O
I OP
RUBENS
DRIFT I
m
ft,
1c ftïi&anV
Bonn zal NAVO verzoeken het
bases-probleem op te lossen
Slechte oogst
Miva T.V.-spel
Kroniek van een ketter gezien
uit visie van het ongeloof
Fiementen van
de draak
vJ
Tsjoe in April
naar
PINDAKAAS
V B
Dodelijke ongevallen
in weekeinde
Japanse prinselijke
babyNaroehito
„Hoeksteen"-boekje
over Vastenbrief
Nederlands stuk in première
Nieuwe KLM-lijn
naar Liberia
Ter bespreking van
grensgeschillen
BAAS
NIEUW INITIATIEF VAN STRAUSS?
r j ie
MAANDAG 29 FEBRUARI 1960
Via Marokko en Guinee
Bekroning van aprilmoppen Vreselijk dooie boel hier,
vindt de vrolijkste aller Bonden - „Katholieken zes
weken plat"
Belangrijke schrikkeldag voor Dokkum
door W. H. VAN EEMLANDT
in kwaliteit de
SV3_>
wat zij sinds 1945 is. De grote belang
stelling van dr. Bar, die een uiterst be
kwaam chirurg is, beperkt zich niet tot
de operatietafel. In de ateliers van zijn
kliniek is hij een zeer gewaardeerd spe
cialist op het ge 'ed van de prothesen.
Bovendien besteedt hij veel aandacht
aan het onderwijs aan gebrekkinge kin
deren.
71 /f orgen viert
lyl een voor-
aanstaand
medicus zijn ambts
jubileum en ter ge
legenheid van dit
feit is het goed en
kele zaken te be
lichten van de per
soonlijkheid van een
man die in vijfen
twintig jam met
noeste vlijt en vol
ledige inzet een le
venswerk stichtte
dat de St.-Maartens-
kliniek niet alleen
een heilsplaats werd
voor vele lichame
lijk vnsdeelden,
maar ook een cen
trum van waaruil
vele orthopaedische
fakkeldragers uit
gingen.
Naast, grote or
thopaedische gaven
mag de jubilerende
geneesheer-direc
teur zich verheu
gen in de grote
eigenschap van
diep menselijk ge
voel, waardoor zijn
genezingbrengende
arbeid voor de pa
tiënten meer werd
dan zuiver tech
nische hulp.
Op ons, assis
tenten, bracht hij
het enthousiasme
over voor het mooie
specialisme dat wij
thans in zijn voet
sporen beoefenen.
Het zich verdiepen
in de noden van de evenmens maakt hem tot een geneesheer in de volledige zin.
in een tijd dat specialisme vaak tvordt gezien als concentrering van louter tech
nisch kunnen. Het zijn de menselijkheid in haar grote schakeringsrijkdom en de
grote godsdienstzin die mij als een zijner discipelen met blijvende verering voor
deze medicus hebben vervuld.
K. J. NEDERPELT
Men kan zeggen, dat de lichamelijk
gehandicapte mens zijn hele hart en
zijn hele hart en zijn hele wetenschap
pelijke belangstelling heeft. Hij heeft op
zijn kliniek voor de leek /aak zeer ver
rassende successen geboekt; mensen
weer Ieren lopen, kinderen weer laten
spelen, huisvrouwen weer lichamelijk
geschikt gemaakt voor hun huishoude
lijk werk.
Zpn zilveren jubileum vierende is dr.
Bar nog een jonge man: 12 mei 1905
werd hij le Utrecht geboren. Hij moet
dus nog 55 jaar worden. In 1933 was
hij in Utrecht afgestudeerd. Twee jaar
later kon hij reeds beginnen aan wat
zijn levenswerk geworden is: gebrek-
kigen hun bewegingsmogeiijkheid her
geven.
Dinsdag wordt het jubileum op de
Maartenskliniek gevierd, grotendeels
intern, maar ook met een officiële re
ceptie van 12 tot half twee.
WEERT, 29 febr. De dertienjarige
J. Kuppens is zondagavond op de Maas-
eikerweg door een auto gegrepen toen
hij op de fiets de weg overstak. Hij
werd in zorgwekkende toestand naar
het ziekenhuis overgebracht waar hjj
een uur later is overleden.
In het St. Jansziekenhuis is zaterdag
middag overleden de 29-jarige heer J.
Maartens uit Haarlem, die enige uren
tevoren een ongeluk had gehad.
Met zijn personenauto reed hij op de
Roermondseweg. Nadat hij een autobus
was gepasseerd, begon zijn wagen plot
seling te slingeren. Hij botste aan de
rechterkant van de weg tegen een boom
waarbij hij ernstig werd gewond. Het
slachtoffer was gehuwd.
WYCHEN, 29 febr. Zaterdagnacht
is de 25-jarige ongehuwde metselaar W.
Festen op de Ravesteinseweg bij Niftrik
met zijn motor uit de bocht geologen,
tegen een telefoonpaal gereden en
en daarna in een sloot geslingerd. Hij
was op slag dood.
VOORTHUIZEN. 29 febr. In het
ziekenhuis „De Lichtenberg" te Amers
foort is gisterennacht overleden de 29-
jarige L. van den Brink uit Voorthuizen,
die zaterdagmiddag cp de Baron van
Nagellstraat te Poorthuizen met zijn
scooter tegen een boom botste, toen hij
do r een windvlaag met zijn scooter van
de weg werd gedrukt.
AMSTERDAM, 27 febr. Voor de
prijsvraag van de MIVA (Missie Ver-
keers Middelen Actie) voor het beste
televisie-scenario zijn 26scenario's
ontvangen. De jury is van oordeel, dat
geen der ingezonden scenario's voor uit
zending via de KR.O-televisie in aanmer
king komt. Als gevolg hiervan heeft de
jury gebruik gemaakt van haar recht
om geen bekroning toe te kennen. De
jury werd gevormd door mej. J. Stad
houder en de heer F. Breuer namens
de MIVA. de heren J. Castelijns en Jos
van der Valk namens de KRO-televisie
en de heer Care] Enkelaar, journalist.
Gezien de beslissing van de jury,
waardoor geen scenario voor uitzending
beschikbaar is gekomen, beraden MIVA
en KRO-televisie zich nader over een
uitzending.
J
TOKIO, 29 febr. (AFP.) Keizer
Hirohito van Japan heeft de Japanse
prinselijke baby vandaag, zeven dagen
na de geboorte, de naam Naroehito
verleend. Naroehito is zoals gemeld de
zoon van kroonprins Akihito en prinses
Mitsjiko.
Prinses Mitsjiko is telefonisch er
van op de hoogte gebracht dat de
keizer deze naam voor haar zoon heeft
gekozen uit een lijst van namen die
hem door de directeur van de kei
zerlijke huishouding en een groep
deskundigen was voorgelegd.
„Naroc" betekent „deugd" en „hito"
wordt sedert de negende eeuw toege
voegd aan alle namen van keizerlijke
afstammelingen. De jonge prins, die
voor de opvolging direct na zijn vader
komt, heeft tevens de titel „Hiro" (de
gelukkige) gekregen. Hij heeft vandaag
tevens de symbolische wassing onder
gaan, Bij deze plechtigheid speelde een
lid van de hothouding on een snaarin
strument teneinde boze geesten te weren
Met instemming van het Hoogeerw
Episcopaat heeft de actie „Voor God"
een deeltje in haar geïllustreerde Hoek
steenreeks gewijd aan de zondag voor
gelezen Vastenbrief. Onder de titel „Zon
de en Schuld" wordt hier het onderwerp
van de Vastenbrief, zondebesef en
schuldbewustzijn in het christelijk leven,
uitgewerkt en toegelicht met ca. vijftig
foto's. De uitgave komt zeer spoedig ge
reed en is dan verkrijgbaar bij het
secretariaat der actie „Voor God", Post
bus 2, Heemstede.
r. G. Bar hebben wij, schrijven
de over de Sint Maartenskliniek
te Nijmegen indertijd genoemd
de schepper, de stuwkracht en het hart
van deze inrichting. Dr. Bar was in
dertijd, in 1935, assistent op .de chiru-
gische afdeling van het katholiek zie
kenhuis aan htt Westeinde in Den
Haag. Zijn directeur spoorde hem aan
te reflecteren op een advertentie, waar
in een orthopedisch chirurg werd ge
vraagd. Niet geheel con amore. eerder
zelfs met tegenzin voldeed hij aan dat
verzoek. Op deze wijze werd hij direc
teur van het orthopedisch instituut te
Nijmegen, de Sint Maartenskliniek, die
toen overigens nog in een uiterst pril
beginstadium verkeerde. Een jaar
lang ging hij zich in het buitenland
nader op de hoogte stellen van de mo
derne eisen waaraan zulk een inrich
ting behoorde te voldoen. Hij bezocht
en werkte aan soortgelijke instituten
in Wenen, Leipzig, Bologna.
Dit maakte het hem mogelijk zelf
nauwkeurig de gehele medische inrich
ting te bepalen en te leiden in nauw
overleg met architect W. Maas, die het
gebouw ontworpen had. Toen hij in
maart 1936 officieel als directeur in
functie trad, beschikte hij dan ook over
een kliniek, die aan de modernste eisen
van de medische wetenschap en van
de orthopedische chirurgie in hef bij
zonder voldeed. Nadien heeft het insti
tuut zich onder zijn leiding steeds op
nieuw aangepast en uitgebreid.
De St.. Maartenskliniek heeft in haar
bestaan "een zeer goede naam gekregen,
niet alleen vanwege de orthopedische
chirurgie, ook als revalidatiecentrum,
"i~n"I zet anderen wel overtuigend,
SCHIPHOL, 29 feb r. De directie
van de KLM heeft het plan in de loop
van dit jaar een luchtverbinding te ope
nen tussen Amsterdam en Casablanca
(Marokko), Conakry (Guinee) cn Mon
rovia (Liberia), waarvoor de KLM de
lockheed üJectra wil gebruiken. Tot nu
toe zijn de drie genoemde steden nog
niet in het wereldnet van de KLM op
genomen. Vorig jaar heeft Nederland
luchtvaartovereenkomsten getekend
met Marokko en Liberia. Enkele we
ken geleden is bij het bezoek van de
minister van staat van Guinee, de heer
Diallo Abdoulrahmane, aan Nederland
de wens van d KLM ter sprake ge
komen om op de nieuw te openen
dienst met Monrovia als eindpunt, ook
de hoofdstad van Guinee, Conakry aan
te doen. Het tijdstip waarop de KLM
deze nieuwe lijn opent staat nog niet
vast, omdat de besprekingen hierover
nog niet zijn afgesloten.
AMSTERDAM. 27 febr. Er was
vanavond in de Stadsschouwburg een
7,eer grote belangstelling voor de pre
mière van „Tanehelijn" van Harry
Mulisch, het eerste toneelstuk van de
om andere literaire bezigheden reeds
gerenommeerde schrijver. Hij zowel als
de spelers werden op het einde bijzon
der uitvoerig toegejuicht, nadat er on
der de voorstelling reeds bij tij en ontij
nadrukkelijk was geapplaudisseerd Dit
laatste verschijnsel was er wellicht niet
helemaal vreemd aan, dat stuk
voorstelling gemengde indrukken
lieten, maar de voornaamste aanleiding
voor de ergernis van sommigen en de
hilariteit van anderen was dit zeker
niet.
Harry .Mulisch heeft het feitelijk ge
geven voor zijn stuk gevonden bij een
historische figuur, de ketter Tanehelijn,
ook wei Tanchelm geheten, die om
streeks 1100 vooral in de omgeving van
Antwerpen aanhang heeft verworven,
maar na een vrij korte periode werd
vermoord. De misstanden, die in de
vroege middeleeuwen onder de kaUm
lieke geestelijkheid heersten, komen
derhalve wel ter sprake Duideliil en
niet mis te verstaan, alhoewel niet zel
den door potsierlijkheid wei op de lach
spieren werkend.
De feitelijke moeilijkheid school ergens
anders. Mulisch geeft in zijn toelichting
op het stuk dat hij bovendien ..geen
historisch toneelstuk" noemt duide
lijk genoeg te verstaan- dat hij geen let
terlijke reconstructie van het verleden
beoogt. Hy heeft de historie uit de
twaalfde eeuw min ot meer geprojec
teerd in het nu, dat wil zeggen, de fei
ten van toen, zoals zij genoteerd staan
in een brief uit het jaar 1112, gerang
schikt en geïnterpreteerd volgens een
visie, die weliswaar enkele accenten
aan de vroeg-middeleeuwse mentaliteit
ontleent, maar niettemin te verstande
lijk en te analytisch wortelt in de op
vattingen van de hedendaagse rdet-gelo-
vige. Voor de katholiek levert deze com
binatie herhaaldelijk de vreemdste kort
sluitingen op.
Dit zou gemakkelijker te aanvaarden
geweest zijn. als de betogen in het stuk
dwingender samenhang hadden gekre
gen met de karakters, waarbij zij waren
ondergehraoht: als het betoogde voort
duren de ondergrond had gekregen van
een persoonlijke bewogenheid bij de spre
kende figuur. Om concreter te worden:
Tanehelijn verschijnt in het begin van
het stuk als een bijna geniaal brok ge
voelsmens. in wie het godsdienstige en
het dierlijke tot een allerwonderlijkste
combinatie zijn gegroeid.
Hij heet vol heilige overtuiging
bezig te zijn aan een privé-kruis-
tocht om de Kerk van misstanden te
zuiveren, maar dit doet hij d-an door
zeer frequent het bed te delen met
vrouwen, met wie de geesteliikheid om
gang had. Nu mag Ko van Dijk dit zo
prachtig spelen als hij wil, het vordt
voor ons een al te zonderlinge vertoning,
zelfs in het perspectief van de later
aan de dag tredende waanzin van Tan
ehelijn. Het schijnt, dat juist deze aan-
mense
lijk" in de oren klinkt, of zuiver dra
matisch gezien een effectief vertrek
punt lijkt. Er verschijnt immers een ge-
exalteerd man, die aan zijn succes,
eerst bij de vrouwen, later bij de mas
sa, bedwelmd raakt.. Toch zitten hier
wel bijzonder veel elementen in van de
ouderwetse draak en deze is zonder
enige gêne aanwezig als men bij het
wonder aanbelandt, dat Tanehelijn vol
doende schokt om definitief van de kook
te raken. Als een voorloper van Lou de
palingboer verklaart hjj zich zelf God.
allervreemdst uitgedost in een versierd
gewaad en met een soort kroon. Tegelij
kertijd huwt hij, zoals het in de brief
van 1112 staat aangegeven ..met de
H. Maria onder de gedaante van haar
afbeelding" Dat ook dit historische fei
ten zijn doet weinig ter zake. In de ge
stalte, die zij op het toneel gekregen
hadden, vormden zjj een allerzonder
lingste vertoning, waarna men het ge
val wel volledig af kan schrijven, om
dat bijna niets meer een dramatisch ge
fundeerde vorm had gekregen. Zoals
men van het voorgaande kan zeggen,
dat het met oovallcnde knapheid over-
gedramatiseerd was.
Hiermede is eigenlijk nog niets ge
zegd over de kern van het stuk. Sleu
telfiguur is niet Tanclelijn. maar de
afgevallen priester Everwachter, die,
anders dan de historie suggereert, de
man achter de schermen is, het den
kend intellect, met innerlijke verteerd-
heid en uiterlijke droogheid gespeeld
door Han Bentz van den Berg. ,.Het
geloof in God verloedert de Kerk,"
zegt hij; ,,be> geeft'de mens een vrij
brief voor de zonde omdat God barm
hartig is en alles vergeeft. Pas als
hij op zichzelf aangewezen is, alleen
aan zich zelf verantwoording schul
dig, wordt hij gedwongen goed, zui
ver te leven." Geen onbekend geluid
voor de hedendaagse rqens.
Everwachter is overigens bijna de
enige figuur, die niet door een zucht
naar epaterende Smeuïgheid uit het lood
is getrokken; hjj mist op de duur dp
zijn beurt de dramatische aansluiting
omdat hij te veel moet redeneren. Kan
men vooral hier nog aannemen dat er
bij de conceptie van het stuk sprake is
geweest van bewogenheid om het blinde
zoeken van de mens, dan moet men
toch aanstonds constateren dat Mulisch
en zijn adviseurs bij de dramatisering
al te belust zijn geraakt op uiterlijke
effecten en vergeten zijn zich om de in
nerlijke fundering daarvan te bekom
meren. Is het vuurwerk op, en kan
men de draak vergeten, dan rest het
dunne draadje van Everwachters ver
beten zoeken naar menselijke verant
woordelijkheid. dat in het drama zelf
maar uiterst summier betrokken is ge
weest.
De regie van Henk Rigters was nogal
op fortissimi gericht. Voor Ko van Dijk
was het grotendeels een kolfje naar zijn
hand; Han Bentz Van den Berg als
Everwachter bleef op gelijke sterkte de
verbeten drijver. Lous Hensen was een
geëxalteerde vrouw. Eli Blom speelde
uitstekend de stomme. Verder waren
er Johan Fiolet, Paul Mever, Joop Ad
miraal, Ramsos Shaffy. Henk Rigters.
Egaël Tumarkin had voor een toneel
beeld gezorgd, dat door ruimte en kleu
ren de sfeer van een ietwat legenda
risch verleden opriep plus reminiscen-
sies aan Brecht-voopstellingen. waartoe
trouwens ook de compositie van het
stuk aanleiding gaf
De muziek van Hans Kox was zeer
suggestief.
RUTTEN
egen het wat stoffig geworden
pakhuis van de Amsterdamse
gein, de Jordaan, staat „De
Feestneus" van Piet Dam geleund.
Behalve handelaar in schertsartikelen
aan de Rozengracht is Piet Dam se
cretaris van de Nederlandse Bond van
feestartikelen: een 75 man sterke
bond. Namens zijn collega's heeft de
secretaris een brief gestuurd naar al
le krantenredacties. Het ligt in hun
voornemen de beruchte 1ste april als
nationale Grappendag zijn luister te
herschenken. Om dat te stimuleren
zal de Bond een bekroning instellen
voor de beste drie aprilmoppen van
de dagbladen. De beloning geschiedt
in de vorm van een rokertje en een
drankje. De kranten zullen waarschijn
lijk straks met nog meer hartstocht
dan anders hun poets bakken, dank zij
het initiatief van de bond.
„Het is soms zo'n vreselijk dooie
boel hier," verzucht Piet Dam, nadat
hjj zich heeft voorgesteld als: „de
hoofdfeestneus". Intussen gaat hij
naast zijn stinkende, rokende lijmpot,
verder met feesthoedjes plakken, zelf
heeft Piet Dam overigens niets te
mopperen. .Mijnheer, ik heb hier een
wereldbedrijf. Vanmorgen nog Beton
dorp, gisteren Buiksloot aan de ijn.
Grote bestellingen, avond aan avond
in touw. Ik maak vele honderden
hoedjes per week." Piet Dam vindt,
dat de feestviering wel een graadje
veranderd is en dat de bruiloften van
tegenwoordig het niet meer halen bij
die van vroeger, toen je je nog eens
uit elkaar kon lachen: maar de tegen
woordige jonge mensen zijn toch wel
voor een gebbetje te vangen, vindt hij.
„Ik heb er trouwe klanten bij, mijn
vaste getapte mensen, zoals de tim
merman om de hoek, die iedere zater
dag komt vragen of ik nog een nieuw
lolletje heb. Al heb ik dat niet altijd,
hij gaat toch nooit zonder niespoeier
of ijswater weg. En dan de grote
bruiloften en partijen. Ik heb iedere
zaterdagavond acht of tien bruiloften
uit te brengen. Dan ga ik erheen met
mijn versierde inhaaibogen. Ik blijf
er bij staan om ze op te houden, ser
vice mijnheer. Om tien uur haal ik ze
op en reken ik af. Voor elf uur lig
ik in bod. Meestal gaat dan om half
twee nog een keer de telefoon: „Piet
Dam, we hebben vergeten serpentines
te bestellen. Heb je nog wat?" dan
ga je ze natuurlijk brengen. Dat is
mijn service. Of ze halen je 's nachts
uit de slaap en zeggen: „Wij hebben
nu wel die hoedjes van u gekregen,
maar we kunnen niet meer op de
wijs van het mutsenliedje komen."
Dan zing je met je slaperige gezicht,
in je nachtgoed: „We gaan naar Ro
me. we gaan naar Rome", want het
is dezelfde wijs. Je moet niet alleen
je spullen leveren, maar ook zorgen
dat ze goed gebruikt worden, hè,
daarom blijf ik er ook altijd even bij
op zo'n feest. Daar hebben mijn vrouw
en ik dan ook ons plezier van."
Piet Dam wijst op de volbehangen
wanden met maskers, feestneuzen,
we het druk. Iedereen weet dat-ie bij
ons wel wat kan vinden. Na Aswoens
dag hebben wij een tijd weinig te
doen. De kerkelijk katholieke mensen
liggen dan voor zes weken plat. En
.juist de katholieken zijn zeventig per
cent van mijn feestvierders. Ja, daar
houden ze nog wel eens van een
lolletje. Dat mag ik graag hè. Je
moet wel ik weet niet wat voor een
kerël zijn om niet achter de toonbank
van zo'n winkel als de mijne te willen
staan."
Met een tevreden gezicht plakt Piet
Dam het laatste hoedje van de sta
pel: ,-,Zo dat is af."
dolle hoeden, komische lampionnen en 1
zegt: „Nu in de carnavalstijd hebben
p schrikkeldag van het jaar 1760
werd in Dokknm Laurentius of
tewel Iiense Jetses de Vries ge
boren. Het zou een nauwelijks belang
rijk feit /.ijn, als diezelfde. Itense Jet-
ses de Vries en zijn beide dochters,
die zijn laatste wil uitvoerden, niet
de weldoeners van Dokkum zouden
zijn geweest en als zijn dochters Anna
Catherina en Johanna Suzanna niet in
1839 „Ter Ere Gods en ter nagedach
tenis eens dierbaren Vaders", zo
als in de gevelsteen staat vermeld,
het Laurentiusgasthuis hadden ge
sticht, waarin nog vandaag bejaar
den wonen, terwijl tot op de dag van
vandaag de parochie van Dokkum nog
de vruchten plukt van de weldoener,
die hier tweehonderd jaar geleden
werd geboren. Nochtans is er vandaag
geen sprake van groot feest of van
een herdenking in Dokkum, want twee
illlllllllllimillllllllUIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIItlllllllllllilllllllllllllllillllllllllllTë
7
„Tot wie zal ik mjj voor de transactie moeten
wenden?"
„Ik heb daarstraks een audiëntie voor u aange
vraagd bij de minister van Kunsten en Wetenschap
pen. Hij zal u gaarne morgenochtend om elf uur
ontvangen. Ik heb gemeend dat het in uw bedoeling
lag, dat ik mij voorlopig van elke inmenging in de
besprekingen zou onthouden en heb dus geen enkele
poging gedaan er achter te komen, hoe men in be
ginsel tegenover uw voorstel staat. Voor zover ik
hier de situatie kan beoordelen, durf ik te dien aan
zien echter niet optimistisch zijn. Uiteraard staat
de ambassade u gedurende uw verblijf gaarne met
alle hulp die u zoudt verlangen ten dienste. Ik heb
Stetson, die u van het vliegveld haalde, aangewezen
om als uw adjudant op te treden. Hij is hier goed
bekend, spreekt behoorlijk Nederlands en zal dus niet
alleen als gids kunnen fungeren, maar ook allerlei
eenvoudige opdrachten voor u kunnen uitvoeren."
Cardigan stond op.
..Bedankt voor de moeite. U hoort wel nader van
mij."
Hij schudde de door zoveel kortheid verblufte am
bassadeur verstrooid de hand en was de deur al
uit, voor zijn gastheer de vinger op de schel had
kunnen drukken om iemand te doen verschijnen, die
déze excentrieke landgenoot naar de auto zou moeten
brengen.
„Gaat u zitten, meneer Cardigan. Hebt u een goe
de overtocht gehad?" vroeg de minister in onberis
pelijk Engels, terwijl hij de over de gehele wereld be
faamde bezoeker met duidelijke welwillendheid op
nam.
„Dank u, Excellentie. Ja, alles verliep op tijd. Mag
in nu maar dadelijk met het doel van mijn komst
voor de dag komen? Kijk, er is hier in Holland, in
h'et Rijksmuseum in Amsterdam, een schilderij van
Rubens, dat Nederlands staatsbezit is. Om zuiver
persoonlijke redenen ben ik er buitengewoon op ge
steld daarvan eigenaar te worden. Ik ben bereid als
tegenprestatie een door uw regering vast te stellen
bedrag in dollars bij een door uaan te wijzen bank
in Amerika te storten. Ik geloof niet, dat ik het ver
mis zal hebben, wanneer ik aanneem, dat uw land
in tijden als deze een zeer groot belang heeft bij ver-
greting van zijn dollarcrediet en dat er mitsdien ge
gronde reden voor dat land zou bestaan een voorstel
als het mijne in gunstige overweging te nemen. Ik
hoop dan ook, dat mijn aanbod in goede aarde zal
vallen."
Otis schoof een weinig achteruit in zijn stoel en
monsterde oplettend het vriendelijke, diplomatieke
gezicht tegenover zich, om de uitwerking van zijn
woorden te observeren.
„Welke Rubens heeft u op het oog?"
„Jufith en Holofernes."
..Zozo. Hm....hm. Wei, meneer Cardigan, u
zult begrijpen, dat ik geen beslissing kan nemen voor
ik uw voorstel met mijn adviseurs heb bfcsproken.
Intussen wil ik u gaarne de verzekering geven, dat
ik uw aanbod in ernstige, zéér ernstige overweging
zal nemen....Wat is eigenlijk de reden van uw grotr
belangstelling voor dit schilderij?"
„Ach, Excellentie, wat doet het er toe? Ik zou o]
een groot deel van uw kostbare tijd beslag moeter
leggen om u dat duidelijk te maken. Ik zou het ecb
ter op prijs stellen, wanneer u ook zonder verdere mo
tivering mijnerzijds van mij wilt aannemen, dat il
bereid ben het vijfvoudige van de normale handels
waarde ervoor te betalen. Ik ben er zeker van, da*
dit u ervan zal overtuigen, dat het verkrijgen var
het doek voor mij bijzondere betekenis heeft, wan
ik ben er de man niet naar, Excellentie, om zonde
uiterst grondige redenen bij een transactie zover t<
gaan!"
„Dat begrijp ik volkomen, meneer Cardigan. Daar
voor staat mij overigens uw grote bekendheid als or
ganisator en als adviseur der regering van onze zeci
gewaardeerde overzeese vrienden borg. Hm....Goed.
Ik zal onverwijld deze zaak rnet het hoofd der be
trokken afdeling opnemen. Binnen twee of drie da
gen hoop ik u onze beslissing te kunnen laten we
ten." De minister verhief zich, wijzigde zijn diepzin
nig geplooid gezicht in een uitdrukking van bemin
nelijkheid, toverde de bij een gelegenheid als déze on
misbare warme glimlach te voorschijn en leidde zijn
bezoeker hocffelijk naar de deur, nadat'hij op een schel
knop had gedrukt. „Ik vertrouw, dat u zich op aan
gename wijze'het wachten op ons antwoord zult kun
nen bekorten door kennis te maken met de beziens
waardigheden van het land. U hebt wel niet hot goe
de seizoen uitgekozen, maar toch. een kunstliefheb
ber als u, behoeft zich niet aan Wind en regen te sto
ren. Die neemt zijn toevlucht tot onze musea.Dag,
meneer Cardigan. Ik wens u een prettig verblijf in
Nederland toe."
Met een ondeugende tinteling in zijn donkere ogen
daaide Cardigan de trappen van het ministerie af.
Ziezo, deze formal:' lit was achter de rug! Ministers
waren toch overal hetzelfde. Vriendelijk cn voorko
mend bij zo'n eerste kruisen van de degens, maar je
ging even wijs bij hen weg als je gekomen was. En
fin, dal was nu eenmaal hun baantje. Hij had zijn
openingszet gedaan en nu was hel aan de Neder
landse autoriteiten die te beantwoorden.
Met opzet had Otis zich bij dit bezoek niet door
Stetson laten vergezellen. Een beetje met het gevoel
van een jongen, die vo»r een ogenblik vrij van ouder
lijk toezicht een verboden maar uilesrt aantrekke
lijke streek uithaalt, stapte hij in de gereedstaande
auto va nde ambasade toen hij het ministerie ver-
lit. Nadat de palfrenier zijn plaats naast de chauf
feur had inegnomen, baste Cardigan:
„Amsterdam .Rijksmuseum."
Teruggekeerd in zijn zaak, na het teleurstellende
;ezoek aan de metaalkoning, zette Strakey zich met
en zucht achter de schrijftafel in zijn kantoortje. De
toop, die hij had gekoesterd toen de luxe-autó,
net de livrei van de grote Cardigan op de voor
tank. hem naar de villa in Riverside Drive had ge
voerd, was naar de villa in Riverside Drive had ge-
re manier, waarop de miljonair het onderhoud af
t-al:, maakte het hem zelfs 'onmogelijk le gissen, of
deze nu werkelijk geïnteresseerd was in de Judith
--n Holofernes, dan wel of het voornemen in de plaats
tan de afgewezen Maagdenroof een andere Rubens
aan te schaffen alleen wortelde in een voorbijgaan
de welwillendheid, in een blote opwelling om de
kunstkoper een bestelling te gunnen.
(Wordt vervolgd)
J. G. M. DEMES
.regent.
eeuwen is een hele tijd en de meeste
feiten over het leven van Reuse Jet
ses de Vries en zijn dochters zijn vrij
wel vergeten, vrijwel, maar niet he
lemaal.
Een vooraanstaand Dokkumer, do
heer J. G. M. Dernes, sinds jaar en
dag regent van het gasthuis, dat
sinds honderd jaar steeds een Demes
in het college van regenten had,
heeft al jaren geleden de historie uit
geplozen en ons nu een boekje daar
omtrent opengedaan. De heer Demes
gaf daarmee niet slechts een overzicht
van de historie van het gasthuis maar
vooral ook van de betekenis van Rense
Jetses de Vries en zijn dochters voor
katholiek Dokkum. „De dochters",
zegt d- heer Demes, „voerden met
de stichting van het gasthuis de laat
ste wil uit van hun vader die „negoti
ant" was handelaar in vlas, hui
den en wol en tevens lid van de
Dokkumer gemeenteraad en van de
Provinciale Staten van Friesland.
Toen de beide dochters overleden wa
ren bleek bet gasthuis vele legaten
te krijgen, maar tevens was een be
drag van 10.000 beschikbaar gesteld
voor de bouw van een nieuwe kerk.
Het legaat zou echter vervallen wan
neer de kerk er twintig jaar na de
dood van de erflaatster (in 1866) nog
niet zou zijn. De kerk stond er echter
reeds in 1874. Bovendien werd de boer
derij Groot Iedema bij Driesum, com
pleet met zestig hectare land volledig
eigendom van de parochie Dokkum.
De hele opbrengst was bestemd voor
het gasthuis, dat echter de verplichting
kreeg om te eeuwigen dage ieder
jaar een zeker bedrag uit te keren
aan de pastoor, het kerkbestuur on
bet armbestuur. Zo kon de parochie
Dokkum altijd dingen doen, die zon
der deze inkomsten niet mogelijk zou
den zijn geweest. Intussen kregen
de bewoonsters van het gasthuis tot
bun dood vrij wonen, vuur en licht en
een weekgeld. Wat zij verder allemaal
kregen is een lange maar toch boeien
de reeks, wekelijks 214 roggebrood,
jaarlijks 54 ton beste baggerturf, 15
ton aardappelen, 20 pond rundvlees,
twee lakens, twee slopen en twee
hemden, een deken en zo nodig een
glasgordijn, maandelijks 8 kop erwten
of gort, bovendien thee, koffie en rpst
en daarenboven vrij dokter en apothr
ker. Tenslotte werden er nog geld?''
beschikbaar gesteld om lessen van
het gasthuis inwonende kinderen
bekostigen. Mannen mochten nan""
lijk in het gasthuis op 55-jarige. vr?"'
wen op 45-jarige leeftijd en de k>?'
deren mochten tot hun 21-ste jaar bl'J'
ven inwonen. En dan waren er 0
jaarlijkse uitkeringen op Sint Laure'1'
tiusdag. Op de tiende augustus W
gen de bewoners twee pond thee, tvV®f
pond koffie, twee kilo vlees, twee kil'
suiker, drie pond chocolade, t«'«f
pond rijst cn een grote koek. Het p".
allemaal bijna te veel soms. En "e
bepaling, dat er jaarlijks twee laken*'
twee slopen en twee hemden werd®
verstrekt is vervallen. Dat is gebeurd'
(oen we bij de dood van een van
bewoonsters eens 54 lakens, 37 hemd®9
en 80 slopen vonden. Overal zat hf'
weer in en toen is dat gewijzigd
giften in geld," zegt de heer Demes-
i ~'%S-
RENSE JETSES DE VRIES
.weldoener.
Een herdenking van Rense Jets®9
de Vries is er echter dit jaar n'et'
omdat er geen sprake is van een jtf'
bileum van het gasthuis, waarin 1,11
nog vier weduwen wonen. Die wed®'
wen weten nauwelijks wie Rense «F1
ses de Vries eigenlijk was. Toen wii et'
vóór ons bezoek aan de heer Demes
die precies volgens de statuten mètd'
pastoor en „een ander achtenswa"1"
dig burger" van Dokkum, regent is
aanklopten, zei een der weduwen: „See
ik kan geen informaties geven en k"
vendien heb ik eieren opstaan"
PEKING, 29 febr. (AFP, Reuter)
De Chinese premier, Tsjoe en Lai,
heeft ingestemd met een voorstel Van
premier Nehroe van Indic om naar
Nieuw Delhi te komen voor het hespre
ken van liet geschil over de grens tus
sen Indië rn China. Hij gaaf in april
naar Nieuw Dcihi, maar de juiste da
tum moet nog langs diplomaiieke weg
worden vastgesteld.
Tsjoe zegt in een brief"nan de In
dische premier, dat de Chinese rege
ring er steeds naar heeft gestreefd 'de
grenskwestie op een vriendschappe
lijke cn vreedzame wijze te regelen,
ondanks de „tijdelijke meningsverschil
len en bepaalde ongelukkige en onver
wachte (grens) incidenten" De premier
zegt er grote prijs op te stellen dat de
vriendschap tussen beide landen zal
vootduren.
(Advertentie)
ITALIe Dr. Adriano Olivetti, zoon
van de stichter van ttalië's eerste
sehrijfmachinefabriek, i.s in de nacht
van zaterdag op zondag dood aangetrof
fen in de expresstrein van Milaan naar
Lausanne. Hij is 59 jaar geworden. Men
gelooft, dat eën hersenbloeding de doods,
oorzaak is. Hij was de eerste Italiaan
se industrieel, die voor zijn personeel de
45-urige werkweek invoerde. Dr. Olivet
ti heeft zitting géhad in het Italiaanse
parlement. (AFP, Rtr., UPI)
BONN, 29 febr. (AFP, Reuter)
De Duitse Bondsrepubliek zal spoedig
een nieuwe poging doen om richtlijnen
van de NAVO te verkrijgen voor de
vestiging va: opslagplaatsen en oplei
dingscentra voor de Westduitse strijd
krachten, zo verneemt Reuter in door
gaans welingelichte kringen te Bonn.
Deze nieuwe stap is eigenlijk al aauge-
koudigd door bondskanselier Adenauer
eu wel in een verklaring, die hij zater
dagavond door de regeringsvoorlich
tingsdienst te Bonn heeft laten ver
spreiden. In dip verklaring werd ge
steld, dat de Bondsrepubliek, evenals
tot dusver, alleen in nauw overleg met
de NAVO onderhandelingen van mili
tair-politieke aard zal voeren.
Dc Bondsrepubliek, aldus Adenauer,
heeft steeds schriftelijk en mondeling
op alle NAVO-bijeenkomsfcn voorge-j
stelcl alle kwesties betreffende logistiek I
en ravitaillering aan de competentie v0.j
de leden-staten te onttrekken en gehLj
door de NAVO te laten behandelen. Cl
zal de bevoegde autoriteiten van
NAVO opnieuw verzoeken de Bund?9,
wehr de mogelijkheid te verschaft®.,
haar verplichtingen jegens de NAVO m.
het gebied van opleiding en bevooi'
ding na te komen, aldus Adenauer. i.
Men verwacht dat de Westduitse U,-
nister van defensie. Strauss, op de
ferentie van de NAVO-ministers van
fensie, die eind maart in Parijs
houden zal worden, deze zaak opnie^
ter" sprake zal brengen.
Een woordvoerder van het Westdui'
ministerie van defensie, verklaarde f=
teravond, dat de Bondsrepubliek
slagplaatsen buiter haar grondgel1'^
zal moeten krijgen, wil zij aan ha<ï
verplichtingen, voortvloeiend uit J
lidmaatschap van de NAVO, kuW1"
voldoen.
