Piloot
voor
Rusland
van de U-2
de rechter
protesteert bij
TVS. tegen spionage
m
Russische spionage boven de
Verenigde Staten?
V.S. BELOVEN BEDREIGDE
BONDGENOTEN STEUN
Canada voor stopzetting van
de spionagevluehten
„Triton" maakt reis om
de .wereld onder zee
Grootste duikboot ter
blijft 58 dagen onder water
143.230
woensdag 11 mei i960
Sjah drinkt uit Viking-hoorn
Het
m
Humphrey geeft
de strijd op
ZEER DROOG
VOORJAAR
Val van 42 meter
hoogte
Defensie van Ned.
Nieuw-Guinea
Li
BESLUIT VAN HET KREMLIN
weer.
Weinig verandering
m
Tegenstrijdige verklaringen
Presidentschap der VS.
Vernissend grote
zege van Kennedy
Landbouw en scheep
vaart willen regen
V erkenningsraketten
vervangen de U-2
Tweede Kamer achter
regering
MOSKOU, ll mei (Reuter,
A.F.P.) De Russische regering
heeft de Amerikaanse zaakgelas
tigde te Moskou een nota over
handigd, waarin zij krachtig pro
testeert tegen het overvliegen van
haar gebied door een Amerikaans
vhegtuig „Lockheed-U-2", dat op
mei omlaag werd geschoten.
Aolgens de nota zal de bestuurder
van het toestel, Francis Powers,
..overeenkomstig de bepalingen
van de Russische wetten worden
berecht".
In de nota wordt gezegd dat
Powers te kennen heeft gegeven,
dat hij volledig in overeenstem
ming met de hem verleende op
dracht heeft gehandeld. Hij ver
klaarde deel uit te maken van een
eenheid der Amerikaanse lucht
macht, die verkenningen op grote
hoogte uitvoert.
„Een bestudering van alle be
schikbare gegevens door Russi
sche deskundigen heeft op onwe-
derlegbare wijze aangetoond, dat
Powers ter bevordering van een
vijandelijk doel naar de Sovjet-
Unie werd gezonden", aldus de
Russische nota, die de door het
Amerikaanse ministerie van bui
tenlandse zaken gegeven lezing
Van het vliegtuigincident „be
lachelijk" noemt. In de nota wordt
ook gesproken over de „agressie
ve Amerikaanse verkennings
vlucht'-'.
Mr. Stikker heeft zijn
werkzaamheden hervat
WASHINGTON, 11 mei (Reu
ter) Het Amerikaanse ministe
rie van buitenlandse zaken heeft
verklaard dat de Verenigde Staten
hun bondgenoten, die door pre
mier Khroesjtsjev van de Sovjet-
Unie gisteren geïntimideerd zijn
of worden, zullen bijstaan. Het
staat vast dat de V.S. hun ver
plichtingen tegenover hun bond
genoten zullen nakomen, aldus zei
de woordvoerder van het minis
terie, Lincoln White.
Hij voegde hieraan toe, dat Pa
kistan, Turkije en Noorwegen
geen enkele verantwoordelijkheid
dragen in verband met het vlieg
tuigincident. De V.S. hebben
voorts Japan de verzekering ge
geven, dat de vliegtuigen van het
type „Lockheed U-2", die in Ja
pan zijn gestationeerd, alleen ge
bruikt zullen worden voor me
teorologische waarnemingen.
Khroesjfsjev: „Hij kijkf naar mij!'
-tsg---..
r
HET NIEEWE DAGB1AD
Volge ns de Sovjet-nota is uit de zon
dag door het Amerikaanse ministerie
van buitenlandse zaken gedane bekend
making gebleken dat de verkennings
vluchten boven Rusland ,.niet louter op
militaire instigatie werden onderno
men, doch een onderdeel vormen vaD
een tevoren bepaalde Amerikaanse po
litiek". ,,Alle schendingen der Russi
sche grenzen door Amerikaanse vlieg
tuigen zyn in overeenstemming met de-
Zp politiek. Door het uitvoeren van der
gelijke vluchten goed te keuren, verer
gert de Amerikaanse regering de toe
stand slechts", aldus de nota. De Sov-
let-regering stelt dan in de nota de
vraag hoe dit Amerikaanse optreden in
overeenstemming kan worden gebracht
met de verklaring van Amerikaanse
leiders, dat de Verenigde Staten, even-
de Sovjet-Unie, streven naar verbe
uring van de Amerikaans-Russische be
trekkingen, vermindering der internatio
nale spanning en versterking van het
°hderling vertrouwen.
Na uitdrukkelijk protest te hebben aan
getekend bij de Amerikaanse regering
,egen de vlucht van de omlaag gescho-
tfn „U-2" zegt de Russische regering:
5'"ij zullen, bij herhaling van dergelij
ke uitdagingen, verplicht zijn vergel-
d'ngsmaatregelen te nemen. De verant
woordelijkheid voor de gevolgen hiervan
mi cian berusten bij de regeringen der
maten, die agressie jegens andere lan-
?cn begaan." Het Kremlin uit dan de
hoop dat „het belang van de vrede,
daaronder dat van het Amerikaanse volk
mif, dat tijdens het bezoek van eerste-
minister Khroesjtsjev zo duidelijk de-
Verwachting tot donderdagavond
(opgemaakt te 11.15 uur)
Trij zonnig niaar op enkele plaatsen
°ok een regenbui. Matige, af en toe
Vrij krachtiee wind tussen noordoost
en oost. Ongeveer dezelfde tempera
turen als vandaag. s
z«n: 4.51-20.22. Maan: 21.53-6.07
HE BILT, 11 mei Het weer in een
Oi'oot deel van Europa wordt nog steeds
0ePaa!d door een omvangrijk hogedruk-
•?e''ieci, dat zich uitstrekt van Groen-
and. over Scandinavië tot Noord-Rus-
'a"-d. Ann de zuidflank van dit hoge-
''ukgebied zal ook morgen gematigd
a>arme lucht naar ons land worden ge-
l>o erd.
u storing in de hogere luchtlagen
l°ven noordwest-Duitsland veroorzaak
te op enkele plaatsen een ragen- of ori-
W'cer.Vou;. Deze kans op enkele zeer
Plaatselijke buien blijft ook voor mor-
ge'i bestaan.
St.
^tion
Weer
max
temp
min neersJ
temp afgel
vfn Helder
Penburg
Eeidenge"
£<-' But
2>ente
^mdhoven
onbew.
onbew.
onbew.
zw. t>2W.
onbew.
half bew.
onbew.
gisteren
15
22
^•"Limburg onbew.
r^uckholm onbew.
v 0 onbew.
°Penbagen onbew.
T°hden ~nU K~-
sterdam
frbsse)
pUxemburg
£drTis
p°rcleaux
ignoble
ft"'-
5fr'i.in
Nünchen
rich
^Pnéve
igcarno
ibnsbrück
^ome
geh. bew.
onbew.
licht bew.
zw. bew.
zw. bew.
regen
zw. bew.
zw. bew.
half bew.
onbew.
mist
zw. bew.
zw. bew.
geh. bew.
onbew.
mist
licht bew.
19
22
20
22
22
20
19
15
23
21
22
20
25
27
26
18
19
23
16
21
24
23
13
16
22
11
10
10
9
10
10
10
10
4
7
7
11
11
9
10
15
12
12
13
11
7
5
6
11
10
7
3
11
24 uur
0
0
0
0.1
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
0
3
0-
2
0
0
0
0
0.5
0
monstreerde vrede te willen" zal wor
den gediend door het volgende:
1. Het staken van gevaarlijk uitda-
gende handelingen jegens de Sovjet-
Unie;
2. Beëindiging van de koude oorlog.
3 Een gezamenlijk streven door de
Verenigde Staten, de Sovjet-Unie en an
dere landen om, op wederzijds aan
vaardbare basis, een oplossing te vin
den voor fle internationale vraagstukken
Khroesjtsjev heeft gisteren het vlieg
tuigincident met de Noorse ambassa
deur te Moskou besproken. Hij wees
deze op het feit dat de vlucht van de
U-2 op het Noorse vliegveld Bodoe had
moeten eindigen, waarop de ambassa
deur tegenwierp dat de U-2 naar zijn
overtuiging niet tot een vlucht van Pa
kistan naar Noorwegen in staat was
zonder tussenlandingen te maken.
Khroesjtsjevs verklaring dat Noorwe
gen mede-verantwoordelijkheid draagt
voor bet incident van 1 mei wees de
ambassadeur eveneens van de hand
hij verklaarde dat er op Noors grond
gebied geen Amerikaanse bases be
staan.
TOSS»'*
De sjah van Perzië brengt een bezoek aan Zweden en in Stockholm liet men de hoge gast wijn uit een Viking-hoorn drinken.
Een foto van piloot Francis Powers
van enige jaren geleden toen hij
nog in opleiding in Amerika was.
COLORADO SPRINGS, 11 mei (Rtr.
AFP) Het hoofdkwartier van de
Amerikaanse luchtmacht heeft meege
deeld, dat tot nu toe nog nooit een Rus
sisch vliegtuig op een spionagevluclit
boven het eigenlijke grondgebied van
de Verenigde Staten is .waargenomen.
Het komt dikwijls voor, dat vliegtuigen
uit de Sovjet-Unie in het gebied van de
Beringstraat worden gezien. Van tijd
tot tijd komen deze toestellen wei eens
boven Alaska, maar het hootdkwartier
beschouwt dit niet als een vijandige
daad. Soms is het een gevolg van de
slechte weersomstandigheden.
De New York Times meldt, dat de
Verenigde Staten op vele plaatsen ter
wereld foto's hebben gemaakt van Rus
sische straalvliegtuigen op verkennings
vluchten bóven westelijke bases, maar
dat men in dc hoogst, bereikbare krin
gen niets weet van Russische pogingen
spionagevluehten boven de eigeplij'ke
Verenigde Staten te maken. Ook boven
Europa zijn geen pogingen bekend met
uitzondering van de toegangswegen tot
Berlijn. Amerikaanse jachtvliegtuigen
hebben, aldus de New York Times, do
opdracht niet, op dergelijke Russische
verkenners te schieten tenzij dc Rus
het vuur zou openen. Tot dusver heb
ben de Amerikanen nog nooit een Rus
sische verkenner neergeschoten. De
meeste Russische verkenningsvluchten
zijn in het gebied van de Stille Oceaan
ondernomen.
Tegenover dit bericht van de New
York Times staat het bericht in de
„Daily Mail" van maandag, dat men
Russische vliegtuigen heeft zien vlie
gen doven Engeland, Canada en
Amerika. Het blad voegde er aan
toe, dat men deze incidenten van alle
kanten geheim hield. Voorts heeft
de West-Duitse Bondskanselier Adenau
er maandag verklaard, dat het hem
bekend was, dat: Russische vliegtuigen
verkenningsvluchten boven het grond
gebied van de Bondsrepubliek hebben
gemaakt, terwijl het Amerikaanse
persbureau U.P.l. in Washington van
diplomatieke zijde heeft vernomen, dat
door Westerse radarstations Sovjet
vliegtuigen zijn waargenomen op vluch
ten boven Engeland, Frankrijk, Neder
land, België cn West-Duitsland.
Tenslotte kan men in dit verband
de aandacht vestigen op de opmerking
van Khroesjtsjev in zijn rede tot do
Opperste Sovjet van zaterdag j.i.dat
de Russen betere luchtfoto's maken
dan de Amerikanen. De New York Ti-
mos heeft maandag naar aanleiding
van deze pochende verklaring geïnsinu
eerd, dat. Khroesjtsjev dit misschien
kon zeggen, omdat hij Russische foto's
onder ogen had gehad van Westerse
militaire installaties.
CHARLESTON, U jnei (UPI) De
Amerikaanse senator Hubert H. Hum
phrey heeft zich teruggetrokken uit de
strijd om de Democratische kandida
tuur voor het presidentschap. Hij deel
de dit vandaag mee, nadat zijn me
dekandidaat, de katholieke senator
John I'. Kennedy een nagenoeg niet in
te halen voorsprong had genomen in
de voorverkiezingen in West Virginia,
een staat met weinig katholieken, waar
men de protestant Humphrey de beste
kansen had gegeven.
Toen de stemmen van 888 van de
2571 stemdistricten geteld waren, had
Kennedy een voorsprong van bijna 2
tegen 1 op Humphrey (bijna 66.000
stemmen tegen 39.000).
De verbazingwekkende zege van Ken
nedy betekent een grote ruggesteun
vooi' hem in zijn strijd om de kandida
tuur. Zijn overwinning op Humphrey
in het meer katholieke Wisconsin werd
te klein geacht om beslissend te zijn.
In West Virginia trad hij nu aan als
katholiek in een sterk protestantse
staat, als miljonair in een arm gebied
en als een man met een minder voor
uitstrevende inslag dan zijn medekan
didaat in een staat met sterke vooruit
strevende sympathieën.
WASHINGTON, 11 mei (Reuter,
A.F.P.) De Amerikaanse atoomduik
boot „Triton", grootste onderzeeër
ter wereld (7.750 ton), is gisteren terug
gekeerd \an een reis om de wereld in
84 dagen waarvanE>8 geheel onder wa
ter, op een gemiddelde diepte van 90
meter en niet een gemiddelde snelheid
van achttien knopen. De gehele afstand
bedroeg 86.000 mijl. Dit is te Washing
ton, waar de gezakvoerder, kapitein Ed
ward Beach, uit handen van president
Eisenhower de versierselen van het Le
gioen van Verdienste ontving, officieel
(Van onze correspondent)
ARNHEM De landbouw klaagt, dc
scheepvaart klaagt. En de jonge den
nen, die op <le Posbank zijn geplant op
de plaats waar een jaar geleden enke
le honderden hectares door een felie
brand verloren gingen, kunnen nu al
worden afgeschreven. Er komt niets
van terecht. Vierduizend gulden naar
de maan.
In april en mei stroomt de Rijn
doorgaans vol smeltwater. Ditmaal is
daar echter niets van te merken. De
schippers varen al geruime tijd met
tweederde van de vracht en van de
IJsselkop tot Doesburg en van Hevea
dorp tot het Amsterdam-Rijnkanaal is
de nacbtvaart verbodep ter voorko
ming van strandingen.
Thans is de stand van de Rijn bij
Arnhem 6.92 meter, hetgeen slechts 70
cm meer is dan op het dieptepunt van
vorig jaar. En het water zakt de laat
ste weken met ongeveer 3 cm per dag.
Veel verbetering is er niet te verwach
ten omdat er in de bovenloop vah de
Rijn nu eenmaal weinig sneeuw is ge-1
vallen. Regenval zal redding moeten I
brengen, maar ook dan zal het nog ge
ruime tijd duren voor de schippers er
van kunnen profiteren. De stand van
het grondwater is beneden het peil van
de droogteperiode van vorig jaar. De
stuwbekkens in Duitsland zijn nog lang
niet vol. Zij zullen de regen het eerst
opnemen, maar die zal direct worden
opgezogen door de droge grond. Daar
na moeten de stuwmeren worden ver
zadigd en pas dan kan de Rijn van de
regen profiteren.
Ook bij normale regenval van nu af zal j
de rivier nog enkele maanden laag blij-
,'ven. Sommige wegenbouwbedrijven re-
serveren nu al schepen om de aanvoer
van zand en grint op gang te kunnen j
houden voor het geval de vraehtmoge-
Iijkheid straks minimaal zou zijn.
WASHINGTON, 11 mei (UPI) Het
werk, dat verricht wordt door toestel
len van het type „Lockheed U-2", zal
binnen afzienbare tijd worden overgeno
men door twee typen Verkenningsraket-
ten, de „Samos" cn de „Midas", die
ais aardsatellieten in een baan rondom
de aarde kunnen worden gebracht.
De „Samos" bevat fotografische ap
paratuur, de „Midas" spoort raketten
op door zijn instrumentarium te rich
ten op de hitte van de raketmotoren.
Nog dit jaar zullen proeven worden ge
nomen met de „Samos", de „Midas" is
in februari op Cape Canaveral beproefd.
De eerste proef mislukte doordat de
tweede trap van de draagraket niet
werkte.
Beide rakettypen zullen gebruikt wor
den in bewakingssystemen, beide met
een eigen taak en beide werkend met
een aantal raketten. Het ,.Midas"-sys-
teem zal laat in>1963 operationeel wor
den.
bekendgemaakt. De onderscheiding is
een der hoogste in de V.S.
De „Triton", met ongeveer 150 „be
manningsleden aan boord. Volgde onge
veer de route van Ï/Iagelhaen op diens
tocht van 1519-'21. De onderzeeboot, die
135 mefftv lang ep elf- meter breed is
en twee kernreactoren heelt, vertrok op
16 februari van de basis New Lofidon
in Connecticut en kwam gisteren bi.i.Re-
hoboth in Delaware boven water. De
gezagvoerder we^d per hefschroefvlieg-
luig naar Washington gevlogen. De
„Triton" voer van New London naar
Saint Paul Rocks, een groep van kleine
rotsachtige eilanden ten noordoosten
van de oostelijke punt van Brazilië, ver
volgens om Kaap Hoorn naar Goeam,
de Philippijnen, de Indonesische archi
pel, over de Indische Oceaan naar
Kaap de Goede Hoop om naar Saint
Paul Rocks en de Verenigde Staten te
rug te keren. Tijdens de reis werden
wetenschappelijke waarnemingen ver
richt. Het vaartuig moest een omweg
van 2.000 mijl rnakèn om een zieke naai
de kruiser „Macon" te brengen. Het
voer nog langs de Magelhaen-baai van
het eiland Macton waar de 16de-eeuwse
zeevaarder werd gedood.
De Amerikaanse atoomduikboot „Sea-
volf" is tot dusver het langst onder wa
ter gebleven: zestig dagen achtereen in
1958. De atoomduikboot „Nautilus" voer
in augustus 1958 onder het ijs van de
Noordpool door. De „Triton" kwam in
november vorig jaar in de vaart. De
afstand van 36.000 mijl is groter dan door
de andere atoomduikboten tot dusver
achtereen afgelegd. Het feit dat de mo
toren van de „Triton" nog geheel nieuw
waren, bracht veel extra werk voor de
bemanning met zich mee. waardoor er
zeer weinig tijd voor ontspanning over
bleef.
DEN HAAG, 11 mei De Neder
landse permanente vertegenwoordiger
bij de Navo, mr. D. U. Stikker, die van
begin december af op medisch advies
rust moest houden, heeft intussen zijn
werkzaamheden hervat.
Over Khroesjtsjevs dreigement, dat
de Russen de bases zullen vernietigen,
die door Amerikaanse vliegtuigen wor
den gebruikt voor vluchten boven Rus
sisch gebied, merkte White op: „Het is
wel typisch dat de Russische regering
die kleinere landen van de vrije wereld
tot mikpunt van haar dreigementen
kiest, die geen verantwoordelijkheid
dragen voor het incident".
De belofte van het State Department
om de bondgenoten bij te staan wordt
veïgens Reuters Washingtonse corres
pondent ook geïnterpreteerd als een be
roep op die bondgenoten om Ameri
kaanse vliegtuigen niet te verhinderen
op te stijgen van hun bases voor verken
ningsvluchten boven de Sovjet-Unie. De
woordvoerder van het ministerie van
buitenlandse zaken sprak tegen dat
afgezien van Japan landen om ver
zekeringen hadden verzocht, dat Ame
rikaanse iegtuigen die van buitenland
se bases opstijgen slëchts vóór weerkun
dige waarnemingen zullen worden ge
bruikt.
Maar berichten (lie in Washington de
ronde doen duiden erop dat geallieerde
functionarissen Amerikaanse diploma
ten in het buitenland hebben meegedeeld,
dat geen liases of faciliteiten kunnen
worden gebruikt voor verkenningsvluch
ten boven communistisch gebied zonder
uitdrukkelijke goedkeuring vooraf. In
gezaghebbende kringen van het ministe
rie van buitenlandse zaken wordt ge
zegd dat de V.iS. .liet voornemens zijn
terug te komen van hun standpunt dat
meu om te kunnen voortbestaan verder
moet gaan met de verkenningsvluchten.
De leider van de Democratische meer
derheid in de Amerikaanse senaat,
Lyndon Johnson, heeft gisteren ver
klaard, dat de Democratische Partij het
vliegtuigincident in de Sovjet-Unie niet
BEVERWIJK, 11 mei Vannacht
waren arbeiders van een firma uit Rot
terdam bezig met het slopen van de bin
nenwand van de schoorsteen van oven
V van de Martinstaalfabriek. Een van
hen, de 27-jarige schoorsteen bouwer H.
Jongejan uit Velsen-Noord. die op een
ladder in de schoorsteen stond, is ver
moedelijk misgestapt, waardoor hij
naar beneden viel. Deze val werd ver
schillende malen onderbroken door stei-
gerstutten. die in de schoorsteen waren
aangebracht. Nadat hij op een dertig me
ter lager liggend bordes was terecht
gekomen. rolde hij daar af en eindigde
zijn val op een twaalf meter lager ge
legen bordes. De man, die goed bij ken
nis was, had hierna klachten over pijn
in de rug, het hoofd en de armen en is
in het Rode Kruis Ziekenhuis ter ver
pleging opgenomen.
zal uitbuiten. Premier Khroesjtsjev. al
dus Johnson, zal dit incident niet ken
ner benutten om het Amerikaanse volk
te verdelen en de macht van de V.S.
te verzwakken. De Democratische se
nator is wel van mening, dat er een on
derzoek ingesteld moet worden. Het
moet echter objectief zijn en mag gmn
„paniekreactie" zijn. Hij meent, dat
Khroesjtsjev zich van het incident heeft
bediend om de aandacht van de wereld
af te leiden van de werkelijke interna
tionale vraagstukken. „De deelnemers
aan de topconferentie zullen weinig ti.id
hebben om zich met de kwesties bezig
te houden die de wereld verdelen, als
Khi'oesjtsjev zijn tijd doorbrengt met
gehoon van do V.S. en bedreiging van
de andere landen. Als de topconferentie
ook maar enige betekenis moet hebben,
moet men terugkeren tot de vraagstuk
ken die be rekking hebben op de volken,
de bewapening en ie eerbiediging van
de kleinere landen", aldus Johnson.
OTTAWA. 11 mei Canada oefent
op liet ogenblik druk uit op de V.S. om
te komen tot stopzetting van de spiona
gevluehten boven Russisch gebied, al
dus heeft het. Canadese persbureau gis
teren m-egedeeld. Dat Canada bijzon
der sterk gekant is tegen voortzetting
van deze vlwh'en heeft de Canadese mi
nister van buitenlandse zaken, Howard
Green, m i.mdng al later, doorscheme
ren, toen hij in het Lagerhuis verklaar
de dat deze vïuchten wei eens kern
oorlog kunnen veroorzaken.
DEN HAAG, 11 mei De Tweede
Kamer heeft zich dinsdag tijdens liet
debat over de defensieversterking van
Nederlands Nieuw-Guinea achter de re
gering ge.steld.
De heer Burgpr (PvdA), die kritiek had
geleverd op de voorgenomen maatrege
len had ee:i motie ingediend, waarin ge
vraagd werd deze in nadere overweging
ie nemen. Deze nyitie werd verworpen.
Voor het Kamerverslag zie men elders
in dit blad.
Advertentie
GEEF OOK UW GIFT
OP GIRO 426 EINDHOVEN
of per port; Nieuwttraot 7o
Stichting door de Eeuwen Trouw