GERBEN SONDERMAN Vorstelijk vliegtuig door Fokkerfabriek officieel aan regering overgedragen Ten gebruike van Koninklijk Huis Rebellen teleurgesteld over „Franse onverzoenlijkheid" zuiver en koeler roken Surinaamse persstemmen over Van der Horsts „Faja Lobbi" Halve eeuw tussen het graan At J. C. Smalt Gespannen atmosfeer op laatste bijeenkomst te Melun dank zij ragdun en ventilerend effin papier. Nichtje onttrok ken aan voogdij Russen maken veel werk van vertaalmachines V B Gaat U met vakantie: Neem een slof ROXY. mee in speciale luchtdichte reisverpakking. Sympathie-boodschap van de koningin VRIJDAG 1 JULI 1960 PAGINA 5 I. /I i' ■giggte WÊÊm wam a— i' V*x Wie nu ROXY rookt, geniet meer dan een ander. Het eljin papier is zo ragdun, dat U louter tabak proeft, zuiver en geurig. Bovendien rookt U koeler, want 't ejfin papier ventileert door onzichtbare openingetjes. x Kies nu ROXY en geniet onbezorgd van de beste tabakken uit Amerika. NOBEL ZUIVER TROUW Terechtstaande arbeider noemt verblijfplaats niet A nti-hongercampagne „DE WHISKEY IS VEELBELOVEND" A 99 99 (Van een verslaggever) SOESTEKBERG, 1 juli De krach tige luchtstroom en de gillende fluit toon van de twee schroefturbinemoto- ren van de Fokker Friendship FH- PBF joegen gistermiddag een groep je kleumende autoriteiten in een van de hangars op de vliegbasis Soester- berg naar de drie rijen stoelen, die wa ren opgesteld voor de officiële over drachtsplechtigheid van het nieuwe re geringsvliegtuig. Het was een sobere gebeurtenis. Fokker-directeur F. J. H. Diepen overhandigde, na de aankomst van de Friendship, de minister van Verkeer en Waterstaat, drs. H. A. Kort hals, het nog vrijwel maagdelijke log boek van het toestel. De minister richt te vervolgens het woord tot prins Bern- hard, met tevredenheid vaststellende, dat de F-27 een Nederlands produkt is, i,waardig om hare majesteit de ko ningin en u te dragen naar die lan den, waarheen representatieve verplich tingen u zullen voeren." En hij wees eroP. dat de moderne Friendship de Prins, zelf een bekwaam vlieger, beter dan de reeds 18 jaar oude regerings- dakota in staat zal stellen naar het buitenland te gaan, waar n zo vaak de Nederlandse belangen hebt gediend op een wijze zoals u alleen dat kunt." Tot slot verklaarde hij dat de Neder landse regering er trots op is „het ko ninklijk huis dit mooie vliegtuig ten ge bruike over te dragen." Prins Bernhard was vervolgens me vrouw A. Sonderman-Sjjeerstra,_ de we duwe van de in 1958 bij een vliegonge luk met een S-14 in de V.S. omgeko men chef-invlieger van Fokker, be hulpzaam bij het onthullen van de haam van het toestel. Toen twee weer barstige repen stof aan beide zijden van de neus van het vliegtuig waren losgetrokken stond naast het wapen van prins Bernhard de naam geschreven van de vroegere piloot en goede vriend van de prins: Gerben Sonderman. De champagne droop bij deze doopplech tigheid niet zoals gebruikelijk langs de neus van het vliegtuig, maar vloeide na afloop in de glazen van de genodig den, die in twee legertenten naast de hangar een dronk uitbrachten op een goede vlucht voor de PH-PBF. Ir. H.C. van Meerten, een van de voornaamste ontwerpers van de Friendship was er "U aanwezig, samen met een aan- j Fokker-mensen, die aan de F-27 nebben gesleuteld. En gezagvoerder V'- J. Holstwilder, evenals de twee an- d°re vaste bemanningsleden (telegra- f 1st en boordwerktuigkundige) gekleed m onberispelijk blauwe blazer en grijs flanellen pantalon, bracht de prins ver lag uit over het lesprogramma met het nieuwe toestel. Met enkele starts 6n landingen op één motor, ondanks de hevige stormwind daags tevoren op pchiphol uitgevoerd, heeft het drietal zmh na vier dagen reeds voldoende vertrouwd gemaakt met de Friendship om er regelmatige vluchten mee te kunnen gaan maken. Jk heb tot mijn spijt in deze ma chine nog niet kunnen vliegen door mvjn ziekte," vertelde ons prins Bern- hard. In de loop van deze maand hoopt hij zijn achterstand nog in te ^nnen halen. Zal de overgang van dakota op •friendship moeilijk zijn? „Nou ja," verklaarde de prins met een schou derophalen, „ik heb wel eens met de DC-8 gevlogen. Trouwens, ik ben in Prins Bernhard onthult de naam van het nieuwe toestel „Gerben Sonderman" terwijl minister Korthals (in het midden) en mevrouw Sonderman toekijken. de afgelopen drie jaar herhaalde ma len met een Friendship de lucht in geweest. En wat de motoren betreft heb ik bij Fokker op Schiphol al een tijd geleden de noodzakelijke instructie gehad, samen met de bemanningsle den van het op Ypenburg gestationeer de 334 squadron, dat mettertijd ook met Friendships zal worden uitgerust. Het vliegen met de Friendship is in ieder geval eenvoudiger dan met de dakota. Er zijn een paar dingen waar je op moet letten. Je moet bijvoorbeeld voorzichtig omspringen met de moto ren. Het grootste voordeel van de Friendship boven de dakota is, dat je er mee boven slecht weer kunt uit klimmen". aldus prins Bernhard. Maar tegelijkertijd sprak hij met een zekere weemoed over de oude trouwe rege- ringsdakota. ,,Ik was er enorm op ge steld en het is een van de meest be trouwbare vliegtuigen, die er ooit ter wereld gebouwd zijn." Vorstelijk toestel Eén blik op de Friendship, die In middels in de stromende regen voor TUNIS, 1 juli (Reuter) Uit de om geving van de thans alhier zetelende „voorlopige Algerijnse regering" wordt vernomen dat „premier" Ferhat Abbas geen bestandsbesprekingen te Parijs zal gaan voeren onder de voorwaarden, die van Franse zijde zijn medegedeeld aan de twee afgevaardigden der Alge rijnse opstandelingen, die te Melun, na bij Parijs, met de Franse autoriteiten van gedachten hebben gewisseld. Hier aan werd toegevoegd: „Wij zullen niet 'it i ,<y Zo ziet het nieuwe regeringsvliegtuig „Gerben Sonder man" er van binnen uit. Op de onderste tekening ziet men van links naar rechts: de passa gierscabine, die aan zes personen plaats biedt, de lounge, die een ingebouw de bar heeft en acht plaatsen telt, en tenslotte de staatscabine, waar in vier vorstelijke zetels zijn geplaatst. Met een eenvoudi ge handbeweging kan men van twee zetels een comfor tabel bed maken. De tekening hier naast laat een deel van de extra grote powder-room" zien, het boudoir, waarin de vorste lijke reizigers zich kunnen verfrissen alvorens zij het toe stel verlaten. de verantwoordelijkheid voor een ver breking van het overleg op ong nemen. Wij willen in staat zijn de bijzonderhe den van een bezoek van een Algerijnse afvaardiging aan Parijs te bespreken, zonder dat deze ons worden opgelegd." Van dezelfde zijde wordt nog vernomen dat er op de laatste bijeenkomst, van woensdag j.l., een gespannen atmosfeer heerste. Men verwacht alhier dat de twee afgevaardigden der Algerijnse re bellen, Ahmed Boemendjel en Moham med Ben Jahia, vandaag per vliegtuig naar hier zullen terugkeren. De „voor lopige Algerijnse regering" zal het ko mende weekeinde, onder voorzitterschap van Ferhat Abbas, het rapport van de twee afgevaardigden over hun bespre kingen te Melun bestuderen. Uit de omgeving van de „voorlopige Algerijnse regering" wordt voorts ver nomen dat de bijeenkomst van het rebellenkabinet waarschijnlijk aan twee onderwerpen zal zijn gewijd: het voorkomen van een afbreken der zo moeizaam op gang gekomen besprekin gen en de wijze waarop gepoogd kan worden de Fransen nog tot enkele con cessies te bewegen. In sommige kringen der opstandelingen acht men het moge lijk dat de „voorlopige Algerijnse rege ring" Boemendjel weer naar Frankrijk zal zenden, teneinde te proberen bevre digender voorwaarden voor een bezoek van „premier" Ferhat Abbas te ver krijgen. In kringen der rebellen gaf men gisteren uiting aan teleurstelling over de „negatieve" Franse houding met betrekking tot het treffen van rege lingen voor ernstig gemeende bespre kingen, om een einde te maken aan de thans vijf jaar oude strijd in Algerije. De gisteren verschenen Tunesische dagbladen hebben algemeen de „Franse onverzoenlijkheid" te Melun veroor deeld. de hangar stond opgesteld, was vol doende om vast te stellen dat het nieuwe regeringsvliegtuig in fraaiheid zijn bejaarde voorganger verre over treft. Brede rood-wit-blauwe biezen aan beide zijden over de volle lengte van het glanzend witte toestel geschil derd, accentueren de fraaie lijnen van het Fokker-vliegtuig. Boven de regis- tratieletters op de staart PH-PBF (Prins Bernhard Friendship) zijn vier sterren aangebracht. Verder valt aan het cockpit-gedeelte de zwarte neuskegel op, waar de slecht- weerradar schuil gaat. Deze appara tuur, waardoor de PH-PBF zich van de overige in Nederland gebouwde Friendships onderscheidt, stelt de be manning in staat een naderend slecht- weer-front tijdig te ontdekken en te omzeilen. Dit is een van de uitbrei dingen van de gangbare technische uit rusting, die in overleg met prins Bern hard zijn aangebracht. Ook het in strumentenpaneel in de cockpit heeft enkele wijzigingen ondergaan. De cabineruimte achter het cock pitgedeelte, die uit drie delen bestaat en aan tien passagiers plaats biedt, is volgens enkele speciale wensen van de koningin en prinses Beatrix ingericht. De PH-PBF „Gerben Son derman" is er een vorstelijk vlieg tuig door geworden, maar toch wijkt het slechts in geringe mate af van de als directie-vliegtuig ingerichte Friendships, terwijl het in luxe bij voorbeeld onderdoet voor het toestel dat Fokker aan de Sjah van Perzië geleverd heeft. Na een zeer compact keukentje volgt eerst een luxe cabine van twee rijen van drie tegenover elkaar geplaatste grijsgroene ruime stoelen, met ertus sen opklapbare mahonie houten tafei tjes. De vloerbedekking is hel rood. Dan volgt een ruime lounge,waarin aan weerskanten tegen de zijwanden van het vliegtuig twee banken zijn ge plaatst, ieder aan vier personen plaats biedend, met een in de zijwanden in gebouwde bar en een gemakkelijke, ruime tafel. In dit middelste gedeelte zijn de kleuren eveneens hel rood, grijs groen en mahonie. Dan volgt een vrij wel even grote cabine, waarin echter rond een tafel slechts vier fauteuils staan: het staatsie-vertrek. De be kleding van de stoelen is geel en zwart het tapijt is donkergrijs. Hoewel de vier stoelen, zoals 'n een vliegtuig altijd het geval is, stevig in rails ver ankerd zijn, kunnen ze in een hand omdraai alle kanten op worden ge draaid en zelfs verschoven. Bovendien kunnen twee fauteuils tot een zeer com fortabele rustbank worden samenge klapt. In het achterste gedeelte van het vliegtuig bevindt zich een toilet en een powderroom, die op verzoek van de koningin extra groot is gemaakt, zodat hij de passagiers volop gelegenheid biedt zich tegen het einde van de vlucht wat op te frissen. Het nieuwe regeringsvliegtulg is van extra materiaal voor noodgevallen voorzien. Het is een van de weinige passagiersvliegtuigen, die parachutes aan boord hebben. (Advertentie) ROXY Nieuw „Klaar-open" pakje ROXY PARAMARIBO, juni (ANP) De commentaren in Surinaamse kranten over de film van Herman van der Horst „Faja Uobbi" lopen uiteen van „groots en fascinerend' 'tot „grandioos maar een mislukking". „De West" merkte op, dat de cine ast zich op waarlijk koninklijke wijze van zijn taak heeft gekweten. „Hij moet wel met ogen en'oren ons land verslonden hebben om dit meester lijke werk te kunnen scheppen. Beeld en geluid zijn vibrerend van leven en rhytme. Van der Horst heeft het juiste evenwicht tussen beeld en klank weten te vinden. Voor ons allen hier zal dit kunstwerk een openbaring zijn en blijven. Misschien juist wel. omdat Van der Horst als voikomen outsider hier kwam en fauna en flora en heel het bonte mensengedoe als het ware indronk, was het mogelijk dat hij een dergelijk objectief beeld van land en volk kon scheppen", aldus het blad, dat meent, dat betere propaganda voor land cn volk niet denkbaar is. Maakt deze film straks een tocht rond de wereld, „dan zal de naam Suriname en Van der Horst gemaakt zijn". „De Nieuwe Tijd" schrijft o.a., dat de filmer de prachtigste opnamen heeft ge maakt en dat de film dan ook voorna melijk uitmunt door de fotografie. „Er kleven evenwel uit artistiek oogpunt bezien toch nog verschillende fouten aan. als gevolg waarvan zij ons niet heeft kunnen ontroeren, hetgeen bij een betere montage wel mogelijk ware ge weest. De cineast heeft vaak de frag menten ietwat onsamenhangend aan elkaar geregen. Hoewel „Faja Lobbi" een fascinerend geheel is geworden, komt het ons voor, dat Herman van der Horst een prachtkans voorbij heeft la ten gaan om een meesterwerk te fna- ken." Het blad „Suriname" noemt de film „grandioos, omdat Van der Horst ons verrast met een weelde van kleuren, omdat Van der Horst ons minutieuze details van land en volk, van bos en rivier, van mens en beest laat zien, die wij zelf niet kenden en die zo overtui gend van zijn grote liefde voor ons, voor ons land spreken, dat men er ont roerd door kan worden. Grandioos ook omdat hij niet alleen de camera mees terlijk hanteert, maar ook het geluid, en niet het minst grandioos omdat er vondsten in zijn die de filmliefhebber doen watertanden. Maar eveneens een mislukking, omdat deze aan Suriname opgedragen film weliswaar de vurige liefde uit draagt van de cineast, maar Suriname in vele opzichten tekort doet. Want het Suriname van 1960 is niet alleen het Su riname van de zwijgende Indiaan of de luidruchtige Bosneger, het land van de stroomversnellingen alleen en de oer woudreuzen. Het is evenmin het land van een romantische corjaaltocht als Paramaribo de stad is van wat achter erwen, een stukje Jodenbree- of Domine er aet of de mastet. En bovendien is Suriname zeker niet het land waar niet gewerkt wordt (als we dan afzien van de markt)." Van der Horst is een cameraman van het bovenste pian, een artiest pur sang, maar ook een artiest die zodanig in zijn ivoren toren opgesloten zit dat hij al leen nog zijn eigen visie kent." „...Van der Horst heeft het niet over zijn gloeiende hart kunnen verkrijgen om concessies te doen aan het laag- bij-de grondse dagelijkse leven dat toch zeker zijn plaats in deze, op zichzelf unieke film verdiend had", aldus het blad, dat overigens van mening is dat iedereen in Suriname deze film zou moeten zien. „Wie de film ziet zal er met een zwaar hart afscheid van ne men. Hij moet onder de indruk komen van de schoonheid van het land, de pit toreske en bizarre details, maar hij zal betreuren wat er hier aan kansen werd gemist", zo schrijft „Suriname" onder meer. GRONINGEN, 1 juli Voor de recht bank stond gisteren een 37-jarige fa brieksarbeider uit Putten terecht. Deze wordt er van beschuldigd een nichtje aan de voogdij te hebben onttrokken. De officier van justitie hield bij zijn eis rekening met verzachtende om standigheden en eiste drie maanden voorwaardelijke gevangenisstraf met een proeftijd van drie jaar. In oktober 1956 was het nichtje van verdachte, dat door hem en zijn vrouw was groot gebracht, bij een beschik king vhn de rechtbank onder voogdij gesteld van het „Doorgangshuis" al hier. Het kind bleef voorlopig echter nog bij de arbeider in huis. Op 23 maart van liet vorige jaar zou hij het kind naar het „Doorgangshuis" moe ten brengen. Hij verscheen echter niet met het meisje, waarop de politie werd ingeschakeld. Sedertdien houdt hij het meisje verborgen. Op vragen van de officier van jus titie en de president van de recht bank, waar het meisje verborgen wordt gehouden, weigerde verdachte antwoord te geven. Bij zijn eis zei de officier rekening te houden met de menselijke kant van de zaak. Verdachte en zijn vrouw zijn zeer op het kind gesteld, al hebben zij het volgens bepaalde rapporten niet goed opgevoed. Ook wilde de officier letten op de zeer siechte gezondheid van de arbeider. Uitspraak 7 juli. ROME, 1 juli (Reuter) Koningin Juliana heeft bij het begin van de campagne tegen de honger, aan de voedsel- en landbouworganisatie van de V.N. te Rome, een boodschap ge zonden waarin met de wereldcampag ne sympathie wordt betuigd en de steun van de regering wordt toegezegd. (Van een verslaggever) AMSTERDAM, 30 juni De Russi- sche rekenmachines wijken niet zoveel af van die in de westerse werell; ze zijn misschien alleen iets minder snel. Wel is hst -reemd, dat men in de Sov jet-Unie geen rekenwonders gebruikt voor de oplossing van administratieve problemen; men heelt zich volledig *re- concentreerd op de wetenscahp en hij- zonder veel werk al gemaakt van ver taalmachines. Eigenlijk is het heel vreemd, dat de administratieve automa tisering in Rusland geen kans krijgt, want iedereen is er toch staatsbeambte en loonlijsten van miünejwn prbied-»rs tegelijk vragen In de huidige tii<< echt om een geautomatiseerde bewerking. Dr. Max Euwc, die dit vanavond ver-, telde voor het pas opgericht Genoot schap Studiecentrum voor Admir. si: a- tieve Automatisering, lardeerde de voor. een leek moeilijke computer-materie roet een grappig verhaaltje. Toen de Russen hun eerste vertaalmachine klaar had den, moest zij natuurlijk meteen,worden beproefd. De Engelse zin „The spirit is willing but the flesh is weak 'de geest is gewillig maar het vlees is zwak) werd in de computer gebracht" en vol spanning wachtte men het re sultaat af. Binnen een paar secor-rn kwam de Russische vertaling. Maar., was die nu goed? Om dit te controle ren liet men de zin terugvertalen "o toen kwam er: „The whiskey is nro-, mising but the meat is rotten" (De .vlvs. kev is veelbelovend, maar het. vlees is bedorven). In de Sovjet-Unie heeft de automati sering geen psychologische of sociohi gische gevolgen voor de arbeiders. Dat hebben de deskundigen in Moskou ten-v minste tegenover dr. Euwe met l:'e"n betoogd. En ze snapten daarom hele maal niet, dat het studiecentrum in Am sterdam waarvoor ze overigens a!'o belangstelling hadden, want zo'n aan-- pak van de automatiserigsvraagstuk-f ken hadden ze nog niet meegemaakt een psychologisch-socioiogische raad heeft. Bij hen bestaan dergelijke vn- blemen voor het personeel gewoon r.wt.;' zeiden ze, zonder blikken of blozen. Dr. Euwe had ongeveer tien compu-, tercentra in Moskou, Kief en Leningrad, bezocht. Men liet voor hem een reken wonder het Nederlands volkslied sr)c'"nj tenminste „Wien Neerlandsch bloed - Chemische geheugens De heer A. B. Frielink, lector in de administratieve organisatie aan de Am sterdamse universiteit en evenals dr. Euwe lid van het directorium van net studiecentrum, gaf enige impressies van zijn „computer-reis" naar Amerika. Hij onthulde, dat men momenteel in de V.S. o.a. bij de National Cash, chemische geheugens ontwikkelt, die zeer compact en gemakkelijk toegankelijk zijn. *Vk is men druk doende het hiaat te over bruggen, dat ligt tussen de gewone boek- houdapparatuur en de grote elektroni sche rekenwonders. Vooral middenbe drijven hebben natuurlijk kleinere com puters nodig. Bovendien is er een tendens om afde lingen en buitenposten van concerns van rekenmachines te voorzien en deze te laten samenwerken met de centrale computer op het hoofdbedrijf. Natuurliik is er dan een verbinding nodig en daar om zoekt men in de V.S. momenteel naar versnelde telecommunicatiemiddc- len. De telex is te langzaam; per tele foonlijn kunnen elke seconde tienmaal zo veel tekens worden overgebracht. Nu moet b.v. een wasfirma met veel bij kantoren nog acht uur per nacht een serie telegraafkabels huren om de ge gevens te laten overseinen. Tal van proefnemingen worden ge daan met optisch lezen, het lezen door de machine dus van speciaal gevorm de regels en pagina's. De Radio Cor poration of America is van plan na jaar 1961 zo'n opticalreader in gebruik te doen nemen. Er is nog geen kijk op. aldus de heer Frielink, dat de ma chine letters of cijfers van gewone vorm of handschrift zal kunnen lezen. Een ander programmapunt van de computer-deskundigen is COBOL. Men moet in deze kring niet schrikken van nieuwe woorden, gevormd door afkor tingen. Cobol betekent common bussi- ness oriented language, een algenv o" programmeringstaai voor de rekenwon ders dus. Het Pentagon in Washington heeft Cobol al in gebruik. /n een van de zalen van het rye uwe Rotterdamse Rijn- rui l'otel schudde gistermiddag de 74-jarige J. C. Smalt de han den van vele vrienden. Vijfen vijftig jaar geleden deed hij zijn intrede in het wereldje van Rotterdamse araanpakhuizen, sjouwers en schepen; nu ver trok hij, een geheel ander we reldje achterlatend. Want J. C. Smalt was een van de bouwers aan een nieute en modern graan- overslagbedrijf. Hij begon als toezichthouder bij de Maat schappij ot Exploitatie van Drijvende Elevatoren. Hij be sloot zijn carrière als directeur van de haven- en scheepvaart bedrijven N.V. en van de Graan Elevator Maatschappij. Toen hij in het vak kwam in 1905 werden de schepen nog „met de hand" gelost, sjouwden sterke mannen de zak ken graan uit de schepen, werd de voorraad nog in manden ge wogen. Ongeveer tegelijkertijd met de heer Smalt kwamen de eerste elevatoren: machines met reusachtige slurven, die het werk van de mannen overna men. Als het in die tijd in de Rotterdamse haven gevaarlijk begint te rommelen, omdat de arbeiders m de slurven concurrenten zien. die hun het brood uit de mond trachten te stelen, is de jonge Smalt de enige, die zich ongewapend en zonder lijfwacht tussen het werkvolk durft te begeven om te pleiten voor dit nieuwe hulpmiddel. Een moeilijke star: voor een voorspoedige en lange carrière. Nu zijn de elevatoren geaccep teerd; zesentwintig stuks zuigen de zeeschepen leeg en werpen de lading in lichters. Zij zijn onmisbaar geworden in het beeld van de moderne en goed geoutilleerde Rotterdamse havev. Een loopbaan van veertig jaar wordt alom geprezen. De heer Smalt deed er nog vijftien jaar bij. Doch ondanks dit bijzonder werkzame leven ziet hij er nog uit als een „goede zestiger". Hij speelt nog golf en zal ooi: na du afscheid commissaris blijven van (onder andere) de Holland Amerika Lijn. Van Nievelt Goudriaan. de Overzeebank en de Kon. Nederlandse Maat schappij voor Wegenbouw. In zijn functie van directeur van de Haven- en Scheepvaartbedrijven en van de Graan Elevator Maatschappij zal hij wor den opgevolgd door de heer mr. G. M. Bierman. De heer Smalt blijft advi seur van de raad van commissarissen. Tijdens de afscheidsreceptie in het Rijnhotel wera de heer Smalt een schilderij aangeboden van de Rotterdamse haven, een geschenk, dat uiter aard koren vormt op zijn molen, want wellicht zal hij ginds, in zijn villa in Wassenaar, het rumoerige maar eindeloos boeiende bedrijf missen: de haven van Rotterdam, waar hij ruim een halve eeuw lang werkte en waar hij een imposant economisch visitekaartje achterliet, dat thans moeilijk meer valt weg te denken.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1960 | | pagina 5