Poging tot herkerstening bevolking Zuid-Amerika Het middel van de grote volksmissies I Financiële overeenkomst voor brng getekend Maakt Reclame De stem van de dode BOSCH- door MAX MURRAY Europa en de Toto tomato Cor K/eisterlee Londenaren zonder ondergrondse Bus met Engelsen onder Zwitserse trein KETiSHUP Vreugdedag voor Goeree Overflkkee Nederlandse jongen in Frankrijk omgekomen Residentie-orkest in 1962 wellicht naar Amerika Italiaanse tabak wordt steeds beter Levensverzekeringen Betere treinverbinding met Nijmegen Ex-tramconducteur veroordeeld Goede koffie-oogst in Suriname V B DINSDAG 12 JULI 1P6G Aan strand gevonden projectiel ontploft Elastisch BOUGIES therma e/astiC Er is een schrille en bedenkelijke te genstelling, wanneer men beziet met welke aandacht de debatten in de Ka mer rond de Europese Verdragen wer den gevolgd en de debatten rond de voetbal-toto. Het ligt natuurlijk voor de hand, dat een zaak als de toto, ivelke in de laatste jaren zo sterk onder ons volk is gaan leven, niet ongemerkt kon voorbijgaan. Trouwens, er waren bij deze zaak, die op zich van niet al te grote betekenis is vergeleken met talrijke an dere vraagstukkenwaarvoor onze volks gemeenschap zich geplaatst ziettwee facetten, die de strijd rond de sportprijs- vragen ver uittrokken boven zijn zake lijke betekenis. Enerzijds is dat de fei telijke aanwezigheid van principiële en gewetensbezwaren van velen van onze protestantse landgenoten en anderzijds, daaruit voortvloeiende, de op te bren gen verdraagzaamheid, die er niet toe mag leiden, dat van de gewetensbe zwaarden het onderste uit de kan wordt gevergd. Zoals vrijwel bij alle zaken, was er in de fractie van de C.H.V. geen eenstem migheid, maar op het allerlaatste mo ment, toen de spanning naar de hoogste top was opgevoerd rond de stemmingen over de nota van wijziging van de rege ring, betrad een jonge anti-revolutionair het spreekgestoelte om te verklaren, dat hij veel van de bezwaren van zijn fractie kon onderschrijven, maar beslist niet zover wilde gaan, dat hij een absoluut verbod voor de toto wilde ingevoerd zien. Het moet de man veel innerlijke strijd gekost hebben, voordat hij besloot tot de moedige daad om zich op dit punt van zijn fractie los te maken. Zijn stand punt was overduidelijk: bij een absoluut verbod van de toto bestrijd je niet het „kwaad." wat je daarin ziet, je voegt er nog een kwaad bij nl. je drijft Ie mensen, die het totospelletje nu een maal niet meer kunnen laten, naar wets overtreding, omdat ze, wat in het bin nenland verboden ivordtin het buiten land compenseren. Het zou interessant zijn te kunnen na gaan hoeveel mensen uit de A .H.-kring in feite achter deze anti-revolutionair staan. Het lijkt in ieder geval minstens aannemelijk, dat talloze jongeren dank baar zullen zijn, omdat tenminste op de ze wijze ook hun standpunt naar buiten is gekomen. Maar terugkomend op de belangstel ling, die aan de dag is gelegd, moet gezegd worden, dat daaraan bij het toto debat niets heeft ontbroken. Er waren camera-mensen bij de vleet in de Kamer, de blitz-lampen hebben hun uiterste best gedaan en defelle schijnwerpers hebben het de minister van Justitie nog moeilijker gemaakt dan hij het al had. (Het is toch een merk waardig bedrijf, de politiek, de arme man werd met voorhamers van kritiek op de schedel geslagen en hij moest er nog bij lachen ook). Radio en televisie hebben getracht het gehele debat zoveel moge lijk op de voet te volgen. Fractievoorzit ters en woordvoerders hebben hun visie op de hele zo.dk moeten uiteenzetten voor het Nederlandse publiek. En de kamer-tribunes waren ei-vol. Maar bij het Europa-debat niets van dat alles. Men moet toch zeggen, dat de verhoudingen in dit opzicht zoek zijn. Niemand zal bezwaar maken tegen het nauwlettend volgen van de Kamer bij het toto-debat, maar men moet minstens be denkelijk kijken, wanneer men de aan dacht beziet, waarmee de Europa-zaak is gevolgd. Is dit niet minstens een waar schuwing voor de politici en de poli tieke partijen, nl-, dat zij meer aange past. aan de getvone man voorlichting moeten geven over alles wat er gaande is in de Europese eenwording, want ziet de „gewone man" deze zaak niet als een warnet van ingewikkelde vraagstukken, die hij maar het beste naast zich kan neerleggen? Het is uitgesloten dat met een derge lijke houding de eenwording van ons Europa gediend is. Dat het godsdienstig leven in Zuid- Amerika een uiterste dieptepunt heeft bereikt, mag bekend worden verondersteld. Reeds de vorige Paus aeeft in feite een geestelijke noodtoe stand afgekondigd. Een van de allereer ste redevoeringen van Joannes XXIII betrof de religieuze situatie in Latijns Amerika. De hoofdoorzaak van het gods dienstig verval ziet men algemeen, naast andere, niet te onderschatten factoren, in het schrijnend tekort aan priesters. Dit werelddeej telt 33 procent van de totale katholieke wereldbevolking; het heeft echter slechts 9 procent van het gezamenlijke aantal priesters ter be schikking. Dat betekent, dat van de 170 miljoen Katholieken er 100 miljoen zon der priester leven. Sinds de grote Zuid- Amerikaanse bischoppenconferentie, in 1955 te Rio de Janeiro gehouden in aan sluiting aan het Internationale Eucha ristisch Congres, staat de kerkelijke overheid van het hele continent in voort durend onderling contact door middel van een permanent comité van bisschop pen, dat in Columbia gevestigd is, de situatie nauwkeurig bestudeert en naar de meest efficiënte middelen zoekt om de noodtoestand het hoofd te bieden. Dit alles overeenkomstig de richtlijnen van Paus Pius XII. Er is alle reden om te spreken van een laatste kans. De ge loofskennis bij de grote massa is vrijwel nihil. Van de eigenlijke inhoud van het Katholicisme heeft men meestal geen idee; geloof is ontaard in bijgeloof. Aan sommige uiterlijkheden als b.v. proces sies en zegeningen bij bepaalde heiligen feesten houdt men nog vast; de wijze, waarop dit evenwel wordt beleefd, doet meer denken aan magie dan aan echte godsdienstigheid. Kenners van land en volk aanrzelen om hieraan radicaal een einde te maken. Het gevaar, dat het volk dan volledig tot heidense praktijken ver valt, acht men, gezien de feitelijke om standigheden, beslist niet denkbeeldig. Zolang er tenminste nog enige zij het een uiterst dubieuze binding met de Kerk bestaat, wil men deze niet ver liezen om daarin een aanknopingspunt te hebben voor correctie en verder on derricht. De voorlopig nog zeer kleine, hoewel groeiende kernen van lekenapos telen niet te na gesproken, moet men in het algemeen toegeven, dat er in Latijns- Amerika een ontstellend godsdienstig indifferentisme heerst. Bij een dergelijke geestesgesteldheid is niet veel goeds te verwachten als men bedenkt, dat het laïcisme .de vrijmetselarij, het commu nisme en de talrijke fanatieke protes tantse sekten een onvermoeibare acti viteit aan de dag leggen. Het belangrijkste middel om veran dering in de toestand te brengen ziet men. na lang en rijp beraad, in het or ganiseren van grote volksmissies. Deze tactiek, die tegenwoordig in Zuid- Amerika wordt toegepast om dit be langrijk deel van de Wereldkerk voor Christus te behouden, heeft de volle instemming van de Paus. In de Mis sieintentie voor juli van het Aposto laat des Gebeds beveelt hij ze nadruk kelijk aan heel de Kerk aan. De resul taten van deze gigantische missies, die reeds in verschillende grote steden ge houden zijn wettigen het voortzetten van dit experiment. Men verwacht daarvan een opleving van het Katholi cisme in heel Latijns-Amerika. Maar eerst op de lange duur. Meer dan een begin van een hoognoodzakelijke om mekeer is voorlopig niet te bereiken. Pater Beltjens SVD heeft het werken van de missionarissen bestudeerd. Het is bijna onbegonnen werk, voelt hij zich gedwongen te erkennen. Mensen, die na hun eerste Communie praktisch niets meer van de godsdienst gehoord hebben, moet duidelijk gemaakt worden, dat zij katholiek zijn en wat dat inhoudt. Brengt U iemand eens een echt liturgische ge loofsbeleving bij, wanneer zijn geloof begint en eindigt met het opsteken van kaarsen het vragen van een of ande re zegen over de gekste voorwerpen! Tracht eens met succes te strijden tegen lastercampagnes, conservatisme, over dreven nationalisme, om nog maar niet te spreken over het schrikbarend ver breide spiritisme. Ook in Zuid-Amerika is een geweldige ontwikkeling op gang gekomen Daarmee gelijke tred te hou den is voor de Kerk in die landen een zo goed als onmogelijke opgave. Het zal een evolutie met sprongen moeten worden, maar, gezien de bestaande toe stand, eist dit zowel van de geestelijken als van het volk een welhaast bovenmen selijke inspanning. Maar het moet! Hoe dan ook! Men zoekt geheel nieuwe wegen om de gelovigen te bereiken. Vooral de mannen schamen zich naar de kerk te gaan Het onderwijs moet krachtig ter hand worden genomen, de eerbied voor het huwelijk hersteld. Ongeloof en bij geloof verhinderen het vruchtbare con tact tussen priesters en volk. Men kan inderdaad terecht van een uiterste nood toestand spreken. De allereerste eis in deze benarde si tuatie is Paus Pius XII heeft daarop gewezen méér priesters en zoveel mogelijk lekenapostelen; waarvan echter gevraagd wordt, dat het eerste klas krachten zijn, geestelijk en wetenschappe lijk tegon hun enorme taak opgewassen. Aan de verwezelijking daarvan wordt intens gewerkt, Daarnaast is men echter reeds begonnen met de genoemde volks missies, althans voor zover de beschik bare krachten dit toelaten. Een kort overzicht van de daarbij ge volgde methode geeft enig inzicht in de enorme nood en het te verzetten werk. Dergelijke groot-opgezette acties vragen uiteraard èen grondige voorbe reiding. Een half jaar lang, wordt het te bearbeiden milieu nauwkeurig be studeerd en afgebakend. Er heeft een speciaal onderzoek plaats van de lo cale maatschappelijke en psychologi sche problemen. Sociologen, cateche ten en liturgisten worden geraad pleegd. Bepaalde groepen van leken en religieuzen houden gebedsoefenin gen om zegen over de missie. Alle zie ken worden in de tijd van voorberei ding bezocht en uitgenodigd door het offer van hun lijden mee te werken aan het welslagen van het werk. Alle priesters uit het hele land, die maar enigszins kunnen vrijgemaakt worden, schakelt men bij deze volksmissies in. Seculiere en reguliere geestelijken vormen grote teams voor het eigen lijke werk, daarbij, waar mogelijk, ge holpen door seminaristen. De nazorg neemt vanzelfsprekend veel tijd e/i personeel in beslag: huisbezoek, ge- •sprekscentra, catechetische centra enz. Pater Beltjens SVD, die de volksmis sionarissen bezig heeft gezien, getuigde van hun werk: „Je geeft alles tot je voor een geestelijke en lichamelijke ineen storting staat. Dan ga je de stand van zaken na en stelt vast, dat niet het vier de deel gepresteerd is van wat nodig was! Wij hebben geen moeite de juist heid, maar ook de tragiek van deze uit spraak zonder reserve te aanvaarden. Hoewel de resultaten van dit werk uiteraard niet in cijfers weer te geven zijn, willen wij toch enkele bijzonderhe den vermelden, die enige hoop zouden kunnen wekken. In Bolivia werden tij dens de missie in zes grote steden met een totaal van 509.000 Inwoners 400.000 communies uitgereikt en 8.000 huwelij ken ln orde gebracht. In Ecuador in tien diocesen 7.000 huwelijken. In Panama niet minder dan 22.000! LONDEN, 11 juli. Ten gevolge van een staking van het personeel van de elektrische centrales is de ondergrondse hier vanochtend gedeeltelijk tot stilstand gekomen. De stakers menen, dat „onver mijdelijk" het gehele treinverkeer zal moeten worden gestaakt. De autoriteiten hebben voor het vervoer uit de voorste den naar de city autobussen ingeschakeld MEIRINGEN 10 juli, (Rtr). Minstens vijf Britse toeristen zijn om het leven gekomen en twintig gewond, toen de bus waarin zij zaten, zondag op een overweg bij Meiringen in het Berner-Oberland door een trein werd gegrepen. -Oo.r! ii>f ro ti#m i H WftMZ LE HAVRE, 11 juli. Vrijdag is hier een Nederlandse jongen om het leven gekomen, nadat een projectiel waarmee hij speelde, explodeerde. Het is het 12-jarige zoontje Johan Dirk van de familie Prins uit Amsterdam. Samen met zijn broer, de 18-jarige Rudolf, speelde de jongen aan het strand. Onder een rots vonden de beide jongens een projectiel dat daar volgens mede delingen van de Franse politie was achtergebleven uit de tweede wereld oorlog. Enkele ogenblikken nadat de jongens het hadden gevonden, kwam het projectiel tot ontploffing. De 18-jarige Rudolf werd ernstig ge wond. Hij is opgenomen in een hos pitaal in het plaatsje Fecamp. Het ge zin Prins was met vakantie in Frankrijk. De heer Prins, die douane ambtenaar is, is met zijn gezin ge stationeerd in het Belgische plaatsje Wilrijk. De oudste zoon woont in Am sterdam, waar hij economie studeert. Imp. N.V. Willem vin Rijn Hatfleotmerweo 475 A'dui Tel. 185222 Telex 12282 Tekort aan goede strijkers (Van onze Haagse redactie) DEN HAAG De directie van hst Residentie-orkest voert vergevor derde besprekingen over een toernee van het orkest naar Amerika. De finan ciële regeling vormt nog de grootste moeilijkheid. Als men tot overeenstem ming komt zal de toernee, die ln 1962 zou worden gehouden, vier tot acht we ken duren. Voor het komende seizoen worden uitnodigingen uit Zwitserland, Duitsland, Ierland en Spanje nader be keken. Het orkest is voor het komende set zoen met vier musici versterkt. Er gaan er vijf weg, er komen er negen bij Onder hen bevinden er zich twee van het Concertgebouworkest (hoboïst E. Spelberg en clarinettist K. de Rook), wat wel haast een unicum is. Voorts is tot het orkest toegetreden de jonge, Noordafrikaanse harpiste Jenny Ben- hamou, die kundiger bleek dan Neder landse gegadigden. De directie is voornemens het aan tal Houtrust-concerten uit te breiden om zodoende een groter publiek (dat voor andere zalen soms drempelvrees heeft) te bereiken. Als gastdirigenten zullen in het nieuwe seizoen optreden Karl Böhm Franz-Paul Decker, Dean Dixon en Antal Dorati. Tezamen zullen zij ongeveer dertig concerten dirigeren. Voor de Mozart-Beethovencyclus heeft men als zangsolisten weten aan te trek ken Maria Stader, Christa Ludwig, Ri chard Lewis en Walter Berry. Er zul len verschillende noviteiten worden uitgevoerd, de komende winter onder meer Variazioni 1959 van Van Baaren. Taras Bulba van Janacek en Mouve- ments Retrogrades van De Leeuw. Tijdens de persconferentie, die ter toelichting van het programma werd gegeven, kwamen ook nog even de sa lariskwesties aan de orde. Opgemerkt werd dat bijvoorbeeld de leden van het Brabants Orkest vaak bijna evenveel en soms nog meer verdienen dan de leden van het Residentie-orkest. De di rigent, de heer W. van Otterloo, zei wel de voordelen te zien van een nau were bemoeienis van het college van rijksbemiddelaars, maar anderzijds vreest hij toch ook wel gevaren van te grote gebondenheid, steeds moeilijker blijkt het aantrekken van strijkers te worden Er zijn nog diverse vacatures in het orkest die niet konden worden aangevuld. De dag van gisteren zal in de annalcj van de n.v. Brugverbinding Goeree-Ovei- flakkee als een historische dag geboekt worden. Maandag had de ondertekening plaats van de financiële overeenkomst tus sen de gemeenten, de n.v. Brugverbinding. de vertegenwoordigers van Rijkswater staat en van Financiën benevens de be leggingsmaatschappijen, voor welke laat ste de n.v. Nedcrlandsche Handel Maat schappij de zaken afwikkelt. De onder tekening, welke plaats vond in het bank gebouw, van de N. H, M. in Den Haag, kon eerst haar beslag krijgen, nadat vo rige week alle gemeenten van de eilanden Goeree-Overflakkee en Schouwen-Duive- land hadden besloten tot verhoging van het aandelenkapitaal in de n.v. Brugver binding. Alle financiële regelingen voor de ver vroegde bouw van de brug, die 36 miljoen gulden zal gaan kosten, zijn hiermee ge troffen. Op de bijeenkomst ln Den Haag waren onder meer aanwezig de gedele geerden van de n.v. Brugverbinding, de heer P Th. Stroeve, inspecteur van s Rijks Financiën, mr. W. J. Noleboom, re ferendaris van Rijkswaterstaat, de heer R. M. van den Berg van Saparoea, onder directeur van de N.H.M. te Amsterdam, de heer A. G. Quack, hoofdingenieur voor bijzondere diensten van Rijkswater staat. dr. K. W. A. Bervoets, afdelings chef van de Nationale Levensverzekering- bank te Rotterdam en de burgemeesters van Zierlkzee en van Renesse, mr. F. Th Dijckmeester en mr. G. F. L. Tonckens. Na het plaatsen van de handtekeningen werd door verschillende sprekers het woord gevoerd, onder meer door de heer Van den Berg van Saparoea, die de trans actie en de historie van de financiële re geling als zeldzaam karakteriseerde. Ir. Quack toonde zich verheugd over de ontwikkeling van het brugplan, al is er pas de definitieve bestemming, wanneer de Volkerakdam gereed is. Nu de over- (Van onze tabakmedewerker) AMSTERDAM, 11 juli. Vandaag wer den door de makelaars de monsters van de 3232 pakken Italiaanse subtropicali ta bak, die deze week door de Deli Mij in ternationaal ten verkoop wordt aangebo den, aan een nauwkeurige studie onder worpen. Men kreeg hierbij de indruk, dat dit gewas in diverse opzichten van jaar tót jaar vooruit gaat. Het assortiment is regelmatig en laat niets te wensen over. Over het geheel genomen is deze tabak zeer dunbladdig en haar uitwerking bij zonder gunstig. Het grote struikelblok is voorlopig nog de smaak en de minder goede brand. Maar toen in Indonesië voor het eerst Sumatratabak geplant werd, wa ren de resultaten in het begin niet met de oogsten te vergelijken, die de Nederlandse planters er later door ervaring van vele jaren van hebben gemaakt. Voor de korte tijd, dat deze Italiaanse subtropicali ta bakscultuur aan de gang is, mag men de bereikte resultaten zeker met respect beschouwen en komt hun, die ertoe heb ben bijgedragen, een welverdiend compli ment toe. De tabak zal niet, zoals eerst bedoeld op vrijdag bij inschrijving, maar op donderdag bij onderhandeling worden verkocht. AMSTERDAM, 9 juli In mei Is, aldus het C.B.S., voor f451,4 min. aan nieuwe leversverzekeringen gesloten, waarvan f 189,8 min. aan kapitaals-, f 239,5 min. aan rente- en f 22,1 min. aan volksverzekering. Over april wa ren deze bedragen resp. f 389,8 min., f 168,8 min., f 199,9 min. en f21,1 min. In de eerste 5 maanden van 1960. is voor f 2008,9 min. aan nieuwe levens verzekeringen gesloten, waarvan f894,7 min. aan kapitaals-, f 1005,8 min. aan rente- en f 108,4 min. aan volksverzekering. Over dezelfde perio de van 1959 beliepen deze bedragen f 1693.2 min., f8018 min. f781,8 min. en f 109,6 min. eenkomst voor 36 miljoen gulden B kend is. beginnen voor Rijkswaterstaai moeilijkheden pas, vooral wat de aan van de aanvoerwegen betreft. Een j.Ue[je begroting van het hiervoor benodJB kapitaal is niet te geven, aldus spre.K De heer P. D. Sieling, president-co - missaris van de N.V. Brugverbino prees Goeree-Overfiakkee en Schouw Duiveland gelukkig met de bevrijding het isolement. Van Rijkswaterstaat vr° hij alle medewerking. NIJMEGEN, 11 juli Volgens delingen van de Kamer van Koophan" alhier heeft zij in een onderhoud rnet„e- directie der Nederlandse Spoorwegen S.e sproken over een verbetering van n spoorwegverbindingen tussen NijmeS en Amsterdam-Den Haag-Rotterdam, directie heeft daarbij medegedeeld, er Ingaande de zomerdienstregeling ieder uur doorgaande verbindingen Vr8 megen—Utrecht zullen komen, het e uur doorgaand naar Den Haag-Ro^L, dam, het andere uur naar Amstertiai.j Met het Roergebied zullen er Seen,,en recte verbindingen komen Wel zU gg de aansluitmogelijkheden in Arnhem Winterswijk verbeterd worden Voor de verbinding NijmegenVebJCL, Roermond, die sinds deze zomer in uurdienst onderhouden wordt met s nr. treinen, hebben de Nederlandse SP?? f wegen niet voldoende materiaal om P' r een sneltrein in te schakelen. Wann® het nieuwe beveiligingssysteem v?j, dit traject gereed gekomen is, zU'L. de spoorwegen bezien of er een m°» lijkheid is sneltreinen op dit traject te lassen. Fietsen gestolen en geld verduisterd AMSTERDAM, 11 juli. De red»1' bank heeft overeenkomstig de eis e®n 24-jarige oud-tramconducteur uit ie VX-JUt lf,C UI hoofdstad wegens diefstal van fiets® en verduistering van tramkaarten v® oordeeld tot 12 maanden gevangen^ straf waarvan 4 maanden voorwaard®* lijk, met aftrek van het voorarrest e ondertoezichtstelling van het medisCe consultatiebureau voor het alcoholist gedurende de proeftijd van drie jaar- Hij had in zijn conducteursunifor1^ op het Waterlooplein gestolen fietse.j verkocht. Hij had bovendien van apr 1959 tot april van dit jaar totaal 3» gulden in eigen zak gestoken. Dit ^a de opbrengst van verkochte tramka3 ten, die hij in depot had. Bij een cTO trole was deze verduistering aan "e Iioht gekomen. PARAMARIBO, 11 juli De koffie* planters verwachten dit jaar een £°®a oogst, die tussen september en december zal worden binnengehaald. In verband echter met het teruglopen van de kof fieprijzen in de Scandinavische landen, die de grootste afnemers zijn, ziet ae markt voor de Surinaamse koffie niet bijzonder gunstig uit. De cacao- oogst is totdusverre enigszins tegeng®^ vallen. De citrus-oogs is gemiddeld fe~ nomen matig en laat. 2i. Zijn blik rustte op Joyce. Zij zag eruit als een da me, maar je kon niet op het uiterlijk alleen afgaan. En de dokter, die daar zo keurig en beschaafd zat wl. om de waarheid te zeggen, die maakte ook niet de indruk van een losbl. Nadat hij, volgens zijn oor deel lang genoeg de voermen in acht had genomen, schraapte de inspecteur Fowler zijn keel en zei: Als ik het goed begrijp, zijn er bepaalde zaken, die deze dame en heer met mij willen bespreken. Inderdaad, zei Firth. Ik heb ze min of meer verbluft, en gezegd, dat ze u hun verhaal moeten vertellen, inspecteur. De dokter kon het niet goed over zijn hart verkrijgen, omdat juffrouw Joyce er bij betrokken is, ziet u, en het lijdt geen twijfel, dat het al met al een vervelende geschiedenis is. Ja, dat komt vaker voor. Maar, ziet u dokter Daw, die dingen komen toch doorgaans vroeg of laat aan het licht. Als de andere aanwezigen ons misschien zouden willen verontschuldigen dan kun nen u en de juffrouw en ik ons tot de zaak bepalen. Ais u er niets op tegen hebt zei Joyce, dan had ik liever, dat ze bleven. Ze zijn volkomen op de ohog- te. Als we hen weg lieten gaan, zou dat de schijn wek ken, alsof we ons schaamden. Ze verhief haar stem een weinig. En, inspecteur Fowler, ik. ik bedoel wij wil len er de nadruk op leggen, dat dit niet het geval is. Inspecteur Fowler dacht bij zichzelf, dat het hun zedelijke plicht was zich te schamen, maar hij vol stond met te zeggen: Zoals u wilt. Naderhand terugdenkend aan dit onderhoud, be dacht inspecteur Fowler, welk een zonderlinge in druk deze vertoning op een vreemde toeschouwer ge maakt zou hebben, indien zo iemand het gesprek by- gewoond had en geluisterd had naar deze bedaarde dorpsdokter, die het relaas deed van zijn liefde voor de verloofde van een zijner patiënten hun korte ont moetingen in bossen en op landwegen, terwijl Dan Everard op het ogenblik pas vier uur dood was. Het kwam hem toen als al te dol voor, dat hij, inspecteur Fowler, naar zoiets geluisterd kon hebben met een ze ker begrip en medeleven. Toen de brief van Angela Pewsey ter sprake kwam, begon de inspecteur tot zijn eigen afgrijzen, zelfs een greintje sympathie te voelen. Dokter Daw gaf een volledig verslag van alles, be ginnende bij het begin en aan één stuk doorvertel lend. Hij zocht noch zichzelf noch Joyce te veront schuldigen en toen hij uitgesproken was, overhandig de hij de brief. Hij repte er met geen woord over, dat Firth de brief reeds eerder gezien had en de inspec teur verkeerde in de waan, dat de brief niet eerder uit zijn handen was geweest. Hij vouwde hem open en las hem zorgvuldig vao het begin tot het eind. U zult begrijpen, dokter, dat ik dit onder mijn berusting zal moeten houden. Het kan eventueel als bewijsmateriaal dienen, Volkomen. Inspecteur Fowler vouwde de brief zorgvuldig op en stak hem weg. Toen, na een kort stilzwijgen zei hij: Ik kan niets beloven, maar indien deze brief niet ter zake dienende is, zal ik hem niet voorleggen. Ik hoop, dat ik u hem terug kan geven en de inhoud ver geten. Mevrouw Sim glimlachte tegen Joyce. Celia kreeg aanvechtingen om te huilen en schold zichzelf verwoed voor een dwazin. Dokter Daw knikte: Ja, als dat mogelijk is, dan zou ik het zeer op prijs stellen. Inspecteur Fowler siond op en keek op het gezel schap neer. Hij voelde zich nu weer zekerder van zijn gezag. Ik moet u er natuurlijk op voorbereiden, dat het geen u me verteld hebt tot bepaalde informaties aan leiding zal geven. Ja, dat begrijp ik. En, verder, dokter Daw en u, juffrouw, moet ik verzoeken, deze streek niet te verlaten zonder mij van te voren ingelicht te hebben. Zij knikten en hij lichtte zijn hoed voor mevrouw Sim, wenste hen alleen goede morgen en stapte de op rijlaan af. Terwijl hij het kerkhof overstak stond er een diepe rimpel tussen zijn ogen. Mogelijk, dat hij die oude gier niet vermoord heeft, mompelde hij. Maar dan begrijp ik niet, waarom niet. Toen inspecteur Fowler op het politiebureau terug keerde, vond hij daar een agent Wilks, die hem aan de deur opwachtte. Er was een dringend gesprek uit Londen voor hem doorgekomen en zij hadden de op roeper aan de lijn gehouden. Brigadier Piggott had uit Londen iets te rapporte ren. Ik geloof, dat ik iets te pakken heb, zei hij. Goed zo, zei de inspecteur knorrig. Steek van wal en doe niet zo zelfvoldaan. Het detectivebureau ,,Lynx" blijkt één en dezelf de te zijn als Willie Black. Ik weet niet of u zich die herinnert. Hij zat vroeger in Bowstreet en heeft op eigen verzoek ontslag gekregen. Een puike kerel was het. Goed, goed. Ik ken Willie Black beter dan jij. Ik heb je niet gevraagd om hem op te hemelen. Nee, dat zei 'ik alleen maar om uit te laten ko men, dat, wat hij zegt, betrouwbaar is. Ja ja, maar wat heeft hij nou gezegd? Wel, hij noemde dadelijk een naam, die u goed kent. Wie? Majoor Torrens. Aha. Afijn, ga door. Wat moest die van Willie Black hebben? Hij wilde het me niet dadelijk vertellen. Ik moest hem eerst duidelijk maken, dat het om een moord zaak ging. Hoor eens even Piggott. Ik weet wel, dat dit tele foongesprek niet jouw portemonnee betaald wordt, maar hoogstwaarschijnlijk zijn er nog meer mensen, die gebruik willen maken van de lijn. Als je van plan bent er een paar uur voor te nemen, waarschuw dan de centrale. Nou, voor de dag er mee Brigadier Piggott stelde met ongepaste vrijmoedig heid vast, dat tot dusverre inspecteur Fowler het meest aan het woord was geweest. Kennelijk had in- spectêur Fowler nog kort geleden langer hoffelijk moe ten zijn dan met zijn temperament overeenkwam. Uitstekend, sir. Nu dan, Willie Black is jaren lang doende geweest, majoor George Torrens' zuster te schaduwen. Er volgde een stilzwijgen aan de andere kant van de lijn, waaruit brigadier Piggot opmaakte, dat de stand 1-0 in zijn voordeel was. Weet je dat zeker, Piggott? Absoluut. Maar waarom laat hij zijn zuster dan schadu wen? Van een andere vrouw is hier geen sprake. Als hij er maar aan dacht, nog eens te trouwen, dan zou het hele dorp het weten. En grimmig voegde hij er aan toe: Ze weten hier alles. Schijnbaar toch niet, dat er een juffrouw Torrens bestaat. Nee, dat wisten ze niet. Althans Het schoot hem te binnen, dat er mogelijk één uitzondering be staan had. Wie is die juffrouw Torrens? beet hij. Waar woont ze? In Bristol, en ze is keukenmeid. Keukenmeid? Keukenmeid, zei je? Ja, maar geen erg goeie. Tenminste, dat zegt Willie Black, die heeft haar kooksels een paar maal gegeten. De laatste paar jaren werkt ze in een derde rangs gelegenheid in de stad. Als Willie er van tijd tot tijd heen ging om ze in de gaten te houden, gaf hij zich altijd uit voor handelsreiziger. Maar dat is bespottelijk! Heeft majoor Torrens tegen Black verteld, dat het zijn zuster was? On, nee. Hij wekte de indruk alsof hét een verlo pen ver familielid van hem was, dat hij liever niet zijn pad zag kruisen. Maar waarvoor liet hij haar dan in de gaten hou den? Hij wilde alleen maar weten, waar ze zich ophield. Inspecteur Fowler viel hem in dé "rede. Hoogstwaarschinlijk vertelde hij de waarheid en was ze gewoon een familiemeubel, dat hij liever niet zag dan wel. Nee, ze was wel degelijk zijn zuster. Maar verduiveld, kerel, dat is toch je reinste waanzin. Die majoor Torrens is een vermogend man. Hij bewoont een van de voornaamste huizen in deze streek Hij roert de grote trom in allé plaatselijke aangelegenheden. Hij houdt er een paar bedienden en een tuinman op na. Zijn zuster keukenmeid in een goedkoop pension nonsens! Piggot stak zijn zelfvoldaanheid niet onder stoelen of banken. Ja, kijk eens, daar zit meer achter. De toornige Fowler aan de andere kant van de lijn had het gevoel alsof de uitgestreken Piggott het tegen een schooljongen had. Loop naar de duivel, vent! brulde hij. Het lijkt wel of je een kinderuurtje houdt! Je brengt rapport uit! Schiet op! Piggott hield de hoorn wat verder van zijn oor af en luisterde glimlachend. Als de ouwe niet jaloers was, dan mocht hij hangen. Nou van lieverlede begon Willie nieuwsgierig te worden naar die klant van hem. Hij zegt, in zijn be roep kan het nooit kwaad, als je wat meer van je op drachtgevers afweet. Filosofische bloempjes van Willie Black. Moeten we daar onze kostelijke tijd mee verprutsen? Vooruit maar weer. Willie besloot eens met die keukenmeid te gaan keuvelen. Ha! Het vervloekte geval wordt nog ingewikkeld merk ik. Ja. Hij nam haar op haar vrij middag mee voor een ritje en vroeg haar uit over haar verleden. Ze ver telde hem, dat ze helemaal geen familie had. Piggott, besef je niet, dat de man, die volgens jou haar broer is, springlevend is? Hij wandelt dag aan dag gezond en wel in het dorp; ik heb hem zelf gesproken. Ja maar dat weet zij niet. Ga door, Piggott, ga door, zei inspecteur Fowler in een soort doffe berusting. We hebben de hele mid dag voor ons. Zij vertelde hem, dat ze een broer had gehad, be gon Piggott opnieuw. De laatste keer dat ze van hem gehoord had, was in 1917 geweest, toen hij als vermist was opgegeven. Daarna had ze nooit meer iets van hem Vernomen. Hoe kan dat? Zodra hij ergens opdook, hadden de autoriteiten haar daarvan toch in kennis moeten stellen? Ze verhuisde. Wanneer de autoriteiten aannemen, dat hij dood was, dan was er geen enkele reden om aan te nemen, dat hij leefde; niet in die dagen tenmin ste. Wat haar het meest bezig hield, dat was, dat hij haar verteld had, dat hij kans maakte dik in de con tanten te komen. Maar zelfs dat nam ze met een kor reltje zout. Hij deed zich altijd grootser voor dan hij was. Goed, goed, wat was die zogenaamde broer van haar dan? oppasser. Wat? oppasser. Hoor eens even, Piggot inspecteur Fowler' scheen naar woorden te zoekeu het staat niet aan mij te beoordelen of jij de tijd verprutst, maar ik sta niet toe, dat je mij van mijn werk houdt, begrepen? Oppasser, grote hemel! En nog wel een dooie oppasser. Er komt nog meer, verklaarde brigadier Piggott opgeruimd. Ik stel me voor, dat het mijn plicht is, tot het bit' tere einde naar Je te luisteren, al was het allee maar, dat ik straks je meerderen dien te rapporteren dat ze je zo- gauw mogelijk weer bij de bezetting®' macht moeten indelen. Ga dus door. De brigadier had dat allemaal al meer gehoord. He deed hem dan ook niets, zeker niet over de telefoon Nou, terwijl we zo aan het babbelen waren groef ze uit haar tas een oude, verbleekte foto op laat het die klant van Blackie wezen. Die knaap die foto was natuurlijk wel wat slanker en zijn ha8 zat een beetje anders en zijn snor ontbrak, maar Wu' lie Black zag dadelijk, dat het dezelfde was. Ditmaal volgde er geen uitbarsing van inspected Fowler. Hij herinnerde zich, dat er wat identificeren betrof, in het leger geen tweede was geweest als W* lie Black. Wanneer hij er werkelijk zeker van was, da die twee onwaarschijnlijke mannen één en dezelfd® persoon waren, dan had hij het hoogst waarschijnlijk bij het rechte eind. Ga door, Piggot, zei hij, wonderlijk zachtzinnig' Nou, toen hij eenmaal die foto in zijn vingers ha**' vergat hij deze terug te geven. Ik heb de foto van hen; los gekregen en ik zal hem vandaag in de brief me mijn rapport sluiten. Dan kunt u het zelf zien. t Inspecteu rFowler gromde en wachtte tot Pigg° verder zou gaan. Willie moest daar het zijne van hebben. Hij zel' dat dat zaakje zijn nieuwsgierigheid prikkelde e daarom vroeg hij haar of ze ook wist, bij wie die Tor* rens oppasser was. Dat wist ze, want haar broer ha° daar altijd erg op gepocht. Het was majoor Christian Seymour. U herinnert zich wel, dat die einde 1917 sneb' velde. Dat weet ik. Het was voor ons een nationale ramP- Ga door, Piggott. Willie keerde terug in Londen, maar hij kon da' eigenaardige gevalletje maar niet uit zijn hoofd zen ten. Het leek hem, dat dat verhaal van die erfenis no® zo gek niet was en hij redeneerde zo: als een oppa5* ser een legaat krijgt, dan is het doorgaans van Ai? officier. Hij snuffelde net zo lang tot hij de notar'a van majoor Seymour had gevonden. En zoals dat e„ meer het geval is met Willie, hij kende de eerste klerk van de notaris. U weet hoe dat gaat. Ik sta zelf meI de meeste van die lui op goede voet. Inspecteur Fowler knikte, vergetend dat de briga" dier zestig mijl van hem vandaan was. Volgens die klerk stak er geen kwaad in, als bjj hem het een en ander vertelde. De majoor wa§ si' lang dood en er school trouwens niets achter. De avond voordat hij sneuvelde, had Seymour het kantoor opge' beid, eigenlijk alleen maar om te weten te komeI1, hoe zij het maakten. Hij was dikke vrienden met d? oudste firmant, en feitelijk alleen bij wijze van ër stelde hij een testament op. Ziet u, majoor SeymoTO had oiet veer meer na te laten dan een paar honderd pond en niet een van zijn vrienden zat daarom verle' gen. Hij besloot daarom, zijn bezittingen na te late11 aan zijn oppasser, die hij weliswaar beschreef als „d0 grootste opschepper, die hij ooit ontmoet had", maaJ die hij ook prees als een goed oppasser en een goed soldaat. De ironie van het noodlot wilde echter d3'' een week voordat Seymour sneuvelde, zijn tante stier' en hem een vermogen van 50.000 pond naliet. Ieder een die haar kende, had altijd gedacht, dat ze ternau wernood rond kon komen, Torrens was er natuurlij'' bij, toen de majoor stief en Seymour noemde hem de naam van zijn notaris en zei, dat hij daarheen moes' gaan. (Wordt vervolgd)

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1960 | | pagina 4