Rijk mag gemeen ten bij sport- suhsidie niet Nagenoeg hele Tweede Kamer achter mot ie- K1 ei ste rlee Reorganisatie op 0.? K. en W. Staatssecretaris Veldkamp wil geen verhoging melkprijzen KAMER op zomerreces Vruchtbaar parlementair jaar achter de rug pi Algemene maatregel van rijksbestuur ingetrokken op vakantie TIJDELIjK 2 tuben van v°or jjjjqjp 20 ct. Ouders van stervende emigrant naar Nieuw-Zeeland „Ik ben geen vechtjas Minister Cals zorgeloos 25 afdelingen en hoofdafdelingen vier directeuren-generaal honderd ton hooi verbrand Duitse jongen bij Texel verdronken Loonkostenstijging mag momenteel niet worden doorberekend Moeilijkheden op Curaqao ten einde? Waarschijnlijk ivoensdag verkiezin gen voor nieuwe eilandsraad GEEN NIEUW standbeeld voor- Brit die aardappel introduceerde mm Toestand van aan bloedziekte lijdende jongeman verergerd Kodak fototip nr. 5 Paraaf kunde Voor parelwitte tandem M. Cohen V B DONDERDAG 14 JULI 1960 PAGINA 5 Ülch Bromfietser door auto gegrepen en gedood K Kolendamp vergiftigt tweetal bejaarden Bestrijdt tandbederf Nederland lid van suikerovereenkomst Kleuters in Utrecht verongelukt Eén verdronken, ander uit raam gevallen Prinses Irene in Lausanne Nóg een goede tip:- Gebruik 'J an redacteur) Het eerste onze parlementaire Par, HAAG' 14 juli en,en4a're debat in de Tweede Ka- s dat zich niet niets anders dan de ,11 heeft bezig gehouden, is geëin- (1^ ,r,et een motie, waarin vijf frac- s de minister van Onderwijs uitno- liip^11 °U1 waar nodig aan de ge- »rl "ten "'lanciële middelen te ver- affen 0111 de „zeer ernstige achter- "daan lokalen en verdere acom- j, "daties voor de sport te kunnen in- j, en- Ook wordt erin gezegd, dat in Jaarlijks bouwprogramma een ze- bouwvolume voor dit doel moet rden aangewezen. juisterCals speelde gisteren met eeh van de motie als een kat met Von muis- HiJ toonde zich dankoaar (igf een mondelinge aanvulling door t,,Heei'sle ondertekenaar de heer Kleis- ^,iee (K.V.P.), waarin deze toegaf, dat ciu niet overal achterstand was, en dat Sn!? financiële hulp alleen in <W ddge gevallen dient te wor- gegeven. De bewindsman zei af te vragen hoe deze motie en C0tt( het Ver, et iets kan bijdragen aan Dr'^ezenlijken van een verlangen, dat g^P'es overeenkomt met wat de re- tie 'hg wil en concludeerde, dat. de mo- liji, de regering „niet voor onoverkome- VS moeilijkheden zal plaatsen". W,as de motie, die de Kamer zonder hot elÜke stemming aanvaardde, naar c0' oordeel van de minister weinig L, .l"eet, de toezeggingen die de drie thj^'adsleden deden waren het niet 'ider. Minister Cals: Er komen nu uit ,1. te verwachten nieuwe .gemeen- J®'ijk belastinggebied meer .financiële ?°gelijkheden, maar men vergisse *l°h niet; niet alle uitgaven voor de «Port zullen uit deze nieuwe bronnen bhnen worden bestreden. h„®'aatssecretaris mr. Scholten: Ik W bereid tot een breed opgezet over- V| tussen de sportorganisaties, de enigina voor Nederlandse Gemeen- van het aantal uren lichamelijke op voeding van twee tot drie, zullen de pedagogische centra en de inspectie worden ingeschakeld. Het ligt in de bedoeling zoveel mogelijk tot samen werking te komen, zodat gymnastiek zalen kunnen worden gebouwd voor meerdere inspecfies tegelijk. Coevor- den vormt een goed voorbeeld. Er kan veel meer gymnastiekonderwijs in de open lucht worden gegeven. Dit zal de jeugd goed doen. Zij heeft een zekere hardheid nodig. Bij het lager onderwijs zal bij voor keur de klasse-onderwijzer ook de li chamelijke opvoeding moeten geven. Het is een pedagogische fout wanneer bij het l.o. steeds meer afzonderlijke leerkrachten optreden. De acte J wordt niet afzonderlijk beloond. Organisato risch zou dit eveneens verkeerd uit pakken; het platteland zou er de na delen van ondervinden. Het oordeel van de Kamer over de schrikbarende achterstand in hel zwem onderwijs is te pessimistisch. Dit on derwijs groeit reeds aanzienlijk dank zij de aansporingen door de rijksinspecties. hi' en mijn departement over het L!Uxve beleid met betrekking tot het I„,?hikbaar stellen van nieuwe acommo- «*ti de Ies en de financiering daarvan voor „sport. l staatssecretaris Stubenrouch: Extra h.dvyvolu'me voor de tweeduizend gym- ("stieklokalen voor het lager onderwijs de ruimste zin), die er te weinig zal vooral afhangen van de kans bji, twee injecties te weten een apart (Van onze Haagse redacteur) DEN HAAG. 14 juli Minister Cals heeft op O., K. en W. een nieuwe orga nisatie tot stand gebracht, waarbij over het algemeen genomen een duidelijker indeling van het ministerie is verkregen. Er zijn thans 235 afdelingen en hoofdaf delingen, të weten vijf in de sector on derwijs. vier in de sector wetenschap pen, vijf in de sector volksontwikkeling, twee in de sector kunsten en negen af delingen van algemene aard (kabinet, wetgeving en juridische zaken, re search en documentatie, buitenlandse betrekkingen, riiksstudietoelagen, al gemene zaken, financiën en comptabili teit, accountantsdienst en pers- en pu- bliciteitsdienst). De directeur-generaal voor het onder wijs, mr. J. G. M. Broekman, is belast met de supervisie over en de coördina tie van de werkzaamheden der 'ie )fdaf- delingen l.o., v.h.m.o. en u.o. en der afdelingen sociaal-pedagogisch onder wijs en vormingsinstituten voor de leer- plichtvrije jeugd. Onder de directeur- generaal voor de wetenschappen, dr. A. J. Piekaar, ressorteren de afdelingen algemene zaken wetenschappelijk on derwijs, financiële en bouwzaken we tenschappelijk onderwijs, personeelsza ken wetenschappelijk onderwijs en co ördinatie wetenschappen. Onder de di recteur-generaal voor de volksontwikke ling, mr. H. J. Schölvinck, de afdelin gen vrijetijdsbesteding, jeugdhervorming, volksontwikkeling, lichamelijke ,orming en sport en radio, televisie en pers en onder de directeur-generaal voor de kunsten en buitenlandse betrekkingen, mr. H. J. Reinink, de afdelingen kun sten. oudheidkunde en natuurbescher ming, de algemene afdeling buitenland se betrekkingen en de andere afdelingen voor zover zij met internationale zaken te maken hebben. De nieuwe indeling herinnert vrij sterk aan de opzet, welke het ministe rie kort na de oorlog kreeg van de toenmalige minister prof. dr. G. van der Leeuw. De reorganisatie is vastge legd in een beschikking, die op 1 juli j.l. in werking is getreden. (Van onze correspondent) VLISSINGEN, 14 juli De 76-jarige J. de Kok uit Leeuwedorp is op de rijks weg onder de gemeente' 's Heerarends- kerke door een personenauto gegrepen en vrijwel op slag gedood. De heer De Kok, die op een bromfiets reed, stak zonder voldoende on het verkeer te let ten plotseling de rijksweg over. Advertentie DEN HAAG, 14 juli De Organi- satiebeschikkingwaarmee mr. J. Cals de nieuwe indeling van zijn mi nisterie geregeld heeft, bevat een artikel, dat zich speciaal bezig houdt met de kentekens en de kleur van de parafen, die op de stukken van O., K. en W. moeten worden aange bracht. Er zijn andere ministeries, die soortgelijke bepalingen hebben; in de' recente beschikking van O., K. en W. krijgt men ze nu eens net jes gerubriceerd te zien. De minister, die hét kenteken ,.M" voert, parafeert in blauw schrift. Insgelijks doen de. staatssecretarissen Stubenrouch („SO'j en Scholten („SK'j. De secretaris-generaal (..SG'j parafeert in rood en dit is eveneens de klein van de vier direc- reuren-genernleri „D GO", „DGW", „DGV" en „DGK"). Bij de voorparafering is er echter een fijne nuance tussen de stukken van de secretaris-generaal en de directeur-generaal; de SG heeft een rode voorparaaf en de DG's hebben een voorparaaf in paars. De aanblik van de stukken wordt in het alge meen verlevendigd door de volgende regel voor alle ambtenaren; de voor- paraaf wordt in het paars gezet, een medeparaaf in het groen en een eind- paraaf in het rood. jij1 de ruimste zin), die er te weinig zal vooral afhangen van de kans h' twee injecties te weten een apart Lüvvvolume in het gehele jaarlpksc k Uxvplan der regering en voorts, de h°gelijkheid, dat het V.H.M.O. waar V1 tekort 239 zalen bedraagt, zal lorden verzadigd. Voor wijzigingen in 1 leerplan in verband met opvoering .AUiRKENDAM, 14 juli Gistermid- lA, is brand uitgebroken in een olie- 'n V^Plaats van de heer M. Versteeg I,- N'euwendjjk. Het vuur sloeg over "th' een leegstaand huis en later naar V*» schuur, waarin honderd ton hooi O* onbeslagen. Het huis en de schuur i'i hëf daarin opgetaste hooi waren V*endom van de landbouwer C. A. •heulen. §1?° brandweren van Werkendam, hi^uwijk en Almkerk konden niet ver- *t>\veren- dat opslagplaats, het huis denel als de schuur volkomen afbrand- tfa Tot ver in de avond waren de h" weeriieden bezig met nablussings- zaamheden. Er is nog niet bekend tie brand is ontstaan. Evenmin is dr^hd hoeveel de totale schade be- aagt. (Van onze correspondent) „aPRldo°rn. 14 juli Oniwonen- ha„' die de 79-jarige mej. Visser en 74-jarige broer, de heer E. Visser SfcAde Loseweg ai enige dagen hadden U„ 'st, vonden gistermiddag beiden op lij- vloer in de huiskamer van hun wo- Mj'S liggend. Mej. Visser bleek reeds te overleden, terwijl haar broer in brAvvekkende toestand werd overge- '<>t naar het ziekenhuis. Wg'p^leken js dat de kachel had ge- ste» en wegens een verstopte schoor- dra a kolendamp had veroorzaakt. Het ïiin a moet reeds enige dagen geleden gebeurd, want de kranten van maan- Zonrt11 dinsdag lagen nog in de bus. Sinds had men de twee bejaarden niet gezien. DEN BURG. 1.4 juli Bij de Koog op Texel is gistermiddag de zeven tienjarige kampeerder Karl Hermann Schömber uit Remscheid in de Noord zee verdronken. Hij was zo ver van de kust gezwommen, dat zijn vrienden hem nagenoeg niet meer zagen. Een hunner zwom naar hem toe maar was niet in staat hem naar het strand te brengen. Enige uren later is het stof felijk overschot aangespoeld. Het slachtoffer maakte deel uit van een club van ruim honderd Duitse jonge mannen. die op Texel hun vakantie doorbrengen. DEN HAAG, 14 juli De staats secretaris van Economische Zaken wil een verzoek van het produktschap zui vel om loonkostenstijgingen en de kos tenverhoging uit hoofde van de jong ste huurverhoging door te berekenen in de prijzen van melk en melkproduk- ten, thans niet in overweging nemen. Hij wil in het najaar beschikbaar ko mende nadere gegevens afwachten. Uit de gegevens die hem nu ten dien ste staan, zo schrijft de staatssecreta ris, kan hij niet afleiden dat de bedrijfs resultaten van de zelfstandige, effi ciënt werkende mclkdetailhandelsbe- drijven een afwijking rechtvaardigen van de stelregel, dat loonsverbeterin gen zonder prijsverhogingen tot stand dienen te komen. Die gegevens wijzen er volgens hem op, dat de produktivi- teit en de rentabiliteit van de melk- detailhandel een verbetering hebben ondergaan. Het produktschap had fle staatsse cretaris voorgesteld, opneming van de genoemde kostenverhogingen in de detailhandelsmarges mogelijk te ma ken door een prijsverhoging van de consumptiemelk met een cent per liter, in het westen geldend van 5 juni tot 22 oktober, in de rest van het land van 5 juni tot nader te bepalen datum. Het produktschap meende, dat niet veel verwachting kon worden gekoes terd van produktiviteitsverhogingen, waaruit de per 1 april opgetreden kostenverhogingen kunnen worden bestreden zonder de inkomenspositie van de melkhandel absoluut en relatief te zeer aan te tasten. De staatssecretaris heeft wel de mar ges voor West-Nederland voor het tweede halfjaar i960 zodanig gesteld, dat. over het hele jaar gerekend, de margeverhoging van 25 cent per hon derd liter in de gesaneerde westelijke gebieden, die al in november 1959 was toegezegd, wordt geëffectueerd. Zoals bekend is in het westen met ingang van 3 juli de prijs voor flessemelk in gesaneerde gebieden met een cent verhoogd, die voor losse melk in niet- gesaneerde gebieden met een cent ver laagd. De staatssecretaris heeft zijn brief aan het produktschap vergezeld doen gaan van een overzicht van de volgens hem aanvaardbare prijzen en marges in het westen gedurende 1960. DEN HAAG, 14 juli De rijksvoor- gemis aan vertrouwen tussen het be- lichtingsdienst deelt mee, dat bjj Konink lijk besluit vaii 12 juli is bepaald, dat de algemene maatregel van rijksbestuur van 30 januari houdende de toepassing van artikel 93 van de staatsregeling van de Nederlandse Antillen op het eiland gebied Curasao, vervalt met ingang van d dag volgende op die waarop de gede puteerden van het eilandgebied Curasao zijn verkozen voor de verdere duur der zittingsperiode van de eilandsraad. De overweging, welke tot dit Konink lijk Besluit heeft geleid, is, dat het ge vaar, dat bij terugkeer tot de normale toestanc^ de regering en het bestuur van de huishouding Aan het eilandge bied Curasao grovelijk zullen worden verwaarloosd, niet langer aanwezig ge acht wordt. Zoals bekend werd op 30 januari offi cieel meegedeeld, dat de regering van de Nederlandse Antillen zich tot de re gering van het koninkrijk had gewend met het verzoek om, overeenkomstig art. 93 der staatsregelingen van de Neder landse Antillen, in het bestuur van Cura sao te voorzien in dier voege dat de bevoegdheden en verplichtingen van het bestuurscollege tijdelijk worden opgedra gen aan de gezaghebber van dat eiland gebied. Zij deed dit verzoek vergezeld gaan van een rapport, waarin wordt aangetoond dat het bestuur van de huis houding van Curasao, als gevolg van het (Advertentie) (Van onze parlementaire redacteur) DEN HAAG, 14 juli Voorzitter ur. Kortenhorst heeft bij het ingaan van het zomerreces van de Tweede Kamer een opsomming gegeven van de werkzaam heden in het afgelopen parlementaire jaar. Hij zei, dat de Kamer 118 maal bijeen is geweest tegen 110 maal in het jaar daarvoor. Ovpr de manier waarop de begrotingen (63 vergaderingen) be handeld worden was de voorzitter no™ niet tevreden. Steeds weer blijkt cr een neiging om deze te wijdlopig te maken. Belangrijke onderwerpen kunnen vaak niet tot hun recht komen. Met het in dienen van nota's moet dit dan achter af worden opgevangen. Het aantal mondelinge vragen neemt blijkens de ervaringen van de laatste tijd toe, hetgeen dr. Kortenhorst een verheugende ontwikkeling noemde. Wanneer het parlement - vermoedelijk niet voor Prinsjesdag - weer bijeen komt, zal het naast de nieuwe begroting (Advertentie) een welgevulde agenda aantreffen. De ontwerpen op een wet voor het^ hoger en het wetenschappelijke onderwijs, het afbetalingsstelsel, de prijzen, de herzie ning van het kinderstrafrecht en de fi nanciële verhouding rijk en gemeenten zullen dan voor behandeling gereed lig gen. Nog deze maand kan de memorie van anlwoord op laatstgenoemd wets ontwerp verwacht worden. (Van onze correspondent in Bonn) de net HET op 7 november 1939, tweede wereldoorlog was uitgebroken, tijdens anti-Britse demonstraties door nazi-vandalen ver woeste standbeeld van Sir Francis Drake, zal niet opnieuw worden opge richt. Hef werd ongeveer een eeuw geleden in de Zuidduitse stad Offen- burg neergezet. Er wordt beweerd, dat men het eerst in Straatsburg had willen plaatsen, maar dat die stad het niet wilde hebben. Voor diegenen, die zich er wellicht over zouden verwonderen, dat er in de Zuidduitse stad een standbeeld stond van de beroemde Engelse zee man. avonturier en ontdekkingsreizi ger Francis Drake, moge ter adstruc tie worden vermeld, dat het werd vervaardigd vanwege Drakes verdien ste voor het Europese, en meer in het bijzonder het Duitse, menu. Het standbeeld droeg 11.1. de volgende op dracht: „Sir Francis Drake, die in 1586 de aardappel in Europa introdu ceerde". De Duitsers zijn, naar men weet, befaamde ,.Kartoffel"-eters. Aardappelen vindt men op de Duitse menu's op meer manieren toebereid dan in enig ander land ter wer-Id. Degenen, die willen volhouden, dat de Duitsers nu minder aardappelen eten dan vroeger, zij verwezen naar de re cente aardappel-crisis in de Bondsre publiek. Toen de aardappelprijzen stegen tot boven de zestig pfennig per pond, trokken drommen Westduitsers in de grensgebieden van Groningen tot Limburg naar de Nederlandse win kels om er voor twintig cent per pond aardappelen te kopen. Hele Westduit- se gezinnen hebben zich breuken ge sjouwd aan de tien kilo aardappelen, die men per persoon over de grens mocht brengen. H i Nlh stuurscollege en de eilandsraad grove lijk wordt verwaarloosd. Op grond hiervan en op de overwe ging, dat de wetgeving van de Antillen aan de regering van dat land geen mid delen biedt om in een geval als dit de nodige bestuursmaatregelen te treffen, werd bjj algemene maatregel van rijks bestuur van 30 januari bepaald, dat voor zover het Curagao betreft alle bevoegd den en verplichtingen, welke in de eilan denregeling van de Antillen of enige andere wettelijke regeling aan het be stuurscollege waren opgedragen, aan de gezaghebber behoorden. Hoewel de gezaghebber van Cura gao nog niet officieel een datum bekend maakte, mag worden aangenomen, dat volgende week woensdag de eilandsraad van Curagao bijeenkomt om een nieuw bestuurscollege te kiezen, zo wordt uit Willemstad gemeld. Gezien het ontbre ken van enig akkoord tussen beide groe peringen in de raad, is het vrijwel ze ker dat het nieuwe bestuurscollege zal bestaan uit leden van de Democratische Partij en van de Konstructieve Volks partij, met uitsluiting van de samen werkende partjjen, die de grootst mo gelijke minderheid in de raad vormen. (Van onze parlementaire redacteur) DEN HAAG, 14 juli De Tweede Ka mer heeft de toetreding van Nederland tot de internationale suikerovereenkomst goedgekeurd. De nieuwe overeenkomst wil evenals de oude de export naar de vrije wereldmarkt beperken tot zodani ge hoeveelheden, dat de behoeften van de wereldmarkt gedekt worden en de prijzen geen overdreven schommelingen ondergaan. 25 exporterende en 9 im porterende landen zijn op 1 januari par tij geworden bij de overeenkomst. Minister Marjjnen heeft er de nadruk op gelegd, dat de gebeurtenissen op Cu ba duidelijk hebben aangetoond van hoe veel belang de conventie is. De verkoop- politiek van dit belangrijke suikerland is opnieuw bijzonder agressief gewor den. De minister zei, dat het ernstig on der de ogen moet worden gezien, ook de E.E.G. tot de overeenkomst te doen toetreden. SCHIPHOL, 14 juli Gistermiddag is een 60-jarige tuinder uit Castricum met zijn 57-jarige vrouw aan een trieste reis naar hun stervende zoon in Nieuw- Zeeland begonnen. In onze vorige editie meldden wjj, dat de ten dode gedoem de emigrant naar Nederland zou wor den vervoerd, maar zijn toestand is zo danig verergerd, dat de doktoren het niet verantwoord achten, dat hij de reis maakt. Het tweetal vertrok met een toestel van de BEA naar Londen. Daar had den twee passagiers van het lijnvlieg- tuig van de BOAC, dat gisteravond naar Sydney vertrok, hun plaats aan ae zwaar getroffen ouders afgestaan. Het toestel was namelijk geheel vol- feboekt. Morgenmiddag wordt het in ydney verwacht en de volgende och tend zullen de heer en mevrouw B. met een derde vliegtuig doorreizen naar Oakland op Nieuw-Zeeland. De 27-jarige zoon emigreerde zeven maanden geleden naar Nieuw-Zeeland en iedereen meende dat hij kerngezond was. In de lente liet h;j zijn verloofde overkomen. Zij trouwden zaterdag 11 juni van dit jaar. Bjjna terstond na zijn huwelijk be gon de jonge emigrant ziekteverschijn selen te vertonen, doch pas een week geleden kregen zijn ouders bericht, dat hij in een ziekenhuis van Waikato op Nieuw-Zeeland was opgenomen. Daags voor zijn 60ste verjaardag hoorde de vader uit een door Reuter overgeseind bericht, dat zijn zoon aan leukemie (een bloedziekte) leed en dat de doktoren hem hadden opgegeven. Zowel in Nieuw-Zeeland als in Ne derland verwekte dit bericht bij tal lozen veel medelijden. Er werd koortsachtig gepoogd de gelden bijeen te brengen om de zieke met zijn jonge vrouw nog tijdig naar Nederland te laten terugkeren, maar t<pen dit in enkele dagen vrijwel gerégeld was bleek zijn toestand dermate verslech terd te zijn, dat hij de reis niet meer kon maken. Daarop sloegen verschillende particu lieren en instellingen de handen ineen en boekten passage voor de ouders naar Nieuw-Zeeland. Lang niet al het geld is reeds beschikbaar. Het is een dure reis, want beide ouders zullen na de be grafenis van hun zoon in Nieuw-Zeeland naar Nederland terugkeren met hun jonge schoondochter. Het is de eerste vliegreis van de tuin der en zijn vrouw, en afgezien van een kort bezoek aan de Expo in Brussel zijn ze nog nooit in het buitenland ge weest. Maar het is tevens de meest trieste reis, die ze ooit hebben gemaakt AMSTERDAM, 14 juli Toeristen voor Joegoslavië moeten beschikken over een geldig paspoort en een vi sum. Zij kunnen dus niet volstaan met een paspoort, dat verlopen is, zoals zaterdag ln 's Lands Kroniek werd vermeld. UTRECHT, 14 juli Gisterenmiddag zijn twee kleuters alhier bij ongevallen betrokken geweest. De een verdronk, de ander werd zwaar gewond. Rond het middaguur raakte de tweejarige Gerard Kooyman in een onbewaakt o- genblik al spelende in een sloot naast het huis van zijn ouders in de Ever- hard Maijsterlaan. Toen een buurman het jongetje later ontdekte, leefde het al niet meer. Later in de middag viel de driejari ge Audie Visser in de Degeerlaan uit een raam. dat hijzelf had opengemaakt. Het kind kwam drie en een halve me ter lager op een betonnen balkon terecht en moest met ernstig letsel aan het hoofd naar het ziekenhuis worden ver voerd. DEN HAAG, 14 juli Prinses Irene is dinsdagochtend per trein naar Lau sanne vertrokken, teneinde aldaar deel te nemen aan de oecumenische jeugdconferentie, welke gisteren ge opend is. DEN HAAG. 13 juli Tot burge meester van Kesteren is met ingang van 1 augustus benoemd de heer D. J. Pott, thans chef der afdeling financiën ter gemeentesecretarie van Ridder kerk. De heer Pott behoort tot de A.R.- partij. (Advertentie) Vul Uw camera altijd in de schaduw! Fel zonlicht kan de film doen sluieren.- „Nee, ik ben geen vechtjas. Ook zoek ik het avontuur niet. Eigenlijk ben ik een heel rustig man," zegt op overtuigende toon de 82-jarige heer M. Cohen uit Den Haag. Behalve vier dapper heidsonderscheidingen en vier andere militaire distincties die hem zijn verleend, is er niets dat aan de waarheid van die woorden doet twijfelen. Woens dag 13 juli is hij gehuldigd om dat het toen zestig jaar geleden was dat hij de hoogste onder scheiding kreeg uitgereikt, die maar voor een soldaat is weg gelegd: de Militaire Willemsorde. Dat gebeurde op Java, voor het front van de troep, zoals dat ge bruikelijk is. Hij kon zich toen met zijn 22 jaar de jongste dra ger van de Willemsorde noe men. Het verhaal dat aan de heldendaad voorafging een harde episode uit de Atjeh-oor- log vertelt de heer Cohen niet gemakkelijk. Telkens moét je vragen; en wat gebeurde er toen. En dan komt er weer een stukje, in sobere woorden, als gold het een dagje-uit. Ten slotte blijkt dit: de cavalerie, waar ook de jonge korporaal Miechel Cohen toe behoort, krijgt tot opdracht „vuur uit te lokken." „Een manoeuvre waarbij je je bloot moet geven," zegt de heer Cohen. Van drie kanten kwam er vuur, zodat men zonder verdere verkenning wist waar de Atjehers zaten. Toen korporaal Cohen op zijn kittige Sandelwood terug draafde om dit te rapporteren zag hij plotseling het paard van wachtmeester Verbeek zonder berijder uit het struikgewas komen. Het was duidelijk dat Verbeek, die naar Nederlands- Indië was gegaan omdat hij niet, zoals zijn vader wenste, voor arts wilde studeren, dood of gewond was achtergebleven. „Je weet dat als de man gewond is, hem een verschrikkelijke dood wacht. Of hij zou door de Atjehers gemarteld worden of letterlijk opgegeten worden door de mieren, die op de lucht van zijn bloed af zouden komen," zegt de heer Cohen nu. „Je denkt op zo'n ogenblik niet: zal ik het doen of niet. Je doet het." Kor poraal Cohen vond de wachtmeester inderdaad. Onder een hagel van rots blokken (zo vocht men toen nog daar), maar ook onder geweervuur, had hij hem moeten zoeken. De man had schotwonden in been en schouder. Cohen steeg van zijn paard, legde de wachtmeester er op en ging terug. Halverwege zag hij drie Atjehers naderen. „Ik wilde naar mijn karabijn grijpen" hij doet het nu, rustig gezeten in zijn stoel, automatisch weer. „Maar zij was er niet; ik had het wapen achtergelaten. Terug ging het, met het paard aan mijn hand en de gewonde man er op. De Atjehers stonden daar zo verbaasd van dat zij vergaten te schieten en dat werd onze redding. Hoewel, lang duurde hun verbouwereerdheid niet. Zij vuurden weer: de arme Verbeek kreeg nog een schotwond en ook mijn paard werd getroffen. Inmiddels had ik mijn karabijn weer. Ik schoot twee mannen neer en de derde nam de benen." De heer Cohen zou nog vele verhalen kunnen ver tellen. Andere schokkende feiten in dezelfde eenvoudige bewoordingen. Want ook die drie andere dapperheidsonderscheidingen heeft hij niet ge kregen omdat hij zo stram in de houding kon staan. Om over de vier overige distincties („die kreeg ik alleen maar omdat ik er bij was") maar te zwijgen. De militaire loopbaan van de heer Cohen is zeer langdurig geweest. Hij heeft op Lombok tegenover de lansdragers gestaan in 1897, maar in 1942, op 64-jarige leeftijd was hij nog militair. Hij meldde zich vrijwillig om de Jap te bevechten. Eerste luitenant was hij toen, „Mijn vrouw wilde me er van weerhouden vanwege mijn leeftijd, maar ik zei haar: toen ik de Wil lemsorde kreeg heb ik trouw gezworen. Moet ik dan nu meineed plegen? Ik wil mij niet. achter mijn leeftijd verschuilen." Ook in die tijd zorgde hij weer voor gedurfde en spectaculaire acties. Het Bronzen Kruis en de Ver- zetsster Oost Azië werden zijn deel, nadat hij in 1945 uit krijgsgevangen schap was gekomen. Het leger is zijn illustere voorman niet vergeten. Woensdag bracht het Trompetterkorps van de Cavalerie uit Amersfoort hem een aubade voor het moderne bejaardentehuis, waar hij nu met zijn vrouw woont, 's Mid dags teas er een receptie. Op de enige plaats die een juiste entourage is voor deze man: een kazerne.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1960 | | pagina 5