Superduikboten metPolarisraketten
Mens mindere van techniek aan boord
van Amerikaanse onderwaterkruisers
Flos Floriadis
i
(Slaeryn
Drink Cfaeryn a/srjonye moeksjm,
m
u
m
Revolutionaire
ontwikkeling
Onoverzienbare
consequenties
Superieure combinatie
WEEKMARKTEN
IN ROTTERDAM
Fluor in water tegen
tandbederf
Commissariaat voor
oorlogsschade
opgeheven
V B
WOENSDAG 3 AUGUSTUS I960
KOMENDE HERFST zullen twee Amerikaanse duikboten, die
het ideaal van Jules Verne's „Nautilus" zo mogelijk nog over-
tieffen officieel bun proefvaarten beëindigen en aan de vloot
der V. S. worden toegevoegd. De „George Washington" en de
„Patrick Henry" zijn de voorlopers van een eskader slagschepen-
onder.water, die thaus op de Amerikaanse werven op stapel staat.
En het is niet uitgesloten, da de ervaringen, die met deze enorme
leviathans worden opgedaan op langere termijn zullen leiden
tot een totale omwenteling in de geschiedenis van de zeevaart.
Voor het ogenblik echter zijn de „George Washington" en de
„Patrick Iïenry" het Amerikaanse antwoord op de Russische
uitdaging aan de wereld. Bewapend met de onlangs voor operatio
neel gebruik gereed gekomen Polaris-raketten, die onder water
kunnen worden gelanceerd, verschaffen zij het arsenaal van de
vrije wereld een machtig wapen, dat opweegt tegen de Russische
raket.suprematie van het ogenblik en tevens hoe paradoxaal
dit ook lijkt een misschien beslissende stoot kan geven voor
het hervatten der thans vastgelopen ontwapeningsbesprekingen.
11
Polaris-tweetrapsraket kort na de
lancering. Het projectiel is onder
water afgevuurd. Omringd door
schuimende watermassa's springt
de raket metershoog boven het
zee-oppervlak uit.
Deze enorme superduikboten
zijn er op gebouwd het grootste
deel van hun leven op grote diepte
door te brengen. De romp is drup
pelvormig, waardoor minder weer
stand van de omringende water
massa's wordt ondervonden. De
juiste topsnelheid is uiteraard ge
heim, maar wel is bekend, dat zij
sneller kunnen varen dan 30 kno
pen en dat is aanzienlijk sneller
dan de vaart van een torpedojager
tijdens hoge golfslag, waar overi
gens een duikboot op 30 meter
diepte niet de minste last van on
dervindt.
Zie Gods Schepping
PAGINA 6
- m.*
-
§||pi
m
Mens 'n zwak element
aToeomkrach?evoortbewogir^"oppervlakte- Komende herfst zal de George Washington' Amerika's eerste onderwaterkruiser aan de vloot wor
toege voegd.
Wigny naar Den Haag
Weer overstromingen
op Formosa
Scholen in Mariahoeve
Haagse raad weigert
medewerking
„Handtekeningen-jagerij"
voor nieuwe U.L.O.-school
En de Russen....?
Als u zich UIT
echt thuis wilt voelen...
Alsu THUIS
gezellig „uit" wilt zijn...
Bogen bunnen -niet altijd gespannen zijn. Zeker, we leven
in een drukke wereld. We nemen beslissingen. We bakken
knopen door. Maar nu en dan moeten we de touwtjes
laten vieren. Oat is nodig. Daarom vieren we een verjaardag.
Daarom vieren we. gewoon, onze rust Voor niemand te
spreken... tenzij voor de mensen die méé kunnen doen.
Meedoen aan een gezellige conversatie. Meedoen aan het
waarderen van een vriendelijk glas Claeryn I
De „jonge" vóW imSen
die méé luumn doenl
UOöïSJe
JONGE JENEVER
fris-en tintelend,
zacht van smaak!
In de fles die-u pakt.
Totaal nieuw wapen voor het
arsenaal van de vrije wereld
ra
Vergelijkingen tussen c°n,v(;
duikboten en schepen van het type ais
de „George Washington" en „Patrick
Henry" gaan even mank als die tussen
een wastobbe en een oceaanstomer. Zelfs
de modernste duikboten uit de tweede
wereldoorlog waren nog gedwongen lan
gere tijd aan het zee-oppervlak dan on
der water te varen. De zuurstofvoorraad
moest immers op gezette tijden worden
ververst, terwijl ook het opladen van de
batterijen, die de energie voor de voort
stuwing onder water leverden, aan de
oppervlakte moest gebeuren.
Deze noodzaak om boven water te
komen was de kwetsbare Achilleshiel
van de conventionele duikboten hetgeen
vooral aan het einde van de tweede we
reldoorlog, toen de opsporings- en be
strijdingsmiddelen geperfectioneerd wa
ren, ook wel duidelijk gebleken is. Op het
ogenblik met de verdere vervolmaking
van het anti-duikbootwapen zou het op
duiken van een conventionele onderzeeër
in vijandelijke wateren praktisch gelijk
staan met zelfmoord.
Maar ook onder water waren de conven
tionele duikboten, weliswaar vernuftig ge
construeerde, maar desalniettemin vrij
primitieve wapens. De snelheid onder
water was zeer beperkt, zodat bijvoor
beeld een snel schip als de „Queen Mary"
tijdens de oorlog zonder een begeleidend
convooi marineschepen vrij op de oceaan
kpn kruisen. Het beste wat een duik
bootcommandant kon doen was op de
convooiroutes op de loer liggen en
hopen, dat hij een niet al te snel schip
voor de lenzen van zijn periscoop zou
krijgen. En zelfs dan was het nog een
gok of de torpedo niet voor, achter of
onder de prooi door zou schieten In het
begin van de afgelopen oorlog boekten de
Duitsers met deze methode nog grote
successen, maar de toepassing van radar
en sonar (waarmee het geluid van de
schroeven ontdekt kon worden) en de
toenemende kracht van de geallieerde
vloot maakten het uitvaren van de U-
boten een steeds hachelijker onderne
ming
Met de ontwikkeling van de atoomduik
boten „Nautilus" en „Skate", meer te
danken aan het koppige doorzetten van
de eenvoudige zee-officier Rickover dan
aan de vooruitziende blik van de Ameri
kaanse admiraliteit, is de revolutionaire
ontwkkeling van het duikbootwapen fei
telijk begonnen. Door de toepassing van
de atoomkracht als energiebron is de
actie-radius van deze schepen vrijwel al
leen beperkt door het feit, dat de be
manning moet eten om in leven te blij
ven, en dus zo nu en dan verse voedsel
voorraden aan boord genomen moeten
worden. Schepen van het type „Nauti
lus" en „Skate" kunnen langer en dieper
duiken dan welke conventionele duikboot
ook. Aangezien de atoomreactor geen
zuurstof nodig heeft, werd ook het zuur
stofprobleem goeddeels opgelost. Maar
met dit al blijven het duikboten, die zich,
om hun torpedo's te lanceren, in de
buurt van de met talrijke bestrijdings
middelen uitgeruste vijand moeten be
geven Uit de ervaringen opgedaan met
„Nautilus", „Skate" en de experimentele
duikboot „Albacore", die een volkomen
andere vormgeving had dan de normale
duikboot, zijn de „George Washington" en
„Patrick Henry" geboren.
De 80 tot 100 man bemanning is ver.
deeld over 3 dekken met ruime stahoog
te; reeds zijn nog grotere schepen met
vier en meer dekken ontworpen. Langs
chemische weg wordt de giftige kool-
dioxyde uit de lucht verwijderd. De
eigen zuurstofvoorraad is groot genoeg
om de bemanning een maand lang in
„Wij komen wat later thuis. Het is
fantastisch hier. Ik heb mij zelden zo
dicht bij God gevoeld. Ja, we hebben
de sleutel van de achterdeur bij ons.
Aan de telefoon stond een eerwaarde
zuster, drie andere zusters stonden om
haar heen. Ze dwaalden al de hele dag
over de Floriade en zij konden er niet
genoeg van krijgen. Het aantal religieu
zen, dat de tuinbouwtentoonstelling
bezoekt is zeer talrijk en natuurlijk
gaat de bijzondere aandacht uit naar
de internationale foto-tentoonstelling
„Zie Gods Schepping" een bijdrage
van het Konvent van Kerken te Rot
terdam, waaraan alle Protestantse Ker
ken, de Rooms-Ka+holieke Kerk, en
Joodse gemeente en het Leger des Heils
hun bijdrage schonken. Ook de unieke
inzending „Bloemen en Planten uit de
Bijbel" kan zich in een grote belang
stelling verheugen-
„Een prachtig avontuur", besloot de
zuster aam de telefoon: daarna dwaalde
zij weer verder over de tentoonstelling,
die door de verschillende bezoekers op
verschillende manieren wordt bezien.
De zusters herkenden in de Flora de
band van de Schepper: er is geen bo
tanische wijsheid voor nodig om zo de
Floriade te zien.
handelsvaart Lang voor de oorlog heb
ben de Duitsers en de Japanners al ge-
experimenteerd met grote handels
onderzeeërs. Deze experimenten zijn ech
ter mislukt omdat bij de toenmalige
stand der techniek geen enkel wezenlijk
voordeel op het traditionele oppervlaJkte-
schip bewezen kon worden. Ook op het
HHÜ
leven te houden, maar bovendien be
schikken de „George Washington" en de
„Patrick Henry" over een apparatuur
om zuurstof aan het zeewater te ont
trekken. In feite zouden deze schepen al
leen door het opraken van de voedsel
voorraden gedwongen kunnen worden
aan de oppervlakte te komen. Maar
ook het voedselprobleem is niet onoplos
baar meer sinds men in staat is uit
algen en wieren in het oceaanwater een
voedzame, vitaminenrijke en naar de
kenners beweren zelfs smakelijke kost
bereiden.
De mens is eigenlijk het enige zwak
ke element in deze wonderwereld van
technisch vernuft. Hij is er namelijk
lichamelijk noch geestelijk tegen opge
wassen al te lange perioden opgesloten
te zijn in de besloten ruimte van een
duikboot, al is die ook nog zo groot
en zoals de „George Washington'"
voorzien van radio- en filmappara
tuur, een koffiebar en zelfs een gym-
nastieklokaaltje. Bij de Amerikaanse
marine heeft men dit probleem, dat
straks bij de ruimtevaart een nog veel
grotere rol zal spelen, moeten oplos
sen door voor iedere boot twee beman
ningen te trainen, die elkaar regelma
tig om de 2 3 maanden zullen aflos
sen.
Eén moeilijkheid bleef nog onbespro
ken: de navigatie. Maar ook deze is
inmiddels geen probleem meer. Met
een nieuw type periscoop heeft de com
mandant aan één ster genoeg om nauw
keurig zijn positie te bepalen. Hij be
hoeft daarvoor slechts 3 tot 5 seconden
te stijgen tot periscoopdiepte Wordt het
zicht belemmerd door mist of wolken,
dan kan hij, zij het iets moeilijker, na
vigeren met behulp van een radio-sextant.
Wanneer de Amerikanen over enkele
jaren hun program hebben voltooid om
positiebepaling in een ogenblik mogelijk
te maken met behulp van een net van
navigatie-kunstmanen, kan een elektro
nisch brein zelfs al het werk van de
navigator overnemen.
Het nog niet te overzien welke con
sequenties de ontwikkeling van het duik
bootwezen zal hebben voor de normale
scnip Dewezen son woruen. .jvr. oj> nc»
schip nog betere kansen dan de handels
onderzeeër. Maar op lange termijn? Het
is in ieder geval heel wat prettiger voor
passagiers, bemanning en lading om op
dertig meter diepte in rechte lijn op
de haven aan te koersen dan aan de
oppervlakte tegen een woedende or
kaan op te boksen. En wat te denken van
een korte route onder de Noordpool door?
De „George Washington" en de „Pa
trick Henry" en de vloot thans op stapel
staande superduikboten zijn intussen voor
een ander doel bestemd: de vernietiging
van de vijand. En ook daarvoor zijn zij
superieur uitgerust nu de befaamde Po-
laris-raket, die onder water kan worden
afgevuurd voor operationeel gebruik ge
reed is. De „George Washington" kan 16
van dergelijke raketten meevoeren, die
een actieradius hebben van 1200 mijl en
waarvan de atoomlading groot genoeg is
om een middelgrote stad volledig te ver
nietigen.
De combinatie superduikboot-Polaris-
raket is een machtig wapen. Onontdekt
kan de duikboot tot vlak onder de vijan-
BRUSSEL, 2 augustus De Belgische
minister van buitenlandse zaken Pierre
Wigny heeft vandaag na afloop van een
kabinetsvergadering tegen verslaggevers
gezegd, dat hij voornemens is binnenkort
naar Londen, Den Haan en Bonn te gaan
ROTTERDAM. 2 augustus. B. en W.
hebben bij de raad een voorstel ingediend
om de plaatsen, waar thans_ markt gehou
den wordt, door een besluit vast te leg
gen. De algemene weekmarkten stellen zij
voor te houden op:
dinsdag en zaterdag op de Binnenrotte,
woensdag en zaterdag op de Hillelaan
en het plein van de Puteselaan bij de
Maashaven,
donderdag en zaterdag in de Spanjaard
straat,
donderdag aan het einde van Sara
Burghartweg bij de Aveling,
vrijdag in de Van Noortwijckstraat,
dinsdag na Pinksteren aan de Coolsingel
tussen Beursplein en Bulgersteyn.
De pluimvee- en poelierswarenmarkt
op het Pijna-'.rerplein,
de groothandelsmarkt voor bloemen,
bomen en planten in de Teilingerstraat,
de automarkt op het Noordplein,
de groothandelsmarkt voor groenten en
fruit op het Noordplein, de Rechter- en
Linker Rottekade en de Zaagmolenkade,
de boekenmarkt op de Nieuwenmarkt.
Het besluit zal worden geacht in wer
king te zijn getreden per 1 januari 1960,
terwijl voor de markt aan de Sara Burg
hartweg 2 juni 1960 zal gelden.
ROTTERDAM, 2 augustus. Het Rot
terdamse rdslid D. A. van Moute (lib.),
die tandarts is, wiist op de tandbederf-
werende invloed die uitgaat van fluor,
wanneer dit toegevoegd wordt aan drink
water. Dit feit wordt be.-estigd zowel in
een rapport van de Gezondsheidsraad van
begin juni 1960 en in een resolutie op de
algemene vergadering van de internatio
nale dentistenfederatie in Dublin op 25
juni 1960. alsmede in conclusies van het
congres der Ned. Mij. tot Bevordering der
Tandheelkunde te Hilversum in juni 1960.
Hij wijst erop, dat binnenkort in het
Staatsblad zal worden afgekondigd, dat
de eigenaar van een waterleidingbedrijf,
zo hij daarom vraagt aan de minister van
Sociale Zaken en Volksgezondheid, toe
stemming kan verkrijgen, fluor aan het
water toe te voegen. Op grond van het
vorenstaande verzoekt hij B. en W. op
korte termijn stappen te ondernemen om
tot fluoriderir.a van het drinkwater te
Rotterdam te geraken.
TAIPEH, 2 augustus (UPI) Mld-
den-Formosa, nauwelijks hersteld van
de grote watersnoodramp van het vo
rig jaar, wordt opnieuw geteisterd
door overstromingen, ontstaan btj het
overtrekken van een wervelstorm. Tot
dusver werden veertien doden gebor
gen. Drie mensen worden nog ver
mist, ruim 120 werden gewond. Naar
verluidt zijn 30.000 mensen dakloos ge
worden. Minstens twintig dorpen wer
den door het water meegesleurd. An
dere plaatsen zijn van de buitenwereld
afgesloten.
Het ergst getroffen is het rfistbouw-
igebied aan de Westkust dat ook bij de
watersnood van het vorig jaar zeer
zwaar te lijden heeft gehad. De wer
velstorm bevindt zich volgens de
laatste gegevens in de nabüfreid van
thet Chinese vasteland.
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG, 1 aug. De strijd om'
i scholen te kunnen stichten in de nieu
we wjjk Mariahoeve blijkt zo hevig te
zijn dat een schoolbestuur op onregel
matige wijze handtekeningen heeft
verzameld om zodoende aan het door de
wet vereiste aantal te komen. De wet
houder van onderwijs de heer J. van
Zwijndrqgt sprak zelfs van handteke-
ningenjagertj en hü zei dat de ouders
onvoldoende waren voorgelicht. Bü on
derzoek door de gemeentelijke inspectie
was gebleken dat een aantal handteke
ningen geen rechtskracht bezit, om
dat bijvoorbeeld de ouders hun kind
eerst naar de betrokken ulo (van de
vereniging christelijk nationaal onder
wijs) wilden doen als het zou zakken
voor het toelatingsexamen middelbaar
onderwijs. Als de ongeldige stemmen
van het totaal worden afgetrokken blij
ven er te weinig over, zodat B. en W.
voorstelden de gevraagde medewerking
te weigeren.
Mr. Hangelbroek (prot. chr.) bestreed
de opvatting van de wethouder en zei
dat de handtekeningen wel geldig zijn.
Ook de K.V.P.-onderwijsdeskundige
mevr. Duchateau-Passtoors verklaarde
zich voor de medewerking. Beiden had
den als lid van de raadcommissie voor
het onderwijs géén bezwaar gemaakt
tegen het weigeren van medewerking.
Mr. Aalberse (K.V.P.) stelde voor de
zaak terug in de commissie te brengen
maar dit bleek onmogelijk omdat de
termijn binnenkort afloopt. Tenslotte
werd het voorstel van B. en W. om de
medewerking te weigeren met 32 tegen
8 stemmen aangenomen. Vóór was Je
prot.-cbr. fractie en mevrouw Ducha
teau-Passtoors.
delijke kust sluipen. Een mechanisch 1
brein controleert voortdurend de koers
en de afstand tot het doel en brengt de
gegevens over naar het richtmechanisme
in de raket. Wanneer de commandant het
moment om te vuren' aangebroken acht,
laat hij zijn duikboot ver beneden pe
riscoopdiepte zweven. Een druk op de
knop en de Polaris-raket schiet door
een lading samengeperste lucht aange
dreven vertikaal omhoog naar de opper
vlakte, waar de raketmotor automatisch
start om het monster feilloos op het
doel, 1200 mijl verder, te richten.
Onmiddellijk nadat de raket gelan
ceerd is, kan de duikboot de benen ne
men en zich verliezen in de diepten van
de oceaan, voordat de vijand weet door
welke ramp hij getroffen is. Eén duik
boot, 16 raketten: 16 steden
Volgens de laatste berichten beschikken
ook de Russen over raketten, die onder
water afgevuurd kunnen worden. In Ame
rikaanse kringen zijn deze berichten, af
komstig van de opperbevelhebber der
Russische zeestrijdkrachten, admiraal
A. G Golovko, met een sceptisch schou
derophalen ontvangen. Zelfs al zouden
de Russen beschikken over raketten van
het type Polaris, zo redeneert men daar,
dan onbreekt het hen nog aan duikbo
ten van het type „George Washington".
Het enige Russische schip met atoom
voortstuwing is immers de ijsbreker
„Lenin".
Men realiseert zich intussen in de
Verenigde Staten wel, dat de achter
stand van de Russen op dit terrein slechts
tijdelijk zal zijn. Daarmee zijn alle tot
dusver geldende theorieën inzake verdedi
ging tegen een atoomaanval, gebaseerd op
radarketens, wier waarschuwing onge
veer een kwartier tijd laat voor het on
dernemen van een tegenactie, binnenkort
alleen nog maar van belang voor de
prullemand. De onderzeebootvloten kun
nen immers, lang nadat1 aan de opper
vlakte de stijd gestreden schijnt, vernie
tigende slagen toebrengen.
En dit tenslotte zal wellicht de ont
wapeningsonderhandelaars tot denken
ngf'
dwingen. Want met de komst der s"ne-
duikboten en ï>un bewapening is l(e
lijk het laatste woord gesproken ov®
totale vernietiging welke een toe*0
ge oorlog zal meebrengen, een j,ts
waarin geen overwinnaars doch sl
overwonnenen zullen zijn. Het k"n„.02e'
radoxaal, maar het is dus niet onr%ujK-
lijk, dat de ontwikkeling der supcr°
boten een beslissende stap zal zijn
weg naar de wereldvrede.
DEN HAAG, 1 aug. Het
van Financiën deelt mede, dat nfi t
inwerkingtreding van de liquida"
oorlogs- en watersnoodschade 1 "}etoPge'
missariaat voor oorlogsschade is "fyel
heven. De nog lopende zaken alj
afgewikkeld door het liquf.datiebu^g.
voor oorlogs- en watersnoodschade
vers Deynootweg 10) in Den Haag-
Hóól Claeryn in huis. Voor gezellige gelegenheden.
Vróóg Claeryn... in gezellige gelegenheden. Wanl wie
Claeryn schenkt is een gevierd man. En waar
Claeryn wordt geschonken, daar kan het alleen
maar gezellig zijn i
