Jacht in liet hart van Brussel
op herten en everzwijnen
Middeleeuws centrum met
wereldfaam
Raketbasis in
Rusland tegen
China gericht?
srt£»h"
Trouwlustigen wilden de wijk
nemen naar Schotland maar
kwamen er niet
W addinxvener Bron spoorde
reeds tientallen bronnen op
Zoet of zout water op
k wekersbedri j f
na
TEN JAAR
Wiechert's
dood
Het simpele leven'' lijkt vergeten
maand bit^^755^
Franse mijnenveger in
Hoek van Holland
Waarschuwing
Miljoenste
K.L.M.-passagier
Acht toeristen gedood
bij botsing van bus
ZATERDAG 1 OKTOBER 1960
PAGINA 5
O]) bestelling van keizer Karei V werd tussen lo27 en 1533 in de
beroemde gobelinweverijen var. Brussel een suite van twaalf grote
Wandtapijt -n vervaardigd, voorstellende „de schone jachten van
zijn grootvader Maximiliaun 1. De cartons waren van de hand van
Barend van Orley. Zij dragen het bekende merk van tweemaal de
hoofdletter B, wat betekent Brussel-Brabant, en tussen die letters
een volrood schild. Oorspronkelijk waren zij bestemd voor de grote
feestzaal van het Coudenbergpaleis te Brussel. Later werden zij door
Franse plunderende legers meegenomen naar hun land, waar zij
„eigendom" werden van het Louvre. Van de cartons van Barend
van Orley worden er enige in het Museum van Leiden bewaard.
Als men reproducties van die suite ziet en men vergelijkt ze met
de jAcht in onze tijden, zijn er natuurlijk grote verschillen in de
aankleding der personages en de wapens, ook voor wat de plaatsen
betreft waar gejaagd werd en haar omgeving. Vroeger geschiedde
dat letterlijk tot in 't hart van Brussel; nu moet men in de Ardennen
en in de provincie Luxemburg zijn om op herten en everzwijnen te
jagen.
■mmm.
v -v-
invitatie
Naar Schiphol
Tien jaar geleden overleed de grote Duitse schrijver en dichter
Ernst Wiechert. Als men zijn romans „Het cimpele leven" en „Missa
sine nomine" (beide verschenen hij dè Zuid-Hollandse Uitg. Mij.,
Ad. M. C. Stok, Den Haag) thans ter hand neemt, beseft men pas
goed hoe weinig er naar deze wijze, manende stem is geluisterd.
Zeker, dc heide hoeken zijn hier algemeen bekend, maar men zou j
ze toch 'n nog véél ruimere lezerskring toewensen. En men zou voor
al graag hespeuren, dat men de stem van deze roepende (en dat was
Wiechert!) heeft gehoord en begrepen. Als men om zich heen kijkt,
heeft het er echter meer van dat de mens van nu het „simpele leven"
totaal vergeten is. Alom is er drukte en beweeg, overal is lawaai
de mens kan de stem van zijn eigen hart bijna niet meer horen,
laat staan die van een schrijver, die tot stilte en inkeer maant, en
die de wijsheid en de schoonheid van zijn geschriften pas prijs geeft
in rust en aandacht.
TESTAMENT
Bij toeval ontdekt
De wichelroede
Boring van grote betekenis
Schadelijke zwerfstromen
Grote spanning
mmmmmmmmtmamtmmm
rt-OSfc
Windhonden
Voor vele natuurvolken is de jacht
het enige middel van bestaan, samen
met de visvangst. Voor anderen was en
is zij een „genot", een ontspanning. Als
in de middeleeuwen vorsten en ridders
in oorlogen uitgevochten waren en er
niet meer te doden viel, schakelden ve
len naar het jachtbedrijf over om een
deel van hun tijd door te brengen. Toen
leefden in de wouden van Midden-Euro-
Pa wolven en beren, elanden, herten
vossen en everzwijnen. Het jagen op die
dieren was de edelen voorbehouden. Nu
Piag iedereen jagen die over jachtter
rein beschikt en wel te verstaan jacht-
recht betaalt
Het oudste wapen bij de jacht was de
slinger. Dan kwam de spies en vervol
gens de boog Met de uitvinding van het
buskruit deed het geweer zijn intrede
hij het jagen. Veel jagers noemden en
noemen zich nog: discipelen van Nim
rod, volgens de Mozaïsche overlevering
een zoon van Cus, een geweldig jager en
de stichter van het Babylonische rijk.
Volgens Josephus was hij de bouwmees
ter van de toren van Babel, Birs Nim
rod. De naam Nimrod werd aanvanke
lijk ook gedragen door het sterrenbeeld
van de Grote Jager, de Orion der Grie
ken.
Aan het hof van Brabant werd de kunst
van het jagen vooral beoefend in de 15e
en 16e eeuw, toen het in weelde, pracht
en rijkdom al de andere koninklijke en
prinselijke hoven overtrof.
Voor bepaalde soorten jacht gebruikte
men in onze gewesten valken en gier
valken speciaal daarvoor gedresseerd
en een zéér kostbare liefhebberij. De
valkenjacht was een voorrecht der grand
seigneurs. Er ging daar veel hoffelijk-
Brabantse loophonden
Bulhond en Keffer
BONN, 1 okt. (AFF). Het maand
blad „Die Bundeswehr", het orgaan van
het Westduitse leger, meldt in een arti
kel. dat de Sovjet-Unie meer dan tien
bases voor l,et lanceren van interconti
nentale raketten met een hereik van
achtduizend kilometer in permanente
staat van alarm houdt, en meer dan der
tig bases voor raketten met een bereik
van twee en een half duizend kilometer.
In dit artikel, waarvan de schrijver
zich beroept op de „jongste informaties
van betrouwbare hUngen uit de Wes
telijke inlichtingendienstenwordt te
vens eemeld dat m zeventien steden
van de Sovjet-Unie fabrieken voor de
produktie van raketten zijn gevestigd
™„_dat bierl^,.Z met H-"omk
enorme raketten, uitgerust
men, worden gemaakt.
Vogens het orgaan zijn ^hlt
gelegen in het westen van Rusland, het
noordwesten van Siberië en T„
uiterste oosten van de Sovjet-Unie. I
Magnitogorsk, gelegen in het °eralfrê
bergte, zouden zich voorts nog and,eQ,
lanceerbases bevinden. De lanceermsiai-
laties zijn volgens het blad op Chinese
doelen ingesteld. Voorts zouden bases
zijn ingericht in het dal van de Amoer-
rivier, in de nabijheid van KomsomolsK,
op een afstand van ongeveer 1600 km.
Peking een 2000 km. van Tokio, evenals
in Anadyr, waar de meest noordelijke
oasis gelegen is, op een afstand van 910
*tïl- van Nome en Alaska, en in Okha,
°P het eiland Sachalin.
Op het schiereiland Kamtsjatka is
grote activiteit geconstateerd. De Wcs-
'élijke inlichtingendiensten zouden vol-
gens „Die Bundeswehr" tussen twee
ijwel ontoegankelijke bergplateaus een
danAs voor raketten met een bereik van
P9. km hebben ontdekt, die tegen China
st-hijnt te zijn gericht.
heid tegenover de dames mede gepaard,
die dat pralerig vertoon zeer waardeer
den. Zij zelf namen aan de jacht deel.
maar waren er toch vooral om het ge
zelschap te charmeren en fierheid te be
leven om de weelde, die daarbij door
haar gemaal werd tentoongespreid, om
rivalen de loef af te steken.
In de tijd der grootste „uitstraling
van weelde en prestige yan bet hertog
dom Brabant, toen Brussel de rijke hoofd
stad der hertogen onder de scepter der
machtige prinsen van het huis Bour-
gondië-Oostenrijk als stad de parel van
het westen was, kende de jacht daar
haar hoogtepunt.
Het was in het naburige Bosvoorde,
dat paarden, honden en roofvogels wer
den afgericht voor de jacht op alle soor
ten lopend en vliegend wild. Dat cen
trum had een wereldfaam. Het stond
onder leiding van een opperjachtmees-
ter, die altijd een man van hoge afkomst
was Vreemde hoven zonden hun specia
listen naar Bosvoorde, om zich daar in
het jagersvak te perfectioneren.
Een vereniging van bewonderaars
van bet Zoniënwoud heeft door haar se
cretaris Vlemincq een studie doen schrij
ven over de jachten in dat woud in
vroeger eeuwen. Zij brengt veel wetens
waardige bijzonderheden, waaruit onder
andere is op te maken, dat dit toen
nog vlak bij Brussel gelegen bos eigen
lijk het uitgangspunt was van de harts
tocht der hertogen van Brabant voor de
kunst van het jagen. Gelegen tussen Leu
ven en Brussel, de twee successieve
hoofdsteden van hun staten, strekte het
bos zich letterlijk uit tot aan de poorten
van hun paleis op de Coudenberg, daar
waar nu het koninklijk paleis staat!
Dat aloude Brabantse bos was een
ideaal, terrein om te jagen. Het was heu
velachtig genoeg om er de „koninklijke
sport" der parforcejacht te beoefenen.
Maar niet alleen dat soort: ook de
eveneens „koninklijke" valkenjacht
kon er geschieden en de grofwildjacht,
de jacht met de staande hond, de jacht
op waterwild, de drijf- en vangjacht,
fretteren en de jacht met netten.
Voor de valkenjacht werden valken
afgericht om, wanneer zij op een gege
ven ogenblik worden opgeworpen, een
in het luchtruim vliegende reiger of duif
of andere vogel aan te vallen. De ja
gers beneden volgden dan met spanning
de strijd, die daar hoog tussen twee vo
gels werd geleverd.
De parforcejacht was en is nog
een combinatie van honden-, jacht- en
rij sport, vooral toegepast bij een herten
jacht, waarbij een bos of althans een
grote oppervlakte daarvan door een
groot aantal personen werd afgezet.
Speurhonden werden losgelaten en na
dat het hert door deze was opgejaagd,
werd het door andere honden achter
volgd, En door te paard gezeten jagers.
Het is in dat soort jacht, dat onze no
bele voorouders zich het meest als ja
gers uitleefden. Zij konden daarbij an
deren hun moed, uithoudingsvermogen,
handigheid en jagersinstincten laten be
wonderen, vooral voor de vrouwelijke
deelnemers tentoon gespreid.
De bodemgesteldheid, het dichte ge
boomte en een vijver hier of daar, gaven
de opgejaagde herten gelegenheid zich
vrij lang buiten de beten der honden en
de spiesen en mensen der jagers te hou
den.
Een zware jacht was en is ook nu nog
die °P everzwijnen welke allesbehalve
gemakkelijke klanten zijn. Daar komt
veel bij kijken en zij is lang niet altijd
zonder gevaar, want „chargerende"
everzwijnen hebben véél jagers het le
ven gekost.
De suite der door Orley getekende
wandtapijten van de „schone jachten
van Maximïüaan" geeft van jachten
eeuwen geleden in het Zoniënbos mar
kante taferelen te zien, die zich in idyl
lische landschappen bij Brussel afspeel
den. Bij een hertenjacht treden eerst
de pikeurs, de mannen, die de honden
leiden, in het gelid, met elk éen speur
hond daarbij. Deze laatste moet over een
scherp reukorgaan beschikken. Aan een
lange leiband gehouden, lopen zij met de
neus tegen de grond, snuffelend naar
sporen. Zij zün er op gedresseerd nooit
te blaffen om het wild niet op te jagen.
Heeft de speurhond iets waargenomen,
dan blijft hij staan of gaat liggen, om
daardoor de pikeur te verwittigen, dat
wild in de buurt is. De pikeurs moeten
aan de indruk van de poot van een dier
of van wat het eventueel verder heeft
achtergelaten, kunnen uitmaken of het
een mannelijk of een vrouwelijk hert be
treft of het jong of oud is, of het verse
sporen zijn en welke richting het dier is
uitgegaan. Goede pikeurs moeten zelfs
kunnen zeggen of men met een schuw
of met een niets vermoedend dier heeft
te doen, want een hert waarop reeds eer
der werd gejaagd en dat toen wist te
ontkomen, blijft altijd wantrouwig en is
vol listen, om eventuele andere volgers
zijn spoor bijster te maken.
Als een spoor werd gevonden, braken
de jachtmeesters hoogstaande takjes
door, daarvan het bovenste deel bleef
hangen. Andere takken legden zij op de
rond, het dikste deel in de richting van
het wild- De jagers werden dan op be
lde punten samengetrokken en de
•„„„uike parforcejacht kon beginnen.
p, „pute stond opgesteld, soms wel
honderd honden in vier of vijf striks
nonuei waar naar de veronder-
tnuSn, der pikeurs het opgejaagde dier
stelling der Pn jjet waren doorgaans
Brabantse, zogenaamde loophonden, die
de eerste meute vormden, sterke brak
ken van gemiddelde gestalte. Er waren
in de meuten ook zeer snelle windhon
den, die, omdat zij zo kostbaar waren,
maar in de laatste minuten der achter
volging werden ingezet.
Als de krachten van het hert verzwak-
allali
hon-
ten, bliezen de jach:
Zag het tussen de
den schier geen u
beurde het dik wij:
water wierp om
te ontsnappen. Do'
door op bloed en
nagezet, zoals men
tapijten van de
Maximiliaan kan ziei
dier kreeg dan de d
„hertsvanger" achter
derblad. De afgesnede
werd aan het hoofd
als hulde aangeboden,
zijn huid was ontdaan, i
vaste regelen in stukk
ontvingen de honden a
deel van de buit.
rns hi
blaffi
Reserveer tijdig voor gratis schoonheids-
advies en demonstraties. Thé-Café-compiet
en speciale Elizabeth Arden attracties.
Salon Lijnbaan, Tel. 119055.
poedels om de dieren dol te maken en
van gestalte gedrongen maar sterke bul
honden, met afgesneden oren om de op
gejaagde dieren daar geen vat °P te go-
ven.
De jacht was en is een wrede
sport. Doch wat onze voorouders betreft
zien wij ze zich toch liever met jagen
dan met oorlog voeren „amuseren".
B.
BEURS VOOR MODE
EN HUISHOUDING
De vakbeurs voor het gezin
Bijzondere manifestaties o.a.
vrije-tijds-bestedlng In 't gezin
Interieurverzorging
Femina-cinema
MODESHOW
Elke dag uitreiking v.e. aan
tal waardevolle geschenken
Geopend van 10-17 en 19-23 u
Zondags gesloten
AHOY' GEBOUW
ROTTERDAM
tlm t 2 OCT.
Opgejaagd hert in het water (Barend
van Orley Prentenkabinet Leiden
Copyright A. C. L. Brussel)
zich
chter
at het
de b
ok da
es beluste honden
op een der wand-
ane jachten" van
n. Het stervende
oodsteek met een
het linker schou-
:n rechtervoorpoot
van de jachtstoet
Als het hert van
werd het volgens
Bastiaan lonkte naar Meta en zij naar I Schotland zouden trouwen. Vele stellen
De jacht op everzv
der hartstochtelijk
reeds genoemde ho
d-aa,r ook nog bij t
hem. Wis het licfoe op het eerste ge
zicht? We zouden het niet durven bewe
ren. Zeker is in ieder geval wel dat het
stelletje besloot de grote stap te onder
nemen. Helaas, hun idylle werd wreed
verstoord De ouders van Meta verzet
ten zich iegen die stap. Zij vonden Bas
tiaan voor hun Meta geen goede partij.
En omdat zij nog niet meerderjarig was
en dus de ouderlijke toestemming nodig
had. moest van een huwelijk worden af
gezien.
Edoch, Bastiaan en zijn Meta zaten
niet bij 'de pakken neer. Was er niet een
dorpssmid in Schotland, die Je in de echt
kon verbinden, mits je maar drie weken
in het land was? Had hun vriend Van R.
niet verteld dat hij zelfs een hotelletje
wist waar men zo begaan was met het
lot van de trouwlustige stelletjes, dat die
er drie weken gratis, voor niks en nie
mendal konden logeren? Had hun vriend
niet gezegd er voor te kunnen zorgen
dat zij een Engels adres kregen zodat
zij aan de verplichting - een reisdoel op
te geven of althans een relatie - konden
voldoen?
Ja. het scheen Meta en Bastiaan alles
weer. rozegeur en maneschijn. Met hun
beider vriend Van R spraken zy ét
dat hij passage zou boeken bij de AT",'
dat zij met hun drietjes naar Schipnol
zouden rijden en dat zij na drie weken in
vóór hen hadden de tocht met succes vol.
bracht, waarom zou hei hun niet lukken?
De kranten staan er immers altijd vol
van? Ja. het scheen allemaal te kloppen.
De jongelui gingen op reis, zij bereikten
zelfs Schiphol maar helaas.
Op heterdaad betrapt werden zij naar
huis terug gestuurd Bastiaan werd zelfs
opgesloten jn het Huis van Bewaring in
Dordrecht. Meta keerde terug bij haar
ouders, hun vriend van R. moest voor
lopig ook genoegen nemen met het Rijks
onderdak.
Gistermorgen heeft de Dordtse recht
bank zich intensief bezig gehouden met
de schaking van Meta. Bastiaan ver
scheen als verdachte voor het hekje.
Wat er allemaal over hem en naar aan
leiding van hetgeen zich op de 25ste juli
afspeelde is gezegd, zal nimmer in de
openbaarheid komen. De zaak werd met
gesloten deuren behandeld, zulks zowel
op verzoek van de raadsman, mr. baron
van Lynden als op dat van de ouders van
Meta. Eerst over veertien dagen, als
de rechtbank uitspraak doet. zal bekend
worden op welke wijze Bastiaan voor zijn
daad zal moeten boeten.
Hun vriend Van R„ evenals Bastiaan
en Meta, afkomstig uit Leerdam, ver
scheen daarentegen wel Hij immers had
zich schuldig gemaakt aan medeplich
tigheid. Onomwonden gaf hij toe aan het
hele plan meegewerkt te hebben, omdat,
zoals hij zei. hijzelf ook in dergelijke om-
1 standigheden verzeild was geraakt.
„Daardoor kon ik hen zo goed begrijpen.
Ik had medelijden met ze".
Het adres dat hij de trouwlustigen ver
schafte kende hij evenmin als de twee
geliefden Waar hij het. dan wel vandaan
had? „Ik vond het in een Engels leer
boekje Ik heb het overgeschreven en het
hun gegeven".
De president toonde Van R. de pas
poorten en de ongebruikte passagebiljet
ten. Of hij ze kende? Nee. hij had ze nog
nooit gezien, want de reis was telefonisch
besteld
De officier van justitie noemde Van R-
een man met veel show en fantasie, die
nodig eens wat steviger met beide be
nen op de grond moest gaan staan. Hij
raadde de verdachte aan zijn leven eens
wat anders te gaan inrichten. Ten slotte
eiste de officier drie maanden voorwaar
delijk met een proeftijd van drie jaar en
toezicht gedurende die proeftijd door de
afdeling Dordrecht van het Nederlands
Genootschap tot Reclassering. Uitspraak
over veertien dagen.
DEN HAAG, 30 sept. In verband met
wetenschappelijke onderzoekingen langs
de Nederlandse kust, welke in Nato-op-
dracht zullen plaatsvinden zal de Franse
mijnenveger „Bir Hacheim" (700 ton) een
operatief bezoek brengen aan Hoek van
Holland gedurende de nachten van 3 op 4
en 4 op 5 oktober.
De „Bir Harcheim" staat onder bevel
vtn de captaine de corvette (luitenant ter
zeer der 1ste klasse) Vedef, de bemanning
bestaat uit 3 officieren en 35 schepelingen.
jnen werd niet min-
eleefd. Behalve de
de-soorten kwamen
pas luid blaffende
Op de kwekerij „De Zuidpias" van de
heed J. Vermeer, ergens in het onaf
zienbaar akkerbouwland tussen Wad-
dinxveen en Zevenhuizen, is thans een
even merkwaardig als belangwekkend
experiment aan de gang, dat, indien
het slaagt, van verstrekkende betekenis
zal zijn voor dit tuinbouwgebied. De
Waddinxveense wichelroede-loper, do
heer J. Bron (1„ de wandeling Hannes
Bron genoemd) heeft namelijk op ge
noemd kwekersbedrijf een bron opge
spoord op een diepte van zeventig a
tachtig meter. De deskundigen van het
rijksbureau voor drinkwatervoorziening
zeggen: Er zit daar wel water, maar
zout water. De wichelroedeloper houdt
vol, dat zich op de door hem aange
geven plaats en diepte een bron van
En die schijnt de huidige lezer niet
meer te zoeken. Vooral in Duitsland
is het aantal luidruchtige oorlogsromans
enorm hetgeen aiileen bewijst, dat
er een grote vraag naar is: de leve
ranciers staan graag gereed, om van de
algemene welvaart wat mee te pikken!
Het ergerlijkste is nog wel, dat men
doet alsof men door idealistische motie
ven wordt gedreven.
Dit is echter een drogreden. Men had
beter gedaan, vijfentwintig jaar gele
den naar de dichter Wieehert te luiste
ren, die toen reeds het onweer voelde
naderen. In 134 hield hij in het Audi
torium Maximum van de universiteit
van Munchen een uiterst moedige rede,
waarin hij zich onverbloemd teweer-
9telde tegen de geest van het nationaal-
socialisme en een beroep deed op het
rechtsgevoel van de Duitse jeugd Hij
waarschuwde, dat een op geweld en leu
gen gebouwd regime onvermijdelijk
naar de ondergang zou leiden. Een Duits
student, die deze historische rede had
bijgewoond en korte tijd later zijn va
derland kon ontvluchten, beschreef me
in 1935 Ernst Wiechert als een vitale
gezonde man, dlie levendig sprak soms
met klem zijn stem verheffend.
Toen ik vijftien jaar later de schrij
ver persoonlijk in Amsterdam ontmoet
te. waren zijn sombere voorspellingen
bewaarheid: de wereld was geteisterd
door een rampzalige oorlog, met als na
sleep tal van nieuwe problemen, no
den en dreigingen. Wiechert maakte de
indruk van een oud en dodelijk ver
moeid man en toch was hij pas 62 jaar.
Zijn stem was monotoon en had iets
slop ends. Maar ik herinner mij deze
stem nog altijd, omdat er zo'n grote
rust en wijze mildheid van uitging.
Niet de jaren, doch de gebeurtenis
sen hadden Wiechert's fysieke kracht
gebroken. Hij had lichamelijk veel gele
den, o.a. jn een concentratiekamp, maar
werd geestelijk veel smartelijked ge
kweld, omdat hij. de haast fanatieke pre
diker van de gerechtigheid, liet bewust
zijn van de scruld van een groot deel
zijner landgenoten torste.
Zijn aandacht was z'n leven Jang
vooral op de jeugd gericht en ook tij
dens het gesprek, daj met hein had.
kwam hij hier steeds weer op terug.
Zijn grootste zorg gold de Duitse jeugd,
de jongeren waarvan hij zei, dat ze
„onbevlekte handen" hadden. „Het is l
niet voldoende bekend, dat een ze"
groot deel van de studenten zich tijdens
het Hitler-regime dapper heeft gedragen
en daadwerkelijk verzet pleegde. v\ ïst u
wel, dat ruim 600.000 Duitse verzetslie
den ter dood zijn gebracht? Zes-honderd
duizend. dat wil toch wel wat zeggen.
En veel van hen waren studenten
dus pleitte hij.
Wiechert 's laatste levensjaren waren
verre van gemakkelijk. Hij woonde in
Zwitserland en de Duitse kranten had
den hem herhaaldelijk z'n vertrek uit
Duitsland verweten. Er waren er cue
hem een verrader noemden en anderen
zeiden dat hij naar Zwitserland was ge
gaan „om chocolade te eten". Er is wa
dat betreft in de Duitse pers ondertus
sen wel wat veranderd!
Wiechert voelde zich ziek toen ik nem
sprak. „Ik hoop gauw terug naar nuis
te gaan", zei hij. om mijn nieuwe Doe»
af te maken". Ik zie hem in mijn ner-
innering nog gaan een oud man,
die alles verloren had, behalve zijn ge
loof in de gerechtigheid en in de jeugd.
Hij heeft inderdaad zijn roman nog
voltooid, maar hij hecft hem niet meer
gedrukt gezien, Het was het aangrijpen
de testament „Mis*a sine nomine in
Nederlandse vertaling verschenen als
een deel der bekende Cultuurserie. met
illustraties van Anton Picck.
In deze roman maakte dc auteur de
balans op van wat de oorlog aan goede
en kwade eigenschappen in de mens
heeft wakker geroepen. Hij deed dit m
oen brede, bewogen schildering van de
innerlijke strijd van een paar niannen.
die uit de caos hun geloof in het lo
ven en hun vertrouwen in de mens pro
beerden te redden.
Wiechert groef diep In het zieleleven
van deze mensen. Zoals alle boeken van
zijn hand. is ook „Missa sine nomine"
rijk aan gedachten de overpeinzingen
van een rijp en dichterlijk man, die veel
heeft geleden maar ondanks alles bleef
geloven in de liefde van mens tot mens
s\
ERNST WIECHERT
vertrouwen
en in een uiteindelijke en volstrekte ge
rechtigheid.
Wiechert heeft lijden en het onrecht
veroorzaakt door oorlog en dictatuur,
dubbel gevoeld: aan den lijve en in de
geest Daarom heeft zijn testament zo'n
diepe en beklemmende ondertoon, die
nog heel lang bijft naklinken
Ik ben er zeker van, dat Ernst Wie
chert zich niet erg gerust zou hebben
gevoeld als hij de wereld van vandaag
had kunnen gadeslaan: een wereld waar
in teveel „chocolade wordt gegeten" (in
de betekenis die hij zelf aan deze uit
drukking gaf» en te weinig bewust en
oprecht geleefd.
Hij zou teleurgesteld hebben gecon
stateerd, dat het hebben van „onbevlek
te handen" op zich nog geen garantie
geeft voor een onbezoedeld leven. En
dat de mens maar heel. heel weinig heeft
geleerd. Wie hierover nog eens dieper
wil nadenken, moet „Het simpele leven"
en „Missa sine nomine" lezen of her
lezen!
HANS ROEST.
AMSTERDAM, 1 okt. Enkele maan
den eerder dan vorig jaar heeft de K.L.M.
haar miljoenste passagier geboekt. Het
was de heer Hopfensitz uit Stuttgart, die
gisteren zowel bij zijn vertrek in Stuttgart,
bij de tussenlanding op Schiphol als bij
zijn aankomst in Londen huldigingen on
derging.
zoet mineraalwater bevindt De te
gengestelde meningen hebben dit experi
ment op de spits gedreven, waarbij ener-
zijds de deskundigheid van het dijksbu-
reau in het geding komt en anderzijds
de bekwaamheid van de heer Bron
Overigens staat of valt de bekwaam
heid van de heer Bron met met het
al of niet slagen van dit interessant
experiment. Hoewel deze wichelroedelo
per thans begrijpelijkerwijs een tijd van
grote spanning doormaakt, heeft hij toch
de laatste tien jaar reeds uitdrukkelijk
bewezen over grote gaven op dlt ge
bied te beschikken. Niet alleen heeft
hij in het rijke tuinbouwgebied van de
ze streek reeds tientallen bronnen opge
spoord, hij heeft fiet zelfs gepresteerd
een bron aan te wijzen voor een pluim-
veebedrijf in Canada, niet door ter
plaatse een onderzoek in te stellen, nee,
hij wees de bron OP DE KAART AAN.
In Amerika kan men mensen met ga
ven als die van de heer Bron wel ge
bruiken, vandaar dat hem ook aanbie
dingen bereikten, naar Amerika te ko
men. Maar de Waddinxvener heeft tot
nog toe elke aanbieding in deze rich
ting van de hand gewezen, omdat hij
zich in ieder geval eerst in Nederland
verder wil bekwamen.
In Ermelo deed zich een soortgelijke
strijd voor tussen de mening van een
gronddeskundige en die van de heer
Bron. De heer Bron kreeg namelijk
de opdracht ten behoeve van een pluim-
veebedrijf in Ermelo een bron op te
sporen. Hij zocht een bron op, er werd
een grondboorder bij gehaald, maar de
ze verklaarde: Er zit een slechte zand
laag Hieir kan géén goed water zijn.
De heer Bron hield echter voet bij
stuk, zette de boring door, en nu heb
ben de kippen op dat bedrijf uitstekend
water.
De heer Bron vertelde ons, hoe hij
zijn zeldzame gave een jaar of tien ge
leden min of meer bij toeval heeft ont
dekt. De heer Bron is van beroep n.l.
tuinder. Op een goede dag werd er op
zijn bedrijf een soortgelijk onderzoek
verricht, waaraan ook een wichelroede
loper te pas kwam. Onmiddellijk voel
de ik, dit kan ik ook, zo herinnert de
heer Bron zich. „Geef mij dat ijzer-
draad eens", vroeg hij aan de wichel
roedeloper, en deze proef op de som be
wees, dat de heer Bron inderdaad de
ze gave bezat. In de eerste tijd be
schouwde hij het als een hobby. Hij on
derzocht de grond van andere tuinders
en boekte meteen zulke successen dat
hij besloot zich in deze materie verder
te gaan verdiepen. Hij ging niet over
een nacht ijs, want de heer Bron is
niet iemand om met zijn gave te geu-
den of er op spectaculaire wijze ge
bruik van te maken. Dat bleek ons on
middellijk tijdens de persoonlijke ont
moeting, die wij met hem hadden. Hij
beschikt over een grote mate van zelf
kritiek, probeert steeds een grote mate
van rationele controle uit te oefenen op
de ontdekkingen, die hij langs min of
meer irrationele weg doet. Hoe ver zijn
kundigheden gaan, moge blijken uit het
feit, dat hij water- en gasaders onder
de grond op een afstand van kilome
ters kan bepalen. Op deze manier: Hij
kijkt naar een huis of boerderij in de
verte, neemt de wichelroede in de hand
en weet na enige concentratie aan te
geven, hoe de water- en gasbanen zich
onder die boerderij bewegen.
Als wichelroede gebruikte men vroe
ger altijd een hazelaarstak. Tegenwoor
dig gebruikt men ook andere stoffen.
De heer Bron maakt gebruik van wichel
roeden van nikkeietaai. De uiteinden
van de wichelroede lopen tussen de vin
gers door, de handen worden met de
handpalm naar boven gehouden, maar
mogen elkaar niet raken.
Zodra de wichelroedeloper een onder
aardse water, of gasbaan bereikt, komt
er beweging in de wichelroede, want
men ziet het middelste gedeelte dan
naar beneden zwiepen of naar boven
slaan, zodat soms een draaiende bewe
ging ontstaat.
De reactie kan zo fel zijn, dat het me
taal haast doop de vingers snijdt of
onverwacht hard naar beneden slaat.
Men kan dit zelf constateren, door zelf
een van de uiteinden van de wichelroe
de in de band te nemen, maar dan al
leen als men de vriigekomen hand van
de wichelroedeloper beetpakt en zo con
tact met hem maakt, wnat zonder de
wichelroedeloper gaat het niet.
Inmiddels is dit voor <3e heer Bron
niet alieen een goede gave, maar niet
minder een zware opgave. Want met al- i
leen water en gas te ontdekken is men
er nog niet. Men moet ook de baan
van de onderaardse zwerfstromen en
kruisingenva n aders bepalen. Dat is
een technische ervaring, die de heer
Bron in de loop der jaren steeds meer
heeft opgedaan. Hij is in staat de rich
ting en de breedte van de ondergrondse
gas- en waterstromen nauwkeurig aan te
geven wat hij doet met houtspaanders.
De boring, die thans wordt verricht,
wordt uitgevoerd door de grondboorbe-
drijf van de heer D. Neven uit Lekker-
kerk De heer Neven is er zelf ook ten
zeerste in geïnteresseerd, want hij
heeft al honderden bronnen aangeboord.
daar zijn bedrijf zich ook specialiseert
in watervoorzieningen. Wat de heer Ne
ven van deze boring denkt? Ik durf er
niets over te zeggen, vertelde hij ons
maar wel weet ik. dat deze proef, als
zij slaagt, van grote betekenis zal blij
ken.
De boring is niet van een leien dakje
gegaan. Oorspronkelijk werd verwacht,
dat men de bedoelde diepte van zeven
tig a tachtib meter reeds dinsdag in de
loop van de middag zou bereiken. Men
had echter pech, doordat zich op de
plaats van de boring bijzonder veel on
deraardse mollen- en rattengangen be
vonden. Het gat wordt namelijk met wa
terdruk geboord, maar door de gangen
vloeide het water naar links en rechts
weg.
Volgens de laatste berichten heeft
men nu een diepte van zestig meter
bereikt, maar momenteel wordt het boor-
materiaal vervangen door ander, waar
na men weer verder kan gaan. Men
hoopt zeker in de loop van vrijdag het
water te bereiken. Dan zal aan een paar
dagen zenuwslopende spanning een eind
komen, want dan za' antwoord gegeven
kunnen worden op de vraag of men met
zoet of met zout water heeft te maken.
De heer Bron is een goede bekende
op de grond van kweker Vermeer, die
een groot vertrouwen in hem stelt. De
Waddinxveense wichelroedeloper heeft
de grond van de kweker namelijk onder
zocht op schadelijke zwerfstromen en
stralingen. Een van de resultaten daar
van was, dat de vrouw van de tuin
der. die aan astma leed, spoedig var,
haar kwaal werd genezen. De heer Brou
plaatste daartoe in het huis van de tuin»
der een instrument dat erop geicht wa»
de schadelijke werking van de van oor
sprong kosmische aardstralingen tegen
te gaan. Mevrouw Vermeer, ze verteld#
het ons zelf. is nu van haad astma ge
nezen. Ook haar vader heeft een derge
lijk instrument thuis en vindt veel ver
lichting. Hij is niet geheel genezen, maar
mevrouw Vermeer zocht de oorzaak
daarvan in het feit dat hij genoemd in
strument pas twee jaar heeft en zij zelf
al vijf jaar. Het vreemde aan dit instru
ment is, dat het storingen ondervindt
van veren kussens in stoelen bijvoorbeeld
en toen mevrouw Vermeer verleden jaar
nog een astma-aanval kreeg, bleek dat
er een mes vlakbij het instrument lag.
Omdat het instrument in huis nogal lastig
was, staat het nu in de tuin en het
schermt een gebied af met een straal
van 175 meter. Dat „afschermen" is het
vakwoord, dat de heer Bron voor de wer
king van dit instrument gebruikt. De
heer Bron heeft, voortbouwend op een
reeds bestaand instrument, dit verder
ontwikkeld en nu geheel storingvrij ge
maakt, zo vertelde hij ons.
Ook op tuinbouwgebied heeft het tol
verrassende resultaten geleid. In tegen
stelling tot zUn collega's gebruikt de
heer Vermeer geen kunstmest. Maar zijn
produkten zijn er niet minder om. On
langs deed zich nog een merkwaardig
feit voor: De heer Vermeer had hon
derdduizenden sla-plantjes gezaaid. Hij
verkocht daarvan een aantal aan colle
ga's wier tuingrond niet is „afgeschermd"
Het vreemde was, dat de plantjes bij de
heer Vermeer vee) sneller groeiden en
verpot konden worden
Al deze verrassende resultaten, die
de Waddinxveense wichelroedeloper wist
te hoeken, maken inmiddels de spanning
nog groter. Wat zal het zijn6 Zoet of
zout water?
DIJON, 30 sept. (Reuter). Een Engel
se toeristenbus is gisteren nabij Dijor
in botsing gekomen met een stilstaande
vrachtauto waardoor acht inzittenden var
de autobus zijn omgekomen. Slechts een
van de 37 inzittenden bleef ongedeerd.
De bus was op de terugreis naar Engeland
na een vakantiereis van veertien dagen
door Italië, Zwitserland en Frankrijk.
