CHURCHILLS middagslaapje
mm
Stalin keek nooit iemand
recht in de ogen
„Ik zou die medaille graag
postuum gekregen hebben"
Geen vliegend tapijt
De Duitse spoorwegen zijn
het wegvervoer behulpzaam
Interessante tentoonstelling
Vogelleven in Amerika
Stukje wildlife
in Los Angeles
MEMOIRES VAN LORD ISMAY
Een Brits restaurant
«fite,
V B
VOORTGAANDE ELEKTRIFICATIE
W>
WÊËÈStÊÊÊIKSEÈIÊÊÊBÊÊʣʮ: I
v
a:
Churchill werkte in de oorlogsjaren dag in dag uit door, ook als
hij ziek was en hoge koorts had. Kort voor hij vanuit Londen
naar Canada zou vertrekken om de tweede conferentie van
Quebec bij te wonen had hij longontsteking, maar hij stelde zijn reis
niet uit. De doktoren hadden hem verboden ook maar iemand te
ontvangen aan zijn ziekbed, terwijl hem ook geen documenten moch
ten worden voorgelegd. Het personeel van Churchills secretariaat
hield zich aan de instructies van de artsen, maar de premier liet,
via zijn kamerdienaar, toch de mensen aan zijn bed komen die hij
dringend spreken wilde.
Churchill werkte zeven dagen per week, en hij wilde niets weten
van het traditionele Engelse lange week-end. Gedurende alle oor
logsjaren nam hij nooit vakantie. Toen de oorlog bijna drie jaar ge
duurd had, verzocht een van zijn naaste medewerkers de premier
om een paar dagen verlof. De premier gaf, met kennelijke tegenzin
zijn toestemming, maar op de dag voordat zijn assistent de welver
diende korte vakantie zou beginnen riep Churchill hem bij zich en
zei: „Ik zou nu geen vakantie nemen. Niemand heeft vakantie
nodig. Het menselijk gestel heeft alleen maar behoefte aan verande
ring, en u moet binnenkort met me mee naar Washington."
Churchill, die bij het begin van de oorlog al de leeftijd bereikt had
waarop anderen van hun pensioen genieten, was in staat dag en
nacht te werken, omdat hij zijn energie op hoogst economische
wijze gebruikte. Hij verrichtte zoveel mogelijk werk in bed, en hij
probeerde steeds een middagslaapje te maken. Hij had echter geen
vast tijdstip voor zijn siësta, hetgeen zijn medewerkers soms tot
wanhoop dreef. Hij was in staat om op ieder gewenst tijdstip on
middellijk in te slapen, en als hij op het einde van de middag uitge
rust was, kon hij weer tot diep in de nacht doorwerken. Hij begaf
zich 's nachts zelden vóór 1 uur te ruste, en zelfs als hij doodver
moeid was, kon hij zo nodig, nog nieuwe energiebronnen aanboren.
Op zekere nacht in oktober 1940, toen hij op zijn gezelschap een
volkomen uitgeputte indruk maakte, kreeg hij, kort na twaalf uur,
plotseling een inval. Hij belde voor zijn secretaresses en hij dicteer
de gedurende twee uur de tekst van zijn eerste toespraak tot het
Franse volk. Het werd een van zijn meest magistrale redevoeringen,
die vele Fransen zich jaren na de oorlog nog met ontroering her
innerden.
-A
'*r 'f yf y v p
J~J_
r f y yf
;v v¥; i
Lord Ismay en Dwight D. Eisenhower, die zowel onder de oorlog als later in de
Noord-Atlantische Verdragsorganisatie nauw hebben samengewerkt.
Deze bijzonderheden over het leven
van de oorlogsleider Churchill vindt
men in de memoires van Lord Ismay
(„The Memoirs of Lord Ismay". Hei-
nemann, Londen.), die deze week in
Londen verschenen zijn. Ismay, die on
der de oorlog Churchills rechterhand
was, vertelt in het voorwoord van zijn
boek, dat hij aanvankelijk slechts een bio
grafie van zijn vroegere meester had
willen schrijven, maar dat vrienden hem
hadden bewogen alle voornaamste be
levenissen uit zijn eigen leven op te te
kenen. In feite gaan de gedenkschrif
ten van Ismay toch vooral over Chur
chill. Ismay, die zelf een indrukwekken
de carrière heeft gemaakt zijn loop
baan werd bekroond met de functie
van secretaris-generaal van de NAVO
toont zich in zijn „autobiografie"
een zeer bescheiden man. Nergens
schuift hij zich zelf op de voorgrond.
Integendeel. Hij zegt, dat hij niet
meer was dan een radertje in de Britse
oorlogsmachine, en hij beschouwde
zich, tussen 1940 en 1945, slechts als
Churchills „agent". Hij was de ver
bindingsman tussen de premier ener
zijds en de Britse en geallieerde strijd
krachten anderzijds. Lord Alanbrooke
heeft in zijn onlangs verschenen boek
„Triumph in the West" geschreven:
„We kunnen de dank niet overdrijven,
die we verschuldigd zijn aan „Pug"
Ismay". Overal waar Churchill gedu
rende de oorlogsjaren verscheen, stond
generaal Ismay aan zijn zijde: bij een
bezoek aan een gebombardeerde wijk
in Oost-Londen, bij een inspectie van
een basis van de R.A.F., tijdens een on
derhoud met Roosevelt in het Witte
Huis en tijdens de conferentie van Yalta.
Generaal Ismay, die onder de oorlog de rechterhand van Churchill was,
spreekt in zijn memoires ook over de Duitse inval in Nederland:
„Op 10 mei, kort voor twaalf uur 's nachts, kreeg ik bezoek van de Ne
derlandse minister van Buitenlandse Zaken, Van Kleffens, die die ochtend
op het randje af uit Den Haag ontsnapt was. Hij wilde de generale staf
spreken en hij had twee verzoeken. Konden we bommenwerpers sturen
om de Moerdijkbrug te vernietigen en konden we een strijdmacht naar
Nederland zenden die sterk genoeg zou zijn om werkelijk hulp te bieden?
Op de eerste vraag moesten we antwoorden, dat de actieradius van onze
jagers niet groot genoeg was om de bommenwerpers de noodzakelijke be
scherming te bieden. Op het tweede verzoek konden we evenmin ingaan.
Zelfs als er troepen beschikbaar waren geweest, hadden we geen middelen
om die troepen bijtijds over te brengen. Ik herinner me, dat ik opmerkte,
dat we helaas geen vliegend tapijt hadden.
Drie dagen later werd ik tegen middernacht door Van Kleffens opge
beld van uit Buckingham Palace. Hij was juist door koningin Wilhelmina
in audiëntie ontvangen en hij wilde onmiddellijk Churchill spreken. Ik
zei, dat de premier juist naar bed was gegaan en dat ik hem liever niet
stoorde, tenzij dit absoluut noodzakelijk was. Zou de heer Van Kleffens
naar mijn kantoor willen komen, om te vertellen wat hij wenste? Als het
iets zeer dringends was waarover ik niet kon beslissen, zou ik natuurlijk
de premier wakker maken. De heer Van Kleffens stemde daarmee in."
„De Nederlandse minister arriveerde binnen een half uur en hij was
vergezeld van een Nederlandse kolonel, die juist uit Nederland ontsnapt
was, na enkele verbijsterende avonturen doorstaan te hebben. De bood
schap was kort en eenvoudig. Dit was de tekst:
„In Nederland bestaan de volgende mogelijkheden: 1.) Er wordt direct
doelmatig hulp verleend. In dat geval kan de doelmatige tegenstand wor
den voortgezet. 2) Als er geen doelmatige hulp verleend wordt zal de
Opperbevelhebber gemachtigd zijn te handelen zoals hem goed dunkt,
waarbij hij zal denken aan de strijdkrachten en de burgerbevolking."
De heer Van Kleffens vroeg, of het Britse opperbevel het met deze be
leidslijn ems was. De waarnemend chef van onze luchtmachtstaf en ik
gaven de minister zonder aarzelen de gevraagde verzekering. Wij gaven
te kennen, dat als zijn opperbevel vond, dat de vijand geen schade meer
gedaan kon wordenterwijl voortzetting van de strijd slechts tot meer
verliezen onder de burgerbevolking zou leiden, het zijn plicht zou zijn te
capituleren. Toen de heer Van Kleffens vertrok, verloor zijn metgezel het
bewustzijn. De klap van zijn voorhoofd op de tafel klonk als een pistool
schot. Ik had niets om hem bij te brengen en het duurde enige tijd voor
hij zich herstelde."
„Nederland capituleerde na gedurende vijf dagen afgeranseld te zijn. Maar
de koningin en de regering waren veilig in Engeland, vastbesloten om de
strijd voort te zetten met iedere man en vrouw, met ieder schip en vliegtuig
dat uit de klauwen van de Nazi's had kunnen ontsnappen," aldus Ismay in
zijn memoires.
Verscheidene oorlogsherinnerin
gen van hoofdspelers in het dra
ma zijn nu niet bepaald boeiende boe
ken. Churchill zelf heeft fascineren
de memoires geschreven, maar Eisen
hower geeft in zijn verslag van de
strijd allerminst blijk van letterkun
dig talent. Ismays boek is bijzonder
onderhoudend, vooral omdat de man
kennelijk veel gevoel voor humor heeft
en omdat hij de kunst verstaat de
grote figuren, die hij ontmoet heeft,
met enkele woorden te karakterise
ren. Zijn boek zit vol miniatuur „pen
portraits" van beroemde of beruchte
mannen.
Naar aanleiding van zijn eerste ont
moeting met Pétain op 31 mei 1940
zegt hij: „Men kon moeilijk geloven,
dat dit de grote Maarschalk van Frank
rijk was, wiens naam was verbonden
met het heldenstuk van Verdun, en die
meer gedaan had, dan wie dan ook,
om het moreel van het Franse leger
te herstellen na de muiterijen van 1917.
Hij maakte nu een seniele, weinig in
drukwekkende en defaitistische in
druk".
Voor Attlee, de latere grote politie
ke tegenstander van Churchill, heeft
Ismay grote bewondering. „Hij was
moedig, wijs en besluitvaardig. Hij
was absoluut integer, en had geen per
soonlijke ambities. Zijn voorkomen was
misleidend: hij maakte een gedweëe
en zachtmoedige indruk. Maar dat hij
zo niet was, blijkt uit zijn daden ge
durende twee oorlogen, en uit zijn op
treden als premier. Hij was een groot
leider voor wie hem moest dienen,
en een groot dienaar van zijn land."
Na zijn eerste ontmoeting met Sta
lin, in 1941 in Moskou, tekent
Ismay het volgende op: Tijdens
het banket, dat de Russische dictator
Churchill in het Kremlin aanbood,
droeg Stalin lange laarzen van mooi
zacht leer. Hij was gekleed in een pof
broek en in een goed gesneden duifgrij-
ze kiel van dure stof. Hij liep op een
geheimzinnige manier door de zaal als
een wild beest, dat op zoek is naar
een prooi, en zijn ogen hadden een ge
slepen en sluwe uitdrukking. Hij keek
iemand nooit recht in het gezicht. Toen
hij de zaal binnen kwam, was het als
of alle Russen bevroren, en de opge
jaagde blik in de ogen van zijn gene
raals verried maar al te duidelijk in
wat voor voortdurende vrees zij leef
den".
Generaal Marshall was. volgens Is
may, een volkomen onzelfzuchtig man.
Meii kon zich niet voorstellen, dat hij
ooit tot iets minderwaardigs of oneer
lijks in staat zou zijn. Op het eerste
gezicht was hij wat koud en gereser
veerd. Hij bediende zich nooit van bij
namen of zelfs maar van voornamen.
Hij sprak Eisenhower niet met Ike aan,
maar hij had een warm hart. Hij be
kende me eens, dat het meest pijnlijke
deel van zijn taak was, officieren die
soms zijn beste vrienden waren
te moeten vertellen, dat hij hen niet
meer kon gebruiken. Hij was volko
men onkreukbaar".
Van Eisenhowers rol als geallieerd
opperbevelhebber onder de oorlog ver
telt Ismay, dat de generaal de Ëngels-
Amerikaanse vriendschap als een soort
religie beschouwde. Toen Eisenhower
hoorde van een in Londen gedetacheer
de Amerikaanse hoge officier, die overal
rondbazuinde, dat hij de Britten wel
eens zou leren hoe zij moesten vech
ten, werd hij razend en zei hij: „I'll
make the son-of-a-bitch swim back to
America".
Ismay vermeldt ook een karakte
ristieke bijzonderheid over de legen
darische Patton. Toen de generaal de
uitreiking bijwoonde van de Eremedail
le van hef Congres aan een Ameri
kaanse kolonel, zei hij, met tranen in
de ogen: „Ik zou die medaille graag
postuum gekregen hebben." Ismay
merkt op, dat de ironie van het lot
gewild heeft, dat deze uitzonderlijk
moedige generaal de gevaren van de
oorlog overleefde, om tenslotte bij een
auto-ongeluk om het leven te komen.
Lord Ismay heeft ook waarderende
woorden voor bijvoorbeeld Anthony
Eden en voor Harry Hopkins, Roose-
velts rechterhand. Ismay heeft de
sympathieke eigenschap, dat hij
steeds de goede kanten probeert te
zien van de mensen, met wie hij wer
ken moet. Op dit punt onderscheidt
zijn boek zich gunstig van sommige
andere oorlogsherinneringen van ge
neraals en staatslieden, die hun vroe
gere animositeiten vaak breed plegen
uit te meten.
Ismay zal het niet gemakkelijk ge
had hebben bij Churchill, maar hij
spreekt met de grootst mogelijke ach
ting over de ex-premier, aan wie hij
reeds in mei 1940 als staf-officier werd
toegevoegd. Ismay is van mening, dat
Engeland beter op een oorlog voorbe
reid zou zijn geweest, als premier Bald
win in 1936 Churchill, in plaats van Sir
Thomas Inskip, benoemd had tot mi
nister voor de coördinatie van de de
fensie. (Inskips uitverkiezing was „de
merkwaardigste benoeming, sinds kei
zer Caligula zijn paard tot consul maak
te"), Ismay gelooft, dat het van zui
ver militair standpunt bezien beter ge
weest was, als Engeland in 1938 in-
plaats van in 1939 de strijd had aan
gebonden maar dat anderzijds in 1938
de publieke opinie in Engeland nog niet
rijp was voor een oorlog, terwijl bij
voorbeeld ook Zuid-Afrika en Canada
eerst later bereid waren om de zijde
van Engeland te kiezen. Ismay deelt
kennelijk niet de opinie van Sir Ivone
Kirkpatrick („The Inner Circle") die
beweert heeft, dat Engeland in 1936
de laatste kans had om tegen een lage
prijs in te grijpen, en dat de strijd in
ieder geval beter in 1938 dan in 1939
had kunnen beginnen.
Lord Ismay heeft geen waardering
voor de politiek der neutraliteit, waar
aan Nederland tot 10 mei 1940 bleef vast
houden.
Sommige anecdotes, die hij over
Churchill vertelt, kan men niet onop
gemerkt voorbij laten gaan.
De premier eiste, dat de rapporten,
die hem werden voorgelegd, samenge
vat werden op één pagina. „Naarmate
men korter is, drukt men zich meer
helder en samenhangend uit. Het is
lamlendig om je gedachten niet te
comprimeren", zo placht Churchill te
zeggen. Ismay vond er iets op, door
een groot aantal aanhangsels toe te
voegen aan zijn summiere uiteenzettin
gen. Dit aantal mocht onbeperkt zijn.
Churchill vond, dat de oorlogsin
stellingen duidelijke namen moesten
hebben. Toen hij hoorde, dat de gaar
keukens betiteld zouden worden als
„Communal Feeding Centres" pro
testeerde hij bij de minister van voed
selvoorziening met de woorden: „Dit
is een afschuwelijke uitdrukking, die
aan communisme en aan het armen
huis doet denken. U moet spreken van
„British Restaurants". Iedereen as
socieert het woord „restaurant" met
een goede maaltijd en men kan al
thans die naam geven, als men niets
anders te bieden heeft."
Uit Ismay's memoires zou men later
alsnog, bijvoorbeeld in een goedkope edi
tie, een uittreksel kunnen maken, dat
geheel op Churchill betrekking heeft.
De generaal heeft, in zijn memoires
een belangrijke bijdrage gegeven tot
de beschrijving van het rijke leven van
Sir Winston, en dat is wel de grootste
verdienste van dit zeer lezenswaardige
werk.
HANS BRONKHORST.
Tijdens de conferentie van Quebec van september 1944 werd deze foto genomen van de Westerse geallieerde oorlogsleiders,
Roosevelt en Churchill, met hun voornaamste medewerkers. Van links naar rechts op de voorste rij: Generaal Marshall,
admiraal Leahy, president Roosevelt, premier Churchill, veldmaarschalk Alanbrooke en veldmaarschalk Dill. Van links
naar rechts op de achterste rij: Generaal-Majoor Hollis, generaal Ismay, admiraal King, Sir Charles Portal, generaal Arnold
en admiraal Cunningham.
•- ..mm
Onlangs ontdekte ik hoe lande
lijk wij hier eigenlijk wonen,
midden in de miljoenenstad
Los Angeles. Gelukkig werden in die
dagen van het nabij gelegen vlieg
veld van de grote fabriek van
Hughes geen proefvluchten met jets
ondernomen, die op sommige dagen
onze huizen doen sidderen en de rui
ten rinkelen.
In de enkele seconden stilte, die met
vaste regelmaat in het voorbij zoeven
de verkeer vallen, telkens wanneer de
verkeerslichten aan de naastbijgelegen
kruispunten verspringen, hoorde ik het
knus gekakel des buurmans kip
pen, nu en dan uitschietend in een fel
le ruzie over een lekker hapje. Een be
kend klinkende .klaaglijke roep deed
mij omhoog zien, waar een paar meeu
wen op gespreide wieken ronddreven,
speurend naar iets eetbaars. Och ja,
het neemt maar een kwartier om van
ons huis het strand te bereiken, dus
voor deze vogels, die de rechte weg
kunnen volgen, ongehinderd door ver-
keersseinen en andere luchtgebruikers,
is het stellig maar een paar minuten.
Onze poes lag tevreden op het gras
veld te spelen met een speeigoedmuis,
gevuld met „catnip", een kruid waar
poezen wild op zijn, toen een luid ge
krijs ons beider rust kwam verstoren.
Poes dook waakzaam ineen en tuurde
naar de perzikboom, waar de helft van
een spotvogel-echtpaar, dat in de buurt
een nest heeft, agressief heen en weer
hipte, en plotseling in snelle duikvlucht,
steeds zijn hese oorlogskreten slakend,
over zijn erfvijand heenschoot, hem in
het voorbijgaan een pluk haar ontro
vend, terwijl hij hem tegelijk een dui
delijk hoorbare klap met zijn vleugel
toediende. Poes sprong met alle vier
poten van de grond in een vergeefse
poging zijn belager te bereiken, die
zich alweer voor een volgende uitval
gereed maakte. Dit herhaalde zich, tot
dat poes in wanhoop, haren en staart
recht overeind, het huis binnenvlucht
te.
Deze zelfde onwelluidend schreeu
wende mocking bird zal mij echter in
het holst van de nacht, althans in het
voorjaar, vergasten op een uurtje van
de lieflijkste zang, die men zich den
ken kan. Intussen is ook een humming
bird, een kolibri, zijn opwachting ko
men maken. Als een helicopter hangt
hij beurtelings boven en onder de hibis-
cuskelken en snoept er met zijn lange
snavel de honing uit weg. De vleugel
tjes bewegen zich zo snel, dat zij
slechts als een ijl waas boven het lili-
putter-lichaampje zichtbaar zjjn.
Hummingbirds en mocking birds
komen, in verschillende variëteiten,
overal in Noord-Amerika voor, even
als de reigers, die tegen zonsonder
gang in grote groepen op het Pacific-
strand neerdalen om er te overnach
ten. Uniek echter voor Noord Ame
rika zijn in Californië de condors, die
enorme roofvogels met een vleugel
wijdte van bijna drie meter. Men
schat hun aantal momenteel op niet
meer dan zestig en zij zijn dan ook
van staatswege streng beschermd.
.als kouwelijke oude heertjes ineengedoken.
Het duurt vijf jaar voor een condor-
jong een eigen gezin kan stichten,
en een condorechtpaar brengt slechts
één spruit in de twee jaarter we
reld. Wij hadden eenmaal het geluk
een condorpaar te kunnen gadeslaan,
terwijl zij, als kouwelijke oude heer
tjes ineen gedoken, vanaf een rots
punt mismoedig over de oceaan
staarden.
Mijn favoriet onder de Amerikaanse
vogels is wel de cardinal bird, die ech
ter, helaas, slechts oostelijk van de
Rocky Mountains voorkomt. Het man
netje prijkt in een schitterend rood
pakje, met zwart fluwelen maskertje
en bef, het vrouwtje moet zich verge
noegen met een stemmig grijsbruin
met rode vegen, maar alle dragen een
parmantig kuifje.
In Oklahoma had ik een paar kar
dinaalfamilies zo ver gekregen, dat zi)
zich dagelijks onder mijn raam kwa
men vergasten aan hun lievelingsge
recht, meloenpitten, waarna een uitge
breid bad volgde in de hiervoor ge
reed staande kom water. Zij waren
trouwens niet de enige, die mijn vaste
gasten werden. Blue jays, Vlaamse
gaaien, even brutaal-luidruchtig als
hun Europese familieleden, waren ook
al gauw van de partij, evenals een ro
bin paar. De Amerikaanse robin, abu
sievelijk in Nederlandse vertalingen
roodborstje genoemd, heeft minstens
de zesvoudige kubieke inhoud van ons
sierlijke Hollandse vogeltje van die
naam, en heeft er feitelijk enkel zijn
rode borst mee gemeen.
Duiven zijn in Amerika even gewoon
als in Europa en ik heb nog geen
stadscentrum gezien, waar ze niet in
oten getalen nestelen, waar maar een
geschikt plekje te vinden is. St.-Pa-
trick's kathedraal in New York we
melt ervan, evenals de oude Spaanse
missiestaties langs de Californische
kust, waar ze minstens zo talrijk zijn
als op het San Marcopiein in Venetië
en een even dankbaar foto-object voor
toeristen.
Het zijn overigens niet alleen de
vogels in allerlei soorten, die een
landelijk tintje geven aan de metro
pool Los Angeles. Onlangs waren wjj
up bezoek bij vrienden, die in een
der canyons wonen, volgens de kaart
midden in de stad. De spiegelglazen
schuifdeuren gaven uitzicht op een
terrasje met vijvertje, daghelder
door schijnwerpers verlicht. Daar be
woog zich iets in de struiken en twee
vossen kwamen te voorschijn en be
gaven zich als oude bekenden regel
recht naar een gereed staande voe
derbak.
Nauwelijks waren zij weer verdwe
nen of er verschenen nieuwe bezoe
kers. twee wasbeertjes, raccoons. Een
kwam op z'n hurken voor de deur zit
ten en keek, met zijn neus tegen het
glas gedrukt, naar binnen. Na zich van
de belangstelling van het publiek te
hebben overtuigd, voegde hij zich bij
zijn eega aan de maaltijd. En toen zag
ik, waaraan deze grappige dieren de
naam „wasbeer" te danken hebben.
De voorpoten als handjes gebruikend
Een van de nieuwste Duitse Diesel-
elektrische locomotieven.
(Van onze speciale verslaggever)
ESSEN, 26 sept. Meer dan 200.000
mensen hebben de zondag gesloten ten
toonstelling „Schiene und Strasse" be
zocht, die een imposante indruk gat
van de enorme ontwikkeling van het
verkeer in Duitsland sedert 1951, toen
voor het eerst een dergelijke expositie
werd gehouden. Essen is hiervoor ge
kozen, omdat het Noordelijk Rijnland
en Westtalen tot de gebieden met de
grootste verkeersdichtheid behoren,
niet alleen van de bondsrepubliek,
maar van heel Europa.
Gezamenlijk tracht men in Duitsland
een oplossing te vinden voor de grote
vraagstukken, die dit met zich mee
brengt, waarbij de spoorwegen en het
wegverkeer elkaar in een goede ver
standhouding vinden, tot een coördina
tie trachten te komen en wiet eikaars
concurrenten zijn. Integendeel de ene
groep tracht een deel van het te grote
kwantum klanten naar de andere over
te hevelen. Gebleken is, dat in verhou
ding de omvang van het vervoer van
de spoorwegen niet noemenswaardig is
Trein van 125 jaar geleden met Adler-
locomotief, die als eerste vracht twee
vaatjes bier had.
wasten zij elk stuk voedsel, dat hier
voor in aanmerking kwam, eerst net
jes in het vijvertje af.
Toen alles op was kwam meneer
wasbeer, blijkbaar een even grote zoe
tekauw als zijn menselijke seksegenoten,
b;j de deur bedelen om dessert. De
gastheer reikte hem een koekje toe,
dat hij, als een soort bovenmaatse eek
hoorn, rechtop zittend, rustig oppeuzel
de. Ook herten komen in die buurt ge
regeld in de tuinen, maar zij wagen
zich niet zo ongeneerd binnen de licht
schijn der floodlights. Om deze sierlijke
dieren te observeren moet men de
maanlichte nachten benutten.
Toen wij een uurtje later weer in het
drukke verkeer van Sunset Boulevard
waren opgenomen, viel het ons moeilijk
te realiseren, dat het stukje „wildlife"
dat wjj van zo nabij hadden mogen ga
deslaan geen droom was geweest.
LOUISE BURGHARDT
toegenomen en dat dit zeker uitgebreid
kan worden.
Begrijpelijk dus, dat op deze tentoon
stelling het aandeel van de Deutsche
Bundesbahn zeer groot was en treffend
kwam tot uiting, hoe de D.S.B. aan het
wegvervoer de helpende hand biedt
met een demonstratie van het z.g.
Huckepacktransport, waardoor de we
gen in niet geringe mate ontlast wor
den.
Op lage platte spoorwagens ter
lengte van 15 meter worden zware
vrachtauto's of opleggers geladen,
die aldus „gedragen" met een snel
heid van 100 km over grote afstan
den naar de plaats van hun bestem
ming gebracht worden. Van een cen
traal punt uit kunnen zij dan verder
zelf het land inrijden.
Op spectaculaire wijze werd de mo
derne ontwikkeling van de dit jaar
juist 125 jaar bestaande D.S.B. in beeld
gebracht. Daarbij voelden we ons hart
van vaderlandsliefde sneller kloppen,
omdat Duitsland ons land op dat punt
toch weinig te leren heeft. Hetgeen wij
zagen op het gebied van automatise
ring en elektnfikatie was voor ons
g,ee,1 nl®UWs- Als wjj fjnsren, dat de
elektrische locomotieven en Diesel-
elektrische locomotieven in de loop der
tijden alle goede oude stoom-uitblazen-
de jumbo's, waarvan er in Duitsland
nog meer dan 7.000 in dienst zijn, zul
len verdringen mogen wij verwijzen
naar ons Spoorwegmuseum ln Utrecht,
waar de laatste stoomlocomotieven ge
borgen staan.
Onze bewondering gaat uit, naar de
prachtige bouwmachines, waarmee in
Duitsland in no-time een spoorwegbed
gemaakt en rails gelegd worden, zó
snel, dat één pioeg het klaar speelt in
8 seconden 600 m rails op zijn plaats
te krijgen. Door de etektrifikatie en de
invoering van de Diesel-elektrische
tractie heeft ook de D.S.B. sinds ne
gen jaar een geheel ander beeld ge
kregen. De voornaamste trajecten in
Noordrjjn-Westfalen zijn geëlektrificeerd
of er wordt aan gewerkt. Het elektri
sche net is aangesloten op het Zuid-
duitse en daardoor verbonden met Oos
tenrijk, Zwitserland en Italië.
Bij de D.S.B. is ook in gebruik een
elektrische trein zonder bovenleiding,
die in 50 tot 60 seconden opgeladen
wordt om dan 350 km te kunnen rijden.
Als een aardig snufje, dat wij op on
ze stations nog niet kennen, dient ge
noemd de aanduiding van koers en tij
den van de treinen op de perrons met
een filmstrook, die met een telefoon-
draaiscnij. van het station uit bediend
wordt.
Op het terrein van de beveiliging
van overwegen wordt ook in Duitsland
veel gedaan. Het heus niet hoge getal
van 642 ongevallen op spoorwegover
gangen bij een totaal aantal verkeers
ongevallen van 314652 in 1959 duidt
daar ongetwijfeld op.
Het grote verschil tussen de D.S.B.
in 1835 en thans was bij, de en-
trée van haar afdeling op de ten
toonstelling aardig aanschouwelijk ge
maakt door de aanwezigheid van een
nagebootste Adler-iocomotief met „aan
hang", zoals dat treintje 7 december
1835 de ereste spoorlijn Nürnberg-Fürth
opende, naast de reus van een moder
ne Diesel-elektrische lokomotief. een
knaap van 16 meter lang en 4,25 me
ter hoog. De ingewanden van jiet laat
ste exemplaar: een Mercedes- en een
Maybachmotor, waren nog eens afzon
derlijk opgesteld.
Op het treintje van 125 jaar geleden
ontbrak zelfs niet het eerste vracht
goed, dat toen meegevoerd werd en
wel hoe kon het anders zijn in Duits
land! twee vaatjes bier.
Het is de bedoeling, dat op 7 decem
ber a.s. bij de viering van het jubi
leum de historische trein met eregas
ten opnieuw een rit gaat maken.
Er wordf in Duitsland zeer veel aan
verkaarsopvoednig, vooral van de
jeugd, gedaan en behalve zeer attrac
tief was bijzonder leerzaam een park,
waarin kinderen rijdend in een autootje
of op de fiets proeven van bekwaam
heid in hun kennis van de verkeersre
gels aflegden.
De donkere toon van een klok, er
gens op het tentoonstellingsterrein in
een toren gehangen, die om de twintig
minuten klonk, bracht de bezoekers de
vele slachtoffers van het verkeer in
herinnering. Ondanks de invoering van
de maximumsnelheid in de bebouwde
®m in 1957 was het aantal doden in
1959 weer gestegen.
Een interessante afdeling was er
eveneens van de Deutsche Bundespost,
die ook zeer actief is met voorlichting
van de jeugd.
Daarvoor rijdt zelfs een rijdende
Postschooi het platteland af, waar de
schoolkinderen alles kunnen leren om
trent het in een modern maatschappe
lijk bestel onmisbare veelzijdige nuts
bedrijf.
