Kerk in nieuwe onafhankelijke staat
Nigerië heeft waardering
Voor houding katholieken
Nog geen zes procent van de bevolking
0
Zuid-Afrika
een republiek
Aan de slag
f
Ontmoetingslijn tussen
Christendom en Islam
E
0MZS WOiNSMG-TtP
Krevm
bore;
r
V.
NIGERIA
'Q
Wirtschaftswun-
der en rij-
gewoonten
ryyz.
ill
V.
J
DINSDAG 4 OKTOBER 1960
(Van onze missiologiscne
medewerker)
mdat er slechts vier Ne
derlandse priesters in Ni-
(jj, gerië werkzaam zijn, heeft
sj (and in de Nederlandse mis-
°heringspubliciteit altijd een
-j,er bescheiden aandacht gehad.
jh, voor enkele jaren werd de
°Ud van de vele missionerings-
,eriodieken namelijk merendeels
det>aald door het werkterrein van
(!r° verschillende missionerings-
v:ngregaties. Deze situatie in de
ci^erlandse missioneringspubli-
]a il wijzigt zich gelukkig de
■/.l **ste jaren. Maar intussen heeft
daardoor wel de vrij alge-
ehe opvatting kunnen vestigen,
j/'t de Kerk buiten centraal Afri
ep geen overwegende spreiding
eft bereikt. Congo is het meest
q^gebreid en het diepst door het
Oristendom geraakt, met geo-
aHsch gezien uitlopers naar
3 noordoosten tot in Oeganda
j> naar het noordwesten tot in
^meroen. In deze landen plaatst
°n doorgaans de ontmoetings-
grens tussen Islam en Christen
dom in Afrika. De werkelijkheid
is echter anders. In westelijk
Afrika ligt de zuidelijke grens
van overwegend mohammedaans
gebied niet in Kameroen, maar
in Nigerië. Uit een vorig artikel
over de politieke ontwikkeling
van- het zaterdag onafhankelijk
geworden Nigerië is inderdaad
reeds gebleken, dat in dit land
niet alleen de scheidslijn, maar
evenzeer de ontmoetingsgrens
tussen Islam en Christendom
ligt.
lil!
IJzersterke
jongenspantalon
8 jaar nü
buitenlandse
KRONIEK
Maidaguri
i
&Oos
Oyoi
±n ±Oiurk pa SMÏZ
f Lagos fc b<3°j«ó
Oniisba
JUrnultia
AFRIKA
Nigeria
Profieltekening van de hoofdstedelijke Prins Hendrikkade -
Minutieus werk van Kees Spook - In het voetspoor van
Saenredam Weg van oud Amsterdam
::r
Welsprekendheid
Raad van State
Rumoer om Kwikkie
Postzegel vol fouten
1
f al de Unie van Zuid-Afrika een re-
publiek worden? Morgen wordt in
v een volksstemming over deze
g. beslist. De Nationale Partij wil
jh einde maken aan de monarchie,
tii ar 06 hiding van de Verenigde Par-
6p "eeft verklaard, dat de vorming van
Zo, rePubliek hel land in het ongeluk
b storten, vooral als de Unie straks
e®n lid meer zou zijn van het Geme-
iebest. De kans is groot dat de andere
®den van het Gemenebest Zuid-Afrika
b'et meer in hun ,,club" zullen dulden,
het land een republiek geworden is.
Premier Verwoerd heeft dezer dagen
S0''-egd, dat er praktisch niets zou ver
aderen in de bestaande staatkundige
structuur van het land als de monar-
publiekrVvngen Zou worden door een re-
ren dan i zou niets anders verande-
atigin de gouveneur-generaal ver-
Nu ,zou worden door een president.
ï>artis "et een feit, dat de Nationale
pj j'J niet meer zo'n drastische wijzi-
H v,-van de Zuidafrikaanse staatsin-
'Chting voorstaat als in 1942, toen een
ontwerp werd ingediend voor een nieu
we republikeinse grondwet. De Nationa-
Partij, die indertijd in de oppositie
tas. heeft in 1942 geen succes gehad
"bet haar streven naar de opheffing van
be monarchie. Ais dat wel gebeurd was,
de republiek Zuid-Afrika een presi-
?®nt; hebben gekregen die tevens pre
bier was. Vooral oud-premier Strijdom
eeft vurig gestreden voor de vorming
van een republiek
met een presiden
tiële regering.
Maar Verwoerd
heeft intussen
aangekondigd, dat
hij een republiek
wil, waarin de
functies van pre-
Overigens zou men dit niet ver
wachten, als men weet, dat de 1,6
miljoen katholieken in Nigerië niet
meer dan 4.5 procent van de bevolking
vormen. En ook wanneer men de meer
dan een half miljoen catechumenen
meetelt - waar zeker meerdere rede
nen voor zijn en derhalve het per
centage katholieken op een kleine 6
kan stellen, moet men in Nigerië
nog van een uitgesproken minderheids
positie yan de Kerk spreken. Iets
waarschijnlijker wordt de boven ge
geven bewering, wanneer het percen
tage christenen, katholieken en de
ruim anderhalf miljoen protestanten,
goed 11,5 blijkt te zijn. Hiermee is
echter nog niet voldoende verklaard.
En ook blijkt, -hoe misleidend het kan
zijn de situatie in de missionering met
te vlot aangevend cijfermateriaal te
willen typeren. Absolute getallen
- vroeger als triomfkreten in de missio-
neringspropaganda gehanteerd - schie
ten helemaal tekort. Met algemene
percentages kan de werkelijkheid reeds
meer naar voren worden gehaald.
Maar slechts een nog meer genuan
ceerd gebruik van percentages ver
schaft het gewenste reliëf.
Eerder is gewezen op de driedeling
van Nigerië in een Noord-, West- en
Oost-Provincie, die inderdaad niet
alleen sociaal-economisch en politiek,
Mgr. D. Ekandem, bisschop-coadjutor
van Calabar.
Nu ik weer aan de slag
ga, mag ik wel even op
merken dat vakantie hou
den niet ieders werk is. Ik
bijvoorbeeld heb er de
grootste moeite mee. Niet
dat ik morele bezwaren
heb tegen ledigheid en het
bekende oorkussen zal nooit
iemand mij aanpraten. Ik geloof inte
gendeel aan de even droeve als onver
mijdelijke onbereikbaarheid van de
ledigheid. De ledigheid is geen vloek
maar integendeel een ideaal. Een mens
echter kan veel; alleen, hij kan niets
doen.
Op de eerste dag van mijn vakantie
heb ik serieus alles van mij af gegooid.
Eisenhower, de toto, de krant, de
Tweede Kamer en zelfs de Eerste.
Sterker nog, ik heb ook niet aan U
gedacht, al kostte mij dat de meeste
moeite. Ik wil echter maar zeggen, ik
heb heus mijn best gedaan.
En juist wilde ik onbekommerd niets
gaan doen, toen het noodlottige tot mij
doordrong: in feite wilde ik alleen
maar iets anders gaan doen. Een ogen
blik heb ik nog rond gelopen met de
gedachte om dan in 's hemelsnaam
maar een politieke partij te gaan stich
ten met alles overkoepelende beginse
len. Maar dat is dan ook weer zo n
gemier. Daarna stond mij een herscho
ling in technische richting voor de
geest. Ik zag toen echter de zweet
droppels op het voorhoofd van ande
ren en besloot toch maar gewoon op
vakantie te gaan. Ik heb mij dus met
vrouw en kind geïnstalleerd op een
tot herbergzaam oord getransformeerd
kasteeltje in het zuiden des lands,
waar bereids allerlei overigens voor
treffelijke lieden waren ingetrokken,
die met geteisterde hoofden hun on
macht tot niets doen zaten te belijden.
Tenslotte was ik zo ver, dat ik de
overtuiging met mij meedroeg dat er
maar één werkelijke afleiding voor de
mens bestaat. En dat is werken. Niets
doen komt in de hemel wel.
Ik ga dus bevrijd weer aan de slag.
Zjj het niet fris en monter. Integen
deel, ik ben nog een beetje vermoeid.
(Advertentie)
Model Perry Como. Tinneroy in
vele tinten. Zakken gebiesd
in kontrasterende kleuren,
achterzak met ritssluiting
kl.st.p.m.
Alleen
geldig
woensdag
5 okt. a.s.
mi v
m
25 zaken in Nederland
-j lUIILUCS VOll ^1*3
jlaent en premier gescheiden blijven.
o.et staatshoofd zou ook buiten de par-
v-politiek moeten staan.
Maar de Londense Times heeft de
zer dagen in een hoofdartikel
geconstateerd, dat Verwoerd en
andere leden van zijn kabinet niet
1]een een republiek willen, „maar ook
,0h politie-staat. die niets wil weten
«n de demokratische opvattingen van
kn'Iheid en die zich niet stoort aan de
Ifdendaagse denkbeelden over de be
dekkingen tussen de rassen". Die op-
Atting van het Britse blad wordt ge
beld door de meeste Engels-sprekende
ih-?ners v'an Zuid-Afrika. De oppositie
A Zuid-Afrika heeft bovendien gepro-
ihsteerd tegen Verwoerds beslissing, dat
n het referendum slechts een eenvoudi-
meerderheid nodig is voor de uit-
AePing van de republiek. De status van
Unie zou eventueel gewijzigd kunnen
orden tegen de wil van een zeer groot
rental blanke inwoners, als Verwoerd
laar meer dan de lieift van de stem-
Aen zou krijgen. Dit is vooral hoogst
kwalijk, als men bedenkt, dat aan de
I wksstemming niet deel genomen mag
rOrden door de naturellen, Indiërs en
kleurlingen, samen ongeveer twaalf mil.
ven van de vijftien miljoen inwoners!
"e overgrote meerderheid van de be
volking van de Unie van Zuidafrika zal
<ch met kunnen uitspreken over de
sewenste staatsvorm.
Mgr. J. Anyogu, bisschop-coadjutor van
Onitsha.
maar ook godsdienstig de verhoudin
gen in dit land bepaalt. Godsdienstig
is de Noord-Provincie verdeeld in
65,7 procent mohammedanen, 33 pro
cent traditioneel gelovige Afrikanen
(meestal met de belastende term „hei
denen" aangeduid) en 1,3 pro
cent christenen (katholieken en pro
testanten). In de West-Provincie zijn
deze verhoudingen: 35 procent mo
hammedanen, 49 procent traditioneel
gelovige Afrikanen en 16 procent
christenen. In de Oost-Provincie: 3,5
procent mohammedanen. 75 procent
traditioneel gelovige Afrikanen en
21,5 procent christenen. Met deze
gegevens voorhanden wordt het dui
delijk, dat (Je grens van het over
wegend mohammedaanse Afrika in
het westen van dit werelddeel langs
do rivier de Niger moet worden ge
steld, en dan met name langs het
mondingsgebied van deze rivier.
Intussen moeten we constateren, dat
met bovenstaande gegevens nog
slechts een buitenkantse situering
van de Kerk in Nigerië is gegeven. En
in de ogen van velen hebben we deze
situering dan bovendien wellicht ver
troebeld door het Christendom in Nige
rië in zi)n verhouding met de Isiam
te geven. Temeer, omdat we met in
stemming de politieke samenwerking
tussen de mohammedaans geïnspireer
de „Northern People's Party" van
Abubakar Balewa en de zeker ook
christelijk geïnspireerde „National
Council of Nigeria and the Cameroons"
(N.C.N.C.) van Nnamdi Azikiwé heb
ben beschreven.
Kunnen we op de sinds 1957 ge
moderniseerde en nog circulerende
algemene missioneringstentoonstel-
ling „Amate" immers niet een Afrika-
stand vinden, waarin naast elkaai
communisme en Islam ais de „grote
vijanden" van de Kerk worden uit
gebeeld Inderdaad is de ontmoeting
tussen Islam en Christendom niet
overal gemakkelijk; dat blijkt bij
voorbeeld in Soedan. Maar even
zeker is, dat de katholieken in vele
Af ril nse landen de actie ontmoe
ting met de mohammedanen niet
meer uit de weg kunnen gaan. En
dat in Nigerië dit een ontmoeting in
samenwerking en wederzijds respect
blijkt te zjjn, is even verheugend als
typerend voor de situatie van de
Kerk in Nigerië.
Het open en positief aanvaarden van
de zo anders dan in Europa religieus
geschakeerde verhoudingen - juist d >or
de aanwezigheid van een belangrijke
gemeenschap van mohammedanen -,
hebben de Nigeriaanse katholieken in
1957 getoond. De toenmalige federale
regering had voor dat jaar het plan
gelanceerd voor een algemeen, ver
plicht en gratis lager onderwijs. De
leiding van de Kerk sprak zich uit
v'oor medewerking met dit plan, onder
andere door 300 nieuwe scholen te
openen. De regering (die toen reeds
op dit punt zelfbestuur had) weigerde
hierop in te gaan, en liet weten, dat
zij meer verwachtte van een geleide
lijke nationalisatie van alle bestaande
scholen. Hiertegen protesteerden de
katholieken, geleid door een speciaal
daartoe opgerichte „katholieke Raad
van Oost-Nigerië. Deze actie werd hele
maal geleid en gefinancierd door Afri
kaanse, katholieke leken. Men had suc
ces. want het nationalisatie-plan werd
door de regering losgelaten. Maar het
merkwaardigste van die campagne
was het politieke inzicht van de
leiders ervan; zij vermeden zorgvuldig
bij deze campagne alles wat zou kun
nen worden uitgelegd als oppositie
tegen de toenmaals oppermachtige
N.C.N.C., woordvoerder van de on
afhankelijkheidsbeweging. Toen hier
vlak overheen verkiezingen kwamen,
opperde men van sommige kanten het
plan om de „katholieke Raad van
Oost-Nigerië" om te zetten in een
katholieke politieke partij. Maar dit is
al gauw royaal afgewezen, omdat men
juist politiek wilde blijven in de ge
lederen van de uitgesproken nationa
listische N.C.N.C., waarin reeds veie
katholieken zaten. Deze politieke keuze
achten wij belangrijk, omdat de katho
lieken van Nigerië zonder aarzeling
voor Nigeriaanse en dus nationalisti
sche katholieken wensten door te gaan.
Maar niet minder, omdat hieruit een
vaardige mentaliteit van openheid
spreekt, die evenzeer gericht is op
verdere ingroei van de katholieke ge
meenschap in het land, als de royale
en speciale verslaggever van ons
blad, die dit voorjaar een bezoek
aan Zuid-Afrika bracht, heeft be
schreven, dat de strijd tussen de blan
ken over de republiek dit jaar het
jtoartheidsprobleem wellicht zou over
schaduwen. Hjj heeft ook gemeld, hoe
A in Engels-sprekende kringen grote
verontwaardiging heerste over de rede
3,1e Verwoerd op Uniedag (31 mei) te
bloemfontein heeft gehouden. Terwijl
•ben de hoop had gekoesterd, dat de
Premier, na Sharpeville en na de aan
slag van David Pratt, een verzachting
v3n het apartheidsbeleid zou afkondigen
gebeurde er iets heel anders. De hele
.Gespraak van Verwoerd stond in het
Aken van de republiek, die hij spoedig
Bevestigd wilde zien. Op de dag die ge-
A'ijd zou moeten zijn aan de eenheid
van de natie, had Verwoerd een onder
worp aangesneden dat tot verdere ver
deeldheid zou leiden.
Volgens de correspondent in Johan
nesburg van de Londense „Observer"
*an aan de vooravond van hel referen
dum nog niet voorspeld worden, wat de
ditsiag zal zijn. Als alle anti-republi
keinse blanken morgen naar de stem
bus komen, zou de premier wel eens
®en lelijke nederlaag kunnen lijden. De
legering tracht de laatste dagen ym-
bathie te winnen door het verspreid, n
van berichten over samenzweringen te-
Ben het wettig gezag. Maar Verwoerd
*al met spanning de dag van morgen
togemoet zien. Hij heeft overigens bij
Voorbaat verklaard, dat hij een neder
laag in het referendum niet als een mo
tie van wantrouwen zal opvatten. Ook
ais de meerderheid van de blanken zich
tegen de vorming van een republiek
Verklaart, zal het Nationale regerings
beleid op de oude voet worden voortge
zet.
Sokoho
Qeno
]bid&n
CaldivA.
lOwerri *®-'
samenwerking met niet-katholieken en
niet-christenen.
Dat de katholieken in Nigerië in
derdaad met deze houding de
waardering van de niet-kathojie-
ke autoriteiten verworven hebben, is
onlangs nog eens in ander verband ge
bleken. Op 9 september werd te Ibadan
een nieuwe, grote katholieke drukkerij
geopend. Behalve de bisschoppen van
West-Nigerië waren hierbij een groot
aantal burgerlijke gezagsdragers tegen
woordig. De burgemeester van de stad,
Oba I. B. Akinyele, die de symbolische
opening verrichtte,' sprak de verwach
ting uit, dat deze katholieke drukkerij
- een van de meest imposante ge
bouwen van Ibadan - niet alleen voor
de katholieken maar voor heel west
en noord-Nigerië van grote betekenis
zou zijn. Een van de belangrijkste uit
gaven van deze drukkerij „Claveria-
num Press" is het pas opgerichte
katholieke weekblad „L'Independant".
In het eerste nummer hiervan schreef
de mohammedaanse premier Abubakar
Balewa: „De rol welke de missionaris
sen spelen op allerlei terrein voor de
ontwikkeling van Nigerië kan moeilijk
worden overschat en ik heb het vaste
vertrouwen, dat het nieuwe weekblad
L'Independ; t aan de voortzetting daar
van zal bijdragen door de geestelijke
vorming niet alleen van de katholieken
maar van al zijn lezers in Nigerië.
En de leider van de oppositie in het
parlement, de methodist Awolowo,
schreef in hetzelfde nummer: „het
doel van een goed weekblad is het
geven van goede informatie en voor
lichting aan zpn lezers. De katholieke
Kerk bezit de reputatie om kranten te
doen verschijnen die dit ideaal zeer
dicht benaderen." Dit mogen gelegen
heidswoorden zjjn, maar ze werden dan
toch openlijk neergeschreven. En der
halve mogen ze een aanduiding heten
van de publiekelijk gerespecteerde
plaats, die de Kerk in Nigerië inneemt.
Overigens is de Kerk in Nigerië
nog volop een katholieke gemeen
schap in groei. We hebben reeds
vermeld, dat op 1,6 miljoen katholie
ken het aantal catechumenen meer
dan een half miljoen bedraagt. Om
de werkelijkheid hiervan zich voor te
stellen, met name de ontzaglijke
opgave voor de zielzorg, moet men
zich wel grondig losmaken van
ideeën daaromtrent in onze westerse
landen. Naast de ongeveer 720 pries
ters beschikt men over een kader
van 11.400 catechisten! Dit nu zjjn
waarachtig veelzeggende cijfers.
Maar juist in deze jaren van snelle
veranderingen in Afrika, van nog
steeds toenemende waardering voor
alle onderwijs en groeiend aanzien
van de onmisbare onderwijzer, dreigt
de voor de Kerk even onmisbare
catechist zijn alleen kerkelijk gekwa
lificeerde positie te verliezen. De
regelmatige vernieuwing van dit
catechisten-kader wordt dientenge
volge een steeds moeilijker opgave.
De noodzaak van meer landeigen
priesters wordt door deze situatie
slechts acuter. Er zijn er nu een
vijftigtal en op de twee regionale groot
seminaries maken op het ogenblik 165
studenten hun wijsgerige of theologi
sche studies. Dat aantal is niet gering,
maar voorlopig nog vee) te weinig om
buitenlandse priesters overbodig te
maken.
DRS. A. J. KRAMER.
Dezer dagen heeft de Amsterdam
mer Kees Spook de laatste hand
gelegd aan een enorme profiel
tekening van de hoofdstedelijke Prins
Hendrikkade. Ruim een jaar heeft hij
eraan gewerkt. De voorstelling geeft
de situatie omstreeks 1920 weer. De
tekening bestaat uit vier losse bladen,
die naast elkaar gelegd een lengte
van 2.60 m en een hoogte van veertig
centimeter hebben. „Ik heb bij mijn
werk het voetspoor gevolgd van Saen-
redam, van wie ik een groot bewonde-
deraar ben," vertrouwt hij ons toe. Hij
heeft veel van hem opgestoken en
wanneer hij bijv. diens gave om de
stilte ih kerkinterieurs zo sprekend
weer te geven, aanroert, raakt hij er
nauwelijks over uitgepraat. Het is op
merkelijk zo fijn en goed getroffen de
heer Spook zelf een van Amsterdams
oudste stadsdelen met de tekenpen op
papier heeft weten te brengen. Hij
heeft niet gecopieerd, maar de huizen,
kantoren en andere gebouwen ter
plaatse in schetsvorm vastgelegd en
ze daarna thuis haarfijn uitgewerkt.
Het tekenen zit hem van jongs af aan
in het bloed en op de lagere school
was hij steevast nummer een in dit
vak. Jarenlang heeft hij er niets aan
gedaan, maar kort na zijn huwelijk
nam hij de tekenstift opnieuw ter
hand. Vooral aan de beeldhouwer Jan
Hëijens, die hem tekenlessen heeft ge-
geven, heeft hjj veel te danken. Door
hem Iwam hij ook in contact met tal
van andere kunstenaars. Zij hebben
hem ervoor behoed, zoals hij ons zelf
vertelde, dat hij zich op de schilder
kunst ging toeleggen. Schilders zijn er
bij bosjes, maar aan goede tekenaars
bestaat een tekort, was hun advies.
Toch was hij vaak wel jaloers wan
neer hij zag welke verrassende resul
taten er met kleuren zijn te berei
ken.
De heer Spook loopt niet weg met
de vertegenwoordigers van de moder
ne schilderkunst. Maar al te vaak vindt
hij hun produkten op een collectie
verfklodders lijken, waaraan geen
touw is vast te knopen. Ze missen de
innerlijke rust om langdurig met iets
bezig te zijn. Als regel moet het werk
in een vloek en een zucht klaar zijn.
Dan gaan ze er nog prat op ook, dat
ze bijvoorbeeld een doek in twee da
gen gereed hebben, zegt hij.
De keuze van de heer Spook om de
schilderachtige Prins Hendrikkade, ge
zien van de Schreierstoren tot even
voorbij de Martelaarsgracht, te teke
nen is niet toevallig. Hij is weg van
oud Amsterdam, van zijn mooie ge
vels en karakteristieke straatjes en
stegen. Dat de stadsoverheid ter sane
ring van bepaalde stadswijken zoveel
schilderachtige hoekjes en plekjes
heeft opgeruimd, beschouwt hij als
een ramp.
Men spreekt van saneren, maar
ik 'noem het amputeren. Wanneer het
gemeentebestuur op deze weg voort-
laat, blijft er van de hoofdstad des
lands als een eeuwenoud bolwerk, dat
prat kan gaan op een rijk historisch
verleden, niet veel meer over. vindt
hn. De heer Spook wil zon tekening in
een oplaag van honderd exemplaren
uitgeven. In een verkleind formaat
overigens, want het geheel zou te kost.
baar worden.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Bij de oprichting van de kerkelijke hiërarchie in Nigerië, op 18 april 1S50, werd
het land verdeeld in twee kerkprovincies met als aartsbisdommen Lagos en Onitsha.
Om een betere aansluiting te. vinden bij de bestaande indeling van Nigerië
werd op 16 juli 1959 een derde kerkprovincie opgericht met Kaduna in het noor
den als aartsbisdom. De kerkelijke bestukrsindeling valt nu praktisch samen met
de op de kaart aangegeven burgerlijke provinciegrenzen. De nog bestaande rij
apostolische prefecturen, die geleidelijk we! tot bisdommen verheven zullen
worden, staan zwart op de kaart. Nigerië heeft nu vier landeigen bisschoppenmgr.
D. Ekandem, benoemd in 1.95.? en coadjutor van mgr. J. Moynagh van Calabar;
mgr. J Kwao Amuzu Aggey benoemd in 1957 en coadjutor van mgr. L. Taylor
(71) van Lagosmgr. J. Anyogu, benoemd in 3.957 en coadjutor van mgr. Ch.
Heerey (70) van Onitsha; en mgr. A. Nwedo, in 3.95,9 benoemd tot residerend
bisschop van Umuahia. Het valt te verwachten, dat mgr. Aggey en mgr. Anyogu
binnen afzienbare tijd benoemd zullen worden tot residerend aartsbisschop.
ten van de raad soms op reis om de
zaak van nabij te bestuderen en zo
kan men zich afvragen hoe men het
klaar heeft gespeeld om 2500 gevallen
in één jaar te behandelen. Het is na
tuurlijk zo, dat er meer werk is naar
mate de leden zich meer inspannen
en hoe meer kritische zin, hoe meer
werk. Dan is de uitbreiding met tien
man nog te weinig.
Een paar boden, een paar werk
sters, enkele schrijvers en typisten
zetten geen zoden aan de dijk. Maar
feit is, dat het werk toeneemt en dat
men er daarom toe is overgegaan het
pand Rieviervismarkt 3a te betrekken.
Het is mogelijk, dat dit voor de be
zetting noodzakelijk is geweest. Maar,
eerljjk gevraagd: is dit nu een behui
zing voor de deftige Raad van State?
Kon men niets anders vinden dan een
bovenverdieping boven een lingerie
winkel? Dit Hikt ons qua stijl niet zo
geslaagd.
Dat de taalmoeilijkheden, die de
mensheid sinds de toren van
Babel moet overwinnen, gemak
kelijk onderschat kunnen worden is
zaterdagavond in de Kurhausrotonde
te Scheveningen weer eens gebleken.
Ondernemende lieden hadden daar
namelijk een wedstrijd georganiseerd
in het houden van tafelrede voeringen
die uitgesproken moesten worden ;n
een andere dan de moedertaal. Dit nu
bleek zo'n moeilijke opgave, dat uit
het vrij grote, in het spreken van ta
len geoefende publiek, er zich nog
geen tien aan durfden wagen.
De instelling op het ogenblik van
aanmelding van een aan ons tafeltje
{iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiniiii"|||,,|m",||,,"""iiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiriniiiiiitiHi
Op de begroting van de R.aad van
State is dit jaar 175.000 méér
gevraagd. Dit wordt ten dele
toegelicht met het voornemen de sa
larissen van de vice-president en de
leden van Raad van State te verhogen
overeenkomstig de voor het overheids
personeel in 1960 getroffen salaris
maatregelen. Onredelijk is dat niet.
Maar daarnaast betreft dit vergrote
bedrag ook de verhoogde personeels
uitgaven en in de toelichting wordt
>gezegd, dal de steeds toenemende
Werkzaamheden b;j de Raad van State
het noodzakelijk maken in 1960 over te
gaan tot een verdere personeelsuit
breiding dan was voorzien.
Die uitbreiding bestaat uit tien man,
wat nogal veel is op een .ezetting van
goed veertig mensen. Bij die tien man
is echter slechts één jurist, de ande
ren zijn schrijvers, boden en typisten.
De gang van zaken bij de Raad van
State was blijkbaar in hoge mate on
bevredigend. Met veertig man waar
bij alle boden en werksters zijn inbe
grepen behandelde de raad alle inge
zonden wetsontwerpen, alle Algemene
Maatregelen van Bestuur, die de mi
nisters uitvaardigen, en vooral alle ge
schillen.
Er worden door de raad van ge
schillen van bestuur jaarlijks 2500 ge
vallen behandeld en dat moet dan
dat handjevol juristen doen. Daarbij
komen dan nog alle wetsontwerpen,
adviezen enz.
Dat werk van de raad van geschil
len van bestuur neemt nog toe door
de uitbreiding van de plannen der ge
meenten en van de streekplannen der
provincies. Daartoe moeten de juris-
BONN. 4 okt. (UPI) Als West
duitser kan men zijn sociale wel
stand niet beter afficheren dan door
het bezit van een bepaaldmerk auto
En het toppunt van geluk is een pa
pier met het woord „overdrive" op
de achterruit. Het tijdschrift „Auto"
berichtte onlangs, dat er driemaal
zoveel van die papiertjes zijn ver
kocht dan overdrive-installaties, en
wel tegen een prijs van vijftien mark
en tachtig pfennig per papiertje.
De politie zegt, dat op de West-
duitse wegen veel ongelukken wor
den iieroorzaakt door automobilisten,
die zich moreel verplicht schijnen re
voelen kleinere wagens in. te halen
om hun „superioriteit" te bewijzen.
Dit blijkt vooral in Berlijn een pro
bleem te zijn, waar men binnen de
stadsgrens niet sneller dan vijftig
kilometer per uur mag rijden.
Een benzinemaatschappij ia er zelfs
■oe overgegaan aan haar klanten
gratis transparanten uit te reiken,
die op de ruit kunnen worden geplakt
waarop te lezen staat: „Deze auto
KAN sneller rijden dan vijftig kilo
meter per uur." Doch andere auto
mobilisten waren gauw klaar met
hun antwoord: „Bewijs het dan".
7\ Af aartje en Edwin, respectievelijk een dochtertje van Jef van der lleyden
\l en een zoontje van Rub de Vries, samen nog geen 21 jaar oud, spelen met
-1- het foxterriertje Kwikkie belangrijke rollen in een nieuwe kinderfilm,
die op het ogenblik onder regie van Jef van der Heyden wordt opgenomen. De
34-jarige Jef'van der Heyden, geboren in Hilvarenbeek, genoot zijn toneel-oplei
ding in België. Later vestigde hij zich in Beetsterzwaag met het oog op de open
luchtspelen, die daar jaarlijks worden gehouden en waarover hij de regie voert.
Hij heeft verscheidene stukken voor de televisie bewerkt, waarvan „Christus
wordt weer gekruisigd" wel de belangrijkste was. In samenwerking met Bert
Haanstra heeft hij ook het scenario voor „De Zaak M.P." geschreven.
„Kwikkie" is slechts de werktitel van de film, die hij thans regisseert. Eind
november zal ze onder de titel „De laatste passagier" met als ondertitel „Rumoer
om Kwikkie" in roulatie worden gebracht. De film. waaraan tal van acteurs met
klinkende namen meewerken: Elise Hoomans, Ingeborg Elsevier, Rob de Vries,
Bernard Droog, Jan Retel, Huib de Vries en Cor Lemaire sr., vertelt de lot
gevallen van een kappersfamilie uit Beetsterzwaag, die naar Australië emigreert.
Op de foto ziet men van links naar rechts Ingeborg Elsevier, Maartje van der
Heyden, Cor Lemaire sr. en Bernard Droog met de klapperjongen.
gezeten student Frans, die zelf al
voor de klas staat, was typerend
voor de houding van de meeste aan
wezigen: „je n'ose pas ik durf niet".
Opvallend was dat de meesten, die
wel durfden, de middelbare leeftjjd
al achter zich hadden. Terwijl de
aanwezigen even de maaltijd naar
keuze kip of goelash lieten voor
wat het was, slak de eerste deel
neemster haar tafelrede af, nadat zij
zich met enkele forse slokken wijn
wat moed had ingedronken. Het re
sultaat was een onstuitbare vloed van
vlotte Spaanse zinnen, waarin zij, in
de maximaal toegestane 5',i minuut, de
lofzang zon» van het land van zon,
stierengevechten en flamenco's, tot
zichtbare tevredenheid van het Spaan
se jurylid.
De twee toespraken in het Frans
en de twee in het Engels, die volgden,
waren door de aanwezigen goéd le
volgen. Krachten- de spelregels kon
den Nederlandse redevoeringen slechts
door buitenlanders gehouden worden.
Eén heer, afkomstig uit Israël, met
als moedertaal Hebreeuws, waagde
zich hieraan. Hjj koos het onderwerp
..Een blik in de icokomst" om, zoals
hjj zei, de traditie van zjjn land,
dat zoveel profeten had gekend, voort
te zetten. Hij sprak zeer vlot en zijn
accent leverde voor een goed ver
staander geen enkele moeilijkheid op.
Slechts op twee fouten konden wij
hem betrappen: hij gebruikte de con
taminatie „aanbetreft" en zei een
keer: „ik heeft".
Een Hongaar vertelde in het Espe
ranto dus buiten mededinging hoe
verschillende nationaliteiten reageren
als er een vlieg in hun wijn valt,
welk verhaaltje iedereen in grote lij
nen kon volgen, naar wij dachten.
Een Nederlandse heer, die Portugees
sprak, ging in zijn zuidelijk enthou
siasme zo ver, dat hij, ondanks ver
schillende waarschuwingen, van geen
ophouden wilde weten. Hij bleef maar
doorpraten, totdat een herhaald de
monstratief applaus hem het spreken
onmogelijk maakte.
De eerste prijs een boekwerk
was uiteindelijk voor de niet zo heel
jonge mevrouw Petersen. Zij had in
het Frans een jeugdherinnering op
gehaald, die bestond uit de verrassen
de ontdekking, dat de anders zo ge
haaste Parijzenaars zo veel belang
stelling voor haar hadden opgebracht
toen zij eens het ongeluk had op
straat flauw te vallen.
In het Nederlands Spoorwegmuse
um in Utrecht wordt tot 19 okto
ber een tentoonstelling gehouden,
gewijd aan „postzegel en spoorwegen"
De tentoonstelling is samengesteld uit
verzamelingen van het Belgisch pöst-
museum, het Nederlands postmuseum
en het Spoorwegmuseum. Zij toont de
reactie van postdirect.es en postzegel-
kunstenaars op het verschijnsel spoor
wegen. Bjj allerlei gelegenheden, jubi
lea van lijnen, personen en van kunst
werken, openingen en dergelijke
zijn er spoorwegpostzegels uitgegeven
in de hele Wereld. De oudste spoor
wegzegel ter wereld stamt uit 1860, de
oudste op de tentoonstelling geëxpo
seerde zegel is in 1864 uitgegeven. Het
is een Amerikaans ontwerp, waarop
een locomotief met buffelschuivers en
vonkenvangers staat. Een zeer bijzon
dere zegel is die. welke in omloop is
gebracht bij de opening van de Sin-
plontunnel in 1911, Dit exemplaar we
melt letterlijk van de fouten. In plaats
van één tunnelpoort (het Simpionspoor
was vroeger een enkel spoor) staan
er twee op. Door de tunnel hebben al
tijd elektrische treinen gereden, maar
op de postzegel staat een stoomloco
motief, rechts in plaats van links. Ook
de postkoets, die naast de tunnel is af
gebeeld, heeft nooit in de buurt van
de Simplon gereden.
