Bezwaren in Kamer tegen eindexamenreglementen Kritiek is tegenstrijdig SOVJET-UNIE HEEFT OOK ATOOM-ONDERZEEËRS Structuur van wetsontwerp lokt tegenstand uit Meningsverschil over subsidie aan theologische faculteiten L eervliet GELEERDEN ontdekken nieuwe geneeswijzen Australiër Burnet en Engels man Medawar onderscheiden Jeugd op hoekenjacht K\ 'Mr. Cals zet spoed achter zaken Khroesjtsjev dreigt nu weer thuis VS zijn lang niet meer zo machtig als vroeger7' BLANKENHEYM BLANKENHEYM Wetenschappelijk onderwijs in de Kamer A.R. ,in de knoop' De Nobelprijs voor de geneeskunst RADIOVERKEER in de ruimte WEDSTRIJDEN VIA RADIO STAATSSECRETARIS STUBENROUCH: Regeling opgesteld na overleg met inspectie Russische vloot heeft 325 duikboten Via reflecterende naaldjeslaag Vondst even belangrijk als die in Sahara VRIJDAG 21 OKTOBER 1960 Ju, UKKEHMtMt die goeie oim e 9.05 (met dc baard) en die goeie jonge hebben de sleutel van de gezelligheid lU^fAAÜ O Mi W Politieman vermoord met injektienaald Sovjetmarine 500.000 man ZAADHANOEL JAN ROOZE# Aardgas in Groningen Belgische senator geeft toelichting over T.V. (Van onze onderwijsredacteur) DEN HAAG. 20 okt. De nieuwe regeling voor de eindexamens heeft in het vragenuurtje van de Tweede Kamer aanleiding gegeven tot een kort, maar vrij heftig treffen tussen een groot aantal Kamerleden en staats secretaris Stubenrouch. Er werden vragen gesteld door de heer Kleywegt (P.v.d.A.), die wees op de vele kritische reacties, die de nieu we regeling heeft uitgelokt en die onder meer informeerde of over de wijziging der eindexamenreglementen vooraf overleg is gepleegd met de daarvoor in aanmerking komende in stanties, met name met de Raad van Leraren. De staatssecretaris merkte in zijn antwoord ondermeer op, dat naar zijn mening het merendeel van de critici de gelegenheid heeft ontbroken het voor i en tegen van de genomen maatregel rustig te overwegen en dat men zich onvoldoende heeft gerealiseerd, dat het hier gaat om een door de nood der omstandigheden ingegeven maatregel, waaraan niet te ontkomen was. Drs. Stubenrouch bestreedt de opvatting, dat de termijn van voorbereiding te kort zou zijn: in het leerprogramma van de eindexamenkiassen behoeft niets veranderd te worden. Aangezien de staatssecretaris het wenselijk acht, dat de nieuwe eind examenreglementen voor, of in elk ge val zeer kort na de aanvang van de nieuwe cursus gepubliceerd kunnen worden, heeft hij zich moeten beperken tot het gebruikelijke overleg. Met de Raad van Leraren is niet vooraf over leg gepleegd. Wel heeft drs. Stuben rouch met enkele leden van deze raad en van de commissie ter bestudering van de eindexamens een vertrouwelijk en langdurig onderhoud gehad over de maatregelen, die getroffen zotMen moe ten worden. Bij die gelegenheid is ge wezen op de noodzaak om nu met een nieuwe regeling te komen. Bij de nade re uitwerking van de concepten der nieuwe regeling is rekening gehouden met hetgeen ter tafel kwam bij de bedoelde bespreking. De staatssecretaris weeg er op, dat de besluiten tot stand gekomen zijn in veelvuldige besprekingen met een werkgroep ad hoe uit de inspectie van het v.h.m.o. De inspecteurs, die lid zijn van deze werkgroep, hebben jarenlange ervaring bij de eindexamens en zij zijn deskundig en de onderscheidene vak gebieden. Daarna is het gebruikelijke advies van de Onderwijsraad gevraagd en uiteraard is ook de Raad van State gehoord. De Onderwijsraad kon met de strekking van de ontworpen reglemen ten instemmen; tegen bepaalde wijzi gingen bestonden echter bezwaren. Na dit antwoord kwam de heer Kleywegt met de vraag of de staats secretaris de nieuwe regeling alsnog wil intrekken, althans zal willen uit stellen. Uit aanvullende vragen, ge steld door leden van alle grote frac- I ties (mej. Nolte en mag. Stokman 'voor de K.V.P., de heer Roosjen voor de A.R., de heren Tilanus en Beer- nink voor de C.H.U., mevr. van Someren-Downer en mevr. Kuiper- Struyk voor de V.V.D. en de heren Vermeer, Tans, Vermooten en Goed hart voor de P.v.d.A.) bleek, dat er een brede stroming in de Kamer is, die de nieuwe regeling niet kan ap preciëren. Nader overleg De vragen werden in zulk een snel tempo op de staatssecretaris en de minister afgevuurd, dat de bewinds lieden achter de groene tafel nauwe lijks meer gelegenheid hadden ze te noteren. Drs. Stubenrouc verklaarde zich naar aanleiding van een suggestie van mevr. Van Someren-Downer be reid tot het plegen van nader overleg met de vaste Kamercommissie voor onderwijs. „Moe* ik dan nu toch op alle andere vragen antwoorden", vroeg spreker. De in het centrum van de ver gaderzaal samengedromde Kamer leden reageerden met een luid ,,ja". De heer Stubenrouch verdedigde hierop zonder verdere aarzeling ener. giek zijn standpunt. Hij zei onder meer: ,,Er is veel kritiek op de nieuwe regeling, maar in die kritiek komen heel wat tegenstrijdigheden voor. Sommigen hebben er bezwaar tegen, dat de leerlingen pas een maand van tevoren weten of zij in een bepaald vak wel of geen monde ling examen moeten doen, anderen daarentegen vinden de termijn juist te lang. Enerzijds zegt men, dat voör alle vreemde talen ook mondeling examen moet worden gedaan, ter wijl anderzijds gesteld wordt, dat het veel beter is wanneer er maar in één vreemde taal mondeling wordt gedaan. Het meetellen van de rap portcijfers wordt zowel verkeerd als aanlokkelijk genoemd enz." De staatssecretaris gaf toe, dat op één punt de nieuwe regeling verder gaat danken noodvoorziening: ten aan zien van het Nederlands kan men van een principiële wijziging spreken. De wenselijkheid daarvan was echter zo zonneklaar, dat ik'meende die wijziging meteen te kunnen „meenemen", aldus spr. Pater Stokman had gevraagd wat de mening was van de individuele leden van de Raad van Leraren, met wie de staatssecretaris vooraf gespro ken heeft. Het antwoord op deze vraag luidde: „Ik kan alleen maar zeggen, dat er ruiterlijk overleg is gepleegd en dat ik daarbij geen categorisch „neen" heb vernomen. Geen andere regeling Resumerend stelde drs. Stubenrouch, dat het hem met bet huidige potentiëel van gecommitteerden onmogelijk is een wezenlijk andere regeling te ma ken. Hiermee liep het debat af. Minis ter Cals slaagde er in na het, voor Nederlandse verhoudingen. ietwat scherpe vraag- en antwoordspel weer een mildere stemming in de Kamer te wekken. Hij deelde mee, dat zijn oudste zoon komend jaar eindexamen gymna sium-bèta moet dóen en dat de oudste dochter van staatssecretaris Scholten (Advertentie) ïimimiiiiiiiimiimiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiniMiiim (Van onze onderwijsredacteur) DEN HAAG, 20 okt. Minister Cals heeft in de Tweede Kamer medege deeld, dat zijn nota inzake de uitbrei ding van het Hoger Onderwijs (de zoge naamde spreiding) dit jaar zal verschij nen. Het stuk is nog niet behandeld door de ministerraad. Het wordt een nota, waarin de hoofdlijnen van het be leid voor de komende twintig jaar zijn uitgestippeld. De bewindsman deelde voorts mee, dat ten departemente „met man en macht" gewerkt wordt aan de Memo rie van Antwoord op het voorlopig ver slag over de Mammoetwet. Ook dit be langrijke stuk hoopt minister Cals in de loop van dit jaar in te dienen. nu voor gymn.-alphia op moet. Er is dus binnenskamers wel enig beraad ge weest voor de regeling-Stubenrouch in zee ging, zo zei de bewindsman onder hilariteit. (Advertentie) 'k- - El. GEBEID 'j^OTTRHDAH 7.60 ('"net 't baardje) Advertentie horend Ook de conventionele hoortoestellen, die onder de kleren ge dragen worden, zijn in de laatste jaren enorm vooruitgegaan. Wij bieden u keuze uit vele merken, w.o. Aditone, Audium, Multitone, Philips en Siemens. ''I V; h. 'isBv;V'H; (Vervolg Behalve over artikel 60, dat nu een maal druk besproken wordt, doch dat intussen stellig niet het gewichtigste punt van hef thans in de Tweede Ka mer fn behandeling zijnde ontwerp van minister Cals vormt, gingen de discus sie en het minsteriële antwoord over de doelstelling van het wetenschappe lijk onderwijs, gisteren in de Kamer over de structuur van dit onderwijs en over de subsidiëring van theologische, faculteiten van bijzondere universitei ten. Dr. Tans (P.v.d.A.) heeft een amen dement ingediend op het eerste wets artikel, welk amendement ten dele te ruggrijpt op de oorspronkelijke tektst v. minister Rutten. De socialistische woord voerder wil onder meer vermeid zien, dat het wetenschappelijk onderwijs me de gericht is op het bevorderen van maatschappelijk verantwoordelijkheids- Prijzen v.a. 240- Vraagt gratis brochures horen zien KEIZERSGRACHT 411. TEL. 37728 JAN EVERTSENSTRA AT 31 TEL. 186387 AMSTERDAM Fill.lonDEN HAAG HAARLEM UTRECHT VALENCE, 21 okt. (U.P.I.) Te Va lence is gisteravond een 25-jarig lid van de Algerijnse politiebrigade, die te gen terrorisme optreedt, met een in jektienaald en snel werkend vergif ver moord. STOCKHOLM, 20 okt. De Nobel prijs voor de geneeskunst zal zoals reeds in een deel van onze vorige opia- ge gemeld - dit jaar worden uitgereikt aan twee geleerden. Het zijn de Au straliër Frank Mcfarlane Burnet en de Engelsman Peter Bryan Medawar. Beiden delen dc prijs van 225.986 K.o- ne-a wegens hun experimenten op het gebied van tolerantie voor immunise ring. De 45-jarige professor Medawar, die in Oxford heeft gestudeerd, is specia list op het gebied van de immunologie en transformatie van cellen. In 1951 werd hij benoemd tot hoogleraar in de zoölogie en vergelijkende anatomie aan de universiteit in Londen. In 1955-1956 maakte hij deel uit van do commissie, die belast was met het onderzoek naar de gevolgen van radio-actviteit op de mens. Prof Medawar is gehuwd en va der van vier kinderen. Sir Frank Burnet is deskundige op het gebied van besmettelijke ziekten en infecties door virussen. Hij studeerde aan de universiteit in Melbourne en is sinds 1944 hoogleraar in de experimen tele geneeskunde aan deze zelfde uni versiteit. In 1957 werd hij benoemd tot voorzitter van de Australische commis sie voor radio-activiteit. Sir Frank Bur net is 61 jaar oud, gehuwd en vader van drie kinderen. De ontdekking van het verschijnsel der verdraagzaamheid is een der groot ste gebeurtenissen in de geschiedenis der immunologie en heeft een nieuw tijdperk ingeluid in de experimentele biologie. Sinds in 1953 de resultaten van de eerste ervaringen werden gepubli ceerd, heeft de techniek voor verdere onderzoekingen naar dit verschijnsel zich snel ontwikkeld. Met de nieuwe methoden, die van deze onderzoekingen het resultaat waren konden talrijke pro blemen van de praktische geneeskunde worden opgelost. Zo h§eft men, dank zij de ontdekking van de beide geleerden, bepaalde in- zichten kunnen herzien op het gebied van de oorzaken en de behandeling van een groot aantal ziekten, waarin de nor male immunologische reacties eerder een rem opleverden in plaats van een hulp te zijn. Bepaalde gevaarlijke operaties, zoals bijvoorbeeld de overplanting van orga nen, waren vroeger van technisch stand punt uit wel mogelijk, doch moeste-n mislukken als gevolg van de „immuno logische barrière." Thans is, althans in theorie dit vraagstuk opgelost. Men hoopt nu als gevolg van deze ontdek- De winnaars van de Nobelprijs voor slaèditoffér6zi^géworden^va^tadh^acü- fraBfc M«arlane viteit, te kunnen behandelen, alsmede Burnet. Onder. Peter Bryan Medawar. leukemie en bepaalde allergische ziek- stockhoIm worden uitgereikt op 10 de. cember bij de jaarlijkse herdenking van De Nobel-prijs zal volgens traditie in de sterfdag van Alfred Nobel. besef en op de ontplooiing van de per soonlijkheid. Minister Cals zei: natuurlijk behoort dit alles aan de instellingen van Ho ger Onderwijs te geschieden, maar als men gaat omschrijven wat het onderwijs omvat, dan is dit iets an ders dan hetgeen er allemaal ge beurt in de universitaire gemeen schap. „Ik had in dit verband bij na een van die protestkaarten onder- tekend, waarmee de studenten gewerk hebben voor een geheel ander doel", zei de minister. Op die kaart (actie art. 60)^ stond namelijk, „in de wet hoort slechts wat nodig is en niet wat over bodig is"... Oud nieuws Bij de behandeling van de struc tuur van liet wetsontwerp een struc tuur, die voor het wetenschappelijk on derwijs en voor het voortgezet onder wijs in dezelfde geest is opgezet kwam de bewindsman met een punt voor de dag, dat vergeten dreigt te worden. Men ig tegen het op gelijke voet behandelen van openbaar en bij zonder onderwijs ernstige principiële bezwaren gaan maken na de indiening van de Mammoetwet, maar diezelfde opzet kwam in beginsel ook reeds voor in het ontwerp Rutten voor het Hoger Onderwijs, welk ontwerp van 1952 dateert. Hoewel hier in de Memorie van Toe lichting uitdrukkelijk op gewezen werd, is dit belangrijke punt destijds niet ge kritiseerd. Prof. Rutten had zijn inde ling letterlijk overgenomen van eij com missie, waarin zitting hadden prof. mr. C. W. van der Pot, prof. mi. A. M. Donner en prof. dr. F. L. R. Sassen. Het was allemaal oud nieuws, wat mr. Cals hier vertelcfe, maar het klonk als een nieuw argument tegen de bezwaren van protestants-christelijke zijde. Dr. Diepenhorst had gevraagd, wel ke consequenties mr. Cals zou trekken uit het voorstemmen bij het wetsont werp voor het wetenschappelijk onder wijs. De C. H.-spreker voegde er de iet wat sarcastische vraag aan toe of de minister degenen, die tegen de Mam moetwet zijn, wellicht zou adviseren ook tegen het onderhavige voorstel te stem men. Het antwoord van de bewinds man luidde: „Als U meent, dat aan het voorstemmen-nu consequenties ver bonden zijn, moet U dat zelf beoordelen", oordelen". Amendementen Stokman Over de kwestie van de theologische faculteit bleek tijdens het debat aar zeling te bestaan bij prof. Versteeg. Een regeling, die de theologische fa culteiten op dezelfde wijze in de wet plaatst als andere faculteiten, zal tot gevolg hebben, dat ook de theologische faculteiten normaal onderworpen wor den aan het academisch statuut. „Wij zitten hierover nog met onszelf in de knoop", zei de A.R.-spreker. De woord voerder van de C.H., clr. Diepenhorst, zei het te kunnen billijken, dat de mi nister in deze materie tenslotte terug houdendheid heeft betracht. Mr. Cals verklaarde het te betreuren, dat de kwestie pas in een laat stadium is op gekomen. Inmiddels zijn er nu enige amendementen-Stokman (medegesig- neerd door leden van de P.v.d.A.- en de C.H.-fractie) ingediend, die beogen de theologische faculteiten der bijzondere universiteiten alsnog onder de subs- diëring te brengen, waarbij echter voor de bijzondere universiteiten de mogeljk- heid open blijft de bekosting te wei geren. Pro en contra „magister" Tenslotte is in het debat nog het een en ander te doen geweest over de titulatuur, welke mr. Cals heeft voor gesteld. De heer Diepenhorst bleek de ministeriële afkeer van de titel „drs" in hevige mate te delen. ,.Drs." is een negatieve term, die een manco aan duidt. Een zwak in de betogen pro „drs." is volgens deze spreker, dat vele van deze betoger gehouden worden door degenen, die zelf belanghebbend zijn in deze zaak, hetgeen de minister ter stond de interruptie ontlokte hoe sterk de betogen van de studenten contra art. 60 dan geacht moeten worden De politieke geestverwant van dr. Diepenhorst, de heer Tilanus, heeft ech ter als lid van de commissie van voor bereiding samen met de heren Stok man. Vondeling, Tans, Versteeg, Schuijt en „mevr. Kuiper-Sfrüyk een amende ment ingediend om het. „mg." van ma gister te vervangen door „drs.". Het lijkt de commissie van voorbereiding niet gewenst en ook niet doelmatig de doctorandi een titel op te dringen, die naar alle waarschijnlijkheid nooit ge voerd zal worden. Minister Cals heeft er het zijne nog niet over gezegd. De bewindsman zal zijn rede dinsdag voortzetten. MOSKOU, 21 okt. (Rtr. UPI) Pre mier Khroesjtsjev van de Sovjet-Unie heeft voor een gehoor van 12.000 men sen in het Lenin-sportstadion in de Russische hoofdstad meegedeeld, dal de Sovjet-Unie duikboten heeft, die door kernenergie worden voortgestuwd cn met raketten zijn bewapend. Khroesjt sjev deelde dit mee naar aanleiding van berichten, dat Amerikaanse atoom- (Hiderzeeërs, voorzien van -aketten, in de nabijheid van de Russische territo riale wateren zijn gekomen. Hij vroeg zich af, wat er zc.i gebeuren, wanneer de Sovjet-kernduikboten zo dicht de V.S. zouden naderen. Khroesjtsjev zei een en ander in een toespraak, waarin hij zijn visie gaf over de Algemene Ver gadering van de Verenigde Naties, over zijn optreden aldaar en over de wereldpolitiek. De Sovjet-leidér beschuldigde de Wes terse landen ervan, dat zij de intwape- ningsbesprekingen slechts gebruiken ais een dekmantel vooi' de bewapenings wedloop. Hij meende, dat de Sovjet houding in de V.N. nogal wat succes en bewondering had geoogst, ook bij ve le niet-,.socialistische" landen. Hij hoop te, dat de staat, en regeringshoofden op een buitengewone V.N. Assemblée in maart of april van het volgend jaar overeenstemming zouden bereiken over de ontwapeningskwestie. De Verenigde Staten zouden al dus Khroesjtsjev lang niet meer zo'n machtig en aantrekkelijk land zijn als vroeger. Vele imperialisti sche landen zijn trouwens niet meer wat ze vroeger waren, ook al me nen ze nog van wel. „Met welk recht moet Engeland als een grote mogend heid beschouwd worden en Indië niet?", aldus de Sovjet-leider, „en waarom zou Frankrijk een grote mo gendheid zijn en Indonesië niet?". In verband daarmee achtte Khroesjt sjev een reorganisatie van de Vere nigde Naties noodzakelijk. Ook her haalde hij zijn beschuldigingen je gens Hammarskjöld. Voor 1961 moet er, aldus Khroesjt sjev, een vredesverdrag inzake Duits land komen, waarbij de status quo van beide Duitslanden wordt erkend en be paald, dat de grenzen niet meer ver anderd mogen worden. De betrekkin gen van de Sovjet-Unie met de v- nigde Staten zullen, zo meende de jet-premier, ongetwijfeld verbeter Wel voorspelde hij, dat de V.S. n?Aen. „bittere pil" te slikken zullen 1> dat zeer tegen hun zin communis" China tot de Verenigde Naties zal v den toegelaten. Khroesjtsjev gat r jt der wat hatelijkheden ten beste ove«(j<- afgevaardigden ter Algemene Veff5®,j|i ring van de V.N. en hetgeen deze 10Lp vrije tijd doen en zag hierin een syn* toom van verwording. Advertentie LONDEN, 21 okt. (Rtr) De Britse schout-bij-nacht H. E. Horan heeft in Brassey's jaarboek voor 1960 een spe ciaal artikel geschreven over de Rus sische Marine, Hij zegt dat hij de omvang van de Russische Marine, op basis van de tot nu toe beschikbare gegevens, schat op 325 duikboten, vijftig kruisers, vijf torpedobootjagers met raketten, 125 gewone torpedobootjagers, 65 escorte vaartuigen, 500 mijnenvegers, 600 «nel- le patrouilleboten, 1.000 hulp- en ande re schepen en 3.000 vliegtuigen van di verse typen. De Russische Marine is volgens hem 500.000 man sterk. Bras sey's jaarboek is het jaarboek van de Britse strijdkrachten. BUSSUM, 20 oktober In ruimte vaartkringen houdt men zich op het ogenblik bezig met het zogenaamde naaldjesproject. Dit is een gebe-ei nieuw project, waarbij men zich voorstelt een aantal zeer kleine naald jes, men spreekt over een 100 mil joen, per raket in de ruimte te schie ten. De naaldjes zullen zich, binnen enkele weken als een ring om de aarde hebben gelegd, waardoor een reflecterende laag ontstaat, via wel ke laag radioverkeer ook door de ruimte mogelijk zal zijn. Deze mogelijkheid werd aangestipt door drs. L. D. de Feiter van het ï'adiostation Nera te Nederhorst den Berg, die een lezing over „Kunstma nen en Radio" hield voor de plaatse lijke afdeling van de Ned. Ve-r. van Weer- en Sterrekunde in de Gooische H.B.S. Radio-astronomen staan echter zeer sceptisch tegenover dit nieuwe project, omdat zij vrezen, dat het de radiosig nalen zal beletten uit de wereldruimte de aarde te bereiken. De heer De Feiter behandelde verder de vraag, hoe men kunstmanen dienst baar kan maken aan het radio-ver- keer. Het is nu drie jaar geleden, dat de eerste piepgeluidjes Het ruimtetijd perk aankondigden. De verste radio verbinding, die tot nog toe tot stand is gebracht, is die van de Pionier V, die over een afstand van 350 miljoen kilometer berichten naar de aarde zond. Voor het overbrengen van be richten langs draadloze weg bediende men zich aanvankelijk van de zeer lange golflengte en bij onderzeeboten is men hierop nog aangewezen, omdat (Van een verslaggever) AMSTERDAM, 20 okt. Met „de Bieb" als een soort; strijdkreet organi seren instellingen op het gebied van de katholieke lectuurvoorziening een veelomvattende radio-boekenjacht. Op de sluitingsdag va-a de Kinderboeken week, 5 november, start de jacht waarop de kinderen via bibliotheken, jeugdbladen, jeugdradio-uitzendingen e.d. uitvoerig attent worden gemaakt. De bedoeling van de jacht is - dat iaat zich begrijpen - het lezen onder de jeugd te bevorderen. Vooral wii men een vergrote belangstelling voor de schatten uit de bibliotheken wekken. Het begin is een grote opstel- en tekenwedstrijd, waarbij gevraagd wordt een tekening naar een boek te maken, of een boekomslag te ont werpen of een opstel te schrijven naar aanleiding van het meest favoriete boek van het deelnemertje. Tussen zes en veertien jaar zijn er drie leeft"is- groepen. De werkstukken moeten by de plaatselijke bibliotheken worden in geleverd. Via de K.R.O. worden de kinderen in Wigwam, Blokhut en Douche hierop nader bekend gemaakt, zoals ze ook half januari in deze pro gramma's en in de jeugdbladen Okki en Taptoe de uitslagen kunnen ver nemen. Tussen start- en slotdatum zijn er een twaalftal radio-boekenjachten, waarvan bibliotheken in de verschil lende provincies het middelpunt zullen zijn. Welke bibliotheken, dat zulien de jongeren over de radio nog wel ver nemen, in deze bibliotheken kunnen zij de oplossingen vinden voor de opgaven die hen gegeven worden. Er zal een reportage van gemaakt worden en voor de kinderen die hun opdracht het best vervuld hebben is er dan nog een radiowedstrijd in boekenkennis. De finales en prijsuitreikingen zijn natuur lijk enigszins feestelijk opgezet. Voor zover men toevallig nog niet via radio en jeugdbladen op de hoogte is gesteld, kan men in de bibliotheken van Neder land alles hierover vernemen. Daar moet- men trouwens ook heen om de wedstrijdformulieren te halen.; Aan de hand van vroegere ervarin gen durven do organisatoren wel voor spellen, dat „de B.I.E.B." een aan gelegenheid wordt van zeker vele tienduizenden kinderen. deze golven zich ook in het water voort zetten. Dat daarvoor zenders met groot vermogen nodig zijn, Iaat zich denken. Later bleek, dat voor de zoge naamde decimeter-golven, de kortere golflengten, veel minder energie nodig is. Lange golven verliezen veel van hun energie, omdat zij meebuigen met het aardoppervlak, de korte golf wordt door een ioniserende laag in de damp kring teruggekaatst. Deze ioniserende laag wordt door de zon veroorzaakt, zodat voor het kiezen van de golfleng te rekening moet worden gehouden met het jaargetijde en de tijd van de dag. Radiogolven met een golflengte korter dan 25 meter kunnen onder be paalde voorwaarden door de ioniseren de laag heen de aarde verlaten en zo is het gelukt radiosignalen van Was hington naar Hawaii te zenden, waar bij de maan als reflector werd ge bruikt. De kunstmaan kan passief dienstbaar worden gemaakt aan het ra dioverkeer via de ruimte door haar als reflector te gebruike-n. Spreker haal de hierbij het voorbeeld van de Echo aan. Een bezwaar is echter de te ge ringe middellijn, waardoor natuurlijk veel energie verloren gaat, ternee-r omdat de juiste plaatsbepaling erg moeilijk is. Zo lukte het op het NERA- station niet, een verbinding met de Echo tot stand te brengen. In Parijs lukte het slechts éénmaal op 15 pogin gen De kunstmaan kan echter ook ac tief meewerken. Dan wordt b.v. door haar een boodschap, uitge-zonden door eén zender, op de band opgenomen om op een bepaalde plaats op com mando naar een ontvanger te worden gerelayeerd. Hiervoor is niet per se een krachtige zender nodig. Dat heeft de Pionier V bewezen, die eert zender met een vermogen van slechts 150 watt aan boord had. De heer De Feiter stelde vast, dat met behulp van drie kunstmanen, op een onderlinge af stand van 120 graden bov ende eve naar geplaatst, geregeld radioverkeer met een groot deel van de aarde door de ruimte mogelijk zal z\jn. Nu heeft Uw handelaar nog alle soorten hyacinten, tulpen en narcissen vootiadig. Bestel meteen Advertentie Voor PRIMA BLOEMBOLLEN naar: Spekstraat 5 - Haarlem - Telef. 160*1 Advertentie KONINGSTRAAT 34 - TELEF. 1* MET BLOEMBOLLEN BUSSUM, 21 okt. De Belgische se ctor Leemans heeft gisteravond in het Nederlandse televisie-journaal ver klaard dat de aardgasvondsten in de pro vincie Groningen voor wat de Europe se gemeenschap betreft van even gro te waarde te achten als de aardgasre serves in de Sahara. Zijn gegevens over de gasboringen ontleende de sena tor volgens zijn zeggen aan het rap- port-Posthumus over de aardolie- en aardgassituatie in Europa, dat kortge leden is uitgebracht aan het Europese parlement in Straatsburg. Naar spreker meedeelde had hij „van bevcegde Nerlelandse zijde" in Brussel vernomen, dat de aardgasvoorraad ir ons land geraamd mag worden op drie' honderd-miljard kubieke meter, zijn lichtingen zouden behalve op de hoe veelheid ook betrekking hebben op d" geschatte produktie voor de komende jaren. Zelfs was volgens hem gewa£ gemaakt van de prqs. Met betrekking tot de terughoudend heid van Nederlandse zijde om deze berichten te bevestigen, veronderstelde senator Leemans, dat men in Nedef' land wellicht had willen wachten men Verder zou zijn met de exploita tie en de commercialisering van het aardgas met het oog op de vondst lp de Sahara. Ook achtte hij het mogeüj" dat men rekening heeft willen houden met een industriële omwenteling, wel ke zich in Nederland voltrekt en die voor een groot gedeelte is gebaseerd ""1 rip n",'*r'0'/>!irn-inrt''stT^<a

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1960 | | pagina 4