Vanwaar en waarheen met de
industrie-pendelaars
Vooral West-Brabant levert
vele honderden werkkrachten
„Utrechtse A pp ie" trapte
regisseur de gracht in
overpeinzingen
WEG BIJ BRUG wordt
elektrisch verwarmd
Beneluxverdrag op 1 november
in werking
KRUÏSWOORD-PUZZE^
waar U
misschien
nooit aan had
gedacht...
E.T.I, over merkwaardige aantrekkingspunten
De film incidenten op de walletjes
Voor rechtbank 3 maanden geëist
Huisvroutvelijke
Heelt Friso zonder
stuurman
gevaren?
Voorbereiding
van het Vatikaans
Concilie
Als experiment slaagt ook bij
de Van Brienenoordbrug
i Dit jaar geen Nobelprijs
voor de vrede
genoegen doen?
Defensiecommissie:
„Neptune is een dure
vervanger van Martin
Mariner"
Hete boeg verhoogt
snelheid van schepen
Prins Philips spreekt
Vraag van scheepvaart
inspectie
ifcyan lieshout n.v-
Het C.N.V. groeit
S
ZATERDAG 29 OKTOBER I960
FAO i
Ook liet 3e kwartaal-bericht van het E conomisch-T echnologisch
I(nstituut) voor Zuid-Holland bevat weer een rijke schat aan
gegevens. Allereerst een indrukwekkende beschouwing over Europa's
welvaart door handel en industrialisatie met „zonniger" vooruit
zichten dan twee jaar geleden al moet voor de scheeps- en koleninijn-
bouw met moeilijkheden en onzekerheden worden rekening
gehouden.
Interessante gegevens worden voorts verstrekt over de „verstede,
lijking" van het platteland. De classificatie-methode blijkt niet
afdoende te zijn, want hel werken met inwoners-getallen blijkt bij
dieper onderzoek in het geheel geen afdoende maatstaf.
Een bijzonder artikel in het Kwartaalbericht was de bijdrage over
de pendelbeweging in ons gewest. Met toestemming der redactie van
het orgaan van E. EI. ontlenen we aan dit doorwrocht overzicht de
volgende gegevens.
Waar komen de pendelaars
vandaan
Muziek maakt Uw leven rijker
Rotterdamse havenbedrijven
vragen massa mensen
Samenvatting
racht collectie
igen import
ijk van kleur
eldzame soorten
n
iet kostbaar!
woninginrichters sedert isu
.■rb'1
GEEFT OVERAL EN ALTIJD CACHET
PR1JSPUZZEL
Fi ib L,
Het onderzoek, dat werd uitgevoerd
door ons Instituut en dat was gebaseerd
op een schriftelijke er.quète onder indus
triële bedrijven met meer dan 50 werk
nemers (exclusief do bouwnijverheid),
werd onder meer aan elk bedrijf de vraag
gesteld naar de woonplaats van de per
soneelsleden
Men kan de Pendelaars onderscheiden
in hen, die dagelijks naar en van de
werkgemeente reizen en hen die dit niet
dagelijks, doch eens per week of per
twee weken doen. Deze laatste categorie
omvat doorgaans uiteraard de arbeiders,
die van zeer ver komen. Voor Zuid-Hol
land zijn dit de pendelaars uit de Noor
delijke provincies en uit Limburg Hun
aantal blijkt zeer beperkt te zijn, 'In de
meeste gevallen gaat het hierbij om ten
hoogste enkele procenten van de totale
personeelsbezetting van een werkgemeen.
te. Alphen aan den Rijn heeft verhou
dingsgewijs het grootste aantal niet-da-
gelijkse reizende pendelaars (nog geen
3 procent).
Het percentage industriële pendelaars
van 's-Gravenhage bedraagt ca 13 pet,.
van Rotterdam ca. 20 pet., van Leiden
ca 7 pet., van Dordrecht ca. 13 pet.,
betrekkelijk lag€ getallen dus. Een uit
zondering op deze regel vormt de ge
meente Schiedam (4" pet, pendelaars).
De nijverheid in deze gemeente blijkt
een belangrijk aanta] Rotterdammers en
Vlaardingers te werk te stellen. Gezien
de aard der bebouwing en de loop der
gemeentegrenzen in dit gtebied. is dit
niet verwonderlijk
De kleinere gemeenten met industrie
zijn voor hun arbeidsvoorziening in veel
sterkere mate aangewezen op arbeiders
van elders. Weliswaar lopen voor deze
werkgemeenten de cijfers onderling nog
al wat uiteen, maar bij vergelijking met
grotere gemeenten is hier van een duide
lijk verschil sprake. Vooral de kleine
Plattelandsgemeenten met industrie (b.v.
Heenvliet, Nieuwveen, Gouderak) zijn
voor de arbeidsvoorziening zeer sterk
aangewezen op arbeidskrachten van el
ders. Inmiddels kan hier niet de conclu
sie aan worden verbonden, dat deze pen
delaars nu ook verder en langduriger
reizen. Waar het om gaat, is dat hier
meer arbeiders de gemeentegrens passe
ren Het is echter bekend, dat de arbei
der die in de grotere stad naar zijn
werk gaat, vaak langer moet reizen, ook
al verlaat hij de gemeente niet.
Ook voor de beantwoording van deze
vraag heeft het zin een onderscheid te
maken tussen plattelandsgemeenten met
industrie en de overige, gewoonlijk gro,
tere en meer uitgesproken industriële
gemeenten. De plattelandsgemeente met
industrie trekt zijn pendelaars in het al
gemeen niet over grote afstanden aan.
Ligt een zodanige gemeente in een uit
gesproken agrarisch gebied, dan trekt
men zijn arbeiders uit dit gebied aan.
Ziin er op niet al te grote afstanden an
dere plattelandsgemeenten met industrie,
dan treden deze als leverancier van ar
beiders sterker naar voren dan de zuiver
agrarische gemeenten Liggen echter de
grotere industriegemeenten in de nabij
heid, dan blijken deze de meeste arbeids
krachten voor de plattelandsindustrie be
schikbaar te stellen Ten aanzien van
de pendelbeweging naar plattelandsge
meenten met industrie geldt dus in de
eerste plaats, dat de actieradius vrij be
perkt is en vervolgens dat binnen deze
straal een grotere en mser geïndustria
liseerde gemeente meer arbeiders ople
vert. Zo is de industrie te Capelie a.d
Ussel. Maassluis, Heenvliet. Bergschen-
hoek, Berkel en Pijnacker vrij sterk af
hankelijk van Rotterdamse arbeiders;
die in Moordrecht en Waddinxveen van
Gouda; de industrie in Oud-Beijerland
en Papendrecht van Dordrecht; in de
Noordelijke Veenstreek Van Alphen; die
m Katwijk en Voorschoten van Leiden;
het Westland van s-Gravenhage.
Voor d'e middelgrote en grote indus
triegemeenten zij in d« eerste plaats her
haald. dat deze in veel mindere mate
van pendelaars afhankelijk zijn dan de
■andere gemeenten. Dit betekent overigens
niet, dat het hierbij om kleine aantallen
gaat. Dagelijks bewegen zich vele (b.v.
's-Gravenhagie ca. 3400, Rotterdam ca.
11.500, Dordrecht ca. 1.700 personen) naar
en van deze grote plaatsen, doch in pro
centen van de totale personeelsbezetting
in de werkgemeenten speien zij een klei
nere -roi dan op het eerste gezicht zou
kunnen worden verwacht. Gaat men nu
na waar deze pendelaars wonen, dan
blijkt dat, evenals bij de plattelandsge
meenten met industrie, verreweg de mees.
ten van hen op betrekkelijk korte af
stand zijn gehuisvest. Het ligt in de rede,
dat een grote industriegemeente als Rot
terdam of 's-Gravenhage met een in ab
solute zin groot aantal industriële pende
laar.; ook mensen aantrekt over grote
afstanden Op hef totale aantal pende
laars maakt deze groep echter slechts
een klein deel uit
Zo recruteert 's-Gravenhage zijn pen
delaars voornamelijk uit Voorburg, Rijs
wijk, Rotterdam, Delft en Leiden; Delft
uit 's-Gravenhage, Rotterdam, het West-
land, Rijswijk en Pijnacker; Rotterdam
uit Vlaardingen, Schiedam, Voorne. Put
ten en Rozenburg. Goeree en de Hoekse
waard. Leiden trekt veel pendelaars aan
uit Katwijk. Leiderdorp, de Rijnstreek
en Noord-Holland ten Zuiden van 't IJ.
Het aldus geschetste beeld leidt tot de
gevolgtrekking, dat de industrjëele ar
beidsmarkt van Zuid-Holland in geogra
fisch opzicht een vrij normaal beeld
toont Verreweg de meeste industrie-ar
beiders wonen in de gemeente, waar zij
ook werken. Voor zover zij pendelen,
gaat het daarbij gewoonlijk om betrek
kelijk kleine afstanden
Er is echter nog één categorie pende
laars die tot nog toe nog niet zijn be
sproken en wel de industire-arbeiders uit
aangrenzende provincies.
Het onderzoek bracht aan het licht, dat
voor de provincie Zuid-Holland als geheel
het aantal pendelende industrie-arbeiders
uit de aangrenzenden provincies nauwe
lijks yan betekenis is voor de arbeids
voorziening in dit gewest Nog geen 3 pet.
(ruim 5000) der in Zuid-Holland werk
zame industrie-arbeiders pendelen naar
en van aangrenzende próvneies.
Van deze op zichzelf reeds kleine groep
blijkt het grootste deel (3200) afkomstig
uit Noord-Brabant (63 pet.). Gelderland,
Utrecht en N—Holland dragen in onge
veer gelijke mate bij, namelijk met 14,
11 en nog eens 11 pet. Het aantal Zeeuw
se pendelaars (lpct.) is te verwaarlo
zen.
Wanneer men de woon- en werkgemeen
ten van deze pendelaars beziet, dan
blijkt, dat een groot deel van dit woon-
Ongekende mogelijkheden met het eleetronische ame-
rikaanse Baldwin or;el. Door productie van 275 «tuks
per da; duizenden guldens goedkoper
Baldwin 2 klavieren met pedaal vanaf f 4895.-
Eminent. electr.. I klavier, f 495.-. f 795,-. f 1295.-
Crediet-service 49 maandelijkse termijnen
VRAAGT BROCHURE VAN NEDERLANDS
GROOTSTE ORGELCOLLECTIE
Bodegraven, Tel. 01726-2188
werk-verkeer hetzelfde beeld vertoont als
dat binnen de provincie zelf. Voor de
meeste pendelaars gaat het, dus ook hier
om betrekkelijk kleine afstanden. Zo rich
ten de Noord-Hollandse pendelaars, die
voor een belangrijk deel in Haarlem
en omgeving wonnen, zich op de Leidse
en de Haagse industrie; daarnaast werkt
een aantal in de Bollenstreek, De Utrecht
se pendelaars werken in hoofdzaak in de
oostelijke gemeenten van ons gewest:
Woerden. Schoonhoven Vianen. Zij wo
nen overwegend in de aangrenzende lan
delijke gebieden van de provincie Utrecht
De Gelderse arbeiders wonen bijna al
len in de. aangrenzende Gelderse Waar
den en zijn merendeels werkzaam in Go.
rinchem en omgeving
De Brabantse arbeidskrachten nemen,
wij zagen het reeds, onder de interpro
vinciale pendelaars de belangrijkste
plaats in. Slechts een zeer klein deel
van deze Brabanders pendelt van Oost-
Brabant uit (ca. 6 pet.), bijna allen wo
nen in de westelijke helft van hun pro
vincie
Meer dan de helft (ca 1800) van deze
Brabantse arbeiders vjndt een bestaan
in de industrie van de Drechtsteden (in
clusief Ridderkerk), ongeveer 18 pet. trekt.
dagelijks naar het Waterweggebied. Go
rinchem stelt 16pct van deze industrie
arbeiders te werk, terwijl tenslotte de
overigen (ca. 11 pet.) zijn te werk ge
steld in de Delftse nijverheid.
Dat het Drechtstedengebied vele Bra
banders kan aantrekken ligt, gezien de
betrekkelijk korte afstand. voor de hand
Voor de arbeidsvoorziening van dit ge
bied vormen zij een niet te verwaarlozen
bijdrage, namelijk ca 7 pet van het
totaal
V?.?r Wat;erweggebied is het aan-
tal vvest-Brabantse industriële pendelaars
zowel absoluut als relatief van zeer klei
ne betekenis Nog niet 1 procent van de
industriële arbeidsplaatsen in dit gebied
wordt door West-Brabanders ingenomen.
Ter vergelijking moge dienen dat het
Waterweggebied ongeveer evenveel in
dustriële, arbeidskrachten uit Goeree-
Overflakkee recruteert als uit West-
Brabant (ca. 600) en dat Gorinchem en
omgeving in absolute zin slechts een wei
nig minder arbeidskrachten uit West-
Brabant aantrekt.
In tegenstelling tot wat men op het
eerste gezicht zou verwachten. spelen dus
voor de arbeidsvoorziening van de in
dustrie in het Waterweggebied de Bra
bantse arbeidskrachten een zeer kleine
rol Voor de zuideitik gelegen industrie
gebieden (Drechtsteden Gorinchem e.o.)
vormen de Brabamse arbeiders een niet
onbelangrijke steun. Dit is evenwel iets
wat te verwachten valt Dit woon-werk-
verkeer past geheel in het beeld dat
door de provincie als geheel geldt, na
melijk dat de meeste pendelaars over
niet al te grote afstanden worden aange
trokken. Een provinciale grens heeft van
zelfsprekend geen enkele scheidende wer
king in het woon-werk-verkeer. Zo wo
nen de op Gorinchem e.o. pendelende
arbeiders voornamelijk in het land van
Heusden en Altena
Van de overige West-Brabanders, dat
zijn dus zij, die elke dag via de Moer-
dijkbruggen. pendelen, is ruim 70 pet.
(2100) afkomstig uit de West-Brabantse
plattelandsgemeenten De overigen wo
nen in de steden Breda, Roosendaal en
Bergen-op-Zoom Hieruit blijkt dus dat
het bij deze pendel zeker niet uitslui
tend om plattelanders gaat, doch dat
ook stedelingen pendelen. De mate van
geschooldheid speelt hierbij ongetwijfeld
een rol. Men treft in een stad nu een
maal pen groter aantal geschoolde indus
trie-arbeiders aan dan op het platteland
Daarnaast werkt de industrie uiteraard
ook met ongeschoolde krachten, die voor
een dee] worden geschoold.
Het bovenstaande zou aanleiding kun
nen geven tot de conclusie dat de Bra
bantse pendelbeweging naar het Water
weggebied van geringe betekenis is. Een
zodanige conclusie is natuurlijk in strijd
met de feiten. Het is immers bekend,
dat de Rotterdamse havenbedrjiven gro
te aantallen Brabanders aantrekken, zo
dat de totale West-Brabantse pendel een
niet te verwaarlozen post is in de ar
beidsvoorziening van 't Waterweggebied
Zo werden aan hei einde van 1959 door
de Scheepvaart Vereniging Zuid (de cen
trale organisatie voor de aantrekking van
arbeiders voor het Rotterdamse havenge
bied)) ongeveer 2500 pendelaars geteld
op een totaa] van 4.800 havenarbeiders!
Van deze pendelaars was een aantal van
1.400 (c. 55 pet) afkomstig uit Noord-
Brabant. Sindsdien is dit, aantal nog
verder toegenomen.
Vergelijkt men hiermede de industri
ële pendel naar het Waterweggebied uit
Brabant (ca 600 arbeiders), dan wordt
duidelijk dat voor de nijverheid in dit
gebied de Brabantse arbeiders van ge
ringe betekenis zijn Voor het feit, dat
in de havenbedrijven de West-Braban
ders sterken vertegenwoordigd zijn dan
in de industrie van het Waterweggebied
zijn verschillende oorzaken aan te wijzen.
In de eerst" plaats moet er op gewe
zen worden, dat de havenbedrijven voor.
namelijk ongeschoolde arbeiders aantrek
ken waarvan het potentiële aanbod op
het West-Brabantse platteland vrij ruim
is, in elk geval aanzienlijk ruimer dan
het aanbod van geschoolde industrie-ar
beiders. Voorts krijgt een West-Brabant,
se ongeschoolde arbeider een hoger netto
inkomen in de haven dan in de indus
trie. Gedacht moet hierbij worden aan
b.v reisuren. en reiskostenvergoedingen.
Tenslotte speelt de werving e-en rol. De
Rotterdamse havenarbeidsreserve wordt
vrijwel geheel gerecruteerd via één cen
trale organisatie, waarin stuwadoors en
reders deelnemen. Deze organisatie
neemt de daarvoor in aanmerking ko
mende Gewestelijke Arbeidsbureaus in
de arm, maar voert bovendien zelf inten
sieve wervingsacties
Bij de werving van industriële arbei
ders wordt bijna uitsluitend het Gewes
telijk Arbeidsbureau ingeschakeld dat.
als bemiddelingsorganisatie, minder ac
tief te werk kan gaan. Aaneensluiting
van industriële bedrijven ter gemeen
schappelijke werving komt, niet voor.
Slechts de zeer grote industriële bedrij
ven ondernemen zelfstandig wervings
campagnes
(Van onze verslaggever)
AMSTERDAM, 29 okt. „Er zijn in
de buurt van het Oudekcrksplein en de
Oude Zijfis Achterburgwal nog altijd figu
ren, die menen dat zij het in die omge
ving voor het zeggen hebben. Zij oefenen
een straatterreur uit, die beslist onduld
baar is".
Deze woorden sprak gisteren mr. F.
Hartsuiker, officier van justitie bii de
rechtbank, tijdens de behandeling van Je
zaak tegen een 32-jarige timmerman, die
in de onderwcreidkringen en ook daar
buiten bekendheid geniet onder de naam
„Utrechtse Appie".
In de avond van 7 juli zou de timmer
man een Italiaanse filmregisseur, die op
de O.Z. Achterburgwal bezig was op
namen te mérken voor de film „Meisjes
achter het venster", in het water hebben
gegooid.
Toen de filmregisseur hiervan aan
gifte wilde doen, werd hem door enige
figuren „uit de buurt" te verstaan ge
geven, dat het dan helemaal uit zou
zijn met de filmopname.
„Utrechtse Appie", die als toonbeeld
van rust had plaats genomen op de ver-
dachtenbank en alles onverschillig en
met een trek van verveling op zijn ge
zicht langs zich heen liet gaan, bleek
zich nu niets meer van het geval te kun
nen herinneren. „Ik weet alleen dat ik
op een morgen wakker ben geworden m
een cel", luidde zijn verklaring.
De rechtbank beschikte echter ook over
de verklaringen van de filmregisseur en
een cameraman en over de getuigenissen
van twee politieagenten van het bureau
Warmoesstraat.
De (wee agenten waren op de plaats
van de rei aangekomen, toen de regisseur
al weer hoog en breed op de kant was en
zelfs al verdwenen om droge kleding aan
te trekken. „Utrechtse Appie" was echter
nog in al zijn macht en glorie aanwezig.
Met opgestroopte hemdsmouwen stond hjj
aan de waterkant toen de agenten op de
Zo kan.de conclusie luiden dat ondanks
de moeilijkheden, welke de industriële ar
beidsmarkt. de laatste jaren kenmerken,
het aantal pendelende industrie-arbeiders
relatief klein is. Hoewel de grotere ge
meenten verhoudingsgewijs ernstiger wo
ningtekorten vertoner, betreft dit speci
aal deze plaatsen Bovendien wonen de
meeste industriële pendelaars niet ver
van de werkgemeente
Het zelfde geldt de industrie-arbeiders
die in aangrenzende provincies wonen
Darbij domineren de West-Brabantse ar
beiders- De voornaamste werkgebieden
voor deze West-Brabanders zijn de
Drechtsteden, bet Waterweggebied en
Gorinchem e.o Voor de laatste twee ge
bieden vormen zij pen welkome aanvul
ling op het plaatselijke arbeidsaanbod.
STOCKHOLM, 29 oktober (UPI) In
de Zweedse hoofdstad is bekendgemaakt
dat er dit jaar geen Nobelprijs voor de
vrede zal worden uitgereikt.
Rondere maten
woninginrichting
v/h T00RENBURG EN DAMME
Nieuwe Binnenweg 340-344 Telefoon 34136
Ivf1 ïdlfWll IvfTn lie PPlli®er van Dameln" van Jan H. Eekhout
VV L1JVL SLliUUJ. IVclIl lie. ecu of ,jDe litanie der zonderlinge zielen"
van Anton van Duinkerken. Het is goed.
ze allemaal weer eens te lezen.
Proza; „Het konijntje'' van Jac. van
WE KRIJGEN DUS EINDELIJK in de Looy, „Het schilderende koewachtertje"
Kerstvakantie, begin volgend jaar een van Cyriel Buysse, „De ar" van Felix
declamatiewedstrijd voor alle leerlingenTTimmermans 0f het fijne „Bloemen"
van het voortgezet onderwijs, verdecldB'an Diet Kramer.
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG, 28 okt. Behalve door
de Neptune P2V7 zouden de Martin
Mariner-vlie; tuigen ook door andere
vliegtuigtypen vervangen kunnen wor
den. Dit wordt opgemerkt in het ver
slag van de vaste commissie voor de
fensie van de Tweede Kamer.
Vele leden zijn van mening, dat met
name de maritieme verkenningsvlieg
tuigen van de Fokker Friendship wel
als vervanging zouden kunnen dienen.
Dit vliegtuig kan evenals de Neptune
op korte termijn geleverd worden en
zou aanzienlijk minder kosten (gespro
ken wordt van dertig procent). Boven
dien wordt gesteld, dat de stafeisen,
waarop de keuze van de Neptune 's
gebaseerd in sommige opzichten niet
geheel aan de eisen voldoen, die de
politieke, militair-strategische on tac
tische situatie stelt.
Sommige leden vragen de minister
in hoeverre Amsterdam een financiële
tegemoetkoming geeft voor de bouw
van de radio-radarschool van het ma
rine-etablissement. Deze school moet in
verband met de tunnelplannen ver
plaatst worden. Voorts wil men weten
welke andere schadeloosstellingen de
gemeente aan de kon. marine zal ver
strekken.
MOSKOU, 29 okt. (TASS) Rus
sische geleerden hebben het denkbeeld
geopperd, de romp van schepen te ver
hitten om zodoende de snelheid van het bïj'hcVëer^e "coüpTeT'hoorlTikmijnei-
37?) a VT11 Cf r\r» ta imoron l*i mmn Irnmnl Tim 1 -> J
in twee groepen en onder auspiciën van
de Schiedamse Gemeenschap.
Vlaardingen heeft elk jaar wedstrijden
verdeeld in twee groepen: de jongeren
en de volwassenen. Vooral bij de vol
wassenen bestaat daar veel belangstel
ling voor en 'dit overwegend denk ik on
willekeurig terug aan dergelijke wed
strijden. 25 jaar geled en in Den Haag
gehouden. In welke zaal dat toen was,
weet ik waarlijk niet meer. Maar het
was een volle zaal en het was heerlijk
naar anderen te luisteren, die met élan
hun poëzie of proza voordroegen.
Drie boekjes over de voordrachtkunst
had i'k toen, uitgegeven vanwege de
maatschappij tot bevordering van woord
kunst, t.w bundel A(neutraal), bundel
B 'katholiek) en C (christelijk). Twee
heb ik er nog maar en bladerend in het
eerste hóór ik de alombekende „Rey
van Klaerissen" en „Rey van Burgh-
saten" van Joost van de Vondel zeggen
of „Het gebed van den onwetende" van
Multatuli. Een bijzondere herinnering
heeft wel „Toen ons kindje glimlachte"
van Frederik van Eeden voor me, want
vaartuig op te voeren. In een kanaal zijn
proeven genomen met een klein model
uitgerust met een speciaal verwarmings
apparaat. Wanneer het water in contact
komt met de verhitte boeg, gaat het ko
ken en wordt de romp omgeven dooi een
laag stoom, die als „smeermiddel" dienst
doet en de wrijving aanzienlijk vc» min
dert. Proeven hebben aangetoond, dat de
snelheid van een schip zeven tot tien
procent toeneemt, als uitlaatstoom van
de scheepsturbine in buizen om de romp
van het schip geperst wordt.
Tussen februari '56 en december '59
heeft de Hertog van Edinburgh 230 toe
spraken gehouden jn vrijwel elk deel
van het Gemenebest, over een groot aan
tal verschillende onderwerpen en voor
evensterk uiteenlopende groepen toehoor,
ders. Een vierde van di,t. aantaj toespra
ken is thans uitgegeven in een boek dat
door de vroegere lector in de geschiede
nis aan het Royal Naval College te
Greenwich. Richard, Ollard, is samen
gesteld.
gen stem in al die geconcentreerde stil
te, trillen, 't Werd een derde prijs!
,,'t Scheepje" van J. H. Speenhoff,
„Zegen dezen avond" van Karei van de
Woestijne, „Annunciatie" van Jaqueli-
r.e E. van der Waals of „Lichte ven
sters" van J. C. Bloem. Twee prachti
ge gedichten van H. Marsman: „De
stervende" en „Crusifix". Proza: ..Ars
Moriendi" van S. Vestdijk en „Mara
thon" van Gabriël Smit.
In de tweede bundel gedichten, die je
wat te zeggen hebben, ook nu nog:
„ConsummatUm est" en „Hoe ze-ere val
len ze af" van Guido Gezelie. „Ik ween
om bloemen" van Willem Kloos, en
„Oudjes" van W L. Penning jr.
En wat te zeggen van het prachtige
gedicht van Jan Prins: „De bruid",
„Het stille huisje" van A. Roland Holst,
„Meer dan goud" van Pol de Mont en
„Avondlied" van René de Clercq. „Idyl
le" en „Aan Guido Gezelie" van de he
laas zo jong gestorven Vlaamse dich
teres Alice Nahon. Van Geerten Gos-
saert: „Het verlaten landhuis" en „Li
berate nos Domine". Drie juweeltjes
van Jacqueline E. va n der Waals:
„Silhouetten", ..Moeder" en „Sinds ik
het weet". Of „De pauw" en „De schooi
er" van Willem de Mérode.
„Voorbarige wensch" van Han G.
Hoekstra of „Advent" en „De uattenvan-
Naast de een uit 5 verplichte gedich
ten mag er door de finalisten een ge
dicht naar eigen keuze worden voorge
dragen.
Misschien, dat ik met deze boekjes
een school.een plezier kan doen in de
dagen van voorbereiding. De jongelui
hebben nu allemaal een machtige steun
aan de bandrecorder, waarop zij hun ei
gen stem en uitspraak kunnen beluiste
ren en verbeteren!
Deze boekjes kunnen bij de redactie
van onze krant Dam afgehaald wor
den. Maar vergeet ze straks niet terug
te geven, zoals gebeurde met. die ene
van de katholieke uitgave, 25 jaar ge
leden. .1
MIEKE i
GRONINGEN, 29 okt. Naar de ramp
van de coaster „Friso" voor Jutland
wordt momenteel door de inspecteur van
de scheepvaart in het derde district
(Groningen), de heer S. J. Smit, een on
derzoekt ingesteld. Daarbij wordt tevens
de vraag betrokken hoe de bemanning
was samengesteld. Het is namelijk ge
bleken, dat de in diverse publikaties ge
noemde stuurman P. J. van Sweden op
16 september jl. reeds heeft afgemon
sterd en is overgegaan naar een andere
coaster, de „Merwestad". Onderzocht
wordt nu of de „Friso" zonder stuurman
zou hebben gevaren. Een schip als dit
moet officieel de volgende bemanning
voeren: kapitein, stuurman, eerste ma
chinist, tweede machinist, kok, matroos
en lichtmatroos.
ROME. 28 okt (K.N.P.) Donderdag
is voor de eers'.e maal de theologische
commissie ter voorbereiding van het
tweede Vatikaanse Concilie in vergade
ring bijeengekomen. Uit veie landen
waren de leden voor deze vergadering
naar Rome gekomen. Tevoren hebben
zij in de kapel van het H. Officie met
kardinaal Alfredo Ottaviani, die voor
zitter is van de commissie, het Veni
Creator aangeheven. Vervolgens heb
ben de leden de eed van geheimhou
ding afgelegd, welke de aartsbisschop
van Palermo, mgr. 'F. Carpino voorlas.
's Morgens zijn de leden in de zaal
der congregaties op de derde verdie
ping van hel apostolisch paleis voor hun
eerste zitting bijeengekomen. Aanwezig
waren de bisschoppen en gewone gees
telijken uit België, Frankrijk, Italië,
Spanje. Ver. Staten. Duitsland, leden
van de wereldgeestelijkheid en van de
kloosterorden, auteurs en universiteits
docenten.
Nadat kardinaal Otlaviani de inlei
ding gesproken had en daarbij de hoofd
lijnen van de werkzaamheden had uit
gestippeld, heeft, hij de aanwezigen aan
gespoord de actuele theologische pro
blemen zowel uit de speculatieve als
uit de moraaltheologie met aandacht
te bestuderen, oudat de paus en bis
schoppen straks de oplossingen kunnen
geven, waarvan de juistheid door de
Goddellijke belofte van onfeilbasrhoia
wordt gegarandeerd.
Achterburgwal arriveerden. Tegen een
van hen had Appie gezegd: „Ik heb die
filmkerel in het water geschopt en direct
gaat zijn apparatuur er ook in."
Deze verklaring was voor de timmer
man zeer bezwarend, temeer daar de ver
klaringen van de filmregisseur zelf en ce
cameraman zeer vaag waren.
De officier van justitie achtte bewezen,
dat verdachte de regisseur in het water
had "egooid. .,Wij moeten deze zaak niet
afzonderlijk beschouwen, maar in het licht
zien van de straatterreur in die omge
ving". aldus sprak hij in zijn requisitoir
Hij eiste drie maanden gevangenisstraf
onvoorwaardelijk. Nauwelijks een uur te
voren had hij reeds twaalf dagen hechte
nis en drie jaar Rijkswerkinrichting ge-
eist teèen dezelfde verdachte, die wegens
souteneurschap.
JTVTI
Onze binnenhuisarchitecten maken /I
gratis een bijpassende interieurschets
in kleuren van Uw kamer, wanneer r
U bij ons een bankstel, een eet- of een
slaapkamer aanschaft. Verrassende
ideeën en nieuwe vondsten voor de
inrichting van Uw eigen woning waar
Uzelf wellicht niet zo gauw aan zou
denken! gtj
Fabriek Schermlaan 39
Toonkamers Mathenesserlaan 247
Telefoon 59775 (2 lijnen)
O
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG, 28 oktober. Binnenkort
zal een voor Nederland unieke proef wor
den genomen met het verwarmen van een
weggedeelte by ijzelvorming. Dit experi
ment, dat grotere verkeersveiligheid be
oogt, wordt gedaan bij de vrij steile op
en afritten van het nieuwe aquaduct over
de Ringvaart van de Haarlemmermeer. In
de weg is een elektrische verwarming in
gebouwd, die bij kans op ijzelafzetting zal
worden ingeschakeld en het wegdek dan
enkele graden hoven nul zal moeten hou
den. In Amerika en Duitsland wordt dit
systeem meer toegepast. Het aquaduct zal
naar verwachting tegen begin volgend
jaar gereed zijn.
De financiële consequenties van dit ver
warmingssysteem zijn niet gering. Het
kan dan ook alleen maar worden toege
past bij belangrijke projecten, waar glad
heid door de grote helling van de op
en afritten groot gevaar betekent voor
il pi'
het verkeer. Als de proef slaagt w' nd'
het systeem, dat berust op het
stroom zetten van de ijzeren stavc® gë
het voorgespannen beton, ook aan^r ,(|-
bij de Van Briencnoordhrug bij
monde.
Het christeliijk Nationaal Vakvt' at,.
dat in 1957 wat het ledental zijner gOD1
gesloten organisaties betreft, de i t-
leden had bereikt, is de twéé
of
gesloten organisaties
volgende jaren niet boven de
kunnen komen.
j<$
In het eerste kwartaal van H'J
was dit echter wel het geval en
tweede kwartaal is het aanta'
220.000 zelfs ruim overschreden- -nj/'
op 1 juli bij de 24 organisaties i"
leden stonden ingeschreven.
(Van onze Brusselse correspondent)
BRUSSEL, 28 okt. Alhoewel het
Benelux economisch unieverdrag op 1
november a.s. in werking treedt, zal het
voor de Belgen nog steeds verboden
blijven een kilo boter of een kistje
Hollandse sigaren over de grens mee
naar hnis te brengen. Want met de
economische unie is nog maar een stuk
afgelegd van de weg naar het Benelux
doel. Vooraleer dit volledig is bereikt
zal men nog de wetgeving op de directe
belastingen en de accijnsrechtcn moeten
harmoniseren, zullen Tonen en sociale
lasten worden één gemaakt, zuilen de
kostprijzen op landbouwgebied één
vormig moeten worden vastgelegd, zal
men dé samenwerking op het gebied
van onderwijs en schone kunsten moe
ten opvoeren en zal het recht in de
drie landen één gemaakt cn een Bene-
hix-hof van justitie moeten zjjn opge
richt. Verder zal het probleem van
havens, waterwegen en transport een
oplossing moeten krijgen. En tenslotte
zullen ook de ministers van buitenland
se zaken hun actie op internationaal
vlak op elkaar moeten afstemmen.
Op een persconferentie, gisteren be
legd naar aanleiding van de vierde zit
ting van de raadgevende interparlemen
taire Benelux-raad, te Brussel, is daarop
o.m. gewezen door Baron van Linde,
secretaris-generaal van het economisch
unieverdrag en door de Belgische volks
vertegenwoordiger Pierson, voorzitter
van de interparlementaire Benelux-
raad. Ook al is deze unie grotendeels
maar de bekrachtiging van de overeen
komsten die al sedert lang bestaan, toch
zal zij psychologisch een uiterst gun
stige invloed uitoefenen bij de verdere
uitbouw van de Benelux waarvan de
gedachte, naar t de heer Pierson ver
klaarde, geenszins door de Europese
Economische Gemeenschap is voorbij
gestreefd. Wat de verschillende etappen
op de weg naar de integrale Benelux
betreft, herinnerde Baron van Linde
eraan hoe voor 1 januari 1961 de een
making van de buitenlandse handel zal
voltooid zijn voor alle landen, en voor
zover het in het intra Benelux-verkeer
geliberaliseerde produkten betreft Op
1 november 1963 zal dan de veiligheids-
clausule inzake openbare aanbestedin
gen worden opgeheven. Op genoemde
datum zal eveneens het intra-Benelux
goederen- en reizigersverkeer over de
weg vanuit Benelux naar derde landen
vrij zijn. Met ingang van 1 november
1965 eindigt dan tenslotte de derde
etappe waardoor dan laatste nog be
staande belemmeringen en beperkingen
op het intra-Benelux goederenverkeer
zullen worden opgeheven. De harmoni
satie van het landbouwbeleid zal even
eens tegen die datum verwezenlijkt
moeten zijn.
Een enkel
stijlmeubel, zoals
deze tafel in licht of
donker en met
opklapbare zijkanten,
kan in elk interieur
geplaatst worden.
Het begin
van een toekomstige
schat "-kamer
met
klassieke
meubelen.
ROTTERDAM
BINNENWEG 113
HORIZONTAAL: 1
preek, 6 geneesmiddel,
11 riviertje, 12 maat,
14 vulkaan op Minda
nao, 15 bevel, 17 ver
dieping, 19 voorzetsel,
20 behoeftig, 21 ziekte,
22 hoofddeksel, 23
godsdienst, 25 zijde, 27
rondhout, 28 indien, 30
zangstem, 32 deel van
een effect, 34 lidwoord,
36 rijk in Azië, 38 ver
wording, 39 voornaam
woord, 40 bescher
ming, 41 monnik, 43
mondeling, 45 elasti
citeit, 46 boom, 47 offi
cier, 49 optasten, 53
gewicht, 54 bedrag, 55
Rijnrots, 56 staaf, 57
voorzetsel, 59 spellei-
ding, 61 voegwoord, 62
boom, 64 vochtig, 65
krediet, 67 zeilwed
strijd. 68 uitstalling.
VERTICAAL: 1 genotmiddel, 2 zang-
noot, 3 wapen, 4 voorzetsel, 5 deel van
Afrika, 6 neerslag, 7 familielid, 8 Gel
ders dorp, 9 zangnoot, 10 verlaten, 13
verwoesting. 16" woonschip, 17 gebied,
18 schors, 19 Europeaan, 24 klonter, 26
vogel, 28 voegwoord, 29 plaats in Fries
land, 30 Russische zeehaven, 31 grap
penmaker, 33 stad in Finland, 34 oude
Hebreeuwse maat, 35 keurig, 37 pape
gaai, 40 breide], 42 wijnhuis, 44 over
levering, 48 gesloten, 49 lapje' 50 strijd
perk, 51 keur, 52 ontkenning, 53 her
kauwer, 58 groente, 60 zangnoot, 62
landbouwwerktuig, 63 zonder titelver
melding, 65 familielid, 66 zangnoot.
Oplossingen kunnen ingezonden wor
den tot donderdagmiddag. Over de
puzzel-rubriek kan niet gecorrespon
deerd worden.
De oplossing van de Kruiswoord-puz
zel van verleden week is:
HORIZONTAAL: 1 zadel, 5 gade.
18 ga, 20 em., 21 open, 23 te, 2'
26 sap, 28 nek, 29 grind, 31 apar''
ka, 34 dra, 35 Eos, 37 Ede, 38
parterre, 42 Kola, 44 na, 46 lt„ 47 'Jl c'
48 no, 49 fa, 50 stam, 52 negatief-
56 bes, 57 nog, 58 eed, 60 el, 61 t. f.
63 regie, 65 ver, 66 Erp, 68 rit,
72 goor, 74 ar. 76 re, 77 gom. 79 n.u' f
Oran, 82 moe. 83 emir, 84 De'1'
Assen.
VERTICAAL: 1 zege, 2 aga- vfj'
4 la, 5 gems, 6 al, 7 elp, 9 in, 1°.
11 arena, 14 de, 16 genre, 19 aaV.
opperman. 22 net, 24 trap, 25
27 Aa, 20 gr., 30 dot, 32 ade, S3
34 dons, 36 semester, 38 Po, 40 J*
41 rog, 42 koe, 43 aard, 45 at0.1;
Niger, 51 af, 52 Nes, 53 tor, 54 feJ,V
baron, 59 Ee, 60 etage, 61 keg. 6t/
64 gis, 67 pari, 69 teen, 71 som, 73 I
75 ra. 76 roe, 78 mi, 80 o.l-, 81
82 m.s. j
Deze week gaat een postwissel'!®^1
diva, 12""ego, 13 adel,'15 Lg.? f" „ar" mevr. A. Malüra, Dwarss^
