PLANOLOGEN belagen Randstad Holland
Dr.J. Liming Prak
Onze grote steden zijn in de
ogen van buitenlanders
slechts provincieplaatsen
m
NEC komt winnend uit
kruitdampen in Goffert
05
w
„Er is nog wel plaats
voor duizend fabrieken
00
Platen van Ferrier op Stereo
Kip, die gouden eieren legtmag niet geslacht worden
B:
TECHNISCHE GOOCHELTOER
Fel Rigtersbleek blijkt niet
voor een kleintje vervaard
Kent U
Rome...
Tweede
p,-< i m
Nieuwe Maraboe-
pockets
V B
MAANDAG 7 NOVEMBER 1960
ftik/tLvuk>C' kuwor
\TD-crV
bundeling van krachten
Nauwelijks zijn de Amsterdam
mers en Rotterdammers,
de Hagenaars, Utrechters
Haarlemmers vertrouwd met
fait, dat zij samen de Randstad
upland bevolken, of de lucht is
eZ\vangerd met problemen. Ter-
Dl vroeger bouwen en annexeren
J5 Vreugde waren van ambitieuze
j'pdsbesturen, heffen nu Haagse
Wannenmakers bestraffend de vin-
op als een grote broer de vin-
d haar een kleine buurjongen
Jjvft uit te steken. De bijbelse
Achtbaarheid van ons volk heeft
A^ter haar onontkoombare con
gruenties. Dezelfde vaders die
v °ts hun groeiend nageslacht in
et trouwboekje schrijven, bekla-
C zich heftig over de tomeloze
^r°ei der steden en het verdwijnen
al die genoeglijke plekjes aan
stadrand, waar zij als jongen
D hun partijtje voetbal hebben
sesPeeld.
speciaal in teak
wil centralis
t
(Van onze sportcorrespondent)
NIJMEGEN, 7 nov. Tweede divi
sie koploper NEC heeft in een fel duel
met Rigtersbeek, tweede op e rang
lijst, de leidersplaats een nog hechtere
basis gegeven. Twintigduizend toeschou
wers keken zich de ogen uit. op dit
IIIIIIIIIIIHllllllllllllHlimillllllIIIIIIIlUlllllllllllllllllllll»HIIIlrtUIIHIIIIHIlHIIMIIIIllUIIII'*lll1l,IIlll'll,,,lll,,Il|,ll",1"ll,l,l,,,l
België speelt alles op de kaart van vindt zijn
Brussel. Daardoor heeft het een speler, allereers
die internationaal meetelt. Het heeft
zijn kansen op de vestiging van Euro
pese organisaties versterkt. Concentra
tie doet de internationale kansen
sprongsgewijze stijgen'.
opeenhoping van intellect
\V
Wn?1" gaa.n wij met de R. r.dstad
er zich straks één stad uit-
'h van het IJ tot aan de Maas
V i rl ae duinrand tot aan de Utrecht-
"eUveIrug? Of doen wij er wat aan?
is een gave problematiek, waar-
tik vele Haagse doctorandussen bereid
le r,| n kantooruren op de vele nationa
lly, anbureaus te geven. j-.n als men
W0ne°ed beluistert, is er al een tref-
gevonden. Spreiding. De „over-
heh steden moet haastig in ba-
de .geleid worden, die wegvoeren uit
bioPteksenketel van de Randstad. Er
op ?en .tweede schrijftafel" komen
de Veluwe, „expulsiegebieden"
kiëil -.kernen" worden van indus-
optA Activiteit, die aan de Randstad
tUllr °kken wordt, de welvaart, de cul-
Popd "e nijverheid, alles moet ponds
hatip gewijs over het grondgebied der
^Uik«,r?,rden verdeeld. Iedereen moet
halo hk kunnen eten van de „natL,-
stand tvelvaartskoek" en waar weer-
de(en h ontstaan, moeten listige mid-
V/ppte baat worden genomen om
ders Pshnige ondernemers en arbei-
Vewp!j°t ..binnenlandse migratie" ie
don of te dwingen.
?edenQV-a^t niet te ontkennen, dat deze
'hgantvH er vrijwel overal als koek
leegt j, het nationale Sinterklaas-
stadgv^rhgt ieder zijn deel. Machtige
voor us ren moeten het hoofd buigen
ttienini» a-se Plannenmakers, die van
hu Z1in, dat die machtige steden
hiet vpff eens tevreden moeten zijn
Wat a ze hebben en een ander ook
moeten gunnen.
Nenaar is Dit een gezonde politiek?
ben uegt J- Luning Prak uit
in p„„ a§ en hij heeft zijn mening
gest,?,? Agressief boek de wereld in
teer, 4- boor de spreiding, consta-
gouden slachten wij de kip die de
rnet Vn,;Üleren leg' en leveren wij ons
current en haar over aan De con-
een Spreiding mag desnoods
landeaar^ige liefhebberij zijn voor
raad w 6 met ^un welvaart geen
aan A en' voor ons. die nog steeds
vaartcn,Aoet van De Europese wel-
loze ei i er staan, is het een roeke
gratie iVensgevaarli.ike Politiek. Mi-
soort t, een natuurlijk proces, een
verdeiiri0r ,ninS van de bevolkings-
het pri °P basis van het feit, dat in
valt Ho„ .gebied meer te verdienen
Verdict?»ln- het ander. En die méér-
vihdinSiin.u1 s-Aict te Danken aan de
haren n! van Haagse ambte-
van een av?r a44 De gunstige ligging
talent ii bepaalde plaats en aan het
hoven ,y,an haar ondernemers. Eind-
°hbetpklts waarschijnlijk nu nog een
hie van ien? Dorpje als niet het ge-
feldina?, ?t°n Philips daar een we-
dustrie had geschapen.
haC,^ ^et Dan voor lieden, die dit
at ziin Ptoees willen tegenwerken?
tiaan. Planologen. Schrik niet van
"?ren /iL. e4 van het jargon van de
zijn ppJw r- Luning Prak, want het
§°ed vhA plannenmakertjes, die
nu !LV00r bet kleine werk maar
geüSUrDf h veel te grote macht hebben
Plaats v.rA'. want zij zouden een ere-
bjtkwamen rin als hun Rr°gnoses
wikkeling nu in eigen hand nemen door
zelf te bepalen welke steden mogen
groeien en welke ondernemers zich tot
welke omvang in welke stad mogen ont
plooien. Dat is even dwaas, zegt Lu
ning Prak, is stationchef die 's mor
gens tot de reizigers zegt: U wou naar
Rotterdam? Geen sprake van. Ik heb
vanmorgen 180 kaartjes naar Rot-
terdam verkocht. Dat is al te veel.
Gaat u naar Deventer of Odoorn.
Het klassieke voorbeeld van de in
nerlijke zwakte van de planologie
noemt Luning Prak de Hoge Autoriteit
van de Kolen en Staal Gemeenschap,
die op basis van verkeerde verwach
tingen een enorme kolencrisis ver
oorzaakte door overproduktie, omdat
men geen rekening had gehouden met
de veel snellere aanwas van het ge
bruik van olie.
Industrie is een zaak van onderne
mers en niet van planologen. Een groot
concern begint met 1000 ideeën en sug
gesties uit allerlei bronnen. Na schif
ting door experts blijven er 100 over,
die de moeite van serieuze beproeving
waard zijn. Na experimenten blijven er
10 over. Deze worden in fabrikage ge
nomen. Het resultaat is twee bestsel
lers en acht flops. Deze schifting geldt
voor de gehele industrie. Voortdurend
is het een komen en gaan van bedrij
ven en produkten. Bij een kunstmatig
industrialisatiebeleid kweekt men
zwakke broeders die zich alleen met de
krukken van de staat staande kun
nen houden.
Maar, zeggen de planologen, onze
steden worden te groot. Onzin, zegt
Luning Pra' Er zijn in de wereld
drie metropolen esi zestig steden met
een bevolkingstal van méér dan een mil
joen. Nederland hoort daar niet bij.
De Randstad Holland bestaat gro
tendeels uit groene weiden. Er is nog
plaats voor :en dozijn havens en 1000
fabrieken. Met enig beleid kan men
Londen met zijn acht miljoen inwoners
tweemaal in d Randstad bouwen.
Kijk naar het Roergebied, zegt Lu
ning Prak. Daar investeert men enor
me bedragen om dit centrum van in
dustriële activiteit te versterken. Waar
om sturen wij de Roer-werkers met
onze plannenmakers cadeau? Dan zijn
wij tegelijk van een last en van een
concurrent bevrijd. Want dan blijft er
van de Roer niets over.
Wij moeten, nog steeds volgens Lu
ning Prak, mikken op het stersys
teem. De regering moet de bloei van
de Randstad en in het bijzonder^van
Amsterdam en Rotterdam bevorde
ren. Dat zijn onze grote troeven.
Daarvan profiteren ook de anderen.
Wii hebben amper de talenten, ae
krachten en het geld om deze twee
topnummers m de piste te brengen.
Wii ziin een klein land zonder grond:
stoffen en internationaal hoeven wij
niet op medelijden te rekenen.
Buitenlanders vinden onze ..grote ste
den" aardige provincieplaatsen. Neder
land heeft geen opmerkelijk hoog per
centage aan intelligente lieden. Men
vindt ze alleen in ruime mate m de
Randstad. Om precies te zijn: het
dubbele van de nationale dichtheid. Dat creatieruimten in de Randstad acht de
heer Luning Prak gekunsteld. De grote
stad heeft de meest gevarieerde vorm
van recreatiemogelijkheden. Op de
Drentse hei is men gauw uitgekeken.
Ons eerste attractienummer is Am-
sterdam, zegt de heer Luning Prak,
die zich al veertig jaren met perso-
neelswerving en met de wensen van
migranten bezighoudt. Dan komt het
westen van het land. Dan Rotterdam,
soms Den Plaag. De spreiding van het
onderwijs moet daarom allereerst bin
nen de Randstad geschieden Amster
dam moet een Technische Hogeschoo,
hebben, want hogescholen betrekken
hun studenten vooral uit hun naaste om
geving. Aan de Gemeente Universitei
van Amsterdam studeren méér katho
lieken dan in Nijmegen. Laat Amster
dam een formidabele wolkenkrabber in
Artis bouwen en daar de hele TH in
onderbrengen, is zijn advies. Pitssburgh
heeft dat ook gedaan. In het algemeen
dient elke grote stad een eigen uni
versiteit te hebben. Rotterdam op de
eerste plaats, ondanks de „ouderwetse
en bekrompen boycot van de Leye-
naars".
oorzaak
in de
steden. De stad
waardeert en ho
noreert speciale
bekwaamheden. Zij
geeft het intellect
van het platteland,
dat anders onbenut
zou blijven, zijn
kansen. In de
Randstad zijn de
functies verdeeld.
Amsterdam heeft
de beurs en de
handel, Den Haag
het landsbestuur.
Rotterdam de wereldhaven. Deze
spreiding is eigenlijk al te veel van het
goede. „Het weerzinwekkende gekibbel
over die paar tunneltjes zou ondenk-
oaar zijn als ministers, ambtenaren en
kamerleden geregeld een half uur voor
de IJpont moesten wachten."
Nederland kan niet als een rentenier
„buiten" gaan wonen. Bij de economi
sche worsteling die ons te wachten
staat, liggen - ij reeds aanzienlijk ach
ter. Ónz.e inkomens behoren tot de laag
ste van Europa. Zwitserland leidt al
zestig jaar lang het dubbele aantal in
genieurs van Nederland op. Vergele
ken met de Amerikanen zijn wij arme
tobbers.
De energieke Friese boerenjongen
die wil emigreren geven wij reisgeld
en hulp om in een van de miljoenenste
den van Australië een huis te bouwe-a.
Maar zijn broer, die naar Rotterdam
wil otn zijn inkomen te verbeteren,
leggen wij hinderpalen in de weg.
Het argument van het gebrek aan re-
(Advertentie)
9 I
A
dan kent U ook
brandy'84 - ideaal voor long drinks
vermouth ook de pittige secco (dry)
ikeuren - proef weer eens de
MARASCHINO
Imp. Koster en Thijs, Amsterdam.
DFCVitesse 21
Feijen 0—1, rust, De Kreek 1—1; Brandt
21
ondanks de slechte terreinomstandighe-
den speelden DFC en Vitesse redelijk goed
voetbal DFC had bij het ontstaan van zijn
tweede treffer geluk, omdat keeper1Amie
de bal liet vallen. Een verwoed slotoffen
sief van Vitesse baatte niet.
VolewijckersEnsch. Boys3 3
Moddejonge 0—1, Van Duivenboden 0—2,
Boogaard 1—2. rust, Schaft 2—2 en 3—2, Len
stra 3—3. 10.000 toeschouwers (uitverkocht!).
Abe Lenstra heeft Volewijckers op de val
reep een verdiende overwinning ontnomen.
De Amsterdammers die zwak begonnen, zei
ten een achterstand van 02 om in een
voorsprong van 32 en bleken Enschedese
Boys zowel in technisch als tactisch op
zicht volkomen de baas.
LeeuwardenVolendam 21
Veerman 0—1, Weering 1—1. Peilt (kop
bal) 12, Verhagen 22, rust, Smit 2—3,
Pelk 2—4, Bond 2—5, Smit 2—0. Bond 2—7
8000 toeschouwers.
Hoewel Volendam pittiger en sneller
speelde, kon er voor de rust niet van
krachtsverschil worden gesproken. In de
eerste minuten van de tweede helft had
Leeuwarden zelfs een overwicht. Volendam
profiteerde prompt van een inzinking van
Leeuwarden en bereikte gemakkelijk een
hoge score.
Fortuna (VI.)BW 21
Berkelmans 0—1, Schuyt (in eigen doel)
Xi, Van der Berg 21, rust en einde. 2000
toeschouwers.
Onverdiende nederlaag voor BW, dat ge
durende de gehele wedstrijd een overwicht
had. BW was in alle opzichten de beste
ploeg, maar faalde in de afwerking. Schuyt
redde een keer op de doellijn, maar schoot
ook een bal in eigen doel.
EDO—HVC 4—1
Belfroid 1—0, Wery 1—1, rust, Peters 2—1,
Plaizier 3—1, Peters 4—1. 2000 toeschouwers.
Voor rust kon het zwak spelende HVC nog
aardig partij geven tegen een veel sterker
EDO, dank zij goed verdedigend spel. In de
tweede helft echter was EDO heer en mees
ter en de eindscore was geheel overeen
komstig de krachtsverhouding.
LimburgiaStormvogels 32
De Waal 01, rust, Hanssen 11, Hoogen
2—1, Hanssen 3—1, De Waal 3—2. 2000 toe
schouwers.
In de eerste helft beheerste Stormvogels
het spel, maar na de rust revancheerde Lim-
burgia zich met drie treffers en Stormvo
gels slaagde er niet in de achterstand hele
maal ongedaan te maken.
AGOVV—Hermes DVS 1—2
Groene weg 01, Krayer 11, rust, Van
de Graaf 1—2. 5500 toeschouwers.
In de eerste speelhëlft een gelijkopgaande
wedstrijd, waarin AGOVV de kansen slecht
benutte. Na rust gaf Hermes met open aan-
I vallen de toon aan.
KFC 8 6 2
Hermes DVS 9 7 0
Volewijckers 9 6 1
DFC 9 5 3
Ensch. Boys 9 5 2
Volendam 9 4 4
Limburgia 9 5 1
Vitesse 9 5 1
AGOVV 9 2 5
Veendam 8 3 2
Leeuwarden 9 3 2
Uit de gele reeks der Maraboe- Bvv 9 2 3
pockets (uitg. J.M. Meulenhoff en Co.) Fortuna VI. 9 2 2
signaleren wü een knap overzicht van ejjo 9 2 2
de taak der Amerikaanse F.B.I. (het RBC 8 13
federaal bureau van de recherche) on- HeImondia 8 0 3
der de titel „Achter de schermen van stormvogels 9 11
de F.B.I." Sinds d.e reorganisatie door HVC 9 0 3
Edgar Hoover wijdt het zich al 34 jaren
aan het opsporen van de misdaad. Het
ziet zich gaarne op één lijn gesteld
met Scotland Yard, al heeft dit laatste
nog altijd een streepje voor. Alle hulde
intussen voor deze G.-men, zoals de
Amerikaanse onderwereld hen is gaan
noemen.
14 14- 6
14 17-14
13 23- 9
13 16- 4
12 36-22
12 18- 9
11 14-13
11 21-23
9 19-18
8 21-17
8 21-28
12-13
18-18
15-26
17-20
12-32
11-21
7-19
treffen tussen beide hoogst geklasseerde
ploegen in de tweede divisie. Een alles
zins spannende, in hoog tempo gespeel
de wedstrijd, waarvan de uitslag pas
duidelijk was toen Slijkhuis tien minu
ten voor het einde de stand op 53
voor de thuisploeg bracht.
Voordien hield de aanhang van NEC
keer op keer het hart vast, hoewel de
Njjmegenaren een duidelijk overwicht
toonden. In het eerste half uur van de
wedstrijd bijvoorbeeld stond de Nij
meegse doelman werkeloos de strijd
gade te slaan, die zich ver op de an
dere helft afspeelde. Met hand en tand
keerde Rigtersbleek daar het offensief
van de Nijmegenaren, om er dan plot
seling razendsnel tussen uit te trekken
waardoor de op de middenlijn staande
Nijmeegse achterhoede telkenmale op
nieuw werd verrast. Die felle uitschie
ters maakten de einduitslag tot ver in
de tweede helft tot een ongewisse zaak.
Dat het Nijmeegse overwicht niet dui-
kwam dankte Rigtersbeek aan het voor
treffelijke, soms ongelofelijke werk dat
doelman Wiggers presteerde. In de
eerste vijf minuten van de tweede helft
werkte hij springend en duikend vier
onhoudbaar schijnend ballen tot corer.
De wedstrijd begon al meteen in een
hoog tempo en van Boxtel gaf zjjn ploeg
de leiding door in de 15e minuut een
kogel vanaf de rand van het straf
schopgebied af te vuren, die via een
been van een der achterspelers in het
net verdween (10). Het Nijmeegse
offensief bleef gaande en tien mimiten
later verrichtte Wigger weer een van
zijn knappe staaltjes door een kogel
van Smulders te stoppen. Zijn uittrap
inspireerde zjjn voorhoede tot een snel
le sprint ,die zoveel verwarring in de
NEC-verdediging bracht, dat doelman
Jansen geen schijn van kans kreeg
(X1). 'Een doelpunt van Smulders in
de 36ste minuut werd afgekeurd wegens
buitenspel, maar twee minuten later
pikte de koppig spelende van Reeken
de bal bij de doellijn op om van dicht
bij onhoudbaar in te schieten (21).
In de tweede helft verzette Wigger
bergen werk. Met armen en benen,
springend en duikend naar de beneden
hoeken veegde hij zijn doel ten koste
van ettelijke corers schoon. In de tien
de minuut moest hij echter zwichten
voor een fraaie kopbal van Bicentini
uit een voorzet van Smulders (31).
Weer bleef het Wigger die zich door
zijn in paniek geraakte achterhoede niet
van de wijs leit brengen. Toen J. Olde
Riekerink echter in de 20ste minuut
finaal over de bal heenstapte en Smul
ders alleen op hem af kwam, was er
geen houden aan. (41).
Voor de supporters van NEC was bij
deze stand de spanning nog niet ge
weken. Ondanks het v> urwerk van Je
Nijmeegse voorhoede, schakelde Rig
tersbleek vaak razend snel van het de
fensief naar het offensief over. Nog
geen minuut na het vierde Nijmeegse
doelpunt lag de bal aan de overkant
in het net, Nijhuis overrompelde weer
eens de Nijmeegse achterhoede en even
later maakte F. Olde Riekerink van
zo'n zelfde flitsende aanval gebruik om
de stand op 4—3 te brengen. Bicentini
probeerde met een fraaie kopbal de
spanning te breken, maar doelma Wig
ger had een even fraaie duiksave voor
deze onverwachte bal. Tien minuten
voor het einde brak Slijkhuis met een
snelle rush opnieuw door de linies om
Wigger voor de vijfde maal het nakij
ken te geven (5—3). Toen eindelijk gaf
Rigtersbleek zich gewonnen.
SVV—SHS
Heimans 0—1
2—3
1, Eversdijk
En als de vervaarlijke plannenma
ker, die in de heer Luning Prak
schuil gaat, zijn zin krijgt, dan ver
dwijnt Grieks onmiddellijk van het
algemene leerplan om plaats te ma
ken voor Spaans en Italiaans.
Wij hebben maar twee grote troeven,
is zijn slotconclusie, Amsterdam en
Rotterdam. Wie zijn renpaard verwaar
loost om zijn ploegpaard te vertroete
len, wint geen prijzen meer. Onze in
ternationaal tamelijk zwakke krachten
moeten gebundeld en niet versplinterd
worden.
B.Kr.
DR. J. LUNING PRAK
Dr. J. Luning Prak. „De Randstad
Holland en haar belagers". Uitgave
Heijnis. Illustraties Opland.
(Advertentie)
Alle soorten hardhout
ruw of In bestek leverbaar
N.V. HOUTHANDEL EN ZAGERIJ
v/h. W. M. V. GURP
STIELTJESSTRAAT 42 R'DAMj
TEL 70767
HSHHH vCorbeau
1—2, De Graaf 2—2, rust en einde 3500 toe
schouwers. w iT
Rommelige strijd met weinig goed voet
bal. Tal van incidenten die echter niets met
ruw spel te maken hadden. Na rust moest
Kouwen vervangen worden na„|eP„ °na,®*
heerst inlopen van Heimans. SHS kon nu
merieke meerderheid door slecdit aanvals-
spel niet in goals uitdrukken. SVV kreeg
zelfs nog de beste kansen.
VSVSittardia 00
1500 toeschouwers.
Sittardia vertoonde een goed sluitend
samenspel, waarbij de bal langs de grond
van man tot man ging. VSV, dat schotvaar-
dieer was, wist de balans verdiend in even
wicht te houden. Het vaak fraaie spel van
Sittardia en de voortdurende spanning
maakten het geheel voor de toeschouwers
aantrekkelijk.
Go Ahead—Heracles1—2
Greving 01, rust, Ten Brink 1—1, Bul-
teel (eigen doel) 1—2. 13.000 toeschouwers.
- Een onfortuinlijke trap van invaller
rechtsback Bulteel van Go Ahead deed de
Dat doen die echter
„v, ni®t bij benadering,
cnemisch e industrie ver
Zelfs
De
Jubbeldo maustr
e tiid Hif j lrï Precies de helft van
sPeld 'ui? planologen hadden voor-
y°or 'einrf ,n_4nta' TV-toestellen werd
?et wnro 59 geschat op 40 a 50.000.
half mxH®1? er reeds in juli 1959 een
Ce«traal pi1' u et verwi3t dat tot het
richt" 'an°ureau moet worden „e-
'dat ^.eer Duning Prak, „is
i'hgen mooi zulke waardeloze schat-
6rPi'aat .i '..maar dat het deze leu-
vaPporten ofa ,ciële wiisheid in dikke
h c Ui e r z i en d hei d"°n<3er h6t m°m va"
w»niereT™ van deze mensen geen
sie a verwachten, is zijn conclu-
ten vnr, a.dyiseert de planrappor-
karnoriia ministers, burgemeesters,
tot verb?" 4n hogere ambtenaren
erboden lectuur te verklaren.
r^v|iav0l°gen. gesteld voor het fail-
nun prognoses, willen de ont-
De grammofoonindustrie heeft een
opzienbarende stunt geleverd en
daarmee de talloze bewonderaars
van Kathleen Ferrier bijzonder aan
zich verplicht. Zü heeft van een
oude monophone plaat van haar een
stereophone plaat gemaakt. Dat is
nieuws in de geschiedenis van de com
merciële grammofoonplatenindustrie.
De plaat, die men deze bewerking
heeft laten ondergaan, is de laatste
opname, die Kathleen Ferrier, precies
een jaar voor haar dood, n.l. op 7 en
8 oktober 1952 te Londen voor Decca
heeft gemaakt. Plet is het befaamde
Bach-Handel-recital, dat in zijn oor
spronkelijke monophone versie een enor
me opgang heeft gemaakt. Er staan
ach* aria's op deze plaat, waarvan
de ene zijde geheel is gewijd aan Bach,
de andere aan Hiinde). De eerste zijde
bevat twee stukken uit de h-moll Mes-
se „Qui sedes" en „Agnus Dei" en
twee aria's resp. uit de Matthaeus- en
de Johannes-Passion, n.l. „Grief for sin"
en „All is fulfilled". Op de Handel-zijde
staan twee aria's uit „The Messiah",
n.l. „O that thou tellest good tidings"
en „He was despised", een uit „Sam
son", „Return o God of hosts" en een
uit „Judas Maccabaeus". De begelei
ding werd verzorgd door het London
Philharmonic Orchestra onder leiding
van Sir Adrian Bouit.
Hoe het procédé precies in zijn werk
is gegaan, is een ingewikkeld verhaal,
maar om te beginnen heeft men het
London Philharmonic Orchestra met
Sir Adrian Bouit aan de lessenaar weer
precies in zgn oude samenstelling van
die opnamen in 1952 hersteld. In de
loop der jaren doen zich heel wat mu
taties voor in een orkest; zij werden
ongedaan gemaakt. Met dit gerestau
reerde orkest in precies dezelfde opstel
ling heeft men nu tot in fracties nauw
keurig de begeleiding, zoals die op de
plaat te horen is, opnieuw ingestudeerd,
wat een hels karwei geweest moet
zijn! Toen dat zat is deze nieuw inge
studeerde begeleiding door twee kana
len opgenomen over de minutieus ge-
imiteerde oude begeleiding, zodat deze
werd afgedek* en de nieuwe begeleiding
toch op dezelfde manier de stem
bleef omsluiten. De stem is ook over
gebracht door twee kanalen. Het resul
taat is, voor zover ik het kon horen,
onberispelijk. Zoals bij alle authentieke
stereo-opnamen hoort men de solostem
door de beide luidsprekers even sterk,
het orkest ligt daarachter in variabele
klanksterkte over de luidsprekers ver
deeld. Als men dus oP de vereiste atstand
in of achter het brandpunt van de luid
sprekers plaats neemt, hoort men de
stem uit het midden komen, versmolten
met het eveneens uit het midden ko
mende orkest, en dat is precies de
hoek die men nodig heeft om de sug
gestie van grote ruimte te ontvangen
met de daaraan gepaard gaande hel
derheid en spreiding van de klank. Hoe
anders electro-acoustlsche geluidsover
dracht wel is dan rechtstreekse over
dracht op een concert, waarin altijd een
zekere mate van toevalligheid als in
spiratie optreedt, wordt door dit ge
val wel frappant duidelijk bewezen. Zo
ver zijn we nu al gekomen met de tech
niek. Voor de Decca-ingemeurs is het
intussen een groot succes (SXL 2234).
Turandoi
Degenen, die de complete opname
van Puccini's „Turandot" destijds aan
zich voorbij hebben moeten la'en gaan,
kunnen zich heel goed schadeloos stel
len door de opname te kopen, van de
Highlights, die Decca heeft uitgegeven
(Stereo SXL 2175). Op één plaat heeft
men hier wel een zeer goede doorsnee
van het stuk, welks kwaliteiten inder
daad meer in fragmenten dan in zijn
totaliteit te vinden zijn. Hier zijn die
fragmenten dan verenigd en men hoort
ze wel op het indrukwekkendst onder
leiding van Alberto Erede met koor
en orkest van Santa Cecilia in Rome,
Renata Tebaldi als Liü, Mario del Mo
naco als Calaf, Inge Borkh als Turan
dot, Niccola Zaccaria als Timur en
Fernando Corena, Renato Ercolani en
Mario Corlin als Ping, Pong en Pang.
De tot het uiterste uitgebuite stereofo-
nische ruimte van de opname draagt er
zeer toe bij om weidsheid en massali
teit van de scènes te suggereren. In
een -tuk van zo grote scènische en a-
coustische dimensies wordt stereofone
klar bepaald en essentie 1 tot de re-
produktie bijdragende factor. De schoon
heid van Tebaldi's zang is inzonder
heid moeiljjk onder woorden te brengen.
Liederen
hopft een zuivere muzikale voordracht bal in het eigen doe lbelanden. Hierdoor
heeft een zuivere be_ kwam de stand op 1—2 in een pnode, dat de
met een heldere, '45®" hpter zona Deventenaren sterk in de aanval waren en
langrijker zou zijn, indien zij beter zong, hgt er naar uit?ag dat 7e aan het iangste
en niet in de hoogte haar verblnaing pind ZOuden trekken. Go Ahead werkte
afkneep, wat een kwestie van ademtecn- enorm hard en haalde Heracles zo uit zijn
niek is. Op haar plaat hoort men ook spei.
classics uit Strauss' liederenoeuvre, ni.
Hat cesagt bleibt's nicht dabei' Eindhoven RCH 1 1
Heimlfehr". „Die Nacht", Schlagen- Rust o—o, Peper 0—1, Soers 1—1. 5000 toe-
de Herzen'
.Einerlei".
o-T-r»o+ artiste in grote iieaereci De m
JF°°L horen OD een ander 45 t- enkel bü een duel met stopper Slaats. Na-
Knjgt men te horen op een °"uwel _Ma. I dat RCH de leiding had genomen kwam
plaatje, ditmaal van Decca„- Eindhoven nog fortulnliik aan een gelijk
nuel de Falla's „Siete canciones p p spel. doordat doelman Tukker met de ba)
lares" door Teresa Berganza met ^6- achter de lijn viel.
"o-vhioehtes Wetter" en schouwers.
„bcmecnies c Eindhoven was vooral in de eerste helfi
veel sterker dan RCH. maar schoot slecht
liederen De midvoor van UCM, Honout, brak een
krijgt men te horen op een
kTeteDecanacionerpo-pü- I Eindhoven, nog fortuinlijk >an een gelijk
lares uuw -1 sa f"Teresa'B^r-
ganza Vheeffaeen 6Spaans getimbreerde I -t Gooi—Be Quick 1—2
stem - en een heel rijke bovendien oosterloo o-i en 02, rust. Buenen 12
van scholing en cultuur verraadt zj G000 toeschouwers.
Italiaanse invloed. Dit heelt een Verdiende overwinning voor Be Quick, dat
koor wel eens een nadeel: de f,Nana technisch de beste ploeg bezat. Engelander
7n tp trevoelie en daarom te lang- was de motor van de Groningse ploeg. De
za0aL:"maargdoorg!an^kanmen liet bü Be Quick noga, te wen-
bewondering hebben voor aeze piaum
^cergaKloz|tVlf"edrtn met deze Cgni-1 Wageningen-Blauw Wit0-1
"hnrroioirlintr I Van de Berg 01, rust en einde. 6000 toe-
fieke begeleiding f Phillps schouwers.
Op twee .45^ t--plaaj pprigvarl ,R wp_ Het verschil in kwaliteit was sprekend
lubantiaHilversum 31
Ruinemans 1—0, rust, Spoolder 2—0, Ak
kerman 21, Ruinemans 31. 4000 toeschou
wers.
De zege van Tubantia is verdiend, omdat
de Hengeloërs de kunst van het doelpunten
maken beter bleken te verstaan dan de
Hilversummers. In de tweede helft, toen
Hilversum op 21 kwam en ook daarna in
de aanval bleef, vormde doelman Baas een
groot struikelblok.
NECRigtersbleek 53
Van Boxtel 10, Segbert 11, Van Reeken
21, rust, Bicentini 31, Smulders 4—1, Nü-
huis 4—2, F. Olde Riekerink 43, Slijkhuis
53. 20.000 toeschouwers.
Spannende, in hoog tempo gespeelde wed
strijd. waarbij Rigtersbleek zich tot het
laatst koppig verdedigde tegen groot Nij
meegs overwicht. De schaarse aanvallen van
Rigtersbleek waren niet van gevaar ont
bloot. Doelman Wigger redde door prachtig
werk zijn ploeg voor een verpletterende
nederlaag.
De ValkHaarlem 08
Dqorenbos 01, Veen 02. Jonker 03.
rust, Goedhart 04 en 05, Veen 06, Doo-
renbos 07 en 08.
Haarlem was in alle opzichten heer en
meester over De Valk. Voortreffelijke com
binaties brachten de defensie van De Valk
tot wanhoop. Linksbuiten Jonker was de
uitblinker.
BaronieUVS 01
Nijman 01, rust en einde. 4500 toeschou
wers.
Snel doelpunt in de eerste minuut bracht
de beslissing. Baronie was tweemaal drie
kwartier in de meerderheid, maar had geen
doorzetters in de voorhoede.
GraafschapZwartemeer05
Roosken 01, Hogenberg 02, rust, Lip-
polt 03, Roosken 04, Lippolt 05. 5000
toeschouwers.
De Achterhoekers kregen geen schijn van
kans tegen Zwartemeer. Deze plpeg liet uit-
steknde en snelle aanvallen zien. Na de
rust kon Zwartemeer zich zelfs de nodige
show veroorloven. Vooral in het begin trad
Zwartemeer overdonderend OP- Da?rdx?fï
raakte de verdediging van De Graafschap
meteen van streek.
PEC—Zeist 3—1
Niihoving 10. Koopman 20, Schouten
2—L rust. Koopman 3-1. 300 toeschouwers.
Verdiende overwinning van de gastheren
na teleurstellende wedstrijd, waann het
JL"^hiivnnrier laag was. De vrijwel mach
teloze voorhoedes wisten verschillende doel-
rijpe kansen niet te benutten.
voornamelijk door het enthousiaste
krachtige verdedigen van Wageningen.
In de geschenkentijd, die we nu weer
ingaan, zijn kleine platen bijzonder ge
zocht. Hier volgt een overzicht van een
aantal, dat ik de laatste Ijjd verzamel
de. Op het gebied van het lied heeft
Amadeo er twee, die aan Richard
Strauss zijn gewij- beide met liede
ren uit zijn jongere jaren, toen zjjn lyri
sche ader het overvloedigst stroomde
De ene plaat (AVRS 15092) wordt gezon
gen door de sopraan Anny Felbermayer,
de andere (AVRS 15075) door de bari
ton Alfred Poell. beiden begeleid door
Victor Graef, in net begin bij de so
praan iets te veel naar de achtergrond
gedrukt, iater met toegenomen volume
en dan heel goed. Alfred Poel] wint het
stellig in belangrijkheid, omdat hij een
prachtig volle bariton heeft en die ais
een meesterzanger gebruikt in een
echt mannelijke voordracht. Hij zingt
„Wir.terliebe", „Ruhe meine Seele!",
„Waldseligkeit", „Nichts", „Traum
riurch die Dammerung" en „Mein
Herz ist stumm". Anny Felbermayer
Ilcl vciauia m ivwdiibeiL was
een herinnering au aa" (L Wageningen kon op geen stukken na tippen
relds mooiste bassen, LziO uinza, onaex aan de techniek van de Amsterdammers
de titel ..Pinza sings Mozart riet zyn Dat deze slechts één goal maakten, kwam
aria's uit de „Entführung" (Osmin)
Zauberflöte" (Sarastro), de „Nozze
relte^alsmede'de1 concert-aria „Mentre I Helmond EBOH 0
ti lascio" K V 513. Het is goed hem De Boeff O—l, rust. De Boeff 0—2. 1500
Fa hnren het ware beter ge- toeschouwers,
nog p:n7o Italiaans repertoire Een zeer matige wedstrijd, waarin EBOH
weest indien Pmza ua"aans repe?J'""J? minder zwak was dan Helmond. De grotere
had gezongen. Voor onze oren wordt ,tootkr„cht b ht EBOH de zege.
Mozar- bij een Italiaan nooit helemaal
echt De begeleidingen zijn in de groo'- Heracles
ste stijl van Bruno Walter en het Me- Blauw Wit
tropolitan Opera-orkest. (409 026 en 027 Excelsior
AE). Be Quick
Bewonderaars van Puccini wus ik zrc
vervolgens op het liefdesduet uit de >t Gooi
eerste acte van „Butterfly" gezongen SVV
door' Renata Tebaldi en Carlo Bergonzi, Dhc
die evenzeer intelligent en muzikaal is sittardia
en bovendien echt zingt. (Decca CEP Eindhoven
fi19) Grote dramatische zangkunst kan Heerenveen
mon genieten op Decco CEP 645, waar- RCH
voor Inge Borkh fragmenten zingt uit SHS
Verdi's „Macbeth". Giordano's „An- VSV
drea Chénier", en Cilea's „Adrana Le- EBOH
couvreur" Vervoerende zang indcr- Go Ahead
daad. 'Helmond
L. H. Wapeningen
1
15
35-10
1
1
15
25- 8
3
0
13
23-12
3
1
13
18-14
1
2
11
17-13
2
3
10
17-20
2
3
iO
13-15
3
2
9
16-10
3
3
9
12-11
4
3
8
13-19
1
4
7
13-11
3
4
7
19-2'
3
4
7
13-17
1
5
7
10-17
1
5
7
11-27
2
5
6
13-15
1
7
3
6-19
1
8
1
10-25
NEC
Rigtersbleek
Roda Sport
Haarlem
Tubantia
Hilversum
UVS
Zwartemeer
Baronie
Longa
Be Graafschap
Zwolse Boys
Oldenzaal
PEC
Wiihelmina
Veiox
De Valk
Zeist
9
8
1
0
17
33-11
9
6
0
3
12
22-23
8
■J
1
2
11
20-11
9
4
3
2
11
29-15
9
5
1
3
11
26-17
9
4
3
2
11
21-17
9
4
3
2
11
20-22
9
3
4
2
10
20-11
9
4
2
3
10
19-16
8
4
1
3
9
23-15
9
4
0
5
8
18-22
8
2
2
4
6
9-11
8
2
2
4
6
11-17
9
2
2
5
6
17-24
8
1
3
4
5
13-25
8
1
3
4
5
15-20
9
1
2
6
4
13-34
9
1
1
7
3
14-32
In de Apollohal hebben de Amster-
dames tennisleraren een overwinning
met 10-5 behaald op hun Haagse col
lega's. Slechts drie van de tien enkel
spelen leverden een Haagse zege op,
terwijl voorts twee van de vijf dubbel
spelen Den Haas winst brachten.
