Exploitatie van NIKKEL en
Nederlandse en Amerikaanse
belangen in nieuwe mij.
s
Geniet van Uw pijp met
Minister Toxopeus betreurt de
incidenten met burgemeesters
s
Kampbeul in Auschimlz
Nazi-misdadiger Kremer
eindelijk voor rechters
Onvoldoende P END
tegen psychologische aanval
Voorlichting dient onderdeel te zijn
van civiele verdediging
m
s
1
I!
°crates in appèl
faillissement
^ager moet zaak
^ulf jaar sluiten
DOUWE EGBERTS
POUWe
Vroegere burgemeester van Bruinisse
vervulde taak verdienstelijk
SS-arts vergaste
alle zieken
Schermerboezem
krijgt bemaling
li i
1
V B
PAGINA
WOENSDAG 16 NOVEMBER 1960
Machtiging gevraagd
Sta ten-Generaal
Op Soesterberg
Nieuwe straaljagers
voor Amerikanen
^elta Daggers" met snel-
van 1400 km per uur
^sterdam. 16 nov. De advo-
Nrfan de n.v. Socrates en haar doch-
An?erriemingen, mr. H. B. Wiermga
..'"Sterdam, heeft bij het Amsterdam-
,.r&cbtshof appèl aangetekend tegen
."Dge week door de hoofdstedelij-
VESTIGINGSBELEID
BEOOGT GEZONDE
BEDRIJFSUITVOERING
Voorlichting katholieke
middenstand
In handige plastic tabakszak
Groningen klaagt over
treinverbinding
•X-
'■s.
'Jda
£ro,
"o,
or
^an
'Kr,
*P°edige verbetering
^.fewegen in Drente
S
>i o8?
'8indU
Bij oversteken door
bus gegrepen
Waterbeheersing in
N.-Holland urgent
Sclior sin gsre gcli n g
dient herzien
Vlottende schuld van
gemeenten nog te hoog
Communistische „strijd om de geest
Lezing voor vereniging
krijgswe tenschappen
-HM
SB
Kobalt in Nieuw-Guinea
Advertentie
OfcjVr xxciciga c
Ml HaaG, 16 nov. De regering
tyhatv een nieuw op te richten maat-
'Isp1'' VVaar'n Nederlandse en Amtri-
:?U belangen zijn vertegenwoordigd,
Mig bcegsie verlenen voor de exploi
t's »Vjn ""bkel- en kobaltertsen en en-
^tso" e mineralen in Nieuw-Guinea.
?^eh ec.retaris I!ot van binnenlandse
MlEg'.die speciaal belast is met de ont-
"lt»lInS van Nieuw-Guinea. is niet de
Nee sseerde maatschappijen tot
^J^stemming gekomen over een
Nlp?®CHt, 16 nov. Op 14 december
ÜN» "l.de vliegbasis Soesterberg de
rU. «D Vt'V^ Ua iICl uui ivv-m r,
N*f. „Convair F102-A Delta Dagger
^'.joJ,aS'ers arriveren. Zij de
V '0(1 S
.'ah, ®uPer Sabres
Vi'Ose
zullen de
-«pel oAuics van bet Ameri-
.- 32ste squadron die daar nu reeds
Jaar dienst doen, vervangen.
N6 ?'.b2-A is een supersonisch vliegtuig
WtKp?rie!i°ekige vleugels. Het bezit een
s bo,,eide elektronische uitrusting en
2<i Pend met zes „Hughes Falcon"
„"Mighty Mouse" raketten. De
Aser" is 'de eerste jager met gelei-
N^Pens, die bij een Amerikaans squa-
in ons land wordt gestationeerd.
va>1G E102-A wijkt in vorm sterk af
Sens andere boven Nederland vlie-
%v ii v"egtuigen en is in staat tot
auende prestaties. De snelheid ligt
heta® buurt van 1400 km per uur en
NjbOQgtebereik bedraagt bijna 18.000
Ss^jNi het elektronisch oog kan het
V. onder alle weersomstandigheden
"1*611 "rittrnl u;4 dnz» oir. nnoht
concessie voor IS jaar. Hij heeft thans
aan de Staten-Generaal de nodige mach
tiging gevraagd.
De deelnemende maatschappijen zijn
de Oost-Borneo Maatschappij, de Neder-
landsche Handel maatschappij, Wm
Müller en Co, en de United btates Steel
Corp Zij zouden volgens de ontwerp
overeenkomst de exploitatierechten krij
gen voor het Cycloopgebergte in noorde
lijk Nieuw-Guinea en de Waigeo eilan
dengroep ten noord-westen van Vogel
kop. Het gouvernement van Nieuw-Gui
nea ontvangt als exploitatierechten on
der meer 4 pet. van de bruto opbrengst
en een aandeel van 10 pc-t. in de over
winst van de maatschappij. Het gouver
nement kan eisen, dat de uitbetaling ge
schiedt in natura, zodat in tijden van
schaarste in de eigen behoeften van het
koninkrijk aan nikkel en kobalt kan
worden voorzien.
In de overeenkomst is geen bepaling
opgenomen, die aan de maatschappij
de verplichting oplegt de ertsen in
Nieuw-Guinea zelf te verwerken. Dit
is in de onderhandelingen, die sinds
1950 met verschillende maatschappijen
zijn gevoerd, steeds het moeilijke punt
geweest. Het gouvernement zou met
het oog op de werkgelegenheid verre
de voorkeur hebben gegeven aan ver
werking ter plaatse. Hiermee zouden
echter investeringen van 100 tot 125
miljoen dollar zijn gemoeid.
Men heeft elkaar gevonden op het
compromis, dat de maatschappij zich
verplicht te onderzoeken of verwerking
in Nieuw-Guinea technisch en econo
misch mogelijk is. Het gouvernement
kan krachtens de oyereenkomst hierop
belangrijke invloed uitoefenen, terwijl in
het uiterste geval verdere exploitatie kan
worden verboden.
Behalve voor nikkel en kobalt geldt de
concessie ook voor ijzer, chroom, man
gaan, pyriet, platina, goud en zilver.
zowel bij dag als bij nacht.
C eóv. ter,1am, heeft bij het Amsterdam-
^«'•rfeehtshof appèl aangetekend tegen
tl0:'"'ge week door de hoofdstedelji-
Ne®htbank uitgesproken faillissement
tij, dez^ houw- en handelsmaatschap
pij ri als bekend is, zou de directeur
"eze n.v., de heer N, den Besten.
NNsoanlijk reeds eerder failliet werd
N ai'd. van de Amsterdamsche Bank
Nv-^tljoenen guldens krediet hebben
Na"gen, d-;e bij lange na niet gedekt
Ns 2Ün. in verband met deze zaak
NA'hd vorig jaar de heer T. Hoving
iSNteur van de Amsterdam-
N ank, in overweging gegeven ont-
nemen hetgeen hem met on-
ff0®'lJjke ingang werd verleend. Het
«Ne n'e'; bekend wanneer het Amster-
Nnne gerechtshof het appèl zal behan-
N ?'dde]s wordt bericht, dat bot ver-
j.C/e, al de Amslerdamsche Bank door
'fit. ai'aire zal lijden rond de 6 miljoen
(^'an onze correspondent)
Hij^'M. 16 nov. Een slager uit
'Jiff, rEen zal 7,es maanden zijn zaak
t ",|t)Sn sl8iten, aldus is hem gisteren bij
'tf van de economische pnlitierech-
Sipj A. Verheden, opgelegd. Voorts
Nou'' 'weemaal vijfentwintig gulden
betalen.
N"„nian bad zich schuldig gemaakt
t ®t "Vei'treding van de Vleeskeurings-
bis ]fAde Destructiewet. Begin augus-
MSff ad hij een dood kalf gekocht voor
ver]Aulden om de huid van het dier te
Hij kreeg er vijf en twintig
h(i'iVoor- Het gevilde beest deponeer-
v.5ëcii 'n.eer( kelder, waar het na drie
!la wsl'n'cen'' werd aangetroffen, waar-
1 j»« UpNes verbaal werd opgemaakt. In
l?0 Qr.fÖOr lag ook huikspek en ham, wel»
6 of1,dPor het bederf waren aangetast.
Nirt 'er van justitie noemde de toe-
<W de keider onbeschrijfelijk en
*es 'Weemaal honderd gulden boete en
v°Qi-uaanden sluiting van het bedrijf
6 Vonarde'Üb. De politierechter achtte
r>*. j J 4- /I nrm n O 1 n
Het betrokken gebied is nog niet vol
ledig onderzocht. Wel hebben de onder
zoekingen, o.a. van de „Delftse" expedi
tie in 1952, uitgewezen dat de nikkel- en
kobaltvoorkomens een vergelijking met
andere produktiegebieden (Cuba en
Nieuw-Caledopië) kunnen doorstaan.
(Van onze Utrechtse redacteur)
UTRECHT, 15 nov. Ter voorlich
ting van midden- en kleinondernemers
had de aartsdiocesane katholieke mid
denstandsbond voor de leden een voor
lichtingsavond georganiseerd over het
vestigingsbeleid. Prof. dr. H. O. Gold-
schmidt, bijzonder hoogleraar aan de
katholieke economische hogeschool m
Tilburg, gaf een overzicht van de wet
geving op dit gebied, te beginnen met
de vestigingsweg 1937, de regeling
voor de vestiging van bedrijven in 1954,
die hij in onderdelen behandelde. De
bedoeling daarvan is steeds geweest
om een gezonde bedrijfsuitvoering van
het kleinbedrijf te bevorderen. Daar
bij is nooit liet behoefte-element uit
gangspunt geweest maar werd steeds
uitgegaan van de drie factoren vakbe
kwaamheid, credietwaardigheid en
handelskennis. Uitvoerig stond de hoog
leraar stil bij de paralellisatie, die zich
al eerder in het levensmiddelenbedrijf
voordeed doch zich verder heeft voort
gezet door de opkomst van de merk
artikelen en de verandering van de
koopgewoonten. De staatssecretaris
voor de middenstand heeft hiervoor ten
slotte een oplossing gevonden waarbij
verstarring van de vestigingswetge
ving wordt tegengegaan door de instel
ling van het algemeen levensmiddelen-
bedrijf. De commissie-Thurlings heeft
hierover de SER geadviseerd en de
weg aangewezen die voor de midden
stand te bewandelen is, mits door maat
regelen Van de overheid de overgang
niet schoksgewijs geschiedt en de be
drijven in staat: gesteld worden zich bij
een nieuwe regeling aan te passen.
"ku
)v»
GRONINGEN, 16 nov. In de leden
vergadering van de Kamer van Koop
handel voor Groningen heeft het bestuur
van de Kamer gisteren meegedeeld, dat
van yerschillende zijden klachten zijn
binnengekomen over de verslechtering,
sedert de invoering van de zomerdienst
regeling I960, van de verbinding uit de
zuidelijke provincies naar het noorden
via Utrecht.
(Advertentie)
y
'Of
/7/g
'U Hzc
ontdek
.een
nieuwe
wereld
tfruiö
ê«VBr'lksSezondheid echter dermate
N gebracht door de handelw
Nera .Verdachte, dat h« tot onvonr-
#slont- slpiting besliste. De slager
01 in hoger beroep te gaan.
Va^EPPEL, 16 nov. - De
- verkeer en Waterstaat,
minister
jv-criteer en watersiaai, de heer
«On*1- Korthals, heeft gisteren tijdens
/iiw n°v',--t -
r.'n *xui. uiais, net'it
t^^scöiiferentic aan het^ slot^ van
■•■-cuaags bezoek aan Drente ge-
V at bijzondere aandacht zal wor-
^esteed aan een spoedige verbe-
van de wegverbinding Coevor-
^'ntneri, Gieten, de Punt en Gro
^"t
tv,
'Verwacht wordt dal het ge.
Gieten-Eekst eind 1961 gereed
en het gedeelte Gasselte-Gieten
4961. Nodig zal zijn deze weg
trekken van De Punt naar Gro»
Wat een ontlasting kan bete-
a van de weg door Haren. Met
*hleg van dit gedeelte, dat zal
mssen de Noord-Willemsvaart en
"8 Groningen-Haren, zal in 1961
1-n begonnen, zo ligt in de bedoe
Ütt't y' KJKJL ,ie' WeRgtJflL'ÜUe 1-^e
2®^ Wft I in niet grondaanko-
aIiclen begonnen. Genóggd 7-al wor-
Qhiedi^ 20 snnj mogelijk te doen ge-
Voo
gonnen,
t het wegger
igt. in ao ueuue-
rlcelte Eokst-De
n^en,
tv^erwacht
Ai
- wordt, dat van de rjjks-
het gedeelte Gieten-Bareveld
jaar gereed komt. Deze weg
86tr0u.,Westelijke richting worden door
j1® vvo 1 ten zuiden van de bestaan
(Noli? Aasen-Rolde-Gieten, naar Oos
ten zuiden van de bestaan-
\Vq
Tde
d»v
>lk,
Nat
Nk
De plannen hiervoor kunnen
"ij de raad voor de waterstaat
'n ingediend. Te Oosterwolde zal
S aansluiten op de verbinding
we
«rlll.Sji: utfi) ue vciwuiu:i.h
°P het rijkswegenplan wordt ge-
l: Groningen, Oosterwolde, Steen-
Zwojsehoek en verder in de
Nr ASt door de IJsselmeerpolders
ycior '"sterdam. Voorts is er een plan
eGn nieuwe verbinding, westelijk
de weg Bareveld-
i1-
a" ,i
Giete Ass®n naar
MÜNSTER, IS november (UPI)
In Munster is deze week eindelijk het
proces begonnen tegen de voormalige
SS-kapitein Paul Kremer, een arts, die
thans 76 jaar oud is. Kremer iB vol
gens de tenlastelegging betrokken ge
weest bij de moord op „duizenden" ge-
vamreuen in <le gaskamers van bet con
centratiekamp Auschwitz. sHu maakte
deel uit van bet medische SS-koips, dat
het toezicht had tdj de experimenten,
die in hat. kamp eerden ulfgevoerd QP
tevangenen. Oolc wordt Kremer in de
tenlastelegging verweten, dat htl
verantwoordelijk is voor de dood van
10.717 gevangenen, die in de periode
van september tot november 1943 in
Auschwitz werden Ne
ladingen gevangenen uit ïrankrqk, Ne
derland en België werden in die drie
maanden vermoord,
ne voornaamste getuige in het pro-
tno-pp Kremer m een zekere Hei»
mann "Langbein. die destijds schrijver
was van de kamparts m Auschwitz.
T an k be in verklaarde dat op 29 augus-
ms 1942 een vlektypbusepidemie m het
kamu uitbrak. Met het oog hierop
werd Kremer door zqn superieuren
Auschwitz gezonden, waar hl) als
eerste maatregel overging tot het ver
rassen van alle patiënten m de zieken
afdeling. In de hiernavolgende maan
den eins men onder zijn leiding over
tot het vergassen van nog vele ande-
r\!ngbefn "zei", dat zeven typistes dag
.Jankt t,0Zi3 waren met het samen
stellen' van lijsten waarop de namen
van alle vergaste gevangenen voor
kwamen De SS-officieren moesten die
lijsten paraferen om te laten zien, dat
zii er hun goedkeuring aan gaven al
dus Langbefn, die er echter „met hele
maal zeker" van was, dat ook Kremer
ooit zijn paraaf op een van deze lijsten
had geplaatst.
Andere getuigen verklaarden echter,
dat zij hiervan wel degelijk zeker wa
ren, terwijl Kremer volgens heil ook
persoonUlk de documenten had onder
tekend waarin bevel werd gegeven
1400 personen te vergassen in een pe
riode van slechts vijf dagen. Een
boek, dat Kremer in die dagen Imhield.
werd overgelegd om te bewijzen dat hij
eens opdracht had gegeven zes vrou
wen van het leven te beroven door ver
gif in hun aderen te spuiten.
ANSBACH. 16 november (UPI)
In Anshach is Karl Chinielewski, die
van 1940 tot 1943 commandant was in
het concentratiekamp Mauthausen >n
Oostenrijk, officieel in staat van be
schuldiging gesteld. Ohmielewski, die
thans 57 oud is, wordt beschuldigd van
moord op driehonderd gevangenen. Het
proces tegen hem zal waarschijnlijk
begin volgend jaar worden gevoerd.
Chmielewski, die officier in de SS
was, had het bevel over het kamp Gu»
sen I, een onderdeel van het complex
Mauthausen. In de jaren dat dit kamp
bestaan heeft zijn er, naar de kamp
administratie heeft uitgewezen. Hen-
duizend gevangenen om het leven ge
bracht. In 194S „werkte" hii ook in
Vught.
De driehonderd doden, die Chmie
lewski verweten worden, zijn allen
o-evangenen geweest, die op Zijn be
vel door SS-mannen met koud water
werden bespoten. De gevangenen
stonden in cementen kelders, die van
boven open waren, en werden bij
voorkeur 's winters natgespoten met
ijskoud water, tot zij bevroren waren,
bewusteloos raakten of verdronken.
Ook heeft Chmielewski verscheidene
gevangenen laten kruisigen.
Chmielewski werd in 1943 uit Maut
hausen overgeplaatst en woonde sinds
de oorlog onder een schuilnaam in
Ansbach. Pas in 1958 is het onderzoek
tegen hem begonnen.
AMSTERDAM, 16 nov. De 79-ja-
rige P. van Gemst is gisterenochtend
om het leven gekomen bj.j een verkeers
ongeluk. De man stak opeens de Slo-
terweg bij het Nationaal Luchtvaart
laboratorium over en werd gegrepen
door een K.L.M.-bus, die op weg was
naar Schiphol. HU was vrijwel op slag
dood.
(Van. onze correspondent)
ALKMAAR, 16 nov. De op Scher
m er boezem uitslaande polders in Noord-
Holland, tezamen 70.000 ha groot, onder
vonden de laatste jaren als gevolg van
het overvloedige hemelwater overlast,
omdat Schermerboezem, dat een opper
vlakte heeft van 2000 ha, het water via
de bestaande sluizen en 'net nieuwe ge
maal te Colhorn, vooral bij ongunstige
wind niet snel genoeg kon verwerken
De toename van de bollencultuur en
de fijne tuinbouwculturen heeft een
volledige waterbeheersing steedf meer
urgent gemaakt. Daarom heeft het
Hoogheemraadschap van de uitwek
ende sluizen in Kennemerland en Wesi
Friesland in zijn gisteren gehouden
vergadering besloten over te gaan tot
bemaling van Schermerboezem en
daartoe te Den Helder en te Zaandam
(bij de Wiihelminasluis) een gemaal te
bouwen, respectievelijk uitslaande op
de Waddenzee en het Noordzeekanaai
Het Hoogheemraadschap verwacht bij
de uitvoering van dit, kostbare project
van overheidswege een bijdrage in de
kosten te ontvangen.
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG, 16 nov. De minister
van Binnenlandse Zaken, mr. E. H. Toxo
peus, betreurt het, dat zich de laatste
tijd enkele gevallen hebben voorgedaan,
waarin de gedragingen of het beleid
van een burgemeester tot zijn ontslag
moesten leiden. De bewindsman zegt
dit in de memorie van antwoord op
het voorlopig verslag van de Tweede
Kamer over de begroting van Binnen
landse Zaker voor 1961
Met een in het voorlopig verslag ge
noemd recent geval van rumoer rond
een burgemeester, die in zijn vorige
gemeente ook moeilijkheden gehad
heeft, is kennelijk de vroegere burge
meester van Bruinisse bedoeld, zo meent
de minister. Van een geschil, waarbij
deze burgemeester was betrokken en
dat zou zpn opgelost door een commissie
van onderzoek, is op het departement
en bij de Commissaris van de Koningin
niets bekend. Wel heeft de toenmalige
burgemeester van Bruinisse in het voor
jaar van 1953 een verschil van mening
"chad met de directeur van bet Cen
traal Bouw- en Woningtoezicht op
Schouwen-Duiveland over de aanleg
van een rioolwaterzuiveringsinstallatie.
Deze interne aangelegenheid is toen
afgedaan door de commissie van toe
zicht voor het Centraal Bouw- en Wo
ningtoezicht. Aldus minister Toxopeus,
die verder opmerkt, dat de verdienste
lijke wjjze, waarop deze burgemeester
zijn functie in Bruinisse heeft vervuld,
zijn benoeming tot burgemeester van
Goes heeft bevorderd. De regeling van
de schorsing van een burgemeester
moet volgens de bewindsman onvol
doende worden geacht en dient daarom
te worden herzien. Een schorsing door
de Kroon kan niet langer duren dan
drie maanden en is bovendien een zeer
ingrijpende maatregel. Vandaar dat in
de praktijk eerder verlof voor onbe
paalde tijd wordt verleend. Schorsing
is ook minder op zijn plaats als er niet
voldoende aanwijzingen zijn om een
burgemeester te ontslaan. De minis
ter acht het echter niet juist om in der
gelijke gevallen zlekteverloi te verlenen.
Poiitietekorlen en -salarissen
Als mogelijkheid om de personeels
tekorten bij de politie te verminderen
ziet minister Toxopeus een verlaging
van de aanstellingsleeftijd. Het direc
te voordeel van deze verlaging is vol
gens de bewindsman, dat tijdelijk uit
een extra groot contingent, namelijk
de categorie van 18 tot en met 22 jari
gen, kan worden geworven. Boven
dien wordt door verlaging een betere
aansluiing aan d eschoolopleiding ver
kregen. Wi) dit plan echter slagen,
zo vervolgt de minister, dan zal grote
aandacht aan de mentale voorberei
ding van de jonge politieman op zijn
taak in de praktijk moeten worden
besteed.
Het tekort van de gemeentelijke po
litiekorpsen bedroeg op 1 oktober 933
man. Alleen al in de drie grote ge
meenten bestond toen een tekort van
688 man. Op die datum telden de op
leidingsscholen van de gemeentepolitie
438 leerlijgen. Het gezamenlijke aantal
sollicitaties voor de gemeenten Amster
dam, Den Haag en Rotterdam bedroeg
sedert 1 januari 2347 man. Als gevolg
van de hoge aanstellingseisen kwamen
slechts 200 personen voor aanstelling
in aanmerking, aldus minister Toxopeus.
Een wezenlijke verbetering van de po-
lltiesalariëring acht de bewindsman ze
ker van belang, maar niet het belang
rijkste voor de kwantatleve verbete
ring van de politie en voor de binding
van de thans tot de politiekorpsen be
horende ambtenaren
Over het rapport van de Commissie
Werkclassificatie Politiefuncties merkt
de bewindsman op. dat het geen zin
heeft dit voor publikatie vrij te geven,
omdat het omvangrijk en van technische
aard is en geen concrete salarisvoorstel-
len bevat.
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG, 16 nov. Hoewel de
vlottende schuld van alle gemeenten te
zamen de laatste tyd aanmerkelijk is
gedaald, blijft de nodige voorzichtig
heid geboden en kan het bestaande stel
sel niet worden gemist. De ger.ameRjke
gemeenten hebben naast de bestaande
vlottende schuld nog betalingsverplich
tingen tot een bedrag van rond één mil
jard, waarvoor nog geen vaste finan
ciering is gevonden, zo heeft minister
Toxopeus aan de Tweede Kamer mee
gedeeld.
De zogenaamde „kasgeldnorm" is
overigens voor een totaalbeoordeling
geen bevredigende maatstaf. Tegenover
een aantal gemeenten, waaronder ver
schillende grote, die geen of weinig vlot
tende schuld meer hebben, staan een
groot aantal andere gemeentfen, waaron
der de meeste middelgrote, waar de vlot
tende schuld nog veel te groot is. De
minister meent, dat het algemeen peil
nog aanzienlijk zai moeten dalen, wil
len de gemeenten binnen de norm de
nodige vrije armslag hebben.
Advertentie
Van Zaandam naar Pisa, van
Pisa naar Parijs en van Parijs naar
Zaandam.
Kriskras door Europa,overal rijden
Rovers, comfortabel, betrouwbaar
en onvermoeid.
Rover, 'n wagen fn de beste zin - de
beste wagen voor zijn prijs, waarin
uitgesproken „kenners" rondrijden,
hun leven lang - omdat ze, aan
zoveel goeds gewend, nooit anders
meer willen dan Juist Rover.,»
ROVER
i¥b k R Q Imp.: H.C. L. SIEBERG N.V. AMSTERDAM - STADHOUDERSKADE 143 Td. 717944
DEN HAAG. 15 nov. - Bji K.B is be-
noemd tot ridder in de orde van Oranje-
Nassau de heer E. .1- E. Liicker, hoofd
van de voorbereidingsschool van het
bisschoppelijk college te Roermond, wo
nende aldaar.
DEN HAAG, 16 nov. De heer F. E.
Hollander, adviseur voor public rela
tions, heeft gisteren in cle Prinses Ju-
liinakazerne alhier voor de vereniging
ter beoefening .an de krijgsweten
schappen een lezing gehouden, die de
titel droeg „voorlichting: de vijfde
macht". Hij stelde, dat een deel van
de wereld thans onderhevig is aan
sterke psychologische agressie van
communistische zijde. Als gevolg van de
toegenomen militaire kracht van het
westen is hit aceent van de communis
tische activiteit verlegd naar de
„strijd om de geest". De heer Hollan
der meent, dat de bevolking in Neder
land, zoals ouvvens in vrijwel het ge
hele westen, onvoldoende gewapend is
tegen een psychologische aanval uit het
oosten. Zou er, aldus spreker, in ons
land paniek kunnen ontstaan door het
plotseling opdoemen van een ernstig
militaire dreiging en zou het misschien
zelfs mogelijk zijn Nederland met
praktisch uitsluitend psychologische
middelen op de knieën te dwingen?"
De verdediging tegen psychologische
aanvallen zal volgens de heer Hollander
moeten bestaan uit bet meer bewust
maken van de positieve waarden waar
op ©nze samenleving berust en de ac
tieve afweer tegen vijandelijke aanval
len. Ten aanzien van de actieve af
weer is het in de eerste plaats nood
zakelijk de vijand en zij" methoden te
kennen om in staat te zijn de gevaren
te onderkennen en te weerstaan. In ver
band hiermede verwees spreker haar
een Zweeds plan, waarin voorzien
wordt in lessen op scholen in het le
zen van de propaganda en mogelijkhe
den propaganda te doorzien.
De voorlichting ten dienste van deze
verdediging zal echter pas dan effect
si eren als /ij ook geleid wordt via de
kleine groepen waarvan elke Nederlan
der deel uitmaakt. Wat de organisatie
van' de voorlichtingsactiviteiten aan
gaat heeft de overheid (bijvoorbeeld de
pas opgerichte staf voor de civiele ver
dediging bjj het ministerie van Alge
mene Zaken) de taak het initiatief over
te nemen, de financiering eh de docu
mentatie te verzorgen en bovendien
eventueel deskundigen beschikbaar te
stellen. Maar een particuliere organisa
tie dient de uitvoering ter hand te ne
men. Pas als de totstandkoming van
een particuliere organisatie zou falen
zou het werk door de overheid zelf
moeten worden gedaan.
Met de titel van zijn lezing wilde de
heer Hollander niet in de eerste plaats
stellen dat de voorlichting een aparte,
vijfde macht in de verdediging zou moe
ten vormen naast zee-, land- en lucht
macht en de Bescherming Bevolking.
Men kan de voorlichting ook zien als
een onderdeel van de complete civiele
verdediging, indien de voorlichting
maar tot een werkelijke macht wordt
verheven.
