Wat stagneert groei
verhoog
uw
weerstand
PLEEGZUSTER
1
V
Sociaal Economische Raad
wordt voorbereid op
openbaar debat
Lagaillarde in
Madrid be
waakt
'A
Justitie opent
jacht op Bar
Hans Kaart in
Parijse Opera
Bouwvolume voor onderwijs
volgend jaar 1275 miljoen
r§ m
Achter stapels bankbiljetten
P
P.B.O. niet?
Promotor van het Oosten
Vragen gericht
op stimuleren
van
de gr
oei
BLOEDWIJN
Geen hertelling
stemmen in V.S.
Hulp aan minder
ontwikkelde lan
den in '59
Rassenstrijd V.S
Staat wreekt zich
op onderwijzers
Vermoedelijk is hij
nog in leven
Levering aardgas
Dorsen op wit gevroren land
Rotterdams initiatief met seriebouw
van scholen verwezenlijkt
Sneeuwstormen
teisteren V.S.
Noodweer eist
meer dan zestig
levens
i
%JL#
Waarom groeit de
Mgr. A. G. Smit
PUBLIEKRECHTELIJKE BEDRIJFSORGANISATIE
Twee Spaanse agenten
voor zijn deur
Republikeinse eis niet
ontvankelijk
Nederlands-Belgisch
overleg in Brussel
Amb tsaanvaarding
V B
DINSDAG 13 DECEMBER 1960
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG, 12 december
In juni 1961 gaat de Tweede Ka
mer debatteren over de stagnatie
in de groei van de P.B.O. Vóór
die tijd rond april zal ech
ter ook de SER in een openbare
vergadering over dit probleem
spreken. De Organisatie-Com
missie van de SER gaat staats
secretaris Schmelzer, op zijn ver
zoek, over de kwestie rapport
uitbrengen. Deze commissie zal
tevens de nota produceren aan de
hand waarvan de SER wil ver
gaderen.
met de echte
Geeft extra
kracht
en stimuleert!
Geschenk voor Tilburgs nieuwe schouwburg
BEUL IN AUSCHWITZ
mmWM
pfif§
s»v;,#r
mËfflm
lt"~
de
ee.n
Teneinde de achterban van de or
ganisatie zoveel mogelijk bij het
studieobject te betrekken heeft
de commissie een aantal vragen
rondgestuurd. Zij hebben betrekking
op de mogelijke oorzaken van
de stagnatie. De wijze waarop
de vragen gesteld zijn heeft
kenneljjk de bedoeling het denken
over mogelijkheden tot het stimule
ren van de groei in bepaalde richting
te leiden. De commissie hoopt op
deze wijze materiaal te verzamelen
voor haar rapport aan de staatsse
cretaris en voor haar nota aan de
SER-vergadering. Als de SER-verga-
dering daartoe aanleiding geeft zou
de Organisatie-Commissie haar rap
port aan de staatssecretaris even
tueel nog van een supplement kun
nen voorzien.
De commissie gaat er bij haar vraag
stelling van uit, dat de Wet op de Be
drijfsorganisatie streefde naar een or
ganisatorische vormgeving van de so
ciaal-economische groepen, welke meer
in overeenstemming is met, de werke
lijke taak en positie van deze groe
pen. Is er, zo vraagt zij, in die taak
e,,. positie zodanige wijziging opgetre
den onder meer door de ontwikke
ling van de Europese integratie dat
een hernieuwd beraad over het genoem
de uitgangspunt noodzakelijk zou zijn?
Bij het aanvaarden van het genoem
de uitgangspunt is mede aangenomen,
dat van het bedrijfsleven zelf voldoen
de aandrang tot instelling van bedrijfs-
lichamen zou uitgaan. Dat laatste blijkt
echter niet het geval te zijn. Betekent
dan misschien het optreden van be-
drijfslichamen op sommige terreinen
geen vooruitgang, vergeleken met de
mogelijkheden die in de privaatrechte
lijke sfeer bestaan?
De Commissie somt dan een paar
mogelijkheden op. Acht men het tref
fen van regelingen door middel van
sociale verordeningen der schappen
niet bevredigend? Gaat het verlangen
naar bedrijfstaksgewijze regeling van
lonen en arbeidsvoorwaarden tanen
omdat de ondernemingen zo groot wor
den, waardoor men liever per onder
neming regelingen treft? Vindt men,
dat bedrijfslichamen de mededinging
onvoldoende kunnen regelen?
De commissie vraagt zich verder af
of aan bedrijfslichamen, afgezien van
regelende en andere activiteiten, geen
grote betekenis moet worden toege
kend als permanent centrum van over
leg tussen ondernemers en werknemers.
Na aldus de lezer gedwongen te heb
ben voor zichzelf na te gaan welke
waarde de schappen hebben als rege
lende lichamen en als organen van over
leg stelt de commissie een aantal vra-
MADRID, 12 dec. (TJPI) Pierre
Lagaillarde, de hoofdfiguur van het
,,barricadenproces", die kort geleden
naar Spanje is gevlucht, bevindt zich
onder politie-bewaking in een apparte
ment in Madrid. Twee politieagenten
staan voor de deur van het apparte
ment, dat in een van de buitenwijken
van de Spaanse hoofdstad ligt, en wei
geren iedereen de toegang. Het is niet
bekend of Lagaillarde het appartement,
indien hij dit wenst, mag verlaten.
Een week geleden deelden de Fran
se ambassade en de Spaanse regering
mee, dat Lagaillarde zich in Madrid
bevond. De 29-jarige Algerijnse depute
is daar echter niet gezien, noch kon
men een bevestiging krijgen, dat hij
inderdaad in Madrid vertoeft.
De journalisten hebben Lagaillarde
zelf nog niet te zien gekregen, maar
de politie-bewaking duidt er op, dat
hij aanwezig is.
Generaal Raoul Salan verblijft in zijn
hotel in Madrid, waar hij gisteren
nacht aankwam. Hij weigerde elk com
mentaar.
gen over mogelijke belemmeringen wel
ke tot de stagnatie kunnen geleid heb
ben.
Vraagt de wet op de Bedrijfsorgani
satie wellicht een te statische afbake
ning van het bedrijfsleven? Schort er
iets aan de paritaire bestuurssamen
stelling? De openbaarheid van de ver
gaderingen? De aanwezigheid van mi
nisteriële vertegenwoordigers? Of
is men misschien bevreesd dat
schappen en privaat rechtelijke or
ganisaties elkaar in de weg gaan
lopen? Moeten er dan misschien
regelingen komen die waarborgen ge
ven voor de werkzaamheid der vrije
organisaties? Of moet er iets met de
wet gebeuren in dat opzicht? -
Tenslotte wordt de raag gesteld of het
bedrijfsleven behoefte heeft aan het
overnemen van taken en bevoegdheden
van de centrale overheid en, zo ja.
of de bedrijfslichamen dan geschikt
zijn of gemaakt kunnen worden voor
het overnemen van die taken.
Advertentie
uilsluitend verkrijgbaar bij
apothekers en drogisten
AMSTERDAM, 12 dec. De Tilburg-
se stadsschouwburg heeft vanmiddag,
enkele maanden voor haar officiële
opening, reeds een kostelijk geschenk
gekregen: een heel mooi portret van
mevrouw Theo Mann-Bouwmeester. Het
is een aquarel van de Amsterdamse
schilder Otto Hanrath, in 1929 drie
jaar na het afscheid van de befaamde
toneelspeelster, vervaardigd. Een doch
ter van de schilder heeft het indertijd
aan Frits vau Dijk geschonken. Ko van
Dijk, neef van Frits zoals men /eet,
heeft het vanmiddag in de hoofdstad
aan de directeur van de Tilburgse
schouwburg, Wim Bary overhandigd.
Veel woorden hoefden er niet bij ge
sproken te worden. Het was duidelijk,
dat de schouwburgdirecteur bijzonder
met het geschenk was ingenomen. Hij
is voornemenj het een ereplaats te ge
ven in de grote foyer.
WASHINGTON, 13 dec. (A.F.P.)
De federale rechtbanken van Texas en
Illinois hebben de eis van de Republi
keinse partij, dat de nieuwgekozen pre
sident van de V.S. pas geïnstalleerd mag
worden als in beide genoemde staten
een hertelling van de uitgebrachte
stemmen is verricht, niet ontvankelijk
verklaard.
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG, 13 dec. Nederland
heeft in 1959 39,3 miljoen dollar bijge
dragen voor de hulp aan minder ont
wikkelde landen. Uit cijfers van minis
ter Luns blijkt, dat dit bedrag gelijk
staat met 0,42 pet van het nationaal
inkomen. Minister Luns heeft dit over
zicht aan de Tweede Kamer verschaft
naar aanleiding van vragen van prof.
Romme (K.V.P.) tijdens de algemene
politieke beschouwingen in de Tweede
Kamer. Het bedrag van 39,3 miljoen
gulden is als volgt verdeeld: 23,6 mil
joen als gift, ingevolge bilaterale over
eenkomsten tussen Nederland en ande
re landen; 3,0 miljoen als lening; 3,9
miljoen als bijdrage van Nederland aan
hulpprogramma's van de V. N. en 8,8
miljoen als storting in het E.E.G.-
fonds.
De bijdragen van de V. S, beliepen
0,43 pet van het Amerikaanse nationaal
inkomen (voor ca. een derde in de vorm
van leningen). De cijfers voor Enge
land, Duitsland, Canada België en
Noorwegen zijn resp.: 0,37, 0,21, 0,22,
0,19 en 0,05 pet van het nationaal in
komen van deze landen.
Ko van Dijk overhandigt de direc
teur van de Tilburgse schouwburg
het portret van mevrouw Mann
Bouwmeester.
BATON ROUGE (Louisiana, 13 dec.
(U.P.I.) Gouverneur Jimmie Davis
zal de wetgevende vergadering van
Louisiana op 17 december ir bijzondere
spoedzitting bijeenroepen, ter bespreking
van maatregelen tegen de bevolen inte
gratie van de openbare lagere scholen.
Gisteravond werd al besloten om alleen
salarissen uit te betalen aan onderwij
zers van openbare scholen, „die de wet
ten van de staat eerbiedigen."
De staat Louisiana als zodanig, en
zijn wetten, zijn tegen de integratie en
de met 96 tegen 2 stemmen in het Huis
van Afgevaardigden aangenomen motie
houdt derhalve in. dat de onderwijzers
van de twee geïntegreerde openbare
scholen in New Orleans geen salaris
ontvangen, tenzij zij gaan werken bij
scholen die uitsluitend „blank" of
„zwart" zijn. Ook de werksters en con
cierges valler onder de nieuwe bepa
ling.
Het gisteren aangenomen wetje is vrij
wel een kopie van een wet, die reeds
door een federale rechter ongrondwet
tig is verklaard. Maar een nieuw ge
ding zal nodig zijn om ook deze wet te
begraven en de tijd, die daarmee ver
strijkt, betekent voor gouverneur Davis
winst.
Advertentie
HBfe
NV'
u--
phviAaud&Ad&i
FRANKFORT, 13 dec. (UPI) De
Wegtduitse justitie is een grootscheep
se opsporingsaktie begonnen met als
doelwit de voormalige S.S.-majoor Ri
chard Bj\r. thans 49 jaar oud, die van
mei 1944 tot januari 1945, toen het ge
sloten werd, commandant is geweest
van het, concentratiekamp Auschwitz.
De officier van justitie in Frankfort
heeft zich met een oproep tot mede
werking gericht tot het gehele Duitse
volk.
Bar was de derde kömmandant van
het uitroeiingskamp, waar Höss de gas
kamers heeft ontworpen en Liebehen-
schell dit werk voortzette. Beiden zijn
in Polen veroordeeld en ter dood ge
bracht.
De laatste komandant van Ausch
witz moet in of bij het. kamp zijn ge
weest, toen de Russen het bestormden,
maar nooit kon worden astgesteld dat
hij in die dagen de dood heeft ge
vonden. Een commissie, die zich bezig
houdt met al hetgeen in Auschwitz is
geschied en de Westduitse justitie voor
ziet van rapporten, is van oordeel dat
Bar waarschijnlijk nog in leven is. Met
de door deze commissie bijeengebrach
te inlichtingen heeft d° justitie Bar al
geruime tijd gezocht, maar zonder re
sultaat.
Mede in verband met het feit, dat
de meeste oorlogsmisdaden het volgend
jaar ,;verjaren", acht de justitie thans
een laatste krachtsinspanning nodig,
waarvoor de medewerking van het pu
bliek is ingeroepen. Hetgeen thans door
de Westduitse overheid ondernomen
wordt overtreft alles wat aan opspo-
ringsakties ten behoeve van het pro
ces in Neurenberg ondernomen is.
Bar wordt gezocht op een ten laste-
legging van medeplichtigheid aan een
nog niet vastgesteld aantal moorden
op gevangenen in het kamp Auschwitz.
BRUSSEL, 12 dcc. (ANP) Naar
hier wordt vernomen zullen maandag
in de Belgische hoofstad besprekingen
over economische kwesties worden ge
houden tussen de Nederlandse minister
van Economische Zaken, de heer De
Pous, en zijn Belgische collega, de heer
Van der Schueren.
Tot de onderwerpen zouden onder
meer behoren de belasting op oliepro-
dukten en non-ferro metalen en de le
vering van Nederlands aardgas aan
de Belgische industrie.
AMSTERDAM, 13 dec. De Neder
landse operazanger Hans Kaart is ge-
engageerd door de Grand Opéra in Pa
rijs om daar in diverse opera's, te
weten „Aida", „Othello", „Lohengrin",
„Tannhauser", Samson en Dahlila",
„Medea" en andere werken uit het
grote repertoire, gastrollen te zingen.
Zijn eerste optreden in Parijs is 13
januari a.s. ais „Radames" in „Aida".
- y.
- f f 77:,
Op verschillende plaatsen in Drente staat het koren nog buiten vanwege de grote
regenval. Het gewas begint helemaal groen uit te lopen. Men probeert nu nog te
redden wat er te redden valt. Op het wit gevroren land in Emmen zijn de boeren
druk bezig.
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG, 13 dec. Het bouwvo
lume voor het onderwijs voor 1961 be
reikt een totaal van 275 miljoen gulden.
Dit is vijftien miljoen guiden meer dan
in 1960, zo blijk, uit een nota van mi
nister Cals aan de Tweede Kamer.
De kosten voor de bouw van gymnas
tieklokalen zijn in dit totaalcijfer begre
pen. Niet meegeteld zijn echter de der
tig miljoen gulden voor de academische
ziekenhuizen.
Mr. Cals geeft verder in zijn nota het
volgende overzicht:
Kleuteronderwijs 11, gewoon lager
en voortgezet gewoon lager onderwijs
33, buitengewoon lager onderwijs 6, uit
gebreid lager onderwijs 23, kweekscho
len en opleidingsscholen voor kleuter
leidsters C, voorbereidend hoger en mid
delbaar onderwijs 45, nijverheidsonder
wijs 71, hoger onderwijs exclusief Wa-
geningen en academische ziekenhuizen
68. Sector onderwijs ten behoeve van
NEW YORK, 13 dec. (AFP, Rtr)
De staten aan de oostkust van de V.S.
werden gisteren door een zware
sneeuwstorm geteisterd, die meer dan
zestig mensenlevens eiste en alle
lucht-, weg- en spoorwegverkeer ver
lamde. Vanuit het zuidwesten komend,
trok de sneeuwstorm over Fennsylva-
nië, New Jersey, New York en Nieuw-
Engeland, Vooral de steden Baltimore,
Boston, Philadelphia en New York zijn
zwaar getroffen. In New York lag de
sneeuw meer dan dertig centimeter
hoog. Maandagmorgen moest een och
tendzitting van de Algemene Vergade
ring van de Verenigde Naties in ver
band met de sneeuwstorm worden af
gezegd. Dit was de eerste maal, dat
een vergadering als gevolg van het
slechte weer niet kon doorgaan.
Op de Newyorkse vliegvelden werd
het vliegverkeer ontwricht. Wegen zijn
door de sneeuw versperd en in het
hartje van de stad strandden honder
den automobilisten. De bovengrondse
vervoersdiensten stonden volkomen
stil. Alleen enkele lijnen van de onder
grondse spoorweg functioneerden nog.
De scholen werden gesloten en de han
delskantoren werkten met een mini
mum aan personeel.
•Wil-•*«-' '"Wv-jL
.Cv 9
Toen ik in Boekoba, aan de weste
lijke oever van het enorme Vic-
toriameer, bij pater Hans Bogaers
W.F. uit Breda binnenviel, zat hij let
terlijk verborgen achter stapels bankbil
jetten. Hij is namelijk „general treasu
rer" ofwel econoom van zijn bisdom en
in die kwaliteit heeft een priester meer
geld- dan zielzorgen.
„Daarvoor ben je natuurlijk geen mis
sionaris geworden", zegt hij kalm, „maar
de werkelijkheid van de missie is nu
eenmaal and°rs dan je je voorstelt.
De kerk is ook een zaak en een zaak
moet „gerund" worden".
Het gaat hem goed af, geloof ik. Hij
manipuleerde met zijn bankbiljetten,
als een jongleur met ringen en later
op de dag zag ik hem een bouwcontract
afsluiten met de „dash" van een Ame
rikaanse zakenman. Hij heeft er trou
wens plezier in. Hij vliegt met zijn
landrover door de stoffige heuvels,
klimt bij een bouw als een aap op de
steiger en als hij daar als een razende
Roeland orders begint uit te delen, fon
kelen zijn donkere ogen van puur ge
noegen.
„Wij doen alle zaken gecentraliseerd",
zegt hij. „Ik koop en ik handel voor
het hele diocees. Daardoor krijg je er
varing. Daardoor krijg je relaties en
daai-mee voorkom je, dat iedereen maar
op zijn eigen houtje aan het financieren
slaat".
De zaken zijn grootscheeps. Het
bisdom Boekoba heeft een voor-
/aadmagazijn, dat op dat van een
warenhuis lijkt (om een voorbeeld te
noemen; op de dag, dat ik arriveerde,
was er zojuist een scheepslading deu
ren aangekomen) en er wordt gebouwd
met een tempo dat bepaald imponerend
is.
Om concreet te zijn: pater Bogaers
leidt op het ogenblik de bouw van drie
kerken, drie ziekenhuizen, twee nieuwe
missies, één grote en drie kleinere scho-
Pater H. Bogaers W.P.
len. Verder bestuurt hij de centrale
garage, waar broeder Stefanus van
Rooy uit St. Michielsgestel als technicus
de scepter zwaait, regelt en verzorgt
de hele financiering van het onderwijs
-j» - an als
laas",
en treedt en passant ook nog op
public-relation officer van zijn „b;
kardinaal Roegamboea.
Dat is een zorg apart. Want kardinaal
Roegamboea. de enige zwarte kardinaal
ter wereld, is een fel begeerde prooi
voor - Amerikaanse collega's. Tegelijk
met mij was er een hele foto-equipe
van het Amerikaanse blad „Look",
kerels die zo uit een film leken te zijn
weggelopen en die het liefst de kardi
naal een paar dagen lang voor hen
alleen wilden hebben. Weinig kans
overigens, want Rome heeft een fijne
neus gehad. Kardinaal Roegamboea is
een voorzichtig man. Ik ontmoette hem
aan tafel. Hij was beminnelijk, goed
lachs en attent, vol belangstelling voor
Nederland en Europa, maar volstrekt
onvermurwbaar als de kerk in Afrika
Ier sprake kwam. Dan lachte hij sier
lijk, zweeg, of deed alsof hij absoluut
niet begreep wat er nu eigenlijk be
doeld werd.
Overigens, men moet in Nederland
eens zien hoe hier een „prins van de
ker). gehuisvest is; ccn woning zo
kaal en leeg als een stal, zonder comfort,
zonder elektrisch licht, zonder water.
Om op pater Bogaers terug te ko
men: ook dat is weer een nieuwe
zorg voor hem. Er moet voor
de kardinaal een nieuw huis worden
gebouwd. Er moet voortgegaan worden
met de vorming van kleine groepen
Afrikaanse jongeren, die kunnen ope
reren als landbouwcoöperaties. Er moet
opnieuw een basis gelegd worden voor
de in eerste instantie mislukte strijd
tegen de publieke vrouwen. Dat klinkt
misschien wat zonderling, maar door
allerlei omstandigheden is Boekoba de
plaats, van waar bijna alle publieke
vrouwen van heel Oost-Afrika komen.
Voor de kerk is dat een enorm pro
bleem. Een eerste bestrjjdingspoging,
samen met de Graal, is mislukt. Nu
moet er opnieuw worden begonnen. Zo'n
begin is echter ook weer het begin
van een zaak. Dus: geld. Dus: pater
Bogaers.
Ja, dat is ook missie. Een jagende
pater met een wapperende toog en een
landrover met pakken vol bankbiljetten.
Zo'n pater denkt natuurlijk wel eens
terug aan zijn eerste tien jaar, toen hij
nog echt „missionaris" was. Maar de
missie is er niet voor de romantiek.
ALBERT WET T,TNG
het ministerie van O.K. en W. in totaal
263. Sector onderwijs ten behoeve van
het ministerie van Landbouw en Vis
serij (landbouwscholen en landbouwho
geschool Wageningen) 8, internaten en
seminaries 4. In totaal dus 275 miljoen
gulden.
Het bouwen volgens een arbcidbe-
sparende wijze heeft een belangrijke
stimulans gekregen door het Rotter
damse initiatief om een aanzienlijk ge
deelte van het over een reeks van ja
ren benodigde aantal scholen in series
van een bepaald type te bouwen. Met
de verwezenlijking van dit initiatief is
reeds een aanvang gemaakt. Gezien de
tot nu toe opgedane ervaring, wordt
verwacht dat deze wijze van bouwen
in belangrijke mate de produktie kan
opvoeren, zonder dat dit tot een ver
zwaard beroep op de bouwmarkt be
hoeft te leiden.
De organisatie-commissie van e
S.E.R. bereidt de nota's en rapporte
voor, aan de hand waarvan de r^v}e.e „r
Kamer en de S.E.R. volgend 3?
gaan debatteren over de groeiremmWJ
van de P.B.O. Over dat onderwerp
is al heel wat gezegd, maar meest
waren dat professorale uitspraken e
rapporten van politiek gelieerd
braintrusts. De organisatie-commisp
heeft nu echter een loffelijke po£C™
gedaan ook de achterban van de
nisaties, de massa waarvan de dffy
drang tot het oprichten van bedrw
lichamen eigenlijk moet uitgaan,
het gesprek te betrekken. Zij ^ie7-e
een lijst van vragen gepubliceerd,
de organisaties aan een soort c0 7
fief gewetensonderzoek moet -ettc
Het gaat om problemen, die zich <>J-
bestaande bedrijfslichamen voordo9
en om de belemmeringen, die beWf
ken dat. er geen nieuwe bedrVi
lichamen bijkomen. ...t
Als men de vragenlijst nagaat bhl
zij inderdaad het gehele terrein v<t.
klachten, dat in de loop van de j"re„
tot uiting gekomen is, in zich te he
bergen: wrijving met de Pr'vaa2
rechtelijke organisaties, het probl*^.
van de grote ondernemingen,
E.E.G.-aspect, het wellicht te
gaande overheidstoezicht. Daarna^
steken hier en daar de suggest'
voor een oplossing door de vrag„f
heen: zoals de mogelijkheid van
lege
schappen zonder verordenende b
voegdheid, een andere afbakening v
het bedrijfsleven, een veranderi™
van de wet e.d.
De organisatie-commissie is ree
listisch te werk gegaan. Wil men,nn
groei van de P.B.O. stimuleren d
zal men inderdaad de massa vari h
CU.I lilt: IV umci uuuu U-C. uwoou- +nll
bedrijfsleven aan het denken^
ich
zetten. Dan zal men de P.B.O. 0
moeten benaderen als iets, dat z*
voor aanpassing aan verandering
leent. Tot nu toe heeft de discuss
zich te zeer afgespeeld rond
extreme standpunten van dwang
onverschilligheid.
AMSTERDAM, 12 dec. Mr J-Xfz1
der Hoeven, benoemd tot gewoon
leraar in het Nederlands Staatsrec
aan de gemeente-universiteit van Aju
sterdam, heeft vanmiddag dit arn 0
aanvaard door het uitspreken van eg
rede getiteld „regelmaat en norm". MJq
september 1955 tot september
heeft hjj deel uitgemaakt van
P.v.d.A.-fractie in de Amsterdamse s
meenteraad.
(Advertentie)
J\Ta bijna dertig jaar actief
V en met grote liefde voor
x het Apostolaat der Her
eniging werkzaam te zijn ge
weest eerst als redacteur van
„De Mededelingen", waaraan hij
direct een interessante inhoud
en meer moderne vorm wist te
geven en later als voorzitter
heeft mgr. A. G. Smit zich ge
noodzaakt gezien zijn functie
neer te leggen. Wij weten, dat
het hem een offer kost, want hij
is met hart en ziel bij dit werk
en helemaal zal het hem nooit
los laten hij blijft trouwens
lid van het dagelijks bestuur
doch verstandelijke overwegin
gen hebben hem tot dit besluit
geleid, waarvoor men het groot
ste respect moet hebben.
Mgr. Smit is altijd gewoon ge.
weest zich ten volle aan zijn
taak te geven. Nu hij 4 decem
ber zijn zeventigste jaar heeft
voltooid en het pastoraat van de
steeds groeiende parochie H. Ma
ria Onbevlekt Ontvangen in
Soest, toen hij er kwam 1400 en
thans 3200 zielen tellend, hem
steeds meer in beslag neemt,
acht hij zijn tijd gekomen om
heen te gaan.
„Ik kan dit met een gerust
hart doen," verklaart hij, als we
hem in zijn pastorie een bezoek brengen, „omdat in dr. J. G. Remmers.
rector van „Dekkerswald"een man, die in Rome Oosterse kerkelv
wetenschap heeft gestuurd en een goed organisator is, een uitstekende 0
volger werd gevonden."
Hoe voortreffelijk mgr. Smit het zelf gedaan heeft, is genoeg#1"?:,
bekend, maar hij krijgt het zeker nog eens te horen op de afscheidsreceP1
donderdag in het Utrechtse Esplanade. Van nabij weten we, dat hij orK'
zaglijk veel en dit alles met grote kennis van zaken heeft gedaan, om
moeilijkheden van de christenenen in het nabije en midden-Oosten
verzachten, ivaarvoor hij zo nodig goedgeslaagde acties op touw wist U
zetten. Velen heeft hij in ons land door spreekbeurten meer begrip omtr""
het wezen en de schoonheid van de Oosterse liturgie bijgebracht. HU 190'n
contacten tussen belangrijke figuren van de Oosterse en Westerse Kerk e.
hij introduceerde bij de katholieke gemeenschap in ons vaderland verschf
dene bisschoppen, zoals onlangs nog na het Eucharistisch Congres te Mu"
chen, Maximos IV Saïgh, patriarch vari de Grieks-Melkietische kerk
vorig jaar de Armeense patriarch kardinaal Agagianian.
Onvergetelijk blijft hetgeen hij deed voor de stichting van
Oekrainsch seminarie bijde paters Augustijnen in Culemborg, waaruit
voortgevloeid de oprichting van het befaamde Utrechts Byzantijns K-0%',
Wij denken aan de opleiding van Syro-Malabaarse zusters aan de Qene„'n
kundige faculteit in Nijmegen, de actie voor de Palestijnse vluchtelingen< >-
de bouw van een Mariakerkje te Bethlehem. En dit zijn nog maar erike
spectaculaire activiteiten, waarvan hij de promotor was. „g
„Mijn interesse voor de Oosterse vraagstukken is ontstaan in juli 13*J
toen ik met mijn broer, mgr. dr. Jan Olav Smit, een pelgrimstocht naar
H. Land maakte," vertelt onze gastheer. „WH logeerden in het semi""
et1
riet.
vertelt onze gastheer. „Wij logeerden in het semi'
St.-Anne pan de Franse Witte Paters in Jeruzalem. Professor Coutu'
die liturgie en muziek van de byzantijnse ritus doceerde, bespeurde
grote belangstelling hiervoor en gaf mij enige boeken mee. Ik bestudeeT
ze thuis en ging in het land lezingen houden over de Oosterse liturgie, 2
bij ik zelf teksten uit de mis zong. In Rijsenburg was ik als seminar
directeur van het koor geweest, zodat mij dit niet vreemd viel. N" "Tri
gehoord te hebben, verzocht prof. dr. Titus Brandsma, die toen aan
Apostolaat der Hereniging verbonden was, of ik daaraan wilde meewerk"
Zo werd ik in 1(131 bestuurslid, en al spoedig ook redacteur van „De Me®.
delingen". Ik wist niet, dat ik het jaar daarop pastoor in Socstdijk
worden en dacht dit werk als kapelaan van de St.-Gertrudiskerk in Utre"'
er rustig bij te kunnen doen." „f
Pastoor Smit, die in 1952 bij het zilveren jubileum van het Apostolaa
der Hereniging de titel van monseigneur kreeg, toen hij iverd benoemd 1
Geheim Kamerheer van de Paus een jaar eerder tijdens een beZ°jn
aan het Nabije Ooosten werd hij archimandriet van Transjordanië \e
1955 ridder van het H. Graf, tevens conseiller van het Kapittel dézer Of
bleek echter over een enorme werkkracht te beschikken. Zo draalde m~
niet hem in 1943 als opvolger van pater H. Keulen C.s.s.R., tot opv°lg
van het Apostolaat der Hereniging te kiezen. se
Bij speciale gelegenheden celebreert mgr. Smit volgens de byzantv"
ritus, pen voorrecht, dat hem door de Oosterse congregatie in Rome m
goedvinden van de aartsbisschop werd verleend.
