Jongeman verbraste erfenis
van anderhalve ton
Is emigratie en gelijktijdig
aantrekken van buitenlandse
arbeiders niet onzinnig
H
r i
Sociaal
commentaar
H
In de ban van het Russisch
OBECO
Herziening canoniek recht
INAUGURELE REDE VAN
PROF. DR. E. EYKEMANS
MOSKOU vol lof over de rede
van president Kennedy
Als U weet dat U deze winter,
wanneer U alles maar op zijn beloop
laat, zeker nog drie maal verkouden
zult zijn, dan is voor U Aflukin-C
een uitkomst.
Kerkgemeenschap Wat hangt de prins boven het hoofd?
wÊm
vie en rose
Onderzoek inzake
ramp Mexicaans
verkeer stoestel
t
HET FUNDAMENT
VAN UW VERMOGEN
VAN Uv
„Geheel anders dan uitlatingen
van Eisenhower eri Nixon
ZATERDAG 21 JANUARI 1961
PAGINA
vfc* ligt de wedergeboorte en de
Vvaar hlf van a^es- is een plaats,
van «li °P aar"de, die eenmaking
begint ln de H- Drievuldigheid
^rton* ls de Kerk. Zij verze-
terecht iee? gemeenschap, zoals men
staan rn °Pgemerkt, niet van be
staan' vlaar.van roeping tot een be-
t„ ls dHs z°. dat de God-
z°enpnae^-j Christus, door Zijn ver-
Zeaicr hjdfn en glorievolle verrij-
geschnn°0r ons de mogelijkheid heeft
hiine n onze eeuwige eindbestem-
öeelS' onze eeuwige roeping: het
God fmen aan het drieëne leven van
aardo6i hereiken. Zolang Christus op
een v,- de, had deze mogelijkheid
ia rische, zichtbare gestalte
tm
Gevangenis geëist
wegens oplichting
en flessentrekkerij
;,eid
k
Schelde neemt de
c°mpressorenfabriek
Van Siemas: over
hadden S
Drie Nederlanders bij
de geredden
Toch Gedenkboek van
Nijmeegse weeshuizen
A uteur geeft manuscript
wellicht toch uit
Prof. dr. J. y. d. Eng
Ser^rrurrbTyftocfren.^'1 PT°l Jahn 0pv0l9t' die zel*
-A.;
b
Amerikaanse attaché
voor Nieuw-Guinea
-
AFLUKIN-C ter voorkoming van verkoudheid en griep.
Frontale botsing
tussen 2 auto's
Dode en zwaar gewonde
om ge-
G°d heeft ons gemaakt
t Am e,n 1k binnengeleid
'r'fiitaif« i°r in de schoot van het
^eus rto lïvfn"- Zo vat de H. Ire-
h°.§enrioct bfkende passage uit het
christnf j $ke gebed samen- waar
b®id hiA Vader voor ons om een-
*9-23) t "zoals wij één zijn" (Jo. 17
°Öer aarfZUu Christus heeft Zich als
in geb°den om ons één te ma-
s°nen eenheid der goddelijke Per
^an de onze uiterlijk niets on-
Person en menselijkheid. Wie Zijn
door ïï1 en leer aanvaardde werd
^Open^m tot God geleid. Om die
t'aarr echter na Zijn Hemel-
baaP tVoor alle mensen even tast-
°P aalj maken als tijdens Zijn leven
°hi dl beeft Hij zijn Kerk gesticht
bar e onzichtbare God, Die een zicht.
Ver, gestalte had aangenomen in de
V'ooj. ser Jesus Christus, opnieuw
gen zichbaar te maken. Wij mo-
van Y'1- niet vergeten, dat het doel
eehtp goddelijk heilsplan is een
Go,} entmoeting van de mens met
ban, te bewerkstelligen. Van Gods
onZyn alle voorwaarden daartoe
VarAeindig liefdevolle wijze vervuld.
Soonh tkant van de mens is een per-
®cbt t vrb> beuze vereist, een
bij Persoonlijk handelen, waardoor
?5at s en willens dankbaar in-
ep Gods uitnodigend roepen. En
aodi~ arv°or is een zichtbare K
Kerk
b'oj-u' Waarin, zoals wij geloven, God
Uit lt'4 aanwezig is, en van waar-
m de mens roept. Wil er even-
iti 'eten echte ontmoeting met God
n door de Kerk plaats vinden,
°ok btoct de zoekende mens God
Vind kerkelijk in die Kerk kunnen
sis hij moet de Kerk kunnen zien
v®rba "w°onplaats" van God. In dit
w°rdt nu misschien ook iets
heef+ ',ker waarom de Paus zo sterk
"Uftii aanSedrongen op een innerlijke
uilie ®Uwmg, die hij van het a.s. Con-
b^ap erwacht, waardoor de Kerk in
^fdP e luister aan de wereld kan
°t hÏT voorgehouden, „zonder vlek
bgh tepel", en men tot die wereld
be r. °ggen: „Ziet, broeders, dit is
erk van Christus. Wij hebben
I bg jCht haar trouw te zijn en aan
I Zij ai^9r de genade te vragen, dat
8eMld blijve, zoals Hij haar heeft
jl 6 Kerk is, zo drukken de Ne-
derlandse bisschoppen het uit
uiüe hun schrijven over het Con-
bbnji.de genadegemeenschap met
(Van onze Utrechtse redactie)
UTRECHT, 21 jan. „Wij hebben
te doen met een jongeman van „Ia vie
en rose die met anderhalve ton ach
ter zich het geld er in korte tijd heeft
doorgejaagd. Hij strooide chèques en
bankgirorekeningen rond, hing overal
Prins Bernhard heeft, vergezeld
van zijn particulier secretaris, dr.
F. A. de Graaff, een bezoek aan
Gelderland gebracht. Hij bezich
tigde ook een rijwielfabriek in
Dieren. In de werkplaats vroeg de
hoge gast zich kennelijk af wat
hem boven het hoofd hing.
beiiShts,verwezenlijkt vanuit zijn vol-
ai-ukt èn volk- Dit gemeenschaps-
flv,.» bGr Vnri r) n ~tZ ot'U Viontrf- iiifo-r-
1 ah p en door het zichtbare teken
'beta n. uiterlijke gemeenschap van
der mensheid, dus de
- Oht^d-als-geheel, geroepen is tot
^lOet.incy mot- rJnH waarvfln Hp
-er van de Kerk hangt uiter-
it. ri nauwste samen met het
fktiL at de mensheid als geheel, als
beej^Pschap, geschapen is naar het
°h(uVan de éne, drievuldige God.
v'hst hiermee nu ook maar in het
-tekort te doen aan de waar-
Gap d^t ook elke afzonderlijke mens
s b, Cods gelijkenis werd gescha-
®Urs' dn dat het heil voor ieder een
rUggpJdijke zaak is, moeten wij toch
dat in eerste instantie de ge-
b^hei
ll'?hVeJP0eting met God, waarvan de
ibupi liking natuurlijk door de in-
v°Ssiho Personen geschiedt. De ver-
i van Christus, die het herstel
verloren contact met God
V totaure*t de gehele mens, in
iUh j-ahteit van zijn levenssituatie,
fi Sta re is hij een sociaal wezen,
zinu essentieel „in de dialoog",
dhzelf te kunnen zijn heeft de
tl*'' b „de ander" nodig. Hij ac-
i6Jirt zich pas in de ik-jij-rela-
oj-ler van ons heeft de ander no-
v eUsrT t bewust leven te komen
v?%e d'V21!11 wil altijd zeggen
i "h he. de oude, oorspronkelijke zin
(«kt Woord, maar dan verinner-
.An U met andere personen teza
°b, Y?111611 een geheel te vor-
LJQ rnpn tnf 1 ovon alc r»pr«rvnrt
een~c roep tot leven als persoon
j,b) ee ^roeping", d.w.z. een roep
UM" r?l te spelen voor de eeuwig-
•h In Lubac). Wij spelen die
+„ee,nheid en gemeenschap,
degelijk in verscheidenheid;
ShC Verschillende delen
In ber. fn brengt het ene door het
I» bamoubeid streeft niet naar sa-
KAt rt- hing of gelijkschakeling; zij
mi,. VpportUm „j u
zichzelf
Ciler2 2U brengt het ene door het
klS. vervolmaking en voltooi-
derhalve ons menselijk
th0nlessentieel gekenmerkt wordt
üi bseluS® sociale natuur, moet de
Ast gemeenschap ook aller-
de ontmoeting met God
bbA vooropgaan. Vele Kerkvaders
j ueze gedachte uitgedrukt ge-
k» èv-Uet ne verloren schaap uit
VuchomSF e' dat zij als symbool
hr^.en van de hele mensheid;
fl!si5.cb.^en -zy het hele menselijke
Aüon, ®ne Bruid van de Brui-
hw PoriVj.nstus- Dit alles wijst erop,
Pst nooit uitsluitend een
5^kJie^gelengenheid kan zijn. Ker-
lQ als gemeenschapsdienst
tiJ'ït ,JS gemeenschapsdienst
Va. j bij de Godsontmoe-
vIÖQthheia - rneris- Individualistische
li-.b di» in de zin van afzondering
f,^b, v-^edemens is niet echt katho-
j ans ons daarvan meer
11 g nn j 'n een grondige bezin-
h, uaaS, leer van het Mystieke
vav,Vln christus en het geloofg-
n de Gemeenschap der hei-
toF*®. directie
bwi.beze ovi Van De Schelde besloot
buktaa2me omdat zij haar be-
Kchi bat JUyh®0- met een nieuw pro-
de ®ePsbou-«5 TTafhankelijk is van de
Vit1 Oaardo?®1 b.edrÜf va« °e Schel-
"g r mmder conjunetuurge-
(Van een medewerker)
et periodieke overzicht van de
werkgelegenheid en de werkloos
heidscijfers in ons land toont aan,
dat december 1960 het laagste werk
loosheidscijfer had, dat zich ooit na de
oorlog in enige wintermaand voordeed.
Ondanks de nadelen van een tekort aan
arbeidskrachten, dat daardoor in ver
schillende ondernemingen en bedrijven
optreedt, kunnen we ons in het belang
van de individuele werknemers hier
over slechts verheugen. Er is welis
waar een zeer goede wachtgeld- en
werkloosheidswet, maar werkloos zijn
betekent toch altijd nog een niet onbe
langrijk verlies aan inkomen en, als het
van langere duur wordt, ook bepaald
morele pijn.
Niettemin heeft deze situatie ook ern
stige gevolgen voor tal van onderne
mingen. Wanneer er niet een zekere
arbeidsreserve is betekend dat lokale
tekorten. Het is net als met onze wo
ningvoorraad. Zo lang niet hier en
daar huizen te huur staan, zo lang er
dus niet e.en bepaalde reserve is, zul
len we lokaal van woningnood moeten
spreken. En dit tekort aan arbeids
krachten heeft economisch en sociaal
vervelende gevolgen.
Sterk spreekt dit b.v. in de bouwnij
verheid. Wanneer de profiels zijn ge
steld maar men weer moet wachten op
de metselaar, kan ook de timmerman
niet vooruit en wanneer het metsel
werk klaar is, maar de electricien niet
kan beginnen, omdat er geen arbeids
krachten zijn, betekent dat vaak, dat
ook de stukadoor moet wachten. Dat
daardoor de bouwduur wordt verlengd
en dat er leegloop-uren ontstaan, waar
door ook de bouwkosten stijgen, 'behoeft
geen_betoog. Sociaal heeft deze situatie
dikwijls tot gevolg, dat bij een bepaald
soort werknemers de gedachte groeit:
wat maakt die werkgever me eigenlijk,
voor hem zijn er drie anderen! We
kunnen deze houding afkeuren; als feit
hebben we ermee te maken.
veel personen, die in het nieuwe land
van vestiging zich een geheel nieuw
bestaan moeten verwerven, ook voor
wat hun beroep betreft.
Reeds hieruit kan men afleiden, dat
het onjuist zou zijn, om de emi
gratie de schuld te geven van het
huidige tekort aan arbeidskrachten.
Men moet ook de andere kant van de
medaille bekijken. We kunnen vaststel
len, dat tussen 1949 en 1959 rond 350.000
mensen uit Nederland zijn vertrokken,
om zich waar ook ter wereld te vesti
gen. Gezien de normale ontwikkeling,
betekent dit cijfer, dat wanneer we geen
emigratie hadden ^ekend, ons land nu
een half miljoen inwoners meer zou
hebben geteld. Laten we eens beden
ken, wat dit had betekend voor onze
volkshuisvesting, voor de scholenbouw,
de kerkenbouw en alle verdere voorzie
ningen, die nu eenmaal voor een half
et tekort aan arbeidskrachten is
zelfs zodanig, dat de regering in
stemde met het aantrekken "van
buitenlandse arbeidskrachten. Dit in
spireerde Wim Kan tot zijn, overigen
volledig te waarderen, grap, dat de mi
nister van Sociale Zaken met een scho
ne speech aan de boot afscheid nam van
de zoveel honderdduizendste emigrant,
om daarna naar de trein te hoilen om
de binnenkomende buitenlandse arbeids
krachten hartelijk te verwelkomen.
Voor wie niet dieper op de zaak in
gaat, is dit ronduit een lachwekkende
situatie. De emigrant krijgt immers
zelfs nog een niet onbelangrijke steun
van de regering om naar het buiten
land te kunnen vertrekken en de buiten
landse arbeider, die onder dezelfde
voorwaarden werkt als zijn Nederland
se collega, kost extra, omdat hij zo nu
en dan nog eens terug moet naar zijn
vaderland voor familiebezoek e. d. En
deze kosten worden extra betaald.
Is het wonder, dat de oppervlakkige
beschouwer dan zegt: rem die emi
gratie af, dan kun je ook de buitenlan
ders thuislaten? Toch klopt deze rede
nering in genendele.
Aanvankelijk hebben we na de oor
log een emigratiepolitiek gevoerd, wel
ke inderdaad op en neer ging met de
conjunctuur. Hadden we werklozen, dan
werd de gelegenheid om +e emigreren
verruimd en in een omgekeerde situa
tie werd zjj afgeremd. Emigratie is
evenwel geen zaak van een kraan open
en dicht draaien. Emigratie is een zaak,
die ten nauwste verband houdt met de
bevolkingsdruk in al zijn facetten. Ons
land is het dichtstbevolkt van West-
Europa. Het heeft daardoor een ge
heel eigen problematiek, zowel in ver-
5and met dp werkgelegenheid als met
huisvesting, de onderwfjsmogelijk-
neden enz. enz. Men noemt Nederland
H«f tei? 90n)unJctuur-gevoelig land d.w.z.
dat het in vrij sterke mate afhankelijk
aEaa WWziglI^en' die zich op de bui-
™arktverhoudingen voordoen.
heirier* we rond 100.000 ar-
eiders tekort, twee jaar later, in 1957
fer 'dat rieTan een w*rkloosheidsci1-
20 6ê MOOOUem°ren'fdat PGr iaar z0'n
.-u e JS1.000 emigranten ons land verla
ten, betekent dat echt niet, dat er even-
zovele vaklieden vertrekken Dan gaat
het in feite om ongeveer 7 Tg.oOOman-
Yan 14 jaar en ouder. En dat
dit uitsluitend eerste klas vakkrachten
zouden zpn, is een niet bewezen bewe-
rlri(b -pr zijn inderdaad voortrèffeiiike
vaklieden onder, maar minstens even
miljoen mensen meer nodig zijn. Al
leen uit deze simpele cijfers moge blij
ken, dat emigratie moet worden be
schouwd als een deel van een structu
rele bevolkingspolitiek. Maar bedenke
men ook, wat de aanwezigheid van een
half miljoen Nederlanders in gebieden
als Canada, Australië enz. betekent voor
onze Nederlandse economie. De zaké-
ljjke relaties, die daardoor zijn ont
staan. hebben een enorme invloed ge
had op onze export naar die gebieden.
Men is in het buitenland Nederlandse
produkten gaan kennen en waarderen,
waardoor een onberekenbaar voordeel
voor ons land is ontstaan.
Er mag voorts aan herinnerd worden,
dat enkele van onze grote vervoers
maatschappijen na het wegvallen van
Indonesië als vervoergebied .konden blij
ven doordraaien dank zij de emigra
tie. De K.L.M. heeft nieuwe luchtlij
nen kunnen openen dank zij de emi
gratie. Was de aanvankelijke bezetting
van deze luchtlijnen voor 90 en meer
procenten een emigrantenbezetting,
thans zijn het normale luchtverbindin-
gen met normaal reizigersvervoer. Er
zijn nog tal van andere gunstige as-
pekten, die hier zouden kunnen worden
belicht, waaronder die van de cultuur
uitwisseling zeker niet de minste is.
Maar tenslotte willen we nog een laat
ste aspekt heel kort aandacht schenken
nl. aan het feit, dat we in Europa te
doen hebben met een noodzakelijke so
ciale harmonisatie. Daarbij zal Neder
land zonder twijfel een belangrijke rol
spelen als centrale poort van Europa.
De achterliggende industriegebieden
va nde Ruhr-streek, de hoogovengebie-
den enz. zullen daarbij een grote aan
trekkingskracht uitoefenen. Het steeds
vrijer worden van de arbeidsmarkt
(een noodzakelijkheid die we niet mo
gen en niet kunnen afwijzen) zal ons
binnen afzienbare jaren voor een im
migratieprobleem plaatsen. Daarvan is
een voortgezette gezonde emigratiepo
litiek een juiste component. Wanneer
in de komende weken deze zaak ook
in de politieke sfeer zal worden be
sproken vertrouwen wij gaarne, dat zij
zo constructief mogelijk zal worden be
naderd.
NEW YORK, 21 jan (yFp UPï)
Gisteravond laat waren deskundigen
nog steeds op zoek naar de kleine sta-
len doos, waarin de gegevens staan op
getekend over de vlucht van liet Mexi
caanse straalverkeersvliegtuig, dat vrij
dagmorgen by_ het Newyorkse vlieg-
yejd 'f verongelukt. Van de
106 inzittenden konden zich 102 in vei
ligheid stellen. De uit vier Mexicanen
bestaande bemanning bleef op haar
post; zij leidde de ontruiming van de
DD-8 en kwam om het leven, toen de
machine aan het eind van de reddings
operatie explodeerde en in brand vloog.
'1lw^ei.i-^Te(lerland?e passagiers zijn
met hchte verwondingen opgenomen in
een Newyorks ziekenhuis. Hun namen
worden opgegeven als mr. W. van der
Heyden uit Eindhoven en de heer R.
ls bevredigend. Een
derde Nederlander, de heer J. van Run,
bleef geheel ongedeerd.
De deskundigen hopen nu uit de ge
gevens, die in de kleine stalen doos zijn
te vinden, de oorzaak te kunnen vinden
van het neerstorten van de DC-8, de
T il1 vyWeken in New York.
Op 16 december j.l verloren bij een bot-
s]nf? tussen een DC-8 en een Supercon-
stenatiojj 134 mensen het leven. Men
vraagt zich a„ of de uitzonderlijk slech
te weersomstandigheden 'bij beide vlieg-
hebbenng^peew!angrtike ro1 kunnen
Tijdens een eerste vergadering van
de commissie van onderzoek bleek, dat
het Mexicaanse vliegtuig niet te zwaar
beladen was geweest, en dat de piloot
was opgestegen, toen de weersomstan
digheden nog net binnen de door het fe
derale luebtvaarf agenf;sChap gestelde
minima waren: het wolkendek hing tot
op een hoogte van loo voet en het zicht
bedroeg tydens het opstijgen ruim 400
meter. r
NIJMEGEN, 20 jan. De auteur
en historicus dr. J. Brinkhoff, die in
dertijd van de regenten van beide 400
jaar bestaande weeshuizen te Nijme
gen opdracht gekregen heeft tot het
samenstellen van een manuscript onder
de titel „De laatste eeuw der beide
weeshuizen", heeft, zoals bekend, over
de samenstelling en de inhoud van het
manuscript meningsverschil met de re
genten. De regenten konden het manus-
script zoals de acteur dat had samen
gesteld, niet aanvaarden. Zij verbo
den hem tevens het boek op eigen Ini
tiatief uit te geven.
sterke verhalen op, maar hij bezit geen
rooie cent meer, doch slechts schuld,
iemand, die tegen zich zelf beschermd
moet worden en wegens verkwisting on
der curatele moet worden gesteld."
Aldus kenschetste de officier van
justitie, mr. Pitlo, de 22-jarige ver
dachte, die gistermiddag voor de recht
bank alhier terechtstond, beschuldigd
van verduistering en flessentrekkerij.
Het was een reclamepraktikant, zoon
van een rijke fabrikant, die enige
maanden te Loosdrecht heeft gewoond
en thans in staat van faillissement ver
keert. Negen maanden gevangenisstraf
met aftrek, waarvan drie voorwaarde
lijk met een proeftijd van drie jaar,
luidde de eis tegen hem.
De verdachte, wiens ouders in het
buitenland wonen, had nog een oude
schuld van veertig mille na zijn H.B.S.-
tjjd in Zeist. Hij wist, dat voor hem
een bedrag van anderhalve ton beschik
baar was uit de nalatenschap van zijn
grootmoeder, maar hieraan was de be
paling verbonden, dat het geld tot zijn
vijfentwintigste jaar door een bankin
stelling zou worden beheerd. De jonge
man wilde echter zo lang niet wachten.
Hij sloot vorig jaar een contract af
met iemand uit Den Haag. die tegen
betaling van de som van 130.000 de
erfenis van hem overnam en voorts een
schuldbekentenis voor twintig mille te
kende.
Binnen enkele maanden tijds zag hij
kans het gehele bedrag er door te jagen
en ook nog schulden te maken bij ho
teliers te Loosdrecht. Voorts pleegde hij
verduistering ten nadele van een der
hotelhouders, toen hij in september zich
de uitbetaling van een chèque ad 100
toeëigende. In november begaf hij zich
naar hotel „Oud Wassenaar", logeerde
daar korte tijd en verdween plotseling,
zodat de eigenaar thans nog een vor
dering op hem heeft van ƒ1700.-.
Dat hij steeds weer opnieuw crediet
kreeg was te danken aan zijn vlotte
beloften van betaling uit de erfenis en
de toezegging, dat hii „morgen" wel
even geld van de bank zou halen. Ten
slotte kreeg men er in Loosdrecht de
lucht van, dat hij van plan was naar
Zuid-Frankrijk uit te wijken en toen
greep de justitie kort vóór Kerstmis in.
De raadsman, mr. dr. J. M. B.
Scholten te Utrecht, achtte noch de
wederrechtelijke toeëigening, noch de
ten laste gelegde flessentrekkerij be
wezen en concludeerde tot vrijspraak.
De rechtbank wees zijn verzoek tot
onmiddellijke in vrijheidstelling van zijn
cliënt echter af.
Uitspraak vrijdag 3 februari.
Professor Becker moet een
fascinerend man geweest zijn. Hij
heeft de jonge Jan van der Eng
tenminste zodanig in de ban van
het Russisch gebracht, dat er in
huize Van der Eng aan de Zijl-
weg in Haarlem weinig is- óf ge
beurt, dat niet op het Russisch
betrekking heeft. Dat alles is ge
resulteerd in een hoogleraar
schap en maandagmiddag houdt
prof. dr. J. van der Eng in
Utrecht zijn inaugurale rede. Der
traditiegetrouw houdt hij hel
onderwerp van zijn oratie ge
heim, maar wie zijn grote be
wondering kent voor de schrij
ver Tsjechow, zal vermoeden dat
diens werk zeker niet onbespro
ken zal blijven.
Jan van der Eng werd nog
maar 35 jaar geleden in Uitgeest
geboren. Hij volgde er de Ulo
en ging in een uitgeverij wer
ken. „Fijn, allerhande manus
cripten lezen", moet hij gedacht
hebben. In stilte hoopte hij zelfs
speciale gedichten te mogen le
zen voor zijn broodheer. Er steeg
een hoongelach op, toen Van der
Eng ruchtbaarheid gaf aan die
hoop. Hij begon in de letterzet-
terij en doorliep langzamerhand
alle afdelingen van het bedrijf.
En intussen bereidde hij zich
voor op het staatsexamen, dat kort na de oorlog werd afgelegd.
Aan die uitgever heeft hij overigens zijn academische carrière te danken,
want de goede man zag erg op tegen academische titels. Vandaar, dat hij zijn
jongmaat adviseerde economie te gaan studeren. Jan van der Eng ging naar
Amsterdam, begon met zich voor de economische faculteit te laten inschrij
ven, maar was al spoedig niet meer weg te slaan uit de colleges van de
grote slavist, prof. Becker. Deze geleerde wist zijn discipelen enorm enthou-
fl' fnaken._ Van der Eng bedacht zich geen moment en zwaaide om.
Mn 1952 deed hjj doctoraal om een half jaar later naar Parijs te gaan, waar
nij noopte stof te kunnen vergaren voor zijn dissertatie over het verschil
in visie tussen romancier en wijsgeer. Dat is het beroemde jaar geworden
van de wekelijkse bezoeken aan Gabriel Marcel, die met zijn leerlingen
open discussie-avonden hield. Aanvankelijk m-et als onderwerp: het onschul-
èflu-i vaJl^e- mens> later over geoorloofdheid van de kernwapens,
zelfs als verdedigingswapen. De wijsbegeerte vias in Amsterdam al zijn
f" ,o« Russis,ch en de wijsbegeerte vonden beide hun
neerslag in de in1956 verschenen dissertatie: „Dostojewsky romancier-
rapport entre sa vision du monde et ses procédés littéraires".
Zoals gezegd was bij Van der Eng alles Russisch wat de klok sloeg Zelfs
baor., doctoraal had_ gedaan in dc ïdassieke talen,
zwaaide om en ging Russisch studeren. In 1959 promoveerde zii op een
li7e\ 7 ^i-literatuur. Van der Eng zelf ging na zijn
promoae bij de Amsterdamse Universiteitsbibliotheek werken, later bij het
Rusland-instituut om tenslotte hii d./> nmininn*- «in*» t_i_
-instituut om tenslotte hij de opvolger van zijn leermeester de
hoo9leraar prof. Ebeling, assistent te worden. En nu Utrecht,
rnm^h^d,7ten- ïUJlen mis?c!lien even moeten wennen aan zijn bedacht-
onfdêkl-^f 7,7^ ,We mariler1 van spreken. Maar ze zullen gauw genoeg
ontdekkendat deze lange, slanke man echt geestdriftig kan worden wan-
th!nrlZ°T rzyn ?-aï begint ts spreken. En vooral LnZeTZ uterair-
M verMalt Jan^fi^hZZv 37eni twJntig ter sprake komen. Wanneer
oiL" I an lvn bczoek tan Rusland in 1958, toen hij in Moskou het
hfJilS. f70n9TeSi,be5OC7' °J ?an de toneelvoorstellingen die hij er gezien
heeft, wanneer hij de R,ussische voorstellingen vanPeter Sjarow hier vriist
en vooral wanneer hij spreekt over Anton Tsjechow, Zn beXZen dat
fVhe1r nievrouv: Van der Eng in hun leven weiniga7deredinaen
nodig hebben dan de Russische literatuur. a anaere omgen
Dr. Brinkhoff heeft hierop per brief
gereageerd. Daarin verklaart hij onder
meer, dat de „wankele redenering van
de regenten" hem in zijn voornemen
heeft gesterkt om toch tot een onafhan
kelijke uitgave over te gaan.
Advertentie
(Van onze missiologische medewerker)
NIJMEGEN, 20 jan. In de aula
van de katholieke universiteit van
Nijmegen hield prof. dr. E. Eykemnns
C.Ss.R. hedenmiddag in tegenwoordig
heid van de gehele academische senaat
en van tal van autoriteiten zijn in
augurele rede als hoogleraar in het
kerkelijk recht en het missïerecht.
Deze rede had tot onderwerp „De
eigen aard van het canoniek recht
MOSKOU, 21 jan- (App) Radio
Moskou zei gisteravond dat de rede
van Kennedy „naar inhoud, toon en be
woording afwykt van de recente uitla
tingen van Eisenhower on Nixon", De
nieuwe president heeft gewezen op „de
noodzaak van een politiek van onder
handelingen om de omstreden proble
men op te lossen, Hq heeft de twee par-
iPEiX HAA<U 21 jan- De militaire
attaché van de Amerikaanse ambassa
de m Den Haag, kolonel R. j. Hunt,
heeft meegedeeld dat de Amerikaanse
regering ©en assistent-militair-attaché
in Canberra heeft geplaatst omdat men
hem aldus indien nodig gemakke
lijk naar Nederlands Nieuw-Guinea kan
laten reizen.
Kolonel Hunt zei in antwoord op vra
gen, dat de Amerikaanse regering kolo
nel H. L. Murray jr. als zodanig had
benoemd, geaccrediteerd bij de Neder
landse regering in Den Haag, maar met
standplaats Canberra, en dat men
hem „Amerikaans attaché voor Nieuw-
Guinea" zou kunnen noemen.
(Advertentie)
tijen voorgesteld zich te verdiepen in
de problemen die verenigen en niet die
scheiden, en concrete gebieden voor
een politiek van samenwerking ge
noemd".
„Het is te hopen dat in de loop van
de ambtstermijn van Kennedy de be
trekkingen tussen de Sovjet-Unie en
de Verenigde Staten weer worden als
onder Roosevelt", aldus de Sovjet
radio.
„Er bestaat voor de mensheid geen
andere weg dan die van samenwerking.
Elk alternatief zal op de lange duur
slechts leiden tot algehele vernietiging.
De installatie van de nieuwe president
doet goede hoop rijzen. Door op Kenne
dy te stemmen hebben miljoenen Ame
rikanen zich uitgesproken voor een nieu
we politiek in de internationale betrek
kingen. Harerzijds zal de Sovjet-Unie
al het mogelijke doen opdat de zaden
der vriendschap vrucht zullen dragen".
WAGENBERG, 21 jan. Gister
avond om zes uur zijn twee personen
auto's in frontale botsing gekomen op de
weg Zevenbergsehoek-Breda. De be
stuurder van de kleinste wagen, de heer
P. van Elewout uit Klundert, 48 jaar
oud, gehuwd en vader van vijf kinderen,
werd ernstig gewond. Zjjn naast hem
zittende zwager, de 51-jarige heer G. M.
Goverde, gehuwd en vader van zes kin
deren, uit Zevenbergen, overleed tijdens
het vervoer naar het St. Ignatiuszieken-
huis te Breda. De bestuurder van de
andere auto. de heer C. Vugt uit Hoek
tn Zeeuws-Vlaanderen, kreeg hoofdwon
den.
BREDA, 21 jan. Gistermiddag is
de 2Vi-jarige Jantje Vermeeren vlak bij
huis in het Groene Woud overreden
dc een stadsbus. Het kind was op
slag dood.
NÏJKERK, 21 jan. Gistermiddag is
de loodgieter J. de Groot, toen hij per
fiets met een gasfles achterop in de
Frieswijkstraat reed, tegen een vracht
auto met aanhangwagen gereden, ver
moedelijk doordat hij begon te slingeren.
De heer De Groot werd vrijwel op slag
en de herziening van de Codex Juris
Canonici".
Allereerst grensde prof. Eykemans
het terrein van het kerkelijk recht af
van dat van de moraaltheologie. Het
terrein van de laatste is breder en
universeler. Een juridisch gesproken
correcte daad kan toch indruisen tegen
de moraal. Wanneer b.v. na scheiding
van tafel en bed de onschuldige partij
vf%ens het kerkelijk recht nooit dè
plicht heeft de echtelijke gemeenschap
met de overspelige partij te herstellen,
dan kan toch in bepaalde gevallen de
moraal op grond van de liefde een
tegenovergestelde plicht vaststellen.
Vervolgens ging de pas benoemde
hoogleraar in op de verhouding van
het kerkelyk recht en de dogmatische
theologie. Dogmatisch staat b.v. vast,
dat de kerk volgens de wil van haar
Goddelijke Stichter bestuurd moet
worden door de paus en de hem onder
worpen bisschoppen. Bil de voorberei-
ding van het eerste Vaticaanse con-
cine van 1870 is èterk de wens naar
voren gebracht de verhouding van
paUse9. bisschoppen nauwkeuriger te
omschrijven met name wat betreft de
autonome jurisdictie van de bisschop
in zijn eigen diocees. Verwacht mag
worden dat bij het komend concilie
deze kwestie een punt van diepgaande
overweging zal worden, waarbij ge
hoopt wordt dat niet slechts een theo
logische doorlichting zal worden ge
geven van dit probleem, ma.ar dat ook
een practische gedragslijn in collegiale
geest zal kunnen worden ontworpen.
Om de eigen aard en het fundament
van het kerkelijk recht te doen uit-
:hi
zijn rede een scnets van wat men zou
komen ontwierp prof. Eykemans in
kunnen noemen „een theologie van het
kerkelijk recht". Uitvoerig ging prof.
Eykemans in dit verband in op de
verhouding tussen het profane en het
kerkelijke huwelijksrecht. Zo kan het
gebeuren, dat bij een huwelijk een
party, b.v. om later var de ander af
te kunnen komen, de toestemming
slechts gesimuleerd heeft. Als de kerk
later zulk een huweiyk dat in zich
ongeldig is, ook na behooriyk bewijs
er van ongeldig verklaart, ondervindt
dat wel eens critiek, waarby men dan
aandacht vraagt voor het belang van
de andere party, die bedrogen is. In
dit verband wees prof. Eykemans er
op, dat de mogeiykheid om een proces
ter nietigverklaring te beginnen in het
kerkeiyk recht zeer sterk beperkt
wordt wanneer vaststaat, dat iemand
opzetteiyi. een ongeldig huweiyk heeft
willen sluiten.
Een conflictsituatie kan zich ook
voordoen, wanneer iemand een kerke
lijk huweiyk wil sluiten, zonder een
burgeriyk huweiyk aan te gaan. Dit
gebeurt wel eens wanneer een weduwe
die weduwenpensioen geniet, wil her
trouwen maar door haar nieuwe bur
gerlek huweiyk haar recht op wedu
wenpensioen verspeelt. De Kerk heeft
evenwel bepaald, dat dit geen reden
is om alleen voor de kerk te trouwen
met veronachtzaming van het burger
lijk huweiyk. Hieruit spreekt een
groter waardering van de kerk voor
het burgeriyk, dat voor de goede gang
van zaken in de samenleving van
groot belajig is, dan wel eens wordt
beweerd. Dit klemt te meer, omdat
de burgerlijke wetgeving aan het
huweiyk zyn sacraal karakter totaal
heeft ontnomen en door haar al te
gemakkelijke echtscheidingspraktijk die
eerbied zeker niet helpt bevorderen.
In het vervolg van zijn rede ging
prof. Eykemans in op de komende
heeft aangekondigd. Prof. Eykemans
is van mening, dat deze vernieuwing
niet alleen zal betekenen een inpassen
van inmiddels tot stand gekomen in
cidentele vernieuwingen in het kerke
lijk wetboek, dat van 1918 dateert,
maar ook het scheppen van een for
meel nieuwe wetgeving, verschillend
van de bestaande. Dat ig noodzakelijk
geworden door de lange tijdsduur die
er verlopen is sinds de afkondiging
van hef huidige kerkelijke wetboek,
maar ook en vooral door de snelle en
ingrijpende evolutie, welke in de
wereld van vandaag bezig is zich te
voltrekken.
Prof. Eykemans wilde zich niet aan
voorspellingen wagen, maar afgaande
op de reeds naar voren gebrachte wen
sen en adviezen leek het hem niet on-
waarschynlijk, dat grote delen van het
administratief recht, van het huwelyks-
recht en van het procesrecht der kerk
zullen worden herzien en gemoderni
seerd. De aanpassing van de kerkeiyke
wetgeving moet niet alleen zijn een
materiele herziening in het licht van
en met betrekking tot een veranderde
levenssituatie, maar het moet een wer-
keiyke verandering zijn in de zin van
een nadere determinatie van het heils
geheim, dat in de zichtbaarheid van
de kerk openbaar wordt en dat in de
concrete tijdsomstandigheden zich op
telkens andere wyze zal manifesteren.
De eigen aard van het canoniek recht
en zijn verband met het heilsmysterie
komt met overal even duidelyk naar
,vo.1'9,n zoals b.v. het geval is in het ker
kelijk procesrecht. Men hoort wel eens
de opmerking, dat in het kerkelijk straf
proces te weinig aandacht wordt be-
Positie van de verdachte.
Prof. Eykemans is van mening dat dit
by nader toezien wel meevalt. Zo heb-
ln het kerkeiyk strafproces par-
e,n bun advocaten het recht om
het hele dossier ln te zien. Dit geldt
evenwel alleen voor de openbare be-
handehng, niet tydens het vooronder
zoek, dat geheim moet zyn en met grote
voorzichtigheid moet gebeuren opdat
het feit niet ruchtbaar worde en nie-
mands goede naam schade lijdt. Prof.
Eykemans stelde echter dat er geen
gevaar voor ruchtbaarheid is te duch
ten en dat niemands goede naam scha-
behoeft te lyden, als de verdachte
ook tydens het vooronderzoek wordt by-
gestaan door een kerkeiyk j'uridisch
raadsman. Het recht verbiedt dit
nergens en het gebeurt in de praktyk
00k- Om tegemoet te komen aan het
rechtsgevoel van de mens zou men dus
wel de wens naar voren kunnen bren
gen, aldus prof. Eykemans, dat dit
recht uitdrukkelyk in de kerkelijke wet
wordt erkend.
Naast het echte strafproces kent de
praktyk van het kerkeiyk recht boven-
gedood. Hy was gehuwd en vader van herziening van het Kerkelijk Wetboek,
twee kinderen. die paus Joannes op 25 januari 1359
dien nog een summiere procedure met
administratief karakter ter afdoening
van strafzaken, welke niet bekend zijn
geworden. De achtergrond van deze
ïandelwyze is dat men aldu3 rucht
baarheid en gevaar voor ergernis in
brede kring wil voorkomen en men re
putaties wil sauveren. Prof. Eykemans
vroeg zich echter af of aldus het juiste
evenwicht is gevonden tussen de zorg
van de kerk voor het geestelijk belang
van haar leden en het rechtsgevoel van
de moderne mens. Prof. Eykemans ci
teerde in dit verband de uitspraak van
een erkende autoriteit op dit poWeri
n.l. van prof. Suarez O.P. en uitte dé
wenselykheid nadere bepalingen aam
gaande het aanwenden van de officiële
strafprocedure in plaats van de gemak
kelijker weg van administratieve af
doening. Vrees voor ruchtbaarheid en
verlies van goede naam hoeft men er
tintel ri® dUChtin en van de andere
aa z de. Positie van de verdachte
7 v'ordea versterkt en het moder-
u 9®^ meer bevredigd.
Na het uitspreken van deze rede
volgde een zeer druk bezochte receptie
m de senaatskmer van de katholieke
universiteit
