Djilas' denkbeelden waren
der historie vooruit
Dichterlijk rebel voorspelde
1,11956 einde van communisme
I
I
Wéér
De week in Westminster
D
N
V'
TITO'S NAÏEVE REVOLUTIONAIR
Fortuin in het
buitenland
Castro beëindigt
mobilisatie Cuba
Janio Quadros in
Brazilië terug
Djilas houdt zich
op de vlakte
ASSISTENT(E) voor de
PERSONEELSCHEF
Kennedy president:
iw^Tie vfot^iSPS? tfbewei I Kennedy Onherroepelijkheid van de dood-
KATERDAG
JANUARI
2Un
VROOM DREESMAM
UVftECHT N.V.
vraag± een
Chauffeur met tegenwoordigheid van geest
Buü" gZeMteVeeenhzeeer voor^ BVOUS OpgtkangdÜ VOOf mOOfdeü die Christie
nlme^dat'liiTeze week'bijzondVna-" I P^Cgde Sensationeel boek VOLÜ LüdoViC
ft
Persfoto-wedstrijd
UuLUll m te
Vt1
Drijvende veestallen
Jaar in 20 minuten
Eerste Boekenbal
Friezen naar Sicilië
G(Van een redacteur)
isteren mocht Milovan Djilas de
Srprnska MitrOvica-gevangenis
heef. ,\.erl"ten. Sinds december 1956
hin» IJ daa!> ,T!et ePn korte onderbre-
per». a's n!.,rnrner (>880 verbleven, de
Ceij twintig maanden aileen in een
Wn aarna samen met allerlei com-
hc m'^adigers. Vorig jaar maart
litciï ,"°r Prof- Bnkurov in de Univer-
aa ski'nick te Belgrado geopereerd
w.|" z-')n blindedarm. Hij heeft bij die
Oer» enbeid een grondig medisch on
slot. ondergaan en men is tot de
(lo0,0rn gekomen, dat zijn gezondheid
aan ®l z'jn wederwaardigheden was
vön 6 -s*- Sremska Mitrovica-ge.
gp^onis, waar hjj daarna weer is op-
d0 ï.ten> 'igt ruim 70 km van Belgra
to Jinnnerdagavond heeft president Ti-
j, besloten zijn voormalige medewer-
l»s y°°rwaardelijk vrij te laten en Dji-
j,in k®erde gisteren terug in zijn wo-
0„/ aa" de Palmoticeva-straat in de
Vfn^oslsvische hoofdstad. Zijn tweede
A|>p Stefania en hun 7-jarig zoontje
tosi,.a wachten hem daar op. In Joe-
ftii -Yi zel1f Is Djüas een berooid man.
lig. a"erlei uitgevers in het buitenland
te®°bter een waar fortuin op hem
dachten.
\',J^at is Milovan Djilas voor iemand?
b,a ziln arrestatie was hij een grote
trpA met tamelijk knappe gelaats-
tlin had een gevoelig gezicht;
dén M'eerbarstige zwarte krullen grijs-
hanH aan de slaPen- Hij had smalle
e„ en was in zijn optreden vurig
tin dichterlijk. Hij neigde altijd enigs
tir 8 tot zelf-dramatisering. Na zijn
lin ult met Tito in 1953 ging hij wande-
dfoe*1 rioor Belgrado maken. Dan
hij J» hij een versleten suèdejasje en
«ad een rugzak omgegespt.
Djilas is van boerenafkomst. Hü
®rd in 1911 te Kolasin in Montene-
1, géborén. Hij studeerde letteren
l" wijsbegeerte in Belgrado. Hij pu-
ceerde gedichten, een verhaal en
ee essays. In 1932 werd hij lid van
Ave essays, in 1932 werd hn 1
r® communistische partij. H{j trad
JJ als activist onder destudenten,
i na een jaar werd hij deswege ge-
drie
heeft
vv-.i jwwr ni-iU VI'
rresteerd en veroordeeld tot
ïaar gevangenisstraf; Die tijd
"J, samen met andere toekomstige
«oothedên als Mosje Pijade en Alex-
Zoiff1" Rankovitsj, doorgebracht in de
lude gevangenis, die hij gisteren
mocht verlaten
eerste ontmoeting met Tito da-
PeJ ,Van begin 1937. Dé tegenwoordige
Lr'ttent keerde toen uit de Sovjet-
Cfet .waar men hem organisatie-se-
hirt ris van be Joegoslavische partij
vU gemaakt, terug naar Zagreb. Hij
ljj6eg in contact te worden gebracht
«H'jen „verantwoordelijk kameraad"
tteJ, s zodanig werd Djilas op hem af-
•Jonturd- A1 spoedig werd de jonge
Wuenegrijn opgenomen in Tito's ,,in-
laS). circle" en hij werd speciaal be-
c met de communistische propagan-
onder de intellectuelen,
fle U hart en ziel heeft Djilas zich in
(Je IWeede Wereldoorlog gewijd aan
Part;isattenstrijd tegen de Duitsers
stafcK ltaIianen. Samen met de latere
ef Daptsjevitsj heeft hij in juli
°Pstaln M°ntenegr° een spectaculaire
«eerrib tegen de Italianen georgani-
fUhr,?-' Later vervulde Djilas allerlei
^as >fs hij Tito's hoofdkwartier. Hij
W"et, die in februari 1942 aan dé
Vit hwoordige vice-president Ranko-
Ahrt- ®t sneuvelen van diens vrouw
Qla meldde.
n 1943 zei hij tegen zijn vriend en
geestverwant Vladimir Dedijer:
1 deze oorlog zal ik in geen an-
<ii„ ar>d dan het onze kunnen leven".
A P BipppW W
PvaH romantische vaderlandsliefde
be kern van wat later werd
In i d .inationaal-communisme".
!k'oe het voorjaar van 1944 heeft Djilas
Lt-n maanden doorgebracht in de Sov-
e pm te trachten iets van sa-
|®n r, erkiog tot stand te brengen tus-
i f] T6 h S,.VM'A*V- bt; L/ACJUgC-U LU.-3*
K^ae Joegoslavische partisanen en het
Aeger. Maarschalk Stalin zegde
U,n -.-Mwvxuin
?r->U ,,„°e.dat hij Tito's strijdkrachten
Nf-'tt i?rz'en van luchtsteun. Inderdaad
f?s)av-® Rode Luchtmacht boven Joe-
-t aiï8 enkele droppings uitgevoerd.
YChan ei bewijzen van Sovjet-vriend-
i°eèo.iV°?r keerde Djilas naar
"t ,,lavië terug. Namens de presi-
pan de Opperste Sovjet bracht hij
Jctlalfe0li?en zwaard mee en maar-
klkii.Lonjev had hem een kostbare
fker meegegeven.
Pjüas liet zich door dergelij-
Odjj etuigingen van Sovjetzijde niet
Zijn h de voet lopen en hij behield
ber yhafhankelijk oordeel. In novem-
graai 4' na be bevrijding van Bel
lenze aanhief: ,,Wcg met het democra
tisch centralisme". Hij vroeg om meer
democratie, om minder bureaucratie
en om afschaffing van het partij-mono
polie.
De klap op de vuurpijl vormde het
artikel Anatomie van een moraal"
in „Nova Misao" van januari 1954.
Daarin gaf hij een bijtende satire op
de nieuwe „society" in Belgrado. De
aanleiding daartoe was. dat de jonge
vrouw van stafchef Daptsjevitsj in
het partij-- en partisanenmillieu niet
werd geaccepteerd, omdat zij een ac
trice was en omdat zij in de oorlog
niet had meegedaan met de anderen.
Deze artikelen werden aanleiding tot
een officiële berisping. Djilas werd
uit het centrale comité van de par
tij gezet. Later werd h"ij ook ontsla
gen als vice-president van de repu
bliek en („op verzoek van de kiezers
van zjjn kiesdistrict") als voorzitter
van het parlement.
Tijdens dit conflict ontving Djilas
steun van de officiële biograaf van Ti
to, Vladimir Dedijer. Deze Dedijer
klaagde in december 1954 tijdens een
interview met de New York Times
over de pressie, waaraan hij als ge
volg van zijn steun aan Djilas werd
blootgesteld. Onmiddellijk sprong Dji
las voor zijn vriend op de bres. Drie
dagen later gaf hij óók een interview
aan de New York Times en daarin zei
hij, dat de druk op Dedijer een po
ging was om dé democratische ele
menten in de partij te intimideren.
Het verzet van Djilas en Dedijer had
nu zo'n omvang bereikt, dat beiden
voor de rechter werden gedaagd. Dji
las kreeg achttien maanden voorwaar
delijk met een proeftijd van drie jaar.
Dedijer kreeg zes maanden voorwaar
delijk. Desondanks verzochten zij Tito
op 5 februari 1955 toestemming een
nieuwe partij te stichten. De maar
schalk heeft op dat verzoek nooit ge
antwoord.
n november 1956 liet Djilas opnieuw
van zich horen. In een artikel in
„The New Leader" betoogde hy,
dat de gebeurtenissen in Hongarije het
begin van het einde van het commu
nisme markeerden. Hij drong er bij
alle communistische regimes in Oost-
Europa op aan met Moskou te bre
ken.
Uit de verschillende reacties van Ti
to heeft men sindsdien kunnen opma
ken, dat hij met de Hongaarse opstand
sympathiseerde, zolang het een vorm
van verzet was tégen de Stalinistische
variant van het communisme, maar
toen de opstand zich ontwikkelde tot
een verzet tegen het communisme als
zodanig, sloeg de Joegoslavische pre
sident de schrik om het hart. De twee
de interventie van het Rode Leger in
Hongarije heeft hij ook altijd gebillijkt.
Tegen zijn eigen binnenlandse oproer
kraaier nam hij krasse maatregelen.
Milovan Djilas werd gearresteerd en
veroordeeld tot drie jaar gevangenis
straf.
Blijkbaar is de arrestatie van Djilas
niet met de vereiste zorgvuldigheid ge
schied, want de vurige Montenegrin
had op dat ogenblik de definitieve ver
sie gereed van een revolutionair boek,
„De Nieuwe Klasse".
Acht maanden nadat de deuren van
de gevangenis zich achter Djilas had
den gesloten, kwam bij Frederick Prae-
gcr in New York het boek uit, dat een
onbarmhartig requisitoir was tegen de
bureaucratische degeneratie van het
communisme, dat „zijn ziel verloren
heeft en geen enkele geestelijke kracht
meer bezit". Kadio Vrij Europa zag
er aanleiding in hele hoofdstukken op
dicteersnelheid uit te zenden. „Borba"
noemde Djilas een „gedemoraliseerd
en krankzinnig man". Het Joegoslavi
sche kaderblad „Komniunist" meende,
dat ,,De Nieuwe Klasse" een steun be
tekende voor de Stalinisten in oost en
west. Op 5 september 1957 werd het
boek in Joegoslavië officieel verboden.
Inmiddels werd Djilas in de gevan
genis aan een streng verhoor onderwor
pen. Men verweet hem geageerd te
hebben tegen de Joegoslavische staat
en op 5 oktober 1957 werd hjj veroor
deeld tot zeven jaar strenge opsluiting.
Hij zag er in de rechtszaal netjes uit;
hij droeg een blauw costuum 'en een
wit overhemd, gepoetste schoenen en
kortgeknipt haar. Hij gedroeg zich ui
termate trots en beheerst. De Neder
landse jurist, mr. A. J. M. van Dal,
die het proces als waarnemer van de
Internationale Commissie van Juristen
wilde bijwonen, verkreeg geen toegang.
Djilas heeft kans gezien nóg een boek
te doen verschijnen, terwijl hij in de
gevangenis verbleef. Dat waren zijn
Montenegrijnse jeugdherinneringen, die
!n april 1958 onder de titel „Land with
out Justice" uitkwamen bij Harcourt
Brace in New York. In november van
dat jaar werd ook dit boek in Joegosla
vië verboden.
Er is van westelijke zijde herhaalde
lijk aangedrongen op amnestie voor
Djilas.
Misschien zou men kunnen zeggen,
dat Djilas vlugger heeft gedacht dan
de geschiedenis verliep. Hij heeft nu
gratie moeten vragen aan een stelsel,
welks ondergang hij al in 1956 heeft
voorspeld.
Nu het vaderlandse kli
maat weer de normale
verhoudingen heeft terug
gevonden, is het mij ineens
opgevallen hoe plezierig
en vrijblijvend men eigen
lijk kan converseren over
het weer. En hoe bevrij
dend ook. Want een mens
kan zich toch niet voortdurend uiten
m beslissende taal. Zo'n hooggeroemde
mauguratie-rede van een Kennedy
bijvoorbeeld kan er wel eens voor een
enkele keer in, maar ik wil wedden
dat zelfs een president van de Ver
enigde Staten op een gegeven moment
gewoon zegt:
„Jongens, wat een rót weer."
Hoe dan ook, gisterenmiddag trad
ik zo n fijn onbenullig en onaanzien
lijk kroegje binnen. waaraan 'onze
hoofdstad zo verblijdend rijk is. Aan
de tapkast stónden twëe 'gasten en
er achter zat de waard zijn clientèle
met neutrale welwillendheid op te
nemen. Ik voegde mij bij hen en wij
bevonden pns al spoedig in de ietwat
verwrongen situatie van jóngens-
onder-elkaar, die vinden dat. er iets
gezégd moet worden, maar die in de
knoop zitten met hun inventie-ver-
mogen. En ieder van ons dacht hij
zichzelf, dat je zoip vreemd gezel
schap niet ineens kunt overvallen
met de mededeling dat het leven al
of met deugt, of dat moeder de
vrouw ptjn m het hoofd had.
Op zulk een moment vindt altijd
wel iemand het verlossende woord.
Zo ook nu.
Een van de gasten zei dit:
„Het is niet meer zo koud als
gisteren."
U had er bij moéten zijn om al
die pakken van die harten te kunnen
zien vallen. De opgeluchte conversa
tie verliep verder zo;
A: „Gisteren was het nog twee
graden onder nul."
B: „Nu is het zes graden boven."
alïes Waar<*: ..Regen is ook niet
Ik: „Regen
wind, vind ik.
A. „Het scheelt effe acht graden."
tsDsne7uwf" "Het ergste van alles
Ik: „Zegt U dat wel."
A. „Acht graden Is veel."
B: „In Moskou vriest het dertien."
televisie3"fd: "E>at zeiden ze op d*
Ik: „Geef mjj maar zon."
A: „Hjj zégt wat."
B: „Je kan er nooit van
Ik: „Zegt U dat wel."
m
(Advertentie)
Candidaten dienen naast theo
retische kennis enige ervaring
op het gebied van de practische
toepassing der sociale- en ar
beidswetgeving te hebben.
De functie vereist overwicht en
tact, waarbij leeftijd, opleiding,
milieu en karakter-eigenschap
pen een rol spelen.
Uitsluitend zij, die menen een voldoende
sterke persoonlijkheid te bezitten om hun
toekomst op té bouwen op dit terrein, gelieve
te solliciteren.
Brieven aan de Directie met op
de enveloppe in de linker
bovenhoek Assistent P.Z.
is niet zo erg
HAVANNA, 21 jan. (UPI). De Cu
baanse premier Fidel Castro heeft gis
teravond een einde gemaakt aan de
mobilisatie welke hq nodig had geoor
deeld, in verband met „de dreiging van
een Amerikaanse invasie". Hij zei te
hopen, dat de regering van Kennedy
een periode zou worden „welke min
der gevaarlijk zal zjjn voor ons vader
land en voor de wereld".
Hh hield een rede voor 100.000 met
geweren zwaaiende mannen van de bur
gerwacht, die zich voor zijn residentie
in Havanna hadden verzameld. Castro
geloofde niet dat het bewind var Ken
nedy ingrijpende wijzigingen met zich
zou brengen, hoewel de rede van de
nieuwe president „toch ook wel hoop
volle uitlatingen bevat". De Cubaanse
premier herhaalde zjjn beschuldiging,
dat de regering-Eisenhower van plan
was geweest, om Cuba binnen te val
len. Hij achtte de tijd echter aange
broken om terug te keren tot het dage
lijks werk, evenwel niet zonder waak
zaamheid te betrachten.
SANTOS, Brazilië, 21 jan. (U.P.I.)
De gekozen president van Brazilië,
Janio Quadros, is gebruind in zijn land
teruggekeerd, door tweeduizend men
sen op de kade van Santos als een ver
loren zoon ingehaald.
Aanvankelijk was de aanlegplaats
van het schip waarmee Quadros reisde,
afgezet, maar Quadros liet de politie
de afzetting verwijderen. Hij sprak en
kele korte woorden en zei vertrouwen
te hebben „in mijn land en zijn toe
komst". President Juscelino Kubit-
schek was aanwezig om zijn opvolger
te verwelkomen.
op an.'
De waard: ,D'r zijn geen strenge
komt niet weerom."
ineens bjj Buziau
winters meer.'
B: „Nee, 1890
Hoe wij toen
belandden weet ik ook niet meer.
Trouwens, op <1^ moment moest ik
j verliet opgetogen over het
fei i i überhaupt weer hadden
het lokaal en kruiste daarbij het pad
van een tegenljggende gast. Ik hoor
de hem nog nét zeggen:
Het is niet meer zo koud als
gisteren."
iiiiiiiiiiniitiHiiiiiiiiniiiiijHiiiniiiimia
e Britse minister van Binnen- i
uitstrevend, zeer rechtschapen en zeer =77- n 1 1 r r -
denkend gestemd is geweest. Want ve- rr 1 s-\ 1 i-».-, t
ren dat de Britse rechtspraak de bes- r 1
te ter wereld is zijn deze week be- c/iyy/ lOrPPhi rirh
gonnen met twijfelen. Ongeacht de Jt/tV zStL/f
waliteit van de rechtspraak van S S
^feiiiiiiii'iHiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiinimiimHiiiiiiiiiiiiHMiiiiiiiiiiiiHiiiiMiiiiiiiQiiiiiiiHiiiiiiimitiiiiiiiiiHiiii^/
aiSn hij tegen de Russische li-
ëenpj" ^er Tito's hoofdkwartier,
ïif-ierBal K°rneiev' dat de Sovjet-of-
Ierip,,„ naar zijn mening moreel in-
Groot-Brittannië, lijdt zij in ieder ge
val aan het grote nadeel dat zij letter
lijk onherstelbare vergissingen kan be
gaan. Want Brittannië gelooft nog
steeds in het nut van de galg, hetgeen
het gevaar schept dat de vergissin
gen, begaan door een Engelse rech
ter, van dodelijke aard kunnen zjjn.
Dank zü de publikatie van een boek,
geschreven door een vooraanstaand li
beraal, Ludovic Kennedy (die met vele
andere Britse liberalen gemeen heeft
dat hij een sieraad is van de televi
sie), bezindt zich de natie opnieuw op
de vraag of men in Engeland in 1950
een gerechtelijke moord heeft ge-
oleegd. In genoemd jaar werd een zé
kere Evans opgehangen, nadat een ju
ry hem schuldig had bevonden aan de
moord op zijn kind. Evans werd er
eveneens van verdacht zijn vrouw ver
moord te hebben, maar het Openbaar
Ministerie hield deze tenlastelegging
in reserve. Toegeven moet worden dat
Evans, een geestelijk achterlijk per
soon, aanvankelijk schuld bekende te
genover de politie, een bekentenis die
hij evenwel later introk.
Men moet ook toegeven dat de Brit
se politie over het algemeen geneigd
is weinig waarde te hechten aan een
bekentenis, wellicht omdat er in dit
land altijd zovele geestelijk gestoor
den met grote vlotheid en zwier zich
schuldig bekennen aan moorden op
mensen die zij nooit hebben gezien,
of zelfs op mensen die op geheel on
gerijmde wijze doorgaan te leven.
Maar om een of andere duistere reden
meende de politie in het geval van
Ëvans, dat de bekentenis steekhou
vangenis zat te wachten op het uur
van de smadelijke dood. En binnen een
week wist Scött Henderson met grote
stelligheid te rapporteren aan de mi
nister, dat Evans terecht ter dood ver
oordeeld was.
a het verschijnen van het boek
van Ludovic Kennedy („Ten
Rillington Place", Uitg. Gol-
lancz, pr. 21 sh.) zullen er weinig Brit
ten zijn, die niet geloven in de on
schuld van de terechtgestelde Evans. t
En er zijn reeds in de eerste week na 1 8t- Daarvan kan men zich weer
het verschijnen van dit verontrustende eens ov ,l"rPn on
F rijdag is een grote truck met oplegger op de rijksweg tussen Venlo en
Roermond onder de gemeente Swalmen door de gladheid geslipt, van de
"T9 gegleden en na het vermorzelen van een hek tegen een huis tot
sMstand gekomen. De 24-jange chauffeur had de tegenwoordigheid van geest
om zijn stuur voor de botsing naar rechts om te gooien, zodat de trekker met
recentVe!Lte9reZ\ prikte'bewoners vZ het huis
reikten de bestuurder een hamer, waarmede hij een ruit verbrijzelde om zo de
B»chUZlZVn aUt° tC kUnnen VeHatenAUt° en ^m^ndZ%Zbol&
'"""'"«IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIinilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllliiiiiiiiiiHiHnHinHin,,,,,!,,,,,,,,,,,,,,,
Vrijwel geen facet van mens en
maatschappij is te bedenken dat
de fotojournalist (de vroegere
„persfotograaf") niet in zijn camera
boek, dat de auteur vele jaren van in
tens onderzoek heeft gekost vele
stemmen opgegaan, van Engelsen die
eisen, dat de minister van Binnen
landse Zaken zich tot de koningin zal
wenden met het verzoek Evans pos
tuum onschuldig te verklaren, een ge
baar dat weinig betekent in een land
waar men zijn veroordeelden kan op
hangen, tenzij misschien voor de na
bestaanden, die zich zouden kunnen
met de Sedachte dat het
slachtoffer weliswaar is opgehangen,
maar dat hU toch eigenlijk P#nschu!dig 7^7^
eens overtuigen op de nationale pers-
fototentoonstelling, die burgemeester
Kolfschoten in het Haags Gemeente
museum vanmiddag heeft geopend.
Staaltjes van keiharde dramatiek
hangen er naast poëtische tafereeltjes,
de liefde is vertegenwoordigd maar
ook de ruzie, sport is er evenais kunst,
natuur en techniek, verdriet naast
vreugde. Zestig Nederlandse fotojour
nalisten hebben hun beste werk van de
afgelopen twee jaar al of niet gepu
bliceerd ingezonden om in aanmer
king te komen voor de eerste prijs:
de „zilveren camera" en een matéri-
to s, die dan ook rijkelijk vertegen
woordigd zijn. De foto van het oude
vrouwtje, dat in de deuropening van
haar ondergelopen huis staat te builen
zegt alles wat er over de daar geleden
ellende te vertellen valt.
Bizar, maar voortreffelijk is de foto
van een begrafenis op een besneeuwd
kerkhof, waarbij de opgestoken zwar.
te paraplu's voor het .effect zorgen.
Daarnaast zijn er talloze foto's van
„het" moment, dat vooral niet ver
ward moet worden met „toeval": de
pikeur die van zijn sulkey valt, het
Kamerlid dat met wijdopen mond
gaapt, de bokser die knock-out gaat.
MINISTER BUTLER
jury als de politie en de rechter grote
waarde bleken te hechten. Evans be-
- r- weerde tijdens het proces dat niet hij
„w.v.1 de ontkenning zelf zijn kind had vermoord, maar dat
slechts een wanhopige poging was van Christie de schuldige was. Niemand
'eur
waren aan de Britten.
Het
veel
W»b °Pmerking, die later
lp bï°ed heeft gezet.
t?!1 d?9o -b^-borlogse betrekkingen tus-
rji]as ^(wjet-Unie en Joegoslavië heeft
kNeht n Srote rol gespeeld. In op-
rji oD Van Zjadanov hebben Kardelj en
"6 KiionnL-AWir-4- Trow
eerste bijeenkomst van de
Szklarska Poreba (Po-
riliek geleverd op de com-
'alie Sche partijen van Frar
Frankrijk en
aar
aA °I> t»aan de a"dere kant nam hij
J?"vii»i„„ en (Ie Russen, toén dezen Tito
t's Ti»,, Djilas behoorde evengoed
t'1'', de „twijfelachtige Marxis-
v in ,arvan Staün en Molotov spra-
81 '1 d" 1" brief van 27 maart 1948.
léf
h*
)AMenr;'s en Tito
- Oneet, a^Pecten van do affaire-Dji-
ek Visf.J 'JRld heeft Milovan de Joe-
r,. ee„' ae maarschalk beschouwd
q '"Ier-figuur. Met ongelooflijke
l-j'lag k°l°mmen van „Borba" heeft
s ®aW. rjar Tito gevochten, ais een
he" Diila Persoonlijke verhouding tus-
e„ is een van de
VuïKbeéni heeft hij hem alle kettésre
he'ke ,®a toevertrouwd, die in zijn
tjL.'t Tj. st opwelden. E11 omgekeerd
Die IUhL ,v. v°or een communist lange
nia,, moedigheid betracht jegens
j. Jl JQ,.
lijT^&k iAwatn Djilas met dë uit-
Wa' dat"e nu a£ aan is de ParUi-
on<5 ,feen Partijlijn is". Hij
6 on lf r vso de „liberale" re-
et zesde partijcongres te
aJf?rband werd hij er zich van
oVa^bebpzlJn denkbeelden aanzien-
b ni6r" Tit evalueèrden dan die van
"bet ktbbe- ^Niettemin, ging hü door.
eeii L953 begon hi) in „Borba"
ri® artikelen, waarin hij de
de moordenaar het vege lijf te redden.
Bovendien beschikte de politie over
een betrouwbare getuige, een nette
man, Christie geheten, die behoorde
tot de speciale hulp-politie van Lon
den en aan wiens getuigenis zowel de
evenwel geloofde deze bewering van
een achterlijk persoon als Evans, die
vocht voor zijn leven. Laatstgenoemde
werd schuldig bevonden en deskundig
opgehangen door meneer Pierrepoint,
de vriendelijke herbergier.
Naar onze mening was Evans be-
shst onschuldig. En een deel van de
scnuld voor de afschuwelijke vergis-
S1ng ligt bij de politie, die óf meer
wist dan zij in 1949 bereid was bekend
te maken aan het Openbaar Ministe
rie, of te kort is geschoten in haar
onderzoek. Eén ding is zeker. Indien
ae jury had geweten, dat de hoofdge-
rnf °-e tegen Evans, de nette man
cmnstie, jn werkelijkheid een sexuele
maniak en een moordenaar was, die
zijn lugubere verzameling begon met
de twee slachtoffers, die begraven la
De jury, bestaande uit de heren H.
Kersting (Associated Press Nederland)
J. van Maurik (A.N.P.-foto), C. Enke
laar (N.T.S.-journaal), M. Bremer
(Sport) A. Weehuizen (Geïllustreerde
Pers), mr. L. Wijsenbeek (museumdi
recteur) en Kees Molkenboer (leraar
school voor fotografie) staat voor de
moeilijke taak deze beste foto te se
lecteren uit de 210 die zijn ingezonden.
Daarnaast zullen zij de winnende foto
aan moeten wijzen in de verschillende
categorieën: nieuws, sport, feature
(genre-foto's) en sene's. Aan burge-
BELGRADO, 21 jan. (Reuter)
Milovan Djilas, de gisteren in vrijheid
gestelde voormalige communistische
leider in Joegoslavië, heeft enkele uren
na zijn vrijlating in zijn woning te Bel
grado tegenover een correspondent van
Reuter verklaard: „In algemene zin is
mijn standpunt misschien een beetje
veranderd. De wereld verandert, de
werkelijkheid verandert en het is van
zelfsprekend dat mjjn inzichten mee-
veranderen. Maar in wezen heeft mjjn
mening op sociaal, ideologisch en filo
sofisch gebied zich niet gewijzigd."
De 49-jarige Djilas, die eens als een
mogelijke opvolger van president Tito
werd beschouwd maar zich later tot een
fel tegenstander van diens regime ont
wikkelde, wilde niet in details treden.
Hij zei dat niemand hem onwaardige
voorwaarden voor zijn vrijlating heeft
gesteld. Hij zal geen openbare ver
klaringen aflegen en zich onthouden
van politieke activiteit.
Djilas wil proberen vijf geschriften te
publiceren, die hjj in de gevangenis ge
schreven heeft. Er is een studie bjj
van een; negentiende-eeuwse Joegosla-1 een nieuw onderzoek in të'stellen naar
viscne cjicnter, een werk over de twee- de schuldkwestie in de Evans-aflaire.
oordat voortdurende onenigheid
Evans bewoog om Londen te
verlaten en zich op zijn eentje
naar Wales te begeven, woonde de ge
hangene met den koorde in Notting
Hill in Londen en wel in Rillington
Place nummer tien, een woning die hij
deelde met Christie. Wat de politie
niet wist, en de rechter niet en ook
de jury niet, was dat het nuttig ge
weest zou zjjn een onderzoek in te stel
len in de woning en de tuin van de
nette man Christie. Wanl toen laatst
genoemde getuigenis aflegde tegen
Evans in het jaar 1949, lagen er twee
vrouwelijke Ijjken begraven in de tuin.
Beiden waren verkracht on vervolgens
gewurgd door meneer Christie. Eerst
in 1953, toon de heer Christie drie ja
ren lang na het ophangen van Evans
zijn bedrijvigheid 'had kunnen voort
zetten, ontdekte de politie dat Chris
tie minstens zes vrouwen had ge
wurgd. De lijken werden gevonden in
de tuin en het huis van Christie.
Laatstgenoemde werd op zijn beurt
veroordeeld tot de doodstraf. Hij be
kende zijn misdaden, Jiet verstaan dat
hjj nog meer moorden had gepleegd
en bekende eveneens dat hü schuldig
was aan de moord op dc vrouw van
Evans. Hü ontkende echter de baby
van Evans te hebben vermoord.
De veroordeling van Christie wekte
aanstonds overal twqfel aan de schuld
van Evans, die drie jaren eerder op
geknoopt was. De ongerustheid werd
zo groot, dat de minister van Binnen
landse Zaken van Brittannië aan de
jurist Scott Henderson opdracht gaf
fea ander zyn grasveld een jaar voor- S meester Kolfschoten was vanmidd'ag
aat Evans in staat van beschuldiging
^'er.d gesteld, dan zóu zijn getuigenis
nooit aanvaard zijn. Maar Christie
prak. De rechter en de jury geloofden
En de verkeerde werd opge-
hem.
hangen
DAAN VAN
de wereldoorlog
werken.
en drie filosofische
Deze jurist hoorde een aantal getui
gen, waaronder Christie, die in de ge-
VAT.
JOHN CHRISTIE
ook de taak de uitslag bekend te ma
ken. De laatste keer viel de zilveren
camera ten deel aan de Amsterdamse
fotograaf Ben van Meerendonk voor
zpn foto van het incident tussen de
Amsterdamse politie en een camera
man bü de intocht van St. Nicolaas.
Gezegd kan worden, dat het gemid
delde peil van het werk zeer goed is,
al hadden er bü een voorselectie wel
enige foto's kunnen afvallen. Zo zün er
„gewone" platen van vorstelijke per
sonen, gaaf van techniek weliswaar,
maar toch geen Uitzonderlijke persfo
to's, die zonder bezwaar gemist had
den kunnen worden. Kostelü'k daaren
tegen is de foto van prins Bernharcl
die aan een juist vertrekkende gast in
een vliegtuig in gebarentaal duidelqk
probeert te maken dat één motor niet
wil aanslaan. Geestig is ook de serie
van dat jongetje in het kinderzieken
huis, dat onbekommerd koningin Juli
ana aan de arm trekt en haar kenne-
lük vraagt wat er allemaal in haar
tas zit. Deze serie is door twee foto
grafen ingestuurd, maar opvallend is
het verschil in technische kwaliteit.
Bü de afdeling nieuws is opmerkelqk
de plaat die regelrecht uit de leer
school der niets en niemand ontziende
Amerikaanse fotojournalistiek lijkt te
komen en waarvan wü ons afvragen
of zij is gepubliceerd. Onder de alles
zeggende titel „Eén dode, één gewon
de" ziet men naast een weg -een wit
laken uitgespreid liggen, terwül op de
achtergrond iemand op een brancard
wordt weggedragen. Persfoto's van het
zuiverste water zyn ook de platen van
het optreden van de politie bü relle
tjes. waarbq de bestudering van de
verschrikte gezichten van het publiek
cm interessante tijdspassering is. De
overstroming in Tuindorp-Oostzaan le
verde stof voor vele dramatische fo-
Een uitschieter bij de sport is onge>-
twijfeld de foto van de fantastische
sprong van de Surinaamse spil Hum
phrey Mijnals tijdens een interland
wedstrijd. Daarnaast zijn er de grap
pige, niet zozeer op het nieuws inge
stelde foto's, die niet zullen nalaten
een glimlach te voorschijn te roepen
zoals de foto van de omvangrijke voor-
malige Engelse ambassadeur sir Paul
Mason, die met een piepklein hondje
in Den Haag flaneert (die hierbij gaat)
en moeder eend die met haar jongen
in een gracht op een matras aan het
spelevaren is.
De expositie is helaas alleen mor
gen, zondag, te bezichtigen.
In de haven van Harlingen liggen
momenteel twee boten van een
Deense rederq, die zich speciaal
op het vervoer van vee toelegt. De
„Ina Clausen" en de Clara Clausen"
hebben daarom geen passagiershutten
of vrachtruimen, maar grote stallen
met welvoorziene hooizolders. De
schepen liggen aan de nieuwe kade in
de voorhaven van de Tsjerk Hiddes-
sluizen. Vrijdagmiddag is men begon
nen met het inladen van vier honderd
stamboekkoeien voor de Canarische
eilanden. Deze dieren zijn in overleg
met het gouvernement van de Canari
sche eilanden door de coöperatieve
veeafzetvereniging te Akkrum aange
kocht in Friesland en Noord-Holland.
Het zqn 250 vaarzen en 150 jonge
koeien, die ingeschreven staan bij
het Friese en het Nederlandse Rund
veestamboek, Men heeft speciaal ge
vraagd naar koeien met hoge melk-
lüsten. Dit is de eerste veeversche-
ping naar de Canarische eilanden. De
koeien zün eerst in Leeuwarden inge
ënt tegen bepaalde besmettelqke ziek
ten. Speciale veeverzorgers maken de
reis naar de Canarische eilanden mee.
Dezelfde Deense rederij heeft eind
1959 van Harlingen uit bü'na duizend
stuks Nederlands stamboekvee naar
Argentinië vervoerd.
Een heel jaar in twintig minuten
samenpersen, ziedaar de op
dracht die producer Frans Kor-
tie, cineast Jan Bjjvank, en tekstschrij
ver Leo Nouwen (die ook voor de mon
tage zorgde) enige weken zware hoofd
brekens hebben bezorgd. Voor het
stadsjournaal „Eindhoven anno 1960"
heeft dit via vorige journaalfilms
goed ingespeeld team, versterkt met
commentator Joop Reinboud (com
pleet met zachte Brabantse g) ook dit
jaar weer een te loven vorm gevonden
en gestalte gegeven. Zo zelfs, dat een
zekere groei in vergelijking met jour
naals van vorige jaren duidelijk te con
stateren valt.
Naar goed materiaal had het film
equipe ook dit keer niet lang te zoe
ken: belangrijke stedelijke gebeurte
nissen lagen voldoende voor het grij
pen. Tussen de hoogtepunten door wer
den kwistig luchtopnamen gestrooid,
die een beeldend inzicht gaven van de
bouwkundige activiteiten van deze dy
namische stad. Het bijna voltallige ge
meentebestuur en andere stedelijke
autoriteiten alsmede vele cultuurmin-
nende Eindhovenaren zagen de beel
den vrijdagavond in het Metropolethe
ater met welgevallen aan zich voorbij
glijden.
Een eerste zwaluw maakt nog
geen zomer en ook geen
Boekenweek, maar uit Utrecht
dient zich toch reeds de eerste bode
van het jaarlüks terugkerend lette-
ren-festijn aan. De Domstad zal
zelfs voor Nederland het spits af
beten en waagt het erop nog vóór
Amsterdam de openingsavond met
een Boekenbal en wat dies meer zq
te houden, en wel op donderdag 23
februari.
Na een korte toespraak van de
rector magnificus der rijksuniversi
teit van Utrecht, prof. dr. H. Th.
Fischer, geeft het Haags Studenten
Cabaret onder leiding van Rinus
Ferdinandusse in de stadsschouw
burg een voorstelling onder de titel
„Boekenweekcabaret". Na afloop
wordt het Boekenbal geopend in alle
zalen van Esplanade, waar verschil
lende sfeervolle hoekjes, o.a. een
Griekse herberg, worden gemaakt.
Het feest zal duren tot vier uur in
de volgende morgen.
Medewerking wordt verleend door
twee orkesten, te weten The Rainy
City Seven onder leiding van Jelle
van der Zee en het op Zuid-Ameri
kaanse muziek gespecialiseerde or
kest van John de Mol, terwijl boven
dien het trio Pim Jacobs met zang
van Rita Reys als intermezzo in
beide danszalen zal optreden.
De „Boalserter „Skotchploech",
een folkloristische volksdans-
groem uit Bolsward, is uit
genodigd Nederland te verteeen-
woordigen op het internationale
folkloristische festival, dat de vol
gende maand op Sicilië wordt ge
houden. De burgemeester van Bols-
!inr' 'T- A- Geukers, op wiens
1 dans?roep twee jaar
geleden werd opgericht, zal de ploeg
vergezellen. Voor het vertrek zal in
1 een „vriendschaps-
clivr" wót'den ontstoken, die in
bicihe zal worden overhandigd. De
c|df,U va" de dansgroep zullen in
oictue optreden in oud-Friese kleder
dracht met gouden oorijzers.
