personenauto'
caravans
M
Minister bereid tot
tegemoetkomingen
beduchtheid voor verdwijnen
VAN VEEL SCHOLEN GEREMD
een
Brug jaar
onderdelen van
van de belangrijkste
Mammoetwet
ammoetwet
Ouderwets
oij gebrek
aan beter
Minister Cals geeft verdere uitwerking
van differentiatiegedachte
Overgangsrecht
in aparte wet
Merkel trainer
bij Feijenoord?
Voetbalprogramma
zondag
voor
Opsplitsen van h.b.s. in atheneum
en h.a.v.o.-school betekent winst
V B
ALLE VIJFTIEN?
WOENSDAG 8 FEBRUARI 1961
PAGINA 9
w/MMmmmmmm
0.00-17.00 u en 19.30-22.30 u en zondagen 10.00-18.00 u
Toegang fl. 2,50.
Memorie van Antwoord
op
(Van onze onderwijsredacteur)
DEN HAAG, 8 febr. Minis-
Cals opteert voor regeling van
gehele voortgezet onderwijs
o één wet omdat hiermee het
est de grondlijnen kunnen wor-
eo aangegeven van een struc-
tui
'Mrpian voor het gehele onder-
Mjs
na de lagere school (met uit-
lü^ering van het wetenschappe-
onderwijs)In zijn thans bij
Tweede Kamer ingediende me-
1 orie van antwoord op het voor-
Pige verslag over de zogenaam-
..Mammoetwet" zegt de be
adsman, dat de keuze voor één
,et voor hem een kwestie van
®hnatigheid is, waarbij de ver-
v billen tussen de diverse vormen
jAn onderwijs geen beslissende
j spelen. Een van de factoren,
l e pleiten voor één wettelijk ge-
is het uitbannen van onge-
gpbtfe concurrentie tussen ver
billende schooltypen, welke com
rrentie in de hand wordt ge-
®rkt door de huidige uiteenlo-
|^bde subsidieregelingen. Wan
eer de regelingen verschillen
0i"dt de keus tot stichting van
b bepaalde school niet op on
derwijskundig en maatschappelij-
e gronden bepaald.
rholleister Cals ze9t nu in zijn me-
°Ptirri; antwoord, dat hij weinig
rnage ^ch is ten aanzien van de
5r°hd 7 d algemeen aanvaardbare
t>aaP s'a0en te vinden voor het open-
Uiin onderwijs, doch dat hij niette-
fie wil geven aan de sugges-
RICHTING EN INRICHTING
MAATSCHAPPELIJKE ORGANEN
PLANPROCEDURE
Schatrijk voor één cent
IJshockeyschandaal
rond Canadezen
Als het aan de KNVB
ligt, beslist niet
Kling-Gunzler winnen
Pan Afrika-rallye
SEMI-PROFS
BEKERPROGRAMMA
AMATEURS
WEST I
De sleutel voor
bw-kfct
WEST II
Uiteenlopende meningen
Kernprogramma en keuzevakken
Bevoegdheden in drie graden
Soepele regeling voor Grieks op gym-bêta
Latijn als verplicht vak op atheneum geschrapt
In brugklas Duits inplaats van Frans
Frans verplicht in hoogste klas van v.w.o.
Zes eindexamenvakken bij v.w.o., h.a.v.o. en
m.a.v.o.
h.a.v.o., m.a.v.o. en l.a.v.o.
Oveislapmogelljkhefd
Desgewenst latijn
Eindexamens
Gradenstelsel
Kweekscholen
(Advertentie)
UARI
in
Twa bet voorlopig verslag van de
het ;5e Braer was opgemerkt, dat
b6o El0eilt]k is de mammoetwet te
Qhdn>. n onder meer omdat in de
°ndAW«swereld zeif over diverse
Pen nog 2eer verschillende
lok ESen bestaan. De minister heeft
°PiniB ervarin& dat een communis
Vr0"° van onderwijsdeskundigen tot de
b0o' .e, ..wensen behoort. Niettemin
Sen ,u' dat de Kamer tot beslissin-
kla, ZaI weten te komen. Mr.Cais ver-
^otnlU2'0*1 bereid tot een tegemoet-
aien.ii t.??oudbig, welke houding o.a.
VhzjW blijkt, dat hjj bü nota van
van nSen de oorspronkelijke tekst
ver«i(ft wetsontwerp in menig opzicht
anderd heeft.
H&paüge kamerleden hebben ge-
^"isto?, van een ..sprong in het
Wgj omdat men bij de mammoet-
^cht b'®*- weet hoe het overgangs-
6]? 111 f" 7Jll 71 On Tv* nntiT.rtn»J l->!
»r'
^ècj-.r -1BJBa_
teg.- 5r U1t zal zien. In antwoord hierop
8edpt5?. minister, dat hij door het
£anr,a,u ,erd uitwerken van het over
eet echt vóór de grondslagen van
bsir-n sontwerp aanvaard zijn, het
te dn Z0U '°Pen veel werk voor niets
Shtwn geeft in de memorie van
br»en °r dan 00k alleen de grote
Wa van het overgangsrecht aan.
s, u'®er de mammoetwet aanvaard
'ijkA *}0Ucit de Kamer toch de moge-
trerfpi haar niet in werking te laten
6aan wanneer zij niet accoord zou
tV'orr,.met het overgangsrecht. Het
sangsrecht wordt opgenomen in
JYan onze onderwijsredacteur)
Hek HAAG, 8 febr. Bij de kri-
het op wetsontwerp tot regeling van
leenv?ort9ezet onderwijs is niet al-
tie bezorgdheid geuit over de posi-
°ofc bet bijzonder onderwijs, doch
openhOVer de behandeling van het
be(je°?aronderwijs. Men vond het
^ar nï da^ er voor bet open-
0efOrr°nferwijs geen zedelijke basis
Zou "luleerd was; de openbare school:
Mainjl0 is wel gezegd, volgens de
^onx^°Rtwei een „pedagogisch niets"
J>aljn de Mammoetwet eenzelfde be-
lh J? ?P te nemen als te vinden is
lnge£ lager-onderwijswet van 1920.
b'oi-dt de nota van wijzigingen
"oige Ju van de openbare school het
l»ijs ae gezegd: „Het schoolonder-
Oepasfordt onder het aanleren van
Ven* en nuttige kundigheden
eHho r oemaakt aan de ontwik-
9ens a.van de verstandelijke vermo-
hit- r leerlingen, aan hun lichn-
dihg f oefening en aan hun oplei-
SchnnZ°t.alle christelijke en maat-
öe pbjke deugden."
'Ormul eVlndsman erkent, dat deze
ii hler.in9 weinig modern is, maar
eiopbeeff
Sr0in}tfd~
n^dsla
ervan afgezien een meer
omschrijving van deze
te geven, omdat de erva-
dat iedere veran-
;'iq t. yeue
inn6- geleerd
^de VvJeze al meer dan een eeuw
e 7-0pe nieuwe discussie dreigt op
Üe?,bl0„ jW- Op een persconferentie
"eer y,-.e mr. Cals nog, dat wan-
ïcbien H meer tijd had gehad er mis-
btui» tor*
beding
-e rn',ng uit de bus gekomen zou ziin
},lnnennifter heeft echter om te be-
vet 0p Jegemoet willen komen aan
eeidt bezwaar en verder is hij
eeh ot overleg met de Kamer over
eer eigentijdse formulering.
MINISTER CALS
een aparte wet, die de inwerking
treding van de mammoetwet zal rege
len.
De memorie van antwoord schenkt
veel aandacht aan de onderwijsvrij
heid, die in de discussies over de
mammoetwet herhaaldelijk ter sprake
is gekomen. Minister Cals stelt, dat
de grondwettelijke bepaling inzake de
vrijheid van onderwijs in de eerste
plaats waarborgt de vrijheid scholen
te stichten en daarin het gewenste
onderwijs te geven. De vrijheid van
richting moet in ieder geval gerespec
teerd worden. De vrijheid van onder
wijs houdt echter niet in een volledige
vrijheid van inrichting van het door
de overheid bekostigde onderwijs, al
dus mr. Cals. De vrijheid van inrich
ting is niet absoluut, doch zij geniet
wel grondwettelijke waarborg voor zo
ver ..e samenvalt met de vrijheid van
richting.
In de tijd voor de financiële gelijk
stelling tussen openbaar en bijzonder
onderwijs was de vrijheid van school
keuze in veel gevallen illusoir: finan
ciële onmacht dwong een categorie
voorstanders van de bijzondere school
toch- de openbare school te kiezen.
Wanneer nu alleen' het bijzonder
onderwijs bijzondere voorzieningen zou
kunnen treffen, zou de vrijheid van
schóolkeuze aan de andere. Kant in
gevaar komen, namelijk bij" de voor
standers van de openbare school. De
minister zegt, dat hij, behoudens op
een enkel punt, geen kans heeft gezien
in het wetsontwerp een regeling op te
nemen, waardoor het zowel de open
bare als de bijzondere school mogelijk
zou worden met gebruikmaking van
eigen middelen boven - de gestelde nor
men uit te gaan. Wanneer het overleg
met de Staten-Generaai toch een op
lossing voor dit probleem zou op
leveren, dan is hij echter zeker bereid
daarin mee te gaan.
Uitgaande van de gedachte, dat
onderwijs primair volkszaak is, acht
de bewindsman het gewenst een
wettelijke grondslag te leggen, die het
de maatschappij mogelijk maakt haar
aandeel te hebben in het onderwijs
beleid. De overheid behoudt haar eigen
verantwoordelijkheid, maar de wijze,
waarop zij haar verantwoordelijkheid
uitoefent, ondergaat verandering door
de inschakeling van maatschappelijke
organen. Over de samenstelling, taak
en werkwijze van deze organen kunnen
nu nog geen nadere voorschriften
worden gegeven. De ontwikkeling
moet worden afgewacht. In het huidige
stadium kan en mag de overheid niet
verder gaan dan een mogelijke taak
bijvoorbeeld het opstellen van
plannen voor schoolstichting in de
wet op te nemen. Wanneer de gedaeh-
tenwisseling met de Staten-Generaai
zou uitwijzen, dat men toch wel verder
kan gaan, dan is minister Cals bereid
daaraan zijn medewerking te geven.
De bewindsman wil echter bij deze
materie zeer voorzichtig te werk
gaan. In onderwijszaken bestaat nu
eenmaal bij velen een gevoeligheid,
die verklaarbaar en grotendeels ook
gegrond is en zelfs al zou ze met
gegrond zijn, dan dient met deze stem
ming toch als een feitelijk, psycholo
gisch gegeven rekening te worden ge
houden. Het zou slechts een schijn
winst zjjn als de maatschappelijke
onderwijsorganen op een geforceerde
wijze van boven af „georganiseerd
werden. Mr. Cals hoopt inmiddels, dat
de totstandkoming van de r]?aat"
schappelijke organen ertoe zal bijdra
gen, dat uit de verwarrende veelheid
van meningen over onderwijszaken een
meer gecoördineerde zienswijze te
voorschijn komt, die de regering tot
een veilig kompas kan dienen.
Blijkens de nota van wijzigingen, die
tegelijk met de memorie van antwoord
bjj de Tweede Kamer is ingediend, is
de bewindsman tegemoet gekomen aan
bezwaren tegen enige punten van
delegatie in het oorspronkelijke ont
werp. Men was van mening, dat be
paalde regelingen in de wet dienden
te worden opgenomen .en niet moesten
worden overgelaten aande Kroon of
aan de minister. Mr. Cals geeft zijn
opponenten toe, dat er inderdaad meer
in de wet kan worden geregeld. In het
gewijzigd wetsontwerp is nu onder
meer de regeling van de bevoegdheden
opgenomen. De minister vraagt zich'
overigens wel af of men de kwestie
van de delegatie niet te sterk in het
principiële vlak heeft getrokken.
Voor de oprichting van scholen is
in de mammoetwet een procedure op
genomen, welke neerkomt op een
combinatie van objectieve normen en
"'anmng". Vele Kamerleden hebben
in het voorlopig verslag als hun
mening gegeven, dat grote aantallen
bijzondere en openbare scholen zouden
moeten verdwijnen als de getals
normen onverminderd zouden worden
toegepast. Naar aanleiding hiervan
wordt in de memorie van antwoord
gewezen op het verschil tussen de
oprichtingsnormen en de opheffings
normen. De oprichtingsnormen zijn
naar 's ministers oordeel zeker niet
te hoog gesteld. Aangezien bij de op
heffing van een school verkregen rech
ten een belangrijke rol spelen wil de
bewindsman echter wel een zekere
differentiatie aanbrengen in de ophef
fingsnormen. In een betrekkelijk dun
bevolkte streek zou de opheffing van
een bepaalde school een te groot
sociaal en cultureel verlies kunnen
worden. Daarom wordt in de ophef
fingsnormen nu een onderscheid aan
gebracht tussen gemeenten met meer
en met minder dan 50.000 inwoners.
In het laatste geval komen de normen
lager te liggen. De nieuwe normen
toepassend op de huidige situatie con
cludeert mr. Cals, dat men niet be
vreesd behoeft te zijn, dat er vrij veel
scholen zouden moeten verdwijnen.
CHESTERfebr. Een Britse
baanwerker, wiens kerkgenootschap
het wedden verbiedt, heeft dinsdag
de schok van zijn leven gekregen,
toen hem werd medegedeeld, dat hij
160.000 pond sterling, of te wel bijna
1,7 miljoen gulden had gewonnen in
een „one farthing football pool".
Even aarzelde de man, of hij het
bedrag wel mocht accepteren. Toen
kwam zijn antwoord: „Dit is een
vingerwijzing Gods." Daarmee was
hij eigenaar geworden van een ver
mogen, dat een wereldrecord bete
kent op het gebied van de voetbal
toto s, die werken met een inzet van
centen.
Hc 47-jarige baanwerker wilde niet
hebben dat zijn naam werd gepubli
ceerd.
STOCKHOLM, 8 febr. Een Cana
dese ijshockeyploeg, de „Trail Smoke
Eaters", heeft in Zweden tegen de
nationale a- en b-teams gespeeld en
bij deze wedstrijden zijn drie van de
beste Zweedse ijshockeyspelers door
verwondingen uitgeschakeld. Een van
hen, Lars Erik Lundwall, zal misschien
nooit meer op de schaats komen. In
kringen van de Zweedse ijshockeybond
is de grootste beroering ontstaan.
Tegen Darril Sly, een van de Canadese
voorhoedespelers, dreigt een straf
procedure wegens mishandeling.
De Canadezen geven de Zweden de
schuld van de moeilijkheden. Volgens
hen deugt de spelopvatting van de
Zweden met en zijn de Zweden te
kleinzerig.
ROTTERDAM, 8 febr. Feijenoord
wil de Oostenrijkse trainer Max Mer
kel engageren als opvolger van Sabot-
ka, de huidige oefenmeester, maar de
KNVB is er op tegen. De bond, die in
deze zaak een stem in het kapittel
heeft, heeft het niet voorzien op de ex-
oefenmeester van de Oranjeploeg. Men
herinnert zich dat Merkel na zijn ver
trek bij de KNVB in Oostenrijk een ac
tieve rol speelde bij de voorbereiding
van de interland Oostenrijk-Nederland.
Volgens de KNVB is die rol beslist geen
sportieve geweest. Feijenoord is overi
gens nog lang niet overtuigd. De Rot
terdammers zullen alsnog proberen.
Merkel via enkele besprekingen in hun
kringen op te nemen.
ALGIERS, 8 febr. De Westduitse
equipe Karl Kling-Gunzler is winnaar
geworden van de Pan Afrika-rally,
waarvoor donderdag 19 januari in Al
giers veertien equipes zijn gestart.
De deelnemers moesten in 20 dagen
ruim 11.500 km afleggen. Oorspronke
lijk zou Kaapstad het eindpunt zijn van
de rallye. Gezien de moeilijkheden in
Congo werd het parkoers echter gewij
zigd. Bangui, in Centraal Afrika ge
legen, werd het „keerpunt" van de ral
ly, zodat Algiers begin- en eindpunt van
de betrouwbaarheidsrit werd.
De uitslag van de rallye was: 1.
Kling-Gunzler met Mercedes 220 SE;
2. Bettoja-Hermann met Mercedes 220
SE; 3. Frère-Vinatier met Citroen ID
19; 4. Gendebien-Bianchi met Citroen
ID 19.
Eredivisie: ADOPSV.
Eerste Divisie A: BW-KFC. B:
ZFCExcelsior.
Tweede Divisie: TubantiaLonga;
UVS—NEC; ZwartemeerDe Valk.
A: LeeuwardenPEC; Zwolse Boys-
Heerenveen. B: GermanicusBe Quick;
GVAVVeendam. C: OldenzaalSpel.
Enschede. D: DOS—DVC; Vitsse—He
racles; E: AGOVVWageningen. F
AjaxRapiditas; ZeistVolendam. G:
DWS-A't Gooi; HVCBlauw Wit; H:
VSV—Alkmaar. I; RCHDHC; J: Spar
taLFC. K:Hermes-DVS—Fortuna VI.
L: EBOHRBC; NAC—DFC. M: Wil
lem IIWilhelmina. N: GemertEind
hoven. P: VVHRapid JC; Roda Sport
MVV.
Eerste klasse A: Quick NDe Spar
taan; ESCA—WVC. B: Sneek—WVV;
AlcidesHengelo; Rood GeelEmmen
BorneOosterparkers. C: ONACW;
LaakkwartierGouda; Alliance—
SVW; XerxesMOC; QuickEmma:
UnitasDCV. D: De SpechtenTongel-
re; BoxtelTOP.
Tweede klasse A: WFC—Purmer-
steijn; ZandvoortmeeuwenQSC; B:
RK AVTCAFCJSVRipperda
CeleritudoHBCZeeburgiaHercu
les; DWVO VVO.
Derde klasse A: DTSDEM; Bever
wijkVelsen; CSVSEW. B: Always
Advertentie
44
SUNIÜ
WAST STRALEND hVtT... £N SPAART UW LINNENKAST
Ook op grond van de resultaten in
vorige seizoenen kan men het formu
lier van de voetbal-toto invullen. Dat
zou dan deze week zó moeten:
ADO—PSV 2
ZFC—Excelsior j
Tubantia—LONGA t
UVS—NEC 2
Zwolse BoysHeerenveen2
VitesseHeracles
4GOVVWageningen
dws/at Gooi i
HVCBlauw Wit
VSVAlkmaar
RCH—DHC 9
Hermes/DVS—Fortuna vi.'l
EBOH—RBC
NAC—DFC j
Forward—Nautilus. C: RDZ—WSV-
NeerlandiaNFCAssendelft—Zilverl
meeuwen; D: HollandQuick- DWSV
Amsvorde.
Vierde klasse A: VIOSHelder-
LSVVTexel; Hollandia T-RKAFC
B: Zwaagdijk—De Foresters; De Rijp
st. George; GrasshoppersDe Zou-
van. C: St. MartinusTHB; ETOSt
Pancratius; RenovaKinnheim. D-
ZaanlandiaDRC; OFC—APGS. E:
RivalenDe Eland; J. H. Kwartier-—
Sloterdijk: TOG—Uithoorn; SLTO—
RODA. F: VDO—DJK: TWM—Meer-
boys; ADEASVA; Njjenrodesde
Meer. G: DVAV—Actif; Patria—KWA;
Amersfoortse BoysWOG. H: Forti-
tudo—KDS; SVFFAK; Stichtse Boys
Zwaluwen Vooruit.
Tweede klasse A: HBSRoodenburg;
VCS—SpartaanCeleritas—Blauw
Zwart; RFCDCL; NeptunusExcel
sior. B: De MusschenOvermaas;
SchiebroekHIONVriendenschaar
Sliedrecht; ZwijndrechtLeerdam
Sport.
.Derde klasse A: Wassenaar—GDA:
HillegomWesterkwartier; TYBB
Voorburg; Alphia—LisseRKAW-Fo-
reholte. B: RDM—Wilhelmus; RCD
landia; LeonidasVredenburch; de
Postduiven—Kranenburg. C: RK WIK—
Bodegraven; UNIO—Alphen; GSV—
VIOSLekkerkerkOlympiaDHL
5,^,9 Delftde Hollandiaan. D: Coal
OW; s-GravendeelHOV; Slikkerveer
■VDL; ASW—ODS.
Vierde klasse A: DIOWarmunda*
AltiorASCVVSB—DOCOS; SJC—Or
Groen. B: VDS—DUNO; LENIG EN Sne
—SchoonhovenEDS—Maasstraat
DSOGraaf Willem II. C: Te Werve
RAVASteeds Volharden; URSUS
BMT; ESDOTonegido; D: DRLVer-
burch; rk deo—'s Gravenzande;
VELOPDK; BECCromvliet. E:
Driksland—Tediro; Waddinxveen—
NRC; 't Noorden—Boskoop; SFC—
Oudewater; Progress—SVDPW F*
VEP—Nieuwerkerk; Stolwijk—DRZ;
SchiedamODI; GouderakWoerden;
HaastrechtDINDUA. G: Hermandad
Merwede; Aeolus—Dubbeldam; DDC
—Zuiderster; Heukelum—IFC. H: Ge
luksvogels HillesluisHardinxveld
o5fïItufaa ■D°KRockanje; LM O
SSW; NieuwenhoornDJS.
(Van onze onderwijsredacteur)
DEN HAAG, 8 febr. Blijkens de
memorie van antwoord en de daarbij
gaande nota van wijzigingen betreffen
de het ontwerp-mammoetwet heeft mi
nister Cals gemeend bij een aantal pun
ten tegemoet te kunnen komen laan de
bezwaren, die in en buiten de Kamer
zyn geuit tegen zijn plannen voor het
voortgezet onderwijs.
Aanvankelijk achtte de bewindsman
het, evenals minister Rutten, gewenst,
dat de leerlingen van het atheneum
enige kennis van eenvoudig Latijn zouden
verwerven. Mr. Cals is echter tot het
inzicht gekomen, dat het nut hiervan
niet zo hoog moet worden aangeslagen.
De Latijnse taal is dus als verplicht
vak voor het atheneum geschrapt. Het
bijlft evenwel mogelijk eenvoudig La
tijn, evenals Esperanto, als facultatief
vak in het leerplan op te nemen.
Het verdwijnen van de h.b.s.-A in
haar huidige vorm ziet de minister
niet als een verlies. Het bedrijfsleven
krijgt enerzijds de beschikking over de
meer praktisch georiënteerde h.a.v.o.-
abituriënten en over de meer theore
tisch geschoolde abituriënten van het
atheneum, terwijl anderzijds deze laat-
sten voor een universitaire studie be
ter toegerust zullen zjjn dan thans het
geval is met de abituriënten van h.b.s.-
A. De economische wetenschappen
deze naam komt in de plaats van de
naam „economie" wil mr. Cals een
zekere verdieping geven. Binnen dit
kader zullen op het atheneum-A boek
houden en handelsrekenen onderwezen
moeten worden, niet om hunzelfs wille,
maar tot goed begrip van de economie.
Ook het vak recht kan bij de economi
sche wetenschappen worden getrokken.
Verdieping van de kennis van de sta
tistiek zal bij het onderwijs in de wis
kunde geschieden. Op deze wijze meent
de minister, dat tegemoet gekomen wordt
aan de bezwaren uit de kringen van
het economisch onderwijs.
Bijzondere aandacht schenkt mr.
Cals aan de moeilijkheden op het gym
nasium-bèta, waar men naast een zeer
zwaar wiskundig en natuurwetenschap-
elijk programma ook nog de beide
lassieke talen heeft. De meest radica
le oplossing zou zijn het Grieks hier
geheel te laten vervallen. Velen zul
len echter pleiten voor onverkorte hand
having van het Grieks omdat de huidige
omvang van het onderwijs in deze taal
toch al een minimum is voor een klas
sieke vorming. Tussen deze twee uiter
sten liggen nog andere mogelijkheden,
bijvoorbeeld het laten vervallen van het
Grieks in de vijfde en zesde klas of
handhaving van het Grieks in deze
leerjaren, doch dan met een enigszins
andere inhoud. Men zou zich een onder
wijs kunnen voorstellen, dat vooral aan
dacht schenkt aan de invloed van de
Griekse cultuur op onze beschaving.
Ook zou een verlichting kunnen worden
gevonden door de studie van meetnf
rechtstreeks te richten op het lezen van
Homerus. De meningen over dit onder
werp lopen zozeer uiteen, dat de minis
ter meent het best te doen met een
soepele wettelijke regeling te maken.
Hij wil de mogelijkheid scheppen gym-
Uaeen leerplan te laten, dat maar
weinig afwijkt van het huidige, terwijl
een schoolbestuur ook het Grieks ge-
aan de gang zijnde ULO-experiment.
Het lager algemeen voortgezet onder
wijs doet enigszins aan het huidige
V.G.L.O. denken, doch de minister wil
het niet zonder meer als een voortzet
ting daarvan zien. Het meeste pers
pectief heeft dit onderwijstype wanneer
het de ondergrond van het lager be
roepsonderwijs wordt en daarvan deel
uitmaakt. De mogelijkheid van een af
zonderlijk bestaande soort V.G.L.O.-
school is echter open gehouden.
Minister Cals wil het mogelijk ma
ken, dat er in de leerplannen meer
heel kan laten vervallen, dan wel een
van de genoemde varianten kan kiezen.
Naar aanleiding van vragen of er
wel behoefte bestaat aan het nieuw
geprojecteerde hoger algemeen voort
gezet onderwijs merkt de bewindsman
?.5,de':'„ hieer het volgende op. De prak
tijk bjj de H.B.S. wijst uit, dat ongeveer
de helft van de leerlingen de school
voortijdig verlaat. Een niet gering deel
van deze groep moet, wanneer er een
geschikte opleidingsvorm wordt gevon
den, tot meer in staat geacht worden
dan tot het behalen van een MULO-
diploma. Daarnaast blijkt uit het niet
geringe aantal ULO-abituriënten, die
doorgaan naar de H.B.S., dat het ULO
niet de grens van hun vermogen is,
zonder dat nochtans van deze groep
met zekerheid kan worden gezegd, dat
zij het huidige H.B.S.-diploma zal ha
len. Voor beide categorieën leerlingen
voorziet de H.A.V.O.-school in een be
hoefte.
Aangaande de M.A.V.O.-school is de
minister tot het inzicht gekomen, dat
hij de doelstellingen hiervan aanvan
kelijk niet voldoende duidelijk geschetst
heeft. Wil het middelbaar algemeen
voortgezet onderwijs aan zijn doel be
antwoorden, dan moet het er zich toe
beperken zijn leerlingen zo uit te rus
ten, dat zij, na vervolgens enig be
roepsonderwijs te hebben genoten, in
staat zijn een functie in het beroepsle
ven te vervullen. Meer dan in het hui
dige ULO zal in het M.A.V.O. reke
ning moeten worden gehouden met het
verschil in kwaliteiten van de leerlin
gen. De gedachten viin do minister ko-
men ove n-iet hn1 i'°p 's i-.i
differentiatie komt dan thans. In dit
verband maakt hij onderscheid tussen
een verplicht kernprogramma, een
aantal eveneens verplichte lessen, waar
bij echter een keuze van vakken mo
gelijk is en een aantal lessen, die daar
enboven nog gekozen mógen worden.
Zo wil de bewindsman voor de ver
schillende scholen van voorbereidend
wetenschappelijk onderwijs het mini
mum aantal lessen (gerekend per week
over alle schooljaren tezamen) in de
voorgeschreven vakken stellen op 172.
Het aantal lessen, dat tenminste moet
worden gevolgd in alle vakken teza
men, zal bepaald worden op 192 en het
maximum aantal lessen, dat gevolgd
mag worden, op 204. De eerste marge
van twintig lessen kan besteed worden
aan voorgeschreven vakken en of fa
cultatieve vakken, de tweede marge
van twaalf lessen aan voorgeschreven
vakken, die een niet te grote intel
lectuele belasting van de leerlingen
vragen aan facultatieve vakken en ver
der aan godsdienstonderwijs of bijbel
kennis.
Volgens dezelfde opzet wordt voor
het H.A.V.O. een verplicht kernpro
gramma van 130 lessen genoemd, een
verplicht minimum van 158 en een
toegelaten maximum van 168. Voor
een vierjarige cursus van het M.A.V.O.
zjjn de aantallen respectievelijk 104,
126, en 134; voor een driejarige MAVO-
cursus respectievelijk 78, 94 en 100 en
voor de L.A.V.O.-school 49, 64 en 68.
Oorspronkelijk stond in het wetsont
werp, dat voor de toevoeging van fa
cultatieve vakken de toestemming van
de minister vereist was, doch deze be
paling is nu geschrapt.
De memorie van antwoord geeft eni-
g° voc'.'beelden ven ni°t-verpi:„Mo \:n
ken. Zo zouden in het voorbereidend
wetenschappelijk onderwijs (naast
godsdienstonderricht op bijzondere scho
len en bijbelkennis op openbare scho
len) opgenomen kunnen worden: een
andere vreemde taal dan Frans, Duits
en Engels; Fries, Esperanto, wijsbe-
feerte, cultuurgeschiedenis, sterren-
unde en voordrachtskunst; bovendien
voor het gymnasium Hebreeuws en
voor het atheneum Latijn.
Een van de belangrijkste onderdelen
van de mammoetwet noemt mr. Cals
het brugjaar. In de brugklas van de
scholen voor V.W.O., H.A.V.O. en
M.A.V.O. moet naar 's ministers me
ning les worden gegeven in: Neder
lands, Engels, Duits, geschiedenis,
aardrijkskunde, wiskunde, biologie, mu
ziek, tekenen, handvaardigheid en li
chamelijke oefening; de bijzondere scho
len kunnen hier godsdienstonderwijs
aan toevoegen.
Het valt op, dat in deze opsomming
Frans ontbreekt. De minister geeft
hiervoor de volgende motivering. De
brugklas is vooral bedoeld om het
„overstappen" van de ene school naar
de andere te vergemakkelijken: het
onderwijs staat in de eerste klas op
verschillende niveaus, maar de vakken
zijn gelijk. Nu is het zo, dat het MAVO,
waar men met twee van de drie mo
derne talen kan volstaan, veelal de
voorkeur geeft aan Engels en Duits, dit
met het oog op de volgende vormen
van beroepsonderwijs. Terwille van
de coördinatie zijn deze twee talen nu
dus ook gekozen voor het H.A.V.O. en
het V.W.O.
Dit betekent, dat het Frans, dat
thans in de eerste klassen van de mid
delbare scholen wordt gegeven, het
veld moet ruimen voor het Duits. De
bewindsman wil echter als compensa
tie het Frans in de zesde klas van de
V.W.O.-scholen tot verplicht vak ma
ken, zodat deze taal, waarmee dan
eerst in de tweede klas wordt begon
nen, toch gedurende vijf jaar op
het programma staat.
Inzake het Latijn in de eerste klas
van het gymnasium zijn de laatste ja
ren verschillende standpunten ingeno
men. Volgens de opzet van de „Werk
groep Inspectie" (het z.g. Bilderberg-
rapport) zou de brugklas van het gym
nasium geen Latijn krijgen. In het voor
ontwerp-mammoetwet kwam het brug
jaar nog niet voor, zodat de kwestie
van het Latijn hierin ook nog niet aan
de orde kwam. In het wetsontwerp
zelf was wel een brugklas opgeno
men, waarbij echter voor het gymna
sium de mogelijkheid werd geopperd
het vak Latijn bij algemene maatregel
van bestuur toch toegevoegd te krijgen,
zij het met minder uren dan thans.
Nu, in de memorie van antwoord,
spreekt de bewindsman zich alsnog uit.
Hij meent, dat er zeer deugdelijke ar
gumenten zjjn voor de zienswijze, dat
wil een brugjaar effectief zijn, dit ook
voor het gymnasium moet gelden, zo
dat hier in de eerste klas dus geen
Latijn moet worden gegeven. Aange
zien velen dit echter als een onoverko
melijk bezwaar beschouwen, houdt de
inister ook nu wee- de mogelijkheid
van toevoeging van Latijn open en
zelfs nadrukkelijker dan eerst. Tevo
ren viel deze kwestie onder een alge
mene maatregel van bestuur; nu staat
in de wet zelf, dat een gymnasium
desgewenst in de brugklas Latijn kan
geven.
De minister stelt zich voor het aan
tal eindexamenvakken op de V.W.O.,
H.A.V.O.- en M.A.V.O.-scholen in het
algemeen te beperken tot zes. De Iaaf-
te rapportcijfers voor de vakken, jaar
Wim de Graaff en jGeale Lourens
hebben dinsdag zonder veel succes
deelgenomen aan schaatswedstrij
den in de Finse plaats Imatra. In een
wedstrijd over 500 en 3.000 meter be
zetten zij resp. de vijfde en zesde
plaats.
waarin geen examen wordt gedaan,
zullen meespreken voor het al dan niet
slagen.
Als eindexamenvakken voor gymna
sium-ai pha worden genoemd: Neder
landse taal en letterkunde, Griekse en
Latijnse taal en letterkunde, twee moder
ne talen naar keuze (waarvan één met
letterkunde) en geschiedenis. Voor gym-
nasium-béla; Nederlandse taal en letter,
kunde, Grie'-se en Latijnse taal- en let
terkunde, een moderne vreemde taal
naar keuze (met letterkunde), wiskunde
en twee van de natuurwetenschappen.
Als men op een gymnasium-bèta echter
Grieks heeft laten vervallen of minder
heeft gegeven kan dit vak bij
het eindexamen achterwege blij
ven. Voor het atheneum-A: Neder
landse taal en letterkunde, twee mo-
derne vreemde talen naar keuze (met
letterkunde), economische wetenschap-
pen' wiskunde en geschiedenis of
aardrijkskunde. Voor atheneum-B: Ne
derlandse taal en letterkunde, twee mo
derne vreemde talen naai keuze (waar
van een met letterkunde), wiskunde en
r^e Yan de natuurwetenschappen.
De bewindsman geeft in de memo
rie van antwoord een verdediging van
het systeem van gecommiteerden. Hij
verklaart zich verder voorstander van
schoolexamens, doch voor wat het
M.A.V.O. betreft wil hij graag gebruik
blijven maken van het uitstekend func
tionerende apparaat der MULO-exa-
mens.
In onderwijskringen is nogal veel te
doen geweest over de regeling van de
bevoegdheden der docenten, die men
te summier achtte. Mr. Cals heeft
door een werkgroep van inspecteurs
hiervoor een geheel nieuw stelsel laten
ontwerpen, dat nu is opgenomen in het
gewijzigd wetsontwerp. Volgens dit
stelsel komen er bewijzen van be
kwaamheid van de eerste, de tweede
en de derde graad. Voor het V.W.O.
(behoudens in het eerste leerjaar),
voor de hoogste twee leerjaren van
het H.A.V.O. en van het hoger be
roepsonderwijs zal een bekwaamheids
bewijs van de eerste graad vereist zijn.
\°br de eerste drie leerjaren van het
H.A.V.O., het eerste leerjaar V.W.O.
en voor het middelbaar beroepsonder
wijs wordt een bewijs van de tweede
graad vereist en voor het M.A.V.O.,
L.A.V.O. en lager beroepsonderwijs
een bewijs van de derde graad.
Tot de eerste graad zullen behoren
Je doctorandus, de ingenieur en de
bezitters van M.O.B.-akten en van en
kele N-akten; tot de tweede graad de
bezitters van M.O.-A-akten en daarmee
gelijk te stellen bewijzen van bekwaam
heid en tot de derde graad de bezit
ters van bijvoorbeeld de L.O-akten en
de N-akten voor lager nijverheidson
derwijs.
Volgens de nota van wijzigingen zal
de kweekschool een cursusduur van
drie jaren krijgen, verdeeld over twee
leerkringen, of een cursusduur van
vijf jaren, indien aan deze leerkringen
een voorbereidende leerkring vooraf
gaat. In de voorbereidende leerkring,
die twee jaar duurt, wordt hoger al
gemeen voortgezet onderwijs gegeven;
deze leerkring wordt dan ook afgeslo
ten met het H.A.V.O.-examen. Een en
ander brengt enkele naamswijzigingen
mee: de thans bestaande eerste leer
kring van de kweekschool gaat voorbe
reidende leerkring heten, de huidige
tweede leerkring krijgt de naam eerste
leerkring en wat nu de derde leerkring
heet, zal tweede leerkring genoemd
worden.
De cursusduur van de opleiding voor
kleuterleidster wordt voor leidsters
drie in plaats van twee jaar en voor
hoofdleidsters vier in plaats van drie
