Eindpunt: Gooilandsinge]
Metro-emplacement Hilledijk
MODERN HART van „ZUID
Ten dode opgeschreven...
Zwevend winkelplein
#*5
Toekomstig Zuidplein
Vondst in he
D
M
Kerkmonument
en paviljoen in
parket
moe
Van en naar de
stations
vb
De schuld van een
komma
VRIJDAG 10 FEBRUARI 1901
FAGINA 5
ROTTERDAM, 9 febr. Het „dokteren" aan
de metrolijn op de linker Maasoever heeft ertoe
geleid, dat ze 300 meter langer wordt, dan in het
Eerste metro-rapport was gedacht. Die 300 meter
komen ten goede aan de bewoners van de nieuwe
dijken (Pendreclit, Zuidwijk en Lombardijen),
Kant 't staf ion-Zuidplein komt niet aan het uit
einde van de Mijnsherenlaan, maar langs de
Oooilandsingel, even verder dan het Zuidplein.
Re totale routelengte vanaf het Centraal Station
^"ordt hierdoor van 5,2 op 5,5 km gebracht. Dat
?taat in het thans verschenen Metrorapport 3e
Zodra de metro opduikt en dat punt komt op de Parallelweg,
halverwege de Rijnhaven O.Z. zal zich een lijn aftakken naar het
emplacement Hilledijk van de Ned. Spoorwegen. Zowel die ene tram-
hjn als de metro hebben namelijk een remise op de linker Maasoever
ttodig en die is gedacht bij liet goederenemplacement van de Spoor
wegen.
deel A, waar men tevens de planning in vindt
van liet toekomstige tram- en bussennet. De tram
op de linker-Maasoever is gauw uitgepraat: er
komt maar één lijn, lijn twee, van de wijk Tui-
nenhoven (Groot IJsselmonde), door Lombar
dijen, De Vaan, Beukendaal, Randweg, Hillevliet
en Brielsel aan naar de Sluisjesdijk. Voor het
overige zullen er alleen bussen rijden; geen tram
kruist meer de rivier. Een bijzonderheid is, dat
de tramlijn het wegverkeer zoveel mogelijk onge
lijkvloers zal kruisen.
Voetgangerstunnel
Bussen op verdieping
Parkeerprobleem
Waarom anders?
mmrnm mm
Als het metro-station „Zuid
plein" is gebouwd en de lijn in ge
bruik wordt genomen, zal het
Zuidplein met recht 't hart van de
stad op de linker Maasoever kun
nen worden genoemd. Immers hier
kruisen elkaar de metro-verbin
ding en de tunnel-traverse en bo
vendien wordt het plein een ver
zamelpunt van buslijnen, die zich
stervormig vanaf het station over
het zuidelijk stadsdeel zullen be
wegen. Gezien de hier reeds aan
wezige belangrijke gebouwen als
het weldra voltooide zwembad, de
schouwburg en het verzamelge
bouw lijdt het geen twijfel, of het
Zuidplein zal een zeer druk plein
gaan worden dat brede af- en aan-
voerwegen nodig heeft
11 V V i K'/') jf
M
Lokaal verkeer
„Boven" winkelen
Nabij Verzamelgebouw
■*n*
Metro-Zuid mondt uit in kern met zes buslijnen
STATION ZUIOPLEIN
STATION MAASHAVEN
•wiruof semTMKWN*
STATION RfJNKAVEK
Volgen wij de lijn vanaf de Parallel-
eS zuidwaarts, dan ontmoeten wij het
verst het station Rijnhaven, dat 1700 m
erwijderd is van het laatste station
®Uvehaven) op de rechter Maasoever.
dP -Station Rijnhaven zal de Afrikaan-
h^Wijk en Katendrecht en omgeving
®dienen. Onder het station komen bus-
errons voor lijnen naar de omgeving.
Jta*endrecht krijgt zelfs een eigen lijn-
j e' om de Rijnhaven heen, naar de Hol-
nd Amerika Lijn. Het station krijgt zijn
st®®anf? aan het zuidelijk kopeinde op
ïoHatniveau- Van daaruit zijn met een
+J.P en vaste trappen de zijperrons
Le bereiken.
j ('"gemerkt dient te worden, dat alle
r'e zuidelijke stations een roltrap krij-
voor het opgaande verkeer en dat
J ook alle drie alleen zijperrons zullen
ebben, ook dat van het Zuidplein, om-
z»i ,llet op den duur geen kopstation
blijven.
jjVe perrons voor de aansluitende bus-
^Sgen bij het station Rijnhaven
sf"ter (je hal, zodat de passagiers het
jjaatverkeer niet behoeven te kruisen,
ook kouw van dit station trouwens
gph de beide andere wordt rekening
"ouden met een fietsenstalling.
Na het verlaten van het station Rijn
haven komen wij aan het station Maas
haven, ongeveer 900 meter verder. Wij
Passeren dan de markt op de Maas-
aven O.Z. In overleg met de Dienst
Marktwezen bleek het onnodig, de
*"arkt ten behoeve van de metrobouw
e verplaatsen. Wat de spoorlijnen be-
eft, die worden door het metrovia-
Uct op 4.20 meter hoogte gekruist.
SjP^dat lijn 2 door de Brielselaan-Put-
tj0aan zaI lopen, is de hal van het sta
de Maashaven zo dicht mogelijk bij
jie 'hamlijn ontworpen om het overstap-
Wiii vergemakkelijken. Als de nieuwe
bl_ernsverbinding klaar is, wordt het
«r een zeer druk punt en daarom is
tus bedacht aan een voetgangerstunnel
tr,®h het station Maashaven en de
■hhalte aan de Brieiselaan.
slinger komt in de metrolijn tus-
«et station Maasha v ,n en het station
lege n' Om de bocht goed te kunnen
za' 'le*- nodig zijn een aantal hui-
de Tv??n het meest zuidelijke deel van
ViiJnsherenlaan af te breken. Het via
duct loopt dan oostelijk vlak achter het
hoge flatgebouw over het Zuidplein tot
kort voor de voorgevel van de Groote
Schouwburg naar de Gooilandsingel
waar zich het station Zuidplein zal be
vinden, op 1100 meter afstand van het
station Maashaven.
Dit station, het belangrijkste op de
linker Maasoever, moet men zich dus
denken recht tegenover de hervormde
kerk die als de Zuidplein-projecten
doorgaan zal moeten worden afge
broken.
Het wordt gecombineerd met een cen
traal autobusstation voor de lokale bus
sen op de linker Maasoever. Vijf lijnen
zullen hier hun begin- of eindpunt vin
den en haar routes zijn volgens een
voorlopig plan gedacht naar het centrum
van Groot IJsselmonde, Rijeroord
(zuid-west in Groot IJsselmonde), het
toekomstige station Lombardijen, Hey-
plaat, Pernis en Hoogvliet naar het eind
van de Sluisjesdijk en naar het indus-
rieterrein Waalhaven Z.Z. Een zesde
buslijn (Stieltjesplein - Pendrecht) heeft
er een halte.
Voor de particuliere autodiensten wordt
het station Zuidplein als een oplossing
gedacht, omdat zij daar hun eindpunt
kunnen vinden in plaats van aan het
Centraal-Station; dit voorkomt stagna
tie in de Maastunnel. De metro legt
de verbinding.
De stadsbussen kunnen omhoog rijden
tot een tussenverdieping, halverwege de
straat en de metroperrons. Ze kunnen
daar hun passagiers aan een lang perron
afzetten. Hierna rijden de bussen weer
naar de straat, waar onder het station
maximaal 16 vertrekperrons komen
Voor het overstappen is de tussenver
dieping via een hal en roltrappen met
de metroperrons verbonden.
Voor de automobilisten ligt de zaak
niet zo eenvoudig. Hoewel men hoopt
dat velen hunner een ritje met de metro
naar de City prefereren boven het
zelf toeren naar het stadscentrum, voelt
men het toch wel als een bezwaar, dat
de parkeercapaciteit van het Zuidplein
geheel tot hun beschikking komt. Bezoe
kers van dit zaken- en winkelcentrum
komen het eerst voor het hier parkeren
in aanmerking. Vandaar, dat er is ge
dacht aan het aanleggen van een groot
parkeerterrein nabij een toekomstig
station tussen Zuidwijk en Pendracht,
wanneer de metrolijn tot die wijken
wordt doorgetrokken. Zo zal het, voor
het zover is, nog wel behelpen zal zijn.
Aan het station Zuidplein komen ook
allerlei publieke voorzieningen.
Aan het eind van de denkbeeldige
reis gekomen, zal men zich wellicht
nog afvragen, waarom het station Zuid
plein niet meer komt aan het zuidelijk
uiteinde van de Mijnsherenlaan, zoals
aanvankelijk voorgesteld.
Zo zal de metrolijn door het
linker stadsdeel „golven". Ze
duikt op uit ,je Nieuwe Maas
(links) en volgt dan de parallel
weg om met een bocht langs „Pak-
huismeesteren" tussen Rijnha
ven Z.Z. en Korte Hillestraat het
station Rijnhaven te bereiken.
Vandaar wordt de Maashaven
O.Z. gevolgd, de Putselaan wordt
gekruist en dan wordt, tussen
Noordzijstraat en Marentakstraat
het station Maashaven bereikt.
Vandaar loopt het viaduct door
de hele Mijnsherenlaan, doch al
vorens het Zuidplein wordt be
reikt, slingert de lijn zich dwars
°?rt Wevershoekstraat achter
het flatgebouw om, langs de voor
gevel van de Groote Schouwburg
naar de Gooilandsingcl, waar het
voorlopig eindpunt, het station
„Zuidplein" is bereikt.
i j J1?? verband met de plannen
tot definitieve aanleg van het Zuidplein,
dat een winkelcentrum krijgt niet ten
noorden maar ten zuiden van de tun
neltraverse. Voorts moest men de ruim
te vinden om het autobusstation te doen
samenvallen met het metrostation waar-
toe in de Mijnsherenlaan geen gelegenheid
was. Tenslotte was het viaductbeloop
gericht op doortrekking door de Goe-
reesestraat, maar dit werd ongewenst
geacht, omdat dan de lijn veel te dicht
langs de woningen zou komen. Deze be
zwaren wogen zwaarder, dan het opof
feren van 28 -woningen en een winkel
aan de Mijnsherenlaan.
Schetsplan van de nieuwe opzet van het Centrum-Zuid. Geheel bovenaan, links,
het bestaande flatgebouw, in het midden, rechts van de nieuw aan te leggen ver
keersweg die het centrum middendoor deelt, het Ikazia-ziekenhuis. Het torentje
ernaast is het zusterhuis.
Door het afzwenken van de toekomstige metrolijn door het zuidelijk deel
van de Mijnsherenlaan naar de achterzijde van het flatgebouw aan het Zuid
plein zal een aantal huizen op de hoek van de Mijnsherenlaan en de Wevers-
hoekstraat moeten verdwijnen. Het zijn niet minder dan 28 woningen en een
winkel. Zij vormen op de Mijnsherenlaan een rij, genummerd 174 t/m 186.
De betrokken gemeentediensten hebben
functie en vorm van het plein grondig
-WESTZIJDE
onder de loep genomen en zijn tot de
overtuiging gekomen, dat het in augus
tus 1954 vastgestelde „uitbreidingsplan in
onderdelen" grondige wijziging behoefde.
Het ontwerp voor een nieuw plan is
thans in een grote kaart met toelichting
vastgelegd. Men is er zich daarbij van
bewust geweest, dat de centrumfunctie
van het Zuidplein belangrijker is gewor
den dan men zich aanvankelijk had voor
gesteld.
Bij de opzet van het nieuwe plan
moet men ermede rekening houden, dat
in de toekomst het Zuidplein en zijn
omgeving niet meer die rol in het in
terlokale en internationale verkeer
zal spelen als tot nog toe. De Van Brie-
nenoordbrug en van de Benelux-
tunnel nemen een deel over van de taak
van de Maastunnel, maar dan nog zal
deze tunnel nog wel ontoereikend blij
ken. De „Zuidelijke Randweg" om Rot
terdam-Zuid zal het karakter verkrijgen
van een rijksweg, waardoor eertijds voor
het grote, interlokale verkeer bestem
de wegen hun oude functie gaan verlie
zen.
De winkelvoorziening in dit stadsdeel
wordt onvoldoende geacht. Daarbij moet
worden gedacht, vooral voor de naaste
toekomst, aan voldoende parkeerruimte,
voor beschutte ruimte voor voetgangers
luifels ontbreken veelal en aan een
voldoende aantal centrum-winkels. Het
blijkt, dat Vlaardingen en Schiedam 6 jk
7 centrumwinkels hebben op 3500 inwo
ners; op datzelfde aantal heeft Rotter
dam-Zuid er 2 a 3. Vandaar dat de plan
nenmakers zijn uitgegaan van de ge
dachte, dat het winkelcentrum ruimte
moet bieden aan 100 tot 150 winkels w.o.
een paar kleinere warenuizen.
Het gedeelte van het plan, dat op de
hierbij afgedrukte kaart links ligt van de
nieuwe verkeersweg noord-zuid dwars
door het te verdwijnen „Brabantse Dorp"
is nog niet in onderdelen uitgewerkt.
Maar toch heeft men zich er al enkele
ideëen over gevormd. Zo denkt men
bijv. over het bouwen van winkels niet
meer op de begane grond maar in de
daarboven liggende bouwlaag.
In de opzet van het plan ziet men
ook, dat de hervormde kerk, het ver-
zetsmonument (Marini) en het door De
Bijenkorf geschonken expositiepavil-
joentje niet meer op de plaats kunnen
blijven, waar ze zich thans bevinden.
In het op de tekening aangeduide vak
A (tussen flatgebouw en Dordtselaan)
denkt men aan een politiebureau aan het
oostelijke uiteinde. Tussen dit bureau
en het flatgebouw kunnen dan woningen
komen met daarachter gelegen lage be
drijfsruimten.
Wel heeft het plan rechts van de nieu
we verkeersweg dus het gebied, waar
zich het Verzamelgebouw bevindt na
dere uitwerking gekregen. Aan de Stre-
velsweg, in directe aansluiting aan het
Verzamelgebouw, wordt gedacht aan
winkels met woningen. Op het binnen
terrein van deze bebouwing kunnen lage
bedrijfsruimten komen.
Het metroplan houdt in een opheffing
van lijn 9. Wanneer het eindppunt daar
van is opgeheven, aan de overzijde van
het Verzamelgebouw, kan er een winkel
bebouwing tot stand komen, gecombi
neerd met een kantoorflat van beschei
den afmetingen. r
Ten oosten van het Verzamelgebouw,
aan de zuidwest-zijde van de Dordtse-
straatweg wordt gedacht aan het stich
ten van een zg. part time school voor
leerlingen, die in nabij gelegen bedrijven
werkzaam zijn. Het blok ten zuiden van
het Verzamelgebouw en ten noorden van
de aan de Vaanweg, bestaande scholen
is bestemd voor bedrijfsvestiging met
daarboven kantoren. Ten zuidoosten van
dit blok komt het ziekenhuis Ikazia met
bijbehorend zusterhuis.
Meest zuidelijk, aan de groengordel,
zou een school komen. Met al deze'
plannen houdt verband de complete af
braak van het „Brabantse Dorp" en ook
enige bebouwing aan de Dordtsestraat-
weg. Deze weg, zo blijkt uit de kaart,
zal niet meer de belangrijke functie
houden welke hij nu bezit; de verbin
ding met de groeiende wijk Lombar
dijen zal voornamelijk via de Vaanweg
gaan.
OOSTZIJDE
De tekening stelt voor een dwarsprofiel van de Mijnsherenlaan met in het
midden het metroviadukt met één onderstenningszuil onder het midden
van de baan en twee eikaar passerende treinen er op.
Weer een nieuw plan is opgemaakt voor het definitieve aanzien van
i 61 Zuidplein, Een van de meest opvallende delen van dit ontwerp
s net winkelcentrum op niveau, dat het hart van het zuidelijk stads-
pl inhoud zal geven op een bijzondere wijze. Om tussen de gegeven
e9en, bebouwing en Metroviaduct de ruimte groter te maken, denkt
eu zich een soort plateau op dezelfde hoogte als de plaatskaartenhal
i an het station Zuidplein. Op dit hogere niveau komen winkels er
Plaats voor honderd tot honderdvijftig en onder het plateau is
TUimtp nnnr p.rneditie, ntaaaziinp.n. nnrlce>{>rr\lnntco>n *+nni>nrt*»<n n> H
j, - ruimte voor expeditie, magazijnen, parkeerplaatsen, stallingen e.d.
e' hooggelegen winkelcentrum zou niet één vlakke betonnen plaat
,ls fundering hebben. Er kunnen talrijke variaties worden aange-
VTnnVi- t-
■Jacht, met galerijen, doorkijkjes naar de begane grond -en speelse
instructies.
j De „zwevende winkelterrassen" zijn voor Nederland nieuw, maar
f Amerika vindt men dergelijke centra op verscheidene plaatsen. Ook
j1 het Engelse Coventry en in een voorstad van Stockholm. In deze
Jatste plaats is het winkelcentrum op niveau gecombineerd met een
ctrostation op een viaduct, zoals dit ook hier in Rotterdam zou kun-
gebeuren. Behalve ruimtewinst waarborgt een dergelijke voor-
"Cening een ongeitoord „zwerven en zwermen" van de winkelende
Jansen en voor de middenstand is hier het voordeel, dat men van de
e'ro uit direct de winkels kan bereiken.
EIGENLIJK HAD VOOR de rechtbank
van Bad Segcberg ccn medicinaal vak
boek terecht moeten staan, getiteld „Dif
fercntialdiagnosen der inneren Medi-
zin", geschreven door dc Zwitserse pro
fessor Dr. Robert Hegglin. Het wordt
in Duitse medische kringen hoog geschat
en veel gebruikt. Reeds is er een zeven
de druk in een grote oplage van ver
schenen. Maar het is een jonge arts.
vluchteling uit de Oostzone, kort geledon
noodlottig geworden. Hij raadpleegde
het, teneinde zich klaarheid te verschaf
fen aangaande een heel merkwaardig en
ongewoon ziektegeval.
De politieagent Heinz Lewerenz was
na een licht verkeersongeval ziek ge
worden, Heel eigenaardig ziek. Hij begon
opeens aan een ondragelijke dorst te lij
den. Elke dag dronk hij zes tot zeven
liter water. Zijn ziekte komt niet zo vaak
voor, maar is in de medische literatuur
wel bekend, als „Diabetes Dissipus"
De jonge arts Dr. F., die zich in het
ziekenhuis van Bad Segeberg de merk-
waardige zieke kreeg toegewezen, stelde
de diagnose, santen met de geneesheer
directeur. Deze bleek het volkomen met
hem eens te zijn. Hij had eerst met de
arts besproken, wat er gedaan moest
worden. Er zou een speciale, door het
medische handboek aanbevolen test wor
den toegepast. In het ziekenhuis was dit
nog nooit gebeurd.
De arts nam het handboek ter hand
en schreef een inspuiting met keukenzout
voor. In een oplossing van 25 pet. Dat is
niet gering, indien men in aanmerking
neemt dat het water van de Noordzee
van vier tot vijf pet. zout bevat, net
lichaam van een mens in totaal 120 gr
zout en de gemiddelde hoeveelheid, wel
ke de mens per dag tot zich neemt, niet
groter is dan 12 gram. De zoutoplossing
bevatte 80 gram zout.
Nadat de arts het toedienen van de op
lossing, welke aan het bloed van de oa-
tient toegevoegd moest worden, aan een
vrouwelijke arts had opgedragen, werd
dc patient onrustig en daarna viel hij in
zwijm.
Arts F. werd in staat van beschuldi
ging gesteld wegens het schoon onbewus
te, doch achteloze toebrenen van lichame
lijk letsel en tot 300 mark boete veroor
deeld. terwijl de aanklager 500 mark had
geëist. Bij het getuigenverhoor bleek,
dat de politieman "iet alleen een tijd
lang zijn geheugen verloren, maar te
vens een onuitstaanbaar humeur ge
kregen had.
Zijn vrouw beklaagde zich hierover
ten zeerste. Haar man wist zich. nadat
hij tenslotte als genezen uit het zieken
huis ontslagen was, waar men de kwa
lijke gevolgen van de onjuiste behande
ling uit de weg ruimde, zelfs niet de na
men van zijn bloedeigen kinderen te her
inneren. Hijzelf verklaarde, heel het ver
keersreglement totaal vergeten te heb
ben.
Of hij 't nu weer wist, vroeg de aankla
ger. Ja, antwoordde hij, ik heb het ech
ter van voren tot achteren weer uit het
hoofd moeten leren.
De geneesheer-directeur deelde mee,
altijd het volste vertrouwen in arts F.
te hebben gehad. Hij noemde wat deze
gedaan had, een geneeskundige fout. tot
zijn ontlasting aanvoerend, dat de patient
er geen nadelige gevolgen van ondervon-
Bij het Metro-station Zuid zullen
in totaal zes buslijnen per uur 9.450
passagiers kunnen afzetten en op
nemen. De tramlijn 2 kan bij de
Maashaven 6000 passagiers aanvoe
ren. Bij het station Rijnhaven kun
nen per uur maximaal 2700 passa
giers van de Metro overstappen op
twee buslijnen. De theoretische
aanvoercapacitcit van bus- en tram
lijnen naar de drie zuidelijke Me
trostations zal dus per uur 18.155
passagiers bedragen. In de praktijk
mag men dit aantal gerust verlagen
tot 13.000 per uur. De andere Me
troreizigers zullen arriveren te voet,
per fiets of brommer of met een
eigen auto. Voor de laatste catego
rieën zullen speciale voorzieningen
worden getroffen als parkeerplaat
sen en fietsenstallingen.
den had. Wat zijn onuitstaanbaar hu
meur betrof vroeger was de man vol
gens zijn vrouw de beminnelijkheid zel-
ve geweest en een uitstekend vader voor
zijn kinderen dit kon op de „Diabe
tes Dissipus" teruggevoerd worden. Het
zou met de tijd -vel verbeteren, meende
de geneesheer-directeur.
De hoofdoorzaak was een fout in het
medische standaardwerk geweest en
wel in de zesde druk daarvan. Daarin
was een zetfout ingeslopen, die niet ver
beterd was Er had 2.5 pet. moeten staan
er stond 25 pet.
De aanklager bracht hiertegen in, dat
arts F. had moeten beseffen, een derge
lijke dosis zout nooit te mogen toedie
nen. Al is dan het standaardwerk sen
soort bijbel voor de medici, die moeten
het toch met de nodige voorzichtigheid
gebruiken, er zelfs kritisch tegenover
staan. Arts F. heeft te veel op het hand
boek vertrouwd en niet voldoende op ziin
eigen inzicht. De verdediger gaf de kom
ma de schuld
UlOPLE IN
i Het toekomstige Zuidplein en zijn
omgeving, getekend over de be
staande situatie.
Men ziet, bovenaan de tekening,
hoe de rijbaan van de metro gepro
jecteerd is door een huizenblok aan
de MijnsherenlaanDe dikke stippel
lijnen geven aa.n, hoe de toekomstige
hoofdverkeerswegen zullen lopen.
De gestippelde vlakken zijn de ter
reinen, waarop een nieuwe bebou
wing is geprojecteerd. Naar men ziet,
liggen die voor een groot deel op het
gebied van het thans in afbraak zijn
de Brabantse Dorp", dat is weerge
geven tussen het Verzamelgebouw en
het toekomstige metro-station „Zuid-
plein".
Die bebouwing heeft allerlei be
stemmingen. In vak A, rechts van het
hoge flatgebouw, komen bijzondere
bebouwing, bedrijfsbebouwing en wo
ningen. In vak B (de helft van het
tegenwoordige open Zuidplein tussen
..Schuttershof' en de Groote Schouw
burg) komen bijzondere bebouwing
en kantoren. In vak C komen bijzon
dere bebouwing, winkels, kantoren en
woningen. De vakken D en E zijn
bedoeld voor winkels, kantoren, be
drijfsruimten en woningen. In vak F
komt alleen bijzondere bebouwing en
vak G is uitsluitend bestemd voor ivo-
ningen.
