Rumoerig welkom
voor VERWOERD
Geen nederlaag geleden
maar een zege geboekt
MASAI-KRIJGER GEESTDRIFTIG VOOR LUCHTVAART
OMA IN DE POLITIEK
Pater P, van Wersch S.CJ.
uit de Congo teruggekeerd
TREINBOTSING IN LONDEN
Duits schip VERGAAN,
opvarenden gered
Missionaris meermalen met
wrede dood bedreigd
Ook twee Zeeuwse schippers
beleven hachelijk avontuur
Vakorganisaties achter eisen
NTS- en omroeppersoheel
OP JAN SMUTS-VLIEGVELD
&aby mag Austra-
Hë niet verlaten.
GROTE VREUGDE IN MECHF.T F.N
B ij Wonderheden
over moord op
pater J. Tegels
Stormwind beukt de zee
Het huis waarin
wijwoner
Het weer
Vandaag is onderhandeld met
NTS en omroepleiding
DINSDAG 21 MAART 1961
bevangene ontvlucht
en weer gepakt
vHel maakt dodelijke
val uit raam
«M
12 pagina's
JOHANNESBURG, 21 maart
(Reuter, U.P.I.) Veertigdui
zend enthousiaste blanke Afri-
kaanders, voor het grootste
deel aanhangers van de Nationale
Partij, hebben gisteren premier
Hendrik Verwoerd een ovationeel
belkom bereid toen hij uit Lon
den terugkeerde in zijn vader
land. Eenentwintig saluutschoten
begroetten de minister-president
toen hij op het Jan Smuts-vlieg'
veld van Johannesburg de vlieg'
tuigtrap 'afdaalde. Verwoerd leg
de onmiddellijk een verklaring af,
Waarin hij zijn besluit verdedigde
om de Unie van Zuid-Afrika, wan
neer dit land een republiek zal
2Ün geworden, terug te trekken
als lid van het Engelse Gemene
best. „God heeft het geboden",
aldus Verwoerd. „Het is een
hogere macht die de beslissing
dat wij uit het Gemenebest zullen
treden heeft genomen".
°ns.
«Eerst paspoort in orde
Kortstondig avontuur
(Van onze Limburgse redacteur)
MECHELEN, 21 maart
Dodelijk vermoeid en totaal uit
geput van alie sinds medio februa
ri in de Congo doorstane ellende
is gistermiddag de Limburgse
missionaris pater P. van Wersch
SCJ in zijn ouderlijke woning,
hoeve Ten Hove aan de Eperweg
alhier, aangekomen. De geheel
onverwachte thuiskomst van pater
van Wersch pas enkele uren
tevoren was telefonisch bericht
ontvangen dat de missionaris in
Brussel was aangekomen ver
wekte bij al zijn dorpsgenoten en
speciaal bij zijn familieleden
(zeven broers en vijf zusters)
grote vreugde. Inzonderheid bij
zijn bijna 72-jarige moeder, mevr.
E. van Wersch-Eschweiier, die
wekenlang in grote spanning
heeft geleefd over het onzekere
j lot, van haar op 17 februari ge
vangen genomen priesterzoon.
Meelevende buren hadden de wo
ning inderhaast versierd en voor
zien van een royaal bord met het
opschrift Welkom Thuis, terwijl
heel het dorp druk vlagde.
Protectie van
Loendoela
Represaille
vronen is niet zo eenvoudig
W als u dertkt. Tienduizen
den houden zich bezig
met de zaken van het binnen
huis en in de lente spelen ze
samen met de vernieuwing in.
de natuur, de schoonmaak
woede en de commerciële expo
sities, die men beurs noemt.
Gedurende de tiendaagse voor
de woninginrichting" krijgt het
wonen alle aandacht. In dit
nummer wijden wij er een
tweetal pagina's aan.
Toenemende
bewolking
Op het vliegveld hadden zich overi-
Rens ook enkele honderden tegenstan
ders van de apartheidspolitiek verza
meld. Er ontstonden enkele korte ge-
Xechten tussen voor- en tegenstanders
V;
di
a" <le rassenwetten, maar de politie,
'e overal op voorbereid was, greep
*"eI in en was de situatie snel mees-
Wr.
g^ wwoerd stelde met nadruk, dat hij
Verantwoordelijkheid voor de in Lon-
in genomen beslissing volledig aan-
'at'dde. ..Een hogere macht leidde
Wij baden om iets dat voor ons
2ajWaardbaar zou zijn en wij_ waren
om
Jybze buiten het Gemenebest gezet, zon
der verlies van waardigheid. Ik geloof
at. wij uit de gebeurtenissen versterkt
hl,nu00rscllyn zb.n getreden. Wat wij
"v
rekbaar toen dat gebeurde. Èr is in
r9nden iets groots gebeurd. De repu-
^Hek Zuid-Afrika werd op vreedzame
ebben gedaan deden wij voor Zuid-
te en wi.i verdienen niet geprezen
OnaVolden- Er was £een andere keus".
i.?„r -pn waarlijk stormachtig applaus
heir, e Verwoerd: Zuid-Afrika
veit geen nederlaag geleden maar een
oerwinning geboekt."
„Het Gemenebest is veranderd",
zo vervolgde Verwoerd. „Wij hebben
de Afrikaander bevrijd van het juk
oan de Afrikaanse landen. Het Ge
menebest is nu een verzameling zwar-
|e naties geworden, die door Enge
land wordt geleid, maar die zwarte
0,A DNEY, 20 maart (Reuter)
van vr ee" ionketje van zes maanden
Paod<,rlan(lse ouders niet op een
I, Poort was vermeld van een Netler-
tuj familie die het per KLM-vlieg-
Anf fVan S.vdney zouden begeleiden naar
aut s ''am, hebben de Australische
de If Witen geen toestemming verleend
Paby te laten vertrekken.
jaar® puders van de baby, die vorig
Zicv u'f Nederland zijn geëmigreerd en
d0 zouden vestigen in Victoria, had-
te L- bes'oten naar het vaderland terug
clon n' Vader en twee kinderen zou-
ste Per boot reizen, moeder en de jong-
m,a Per vliegtuig. De dag nadat haar
ixeiu en de oudste twee kinderen van
echt Urne wal'en vertrokken, kwam de
D K110te om bij een verkeersongeluk.
vane baby werd opgenomen in het gezin
he £en Nederlandse familie van Veen,
heer Van Veen wist een andere
by hiiandse familie te bewegen de ba-
®.vdn ee to nemen °P de vliegtocht van
f)'a. j °y raar Amsterdam. De officiële
iq hfi'en voor de baby zullen nu eerst
rue worden gemaakt.
dip^I-O, 21 maart Een gevangene
°htvi he.angenis te Eygelshoven was
tiaur is na een kortstondig avon-
gevanWeer in handen van de politie
°htvr De man verdween zaterdag en
aUt0 UTldde die nacht in Sittard een
r'l°Pd deze auto is hij naar Roer-
S1Q
vertrokken, maar bij deze stad
4 o^p.
'eilfA wagen over de kop. De vluch-
'•"oif ef de auto onbeheerd achter en
?..v°et in de richting Venlo. Daar
he n 1 de volgende dag door de poli-
ii hoilg0llnuden en in arrest. gesteld.
a''°en verhoor bekende de man niet
°o]; de autodiefstal in Sittard, maar
Shfptt °n,vreemding van een paftij si-
tteh aldaar
<Q}r»r>T
H'k v2'EE, 21 maart Waarschijn-
hahPar i?eV°*ge van slaapwandelen is
p i elfiarig zoontje van de
V;!'i A- Kloet alhier uit het raam
J" eerste verdieping, van on-
"V0n meter hoog naar hemden
1 cn» ,Tlet de borst op de punt
^'as 1 hok terecht gekomen. Hel kind
hhnuddeUvjk dood.
naties aanvaarden Engeland niet
volledig." Zich speciaal richtend tot
de Engelssprekende Afrikaanders
zei de minister-president: ,,Ik weet
dat het u droef te moede was toen
u vernam dat de Unie haar aanvra
ge voor voortgezet lidmaatschap van
het Gemenebest introk. Maar ik ver
zeker u: Wij hebben onze vriend
schap met Engeland sterker ge
maakt."
De plechtigheden op het Jan Smuts-
vliegveld duurden ruim een uur. Be
halve door Verwoerd werd het woord
gevoerd door enkele leden van zijn Na
tionale Partij, door studenten, door we
duwen van generaals1 uit de Boerenoor
log en door oudstrijders uit de Boeren
oorlog. Elke spreker of spreekster over
handigde Verwoerd of zijn vrouw een
boeket bloemen.
Niet alleen op het vliegveld van Jo
hannesburg maar ook in de stad zelf
ontstonden gisteren gevechten tussen
voor- en tegenstanders van de apart-1
heidspolitiek. Mannen met zwarte sjer
pen om liepen door de straten van de
stad en droegen borden mee met op
schriften als: „Apartheid is een mis
daad" en „Het isolement is een straf".
Toen de betogers slaags raakten
met aanhangers van de Nationale Par
tij, mengden zich ook enkele tientallen
Bantoes in het gevecht. Maar de poli
tie was snel ter plaatse en dreef de
strijdenden uiteen. Er waren geen ge
wonden en ook werden door de politie
geen arrestaties verricht. Wel werden
gisteren in Kaapstad tien zwarte te
genstanders van de apartheidspolitiek
in arrest gesteld omdat zij in een tea
room hadden plaats genomen op stoe
len die uitsluitend zijn bestemd voor
blanken.
.A:;'.;
Urn-AU:::'': :K:'U ;:v:L:
Amerika heeft al enige tijd te maken
met een zekere rusteloosheid onder de
grootmoederlijketypen. In plaats van
kalm ,haar kleinkinderen te bederven
storten zij zich in de schilderkunst of in
de politiek. Dit is de 70-jarige Elizabeth
Gurley Finn. Zij is dezer dagen gekozen
tot voorzitster van de Amerikaanse
communistische partij. Om zich op haar
nieuwe taak voor te bereiden heeft zij
op eigen kosten een reis achter het
IJzeren Gordijn gemaakt. Zij heeft een
korte ontmoeting gehad met. premier
Nikita Khroesjtsjev. Haar eerste streven
zal zijn het ledental van de Amerikaanse
communistische partij thans om
streeks 10.000. zegt zij zelf aanzien
lijk op te voeren.
Een vreedzame ontmoeting tussen de Royal Air Force en krijgers van het Masai-volk in Kenya leverde deze foto op. De
Masai hadden zich nogal geestdriftig getoond over een luchtshow, die het 208e Squadron van de R.A.F. uit Nairobi boven
hun woongebied had uitgevoerd, en zij boden de Britse vliegers een groot feest aan. Een van de Masai-krijgers, in vol
ornaat, nam eens een kijkje in de c ockpit van een Hawker Hunter.
Ton overstaan van een overgelukkige
familiekring deed de missionaris zijn
triest verhaal. Op 17 februari om
streeks half negen 's avonds, een half
uur nadat in z(jn missiepost het offi
ciële bericht oVer Loemoemba's dood
was binnengekomen, werd de Lim-
nurgse missionaris, sinds 1959 als
pastoor werkzaam in de uitgestrekte
missiepost Kolé (een gebied met een
oppervlakte van Maastricht tot Gro
ningen) door een stel rebellerende
Loemoembagezinde soldaten uit de
Congolese Oostprovincie zuiver als
represaillemaatregel op wrede wijze
gevangen genomen. De missionaris,
die nog kans zag bet in de kapel van
zijn missiepost bewaarde H. Sacrament
te nuttigen, werd van al zijn bezittin
gen beroofd, met touwen vastgebonden,
ruw meegesleurd en later per auto
overgebracht naar een smerige ge
vangenis. Hier verbleef deze priester
drie weken lang gedurende welke hij
zwaar werd mishandeld. „Ik kreeg er
meer slaag dan eten en moest half
ontkleed op een coude betonnen vloer
liggen", aldus pater van Wersch.
Nog erger dan deze folteringen was
de ondraaglijke spanning, die deze
Limburgse missionaris samen met
acht andere gevangenen, Belgische
militairen, moest doormaken.
Groot was de materiele schade toen een forensentrein gistermorgen in hel Cannon,
slation in Lenden tegen een lege goederentrein botste. Het aantal (licht) gewonden
bleef beperkt tot vijf personen.
Tot twee keer toe .verden zij door
gendarmes van een communistische
districtsbestuurder met de dood be
dreigd, .naar juist op het laatste
nippertje in het zicht van het vuur
peloton werden zij door tussenkomst
van generaal Loendoela en een aan hem
ondergeschikte kapitein van het rebel
lenleger gered. Eveneens dank zij de
protectie van generaal Loendoela, over
wiens menselijk optreden pater van
Wersch zeer te spreken is. kwam de
missionaris op 1 maart vrij. Op zijn
missiepost vond h(j niets meer van
zijn bezittingen terug, uitgezonderd
zijn Miskelk, die nog tijdig door zijn
boy in veiligheid was gebracht.
Het ontslag uit de gevangenis be
tekende overigens nog niet het einde
van de ellende, want op 11 maart
werd pater van Wersch opnieuw door
rebellerende Loemoem ba-aanhangers
lastig gevallen. Zij waren vast van
plan de in hun ogen als spion en
parachutist van België beschouwde
priester de folterdood (de foiterwerk-
tuigen waren reeds in gereedheid ge
bracht) te doen ondergaan, maar ge
lukkig kon de legerleiding van generaal
Loendoela ook toen weer deze snode
opzet verijdelen. Pater van Wersch
kreeg enkele dagen later, namelijk
afgelopen zaterdag, ver of de Congo te
verlaten onder voorwaarde evenwel,
dat hij aan de vertegenwoordigers van
de Loemoemba-gezinde regering Gi-
zënga de stellige belofte zou doen
weer naar zjjn missiepost terug te
keren. Pater van Wersch heeft aan
deze voorwaarde voldaan en is vast
van plan na een verblijf van zes
maanden in zijn vaderland weer naar
de Congo terug te keren. „Hopelijk",
«'Uns r"»t tMlnze littekens eeteken-
de missionaris, ,,is de toestand dan
verbeterd".
Zaterdagmorgen vertrok pater van
Wersch met een Congolees vliegtuig
van Stanld^stad naar Leopoldstad.
Van daaruit ondernam hij eveneens per
vliegtuig de reis naar Brussel. Hier
arriveerde hij gistermorgen omstreeks
negen uur. De procurator van de
paters Passionisten, die tevergeefs op
leden van zijn congregatie stond te
wachten, bracht de totaal berooide
Limburgse priester, die niets anders
meer bezit dan een tropentoog, naar
het college van de priesters van het
H. Hart te Tervuren.
Over de moord op pater Tegels,
de eerste in de Congo omgekomen
Nederlandse missionaris, zjjn tot nu
toe in ons land nooit bijzonderheden
bekend geworden. Pater van Wersch
daarentegen vernam deze bijzonder
heden wel, o.a. van Congolese oog
getuigen. Volgens hen heeft de
moord pp pater Tegels zich als volgt
toegedragen. Dronken Loemoemba-
soldaten eisten van pater Tegels
logiesgeiegenbeid. De Limburgse
missionaris voldeed aan dit bevel en
stond aan de militairen de school af.
De volgende dag, toen ook in Basoko
het officiële bericht over Loemoem
ba's dood was ontvangen, kwam een
dronken woesteling met een groot
mes op pater Tegels toegelopen toen
deze uit de kerk kwam. Uit represail
le voor de dood van Loemoemba
dreigde de Congolees de priester te
zullen neersteken. Pater Tegels, die
niet voor een kleintje vervaard was,
sloeg de woesteling het mes uit de
hand en trok zich terug in z(jn
missiepost. Aan zfin confraters, twee
Italiaanse priesters en de Nederland
se pater B. Thjjssing, gaf hij de raad
de deuren van de missiepost goed
te grendelen. Een alleszins gerecht
vaardigd advies. want even later
gingen enkele militairen tot de aan
val over.
Zij dreigden de missiepost totaal te
zullen vernielen, als pater Tegels niet
naar buiten zou komen. Om te ver
hinderen dat zijn confraters in moei
lijkheden zouden geraken, voldeed
pater Tegels aan lit verzoek en werd
kort daarop neergeschoten. Een woes
te menigte danste opgewonden rond
(Van onze correspondenten)
LEEUWARDEN, 2J maart In
zwaar stormweer is de bemanning van
de tankboot „Purfinp 28" er gister
middag op het IJsselmeer in geslaagd
de vijf opvarenden var het Duitse
motorschip „Blankenese" uit de hoog
opslaande golven te redden.
De 891 ton metende ..Blankenese"
was met een lading slakken op weg
van Amsterdam naar Emden, toen
tussen Enkhuizen en Lemmer het
schip door het stormgeweld in moei
lijkheden geraakte. Door het ontbreken
van dekkleden liep het overslaande
water de ruimen binnen en deze liepen
zo snel vol, dat het vaartuig ai spoedig
in zinkende toestand kwam te ver
keren. Toen de bemanning, bestaande
uit kapitein Willy Vierkant uit Ham
burg, machinist Gustav Meie met zyn
vrouw en ;oon en de loods, de heer
v.Zwoi uit Amsterdam, zich wilden
redden in de sloep, sloeg deze in de
kokende golven om. De zich in de
buurt bevindende tanker „Purfina 28"
van de Gebr. Haas uit Bergen op
Zoom, die een ander schip, dat zware
slagzjj maakte naar Lemmer escor
teerde, kon spoedige hulp bieden. De
bemanning ervan slaagde erin de
drenkelingen, zij het met zeer veel
moeite, behouden aan boord te krijgen.
Van de gezonken „Blankenese"
spoelden gistermiddag aan de Friese
kust in de buurt van Lemmer reeds
de stuurhut en een hoeveelheid wrak
hout aan. De geredde bemanning van
het Duitse schip kon in een hotel te
Lemmer worden ondergebracht.
VLISSINGEN De 21-jarige schip
per C. J. Hoogenboom uit Middelburg
en de 64-jarige opstapper L. Stoffers
uit Terneuzen hebben gistermiddag
op de Westerschelde voor de Beve-
landse kust enkele benauwde uren be-
'ccfd. De 330 ton metende motorspits
„Eva" waarop zij voeren, kwam door
de harde wind en de hoge golven
zodanig in moeilijkheden, dat de man
nen het schip moesten verlaten. Met
een reddingssloep wisten zij de wal te
bereiken.
Pater P. van Wersch S.C.J. terug in de
huiselijke kring.
fraters, die zich op zolder hadden ver
schanst, bleven ongedeerd en konden
vele uren na het gebeurde het stoffe
lijk overschot van missionaris Tegels
op het kerkhof van Basoko begraven.
Bijzonder verheugd was pater van
Wersch over het nieuws, dat hem
te Brussel bereikte. Daar vernam hij
namelijk, dat de acht met hem ge
vangen genomen en zwaar mishan
delde Belgische militairen eveneens
zouden zijn vrijgelaten.
Verenigde Staten President
Kennedy heeft het Congres verzocht
een aanvullend bedrag van ongeveer
elf miljoen dollar ter beschikking te
stellen ten behoeve van de USIS, de
United States Information Service
(voorlichtingsdienst) in Afrika en
Latijns Amerika. Op de oorspronke
lijke begroting voor 1961 is voor de
USIS al een bedrag uitgetrokken van
118 miljoen dollar. (Reuter)
Met niets ontziend geweld beukte
golf op golf het met zand geladen
schip. Het water stroomde de machine
kamer binnen en dreigde het schip te
doen zinken. Van de wal af had men
inmiddels reeds waargenomen, dat de
„Eva in ernstige moeilijkheden ver
keerde. Het schip geraakte meer en
meer uit de koers en voortgedreven
door de stormachtige zuidwesten wind
sloeg de „Eva op een ver in zee
lopende strekdam. De schipper seinde
naar een passerende zeeboot. dat hij in
nood was geraakt.
Inmiddels waren het bergingsvaar-
„Zeeleeuw" en de sleepboot
„Blankenburg" uit Vlissingen en de
reddingboot „President Wiersma" uit
Breskens uitgevaren om assistentie te
verlenen. De toestand werd echter al
spoedig zo kritiek aan boord, dat schip
per Hoogenboom en opstapper Stoffels
besloten te trachten met een reddings
sloep de wal te bereiken. Na een
spannende tocht kwamen de zeelui
veilig maar doornat in Borsseie aan.
De „Zeeleeuw" heeft de „Eva" in de
loop van de avond de haven van
Hoedekenskerke binnengesleept.
'iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimmiiiiiimmiiiiHiiiiiimHiiiiiiiiiiiiii
iiiiHiiniiiiiiiiiiiiiiimiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Verwachting tot woensdagavond
(opgemaakt te 11.15 uur)
Aanvankelijk opklaringen, afgewis
seld door enkele buien en matige
tot zwakke noordelijke wind. Mor
gen van het westen uit toenemende
bewolking en wind krimpend naar
zuidwest tot west. In het binnen
land op de meeste plaatsen nacht
vorst, morgen overdag dezelfde tem
peraturen als vandaag of iets hogere.
Morgen:
Zon: 6.40-18.56. Maan: 9.54-0.35
Nieuwe luchtdrukdalingen bij IJsland
kondigen de ontwikkeling van een vol
gende storing aan, waarvan het zich
laat aanzien, dat deze een baan be
schrijft die verder van ons land verwij
derd blijft dan zijn voorganger.
De warmtefrontbewolking er van zal
met enige regen morgen van het wes
ten uit komen opzetten en de wind
krimpt naar zuidwest. Maar voordien
passeert vannacht een rug van hoge
druk waarbij bijna overal op nachtvorst
gerekend kan worden.
Over het algemeen worden iets hogere
middagtemperaturen bereikt.
Station Weei
Lien deloei
Vpenburg
Viissineen
üeide
□e Bin
Twente/
Ë'ndhoVen
Z.-Limbun
Stuckholm
Oslo
Kupenrmgei
Londen
4mst**rn«n
Brussel
Luxemhurt
Parijs
Nice
Berlijn
Vl'inener
Jenéve
Wenen
Rome
Ajaccio
Madrid
hagelbui
hagelbui
licht bew.
regenbui
licht bew.
regenbui
half bew.
regenbui
licht bew.
onbew.
regenbui
licht bew.
regenbui
regenbul
half bew.
zw. bew,
onbew.
zw. bew.
sneeuw
zw. bew.
geh. bew.
regen
geh. bew.
regen
max min aeersi.
temp temp afgei.
gisteren z4 iur
(Van onze radio- en tv-redactie)
HILVERSUM, 21 maart De hoofd
bestuurders van de HKVV, Mercurius
en de Christelijke Beambtenbond, resp.
aangesloten bij de KAB, het NVV en
het CNV, "hebben gisteravond lang
durig beraadslaagd in restaurant De
Karseboom alhier over de vraagstuk
ken betreffende de lonen en de arbeids
voorwaarden van het NTS- en omroep-
personeel.
Na afloop werd hel volgende com
muniqué verstrekt. „De groepsraden
van de NTS, de personeelsvertegen-
woordigers van de omroepinstellingen
en van de TV-secties der omroep-
yortn
totale NTS- en omroeppersoneel, heb
ben met instemming kennis genomen
van de uitgewerkte voorstellen van de
drie vakorganisaties inzake herziening
der arbeidsvoorwaarden. Deze arbeids
voorwaarden zullen dinsdag 2 maart
met de leiding van de omroeporganisa
ties en de NTS in onderhandeling wor
den gebracht. De nadrukkelijke eis van
het personeel werd tot uiting gebracht
namelijk dat de door de organisaties
ingestelde voorstellen onverkort moe
ten worden gehandhaafd."
Nadere toelichting op dit communi
qué werd van de zijde der vakorgani
saties niet gegeven. Nieuw is echter
dat niet alleen de eisen van het NTS-
personeel, maar ook die van het om-
