Omzet Hoogovens steeg in
1960met 23, winst met 53 pet.
Vertrouwen in afeetmogelijkheden
voor producten
Revaluatie zal winstmarges
verkleinen
Hoogovens hebben eind 1964
19.000 thans14.500)
mensen nodig
Interessante studie over
Franse priesterroepingen
mmm
GEEL TJE KANARIE GAA T
-DE WIJDE WERELD IN-
BASKENLAND
A G A O i H
9000 werknemers
aan te trekken
Missionarisleven is nog favoiiet
-De vergulde kooi springt open-
V B
Techniek
DE PRIESTER EN DE LEEK
Nobelprijswinnaar
prof. Bordet overleden
.mmmmmsm
GRIJSJE,
het ijdeltuitje
ZATERDAG 8 APRIL 1961
De Koninklijke Nederlandsche Hoogovens en Staalfabrieken be
haalden in het jaar 1960 een omzet aan derden van f 697
miljoen tegen f 566 miljoen in 1959 een stijging van ruim
23%. Het voordelig saldo bedrijfsrekening bedroeg in het afgelopen
jaar f 172,5 miljoen tegen f 123,3 miljoen in 1959, een stijging van
bijna 40%. De winst steeg met niet minder dan ruim 53% tot f 96
tniljoen tegen f 62,6 miljoen in 1959. Van de winst wordt in bedrijf
gehouden f 68 (45) miljoen of 70,8% (71,9%), zodat is te verdelen
f 28 (17,6) miljoen, zoals bekend wordt weer 20% dividend uitge
keerd evenwel over het verhoogde gewone kapitaal van f 128.965.000
(77.334.000). Ook in 1960 waren bijna alle produktie- en afzetcijfers
Van de bedrijven in IJmuiden aanzienlijk hoger dan het vorig jaar,
aldus de directie in haar jaarverslag. In vrijwel alle bedrijfsonder-
delen werd op maximale bezetting gewerkt. Het verheugt de directie
te kunnen constateren, dat de capaciteitsvergrotingen, die in het
Verleden hebben plaats gevonden, zo produktief werkzaam Konden
zijn. Gemeten aan de ruwijzer- en ruwstaalproduktie was de bedrij
vigheid 18% resp. 17% hoger. De omzet steeg met 23%, de kosten
Per ton zijn voornamelijk door de grotere produktie gedaald, met
het gevolg dat de winst met 53% toenam. De naoorlogse groei ging
dus ook in 1960 onverminderd door.
Revaluatie
Produktie en afzet
278
met
Financiën
v.ask?nis' va" U"i0" ,des S
Nieuwe Beeldzegels
Een verdere vergroting van de ca
paciteit tot 1,9 min. ton ruwstaal per
Jaar (in 1962 te bereiken) is in uitvoe
ring. in het jaarverslag over 1959
werd reeds vermeld, dat met naar
Verhouding geringe investeringen de
staalcapaciteit vergroot zal kunnen
Worden tot ca. 2,7 min. ton per jaar,
Welk cpfer echter volgens de laatste
Vizichten gesteld kan worden op ca.
min. ton per jaar. Als eerste fase
biertoe werd eind 1960 besloten de ruw-
aalcapaciteit te vergroten tot 2,45
riun. ton per jaar (in 1964 te bereiken).
(Joals bij de aankondiging van deze uit
breidingsplannen destijds uitvoerig is
uiteengezet, houdt de stap van 1,9
baar 2,45 min. ton een wezenlijke ver
andering van het produktenassortiment
m, nl. het betreden van het gebied der
met-platte produkten.
De gevolgen
gulden, zijn op het moment waarop
van de revaluatie van
het verslag geschreven werd nog
slechts ten dele te overzien. De direc
tie meent, dat tengevolge van deze
maatregel de winstmarges voor de
Hoogovens, die zowel in de E.G.K.h.
ais m de export naar derde landen con
currerend moeten blijven, over het ge
heel genomen kleiner zullen worden.
ni6n zo Ja welke voordelen voor de
onderneming hier tegenover staan, kan
men nog niet beoordelen.
De produktie van de Hoogovens blijkt
hit de volgende staat:
1959 1960
1.142.464 1.347.253
141.081 161.773
1.376.777
936.139
440.638
27.894
345.199
1.609.399
974.099
635.300
29.573
403.635
IS
(in tonnen)
fhwijzer
w.v. voor export
stalen blokken
W.v. martinstaai
oxystaal
«cgoten buizen
b'kke platen
Saslevering
Gemeenten (min. m3) 220
Gedurende het verslagjaar
ïfr hoogovens geproduceerd. De ruw-
zerproduktie steeg met 18 pet., het
begrote deel van de stijging was he-
^kti voor* verhoging van de staalpro
Zowel op de binnenlandse ruwijzer-
?olrkt als in de export ondervindt men
sp ~teeds de concurrentie van Engel
ce'm^bidnfrikaanse en Spaanse procl -
v> en van enkele landen ten oosten
19rJ> het ijzeren gordijn. In de loop van
de hevigheid van deze concur-
afzii echter afgenomen waai door de
liikl Van ruwijzer t.o.v. 1959 gemakke-
stanf werd. De uitbreiding van de oxy-
iuph Pr°duktie in vele landen is hierop
öp 0 van invloed geweest, omdat bu
u!1 Pr°cédé in vergelijking met het
bry'^nprocédé veel ruwijzer wordt ge
stekt Produktie van de buizengieterij
hoiïii
Km..»11, hoeveelheid staal werd het
Het jdeeI aan Breedband /ele'v'®^' trouwt nierm
rh- andere deel ging naar de waise- verslag van Hoogovens.
J v°or dikke platen. 1
De staalmarkt in het E.G.K.S.-gebied
in 1960 kan over het algemeen als goed
worden bestempeld. De vraag naar
walserijprodukten was groot, terwijl
de prijzen stabiel bleven. Een uitzon
dering hierop vormden de prijzen voor
scheepsplaat, die in verband met de
verminderde vraag daalden. Dienten
gevolge heeft men de lijstprijs voor
scheepsplaat half november j.l. ver
laagd met 35 per ton. Daarentegen
waren de afzetmogelijkheden van ove
rige dikke plaat in de Gemeenschap in
1960 bevredigend. De export van wal
serijprodukten naar de zgn. derde lan
den, met uitzondering van blik, ging
in de loop van 1960 kwantitatief ach
teruit bij dalende prijzen. Hierbij moet
worden bedacht
de E.G.K.S.-lan-
den in 1959 bijzonder grote hoeveelhe
den in derde landen konden afzetten,
voornl. tengevolge van de staking in de
Amerikaanse staalindustrie. Tegen het
eind van 1960 en in de eerste maanden
van 1961 zijn de exportprijzen, in ver
band met de inmiddels stérk toegeno
men opdrachten, weer gestegen, met
uitzondering evenwel van de prijzen
van dunne plaat. De afzet van
scheepsplaat en dikke plaat op de Ne
derlandse markt is in verhouding tot
1959 toegenomen. De daling van het
aandeel van de Nederlandse markt in
de totale afzet van dikke plaat is daar
door vrijwel ongedaan gemaakt. De af
zet van dikke plaat beliep in 1960:
405.000 ton tegen 361.000 ton in 1959,
hiervan werd 79 (72) pet. afgezet in
Nederland, 2 (onv.) pet. in overige
S.G.K.S.-landen en 19(26) pet in de
derde landen.
Mede op grond van de gang van za
ken in de eerste maanden van liet lo
pende jaar heeft men vertrouwen in de
afzetmogelijkheden voor de produkten
in 1961.
Vooral tengevolge van vergrote gas
levering aan Amsterdam steeg de to
tale gaslevering met ca. 27 pet. in 1960.
De prijs van het gas onderging een
niet onbelangrijke daling.
De. omzet van Hoogovens, Breedband,
Mekog en Cemij bedroeg in 1960, incl.
onderlinge leveringen, 1.390 (1.126)
min. en exol. onderlinge leveringen, 988
(796) min., en die van Hoogovens en
Breedband excl. onderlinge leveringen
895 (715) min. De produktie van Me
kog bedroeg in 1960 (zuivere stikstof
in kunstmeststoffen) 104 877 (98.643) ton
en van Cemij 731.853 (607.322) ton ce
ment.
De investeringen in de fabriek, ge
richt op een ruwijzerproduktie van 1.4
min. ton en een ruwstaalproduktie van
1,6 min. ton per jaar, zijn in 1960 vol
tooid. De uitvoering van het begin 1960
aangekondigde investeringsprogramma
ter verhoging van de ruwijzer- en ruw
staalproduktie tot resp. 1,7 min. en
1,9 min. ton per jaar verloopt naar
wens. In december werd, zoals be
kend besloten verdere uitbreidingen
ter hand te nemen.
Voor Hoogovens en aangesloten on
dernemingen werden in 1960 voor ruim
200 min. aan bestellingen geplaatst,
waarvan meer dan de helft in Neder
land.
Bepaalde hypothesen als uitgangspunt
nemend, worden de daarbij behorende
investeringen in vaste activa in de jaren
1961 t.m. 1967 geschat op rond 1 miljard.
Hierbij is tevens rekening gehouden
met de noodzaak van normale vervan
gingen en onderhoud der bedrijfsinstal-
laties, die belangrijke bedragen zullen
vergen. Voorts heeft men een raming
gemaakt van de bedrijfskapitalen, die
met de dan tot 3 miljoen ton ruwstaal
per jaar gestegen produktie netto cor
responderen, alsook van de financiële
consequenties verbonden aan de toene
ming van de behoefte aan woonruimte
voor het personeel. Rekening houdend
met een zekere daling van de liquide
middelen zal het saldo van de muta
ties in deze posten naar schatting te
verwaarlozen zijn.
De totale behoefte aan nieuwe geld
middelen blijft, dus in de orde van
grootte van f 1 miljard. Door de in
vesteringen zullen de afschrijvingen,
berekend volgens het normale schema,
in deze periode niet onaanzienlijk stij
gen. Aangenomen, dat de afschrijvin
gen verdiend worden, zal dit een bedrag
van ca. f 500 min., dat is 50 pet. van
de het in deze jaren in vaste activa
te investeren bedrag, ter beschikking
doen komen; in de afgelopen 7 jaar
bedroeg dit percentage 40. De resterende
ƒ500 min zal uit andere bronnen moe
ten worden gefinancierd, een kwantifi
cering daarvan mag men thans niet ver
wachten, daar deze o.m. een concrete ka
ming van winst en winst-besteding n
voorts een prognose van de belasting
wetgeving over een periode van zeven
toekomstige jaren zou inhouden. Toch,
aldus de directie, geeft het voorgaande
wel een beeld van de orde van grootte
van de eventuele financieringsbehoefte,
leze blijft onder de geschetste omstan
digheden tot aanvaardbare proporties
beperkt.
Eind I960 werkten bij Hoogovens en
aangesloten bedrijven 14.500 personen
of ca. 1200 meer dan per uit '59. In
het kader van de aangekondigde uit
breidingen zal dit aantal per uit. 1964
ca. 19.000 diener te bedragen. Beke
ning houdend met het verloop bete
kent dit dat men naar raming tot eind
'04 ongeveer 9.000 werknemers zal
moeten aantrekken. Deze werving zal
veel inspanning vergen, doch men ver
trouwt hierin te zullen slagen, aldus
n.pARl,jS) apri, (KNP) Men kan
km ,7'®KSen dat het persoonlijk contact
«net priesters bijzonder intens
heef? ?chts ('rie van de honderd leken
een 'n «even ernstige relaties met
Dm, Cr,ester". Dit stelde Jeaii-1 ierre
T^ois-Dumée, onder-directeur van de
informations Catholiques Internationa
le rid en:; een conferentie van pries-
»r- en reliff-ieiizpn in Toulouse. Onüei
■J® Benoor waren vele aartsbisschoppen
b «Shoppen uit MUldeii-KranUryk.
pp, i Van het congres (de jaarUik. J
n s.!'' onderzoeken wat door P"®®1®™
ckloosterlingen gedaan kan w®rden
itw meer 'oepingen voor het geesleUlI-e
la, 1 te kweken. Dubois-Dumée ging
in op de bestaande mening on-
L, f de gelovigen over het pnester-
HI°o»tei leven.
Vn?;e journalist ,die zijn enquates en cr-
zoi gen ui Frankrijk ter sprake bracht,
p®'. dat voor de Fransman de priester
..sympathieke, eenvoudige en be
gaafde mens" is. Ruim tachtig pro*
oent van de ondervraagde gelovigen
Vertelde nooit enige ontgoocheling van
priester te hebben ondervonden. UOK
was men in het algemeen van oordeel,
dat de Franse priesters voor hun taaK
berekend zijn. Maar men was wel vrij
f'gemeen van opvatting, dat de pries-
zich te veel van alles afzijdig houdt.
Et) moet zich meer onder de anderen
begeven. Moet hij nu ook zijn toog ver
wisselen voor burgerkleren? Neen, men
hecht veel waarde aan die toog, ten de
le als symbool, ten dele ook als „folklo
ristische aardigheid
De onderzoekingen hebben ook aange
toond, dat de roepingen voor het mis-
sionarisleven nog altijd in de meerdei-
beid zijn. Vooral de landelijke milieus
ziin bijzonder begaan met de eenzaam
heid die de plattelandspastoors ten deel
valt' Dat is waarschijnlijk een van de
redenen dat roepingen in kleine pa
rochies zo zeldzaam zpn. Nu komt daar
in verbetering ten gevolge van een ver
andering in de maatschappelijke struc
tuur.
Dubois-Dumée is van mening, dat men
bij het spreken over klooster en pries
terroepingen te veel naar de menselijke
en liefst nog naar de romantische kant
kiikt en het bovennatuurlijk aspect ver
waarloost. Hij is ook van opvatting, dat
de plicht tot gehoorzaamheid voor jon-
„pns en meisjes een essentieel beletsel
vormt om priester of religieuze te wor
den Voorts meent hij dat meer aan
dacht aan roepingen van broeders en
kloosterlingen niet-prlester moet worden
^Ziirf conclusie voor Frankrijk was,
dat de malaise in de roepingen veel meer
ta wüten is aan het gebrek aan helder
inzicht dan aan het gebrek aan kracht:
dadise middelen. Vandaar dat zelfs bp
hen die het meest afkerig zijn, altijd
een' vraagteken, een waarom en een
min of meer bewuste afwachting blijven
bestaan.
Naast de reeds in dienst zijnde 150
Italianen, heeft men besloten nog een
200-taJ aan te trekken. De woningcon
tingenten zijn onvoldoende om aan de
gestegen behoefte te voldoen. De snel
le ontwikkeling van de IJmond, aldus
de directie kan alleen op bevredigende
wijze worden gerealiseerd, indien de
gemeenten voor de uitvoering van hun
taak voldoende steun en middelen ont
vangen van de landelijke overheid
Men denke hierbij niet alleen aan wo
ningen, doch ook aan voorzieningen die
voor een harmonische opbouw van de
gemeenten en de streek verbindingen no
dig zijn.
De personeelskosten bij Hoogovens
hebben in 1960 bedragen 80,9 (66 0)
min. en bij Hoogovens en aangesloten
bedrijven (Mekog, Cemij en Breed
band) ƒ118, 3 (96,4) min. In deze cij
fers zijn niet begrepen de statutaire
uitkering aan het personeel, buitenge
wone dotaties aan de pensioenfondsen
etc. De loonkosten zijn t.o.v. het vorig
jaar, voornl. als gevolg van de grotere
personeelsbezetting, gestegen.
Medio 1961 zal bij het bedrijvencom
plex de normale werktijd maximaal 45
uren per week bedragen. Teneinde de
hieruit voortvloeiende lasten te com
penseren, zijn bedrijfsorganisatorische
maatregelen genomen. Verder heeft
men op grond van de ter zake ge
maakte afspraken de medewerking van
het personeel ingeroepen om in de
kortere werktijd evenveel te presteren
met name door gezamenlijk te streven
naar verhoging van de produktiviteit.
De ondernemingsraad heeft daarbij
zijn volle steun toegezegd.
BRUSSEL, 7 april (ANP) De Bel
gische hoogleraar Jules Bordet, die in
1919 de nobelprijs voor geneeskunde
won, is donderdagmiddag in zijn wo
ning in Elsene bij Brussel overledpn
Prof. Bordet werd in 1870 in bet Bel
gische plaatsje Zinnik geboren. Na ziin
promotie tot doctor in de geneeskunde
aan de Vrije Universiteit alhier was
hij vele jaren verbonden aan bet Pas
teur-instituut eveneens alhier na van
1894 tot 1901 te hebben gewerkt op het
Pasteur-instituut in Parijs.
Zijn wetenschappelijk werk was
vooral gericht op de studie van be-
smettingselemenlen en de reacties van
het organisme op microben. Hij is de
ontdekker van de microbe van de kink
hoest alsmede van de hemolytieke se
rums en de serodiagnostiek van de be
smettelijke ziekten.
Albanië Ex-koning Zog van Al
banië is gisteren naar een ziekenhuis in
Suresnes, een voorstad van Parijs over
gebracht. Hij lijdt aan een leverkwaal en
maagzweren. Volgens de artsen is zijn
toestand ernstig. Ex-koning Zog, die
in 1939 zijn troon verloor, is 66 jaar
oud. (UPI).
ÜJ
i
In een prachtig vergulde kooi woonde
een geel vogeltje, dat Geeltje Kana
rie heette. Hij had een licht en vro
lijk stemmetje en als hij aan het
zingen was, hielden de mensen hun
mond. De mensen hielden var. Geeltje
Kanarie. Daarom hadden ze hem zo'n
mooie kooi gegeven Daarom kreeg hij
iedere dag lekkere zaadjes om te eten
en fris water om te drinken.
Maar Geeltje Kanarie keek naar bui
ten, waar de hoge pereboom stond. Hij
zag in de verte de kerktoren met het
gouden haantje erop. En hij dacht: wat
moet het heerlijk ztfn in de w(jde wereld
waar de pereboom al zo groen is en het
haantje van de kerktoren van zuiver
goud. Kon ik toch maar weg uit mijn
kooitje. Kon ik toch maar de wijde we
reld in.
En op een morgen, toen het raam
wijtl-open stond, morrelde Geeltje Kana
rie net zolang met zijn snavel aan het
deurtje tot het plotseling openwipte.
Toen vloog Geeltje Kanarie zijn vergul
de kooitje uit en hij voelde zich heel
blij, want de wijde wereld lag voor hem
open.
In de pereboom zat juffrouw Merel.
Hallo, zei Geeltje Kanarie uitgelaten.
Maar juffrouw Merel zei: ben jij niet dat
vogeltje, dat altijd in dat vergulde kooi
tje bij de mensen zat? Zeg eens vriend
je, mag jij zomaar naar buiten vliegen?
Weten de mensen daar van?
O ja, ik heb mijn vrije zaterdag van
daag, zei Geeltje Kanarie, want daar
had hjj bij de mensen de laatste tijd nog
al eens over horen praten.
Waar moet het naar toe, als zelfs de
gele vogeltjes een vrije zaterdag gaan
houden? zei juffrouw Merel. En ze vloog
kop-schuddend weg. Daardoor zag ze
niet, dat er wat vreemds gebeurde met
het gele vogeltje. Het had voor het eerst
van zijn leven gejokt en van schaamte
kreeg het een vuurrode kleur. Nu was
Geeltje Kanarie plotseling een rood vo
geltje geworden.
Maar beneden, onder aan de pere
boom, kwam een grote, grijze kat aan
geslopen. Hij had Geeltje Kanarie daar
zien zitten en hij dacht: zulke wonder
lijke vogeltjes vang ik niet alle dagen.
Daarom sloop hij op zijn zachte pootjes
dichter en dichterbij. Toen nam nil een
grote sprong en kwam op een laaghan-
fn11, van de Pereboom terecht.
Viakbp Geeltje Kanarie met zijn rode
kleur. Wat schrok Geeltje Kanarie. Het
scnerpe klauwtje van de kat was ai vlak
bu hem. toen hij nog nèt op tijd zijn
vleugeltjes uit kon spreiden en wegvli'e-
J i'oets... en van schrik werd
Deeltje Kanarie toen helemaal bleek,
f^en wit Geeltje Kanarie streek even la
ter op de dakgoot neer. Maar gelukkig,
ar kon de kat hem toch niet pakken.
Nu ben ik dus eindelijk in de wyde we
reld, waarvan ik al zolang gedroomd heb,
zei Geeltje Kanarie in zichzelf. Ik voel
me nog wel wat witjes van de schrik,
maar dat zal wel overgaan. En kijk
eens op dat balconnetje daar! Een klein
meisje is daar broodkruimeltjes aan het
strooien. Eerlijk gezegd heb ik best trek.
in heb mijn bakje met zaadjes vanmor
gen gemist.
Geeltje Kanarie, die nog steeds een
wit vogeltje was, vloog naar het balcon
netje. Maar jammer genoeg was Geel
tje niet de enige, die het meisje met de
broodkruimels had gezien. Plotseling
kwamen er van alle kanten mussen aan
gevlogen. Scheer je weg j(jriepen ze
boos tegen Geeltje Kanaj-ie. Die krui
mels zijn voor ons en niet voor vogel
tjes als jij die in vergulde kooitjes
thuishoren.
Ze pikten naar Geeitje Kanarie met
hun scherpe snaveltjes. 2e sloegen met
hun vleugels. En Geeltje Kanarie riep:
dat is gemeen, met jullie allen tegen
ni;j. Je hebt hier niets te maken,
schreeuwden de mussen brutaal. En ze
prikten en sloegen nog veel harder,
t oen moest Geeltje Kanarie wel weg
vliegen. Maar boos als hij was, bóós!
Paars van boosheid was Geeltje Kana
rie geworden. Zulke lelijke mussen, mop
perde hij, om zó met hun allen tegen
mij te keer te gaan.
Paars Geeltje Kanarie vloog verder
over de wijde wereld. Hij zag mooie
bloemen in de parken. Hjj zag hoge hui
zen. En hij zag ook drukke straten met
allemaal auto's erin. Daar was Geeltje
Kanarie een beetje bang van. Ze maak
ten zoveel stof en zoveel herrie. Maar
hoe later het werd, hoe meer honger
Geeltje Kanarie kreeg. Hij moest telkens
aan zijn volle bakje met zaadjes denken.
y, o, en dan liep het water uit zijn bek
je.
Groen van de honger werd Geeltje Ka
narie op het laatst. Helemaal groen.
Maar hij durfde nergens wat eten weg
te pikken, want overal waren brutale
mussen, die hem boos aankeken.
Toen vloog Geeltje Kanarie naar de
kerktoren, waar het gouden haantje
stond. Mag ik bij jou komen wonen?
vroeg Geeltje Kanarie.
Gerust, zei het gouden torenhaantje.
Het is hier gezellig- Je hebt een prach
tig uitzicht over de stad. Wat ik vanaf
mijn plaatsje allemaal al gezien heb!
Ik zou er een boek over vol kunnen
schreven.
.Jaja, knikte Geeltje Kanarie, die nog
altijd groen van de honger zag. Maar
heb je soms iets te eten voor mij?
Eten? zei het gouden haantje. Gou
den haantjes eten met. Dat hebben wij
niet nodig.
O, zei Geeltje Kanarie en de koude
noordenwind blies door zijn veertjes. Het
is hier op de kerktoren wel frisjes, zei
hp bibberend.
Daar hebben gouden torenhaantjes
geen last van, zei het gouden haantje.
Maar ik ben helemaal blauw van de
kou geworden, riep Geeltje Kanarie toen.
Wat is dat voor een wijde wereld?
Waar de kat op me loert, waar de mus
sen me wegjagen, waar geen eten voor
me Is en waar ik blauw word van de
kou?
Ben je vandaag soms ook rood ge
weest? vroeg het torenhaantje.
Ja, zei Geeltje Kanarie heel zachtjes.
Omdat ik gejokt had tegen juffrouw Me
rel.
Toen draalde het torenhaantje driemaal
in het rond en zei: ga terug naar huis,
naar je vergulde kooitje by het raam,
waar ik je altijd heb zien zitten. In de
wijde wereld Is het niets voor jou ge
daan.
Heb je me heus gezien? vroeg Geeltje
Kanarie. Ik jou ook. Wil je niet eens
naar me zwaaien als ik weer thuis ben?
Als je me belooft nu regelrecht naar
huis te gaan, zei het torenhaantje
En dat deed Geeltje Kanarie dan ->ok.
Het vloog door het raam, dat nog al
tijd openstond, naar binnen, roetste zijn
kooi in en trok het deurtje achter zich
dicht. Toen dronk het al zijn water op
en at het zijn bakje met zaadjes hele
maal leeg. En het zag er niets van,
dat het gouden torenhaantje de hele tijd
maar met zijn pootje stond te wuiven.
Voorlopig had Geeltje Kanarie geen
tijd om daarnaar te kijken.
Hij keek pas, toen hij weer een gewoon
geel vogeltje geworden was. Maar toen
had het gouden torenhaantje zich juist
omgekeerd.
Maar nooit meer is Geeltje Kanarie
de wijde wereld in gegaan. Zelfs niet om
aan het gouden torenhaantje te vertel
len, dat hi) onderhand toch wel 'ns even
naar hem zwaaien mocht!
LEA SMULDERS
UlllllllIlllllllllUIIIIIIIDIlIIillllllHIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIillllltllllllllIIllllUllllinilllIIlHIHIIIIIIIIIIilllKIIIIIIIIIIIIIlllllllllllllllIlir
Deze twee Marokkao,ntjes zijn tijdelijk ondergebracht in een onderkomen in de
omgeving van de zwaar getroffen stad Agadir.
Op 13 maart 1960 werden door een ver
schrikkelijke aardbeving de Marok
kaanse stad „AGADIR" en zes omlig
gende dorpen verwoest. Dit natuurge
weld, dat de gehele wereld door zijn
onverhoedse verwoesting in beroering
bracht, kostte niet alleen duizenden
mensenlevens, maar liet ook een even
groot aantal daklozen achter. De Ma
rokkaanse regering deed een beroep
op de mensheid zich mat moed en ver
trouwen tegen deze uitdaging te weer
te stellen, onmiddellijk werd aan deze
oproep gehoor gegeven.
Vele regeringen en een onnoemelijk
aantal organisaties kwamen het Ma
rokkaanse volk te hulp. Men begreep,
dat het niet voldoende is alleen won
den te helen, maar dat er naar ge
streefd moest worden, een nieuwe stad
„AGADIR" te bouwen, mooier en le
vendiger dan de verwoeste stad. De
opbouw van AGADIR is geen gemak
kelijke taak en het heeft daarom de
steun nodig van ieder mens, ongeacht
zijn nationaliteit. Daarom stuurde de
Marokkaanse regering, in overleg met
de Marokkaanse Jeugdorganisaties, op
roepen uit aan de jeugd over de gehe
le wereld, met het verzoek om, teza
men met de Marokkaanse jeugd, de
grote taak, de opbouw van de stad ter
hand te nemen, waarmede in de zomer
van 1960 een aanvang werd gemaakt.
Jonge vrijwilligers uit alle landen zul
len worden uitgenodigd, om samen een
jcugdstad te bouwen, waar een solide,
tijdelijk verblijf voor de daklozen zal
komen, die nu nog opeengepakt in ten
ten hun enige tehuis wonen.
Als aanvulling op het grote werk
kamp in „AGADIR zullen er nu een
aantal ploegen van vrijwilligers in de
zes naburige, verwoeste dorpjes gaan
werken. Jonge mensen, uit vele landen,
zullen helpen om ieder dorp van nieu
we huizen, een school, een gezondheids
centrum en andere benodigdheden te
voorzien.
Alle inlichtingen verschaft het „Unes-
co-centrum-Nederland". Oranje Nas-
saulaan 5, Amsterdam.
In de serie albums met beeldzegels,
die het Amsterdams Schrift-museum
in samenwerking met het Unesco
Centrum Nederland doet uitkomen met
het doel de belangstelling voor ons
land te stimuleren en bij te dragen tot
de bevordering van de internationale
samenwerking isthans een nieuw al
bum verschenen.
Deze uitgave bevat 86 beeldzegels
van de voornaamste bezienswaardighe
den van Amersfoort. Apeldoorn, Deven
ter. Dordrecht, Eindhoven, Den Helder,
Leiden en Marken, en tevens 42 af
beeldingen van Nederlands Nieuw-Gui-
nea.
Bij elk der beelden is een toelichten
de tekst in het Nederlands en Engels
afgedrukt.
Het enige jaren geleden uitgekomen
eerste album bevat 88 beeldzegels van
karakteristieke punten in Amsterdam
en in de elf provinciale hoofdsteden,
voorts 18 afbeeldingen van Suriname
en 24 van de Nederlandse Antillen.
'iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiihiiiiiiiiiii
Grijsje is de ijdeiste poes van het
Katerstraatje in Miermeledam. Als al
le poezen hun mandje al hebben opge
zocht zit Grijsje nog voor haar spiegel
en wrijft haar snorharen schoon en
poetst haar tandjes met echte tandpas-
tel
Nu loopt Grijsje deftig door het Ka
terstraatje op en neer. Alle andere poe
zen lachen en ondertussen denkt Grijs
je hoe -e er nog deftiger uit kan zien.
Ze zou een zwarte poes willen zyn
maar ja ze was nu eenmaal grijs en
niet zwart. 2e zuchtte en vergat bijna
haar deftigheid.
Opeens bedacht Grysje dat ze de
hoed van „vrouwtje" die ze gisteren
nieuw had gekocht wei eens op kon
zetten.
Vlug ging Grijsje naar huis en zette
de hoed op haar kopje en ging naar
bulten maar o wee. de eerste poes die
ze tegen kwam begon zo hard te la
chen, zo hard te lachen, dat Grijsje
er van schrok.
Ze wou gauw doorlopen maar daar
kwamen nog mee poezen aangelopen en
stonden in een kring om haar heen.
O Grijsje, wat een rare hoed, o, wat
gék klonk het van alle kanten. De tra
nen drongen Grijsje uit haar ogen,
maar moedig zei ze: „Bemoei je daar
niet mee". Het huilen stond haar na
der dan het lachen.
Grijsje holde de grote weg op, hoe
wel het vrouwtje het haar verboden
had. Ze liet alle poezen lachend ach-
ter.
Maar Grijsje holde zo hard dat het
mooie hoedje van haar kopje waaide
en liet rolde pardoes in het slootje
langs de weg.
Arme Grijsje. Het hoedje dreef mid
den in het slootje. Daar kwamen de
andere poezen aan lopen. Grijsje duw
de van schaamte haar kopje tussen
haar pootjes en huilde dikke poezen-
tranen. De andere poezen kregen me
delijden en haalden het hoedje uit de
sloot en droogden het in de zon. Geluk
kig was het niet kapot.
En Grijsje? Grijsje beloofde nóóit
meer zo deftig te doen!
LOES V.D. WIJNGAARD (11 jaar).
SCHIEDAM
Baskische volkstypen
Eskual-Herri „het land, waar men
Baskisch spreekt". Zo noemt de Bask
zijn geboortegrond, die hij een liefde
toedraagt die slechts is te vergelijken
met de hartstocht waarmee de Corsi-
caan zijn eiland bemint. Er zouden trou
wens wel meer vergelijkingen zijn te
trekken tussen Basken en Corslcanen.
Beiden bewonen een gebied, dat in ve
le opzichten afwijkt van de rest van
Frankrijk en beiden spreken een eigen
taal, zij het dan dat het Corsicaans met
een beetje goede wil en wat oefening
nog wel valt te begrijpen, terwijl ket
Baskisch voor niet-Basken een welis
waar welluidende, maar volkomen
onverstaanbare taal is. Eeuwenlang
heeft men gemeend, dat deze taal on
mogelijk door een buitenstaander kon
worden geleerd en dat men met een
Baskisch spreken, hoewel hun wieg el-
de lange, moeilijke woorden te kunnen
uitspreken, maar dit blijkt toch niet he
lemaal waar te zijn daar er enkele
taalgeleerden bestaan, die vloeiend
Baskisch spreken, howel hun wieg el
ders stond. Zelfs deze wetenschapsmen
sen echter zeggen, dat het Baskisch
een van de moeilijkste talen ter we
reld is, een taal bovendien die los staat
van alle andere en derhalve geen en
kel houvast biedt. Dit wetende klinkt
de oude legende, die verhaalt hoe eens,
in een heel ver verleden, de duivel
zich In het riviertje de Nive stortte,
wanhopig omdat hij geen Baskisch ver
stond, niet eens meer zo onwaarschijn
lijk.
Veel is er reeds geschreven over de
Basken, een volk waarvan de origine
zich verliest in de nacht der tijden.
Vruchteloos heeft men getracht ze te
voorzien van een achtergrond. Zij zou
den uit Japan stammen beweren som
mige geleerden," maar anderen weer
proberen te bewijzen dat Hongarije hun
stamland was, terwijl er zelfs wordt
gezegd, dat zij veel overeenkomst ver
tonen met het ras der Indianen. De
Basken zelf maken zich niet druk om
al deze veronderstellingen. Zij zijn er
heilig van overtuigd het oudste volk
van Europa te zijn en dat is ze vol
doende, zo lezen wij in „France", uit
gave van het Frans verkeersbureau
te 's-Gravenhage.
Ze zijn landbouwers, die met noeste
vlijt hun akkers bewerken, bijgestaan
door geduldige blonde ossen, waarvan
de horens verdwijnen onder een
schaapsvacht, of herders, die om hun
buitengewone kwaliteiten zeer gezocht
zijn in Noord-Amerika (jaarlijks ver
trekken honderden Baskische herders
naar Amerika. Velen maken ginds for
tuin en keren na jaren weer terug naar
hun geboortegrond, waar ze een huis
laten bouwen, dat zoals gebruikelijk na
hun dood aan de oudste zoon of doch
ter komt) of vissers, die met heimwee
terugdenken aan de tijd toen hun voor
vaderen op walvissen jaagden, die toen
vlak onder de Baskische kust voorkwa
men. Wanneer ze geen van deze be
roepen uitoefenen zijn het kleine hand
werkslieden, die leren wijnzakken
vervaardigen of attributen voor de tra
ditionele Baskische balsport of stevige
sandalen met touwzolen. maar nimmer
baretten, want hoewel de Bask ondenk
baar is zonder dit hoofddeksel worden
deze niet in de streek zelf gemaakt,
doch ingevoerd uit andere delen van
Frankrijk. Het is een taai volk met
een beslist meer dan middelmatig uit
houdingsvermogen.
Van zijn geloof getuigen de kerkjes,
simpel en blank, waar meer missen
worden opgedragen dan in vele grote
kathedralen. Ze vormen het hart van
de verstilde dorpjes met hun tintelend-
witte huizen, gedekt door helrode pan
nendaken. Soms hangen strengen pe
pers langs de muren, waartegen ze
vreemd hel afsteken. De luiken zijn ge
schilderd in frisse kleuren en op het
kleinste lapje grond staan bloemen.
Ja, het is een goed land. dat Basken
land, vrolijk, doch niet uitbundig even
als zijn inwoners. Er valt voor een toe
rist veel te genieten. Daar is de kust
met blonde, wijde stranden en een fel
le oceaan, die vaker van kleur wisselt
dan een kameleon en die nog altijd
moeite schijnt te doen de grillige rots
blokken te verjagen, die zich hier en
daar hebben opgestapeld In de branding
en op het strand. Daar is een plaats
als Biarritz, mondain en luxueus met
bloemenomzoomde boulevards, bruisen
de galafeesten en weelderige villa's,
maar ook een schilderachtig dorpje
Clboure, waar kleurige visserbootjes
op en neer deinen in het haventje,
Bayonne met zijn Baskisch museum
en zijn vestingwallen en Hendaye,
waar lieden die zich dit kunnen veroor
loven hun win terresidentie hebben. Dat
men echter vooral het achterland niet
vergete, waar dorpjes met ingewikkel
de namen, snelstromende beekjes met
zilverglanzende forellen, ronde heuvels
en bergpieken elkaar afwisselen.
§mmm y
Boerenhoeve in het Baskenland.
