FRANSE NATIE STAAT NIET ACHTER MUITERIJ
Twijfels over oprechtheid
van Dehres waarschuwing
OffZS WmtSMG-TtP
ROOMS-ROOD kabinet voor
België toch gereed
De meeste ministers zijn
nogal links
H
T
D
wh29
georiënteerd
it
nk
Een ander Parijs
Kreymborg
Wieringen's historie in Zuiderzeemuseum
Weerzien met Algerije
TOEN NIEMAND HET VERWACHTTE:
Monster-maaltijd
Mode bij sport en spel
Er zit meer achter
VJ drie jaar geleden
4.50
Geen vreugdekoren
V B
DINSDAG 25 APRIL 1961
PAGINA 7
n a3fn
(Van onze Parijse correspondent)
PARIJS, 25 april Met het
(jjgaan van de nacht is voor
frankrijk en in het bijzonder voor
parijs en omgeving weer hetzelfde
sta] beveiligingsmaatregelen van
kracht geworden als de nacht te
voren, zelfs in een uitgebreider en
Verbeterde vorm. Hetgeen niet be
tekent dat het gevaar van een in-
l
vasie uit de lucht door opstandige
parachutisten groter wordt ge
acht, maar er is nu éénmaal tijd
geweest voor een doeltreffender
organisatie. De shermantanks, die
zich gisterochtend uit de stad
hadden teruggetrokken, waren om
middernacht weer terug in het
stadsbeeld, o..a. op de Place de la
Concorde en voor het Palais Bour
bon; autobussen van de Parijse
transportregie waren weer sa
mengetrokken bij de bruggen óver
de Seine tussen „Concorde" en
„Chaillot", om deze in de kortste
keren volledig te kunnen blokke
ren; gendarmerie en mobiele gar
de en „vrijwilligers" in groten ge
tale waren weer gereed om in te
grijpen. Bescherming van het Ely-
sée, van de ministeries, van de
Nationale Vergadering en van
andere sleutelstellingen in het
staatsbestuur staat, zoals men
ziet, voorop.
Muiters geblokkeerd
Jonge nspyama
4 jaar nu
<Lc
2S zaken Nederland
Solidariteit in
Frankrijk
De
Waarheid over Algerije
Jules Roy in zijn boek
N
Rev
d
deed
de
te
V
De r g'
"tel
(Van onze correspondent
in Brussel)
BRUSSEL, 25 april De
rooms-rode politieke tweeling
broeders, Théo Lefèvre en Paul-
Henri Spaak, hebben zich gister
avond naar het paleis van Laeken
begeven om er koning Boudewijn
van de samenstelling van de nieu
we Belgische regering op de hoog
te te brengen. Naar men verwacht
zal Théo Lefèvre de officiële lijst
van zijn ministers heden bekend
maken. Voor de journalisten
bevatte de bewindsploeg gis
teravond echter al niet veel gehei
men meer: zij zal 21 leden tellen,
onder wie elf C.V.P.-ers en 10 so
cialisten. De regering zal een
kernkabinet van 10 leden omvat
ten 5 christelijken en 5 B.S.P.-
ers maar in tegenstelling tot
hetgeen aanvankelijk in uitzicht
was gesteld, zullen geen onder
staatssecretarissen en ook geen
extra-parlementaire technici erin
zetelen.
Een minister De Quae
Vlaamse perspectieven
11,11
y-et
oV
e
rsonej»*
(et'J
ebruA
:rs ehe{
ngs "L
ioort,'S
yd
ad.
n-clt'i5;
PARIJS nog steeds paraat
tegen aanval uit Algiers
De Franse opstandelingen in Alge-
De van drie jaar geleden kwamen
tegen een heel ander Parijs in verzet
"an de rebellen van nu. In 1958 beers-
te er in Frankrijk een ernstige ge-
Dgscrisis. Sinds bet einde van de
°°rlog bad bet land een bele reeks
ïegeringen gebad, die geen van alle
fCr> werkelijk krachtig bewind hadden
jannen voeren. Het respect van de
''arise natie voor liet gouvernement
x|as in de loop der jaren volledig on-
j rmijnd, en de verkiezing van presi-
e"t Coty was een beschamend
?c"ouwspeI geweest. Het individua-
'sme van de Franse politici bad bet
j'mocratiscbe stelsel uitgehold. De
terde Republiek bleek geen levens-
j'atbaarheid te bezitten, en er bestond'
)p?in mei 1958 een waar gezagsva-
l^aum toen de opstandelingen bun
a"s waarnamen.
Dp kef ogenblik is de situatie ech-
Pr Wel heel anders. Vanaf het mo-
'ller't dat De Gaulle op 1 juni 1958
rlan Je niaokt kwam, beeft hij zijn
®e*ag krachtig doen gelden, en in de
loop der jaren is
~Ti zijn binnenlands
B(JITENLANDSE] prestige aanzienlijk
I gestegen. De op
standelingen van
hadden met bet
'l^akke Parijs gemakkelijk spel, maar
e rebellen van nu weten wie bun
Senstander is. Zij hebben De Gaulle
rpn kennen als een man die niet met
'c" Iaat spotten. Gedurende de Iaat-
^ie Paar dagen is bovendien weer eens
I ebleken, dat de president bet ver-
r°U\ven geniet van een aanzienlijk
j p' van de natie. De vakbonden en
P nieeste politieke partijen hebben
c 1 achter de regering gesteld, en de
"erwijzers en ambtenaren, die deze
een staking hadden willen orga-
'Seren om hogere salarissen af te
'"gen, hebben van die staking af-
aJs uitjn
g' van solidariteit met
c Gaulle. De bewogen toespraak
v|'|' de president zondag jl. beeft op
e Dansen diepe indruk gemaakt.
diepe bezorgdheid voor het lot
F
Voor geheel Frankrijk is in de loop
van gisteravond en voor de duur van
de gehele nacht weer van kracht ge
worden, dat geen vliegtuig van enig
vliegveld mag opstijgen of landen; de
startbanen zijn er bovendien onbruik
baar gemaakt. Het Franse radarnet,
dat geïntegreerd is in de NAVO-defen-
sie, speurt de lucht af. Op ieder waar
genomen vliegtuig, dat geen gehoor
geeft aan de eerste sommatie tot lan
den, moet het vuur worden geopend.
Intussen wordt toch wel de vraag
gesteld of de beduchtheid voor een
parachutistenactie tegen Parijs en an
dere delen van Frankrijk, door pre
mier Debré op zo dramatische wijze
tot uitdrukking gebracht in zijn op
roep van zondagavond laat, wel hele
maal serieus was. Wij gewaagden
reeds van de mogelijkheid van „in
toxicatie]'; geopperd wordt ook dat
de regering er de actieve waakzaam
heid van het volk voor de verdedi
ging van de natie mee heeft willen
stimuleren. In ieder geval is dit een
der gevolgen geweest.
Het heet nochtans, dat de voornaam
ste aanwijzing, die de regering aldus
alarm had doen slaan, was, dat op de
vliegvelden rond Algiers op uitgebreide
schaal parachutisten zich opmaakten
om aan boord van vliegtuigen te gaan.
Wat heeft het opstandige opperbevel r Q_
dan bewogen om op het laatste moment I 4.y(J
van het plan af te zien? Kort gezegd
zou dat geweest zijn generaal de Gaul
le's imperatieve opdracht om „met al
le middelen, ik zeg alle middelen" de
opstandelingen dc weg te versperren,
zomede het feit dat het tot de opstande-
lingenleiding was doorgedrongen, dat
dit geheel in overeenstemming was met
het gevoelen en het voornemen van het
Franse volk.
Bj het opzetten en uitvoeren van hun
coup In Algiers en Algerije zouden de
samenzweerders voor succes er goed
deels op hebben vertrouwd, dat „het
leger zich niet keert tegen het leger"
En dat blijken zij grotendeels goed te heb-
ben gezien. Daarmee parallel hebben
zp het bljjkbaar dan wel acceptabel ge
vonden dat „het leger zich keert tegen
de natie", overeenkomstig een traditie,
die zelfs in Zuid-Amerika aan het uit
sterven is, hetgeen ten aanzien van de
beklagenswaardige Franse putsch-gene
raals en -kolonels met een aan de biolo
gische evolutieleer ontleende term kan
doen spreken van een voorbeeld van
„regressieve evolutie". Maar het zou
inmiddels tot hen zijn doorgedrongen,
dat de natie niet van zins is het zich te
i v aandoen- Het had bovendien ook
slechts bij verrassing kunnen slagen.
Minister Malraux verklaarde dan ook
in de nacht van zondag op maandag:
„Ze komen nu of ze komen nooit".
Het dat al blijft allerminst de redene
ring te veronachtzamen volgens welke
de opstandelingenleiding moet begrj-
Pen. dat op vrij korte termijn de op
stand hopeloos verloren moet zijn, in
dien zij zich niet tevens weet meester
te maken van het moederland, de on
misbare ravitailleringsbasis. En de in
feite door de Franse regering afgekon-
d'Sde algehele economische en financi
ële blokkade van Algerije, die een feit
is geworden, tezamen uiteraard met de
afsnoenng van alle militaire aanvoer,
zal vrij spoedig wurgend moeten wer
ken. Hoe waanzinnig de onderneming
GH zu'n, met een poging van de op
standelingen om o0k Frankrijk te over
weldigen moet rekening worden gehou
den. En men doet dus zulks.
Voor het overige is de dag van 'gis
teren voor wat 'het Franse kamp be
treft op de eerste plaats gemarkeerd
geweest door een in zeer hartelijke be
woordingen gestelde wisseling van tele
grammen tussen de Amerikaanse en de
Franse president. Kennedy betuigt de
Gaulle zjn volledige solidariteit en het
volste vertrouwen in zijn welslagen. Ad-
haesie-betuigingen kwamen ook van de
Britse en Westduitse regeringen. Dit en
de solidariteitsbetuiging van de NAVO
moet een einde maken, zo het nog nodig
is, aan eventueel door de muitende ge-
vo°rzitter generaal Challe,
oud-NAVO-commandant voor de cen-
traai-Europese sector gekoesterde il
lusies aangaande Amerikaanse en At
lantische sympathieën. Voorts heeft ge
neraal Crépm, (je eveneens door gene
raal de Gaulle ontslagen opvolger van
Challe als opperbevelhebber in Algerije,
foans bevelhebber van de Franse in
West-Duitsland gelegerde troepen, gene
raal de Gaulle verzekerd van zijn trouw
en die van de troepen onder zijn bevel.
zelf z«n verschillende
verdachte generaals en andere hogere
officieren in arrest gesteld, daaronder
generaal Faure. De uit vroegere episo
des eveneens beruchte kolonel Dufour
va." Legioen" is gearresteerd ter-
wjjl hp probeerde uit Duitsland Frank
rijk binnen te komen.
Voor wat de in Frankrijk zelf gesta
tioneerde actieve legereenheden betreft
het grootste deel van het Franse le
ger bevindt zich uiteraard in Algerije
i_r??erln8 betracht alsnog voorzich
tigheid met het inzetten ervan. In hoofd
zaak zijn dus aan de gendarmerie, de
mobiele garde en de republikeinse vei-
ligheidscompagnieën voor het ogen
blik de beschermingstaken opgedragen.
De regering heeft echter vandaag be
kend gemaakt, dat zij onverwijld zal
overgaan tot het individueel oproepen
van een aantal reservisten. Zij zal ook
gebruik blijven maken van vrijwilligers,
die zmh in vrij groten getale blijven
melden, maar voorzover geaccepteerd
zullen deze geencadreerd worden door
beroepsmilitairen. De regering heeft
blijkbaar het gevaar onderkend, dat de
communistische partij van de gelegen
heid gebruik zou kunnen maken tot het
vormen van een eigen „militie". Of de
regering ook zo op haar hoede zal zijn
tegen militievorrnmg door de Gaullis
ten;
Advertentie
alleen geldig woensdag 26 april a.s.
in w»i poplin, met kraag
en manchetten in
contrastereode kleur.
Gebiesd,
Lands Kroniek
(Advertentie)
Tenslotte: in totaal hebben in geheel
Frankrijk rond elf miljoen werknemers
gisteren aan het eind van hun arbeids
dag gedurende een uur bij wijze van na
tionale demonstratie gestaakt, gevolg
gevend aan een oproep van hun presi
dent. In Parijs waren het er drie mil
joen, hetgeen vanaf vijf uur een zeer
geanimeerd straatbeeld opleverde. Er
waren ook meerdere, betogingen, o.a.
op de terreinen van de genationaliseer
de Renault-fabrieken in Boulogne-Bil-
lancourt. Daar zijn bovendien uit per
soneelsleden, aangesloten |,jj de christe
lijke Bond en bij (le c.G.T., op uitnodi
ging en in overleg met de directie be-
wakmgsploegen gevormd: ook die waren
vannacht op hun hoede tegen een even
tuele overval der parachutisten.
Tunis, Marokko Koningin-moeder
Elizabeth van Engeland is aan boord
van het koninklijk jacht „Brittannia"
voor een officieel bezoek van vier da-
Sen aan Tunis en Marokko aange-
bij uw boekhandel komen. (UPi)
rankrijk, die uit deze emotionele
ev'oering sprak, is in grote kring
'vaardeerd. Was dit een man die
tejtl 'and nad verraden, zoals door de
«0 erer>de generanis in Algerije ge-
jhJgereerd was? Uit de toon van
^oorden van de president klonk
i.
|1( 'ntense verontwaardiging over
Onllclioorde gedrag van de muiters,
k; li'0'1 aan f'agrai,te insubordinatie
(d' "n schuldig gemaakt. Maar De
lllle beeft Zicb bij bet beramen van
"taalregelen niet door zijn woede
v meeslepen, en hij beeft een wijze
litj ''Amigheid aan de dag gelegd,
aan zijn vastbeslotenheid de
Vj0i 9 neer te slaan niet te twijfelen
hun topografische betekenis dan door
hun artistieke waarde. Deze zomerten-
toónstelling is tot 1 november geopend.
1 et wereldberoemde St. Gangul-
phusgilde gaat van 24-26 juni
in Huissen feest vieren ter her
denking van het vijfhonderdja
rig bestaan. Het St. Laurentiusgilde
doet mee, omdat dit tezelfdertijd drie
honderd jaar bestaat.
Gilden in Nederland, Duitsland en
België zijn uitgenodigd, aan het feest
te komen deelnemen. De viering zal
ongetwijfeld belangstelling van heinde
en ver trekken al was het maar om
de kleurrijke folkloristische optocht
van de gildebroeders in historische
kostuums, die onderdeel van het pro
gramma uitmaakt.
De gildebroeders zullen aanzitten
aan een monstermaaltijd in Breughe-
liaanse stijl met een complete os aan
het spit als hoofdonderdeel van het
menu.
er gelegenheid van
lustrum van de Unitas Studio-
het tiende
Ij- - —v- wv».
N,/1' adenopstand
januari 1960 was bet een
Ij. ';;n De Gaulle, die tenslotte de
evensvatbaarheid van
mislukken.
is f S'ng voor een „Algérie franijaise
hp.. 'lijd onderschat, en de slappe
"ling van de deelnemers aan de
d„ 'C Van l-agaillarde en Ortiz beell
van vorige week fn
'it '?u'sc
gewerkt. Parijs is de laatsteja-
d v°ortdurend veel milder opgelrc-
Ij, 'pUen de rechtse dan tegen de
'VXf> f7 -II
O 'anse extremisten m de kwes-
."ptii". en die fout wreekt zirli
tpr aar De Gaulle is intussen wij-
V^n E<nv°tden. en in zijn redevoering
®h
«rik
Prgisteren is hij heel wat fellei
,pp| getrokken dan in zijn toe-
yan begin vorig jaar. lerwijl
de rebellen van de barricaden
e I epn beroep deed tot bezinning
V'0i ''|"en' '1Pp l bij met de muiters
l'prf °genblik geen geduld meer.
f>i,ns*e'l bij zich op bet stand-
at met deze verdwaasde lieden
'"eer (e praten valt. Voor bun
-Ur''"l en stempzinnig avon-
Vp. "'estert bij slechts de diepste
Coiv 'au"e wrmst niet liet lot van
ZaJ 'C.(jp'en- Als bet aan hem ligi
Vi^P. 'jfdé Republiek zegevieren,
V ten onder ging.
"oB
t,
In deze regering zal Spaak vice-pre
mier zijn en tie portefeuille van Buiten
landse Zaken en Afrikaanse aangelegen
heden beheren. De audiëntie op Lae
ken kwam op een moment waarop de
ze in de Brusselse redactiekantoren
niet meer werd verwacht. Zondag had
den de partijdirectoria van de BS1' en
van de CVP tegen de door Lefèvre,
Spaak en Collard voorgestelde verde
ling van portefeuilles bezwaar geopperd.
Volgens de socialisten zou Wallonië in
de regering en vooral in het kernkabi
net op onvoldoende wijze vertegenwoor
digd zijn. Van haar kant achtte de
CVP de regering te links.
Gistermiddag, nauwelijks enkele uren
voor Lefèvre zich naar Laeken begaf,
werd uit gezaghebbende bron verno
men, dat een belangrijke fractie van de
CVP-leiding aan Theo Lefèvre een ulti
matum had gesteld. De fractie, waar
van de populaire Brusselse volksver
tegenwoordiger en Lefèvres vermoede
lijke opvolger ais partijvoorzitter, Paul
Van den Boeynants de woordvoerder is.
had voornamelijk verzet aangetekend te
gen de kandidatuur van de, om zijn mar
xistisch getinte opvattingen bekende
voorzitter der Waalse christelijke vak
bonden Oleffe voor de portefeuille van
Financiën. Van den Boeynants had met
een scheuring in de CVP gedreigd, in
geval Lefèvre Oleffes kandidatuur zou
handhaven. Met deze bedreiging heeft
Théo Lefèvre rekening gehouden; de
heer Oleffe sneuvelde.
Men hoeft intussen geen profeet
te zijn om te voorspellen, dat geen
vreugdekoren de regering-Lefèvre zul
len begroeten. Toen h(j verleden week
zijn akkoord met de socialisten over
het regeringsprogram aankondigde,
verklaarde Lefèvre: „Als men de na
men van mijn ministers zal kennen,
zal de strekking van mjjn beleid
voor elkeen een open boek zijn." Dat
de regering op zijn zachtst uitgedrukt
vrij links georiënteerd is, blijkt uit
dit „open boek". Niet alleen heeft
Lefèvre aan de socialisten enkele van
de belangrijkste departementen toebe
deeld: Buitenlandse Zaken, het Budget,
Justitie, Economische Coördinatie en
Sociale Zaken, maar ook tussen de
CVP-ministers zijn zeer velen bereid
met de socialisten een zeer vooruit
strevende koers te volgen.
Niet zonder belangstelling kijkt men
in dat verband uit naar hetgeen de
nieuwe CVP-minister van Volksgezond
heid en het Gezin, Custers, te vertellen
heeft. Voor de oorlog volksvertegen
woordiger van de Vlaamse nationalisti
sche partij, werd Custers in 1947 in dc
CVP opgenomen, waar hij zich onder
meer als een overtuigd voorstander van
de overname van de gezondheidszorg
door de overheid heeft ontpopt. Op het
jongste partijcongres heeft hij dienaan
gaande een rapport voorgedragen, dat in
de CVP heel wat stof heeft doen 'op
waaien.
De kleurloosheid van de meeste „con
servatieve" elementen van de regering
accentueert de linkse oriëntering er
van overigens nog sterker. Het schrap
pen van Oleffe als minister van Finan
ciën mag dan voor de conservatieve
CVP-vleugel een overwinning zijn ge
weest, zijn vervanging door de Kort-
rijkse advocaat De Quae is dat toch
helemaal niet. Want als men van Oief-
fe met zekerheid zeggen kan, dat hij
inzake financiën denkbeelden erop na
houdt, welke in staat zijn de bezitten
de klassen te doen ijzen, dan kan van
De Quae met even grote stelligneid
worden beweerd dat. hij terzake in het
geheél géén opvattingen heeft.
Met een halsstarriger verzet van
een niet onbelangrijke fractie van de
CVP en, na verloop van tijd, met een
mogelijk afglijden ervan naar de libe
rale partij, zal men dan ook rekening
moeten houden.
Van een Vlaams standpunt uit beke
ken opent deze regering inmiddels inte
ressante perspectieven. Het socialistische
bezwaar, dat de regering overwegend
Vlaams zou zijn, is ongegrond. Van de
21 ministers zijn er weliswaar 11 Vla
mingen, maar van deze li zijn er al
vast 2, de socialist Vermeylen, zoon van
de bekende Vlaamse letterkundige, en
de heer Thielemans, oud-socialistisch
burgemeester van de stad Leuven, Frans
talig. Belangrijk is nochtans de be
noeming van de Vlaming Segers aan het
overwegend Franstalige departement
van landsverdediging. Belangrijk is ook,
dat voor de eerste maal de departe
menten van Buitenlandse Zaken en van
Onderwijs in een Vlaams en in een
Waals departement werden gesplitst.
Op Buitenlandse Zaken zal Spaak zonder
twijfel wel de toonaangevende, sterke
figuur zjjn, maar de benoeming van de
Vlaamse socialist Fayat als adjunct-
minister van Buitenlandse Zaken met
de rang van minister, geeft de Vlamin
gen dan toch waarborgen, dat in de toe
komst ook Vlamingen in de diplomatie
een kans zullen krjjgen.
Een vernieuwing is eveneens de split
sing van Onderwijs in twee, compleet
zelfstandige en gelijkwaardige departe-
menten van Nationale Opvoeding en
Cultuur. Voor het Waalse departement is
de socialist Larock, minister van Buiten
landse Zaken in het kabinet-Van Acker,
aangewezen. Titularis van het Vlaamse
departement is de heer van Elslande,
onderstaatssecretaris van Culturele Za
ken in de regering-Eyskens. Tot welke
consequenties de splitsing van Onderwjs
en Cultuur een der felste eisen van
de Vlaamse nationalisten leiden zal,
is duister.
Dat Vlaanderen en Wallonië voortaan
als een culturele verbondenheid met een
autonoom beleid zullen worden aange
zien, ligt hierin wel besloten. Maar
waar ligt precies de grens tussen Vlaan
deren en Wallonië? Het probleem van
Brussel en de afbakening van de taal
grens komt hierbij weer onvermjdelijk
om het hoekje kjken. I" politieke krin
gen betreurt men het, dat Lefèvre in
zjn uiteenzetting voor de CVP-partij-
raad, verleden vrijdag, geen duidelijke
beleidsverklaring heeft afgelegd. Over
het definitief bevriezen van de taalgrens,
waartoe in oktober «P ',et CVP-partij-
congres te Charleroi besloten was, heeft
Lefèvre ontwijkend gesproken. Ook gaf
hij de indruk zich niet tegen een uit
breiding van de tweetalige Brusselse
olievlek te willen verzetten.
De Vlaamse CVP-vleugel en de
Vlaamse Volksunie hebben echter ver
klaard zich daar nooit bij te zullen
neerleggen. De benoeming vanGilson,
oud-minister van Defensie, aan Binnen
landse Zaken, zal door de Vlaamse
vleugel in het parlement dan ook niet
met geestdrift worden onthaald. Gil
son is een Franstalige Brusselaar, die
vermoedeljk nooit de verantwoordelijk
heid op zich zal willen laden voor de
hooldstad een regime in te voeren, waar
bjj aan de bevoorrechte Waalse positie evenals
afbreuk zou worden gedaan.
Een deel van het interieur van het Zuiderzee Museum. Rechts op de voorgrond
een wiergreep, op de achtergrond een detail van de zomerstal
doodkist van twee meter lang, mét
deksel, opgegraven op het kerkhof van
Westerland. Deze stenen lijkkist her
innert aan een voor ons land vrjwel
unieke wijze van begraven. De arche
oloog van de Zuiderzeewerken, de heer
G. D. van der Heide, is van mening,
dat deze sarcofagen in de elfde of
twaalfde eeuw uit het land van Rijn
en Neckar, waar zjj eveneens zjn ge
vonden en waar de rode zandsteen,
waarvan zj vervaardigd zjn, in de na
tuur voorkomt, naar Wieringen zjn
gebracht, om er aanzienljke personen,
waarschjnljk geesteljken, in te be
graven. De Haagse kunstschilder Pie-
ter van Cuyck, van wie enkele gravu
res op de tentoonstelling hangen, en
die omstreeks 1870 een bezoek aan
Wieringen bracht, vertelt in zjn nage
laten brieven, dat hj in de kerk van
Westerland „oude zarken, die op stee-
nen doodkisten geslooten hebben" aan
trof. Er zouden dus meer van deze
stenen ljkkisten op het eiland geweest
zjn.
e_ geschiedenis van het voormar
iige Zuiderzee-eiland Wieringen
gaat terug tot de eerste eeuwen
van onze jaartelling. In de Ro
meinse tjd maakte het nog deel uit
van het vasteland van Holland, waar
van het in de Frankische tijd, toen
het Amsteldiep ontstond, werd losge
scheurd. In 1925 snoerde de afsluitdijk
het weer aan Holland vast. Als „villa
Wireon" wordt het eiland het eerst
vermeld in de zgn. „Blaffert" der
Friese goederen van de abdj van Ful-
da. Later behoorde het tot het graaf
schap Holland.
Het behoeft dus geen verwondering
te wekken, dat zo'n oud eiland als
Wieringen tal van oudheidkundige en
historische .ondsten heeft voortge
bracht. Het is alleen maar jammer,
dat dat niet allemaal in één oudheid
kundig museum werd ondergebracht.
De burgerljke en de kerkeijke ge
meenten bezitten kostbare oude hand
schriften en voorwerpen: het Zuider
zeemuseum heeft er iets van en dan
zjn er verschillende particuliere ver
zamelingen van eilandbewoners. In
twee zalen van het Zuiderzeemuseum
is nu een zomertentoonstelling inge
richt uit dit openbaar en particulier
bezit, aangevuld met kaarten, schilde
rijen, aquarellen, tekeningen en pren
ten, welke een levendig beeld geeft
van de eeuwenoude geschiedenis van
Wieringen. De belangrjke bestaans-
bronnen, de visserj, de jacht op een
den en rotganzen en de zeewier-win
ning, komen aan bod; men ziet er al
lerlei scheepsmodellen, gebruiksvoor
werpen die gehanteerd werden bij de
oogst van het zeewier, men ziet er
klederdrachten, wapenen en gereed
schap, alsmede verschillende archae-
ologica, opgegraven uit de Wieringer-
meer.
Een van de interessantste stuk
ken van tekeningen; over zijn vakman-
Een curiositeit is ook het zwaard
van de Watergeus Willem Bloys van
Treslong, die in 1571 met zijn schip
in het js voor Wieringen vastzat. Een
vitrine is gewijd aan herinneringen aan
de ex-kroonprins Wilhelm van Pruisen,
die van 1918 tot 1923 als banneling op
Wieringen vertoefde en zich onledig
hield met het smeden van hoefjzers
(met een W „gesigneerd") en het ma
ken van tekeninigen; over zjn vakman
schap als hoefsmid kunnen wj niet
oordelen, maar zijn tekeningen getui
gen niet bepaald van een groot talent.
Interessant zijn ook de foto's van de
ex-kroonprins, die het destijds met de
Wieringers bljkbaar goed kon vinden.
Van de enige „zomerstal", die op Wie
ringen nog in stand wordt gehouden,
laat de tentoonstelling een goede re
constructie zien. Een aantal schilde
rijen verdienen rrieer de aandacht door
sorum Amstelodamensium heb
ben de vrouweljke leden (cn
een eenzaam manneljk lid) een show
georganiseerd van vrjetjds- en sport-
kleding uit de laatste halve eeuw.
Hoeveel er op dat gebied de laatste
jaren is veranderd, demonstreert zich
het meest op het gebied van de sport-
kleding: de badpakken altijd een
dankbaar onderwerp om de lachlust
op te wekken schoten ook thans
dit doel met voorbj. Toch kwam dat
vooral door het herenbadkostuum uit
1900; een soort va« blauw-wit ge
streepte hansop zonder enige coupe.
Dat van de dames met broderie-ru
ches langs hals en pijpen en bjbe-
horende gerimpelde mutsjes hadden
tenminstè nog iets coquets en de teen
agers van nu zouden ze zo willen heb
ben, maar dan voor in bed!
Een eveneen., merkwaardige versie
van een badkostuum is dat uit 1930:
te weten een lichtblauw mouwloos ljf-
je met vierkante hals en daaraan
vast een kamgaren short van een wat
wonderljke coupe, waaromheen laag
op de heup een rood afzakkend koord
bengelde. De schaatskostuums, be
staande uit een lange rok en een wat
klokkend jasje, hebben een uitgespro
ken romantische inslag en aangevuld
met witte mof en bontmuts is het
alsof in de verte de „valse des pati-
neurs" al klinkt.
Het enige comfort dat een gymjurk
uit 1915 kan bieden, is een ruime rok
en een wijde mouwinzet om een zo
groot mogeljke bewegingsvrijheid te
garanderen. Bj de kinderkleding
korte broderie gevalletjes en veel ma
trozenpakjes werden witte katoe
nen kousen gedragen die aan een van
de toeschouwsters de opmerking ont
lokte, „dat er toen nog kousen gestopt
moesten worden." Waardoor het ove
rigens wel duidelijk wordt, dat er ook
op ander gebied wel een en ander
is veranderd in diezelfde tjd.
Hoe snel een kledingstuk veroudert,
bewees wel de al haast historische
indruk, die een newlook japon uit 1947
maakte. Wellicht krjgt die ook nog
wel eens een kans, want de charles
tonjurkjes met splitten en kralen had
den al weer iets vertrouwds en als ze
iets frisser van uiterljk waren ge
weest en wat minder naar koffer geur
den, zouden de meisjesstudenten er 'op
een van de feesten die ongetwjfeld
nog wel dit tiende lustrum zullen op
luisteren er geen gek figuur in slaan.
Maar misschien kiezen zj zelf toch
wel liever uit de collectie van Tonny
Waagemans, die na de pauze even
eens door studenten werd getoond.
Durf een blik achteruit te werpen,"
zeggen de rij-instructeurs tegen
hun leerlingen, „want ook dat
gene wat zich achter de auto
afspeelt is belangrijk." Om te laten
zien hoe gemakkelijk dat kan vanuit
de nieuwe Citroen Ami 6, lieten de
constructeurs van dit wagentje deze
foto maken: twee mannequins moes
ten dienen om dc blik achteruit ook
inderdaad gemotiveerd te maken. Op
vallend is, dat ook bij deze auto
bij de nieuwe Anglia de
ruit schuin naar binnen is geplaatst.
De ontwerpers verklaren, dat het glas
nu ook bij regen en sneeuw mooi
doorzichtig zal blijven. Bovendien kon
op deze manier het dak achterin de
wagen hoger worden gemaakt, dit in
het belang van lange passagiers. Hoe
belangrijk een gave achterruit kan
zijn illustreert ook de ervaring van
de auto-koper, die het niet belangrijk
vond dat de achterruit van het twee-
de-handsje, dot. hem werd aangeboden,
kapot was. „Denk erom, er zit een
kapotte achterruit in," zei de verko
per, ydie het glas met een Engelse
sleutel even tevoren opzettelijk had
vernield. „Niet erg," zei de koper en
kocht de auto. Een dag later keerde
hij boos bij de verkoper terug, omdat
de wagen wèl vooruit, maar niet ach
teruit bleek te kunnen rijden. „Heb
ik u toch bij de koop gezegd," was het
commentaar van de autohandelaar.
..Ik zei, er zit géén achteruit in...."
Moraal: let op uw achterruit: er rit
meer achter dan u denkt.
