Mr. Van Doorn: Yang de
minderjarigen tijdig op
Basis van kinderbescherming
burgerzin en naastenliefde
K.V.P. -senatoren staan
achter de loonpolitiek
Vele leden tegen uitbreiding
noodwet kinderbijslag
Studiecongres zielzorger en misdaad
Bekering - niet vergelding -
moet doel van straf zijn
Samenleving reageert op
misdaad nog steeds niet
in geest van Evangelie
Eerste Kamer is bezorgd
over toenemend verkeer
Invoering maximum sue!lieden
buiten bebouwde kom gevraagd
Kunst en handel verzoend
KINDERRECHT IN TWEEDE KAMER
Aanrander heeft
bekend
Openbaarheid in
P.B.O. wenselijk
Leerzaam
griep!koulpijnl
WSTTE KRUIS
i
V B
WOENSDAG 26 APRIL 196!
Duitser vreest F.L.N.
Officier: geen termen
voor uitlevering
Zwitsers verzoek zou
grond missen
Kort arrest
Prestatieverlof voor
trotyldemontage
In Enschede
DEINING ONDER
WINKELPERSONEEL
Winkeliers willen hun
zaak 1 mei openhouden
voor Duitse toeristen
Valsheid in geschrifte
leverde koopman 1,3
miljoen gulden op
lVz jaar gevangenis
Bestelauto rijdt in op
groep militairen
WORLD
FAMOUS
CIGARETTE
Rapport Centrum voor
Staatkundige Vorming
Niet beter
Baby in bedje gestikt
CJ
o
Lof voor iverk van
Rijkswaterstaat
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG, 26 april De
verkeersproblemen hebben een
groot deel opgeëist van het debat,
dat de Eerste Kamer gisteren
wijdde aan de begroting van Ver
keer en Waterstaat. Volgens de
prognoses zal de verkeersintensi
teit in 1970 zijn verdubbeld en die
schattingen zouden nog wel eens
te laag kunnen blijken. Het is
daarom noodzakelijk, zo is de al
gemene mening in de senaat, dat
op korte termijn maatregelen
worden genomen om de komende
stroom op te vangen.
Naar Veere
Palmolive garandeert
U zachter en
gemakkelijker scheren b)
èf Uw geld terug!
A. Vecht
(Van onze parlementaire redacteur)
's GRAVENHAGE, 26 april
Beter een goed justitieel korps van
kinderbeschermers en -rechters dan
de allerbeste kinderwetgeving, aldus
een der uitgangspunten van mr. H.
W. van Doorn (K.V.P.) in zijn be
schouwing over de ontwerpen tot
herziening van het kinderrecht in de
Tweede Kamei. Voor de herziening
zelf kon hij waardering opbrengen,
al bleek hij ervan overtuigd, dat
deze geen bijwerking tot de dag van
vandaag betekent.
Mr. Van Doorn hecht veel waarde
aan een beleid waarin de overheid re-
ele prijzen betaalt aan de internaten,
zowel die waarin de z.g. „overheidskin-
deren" geplaatst worden als de instel
lingen voor voogdijkinderen, die volgens
hem beslist beter gesubsidieerd dienen
te worden. De kinderbescherming moet
worden gedragen door burgerzin en
naastenliefde, zo herhaalde de katholie
ke spreker wat de kinderrechter mr.
Van Werk onlangs heeft gezegd. Mr. Van
Doorn vroeg een zodanige subsidie, dat
althans de werkelijke verpleegkosten
worden goedgemaakt. Nu wordt nog
afriïzien van andere exploitatielasten
MAASTRICHT, 26 april Voor de
rechtbank diende dinsdag het verzoek
van de Zwitserse regering tot uitleve
ring van de Duitser H.W.A., beschul
digd van moord op de wapenhandelaar
Marcel Leopold in 1957 te Genêve.
Deze Leopold werd in een warenhuis
door een met curare bewerkte pijl
getroffen en overleed ter plaatse. Leo
pold was een wapenhandelaar, die
illegale transacties in wapens en
munitie verzorgde met het F.L.N.
Achteraf is gebleken dat Leopold bij
deze wapenhandel het F.L.N. heeft
opgelicht voor één miljoen Franse
Francs.
Een verraad aan de Algerijnse zaak,
waarop bij het F.L.N.zoals bekend
is in de kring van de rebellen en hun
relaties, onverbiddelijk de doodstraf
stond. Op grond van een uitlating van
een andere wapenhandelaar, voor de
justitie te Hamburg, werd de Duitser,
die eveneens wapens en levensmidde
len met het F.L.N. verhandelde, be
schuldigd van de moord op Leopold.
Hij heeft overigens voor de General
Bundesanwalt te Karlsruhe kunnen be
wijzen, dat hij op die 9 september
helemaal niet in Genève was, maar in
Berlijn vertoefde. Niettemin werd
A. voortdurend geschaduwd, zowel
door leden van de F.L.N. als door
leden van de Franse organisatie van
de „La main rouge". De Duitser
is bevreesd om naar Zwitserland te
gaan om daar zijn onschuld te be
wijzen. Hij vreest daar voor zijn leven.
De officier van justitie te Maastricht,
mr. W, Moors, acht geen redelijk ver
moeden voor de schuld van de ver
dachte aan de hem ten laste gelegde
moord op Leopold aanwezig, zodat er
geen grond is voor uitlevering. De
raadsman van de Duitser, mr. i.
Duynstee uit Maastricht, betoogde dat
zijn cliënt niet kon worden uitge
leverd, omdat het hier een „delict
politique relatif" betreft, een grond
welke van Nederlandse zijde niet
wordt erkend voor uitlevering. De
rechtbank zal binnen veertien dagen
in een schriftelijk rapport aan de
minister van justitie advies moeten
geven over al of niet uitlevering van
de Duitser.
AMSTERDAM, 26 april Langduri
ge verhoren, het getuigenis van het
slachtoffer alsmede de bekentenis van
zijn vrouw, hebben de ^-jarige Am-
sterdamse stratemaker van IV. ertoe
genoopt zijn schuld tc bekennen m de
weerzinwekkende aanranding van een
ll-jarig meisje.
Dit meisjes was door de vrouw van
Van W. .op zijn bevel in de woning
gelokt waarna Van W. zich aan het
meisje had vergrepen. Hij had het
meisje, toen hij het bedreigde met
een mes, aan de hand gewond.
hierop reeds per jaar 1'/; miljoen uit
particuliere b.on toegelegd.
In een redelijk welvarend land moeten
door de gemeenschap meer offers voor
bet bedreigde kind worden opgebracht,
aldus mr. Van Doorn, die voor alles
een sterke moderne visie op dit punt
wenst. Hij is wel dankbaar voor het
vaststellen van de positie der gezins
voogdijverenigingen in de wet maar
vroeg alsnog om een rechtstreekse band.
tussen kinderrechter en deze verenigin
gen.
Ook adviseerde hij de minister meer
te voorkomen dan te genezen in de kin
derrechtspraak
Herhaaldelijk krijgt men de indruk
dat minderjarigen te laat zijn opge
vangen. Pijnlijk te laat, stelde mr.
Van Doorn vast en hij vroeg de mi
nister te willen aangeven waar naar
zijn inzicht de taak van de overheid
op dit preventieve terrein begint.
Ook bij deze spreker bleef het ver
langen naar een algemene jeugdwet,
waardoor de gehele jeugdzorg onder
één ministerie zou komen, in verband
daarmede leven. Het voorterrein van
de kinderrechter noemde hij „een nogal
slordig ontgonnen gebied." Een goede
terreinafbankening is nodig.
In de nieuwe wettelijke regeling wordt
de armslag van de kinderrechter ver
ruimd. maar niet op het punt van de
leeftijdsgrens van twaalf jaar, die ge
steld is voor vervolgbaarheid. Mr. Van
Doorn kan 1 ierin geen gebrek aan ver
trouwen zien, zoals door enkele profes
soren is betoogd. Kinderen beneden die
leeftijd zien een straf voor de rechter
niet als straf, maar vinden het alleen
maar interessant. Zij zijn zich ook de
betekenis van hun misstap voor de
maatschappij niet bewust.
De woordvoerder van de KVP wilde
gaarne omtrent het nieuwe strafmiddel
van kort arrest enige toelichting horen.
Het zal wel veelvuldig worden toegepast,
maar dan dient het een snelle en een
goede executie te zijn, niet te ver
weg van de woonplaats van het kind en
(Van onze correspondent)
ENSCHEDE, 26 april Het feit dat
de Middenstandscentrale de leden in
overweging heeft gegeven op maandag
I mei hun zaken geopend te houden heeft
grote deining veroorzaakt in de kringen
van het winkelpersoneel.
Zoals reeds werd bericht hebben de
vakorganisaties landelijk reeds hun te
leurstelling uitgesproken over het feit
dat er op deze dag in het oosten en het
zuiden vele zaken open zullen zijn.
Pe werknemers zijn vooral ontstemd
door het feit dat de reden tot open
stelling van de winkels op 1 mei vooral
is dat op deze dag in het grensgebied
veel Duitse kooplustigen worden ver
wacht. Overigens schijnt echter de mo
gelijkheid te blijven bestaan dat de za
kenlieden alsnog besluiten hun winkels
maandag te sluiten.
niet in de huizen van bewaring. Daar
en in onze politiebureaus horen gede
tineerde kinderen niet thuis.
De naam tuchtschool acht hij beter
dan „inrichting voor bijzondere tucht".
Mogelijk komt hierover nog een amende
ment. Het opmaken van strafbladen
met het oog op latere afgifte van ver
klaringen van goed gedrag wilde hij
liever achterwege laten, althans voor
zeer jeugdige veroordeelden. Voor oude
re minderjarigen kunnen zjj echter wel
eens onmisbaar zijn.
Mr. Van Doorn sloot zich aan bij de
bezwaren van mr. Meulink tegen het
socialistische standpunt, waardoor gods
dienstoefening en geestelijke verzorging
van het Humanistisch Verbond tezeer
op één lijn komen te staan.
Voorts wilde de katholieke spreker
gaarne in de wet doen uitkomen dat de
band tussen ouders en kind zoveel mo
gelijk in stand moet worden gehouden.
Tot plaatsing buitenshuis moet niet te
gemakkelijk worden overgegaan.
Mr. Berkhouwer (VVD) bracht de
discussie opnieuw op het Rijks Opvoe-
dings Gesticht in Amersfoort. Hij merk
te op, dat naar mate het sychologische
element naar voren komt, het pedagogi
sche bij de behandeling van moeilijke
kinderen tegenwoordig achterop dreigt
te geraken. Meestal echter bereikt men
daarmee pedagogische kortsluitingen.
Niet alleen de jongelui, maar de op
voeders van de kinderen moeten wor
den opgevoed, vindt mr. Berkhouwer.
De recente ervaringen hebben echter
wel geleerd de liberale spreker doel
de op Amersfoort dat de normen die
de opvoeders soms zelf hanteren niet
deugen. Minister Beerman zou vandaag
antwoorden.
MAASTRICHT, 26 april De recht
bank alhier heeft gisteren een 32-jari-
ge koopman te Maastricht veroordeeld
tot anderhalf jaar gevangenisstraf we
gens valsheid in geschrifte.
De verdachte, die een woninginrich
tingzaak in Maastricht had, had zich
bedrijfskapitaal verschaft door gefin
geerde huurkoopcontracten op gefingeer
de leveringen te laten finanicieren bij
de Maastrichtse Disconto-Maatschappij.
Sedert 1957 heeft verdachte op deze
manier rond 1500 huurkoopcontracten
laten financieren voor 1,3 miljoen gul
den waarvan thans bijna oen half mil
joen nog niet terugbetaald is.
De officier van justitie had twee jaar
gevansstrag geëist.
(Advertentie)
t Advertentie)
TILBURG, 26 april De ouders van
de dienstplichtige militair P. van dei
Velden alhier, die enige tijd geleden
op de Rechter Heide te Goirle een la
ding trotyl demonteerde, hebben van
de commandant van de 41ste Infanterie
Pionier Compagnie kapitein U. Kits van
de legerplaats Ermelo, waar hun zoon
gelegerd is, een brief ontvangen. Hierin
werd medegedeeld, dat hun zoon met
twee dagen prestatieverlof is beloond
naar aanleiding van zjjn kordaat optre
den in de trotylaffaire. Zijn optreden
werd een voorbeeld en een eer genoemd
voor de hele compagnie.
(Van onze correspondent)
DEN HELDER. 26 april Een om
streeks negen uur gisteravond langs de
Rijksweg ter hoogte van de buurtschap
de Kooi) marcherende groep militairen
van de Landmacht, is door een achter-
op komende bestelwagen aangereden,
waarbij de leider sergeant van de
Luehtdoelartillerie S„ levensgevaarlek
werd gewond.
De bestuurder ian de bestelwagen
haalde onmiddellijk scherp naar buks
uit. teneinde de rest van de groep te
ontwijken, maar werd bij deze manoeu
vre frontaal aangereden door een uit
Dén Helder afkomstige lesauto. De
grosp militairen voerde met de voor-
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG, 26 april Voor vele
(KVP) leden in de Eerste Kamer is
het aanvaardbare dat de regeling
zich bij de overgang naar een nieuw
systeem van loonvorming nogal eens
met de gang van zaken heeft moeten
bemoeien. Dat dit overheidsingrijpen
nodig is geweest, is volgens deze sena
toren een symptoom, dat liet bedrijfs
leven nog niet in alle opzichten ge
reed was om de gewenste verschuiving
naar meer verantwoordelijkheid te ver
wezenlijken.
Dit geldt h.i. tt meer in een situatie,
waarin het tekort aan arbeidskrachten
een bedreiging vormde voor een ver
antwoorde loonpolitiek.
Van Pv.d.A.-zijde klaagt men echter,
dat de overheid het bedrijfsleven niet
voldoende speelruimte heeft gelaten, zo
dat ernstige moeilijkheden zijn ontstaan.
Voor bepaalde groepen werknemers (de
achterblijvers die moeten worden „bij
getrokken", en voor de ambtenaren en
landarbeiders) betekent het nieuwe sys
teem, dat z;j achteraan komen, zo wordt
van socialistische zijde opgemerkt in
de beschouwing over de loonpolitiek,
die de Eerste Kamer naar aanleiding
van de begroting van Sociale Zaken
heeft opgesteld. Verscheidene senato
ren vragen of het naar het oordeel van
de minister mogelijk is het college van
Rijksbemiddelaars meer de vrije hand
t© geven en de algemene aanwyzin-
gen" een minder formeel karakter te
geven.
Wat gaat de minister met het ont
werp voor een algemene kinderbijslag
wet doen? Aldus een vraag van vele
leden. Een uitbreiding van de noodwet
kinderbijslag Kleine Zelfstandigen, die
zou betekenen, dat de werknemers bij
moeten dragen voor een aanmerkelijke
uitbreiding van de kinderbijslagen voor
de zelfstandigen, zou voor hen niet aan-*
vaardbaar zijn.
(Advertentie)
(Van onze verslaggever)
CULEMBORG, 25 april In het team
van rechter, criminoloog, psychiater
en; neemt de zielzorger een wezenlij
ke plaats in, omdat hij alleen een di
mensie kan laten meespreken, waarin
misdaad wordt verdiept tot zonde, straf
tot boete en rechtsherstel tot verlos
sing. Dit stelde prof. dr. C. van Ouwcr-
kerk C.ss.R., die de studiedagen van de
gevangenisaalmoezeniers vanmiddag
besloot met een indrukwekkende be
schouwing over „Crimineel gedrag en
de theologische begrippen van schuld,
boete en verlossing".
De zielzorger is geneigd, de misdaad,
voor zover deze een juridisch fenomeen
is. tussen haakjes te plaatsen en to pro
beren de kern te raken, namelijk de
verhouding mens-God. Het Evangelie
geeft daarvoor aanleiding en funda
ment: het heils is primair een reli
gieuze werkelijkheid en geen morele. Wij
moeten niet van de moraal uit naar
God en Zijn welgevallen als het ware
afdwingen, maar we moeten uitgaan
van het contact met God, waardoor de
realisatie van het heil vanzelfsprekend
is.
Uitvoerig ging prof. Van ^Ouwerkerk
in op de straf, die als vergelding moei
lijk aanvaardbaar is. Als men onder
boete geen genoegdoening maar beke
ring verstaat, is het bijna niet meer mo
gelijk de waarde van de straf nog pre
sent te stellen als mogelijkheid om
daarin de bekering en boete in chris
telijke zin te beleven. Is het waar, dat
wij het van ons christelijk denken uit
niét geworgd hebben de heidense be-
DEN HAAG, 25 april Een studie
commissie onder voorzitterschap van
prof. mr. F. Cerutti (Nijmegen) heeft
in opdracht van het Centrum voor
Staatkundige Vorming rapport uitge
bracht over de openbaarheid bij pu
bliekrechtelijke bedrijfsorganen. Het
rapport zal over enkele dagen verschij
nen.
in dit rapport geeft de commissie als
haar oordeel, dat het geen aanbeveling
verdient de algemene regel van open
baarheid ook te doen gelden voor de ver
gaderingen der publiekrechtelijke be
drijfsorganen. Niettemin acht de commis
sie openbar- /ergaderingen en beslissin
gen der publiekrechtelijke b irijfsorganen
we) aanbevelenswaard. De besturen de
zer organen dienen qr dan ook krachtig
naai te streven. Dé commissie is van
mening, dat een bevredigende gang van
zaken op dit stuk slechts bereikt kan
worden, als de mentaliteit van dé be
sturen en de overige verantwoordelijke
organen op de wenselijkheid van een zo
groot mogelijke openbaarheid voortdu
rend is gericht.
De voorlichting mag echter geen doel
op zichzelf worden. Men zal in het oog
moeten houden de werkelijke behoefte
aan voorlichting, hel te verwachten ef
fect en de kosten der bescl ikbare mid
delen. De commissie wil echter geen be
paalde weg aanwijzen, omdat de om
standigheden in de bedrijfstakken zover
uiteenlopen.
grippen van strat en vergelding te
doorbreken, zowel in de opvatting als
in de realisatie?, zo vroeg spreker zich
af. In heel dc problematiek van mis
daad en straf staat voor de zielzorger
altijd het perspectief van verlossing en
vergeving.
Maar we moeten dit niet alleen op
mystiek niveau uitwerken, hét moet
leiden tot een groei naar een nieuwe
wereld op dit gebied. Dat zal bete
kenen dat in alle benaderingen, ook
de profane, iets aanwezig is van dat
gene, w at in bote en bekering in
aanzet aanwezig is: dat de mens terug
keert naar God. Wij als zielzorgers
hebben de taak te staan binnen het
team van juristen, criminologen en
psychiaters en te zorgen dat voor de
gestrafte het leven opnieuw op gang
komt. Al deze benaderingen lopen
dood binnen deze wereld, hebben geen
heilsbetekenis als niet de priester aan
wezig is om he, laatste perspectief
tegenwoordig te blijven stellen,
dat God een mens verlost en begena
digt om hem door de tussentijd van
deze wereld heen te brengen tot
Hem.
de hij waanzin. Op dit punt waren de
meeste toehoorders het wel met hem
eens, maar diverse andere stellingen
werden tijdens de discussie aangevoch
ten. Men kwam daarbij niet uit de pro
blematiek, maar en dat geldt voor
de studiedagen in hun geheel men
raakte er steeds verder in vast. Daar
bij werd één ding heel erg duidelijk: dat
wij nog ver verwijderd zijn van een syn
these van het werk, dat door de ver
schillende deskundigen aan de delin
quent wordt verricht cn dat een voort
durende gezamenlijke bezinning van het
grootste belang is.
De zelfbeschikking van li cl Rijks
deel Nieuw-Guinea betekent in Ieite
voor bet Rijk in Europa verminderde
zelfbeschikking. Een motie van de
Nieuw-Guinea-Raad Keelt dat nog
eens onder onze aandacht gebracht.
Volgens de motie staat 'iet de Neder
landse regering niet meer vrij enige
verandering in de huidige status van
Nieuw-Guinea aan te brengen zonder
instemming (er staat niet over
leg, maar: instemming) van de Nw.'
Guinea-Raad. Bovendien wordt van
Nederland de verzekering gevraagd
dat Nederland zijn taak in Nieuw-
Guinea zal voortzetten „totdat de
Raad in de .toekomst eventueel an
ders verlangt
Daar staan we dan. Ond er de be
velen van de Nieuw-Guinea-Raad.
althans voor wat betrelt de Nicuw-
Gu inea-po litiek, ons voornaamste bui
tenlands-politieke probleem. Zo is de
opvatting van de Nieuw-Guinea-
Raad althans.
Het Nederlandse parlement kan uit
de motie vooral één ding leren: dat
zelfbeschikking (van de Papoea's) en
bewegingsvrijheid (van de Neder
landse politiek) niet samengaan.
(Van onze correspondent)
DEN HELDER, 26 april Omstreeks
acht uur gistermorgen deed mevrouw
Sterk van de Bassingracht alhier de
vreselijke ontdekking, dat haar acht
maanden oude zoontje Eric levenloos
voorover in zijn bedje lag. De onmid
dellijk gewaarschuwde arts constateer
de dat dc baby was gestikt. Het gezin
telde drie kinderen.
Ook de tweede inleider prof. dr. H.
Bianchi, had erop gewezen, dat de re
actie op de misdaad in onze christelijke
samenleving nooit veel beter is geweest
dan de reacties in niet-christclijke cul
turen: van een werkelijke verdieping
van het Evangelie uit blijkt niets. Vol
gens prof. Bianchi spelen bij elke mis
daad twee factoren: rebellie cn misver
stand.
Een van de ergste vergissingen noem
de, hij de zienswijze, dat de delinquent
een gevaar zou zijn voor de samenle
ving. De huidige ordening, zoals die is
vastgelegd in het Wetboek van Straf
recht, is niet door God gegarandeerd.
Zij is de neerslag van een cultuurpa
troon, een menselijk maaksel. Het ty
pische van de misdaad is niet de ver
storing van deze ordening, maar de
aanval op de andere mens.
De reactie op de misdaad moet vol
gens prof. Bianchi tweeledig zijn: ver
wijt en hulp. Wij onderscheiden op het
ogenblik normale delinquenten die straf
krijgen en gestoorden, die een behan
deling krijgen en dan nog de gedeel
telijk toerekeningsvatbaren, die van bei
de iets krijgen toegemeten. Voor deze
laatste groep kan straf pas zinvol wor
den als ze eerst door een psychothera
peutische behandeling tot schuldbesef
zjjn gekomen.
Het huidige systeem: eerst de straf
en dan de terbeschikkingstelling, noem-
DE echte PIJNSTILLER
Kiespijn, hoofdpijn of griep onder
de leden? Neem Witte Kruis en u
bent het snel kwijt.
tabletten, poeders
of cachets!
(Advertentie)
Voor uw beha, korset of gaine
wordt q prettjg qn vakkundig bediend
j'q een speciaal/aak aangesloten hij de
Ned. Ver. van Córsetspeciaal/akcn
Binnen de steden wordt het parkeer
probleem steeds nijpender. Aan de in
voering van parkeermeters valt daar
om niet te ontkomen De heer Matser
(KVP) estreed, dat de besturen van de
verkeersbomlen (die zieli tegen invoe
ring van parkeermeters verzetten) de
opvattingen van Imn leden weergeven.
Volgens de lieer Matser zal de automo
bilist graag bereid zijn een gering be
drag te betalen als hij daarvoor zijn wa
gen voor enige tijd kwijt kan. „Lang-
parkeerders maken misbruik van de
openbare weg", meende ook baron de
Vos van Steenwjjk (VVD).
Di. heer De Jong (P.v.d.A.) zocht de
oplossing in een geheel andere richting.
I-Iij vroeg om een radicale wijziging
van het openbaar vervoer. Snelle onder
grondse treinen en monorailbanen zijn
in de grote steden de enige oplossing,
zei hij. Dat zal echter enorm veel
geld kosten en het Rijk moet daarom
aan de gemeenten financiële steun ver-
len om deze werken 30 miljoen per ki
lonieter. te kunnen betalen.
Voor de verbetering van de eigenlijke
wegverbindingen is door de minister
een vijftienjarenplan opgesteld. De se
naat is daar dankbaar voor, maar
vroeg van de minister ae zeker
heid dat deze werken ook gefinaricieerd
zullen worden. „Tolwegen stelde de
heer Lichtenauer (ClliJ) voor; „een
onafhankelijk verkeersfonds", zei de
lieer Teijssen (KVP); „particuliere ex
ploitatie van de weg, waarbij de tol
eigens een Belgisch plan door het
Rijk wordt betaald", aldus de heer
Matser (KVP)
De senaat bleek ook voorstander van
de invoering van maximum snelheden
buiten de bebouwde kom. De heer De
Jong sprak van „waanzinnige snelhe
den op korte wegen."
Donderdag gaat de Kamer op uit
nodiging van de minister naar Zeeland,
om daar de sluiting van de dam in liet
Veerse Gat bij te wonen. De bewinds
man kreeg vandaag al veel lot toege
zwaaid voor het werk van Rijkswater
staat. Dat er nog wel wensen waren
o.a. voor een spoedige aanpak van de
werken van de Lauwerszee, voor
meer spoed bij de bestudering van de
Kreekrakplannen en voor een snelle
beslissing over de tunnelbouw bij Rot
terdam, dqed aar die lof niets af. Men
vertrouwt erop, dat de minister ook
deze moeilijkheden zal weten te klaren.
Dringende werken, die nog eens op
nieuw onder de aandacht van drs. Kort
hals werden gebracht, waren de ver
betering van de Scheveningse buiten
haven en de versterking van de water
keringen langs de Nieuwe Waterweg.
Advertentie
b)
Zo goed geschoren
ben je nog
nooit geweest!
7/1
Hij heeft nog vele unieke
miniaturen, glas, middel-
A. „Je,pk" Vecht is een uniek
man en een man van unieke
dingen. Het unieke geldt even
zeer voor de kunstwerken, waar
mee hij zich heeft omringd, als
voor de wijze, waarop hij zich
door het leven beweegt. Men zou
kunnen filosoferen over de
vraag wat er geworden zou
zijn van de Elburgse jongen,
die op zijn achttiende jaar al
een collectie Delftse tegels ver
kocht, welke hij van zijn we
kelijkse gulden zakgeld had
gekocht, als hij gefortuneerd
in de wereld was gekomen.
Zonder twijfel was hij een der
.motste kunstverzamelaars ge
worden. Nu is hij een de r
grootste kunsthandelaars, trien»
zaak aan het Rokin met drie
sterretjes in de baedecker van
elke internationale verzamelaar
staat. Jack Vecht neemt de han
del op de koop toe. Hij wil mooie
dingen om zich heen hebben.
Geen gewoon werk, maar unieke
stukken. Als hij zich opwindt
over de fancy-prijzen, die bij
lotheby in Londen op de vei
ling gemaakt worden, geldt die
boosheid niet zozeer de onmo
gelijkheid voor een Nederlandse
handelaar om daar nog te kopen,
als wel de muur die daardoor
is opgetrokken tussen hem en de topstukken,
stukken: Hindoe-Javaanse bronzen, Perzische
eeuwse sculptuur, vroeg-Nederlandse majolica, maar dikwijls zegt hij tegen
de belangstellenden, dat ze al verkocht zijn. Hij wil er niet van scheiden.
Bovendien is hij zakenman genoeg om te weten, dat menig stuk dat zijn
winkel verlaat niet meer vervangen kan worden. Verkopen is niet moeilijk,
verzamelen wel.
Zijn vader, die in El burg Delfts porselein verzameldetot. de zolders
er van kraakten cn scheepsladingennaar Frankrijk en Engeland stuurde,
ried zijn artistieke zoon af om de kunsthandel in te gaan. „De mooie
stukken krijg ie niet meer." Maar het bloed kruipt in zulk een geval waar
het niet gaan kan En dit was niet alleen het bloed van de Vechten, maar
ook van 'de Duveens, die uit Meppel stammen.
De jonge Jack ging naar Amsterdam en beleefde daar zijn roman
tische jaren in het kunstenaarshuis „1813" aan de Amstel, waar rond de
jaren '18 heel de avant-garde kind aan huis was. Binnenkort verschijnt er
een boek over dat inmiddels al door de stadsgroei overspoelde huis, van-
de hand van een der toenmalige bewoonsters, mevr. Van Donselaar.
Het unieke bleef Jack Vecht boeien. De gouden eeuw was uitgeput,
maar de Aziatische kunst was nauwelijks bekend. Met een kleine schare
enthousiasten bracht Jack Vecht de eerste stukken naar Nederland. In 1918
beheerde hij het Aziatisch vmseum-Petruóei aan de Keizersgracht (nu in
Zurich), daarna werd hij zelfstandig. Voor alle geïnteresseerden in de
klassieke Aziatische kunst is hij nu de „grand old man". Hij studeert nog
elke dag en is dan ook terecht geïrriteerd over de invasie van nieuw
lichters in de kunsthandel, die alleen op geld uit zijn en hun naam en
reputatie niet aan elk stuk,, dat ze verkopen, durven te verbinden. Hij is
trots op zijn opvolger. Jack Jr., maar hij zegt in zijn aanwezigheid al leen
maar: „Hij zal het wel leren, hij heeft aanleg." Niets ergert hem trouwens
meer dan hel ontbreken van liefde en deskundigheid. Met een subliem
bronsje in de hand zegt hij: „Zulke kunst kun je alleen benaderen als er
religie in ie leeft." Hij verwacht dit ook van anderen. Schroom en stilte.
Wie in zijn kunsthandel komt hoeft niet te kopenwant Jack Sr. leidt het
liefst rond. Hij verbaast zich elke keer weer over de drempelvrees van
de liefhebbers. Laat ze toch komen, ik zoek vrienden!
Jack Vecht ivordt vandaag 75 jaar. Bij de receptie, op zijn 70ste ver-
ia ar dag kwamen er meer clan zeshonderd man. De hele kunstwereld kent
hem. Hij heeft talrijke vrienden onder levende kunstenaars. Alleen over
de abstracten velt hij een vernietigend oordeel. „Ze doen mij pijn, ze zijn
decadent.'' Juist dit verval van waarden geeft hem zorgen Hij zou kunst
historische studenten jaren in zijn zaak willen hebben om ze wegwijs te
maken in het onvoorstelbaar moeilijke vak. „Je moet het beste van het
beste elke dag in je hand kunnen nemen; langzaam naar het begrip groeien,
verstillen en aandacht krijgen voor het klassieke."
Jack. Vecht is nog vitaal en actief al heeft het leven hem vele slagen
legevcn. Zijn kunstverzameling overleefde de bezetting, omdat hij de
kostbaarste stukken tijdig naar Engeland had gebracht, maar zijn 92-jarige
moeder, zijn dochter en zijn kleindochtertje werden door de Duitsers om
het leven gebracht. Hij praat er weinig over en leidt het gesprek weer snel
naar de mooie dingen om hem heen. En als hij zijn unieke Perzische
en Indische miniaturen stuk voor steek voor ons legt, is er geen handelaar
meer aan het woord maar een kunstminnaar. Het bedroeft hem, dat
tuchtig procent van zijn verkopen naar het buitenland gaat. Nederland
heeft nauwelijks meer verzamelaars van allure. Als Jack Vecht, over de
botte fiscale politiek van de Nederlandse regering ten opzichte van de
kunstverzamelaars spreekt, maakt hij zich oprecht boos. Het is een oud
verhaal, viaar niemand lukt het, de Haagse, verkalking te doorbreken. Hij
probeert, nu zoveel mogelijk unieke dingen in het land te houden door ze
aan musea te verkopen of in bruikleen te geven. Hij is vooral tevreden
over Rotterdam, waar de grote ondernemers de openbare verzamelingen
krachtig steunen.
Binnenkort hoopt hij een boek te publiceren over de grote Delftse
ceramicus Van Freytom. StiLdie is nog zijn dagelijks werk. Zijn hiLis aan
de Amsteldijk is een museum gelijk, een levend museum, dat de afspiege
ling is van zijn persoon: de meubelen antiek, de schilderijen modern. Ze
verschaffen de achtergrond, de levenssfeer voor een gerijpt man, die in
jaren van intens leven iets van de bewogen stilte van hei klassieke heeft
gekregen. Kunst en handel schijnen onverzoenlijk. Maar cultuur is het
verenigen van het onverzoenlijke.
