Achttiende-eeuw se gastvrouw
in het Rijksmuseum
Nog geen oordeel omtrent
revaluatiegevolgen
I
RECORD
VERKOOP
CHEMISCHE
PRODUCTEN
IN E.E.G.
EN E.V.A.
I
Interessante roman over
Russische
schoolproblemen
D
Belle van Zuylen en haar tijd
WONDERLIJKE
HISTORISCHE
FIGUUR
Pakket Vlisco gekocht a 610
HET ONDERWIJS OP DE HELLING
Slot past
slecht
II
Gero behoorlijk van
orders voorzien
Van Es en Van Omme
ren omgezet in N.V.
JAARVERGADERING UNILEVER
Ruteck's in 1960
American Enka is
dieptepunt voorbij
V 3
VRIJDAG 28 APRIL 1961
(Tl r zijn, in Nederland en el-
ders in Europa, heel wat
4 mensen die enthousiast over
Pelle van Zuylen kunnen vertel
en. Zij praten over deze bijzon
dere vrouw alsof zij haar h'erhaal-
plijk ontmoet hebben. Als men
Jen hoort uitweiden over haar
^nappe verschijning, haar char
ge en haar eruditie, is het of zij
een vriendin beschrijven met wie
2lJ veelvuldig contact hebben.
^'ie tevoren nooit van Belle van
^byien gehoord heeft, zou op die
"tbundige verhalen kunnen re
geren met het verzoek eens aan
buitengewohe dame te wor-
?en voorgesteld. Dat is overigens,
zekere zin, heel goed mogelijk,
al
is Belle van Zuylen reeds in
^05 overleden. Want er is in de
Wintigste eeuw zoveel over haar
bekend geworden, dat men haar,
het ware, opnieuw tot leven
eeft gebracht.
H,
286,QQ0,000
695,000.000
558,000.000
94.000.000
aar gaat het nu juist bij de
opvoeding om; om aan
dacht voor de mens. Kent u
de parabei over de herder die hon
derd schapen had en er één ver-
ioor? Laat u die evangelische
parabels nu maar achterwege!
Wij hebben een collectief, wij
werken met collectieve opvoe
ding.
Een lSe-eeuwse gravure van het kasteel Zuylen aan de Vecht.
cob Maurer. Haar lange slanke hals
en haar wat langwerpige gezicht met
de grote sprekende ogen geven haar
tegelijk iets voornaams en iets bekoor
lijks. Als men dan naar het portret
van een jaar of zeven later kijkt (een
werk van Jens Juel) ziet men hoe zij
intussen gerijpt is tot een ervaren
vrouw, die met begrijpende ogen de
wereld inkijkt. Op een miniatuurpor
tretje uit 1781 schpnt zij plotseling veel
ouder. Nog wel die schrandere en iet
wat geamuseerde blik, maar niet meer
die frisse charme van een jaar of tien
eerder. Het is alsof men op deze af
beelding iets van de teleurstelling be
speurt, die het huwelijk met de al te
evenwichtige en wel zeer nuchtere M.
de Charrière haar bezorgde. Dat haar
man overigens niet zo'n dorre en dom
me figuur was als sommige mensen
wel menen, blijkt uit een portretje
Haar beeld rijst op uit de zeer uit
voerige correspondentie die zij met
tijdgenoten voerde. Zij was een ijve-
Hge briefschrijfster, en zij wist haar
gedachten uitstekend onder woorden
brengen. Zij had een scherp op
merkingsvermogen en in haar cor
respondentie placht zij zich zeer open-
•mrtig te uiten. Vele van die brie
fen zijn een halve eeuw geleden ge
publiceerd. zodat iedere belangstel
lende er kennis van kan nemen, zon-
??r de verre reis te maken naar de
mbliotheek van Neuchatel, waar de
meeste originele exemplaren be-
aar(j worden. Voorts bestaan er
.mge geschilderde portretten, alsme-
een bijzonder fraai borstbeeld,
ovendien zou men een bezoek kun-
'en brengen aan het kasteel Zuylen
an de Vecht, waar Belle tot haar
iste jaar gewoond heeft. Het ziet
r van buiten nog net zo uit als in de
JWeede
Portret van Belle van Zuylen door
Jacob Maurer. Ongeveer 1770.
door L. I. d'Arlaud. Men lette slechts
op de energieke gelaatstrekken en de
bijzonder waakzame oogopslag.
Een van de bekoorlijkste ten
toongestelde werken is een pas
tel (door de beroemde Maurice
Quentin Delatour) van de lieve
lingsbroer van Belle, Ditie. Wat lijkt
die 22-jarige jongeman op zijn ver
maarde zuster; vooral de ogen! De por
tretten door Spinny van de ouders, ba
ron Diederik van Tuyll en Helena de
Vicq, zijn daarentegen wel erg gekun
steld. Belles vader is veel jonger voor
gesteld dan hij was, en hij draagt een
fantastisch harnas, dat hem een beetje
belachelijk maakt. Ontroerd is echter
weer de pastel die Belle zelf van haar
moeder heeft gemaakt. Isabelle van
Tuyl was niet alleen vaardig met de
pen, maar zij kon ook tekenen... en
componeren. Zij bezat een bijzonder
veelzijdige kunstzinnige aanleg.
Wie de tentoonstelling bezoekt zou
gemakkelijk een heel minuscuul
kunstwerkje kunnen missen: een por
tretje m email op koper van 2 bij
1,6 cm., voorstellend een meisje
Roëll, waarvoor Madame De Char
rière, die zelf nooit kinderen heeft
gehad, een grote genegenheid koes
terde. Het 14-jarige kind is knap ge
portretteerd. Als men de afbeelding
goed bekijkt, wordt men getroffen
door de levendigheid van de voor
stelling.
Wie kennis wil maken met een boei
ende 18e-eëuwse vrouw, en wie zich
een beeld wil vormen van het leven
in de Nederlanden, Parijs en Frans
Zwitserland twee eeuwen geleden,
moet naar het Rijksmuseum gaan,
waar Belle van Zuylen als gastvi'oüw
optreedt.
HANS BRONKHORST
aP'"'l In dc algemene
vergadering van aandeelhouders van
?L ro? werd het dividend over
1960 vastgesteld op 12 pet (v.j. 9 pet).
Wat de gang van zaken in het
lopende boekjaar betreft kon de voor
zitter mededelen, dat de omzet over
het eerste kwartaal van 1961 hoger is
geweest dan die van de overeenkom
stige periode in 1960. Het bedrijf is
behoorlijk van orders voorzien. Over
het verloop kon op dit tijdstip uiter-
aard nog niets worden medegedeeld.
Het laat zich aanzien dat de nadelen,
voortvloeiende uit de revaluatie van de
gulden, van beperkte omvang zullen
blijken te zpn.
AMSTERDAM, 27 april Ter voort
zetting van de zaken, tct dusver in een
vennootschap onder firma van dezelf
de naam gedreven, hebben P. A. van
Es en Co N.V. en Phs. van Ommeren
N.V. te Rotterdam opgericht Van Es en
Van Ommeren N.V., gevestigd te Am
sterdam.
Van het maatschappelijk kapitaal ad
500.000 is 150.000 geplaatst en wel
f 75.000 bij elk der beide oprichters.
Volstorting geschiedt door inbreng van
de bestaande onderneming. De directie
zal worden gevoerd door <Je heren
J. Th. F. M. Lucassen en R. Meer-
waldt.
S,'"™ helft van de 18de eeuw.
°oi- ar °P het ogenblik kan men haar
C 111 Amsterdam in het Rijksmuseum
WTeten' want tot 4 juni wordt daar
tentoonstelling gehouden over de-
de Wonderlijke historische figuur. Bij
*'eh ouw van d'e expositie heeft men
hiet beperkt tot de hoofdpersoon,
8eVp men heeft ook een beeld willen
ei, ah van de tijd waarin zij leefde,
Me .9 de vele beroemde figuren met
2(j omgang had.
ti" bella Agneta Elisabeth van Tuyll
van Serooskerken werd in 1740 op
hasteel Zuylen geboren. Als kind
,?lrig zij voor enige tijd naar Genè-
tij er Frans te leren, en later zou
V'ch jn haar brieven en boeken vrij-
«i, hitsluitend van deze taal bedienen,
Wel met zo'n meesterschap, dat
ïj 'te-Beuve haar werk als „zuivere
k ,n®e literatuur" zou prijzen. Eerst
Jeti 1 treedt zij in het huwelijk met
4j. Eenvoudige Zwitserse huisleraar,
^s?e Charrière, die kinderen van wel-
k o. me Hollandse families les placht
seven.
Mme de Charrière
van haar leven
woont zjj de
in het dorpje
mbier bij Neuchatel. Hoewel zij in
v°lüt °gen tijd leefde (de Franse Re-
1oe,jle) heeft zij persoonlijk niet veel
Jh^J?enswaardige avonturen meege
eren oppervlakkig gezien was
carrière niet zeer opzienbarend.
^5t-S^aar Heeft zij met enkele van
^hot oeken de bewondering van tijd-
jJi6tJen als Voltaire geoogst, maar zij
vadr uals een vergeten schrijfster.
Jijfl u hernieuwde populariteit in onze
zjj niet zozeer te danken aan
|Nar r°mans als aan haar brieven,
vvenri-t haar literair talent wel zeer
hj PQlg spreekt. Als jonge vrouw was
-ons *and een bekende figuur,
19 erltl Zwitserland leidde zij een vrij
Nagetrokken leven. Zij was echter ja-
9j aevriend met Benjamin Constant,
*he JN om haar esprit benijd door
v de Staël, en in het culturele le-
^sch<m haar tijd speelde zij door haar
'"'ften een niet onbelangrijke rol.
e tentoonstelling in Amsterdam
hyer „Belle van Zuylen en haar
tijd" bestaat uit vier delen. De
eerste drie afdelingen geven
i sphe®n beeld van de sfeer waarin
r? tw'-!fs.ter leefde in de Nederlanden,
t jan hkrijk en in Zwitserland. (Haar
p Periode is maar zeer kortston-
L^Orht Weest-> In de vierde afdeling
vakr ?ns een overzicht gegeven van
iAti mtterkundige arbeid, alsmede
ar 1p talr'.1ke pubicaties die er over
'even verschenen zijn.
belangrijkste kunstwerk dat op
Je Phsitie te zien is, is de buste die
i^mhouwer Jean-Antoine Houdon
-V' g van Belle van Zuylen maak-
est un buste trés bien fait et
S Reasemblant
hie Helle s
S P011». in
k^eeld zich
aldus het oordeel
zelf in een brief aan een
het Rijksmuseum tekent
prachtig af tegen een
L t.it-11 pidLUUg dl LtJgt'Il ctJIl
"ffp,, Pdtapijt dat er achter is ge-
"e hifi' Het is -
terecht de voornaam-
La&irth>\anSe' 'n een zaa' vol beziens-
L°r* -beden Dit is Belle zoals zij er
a Rai huwelijk uitzag. Men ziet
een a'.s ongeveer 31-jarige vrouw
schilderij van de Zwitser Ja-
ROTTERDAM, 28 april Irt de gis
teren gehouden algemene vergadering
van aandeelhouders werden vragen van
zeer uiteenlopende aard gesteld.
De voorzitter, de heer F. J. Tempel
deelde mede, dat het nog niet mogelijk
is een mening uit te spreken welke
gevolgen de revaluatie voor het concern
zal hebben. Of de goedkopere grond-
stoffeninkoop compenserend zal werken
op een eventueel lageïe opbrengst van
de exportprodukten, zal mede afhangen
van de prijspolitiek van de regering.
De nieuwe oliepalmplantage van Uni
lever in Brits Noord-Borneo mag niet
gezien worden als een vervanging van
het bedrijf te Sumatra. Het betreft hier
„domweg" ec uitbreiding van de palm
olieplantages. De aanlooptijd is onge
veer 8 jaar. Hoewel er geen bepaalde
plannen zijn tot uitbreiding van de rub
berplantages V lijft Unilever ter zake di
ligent, wanneer de mogelijkheden zich
voordoen.
Medegedeeld werd nog, dat Uni
lever destijds een pakket aandelen
Vlisco heeft gekocht tegen een koers
van 610 pet. Dit pakket maakt 30
pet,, van het aandelenkapitaal van de
Vlisco uit.
De belangen van de Duitse dochter
(Nordsee) in Oostenrijk, die aanvanke
lijk geconfisqueerd waren, zijn thans
voor meer dan de helft teruggegeven.
Op het restant van het aandelenkapi
taal kan door een ieder een bod wor
den uitgebracht.
Het voorbehoudt, dat in dc accountants
verklaring, zowel ten aanzien van de
N.V. als ten aanzien vr.n de Limited
werd gemaakt, was noodzakelijk, aldus
de heer Tempel, omdat de belangen van
Unilever in de landen achter het IJze
ren Gordijn (ad ruim 61 miljoen)
uiteraard niet in de accountantscontrole
betrokken konden worden. Wat de Limi
ted betreft heeft het voorbehoud betrek
king op het feit, dat de boekjaren van
de United Africa Company en Limited
niet samenvallen, zodat accountants
niet konden beschikken over gecontro
leerde cijfers van de Afrikaanse onder
neming.
De jaarstukken werden met algeme
ne stemmen goedgekeurd. Uitgezonderd
de heer F. J. Morrel!, die op medisch
advies aftrad als lid van de raad van
Bestuur, werden, alle overige leden bij
acclamatie herkozen.
T,C,I, heeft ook wat betreft de veelzijdige polyurethanen opmerkelijke nieuwe
producten ontwikkeld. Ze zijn veelbelovend als'lakken voor duurzame hout>
finish en als harde schuimen voor de isolatie van koelruimten, ook op schepen,
"Prömintic" was één van de nieuwe veterinaire producten die I.C.I. introdu.
ceerde. Het is een verbinding, die worminfecties bij vee grondiger bestrijdt
dan alle andere in gebruik zijnde middelen. Gok "Reglone", een chemisch
product voor de landbouwwerd geïntroduceerd. "Reglone" is. voor de ver
nietiging van aardappelloof niet alleen effectiever dan natriumarsenict-bespui
ting, maar laat bovendien geen giftig residu achter.
Productie
Voorts werd 340niilliocn gulden besteed om de fabricage-capaciteft in Engeland
te vergroten. Onder de nieuw gebouwde fabrieken waren er enkele voor de
fabricage van acrylonitril (de belangrijkste grondstof voor acrylaat-vezels).
aethyleen-oxyde en glycol.
In 1961 zullen nieuwe fabrieken in gebruik genomen worden Voor de productie
van Teryiene polyester-vezel, nylon polymeren, polyurethanen en "Melinex"
polyester folie.
I.C.I.'s belangrijkste projecten voor de konlende jaren voorzien in nieuwe
fabrieken voor'nylon, "Teryiene", petrochemicaliën en-caprolactam - de
grondstof voor nylon "6".
Activiteiten op het vasteland van Europa
I.C.I.'s nieuwere producten van klasse zoals "Teryiene", petrochenncalién,
plastics,pharmaceutische producten en kleurstoffen zijn voor de handel Van
I.C.I, met het vasteland van Europa belangrijker geweest dan ooit,
Deze handel nam ten opzichte van 1959 toe met 26%,
Ten einde een groter aandeel te bemachtigen in de groeiende Europese markt
voor chemische producten dan door export uit Engeland1 mogelijk is, heeft
I.C.I, besloten tot een belangrijke uitbreiding van haar productie-apparaat op
het vasteland van Europa, Hiertoe zijn onderhandelingen voor het verkrijgen
van een terrein van 120 ha bij Rotterdam gaande, die in een vergevorderd
stadium v.erkeren. Wanneer zij bevredigend verlopen zijn, zal 1,C,I, op deze
plaats een complex van chemische productiebedrijven vestigen voor - in eersto
aanleg - petrochemicaliën waaronder plastics cn aanverwante producten,
Imperial Chemical Industries ttd., EQNDQN
In Nederland vertegenwoordigd door;
I.C.I, (HOLLAND) N,V.
Wijnhaven !Q7
ROTTERDAM-! - Tel, (010) tl 6330
ENKELE LC.L JAARCIJFERS*
GEPLAATST KAPITAAL
ACTIVA
(na aftrek van verplichtingen op koTte termijn)
OMZET I960
WINST i960
Opnieuw kondigt I.C.I,- Engeland een verkooprecord aan, zowel in Engeland
als daarbuiten, In 1960 bedroeg de omzet 558,000,000 en de winst
94.000.000,
Research en ontwikkeling
I.C.I. besteedde in 1960 150millioen gulden aan research, ontwikkeling van
nieuwe producten en technische hulp aan haar afnemers.
Op het terrein van kleurstoffen consolideerde I.C.I. het succes van haar
"Procion"-reeks - de eerste reactieve kleurstoffen ter wereld, die helderheid
paren aan echtheid en bovendien economisch en eenvoudig toe te'passen-zijn,
I.C.I. blijft voortdurend zoeken naar een nog grotere reeks van deze producten
en de toepassing van het principe van reactief verven wordt uitgebreid tot
andere yezels dan katoen en viscose rayon.
ROTTERDAM, 28 april Rutten's
Bierbrouwerij „De Zwarte Ruiter" (Ru
teck's) verantw oord in het verslag
over 1959 als baten uit exploitatie di
verse afdelingen, interest en dividend
deelnemingen in andere ondernemin
gen een bedrag van f 794.985 (678.487).
Na afschrijvingen tot een bedrag van
f 379.013 (363.208) en voorzieningen voor
belastingen en bijzondere doeleinden
ad f 170.900 (90.000) blijft een winst van
f 245.072 (225.206). Zoals bekend wordt
voorgesteld daaruit een dividend van
9 pet. (8) uit te keren. Als oorzaken
voor de verheugende uitkomsten van
de exploitatierekening geeft de direc
tie in de eerste piaats de gunstige kli
matologische omstandigheden.
De revaluatie temperde het optimisme
ten aanzien van het komende seizoen.
Het personeels-vraagstuk spitst zich toe.
Dit pleidooi van een lerares die een
van het goede pad afgeweken leerling
beschermt tegen een strenge schooidi-
rectrice uit de Sovjetroman Eer (1959)
wijst duidelijk naar een bepaald soort
onderwijsproblematiek. In Rusland
vormt dit punt een onderdeel van een
strijd die op meer fronten gevoerd
wordt; in vele werken van jongere
schrijvers wordt een lans gebroken
voor de afzonderlijke mens die niet op
gewassen is tegen een gr.iep bureaucrati
sche gezagsdragers. In bovengenoemde
roman van G. Medynski vormt een
proces tegen een bende jeugdige mis
dadigers het uitgangspunt: één van
hen, de zestienjarige scholier Anton,
trekt de aandacht van de schrijver. Hij
bezoekt ouders en school van de jongen
en brouwt uit deze gegevens een Hjvig
verhaal over de „nozems", een echte
probleemroman die verder geen artis
tieke pretenties heeft. Antons moeder
blijkt een oppervlakkige vrouw, eerst ge
scheiden en toen hertrouwd met een
egoïstische Streber. Ze heeft haar ioon
verwend en verwaarloosd zodat hij
noch voor haar noch voor zijn stiefva
der enige achting heeft. Bij hun preken
denkt hij: „Hun daden zijn in strijd met
hun woorden", bij de lessen van andere
opvoeders spot hij: „Dat hebben ze aj
zo vaak in onze oren getoeterd! Oude
kostEn waarom moet ik net zo den
ken als de andoren?" Zo wordt hij njp
voor de invloed van een slechte vriend,
lid van een bende jeugdige dieven. Had
de school hem nu maar opgevangen!
Maar nee: leraren en leerlingen zijn
hem hever kwijt dan rijk, op de boven
geciteerde lerares na, die toch niet in
staat is hem te redden omdat ze alleen
staat. Aldus de moraal van dit ver
haal.
^De strijd van een dergelijke idealist
uit de onderwijswereld is hoofdmotief
in de jongste roman van V. Tendrja-
kov. Deze in 1923 geboren schrijver is
de laatste jaren vooral naar voren ge
komen met korte verhalen waarin hij
een bekend thema de strijd van de
held, vaak een „novator" op een of
ander gebild, tegen een reeks bureaucra
ten op originele wijze hanteerde.
In zijn nieuwste werk, een dikke ro
man De toekomst tegemoet (I960) laat
hij z\jn hoofdfiguur, Birjoekov, leraar
aan een dorpsschool, het hele onderwijs
systeem hernieuwen. De tekorten van
de gebruikelijke klassikale methode wor
den breed uitgemeten: de leerling blijft
passief,- wordt volgestopt met kennis,
maar niet werkelijk „opgevoed". In
zijn ijver om zijn held te laten schit
teren zal Tendrjakov de situatie wel
extra zwart hebben afgeschilderd, maar
daf de scholen in de Sovjet-Unie er niet
in de allereerste plaats op gericht zijn
de leerlingen zelfstandigheid bij te bren
gen is bekend. Ook in dit opzicht is het
Russische systeem tegengesteld aan het
Amerikaanse.
Tegenover deze ouderwetse school
meesters stelt de schrijver nu de idea
le docent Birjoekov Ia een misluk
te kunstenaarscarrière geeft hij zich
met hart en ziel aan zijn taak als pe
dagoog, hij heeft een afkeer van
„platgetreden paden", gelooft niet in
de noodzaak van dwang en interes
seert zich persoonlijk voor zijn leer
lingen. Hij wil hun „de elementaire
menselijke eerlijkheid bijbrengen, het
vermogen om zelfstandig te denken
en de geest van kameraadschap bij
ben ontwikkelen".
Allemaal bekende klanken voor ons:
woorden als „persoonlijkheidsvorming"
en ontwikkeling van het kritisch ver
mogen vallen nog niet, maar we zijn er
niet ver vandaan. Bij Tendrjakov lijkt
het echter net of Birjoekov hiermee
fonkelnieuwe ontdekkingen doet. We ho
ren wel dat de held allerlei pedagogi
sche handboeken doorworstelt, maar
hierin is blijkbaar niets te vinden over
experimenten van pedagogen in het
Westen of in Rusland zelf waar vlak
na de revolutie de scholen bestuurd wer
den als kleine republieken met „leer
lingenraden". Birjoekov put ten slotte
zijn inspiratie uit een artikel van een
onbekende collega die voorstander is
van een „georganiseerde dialoog" tussen
de leerlingen onderling -i; de leraar.
De resultaten zijn verbluffend: jongens
iNiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiii
iiiiiiiiiiiiiiiiiNimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
die vroeger luierden branden nu van
Ijver voor zijn vak Russische taal
en letterkunde de saaie braverds die
alleen op hoge punten uit waren moeten
het vaak tegen hun medeleerlingen af
leggen en de meer begaafden Ieren de
zwakke broeders bijstaan.
Tot zover gaat het pad van de
moedige „novator" over rozen: dan
duiken de doorr.en op. De bureaucraten
en hun trawanten beginnen de aanval.
Birjoekov krijgt iedereen tegen zich:
allereerst de directeur van de school,
een autoritaire figuur, die wars is van
experimenten, het succes van het on
derwijs afmeet aan het aantal geslaag
den en het partijbestuur met name
de „pedagogische raad" achter zich
weet. Vervolgens zijn collega's die uit
angst de zijde van de sterkste kiezen en
ten slotte zijn vrouw, eveneens docen
te, die ais zeer kleingeestig en bekrom
pen wordt voorgesteld. Aan Birjoekovs
kant staan slechts één collega en de
vrouw van zijn dromfen, Valja, die hem
begrijpt eri bemint. Deze verhouding
maakt echter zijn positie nog wankeler,
want zij is getrouwd en zij moeten
de roddelpraatjes van het dorp trot
seren.
Het is een ongelijke strijd. Vergeefs
eist Birjoekov de vrijheid om zijn eigen
weg te gaan. „Is het leven dan zo
eenvoudig?" denkt hij, „Elk mensenle
ven is immers gecompliceerd, des te
meer het leven van hei, die voor
de anderen uit een weg zoeken. Zij die
voortdurend de mond vol hebben over
klaarheid en eenvoud, bedriegen hun
medemensen en stompen hun denkver-
mogèn af. De leugen, zelfs de leugen
met de beste bedoelingen is altijd scha
delijk. Alleen door de waarheid hoe
bitter die ook is komt de mens ten
slotte onvermijdelijk verder." Die
waarheid brengt hij ook in zijn ver
houding tót Valja; zij verbreken hun
vroeger huwelijk en gaan samen wo
nen.
Dit- schept een nieuwe moeiliik-
heid, Birjoekov moet nu zijn doch-
tertje Natasja opgeven, het kind dat
tot nu toe hét grootste geluk van
zon leven was. Zü lijkt op hem:
Birjoekov verbaast zich dat de
natuur iets wat „van hem" is aan
een ander mens heeft gegeven, die
na zlJn dood hem zal voortzetten.
„Dit is het grootste van alle wonde
ren op aarde, het diepste van alle
geheimen, onbegrijpelijk voor ons
verstand. In de beschrijving van
zijn verrukte vaderliefde, van zijn
wanhoop wanneer hij als leraar ge-
scnorst wordt en aan zichzelf gaat
uWlJJ n' ontbreekt het cliché: de
held is nu niet voorbeeldig meer,
vyel zeer menselijk. Hij laat
zich helemaal gaan, schaamt zich
voor Valja, bedrinkt zich en bidt
n Sj°P moment van z\jn diepste
ellende om een wonder: ,,Heer, ver-
hoor het gebed van iemand die niet
'n u gelooft!" En het wonder ge
schiedt, dank zij een radikale
ommekeer in de situatie. Met één
slag wo-den de bureaucraten tot
machteloosheid gedoemd en de pro
blemen weggevaagd. Op school
heeft zijn collega ën geestve. want
in stilte voor hem gewerkt: het blijkt
®r,,ln hogere Partijkringen be
langstelling bestaat voor de ideeën
van beide hervormers en naar deze
nieuwe wind van boven richten zich
alle lagere regionen. Birjoekov krijgt
niet zijn vriend de leiding over de
school.
Deze ommezwaai wordt ingepast in
de recente Russische onderwtjsver-
ARNHEM, 28 april De president
van American Enka Corporation, een
dochteronderneming van de Algemene
Kunstzijde Unie, de heer Ph. Stull,
heeft op de aandeelhoudersvergadering
gezegd dat 1960 een van de moeilijk
ste jaren was en dat vergaande beslui
ten nodig zijn geweest om de bisis van
de onderneming te versterken voor de
toekomst. Hoewel nog veel onzekerhe
den voor ons liggen, geloven wij dat
wij het dieptepunt voorbij zijn, aldus
de heer Stull.
Hii wees op de belangrijkheid van de
maatregelen tot kostenvermindering
die in 1960 heeft plaats gehad en zei
dat er nog een lange weg moest wor
den afgelegd voor dé winsten bevredi
gend zullen zijn. De loons- en salaris
verlagingen die doorgevoerd zijn, zul
len zodra dit verantwoord is, ongedaan
gemaakt worden.
De rayon- en nylonsector hebben in
het eerste kwartaal van 1961 met winst
gewerkt. De vooruitzichten voor rayon
zijn iets verbéterd, maar de Ameri
kaanse producenten van rayonvezel
hebben liun prijzen moeten verlagen
om de buitenlandse importen het hoofd
te kunnen bieden. De importen in de
eerste twee maanden van 1961 zjjn aan
zienlijk minder dan in 1960.
nieuwing (eind '58) waarbij verplichte
arbeid op fabrieken en kolchozen en
uitbreiding van technische vakken
werden ingevoerd wat Birjoekovs col
lega speciaal had nagestreefd, tn hoe
verre deze hervorming ook aan Bir
joekovs eerste eis de leerlingen
zelfstandig te leren denken tege
moet komt, wordt niet verteld.
Ook in zijn privé-leven heerst eens
klaps klaarheid: zijn vrouw is her
trouwd, om zijn dochtertje maakt hij
zich minder zorgen, want ook a) zijn
stiefvader en -moeder bekrompen, hij
zal het kind straks op school wel
omkneden. Op de laatste pagina komt
zelfs de Spoetnik nog voor de dag
symbool van de creativiteit van het
Russische volk cn Birjoekov droomt
over een nieuw tijdperk van vrede en
vriendschap tussen alle volkeren op de
wereld.
Zelden heeft een slot zo slecht op
een verhaal gepast; de schrijver zal
dit propaganda-effect wel hebben
moeten aanbrengen. Als men dit eind
eraf trekt, houdt men een interessante
roman over die een onderwerp aan
snijdt dat bij ons zo goed als in de
Sovjet-Unie aktueel is.
LIEDMEIER
