Een miljoen
tienduizend
Joden tegen
vrachtauto's
Aangrijpend relaas van
getuige Joël Brand
Daladier uit
de politiek
H
m
Hoe zal het gaan?
s
AANBOD VAN EICHMANN IN HONGARIJE:
-jfcrroeping van
Gouden Bul?
Gouden pen voor
Turkse journalist
ONZ£ mtNSMfrTtP
r
1
Kreymborg
Zaandam honderdvijftig jaar één stad
Wegwiis-kampen
Slobpak voor vrije
zaterdag op Dacora
Blokfluit-specialist 1
i
Wegens lange strijd
voor de persvrijheid
c/oor
Emery Kelen
V B
DINSDAG 30 MEI 1961
PAGINA 7
rfle
BÜITeNLandSE
Kroniek
Dn'
h"
In
Idealisme.,
Katoenen pakje
2 jaar nu 5.^®
lil
30 mei (Rtr, UPI)
Uo tn„rant'. tijdens de oorlog lid van
Pest .'lni:i'ige Joodse Raad te Boeda-
>H j| tteS°n gistermiddag als getuige
v#*dap* r0KsEiehmann zijn voor de
de tra1 zper bezwarende relaas over
l vens ctie van cen mi'.i°en doodse
"estpl, voor tienduizend vrachtauto's,
de ij'v, voor hei Oostelijke Front van
biens j ers- Brand was de man, die nar
de ö,,!(°ot'se organisaties buiten de door
'''dei bezette gebieden zou cnder-
Ms over deze ruil, waarvan, zo
gend, niets geworden ir.
«en
heb
^!°ed voor
u hier laten komen om u
bh
,oed"
miljoen Joden aan te bieden
geld. Goederen voor
zijn"p aldus begon Eichmann op
B'r„ ^misisch snauwend volgens
rUil a relaas het gesprek over de
Voni t in de zomer van 1944 plaats
p-n-t -J11 het Hotel Majestic te Boeda-
w;st\ In 1941
bezette
toen de Duitsers Honga-
biënwerden om te beginnen
loden lz9nden zogenaamde statenloze
Porto j" Hongarije haar Polen gede-
het urf' Brand maakte deel uit van
bo- 'r. Peomité, dat de Zionistische
1 eSmg in Hongarije had opgericht.
De
DrfC kwame elief van het Wa9-
TiA'°,ase bureau van de „New York
Se I'm 'Dmes Reston, vertoeft al eni-
kp[ Jd in Europa met bet oog op de
Cf* onderhandelingen, die
«lk<v en WesI in dit werelddeel met
Iwr, r v°«ren of gaan voeren. Reston
9eeft
v«rslag gedaan van de conclu-
^'aartoe hij na enkele gesprekken
fte<
Pi
^ssiscne journalisten en diplo-
bij 11 's gekomen. Een merkwaardige
erheid is, dat de Russen blijk-
\v0r 0Peens afzien van hun ge-
kin e °m de eer van alle ontdek-
rniJII'1Voor zich op te eisen. Som-
hunner hebben met een sluwe
glimlach tegen de
Amerikaanse jour
nalist gezegd: „Wij
hebben het veto
recht niet uitgevon
den. Dat heeft pre
sident Roosevelt
in 1944 en 1945 Het onder-
"Nn VV&? kennelijk ter sprake geko
bogj^0rndat de Sovjet-Unie th ans een
«n recktvan vei°
aar voornaamste grondsh
i buitenlandse politiek.
L herinnert zich de campagne,
'hij ^ertl'er Khroesjtsjev heeft inge-
'b egen de secretaris-generaal van
^«ft Naties. Nog altijd hand-
'i zijn eis, dat het ambt van
^0 rnarskjöld wordt overgedragen
yeen commissie van drie leden:
'ike L T ,e8enwoordiger van het weste-
blojj 01{' een van het communistische
v0flll.en een neutraal. Bij de besluit-
5 'P deze commissie zou de
S.WT« sregel moeten gelden,
Je Sovjet-Unie krijgt het recht
vet0
°mst "an Laos heeft minister
ti i^6 conferentie in Genève
O'
?«Ifs voorstellen gedaan, die
kei-6611 ^ubhel communistisch veto
Dt;0^e?: een Pools veto in de inter-
8r-- a,a commissie van toezicht in
Dirj
Ij If!
,aij.e en een Russisch veto in het
d'Unj Van Geneefse conferen
'*h ;n e internationale commissie
In j rncties moet voorzien.
N(jn 6 erc^e plaats maakt de Sov-
'hst;
'1 dj''/". aanspraak op een vetorecht
e LjJ. -
d van controle-appa-
Oni, al ®iraks moet toezien op een
'meel -I r T i
van
kèjee' akkoord tot het staken
SonPr°cven. Kortom: telkens als
Diiona|iet"V,nie weg naar inter-
dat& 6 0kkoorden afsluit, dan doet
°P het ogenblik door met het
v«t
I D 1,j°Ver *Jït vetorecht. Het is waar,
ve|.J erl°e heeft hijgedragen, dat
- te schermen.
6 he[.S n'et juist, president Roosevelt
0yen tmet het geestelijk vader-
iDf dP°r\<jbt in een deel van de struc-
iDfd r«y erenigde Naties is gehand-
l^kep Dar men dient ook te be-
vet'| t de eenstemmigheid in
^cio,o et*en algemeen vereist werd.
j.^'d ze|^etl z'en in die eenstemmig-
'«ve s een kenmerk van de primi-
Dfden Sjnienleving. Oorspronkelijk
Stp- re Duitse koningen bij een-
ozen. Het werd als
l'bg L aïl van vooruitgang en bescha-
C D5qSj Uvvd. dat keizer Karei IV
j e Gouden Bul uitvaardigde,
y"v0prd e. fneerderheidsregel werd in-
ö?rd h ,08 tot vrij recente datum
'«s 6 'nnen het Britse kabinet
;"dtofacbt. als een van de leden
(^Idp l °P stemming over een be-
tl gestie. Binnen de Sovjet-
alljjj men aan de acclamatie
'ikp voorkeur boven de hool-
a ac|).S('ernining. Het zou bepaald
S sam'ri!,'Dang voor de internatio-
lo|s e"'pving zijn, als zij door de
lot |^°r<l gedwongen terug ie ke
D stadium van vóór de Gou
'»V
Ztjn taak was het leiden van de red
dingsactie voor Oosteuropese Joden,
die naar het destijds nog vrij veilige
Hongarije (zoals bekend kregen de
Duitsers onder meer onenigheid met
de regent Horty wegens diens „Jood
se sympathieën") zouden worden ge
bracht.
Kort na de komst van de Duitsers
had het Hongaarse hulpcomité van
Brand zijn eerste ontmoeting met Eich-
manns assistent, de SS-majoor Dieter
von Wisliceny, die „om een zakelijke
verhouding te creëren", begon met
200.000 dollar te vragen voor zijn be
middeling. De SS-er zou dan verder er
voor zorgen, dat de Joden in Hongarije
..beschermd" zouden worden. Voordat
de Joden tot Wisliceny konden door
dringen hadden ze al 23.000 dollar aan
steekpenningen moeten betalen. Wisli
ceny was ook betrokker bij het „Euro
pa-plan", dat beoogde het leven v?"
duizend Joden te kopen voor twee rc;'
joon dollar, in tien maandelijkse te
mijnen te betalen.
n
Later vond dan het gesprek van Brand
met Eichmann plaats. „Wat wilt u heb
ben?", aldus zei de Jodenvervolger toen
tegen Brand, „Jonge vrouwen, of man
nen, die gezinnen kunnen stichten".
Brand vertelde, dat hp zo gauw geen
diplomatiek antwoord wist en zei, dat
hij niet het recht had te bepalen, wie
van de Joden zouden worden gered. In
de loop van het gesprek noemde Eich
mann zichzelf een „idealistische Duit
ser" en hij „vereerde" Brand met de
kwalificatie „idealistische Jood, waar
dig om met mij te praten".
Eichmann paf verder te verstaan, dat
hij niet in geld geïnteresseerd was,
maar vooral in goederen. Brand moest
maar naar het buitenland gaan en daar
met Joodse organisaties contact opne
men. Eichmann vroeg, waarheen Brand
dacht te gaan, waarop deze besloot Tur
kije te zeggen. Ook zei hij tot Brand dat
diens moeder, vrouw en kinderen tij-
Joël Brcnd in de getuigenbar.k tijdens
het proces-Eichmann gisteren.
zijn afwezigheid in handen van de
ers zouden blijven als gijzelaars,
is hun tweede gesprek begon Eich-
■i ermee Brand een uit Zwitserland
alkomstige zendint; geld en brieven, be
stemd voor de Joden in Hongarije te
geven en hij deelde voorts mee, dat de
Duitsers tienduizend gloednieuwe vracht
auto's wilden hebben. Eichmann zou
dankbaar zijn en dat ook tonen als
er in die wagens enkele tonnen koffie,
thee, chocola en zeep zaten.
„Ik kan niet zeggen, hoe ik me voel
de, toen ik dit alles hoorde", aldus ver
klaarde Brand in het getuigenbankje.
„Ik was verbijsterd, wanhopig en ook
wel gelukkig". Daar kwam nog bij, dat
Eichmann beloofde, dat wanneer de ruil
zou slagen hij de gaskamers van Ausch
witz zou laten opblazen.
„Bij de derde ontmoeting vertelde ik"
aldus Brand, „aan Eichmann verschrik
kelijk nieuws uit de ghetto's te hebben
gehoord. Eichmann antwoordde slechts
het gehele land te hebben afgereisd en
„vrachtwagens vol brood" voor de Jo
den te hebben gezien. Eichmann drong
er op aan dat Brand onmiddellijk zou
KOPENHAGEN, 28 mei De 72-
jarige Ahmet Emin Yalman, hoofdre-
dakteur van het Turkse dagblad „Hu-
ervatan heeft vandaag de „gouden
pen van de wijsheid" van de internatio
nale federatie van dagblad- en tijdschrift
uitgevers ontvangr i, als eerbewijs we
gens zijn lange strijd voor de persvrij
heid in Turkije. Yalman is tijdens het
regiem van Menderes in de gevangenis
gezet en zijn krant kreeg een publika-
tieverbod, wegens een de machthebbers
onwelgezind artikel.
Yalman vertelde dat hij de man die
negen jaar geleden een moordaanslag
op hem deed de man was toen een
communist van achttien jaar en thans
in Ankara gevangen zit, na zijn ontslag
uit de gevangenis bij zijn krant in dienst
zal nemen. De man, Husein Uezmex,
heeft volgens Yalman de dwalingen zijns
weegs ingezien, gebroken met het com
munisme, en zich in de gevangenis door
harde studie gerehabiliteerd. „Huerva-
tan" zal het levensverhaal van de man
publiceren.
AVIGNON, 30 mei (AFP) Edouard
Daladier, die in sept. 1939 als premier
de oorlog aan Hitler-Duitsland verklaar
de en een jaar daarvoor in München
tezamen met Chamberlain de omstre
den bespreking niet Hitier voerde, trekt
zich uit de politiek terug. Hij verklaar
de zich niet meer kandidaat te stellen
voor verkiezingen die zondag worden
gehouden voor de kantonnale raad van
Avignon, waarin hij zitting had. Dala
dier is erevoorzitter van de radicale
party. In de oorlog werd hy door de
Duitsers gedeporteerd.
Advertentie)
Alleen geldig woensdag 31 mei
in diverse vrolijke dessins.
Sanfor. Opgestikte zakken,
ook op het broekje.
kl. st. p. m.
25 zaken in Nederland
's Lands Kroniek
vertrekken, omdat nog dezelfde dag zou
worden begonnen met de deportatie van
12.000 Joden dagelijks Hij verklaarde
zich bereid veertien dagen te wachten,
en de mensen niet direct naar Ausch
witz maar naar Slowakije of naar Oosten
rijk te zenden, o onge en sterke Joden
mochten m Hongarije achterblijven,
maar de -.mderen en ouden van dagen
zouden op transport worden gesteld.
Brand vertrok 18 me; per vliegtuig
naar Turkpe.
NIKITA EN JACK:
Een Italiaanse immigrant, die zon
der een cent op zak in Amerika aan
kwam en naderhand de stichter werd
van de grootste bank in San Fran
cisco, verklaarde zijn succes als
volgt: „Ik heb nooit een brief ge
schreven, ik heb nooit telefoon ge
had. Als ik met iemand zaken had
te doen ging ik hem persoonlijk op
zoeken."
De president van de Verenigde
Staten en de premier van de Sov
jet-Unie hebben elkaar al enige tijd
op een afstand in het oog gehouden.
Zij hebben brieven uitgewisseld, naar
elkanders toespraken geluisterd en
elkaar gadegeslagen op de televi
sie. Niettemin is er iets dat niet op
papier gezet kan worden of door
middel van diplomatieke kanalen
kan worden overgebracht en dat ook
buiten het bereik ligt van de beeld
buis en dat is het persoonlijke con
tact, de directe intuïtieve ervaring
van twee mensen die elkaar ontmoe
ten.
Toen Khroesjtsjev naar Amerika
kwam om met Eisenhower te praten
en een stralenkrans van hoop de heu
vels rond Camp David verlichtte,
waagde ik mjj aan enkele voorspel
lingen. Ik ben niet iemand, die in
een glazen bol kijkt en ook ben ik
geen koffiedik-kijker, maar ziehier
een citaat uit het artikel, dat ik vlak
voor de ontmoeting schreef: „Diep
onder onze huid verscholen liggende
factoren regelen onze betrekkingen
met anderen ver boven het vredig-
redelijke uit. Als men de eigen aard
van twee mensen kent, kan men ver
antwoord gissen naar wat zal ge
beuren als zij met elkaar in persoon
lijk contact komen."
Als men de eigenaardigheden van
buskruit en een lucifer kent kan men
met goed fatsoen de toekomst voor
spellen van iemand, die zittend op
een vaatje buskruit zijn pijp aan
steekt; precies zo kon ik, na lang
gekeken te hebben naar Ike en Ni-
kita, naar aanleiding van de ont
moeting in Camp David schrijven:
„Ik zie explosies verscholen liggen
achter deze twee glimlachende ge
zichten."
De daaropvolgende gebeurtenissen
hebben m;j in het gelijk gesteld.
Natuurlijk, het incident van de U 2
heeft hier meegespeeld. Maar de
kwestie is, dat twee physiek en in
geestelijke geaardheid van Ike en Ni-
kita verschillende mensen onder de
zelfde omstandigheden anders ge
handeld zouden hebben. Jack Ken
nedy zóu anders gehandeld hebben
en hij heeft dat trouwens in zijn ver
kiezingsredevoeringen verklaard.
Terwijl wij allen nog staan te tril
len in onze schoenen, zal de in Har
vard gevormde Kennedy spoedig een
gesprek hebben met Ni'kita, de auto
didact en de maia-expert. Laat ons
eens nagaan of men door naar hen
te kijken een verantwoorde blik in
de toekomst kan slaan.
Er is geen twijfel mogelijk, dat de
oudere, dikkere Khroesjtsjev een be
schermende houding zal aannemen
ten aanzien van de jonge Kennedy,
ongeveer die van de stiefvader, die
zijn stiefzoon vermaant. Ik zie hem
al zijn korte, dikke vinger dreigend
voor Jack's neus zwaaien, hem
waarschuwend voor Cuba, Laos, Ber
lijn, de Kongo en Dag Hammars-
kjpld Zoals alle krachtig-ronde pa
pa's verwacht hij van zijn zoon, dat
hij luistert en anders-zul-je-nog-wel-
eéns-wat-zien.
En Jack zA\ luisteren. Hij kan goed
luisteren.
Ik heb hem van dichtbij gadege
slagen tijdens zijn persconferenties
voor de televisie. Scherp als een
mes en koel als een komkommer,
luistert hij naar de vragen met
een ietwat zorgelijk gezicht en met
ogen, die even waakzaam zijn als
zij slaperig lijken. Er ontgaat hem
niets. Hij verwerkt alles wat hij ziet
of hoort onmiddellijk en hij komt op
hetzelfde moment met een kort en
beslist antwoord. Als hij een vraag
ontwijkt, doet hij het met een pirouet
te, sneller dan een mensenoog kan
volgen.
Hij is spectaculair door zijn niet
spectaculaire manier van optre
den. Voldoening noch misnoegen kan
men van zijn gezicht aflezen.
Hij heeft een bedwongen gevoel
voor ironie en deelt met een droog
gezicht sneers uit.
Khroesjtsjev is het volstrekte te
gendeel. Hij geeft onbewimpeld uiting
aan zijn stemmingen. Als hij boos
is trekt hij zijn schoenen uit en
beukt er mee op de tafel. In zijn
mildere ogenblikken gaat hij omhel
zend en kussend rond, dit alles in
snelle opeenvolging. Hij laat zich
door gevoelens overweldigen en
schuift gemakkelijk verstandelijke
overwegingen terzijde.
Kennedy, die veel koeler is, ver
liest nooit zijn bezinning en men
weet nooit precies wat hij denkt, af
gezien van wat hij zegt.
Ook is Kennedy geen man van
leer-om-leer, zoals Nasser, Khris-
na Menon of Khroesjtsjev. Hij is mid
delpuntzoekend, hfi absorbeert: en
Khroesjtsjev die zoals alle ballon-
vormige mannen een oprechte be
langstelling voor mensen heeft en die
doorgaans beschikt over een scher
pe, intuïtieve mensenkennis, zal
hem wel een hardkoppige vent Vin
den. Het is mogelijk dat Jack zich
zal bedienen van enkele ironische op
merkingen, die het misnoegen van
Nikita zullen opwekken. Maar welke
uitbarsting dan ook zal uitsluitend
van de kant van Khroesjtsjev komen.
Jack zal hem in zün eigen vet laten
gaar smoren.
Elk van beide mannen zal een les
uit de ontmoeting kunnen trekken.
Kennedy zou kunnen leren als hij
het al niet weet dat men voorzich
tig moet zjjn wanneer men een var
ken koopt van een man met varkens
ogen; en Khroesjtsjev zal ontdek
ken, dat een klant met weerbarstig
haar een weerbarstige klant is.
Alles te zamen verwacht ik op de
topconferentie dit maal geen explo
sies tenzij Khroesjtsjev er een
vanwege propagandadoeleinden
wenst te organiseren. In feite zie ik
deze ontmoeting met behoedzaam
optimisme tegemoet. Beide mannen
zouden wel eens goed met elkaar
kunnen opschieten, precies, omdat
zij onderling zo verschillen. Verge
ten wjj bovendien niet, dat deze
twee naturen eenzelfde „platform"
hebben. De dicht bij elkander staan
de oogholten van Khroesjtsjev wijzen
op een flink stuk „slankheid" in zijn
physieke geaardheid. Dat komt
trouwens overtuigend tot uitdrukking
in al zijn kinderen, ondanks de ron
de gezetheid van mevrouw Khroesj
tsjev; en het valt vooral op in hun
zoon, die zo slank is als een den en
die vlinders verzamelt.
Kennedy's grootvader van vaders
zijde had van de andere kant pre
cies zo'n stierenhoofd als Khroesj
tsjev en het buikje van zijn groot
vader van moederszijde de „laat
ste fatsoenlijke burgemeester van
Boston" kon wedijveren met dat
van Nikita.
Deze verschillend gevormde bloed
verwanten wijzen op de aanwezigheid
van zekere gelijkvormige ingrediën
ten in de samenstelling van de twee
mannen; zij zijn niet overheersend,
maar zij zi)n er.
„Wat is het nut van een topcon
ferentie?" vragen de auguren. „Wat
kan men in een paar dagen oplos
sen? En men kan niet alle wereld
problemen in een borrelglaasje stop
pen."
Welnu, per slot van rekening heb
ben in de politiek zowel als in zaken
mensen met mensen te maken. Per
soonlijk vertrouwen °f wantrouwen
is van invloed op hun handelen.
Beide mannen zijn sluwe psycho
logen die daar ben ik zeker van
met een objectieve nieuwsgierig
heid naar de conferentie gaan. Zij
hebben eikaars brieven gelezen, nu
willen zij weten wie de pen heeft
vastgehouden. Wat zij van elkaar
vinden zal van invloed zjjn op de
komende gebeurtenissen. De topcon
ferentie is een psychologische test,
die een succes of een flop kan wor
den, maar het is de moeite waard
haar te doen plaatsvinden.
Dat is naar mijn mening haar wer
kelijke betekenis. Khroesjtsjev is een
vent, die iemand bil de eerste ont
moeting zijn beste vriend vindt. Het
zou ons niet verbazen als hij Jack
trakteerde op een van zijn beerach
tige omhelzingen. Werkelijk, Kenne
dy kan zich gelukkig prijzen als hij,
zonder gekust te zijn. terug kan
keren om zijn gezicht te laten zien
in het Congres van de Verenigde Sta
ten.
<_«on
I
Meisjes in Zaandams kostuum tijdens de grote schoonmaak van het Oude
Sluisje, dat Oost- en West-Zaandam tot één stad samenvoegt.
//IK
JACK
Tot de goede inheemse gewoonten
van de Zaanstreek behoort
onder meer het aanbieden van
twee (niet één) koekjes of
choeolaadjes als de gastheer of gast
vrouw met de schaal rondgaat. Dat
hebben wij maandag ondervonden,
toen wij de gast van het gemeente
bestuur waren en de afdeling Voor
lichting op echt Zaanse wijze nieuwe
„relaties" kweekte. De stad Zaandam
bestaat honderdvijftig jaar, althans
zo wil het de historie welke sugge
reert dat Napoleon zelf Zaandam tot
„ville" heeft verheven, door de twee
stadsdelen langs de Zaanoevei tot één
gemeente samen te voegen. Maar in
de Karolingische tqd waren er al
nederzettingen en in Westzaan deed
men onlangs zelfs pre-historische
vondsten van betekenis. Doch burge
meester Franken van Zaandam zei
maandag: „Die stadsfeesten zpn
e.genlijk maar bykomstigheden, be
langrijker is, dat Zaandam een stad
in opkomst is, zoals u dadelijk zelf
duidelijk kunt zien."
Welnu, we hebben het gezien, per
auto en per boot. Het was een vlotte
en plezierige reis, met uitstekende
gidsen en voorlichters. In 1975 telt
Zaandam 96000 inwoners en is er
geen vierkante meter meer onbe
bouwd. Architect Bakker, die de stad
„uitlegt", wenst haar te ontdoen van
de „doem" dat men alleen maar kan
werken in de streek, en nauwelijks
leven of wonen. Vandaar dat hij met
trots op het streekbos in wording
wees, op de nlaatsen waar sporthal
en zwembaden komen, waar plas-
vjjvers verrijzen met speelweiden en
tal Yaa andere recreatieve elementen
meer.
Zaandam is de voorstad van Am
sterdam en heeft al zes jaar lang
een bijzondere uitwisseling met vier
andere voorsteden van metropolen,
zoals Neukölln bij Berlijn, Hammer
smith bij Londen, Anderlecht bij
BrusseJ en Boulogne-Billancourt bö
Parijs. Niet minder dan 1100 in
woners van deze vier steden komen
in juni naar Zaandam mèt hun
burgemeesters en wethouders. Over
en weer komt de jeugd uit de vijf
voorsteden elkaar geregeld opzoeken.
Het is een manifestatie van verbroe
dering die levensvatbaarheid heeft.
Wist u dat in de Zaanstreek vijf
duizend arbeiders aan de slag kun
nen als ze zich morgen kwamen
melden? Dat is een van de zorgen
van deze steeds groeiende streek,
waarvan Zaandam opnieuw industrie
gebied gaat ontsluiten langs het
Noordzeekanaal binnen de Zaandam
merpolder. In hoog tempo wordt aan
woningbouw gedaan, vijfhonderd
woningen staan weer onder de kap
lllllltlltllllllllllllllllllllllllllllllllHUIIIIIIMIIIIllllllllllllllllIii
De ANWB heeft zijn „Mentor
korps" ingeschakeld om hen,
die zich dit jaar voor het eerst
in het kampeerveld wagen, van
advies te dienen. De honoraire kam-
peermedewerkers van de bond zullen
gedurende een aantal weekends in zo
genaamde „wegwüs-kampen" de
nieuwe kampeerders en hun huisge
zinnen de gelegenheid geven te profi
teren van hun kampeerterreinen in
Eesveen, Den Haag, Pey-Echt, Lun-
teren, Blaricum en Oisterwijk.
maar de toewijzing is miniem en
van de extra 2500 woningen kreeg
Zaandam er „nul" zoals burgemees
ter Franken bitter opmerkte.
Tot de festiviteiten behoren een
verbroederingsfeest in een grote tent,
een waterlichtfeest en een symboli
sche eedsaflegging door de burge
meesters van de vijf Europese voor
steden. Een artistieke gebeurtenis,
een week later, is een tentoonstelling
van werken van wijlen de Franse
schilder Claude Monet, die tijdens
de Frans-Duitse oorlog in Zaandam
verbleef en daar ook werkte.
Gisteren heeft de plaatsvervan
gend directeur-generaal van
Handel en Nyverheid, ir. E. A.
Plate, in Amsterdam de negen
de Dames Confectie Vakbeurs
(DACOVA) geopend, die tot en met
donderdag tien uur 's avonds voor
detaillisten is te bezichtigen.
Deze haif-jaarlijkse manifestatie is
de eerste op het gebied van confectie
die in het nieuwe Rai-gebouw wordt
gehouden. Tot nu toe is vast komen
te staan, dat de belangstelling voor
de novemberbeurzen die voor de
zomerbeurzen verre overtrof. Deze
negende Dacova breekt echter met
deze opvatting door ruim driehonderd
vierkante meter meer in beslag te
nemen. Ongeveer honderddertig
stands bieden plaats aan honderd
vijftig collecties, voornamelijk uit
damesbovenkleding samengesteld.
Opmerkelijk is echter dat het aantal
mantels en mantelcostuums groter
is dan tot nu toe het geval was
In het algemeen zijn de mantel
confectionairs er niet bijzonder op
gesteld een vrij volumineus artikel
als nun produkt nu eenmaal is op een
tamelijk beperkt oppervlak ten toon
te stellen. Zij ontvangen hun gasten
liever in eigen showroom aan de
grachten, hetgeen echter weer par-
keermoeilijkheden meebrengt. Het
met iedere beurs toenemende peil
van de Dacova en de steeds groeien
de belangstelling van de kant der
detaillisten hebben enkele echter
doen besluiten dit ongerief voor lief
te nemen.
Juist als bö de laatste beurs, is
ook nu de lingerie en nachtkleding
onderdak verleend. In deze sector
valt het wel het meeste op hoe de
welvaart de luxe ten top doet stijgen:
meer ruches, kantjes, strookjes en
bloemetjes kan haast niet. De kunst
vezels als nylon, draion, orlon, al of
niet met glinstereffecten, zjjn ver
werkt tot geheel bö elkaar passende
ensembles van lingerie, nachtgoed,
en dusters. Twee nieuwe, vrö donke
re kleuren (roze en groen) zpn aan
het tot nu toe bestaande kleuren
schema toegevoegd. Wö menen te
mogen constateren, dat satün en
katoen waaronder veel broderie
hun plaats gaan heroveren, maar dan
allemaal mini-care: dat wil zeggen
dat er weinig zorg voor het onder
houd nodig is.
De televisie-pyjama's, bestaande uit
gekleurd jasje met balletjes erlangs
en effen pantalon, maken o.i. door
de naam geen compliment aan de
programma's. Een ander nieuwtje
op het gebied van lingerie is een
Hoe komt men er toe het edele
ambacht van blokfluitbouwer
te kiezen? Stel deze vraag aan
de heer J. R. van der Veen in
het landelijke Houten, enkele kilome
ters bezuiden Utrecht, en hij zal u
antwoorden, dat het vak van timmer
man overal toe kan leiden. Van ge
wone timmerman naar blokfluitfabri
kant is echter +och een tamelijk on-
gebruikelpke carrière.
De heer Van der Veen was oor
spronkelijk timmerman. All-round",
zo verklaart hij er nadrukkelijk bp.
In de oorlog was het moeilpk aan
werk te komen. Toevallig hoorde hö,
dat er vraag bestond naar blokflui
ten. Nu had hij al enige ervaring in
het houtsnijwerk, en waarom dus ook
niet eens een blokfluit geprobeerd?
Met een op de markt gekochte bajo
net, die hp als boor gebruikte, geluk
te het hem werkelök een ordentelijke
fluit in elkaar te knutselen. Een mu
ziekhandelaar in Utrecht was bereid
het instrument aan zpn voorraad
toe te voegen. Toen de fluit een koper
vond en meer bestellingen volgden,
vatte de heer Van der Veen moed en
begon de produktie enige omvang aan
te nemen.
De eerste grote order leverde hp af
aan het St. Janskoor in Den Bosch:
25 stuks. „Na een paar jaar kreeg
ik ze terug en ik schrok van het ge
luid". Maar het werk ging hem gaan
deweg beter af. Hij rustte niet, voor
dat hij een mo :e klank in zijn blok
fluiten gelegd had, en zpn faam drong
zelfs door tot Engeland, waar een
bekend fluitenmaker, Dolmatch, hem
in dienst wilde nemen. Maar Van
der Veen bleef ons land trouw, en na
dat hp op een tentoonstelling in Den
Haag enkele prpzen had bemachtigd,
zocht hij een geschikte werkplaats om
zpn produktie uit te breiden. Die vond
hp dan in Houten.
Zpn loods heeft zich intussen ontwik
keld tot een klein fabriekje met al
lerlei ingewikkelde machines, die een
deel van het oude handwerk vervan
gen Iedere fluit vraagt ongeveer tach
tig bewerkingen, voordat de klank,
?le de heer Van der Veen nastreeft,
is bereikt. Het vervaardigen van een
goede blokfluit is dus een subtiel werk
je. Een kleine versnijding en de toon
is.te schel of te pi. Muzieklessen heeft
hp nimmer gehad, evenmin is hp in
de gelegenheid geweest de ambachts
school te volgen. De heer Van der
Veen is nog een der laatsten aan wie
het gelukt is zonder vestigingsdiplo
ma's een uniek bedrpf op te bouwen.
Deze doo Miss New York City 1961
Peggy Jacobson gedragen grove trui
is van Orlon acryl-vezel Chunky. Men
is op het ogenblik bezig in Dordrecht
een fabriek neer te zetten zodat einde
van dit jaar met de produktie van
deze vezel ook in Europa begonnen
kan worden
Mu-Mu nachthemd naar Amerikaans
model vervaardigd van antron-nylon,
een materiaal dat doet denken aan
zuiver zpde en verwerkt is tot een
lang soort baby-doll in alleen wat
pittiger kleuren.
.He kleuren voor herfst en winter
zön duidelpk bruin- en bronseffecten
in alle sectoren, behalve dan de
lingerie. Kristalgarens blpven hun rol
spelen en eerlpkheidshalve moeten
v"3 zeggen dat het wel een beetje
oegmt te vervelen al dat geglinster
in jumpers en vesten, in truien en
japonnen. Dan zien we liever de
leergameringen als biezen, knopen,
ceintuurs en cravates. De regen
kleding brengt een nieuwe mantel in
terlenka die naar men zegt beslist
geen water doorlaat. Daarnaast zul
len nylonmantels met warme voering
te koop zpn.
De vrije zaterdag heeft al kans
gezien een nieuw kledingstuk te ver
oorzaken de zogenaamde Uhli-dress.
Een soort slobpak zonder mouwen
van een elastisch materiaal, dat veel
bewegingsvrijheid biedt maar wel
erg alle details van het figuur naar
voren brengt. In allerlei kleuren en
dessins kan de „vrije vrouw" daarin
nu tuinieren, zonnen, sporten, zeilen
enfin alles waar ze maar plezier in
heeft. De huisvrouw, voor wie de
vrije zaterdag in vele gevallen meer
werk betekent, kan zich misschien
wat vrp maken door het gemak van
alle mini-care, easy-care, en kunst
stoffen waardoor plissé en plooien,
strookjes en kantjes geen overuren
meer betekenen.
