D
GöP^
Sociale Verzekeringsbank
60 jaar actief
Sociaal
commentaar
D
E
iSH
ar
AR-voorzitter vraagt meer
eerbied voor overheid
i*i
m
I
DE 32ste BRUID
Bijna iedereen heeft er mee té maken
Vrijheid en gezag
Oorzaak is niet
vast te stellen
Drie ton subsidie van het
Prins Bernhard Fonds
MARTINI
R.T.C.: compromis
gevonden
Terug op eigen
plaats
Zes doden bij
keer son gelukkeR
Veel granaten i*1
de Z andkreek
ES® ff&sSïSSsa
■wsfüSiWft ss& K,1,l*
Bij vergissing aan toneel gekomen
Bob de Lange
als Richard lil
JAN SCHOON t
Na pleno-vergadering
dinsdag verdaging
inTér
Roman uit Centraal Afrika
door J. M. Eising
ZATERDAG 10 JUNI 1961
Stop met kneedbaar hout
van Ceta-Bever
Ramp Hugo de Groot'
UNIE
voor
mensen
niet, tegen. HIJ keet, h,,,t k,e«i dar.r^ÏÏ
(Advertentie)
(Advertentie)
Het gezag van de Kerk is tegen
woordig voor velen een ernstig
struikelblok. De oorzaak
daarvan ligt waarschijnlijk in
een overschatting van de menselijke
persoon en in een verkeerd begrip
van vrijheid. Het geestelijk klimaat P
van onze tijd wordt dan ook geken- I d °P hun briefpapier jn na olgmg
merkt door een duidelijke gezagscri
sis. Ook binnen de katholieke kring.
Men weet met de Kerk geen raad,
vooral in zoverre zij metgezag is
bekleed. Geest en Evangelie kan
men maar moeilijk in overeenstem
ming brengen met Kerk en gezag.
Zodat niet zelden de indruk wordt
gewekt, dat men de Kerk als een
„degradatie" van het Evangelie be
schouwt. Kan men zich niet veiliger
voelen onder de onmiddellijke lei
ding van de H. Geest? Die de Kerk
toch niet nodig heeft om ons Zijn in
spraken te schenken? Het Evangelie
vraagt van ons met nadruk een aan
bidden in „Geest en waarheid"; wat
is daarvan nog terug te vinden in
wat langzamerhand een „godsdienst
van gezag" is geworden? Heeft deze
de boodschap van Christus niet mis
vormd? Het liberaal Protestantisme
veert die opvatting al heel ver door;
sommige richtingen daarvan venver-
pen zelfs de Kerk zonder meer. An
dere beroepen zich op het Oude Tes
tament en beweren, dat daar reeds
een onloochenbare tegenstelling be
stond tussen de profeten en de pries
ters, en in één adem door, wordt dan
op eenzelfde tegenstelling gewezen,
die in de oer-Kerk zou hebben be
staan tussen het gezag en de ver
schillende charismatisch bevoor
rechten. Zegt tenslotte St. Paulus
niet, dat „de geestelijke mens alles
beoordeelt zonder zelf door iemand
beoordeeld te worden?" (1. Cor.
(Van een medewerker)
ezer dagen was het 60 jaar gele
den dat de Sociale Verzekerings
bank in werking werd gesteld.
Sindsdien zouden vele, tenslotte
raktiseh alle. werknemers in Neder-
van rijke mensen en zakelijke instéllin
gen kunnen vermelden „Bankier; S.V.B
Amsterdam". En dan zijn we met de
kring van de in die bank geïnteresseer
den nog veel te eng. Immers, sinds we
in ons bestel van sociale wetten een
tweetal volksverzekeringen kennen, ho
pen we allemaal van één van beiden,
namelijk de Algemene Ouderdomswet
eens (en lang) te profiteren. De'ande
re, de Algemene Weduwen- en Wezen
wet, geeft de gehuwde mannen min
stens het gevoel dat het beruchte „on
verzorgd achterlaten van vrouw en
kinderen", niet meer in die gruwelijke
mate van vroeger bestaat. En telkens
zal dan weer onze relatie zijn: de So
ciale Verzekering Bank te Amsterdam.
De geschiedenis van deze bank is
eigenlijk de geschiedehis van de ont
wikkeling van het sociale denken in Ne
derland.
In het begin van deze eeuw werd in
onze wettenfabriek in Den Haag, nog
niet zo aan de lopende band gewerkt
als tegenwoordig. De Ongevallenwet
1901 was de eerste wet van de nieuwe
eeuw en betekende een eerste, haast
revolutionaire, wijziging in de bestaans
zekerheid van de werknemers. Wel be
stonden op dat moment reeds enkele
sociale wetten, zoals het kinderwetje-
Van Houten en enkele beveiligende
2,lo)Op die manier meent men dan wetten, maar een wettelijke maatregel
de Kerk te kunnen verwaarlozen en waardoor een arbeider, als hem tijdens
gerechtigd te zijn zijn godsdienstig- het werk een ongeval was overkomen,
heid te beperken tot een rechtstreeks een deel van zijn loon kreeg door
contact met God. betaald, was iets geheel nieuws
Zoals bekend, zijn we op het ogen-
Daniélou heeft dit probleem zeer blik bezig met een Kinderbijslagwet-
helder behandeld in m
!e„Jpj? Christen m de wereld van danige wet njet zou ]even in het rechts-
nu(Dekker v. d. Vegt, Nijme- bewustzijn van het volk. Wie oudere ge-
gen). Hij wijst erop, dat er geen schriften over de sociale verzekerings-
sprake is van een tegenstelling in wetten leest, tot de Handelingen van
het Oude Testament noch in het oer-
Christendom. De moderne Bijbelexe
gese heeft juist aangetoond, dat de
profeten weliswaar herhaaldelijk
op Gods bevel tegen de des
de Tweede Kamer toe, zal meerdere
malen de uitdrukking, dat iets niet
leeft in het rechtsbewustzijn, ontmoeten
in verband met voorgestelde maatrege
len „tot bescherming van de econo
misch zwakkeren". Met deze uitdruk-
Advertentie)
tijdse hiërarchie zijn opgetreden, maar king werden (en worden) dan vaak
dat geschiedde uitsluitend om haar twee dingen bedoeld. Vooreerst dat zij
terug te brengen tot een zuivere op
vatting van haar taak. En in zijn
boek: „Le culte dans l'Eglise pri
mitive" betoogt de Protestant O.
Cullmann, dat er een sterke band be
stond tussen de charismata en het
kerkelijk gezag.
Vrijheid houdt niet het recht in al-
leo te mogen doen, wat men maar
wil. Bovendien zal men goed moeten
begrijpen, dat de vrijheid, de christe
lijke vrijheid, die de mens geschon
ken wordt bij het Doopsel, slechts
een „beginnende vrijheid" is.
Dat kan immers niet anders. Zij
moet veroverd worden, gelei
delijk tot ontwikkeling worden
gebracht. De vrijheid, zegt Da-
niélou, wordt in feite geschonken
aan een mens, die nog slaaf is van
het „vlees" (d.i. de zondige mense
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG, 10 juni Naar het oor
deel van de raad voor de luchtvaart is
de oorzaak van de ramp met de KLM
lijke'natuur van de nog onverloste Super-Constellation „Hugo de Groot",
wereld) en dus als een wet, die de die in de nacht van 14 augustus 1958
wet van het vlees 1stortte^nirt m^t z^kerheW vast testel-
brengt een proefondervmde!lijk c ien. x„ de conclusie van de uitspraak,
flict met zich mee, dat e>t. ramus die ejstermiddag werd voorgelezen door
in Rom. 7.22-23 duidelijk onder woor- de v00rzitter, mr. J. E. van der Men
den heeft gebracht. Echte vrijheid ien> zeg-t de raad, ,een hoge graad van
ontstaat pas, wanneer onze door het waarschijnlijkheid toe te kennen aan de
Doopsel vrijgemaakte wil, vrijwillig juistheid van de veronderstel"""-
instemt met het goede dat wij als het optreden van overspeedmg
instemt met net gueue b j buitenste propeUors de oorzaak van
zodanig erkennen en nastrewn int i val zou zün geweest.
erkennen en instemmen is het werk
van de genade, die niet in strijd is Volgens deze veronderstelling is er
met oLe vrijheid maar haar juist tijdens het overschakelen van de aan-
met onze v™ „Tl Uet valt jager van de bijbehorende motor op
tot ontwikkeling brengt. Het j een i10gere versnelling een breuk ont-
echter niet te ontkennen, dat wij on- staan .;n een tandwiel. Metaaldeeltjes
ze werkelijke vrijheid slechts kunnen in tandwiel zouden; in de olie
verwerven door het „vlees' te on- z^n terecht gekomen en de regulateur-
derwerpen. „Vlees" en vrijheid zijn schuif en de klep hebben geblokkeerd,
niet met elkaar te verzoenen. Om de waardoor de stand var, de schroefbladen
-.„-iihoiH to bereiken is er dus een niet meer kon worden geregeld en de
vrijheid -r_ „OVerre de propellor ,op hol sloeg" Alleen door
zekere „dw g g. snef ingrijpen kan de bemanning bij zul-
Kerk vasthoudt aan de eisen van de gevaUen het toestel nog in bedwang
moraal en haar dogmas, dat is zp houden. „Het is echter niet altijd te
verplicht te doen krachtens goddelij- voorkomen, dat dit ingrijpen te laat
ke opdracht kan men het gezag komt", aldus de raad. „Er bestaat geen
waarmee zii spreekt inderdaad in ze- aanwijzing of vermoeden, dat de ver-
kere Tin een dwang" noemen, maar moede storing te wijten zou zpn aan
kere 29n een „uwang jiuc nalatigheid van het onderhoudsperso-
het karakter van deze „dwang neej 0f een onjuiste handeling van de
andert totaal, zodra men begrijp j bemanning, noch dat deze na het op
dat de bedoeling daarvan is er van treden van de storing tekort geschoten
harte mee in te stemmen, omdat zou zijn jn het besturen van het vlieg-
men inziet, dat dit de enige manier tuig". Op grond van de resultaten van
ic om ons te helpen de ware vrijheid bet onderzoek beveelt de raad aan ter
te Zwerven. Wij moeten door het vermindering van. de kansop storingen
(Advertentie
die over een voorgestelde maatregel heb
ben te oordelen er eigenlijk niets voor
voelen, maar daarnaast en dat was
zeker in een grijs verleden dikwijls het
geval dat de a.s. begunstigden nooit
aan de mogelijkheden als beoogd had
den durven denken.
Toen de eerste stap evenwel eenmaal
was gezet, kwamen als vanzelf vragen
naar andere garanties bij andersoortige
bestaansrisico's. Waarom dan ook geen
uitkering bij ziekte, bij invaliditeit, bij
werkloosheid? Dat deze verlangens
nauw verband hielden met de heersen
de „loonpolitiek", of wat daarvoor door
ding. behoeft geen nader betoog. We
eefden nog volledig onder de ijzeren
loonwet en in de sfeer van: wie niet
werkt behoeft ook niet te eten. De men
selijke verminking van dit oorspronke
lijke bijbelse woord had meer dan een
eeuw lang een stempel van hardheid
op de samenleving gedrukt.
e. betrekkelijk bescheiden start
van de Sociale Verzekerings
bank, toen nog Rijksverzekerings
bank geheten, vond dan ook zijn
oorzaak niet alleen in de technische
onmogelijkheid om van meet af voor
alle werknemers de ongevallenwet te
laten werken, maar evenzeer in het
streven om de omvang van de sociale
verzekeringswetten voor wat de kring
der verzekerden betreft zo klein moge
lijk te houden. Kenmerkend voor wat
wij boven noemden de ontwikkeling van
het sociale denken is de geleidelijke
uitbreiding van de kring der verzeker
den en van de uitleg van wat onder
een ongeval dient te worden verstaan.
Deze ontwikkeling is natuurlijk wel in
cijfers uitdrukbaar, maar als we zon
der meer zouden vaststellen, dat het
aanvankelijk ging over ongeveer 50.000
ondernemingen en nu over meer dan
200.000 met rond 2.500.000 werknemers
dan is het duidelijk dat niet alleen het
veranderde sociale denken hierop van
invloed was maar evenzeer de uitbrei
ding van ons industriële potentieel.
De veranderde taakopvatting, zoals
die zich in de loop der jaren heeft ont
wikkeld spreekt in sterke mate uit de
oprichting in 1950 van een eigen reva
lidatiecentrum. Hiermee werd duidelijk
gemaakt, dat als voornaamste taak niet
anger werd gezien het garanderen van
een inkomen bij arbeidsongeschiktheid
wegens een ongeval, maar vooral ook
het helpen van mensen om weer een
volwaardige plaats in de gemeenschap
in te nemen.
per 1/1flesf. 6.95 2=
per 1/2 lies f. 3.55
AMSTERDAM, 10 juni Het be
stuur v^n het Prins Bernharo Fonds
heeft opnieuw een aantal subsidies
toegewezen en wel tot een totaal be
drag van ruim 300.000 voor objecten
van zeer uiteenlopend aard.
Onder meer werden verleend:
17.000 voor de stichting ter be
vordering van de vertaling van Neder
lands letterkundig werk, om de uitgavp
in Engeland van een reeks in het
Engels vertaalde Nederlandse literaire
werken (w.o. werken van Vondel, Van
Schendel, Hooft, Multatuli, Du Perron
e.a.) mogeljjk te maken;
5.000 voord einrichting van een ten
toonstelling ter gelegenheid van het
Elfde internationale orgelconcours te
Haarlem
10.500 voor de uitbreiding van de
slaapaccomodatie van Nederlandse stu
denten aan het kunsthistorisch insti
tuut der Nederlandse universiteit te
Florence en voor de aanschaf van een
grammofooninstallatie ten behoeve van
het onderwijs in de Nederlandse
muziekgeschiedenis aan dit instituut:
10.000 voor de kosten van décor
en montage van de in het kader van
het Holland Festival te houden reeks
opvoeringen van Bert Brechts „Der
Kaukasische Kreidekreis";
5.000 voor de aanschaf van een
nieuwe boekerij in de herbouwde bi
bliotheek van de afgebrande Leidse
studentensociëteit Minerva";
39.000 om de „Vereeniging Rem
brandt" in staat te stellen voor ver
schillende Nederlandse musea beel
dende kunst aan te kopen. Met dit
bedrag zal o.m. worden aangekocht
eer. stel jardinieres uit ong. 1700 van
gekleurde Delfts aardewerk, een schil
derij van H.B.Weenix en een beeld
van St.Catherina uit begin 1500, af
komstig uit Troyes en uitgevoerd in
Franse kalksteen;
30.000 als bijdrage aan de Neder-
r is nog een ander feit dat uit de
oprichtingsperiode moet worden
verteld en dat van enorme in
vloed zou blijken op de gehele
ontwikkeling van de sociaal-politieke
verhoudingen in ons land. Aanvankelijk
lag het in de bedoeling de gehele uit
voering van deze en volgende sociale
wetten aan één rijksinstituut op te dra
gen. Daartegenover stelde toen dr.
Abraham Kuyper zijn bekende „groot-
amendement", dat beoogde het bedrijfs
leven de kans te geven, uitgevaardigde
wetten zelf dus onder eigen verant
woordelijkheid, zij het onder toezicht
van de staat uit te voeren. Daar mo
gen we aan denken als we zien dat tal
van. sociale wetten (Ziektewet, Kinder-
bijslagwet, Werkloosheidswet en Zieken-
fondsbe sluit) niet door de bank wor
den uitgevoerd maar door bedrijfsver
enigingen en in eigen beheer zijnde zie
kenfondsen. In deze instituten beslissen
derhalve werkgevers en werknemers op
voet van gelijkheid.
Het is tenslotte wel interessant enke
le cijfers te geven van de „omzetten
van deze zo kostbare instelling. Niet
minder dan 2400 man personeel, zorgen
er voor dat de getroffenen van de
ruim 400.000 ongevallen per jaar (dat
is bijna 1300 per dag) zo vlot mogelijk
hun uitkering krijgen en natuurlijk ook
geneeskundige behandeling, eventueel
een revalidatiekans.
Het aantal rentetrekkers krachtens
de Invaliditeitswet is momenteel
550.000, die gezamenlijk aan rente plus
toeslagen en kinderbijslag ontvangen
een bedrag van één miljard vier-hon-
derd-vier-en-dertig miljoen gulden! De
800.000 pensioentrekkers krachtens de
AOW ontvangen samen een-miljard-hon
derd-negenentwintig miljoen. De 111.000
weduwen en 2.000 wezen krijgen geza
menlijk per jaar ƒ208.600.000 uitge
keerd.
Waartoe die eerste sociale wet van
deze eeuw al niet heeft geleid.
(Van onze parlementaire redacteur)
UTRECHT, 10 juni Dr. Berghuis,
voorzitter van de A.R., heeft in een
kaderbijeenkomst van zijn partij,
waarin een herziening van het begin
selprogram aan de orde was, kritiek
geuit op de wijze, waarop de laatste
tijd in het openbaar over onze hoog
ste gezagsdragers wordt gesproken.
Hij noemde ondermeer de manier
waarop Wim Kan soms de minister
president in zijn politieke spot betrekt.
Voor die spot zelf had hij alle waar
dering. „Die kan voor de slachtoffers
weieens nuttig zijn," aldus dr. Berg
huis, „maar het steeds verder gaan in
de miskenning van de hoogheid van_ net
overheidsambt acht hij een uitglijden
in de verkeerde richting". Ook sommi
ge kranten bezondigen zich daaraan,
door in hun koppen ministers alleen
met hun naam te noemen en te spreken
van De Quay, De Pous of Zijlstra, als:
of het Jan, Piet of Klaas is, die zij
aanduiden.
Dr. Berghuis ziet dit verschijnsel
ontstaan als een reactie op de over
spanning van het staatsgezag, zoals
wij die aan den lijve ondervonden heb
ben tijdens de Duitse bezetting, waar
in wij met dictatuur te maken kregen.
Ook het intensieve verkeer, dat de laat
ste tijd tussen overheid en burgerij is
gegroeid, kan volgens hem aanleiding
hiertoe zijn geworden. Een doelbewust
hooghouden van het gezag noemde hij
een levensvoorwaarde voor de demo
cratie.
Over het begrip vrijheid sprekende,
zei dr. Berghuis, dat de overheid ten
opzichte van de burgers niet mag dis
crimineren en het christelijk geloof
niet mag bevoorrechten boven andere
geestelijke stromingen. Alle gezindten
moeten voor haar gelijk zijn. Dit be
treft de lasten, maar ook de gunsten
van de overheid.
De norm is, dat iedere burger gelijk
is, wanneer hij <1© openbare orde en
goede zeden in acht neemt en de grond
slagen van de samenleving niet onder
mijnt. Dr. Berghuis zei, dat de chnste-
lijke staat geen totalitaire staat is.
„Onze nog steeds niet opgeheven vrees I vangen,
voor de rooms-katholieke staatsgedach-
te is juist het in beginsel totalitaire
karakter daarvan", zo merkte de A.R.-
leider op. Hij noemde de vrijheid in
politieke zin een zo groot goed, dat
daaraan geen beperkingen mogen wor
den opgelegd, ai is het met de beste
christelijke bedoelingen.
DEN HAAG, 10 juni Vrij plotseling
komt een der meest actieve krachten
van ons muziekleven te overlijden. Wie
kende hem niet in de zangerswereld:
Jan Schoon, als hoofdbestuurslid van
het Koninklijk Nederlands Zangersver
bond, als vice-voorzitter en mede-op-
richter van het koninklijk mannenkoor
Die Haghesanghers, waarvan 'hij meer
dan veertig jaar actief lid is geweest?
Ondanks zijn 69 jaren was hij steeds vol
initiatieven en van een kinderlijk-ont
vankelijke geestdrift die vele jongeren
ten voorbeeld was. Jan Schoon behoorde
tot een generatie die volkomen onbaat
zuchtig louter om de vreugde van het
zingen of musiceren alle vrije uren aan
een der edelste ontspanningen van de
menselijke geest, die de koorzang nog
steeds is, opofferde. Sterft deze genera
tie uit? We hopen van niet, maar wel
betreuren we diep dat de jongeren dit
prachtig voorbeeld nu moeten derven.
De plechtige uitvaart zal niet in Rot
terdam, waar hij de laatste jaren woon.
de, plaatsvinden doch in de St. Jozef
kerk aan de Van Limburg Stirumstraat
in Den Haag a.s. dinsdag om half elf.
Getuigt het niet van een naïef geloof
dat hij bij laatste wilsbeschikking nog
eenmaal déar zijn Requiemmis wilde
laten zingen waar eenmaal zijn eigen
stem als knaap heeft geklonken in onze
liturgische zang. die de vreugde was van
zijn jeugdjaren?
M.
landse Kastelenstichting voor de re
stauratie van de slingermuur van slot
Zuylen en het herstel van de oorlog-
schade aan kasteel Haamstede;
4.834 voor de aankoop door de
„Vereeniging Hendrick de Keyser" tot
behoud van architectonisch- of histo-
riseh-belangrij'ke gebouwen" van een
perceel te Monnickendam.
(Van onze parlementaire redacteur)
DEN HAAG, 10 juni Den Haag
verwacht dat dinsdag, wanneer de
RTC weer in voltallige vergadering bij
eenkomt, een voor de Surïnamers be
vredigende oplossing van hun proble
men Zal worden ingediend.
De geringe vorderingen die de onder
handelingen tot dusverre hebben ge
had, hebben geleid tot het instellen
van een nieuwe commissie, waarin de
Surinaamse minister-president met en
kele Surinaamse statenleden vertegen
woordigd zijn, naast een drietal Neder
landse en een drietal Antiliaanse mi
nisters. Zij hebben onder elkaar een
naar hun mening aanvaardbaar compro
mis gevonden. De formule zou kunnen
leiden tot verdaging van de RTC, om de
zaak in een nader stadium definitief
te regelen, nu eenmaal het juiste uit
gangspunt zou zijn gevonden.
Het gaat er nu ook nog om, wat de
binnenlandse politiek in Suriname zelf
zal zeggen. Er is in de afgelopen we
ken in Suriname al veel gemopperd in
kranten van de oppositie.
ROTTERDAM, 10 juni Het viel het
Duitse schip „Ingrid Leonhardt" ken
nelijk zwaar om te scheiden van Wilton-
Fyenoords dok zeven. Donderdagmid
dag werd na een periodieke onder
houdsbeurt de dokdeur opengedraaid
voor de 5.932 ton metende vrachtvaar
der, nauwelijks vijfenvijftig uur later
was het schip al weer terug bij de Schie-
damse werf met een ingedeukte voor
steven, een herinnering aan de aanva
ring die het gistemadht in het Nauw
van Calais had met de Poolse „Nowa
Huta". Om vier uur lag de „Ingrid
Leonhardt" op haar vertrouwde plaats
...dok zeven.
O
„EUROPOORT'
DER
EUROPESE
BELEGGING
West-Duitslanil De Indonesische
minister van defensie, generaal Nasoe-
tion, zal tijdens zijn bezoek aan Bonn
dat op 26 juni begint, o.a. besprekingen
voeren met bondskanselier Adenauer en
minister van buitenlandse zaken Von
Brentano. (Reuter)
(Advertentie)
WELL, 10 juni Bij een verkop
ongeluk zijn gistermiddag hier ven
Duitse jongelui uit Essen om llcJ;„rjge
gekomen. De slachtoffers, de 1H p.
mej. G. Ernisch en de 24-jarig r
Kraay zaten in een auto, die wer
grepen door een autobus. „tób"8
Van de inzittenden van de
werden enige passagiers licht gew
een passagiere kreeg een s"oC'~nneii'
ongeluk gebeurde, doordat de Perhocld
auto met het Duitse paar in ren (e-
tegen het linker voorwiel van ee«
gemoetkomende bus van de lm j,0p
ter botste en daarna over l,e
sloek-
TURNHOUT De 43-jarige houth
delaar A. Keim uit Breda is gistef
dag om het leven gekomen toen hij
de door hem bestuurde personen
botsing kwam met een grote via
Ap wce
der
wagen. Het ongeluk gebeurde op de
als verdediging tegen
geldontwaarding
van Antwerpen naar Turnhout °n
Westmalle. Oorzaak van het onge
was het springen van een band van
auto van de heer Keim.
AMERSFOORT - Op de Utrech^.
weg is de 49-jarige huisknecht H. üev,9n
kens door een merkwaardige toog „e.
omstandigheden in het verkeer 0I'
komen. Nadat h(j door een passei,
bromfietser was aangereden zou
met een voorbijganger naar een zie
huis gaan. De voorbijganger hieio> t0
de huisknecht te vervoeren, een
aan. De heer Beurskens heeft toen, |1(,t
wijl hij zijn helper volgde niet °P„as-
verkeer gelet. Hij werd door een
serende auto aangereden en is du
aanrijding omgekomen.
GELEEN Het driejarig zoontjeAg
de familie Hermans werd gistermiu 0?
gegrepen door een vrachtauto vjitf
slag gedood. De kleuter stak de dr
rijksweg Noord over.
APELDOORN Gisteravond is zijó
het oversteken van de weg voor fl
woning in Meerveld de 67-jarig eti
Bleijenberg door een auto gegrep
op slag gedood. Het slachtoffer
een vrouw en negen kinderen ach
KORTGENE, 10 juni De la» eg
weken worden er hier op de sen e.
granaten gevonden, afkomstig van
allieerde of Duitse vliegtuigen er
oorlog. Omdat de schorren met n
onder water komen ais gevolg Yf dez«
afsluiting van de Zandkreek gaalYran»'
afbrokkelen. De niet ontplofte ël
ten komen zo te voorschijn.
De mijnopruimingsdienst heeft fVy
dels vier weggehaald, een der g ter
ten bleek op scherp te staan. ge-
middag zijn er weer enkele granatei .jg,
vonden. De kans is met denkbee
dat er nog meer zijn.
In de oorlogsjaren zpn er verw &e
luchtgevechten geleverd boven &e
Zeeuwse stromen en ook zijn j^of
Zandkreek veel boten beschoten
geallieerde jachtvliegtuigen.
Vaticaan De Paus heeft gisteren
de minister-president van België, Theo
Lefèvre, in particuliere audiëntie ont-
(U.P.I.)
(Advertentie)
gezag met de waarheid en het giede
zó vertrouwd raken, dat wij ze ten
slotte in vrijheid aanvaarden. Dit be
tekent echter niet, dat wij het gezag
van de Kerk uitsluitend als een
slechts voorlopig hulpmiddel mogen
beschouwen. Vrijheid en Kerk zijn
twee begrippen, die wezenlijk bij el
kaar horen, omdat in beide de éne
H. Geest de bevrijding van de ge
bondenheid aan het „vlees" bewerkt.
De geestelijke vrijheid van de kin
deren Gods is uitsluitend een gave
van de H. Geest, die door Christus
aan de Kerk geschonken is en pri
mair daarin Zijn genadewerking ver
richt. Die zichtbare Kerk bezit een
goddelijk leergezag en door ons daar
aan te onderwerpen en gebruik te
maken van haar Sacramenten ont
vangen wij van de H. Geest het bo
vennatuurlijke leven, waarvan de
geestelijke vrijheid een essentieel
kenmerk is.
Zo gezien is het begrijpelijk, dat de
Kerk juist bij uitstek de plaats is,
waar de ware vrijheid tot bloei kan
komen. De Kerk staat de vrijheid
niet in de weg, maar bevordert haar
juist. Want, zegt Daniélou: de vrij
heid is gebonden aan de Geest en de
Geest is gebonden aan de Kerk.
Wie derhalve de vrijheid zoekt,
moet zich richten tot de Geest in de
Kerk. Als de geestelijke mens door
niemand beoordeeld wordt (1. Cor.
2,15) hebben wij te bedenken, dat
deze mens „pas geestelijk is, naar
mate hij één is met de Kerk. Om
over alles te kunnen oordelen, moet
de mens eerst door de Kerk beoor
deeld Zijn, waardoor hij alleen de
Geest ontvangt, en door deze Geest
kan hij over alles oordelen".
in schroefmechanismen door verontrei
niging van de olie de olievoorziening
van deze mechanismen te scheiden van
die van de motor.
59
Daar stond de menigte, toeschouwers en familie
leden zowel van de beschuldigde als van het slacht
offer en hield de adem in. Het gelaat van de onge
lukkige was krampachtig vertrokken. Een poosje
stond hij daar met de handen tegen de maag. Toen
voeren er rillingen door zijn lichaam. Het maakte
convulsieve bewegingen. Hij opende de mond en het
was alsof hij zou braken. Een zucht van verlichting
steeg uit de groep van z^jn verwanten en vrienden,
terwijl Kiloemboe zenuwachtig was, want als de be-
schuldigde het gif uitbraakte zou dat het bewijs zijn,
dat hij de dorpstovenaar zich vergist had en
dan zou hij een zware boete te betalen hebben. Maar
de beschuldigde braakte niet. Er liep alleen een beet
je slijm uit zijn mond. Hij richtte het hoofd op,
keek ontzet om zich heen en wilde weglopen, maar
wankelde en viel. Even lag hij nog op de grond te
kronkelen van de pijn. Schuim verscheen op zijn
lippen.
Schuldig! riep Kiloemboe.
Een woest gehuil beantwoordde deze uitroep, ue
omstanders wierpen zich op de beschuldigde,^sloe-
Üjk nog niet algemeen weet waar men baar van de boomstronk en overlegt wat hem nu te
beschuldigt. Het gaat onr leven of dood. He t P Banzoe moet geholpen worden. Hü kan
er voor alles op aan zich te beheersen. Z« schuilt aoen staat, canzoe op de steun vaK
het deurtje van haar hut weg en stapt naar poging te ondernemen om
<>n Wijven* Banzoe kSo te veCmen faal hi) al gauw varen. Als
- J® ibcm?®nh if wil alleen maar Kiloemboe en de raadsleden mede m het geval
Yo, dat is toch te gek. ik wil aneen betrokken zijn, loopt hij alleen maar kans zelf nog
even naar het dorp. Worden aangehouden. Het enige wat hem te
Z Nmim°ffoedinHet is niet" zo belangrijk, maar ik doen staat is te trachten zijn geliefde te bevrijden
wil Ngoii.'miiA klein, slavin roepen. Daar keP Je e"Hge' hb»>rr,nool, een Baloeba
opdracht gekregen de mfoemoewrouw te b enkel ogenblik verspild mag worden. Zo gauw
?endeUt Mnde^^opdrachf Ngoie te gaan zoeken zijn plan gemaakt is, springt hij op en trekt de slavin
-
Buiten weerKimKen siernnieii. uaaL ucu j «Hemrri Tlnonp-a van niemand bang is.
Fluisterend vertelt Banzoe haar wa er gebeurd Itoenga van memamM
is en geeft haar opdiacht Kaïaia-rioenga ie 6 tü moet ie er verder buiten houden, want
opzoeken, hem op de hoogte te brengen e anders zullen ze het je zeer kwalijk nemen als
ulp te smeken. nn de mijn Dian slaagt. Luister! Jij laat je niet meer in
Met een korf op het®nh^? en ^taat een het dorp zien. Ik loop naar mijn hut met jouw
poosjUe metVdfwlcmer lrpraten en te ladSn alsof mand en taeng die terug naar hier met mijn boog
lij helemaal geen haast heeft en geen zorgenkent
Eenmaal buiten de omheining loopt zij echter zo vlug
en al mijn pijlen.
Een ogenblik! We zijn er! Kijk, jij blijft hier,
mogelijk zonder argwaan té" wekken D.hut waar -Een
E°e°n vrouw, dié hoopje.-ïskolvem Ik^ ^n^^-ch^de
in
Zo worden in
gestraft, die gemene zaak maken met de boze gees
ten en hun medemensen met toverkunsten om het
i0Dat ^geding heeÜ ïtonaae ais kind
de buurt een mand zit te vlechten, beweert hem
poosje geleden de weg naar de rivier te hebben
zien irislaan. Ngoie gaat de aangeduide ricMmg
uit en zet het op een lopen zodra het dorp achter
haar liet. In de vert.e bemerkt zijeen man die
naar de vallei slentert en spoedig heeft ze hem inge
haald. Het is Kalala-Iloenga. Hij was op weg naar
boom verbergen en dan ga ik naar Banzoe. Onder
tussen hoef jij er alleen maar voor te zorgen dat
niemand boog en pijlen aanraakt. Begrepen?
Zeker, knikt Ngoie. Het is niet moeilijk.
Vooruit dan!
(Wordt vervolgd)
•nitVf"!
W'
Bob de Lange doet graag het
verhaal, dat hij eigenlijk bij ver
gissing aan het toneel gekomen
is. Hij werd in 1934 door Van
Dalsum en Defresne bij de Am
sterdamse Toneelvereniging aan
genomen op een recommandatie,
die betrekking had op een an
dere jongeman. Welke vergis
sing er echter ook begaan mag
zijn, in ieder geval hadden zijn
superieuren op het kantoor
waar hij voordien jongste be
diende was, het niet mis toen
zij hun duidelijke twijfel lieten
blijken over zijn geschiktheid
voor een kantoorloopbaan. Zijn
levensroeping lag op de planken
en nergens anders. De „Louis
d'Or", die hij deze week ontving,
heeft dit ten overvloede weer
eens bevestigd.
In zijn eerste tijd te Amster
dam viel Bob de Lange reeds
op door goede typeringen in
kleine rollen. In 1938 kwam hij
bij het Residentie Toneel onder
Dirk Verbeek. In de oorlogsjaren
verdween hij van het toneel. Hij
hield zich destijds bezig met
voordrachten in besloten kring
niet dat hij nu zo'n geweldige
liefhebber van het voordragen
is. maar in die dagen moest
van de nood wel een deugd wor
den gemaakt.
Na de bevrijding speelde Bob
de Lange eerst bij Comedifl, ver
volgens maakte hij een tournee u.,eeie
door Indonesië en in 1950 trad hij toe tot de Haagse Comedte. In die t
Haagse periode heeft hij onder meer meegespeeld in de voorstelling
„De Kersentuin", die nog altijd mag gelden als een der hoogtepunten
het Nederlandse toneelleven in de gehele naoorlogse periode. Hij s" eji.
de rol van de groothandelaar Lopachin, afstammeling van lyfeigm f
Deze succesvolle zakenman is de winnaar in dit stuk van verliezers,
hij bestaat het toch niet om het huwelijksaanzoek te doen, waardoor
werkelijk zou triomferen, een diepindringende rol, door Bob de b
onder regie van Peter Scharoff met veel diepte vertolkt. Zes jaar later, -
1960 heeft de acteur dezelfde rol in een nieuwe Kezse™tu™"u°or8rLèief
van'de Haagse Comedie gespeeld, wederom zeer fraei, doch iets mi'
subtiel, menen we te moeten zeggen. eev
In die tussentijd heeft Bob de Lange bij twee andere gezelschappen K
leidende functie vervuld. In 1953 volgde hij Cor Ruys op «Is art
leider bij het Vrije Toneel. Na een jaar gingen de spelers van dit gezeisc .-ƒ
over naar het Rotterdams Toneel, waar Bob de Lange directeur wera.
jaar heeft hij te Rotterdam in de directie gezeten, geregisseerd en gesp* j
'Kostelijk waren o.a. zijn monsieur Jourdain in „Le Bourgeois GeritiIho7r
en zijn „Mercadet" van Balzac. Toch moest in die Rotterdamse tijd ook
eens geconstateerd worden, dat deze komediant bij uitstek m de zo
niet de gewenste maat wist te houden. Waarom zou liet verzwegen mo^
worden; de uitsluitende vermelding van lof maakt de acteur niet protej ^gp
hij is Men heeft mij eens een raspaard genoemd, dat zichzelf over ae 'p
rent als het niet met de straffe teugel gemend wordt We zouden ook
de Lange zelf kunnen citeren, die eens schreef, dat ieder toneelspeie
durende kortere of langere tijd verroutineerd kan rakenwaarmee im (je
niet gezegd wil zijn, dat Rotterdam hem niet graag zag optreden, no
Lange verliet het Rotterdams Toneel met een nogal vage bestemmi v
Den Haag Hij zou met een klein eigen gezelschap de nog te bouwen n aar
Kleine Comedie" gaan bespelen. Dat nieuwe theatertje is er nog niet
'de acteur-regisseur heeft zijn plaats hervonden by de Haagse Comedie. pc-
hij zich in het afgelopen seizoen zo onderscheiden heeft, dat hem
ereteken van acteur van het jaar is toegekend. „„„..{[K,
De emotioneel geladen auditeur-militair m Het proces Anderson" el
was een respectabele, doch nog niet zijn beste acteursprestatie,
onverdeelde bewondering verwierf zijn spel als Hendrik II in A jeet
Becket". De ruwe koning, die hunkert naar vriendschap, zette J J ^tt
indrukwekkend op de planken. Daarna bereikte hij met Nieuwjaar
hoogtepunt in een andere koningsrol: Richard IU in het gelijknamige t,(i?
van Shakespeare. Het grove, maar ook de intelligentie en de zelfspOig1t
deze mismaakte vorst wist hij meesterlijk tot uitdrukking te laten .g(tr.
Terecht heeft de jury, die hem uitkoos voor de Louis dOr van dit
in haar rapport bewondering geuit voor zijn doorleefde spel.
