Stakingsrecht in het geding
Rechtmatigheid moeilijker te
motiveren, maar zij blijft
Ook in België
„rijbewijzen*"
Tuinier met meer plezier:
el
BÜ oversteken door aulo
gegrepen
Genot van een rijksdaalder „schoon
werd wel zeer duur gekocht
1 Zegen der volledige werkgelegenheid
Voor poederen- en personenverio
PROEVEN MET HELIKOPTER
DE HAVEN
<4
Opleggen van dwangsom uit de tijd
Met de politiewagen
naar bed gebracht
Nieuwe trein
Amsterdam-Rotterdam
Int. goederenvervoer
op Rotterdam nam toe
TV-uitzending van
hoogmis in Pendrecht
Bloembakken
Herinnering aan zilveren bondsfeest met
44 percent werkloze leden
Motorenfabriek Smit en
Bolnes N.V.
Atletes treden aan tegen
FrankrijL
Brommer bij keren
aangereden
ruilverkaveling
ZEELAND
Schade aan gewast
nog niet te overzie*1
Grand Pii\ Philip8
Kerk stort in bij
wervelstorm
ZATERDAG 10 JUNI 1961
fA GUjjL6
In het jongste nummer van het Katholiek Staatkundig maandschrift
wijdt dr. J. A. M. Cornelissens een artikel aan de werkstaking. Zijn
gedachten over het al dan niet voortduren van het stakingsrecht gaan
vooral uit naar de strafrechtelijke vervolgbaarheid van de stakende
werknemers, en hun organisaties, hun civielrechtelijke aansprakelijk
heid en de tot ontwikkeling komende institutionele vormen van samen,
werking tussen werkgevers en werknemers binnen de c.a.o. en de p.b.o.
A ansprakelijkheid
Nieuwe artikelen
3rCnd3.~ê>Sra^
Grote verontrusting
Leiding bij staking
C°\"J
Thans neemt men over het algemeen
aan, dat noch de individuele arbeiders,
noch de werknemersorganisaties straf
rechtelijk kunnen worden vervolgd bij
een werkstaking. Aldus vervolgt dr. Cor
nelissens dan zijn betoog.
Sinds de totstandkoming van het Bui
tengewoon Besluit Arbeidsverhoudingen
1945 (B.B.A.) zou men op goede gronden
kunnen aanvoeren, dat er een strafrech
telijke aansprakelijkheid bestaat in de
gevallen, waarin de werknemers en hun
organisaties acties voeren om van de
werkgevers betere arbeidsvoorwaarden
te verkrijgen dan de door het College
van Rijksbemiddelaars vastgestelde dan
wel goedgekeurde. Ingevolge artikel 17
van het B.B.A. is het de werkgevers ver
boden lonen en andere arbeidsvoorwaar
den toe te kennen, die afwijken van die
welke door het College van Rijksbemid
delaars zijn goedgekeurd dan wel vastge
steld. M enzou bedoelde acties kunnen
zien als een uitlokking van een strafbaar
feit.
Er zijn ons geen rechterlijke vonnissen
bekend waarbij de strafrechtelijke aan
sprakelijkheid van de ar .eiders en hun
organisaties werd aanvaard.
Veel meer dan de strafrechtelijke aan
sprakelijkheid van de arbeiders en hun
organisaties bij een werkstaking, heeft
hun civielrechtelijke aansprakelijkheid
de aandacht getrokken.
Men dient hier te onderscheiden de
civielrechtelijke aansprakelijkheid van
de arbeider tegenover zijn werkgever en
de civielrechtelijke aansprakelijkheid
van de werknemersorganisaties, die de
staking organiseren tegenover de desbe
treffende werkgevers of werkgeversorga
nisaties.
Vrijwel algemeen is men het er over
eens, dat „de werkstaking het karakter
heeft van een niet in de wet geregelde
vorm van niet-nakomen van een door het
arbeidscontract opgelegde verplichting,
welk niet-nakomen de arbeidsovereen
komst schorst", schreef dr. A. Spruit in
1959 in een artikel in het Sociaal Maand
blad Arbeid. Werkstaking betekent, vol
gens Spruit, in principe wanprestatie.
Wij vragen ons af. of men ge
zien de huidige ontwikkeling van het ar
beidsrecht wel van een reële basis
uitgaat, wanneer men het van de wan
prestatie van de individuele arbeider
laat afhangen, of een werknemersorga
nisatie al dan niet een onrechtmatige
daad pleegt, wanneer zij een staking or
ganiseert. Voordat wij onze mening hier
over zullen uitspreken, zullen wij eerst
rechterlijke vonnissen de revue laten pas
seren, waarin de meest recente opvattin
gen over de werkstaking zijn neergelegd.
In 1958 brak in Amsterdam in het schil
dersbedrijf een wilde staking uit. De
staking werd ingevolge een uitspraak in
kort geding van de President van de
Amsterdamse Rechtbank als onrechtma
tig beschouwd, omdat zij in strijd was
met de verplichting van de werknemers
de bedongen arbeid te verrichten. Ook
al kent de wet het feit van de staking,
volgens de President van de Amsterdam
se Rechtbank bestaat niet het recht van
staking. De arbeiders werden veroor
deeld het werk te hervatten, zulks op
verbeurte van een dwangsom van 25.-
voor iedere dag, dat zij in gebreke zou
den blijven aan het rechterlijke bevel te
voldoen.
Als tweede rechterlijke uitspraak ver
zijn tot stand gekomen, die de werkne
mersorganisaties verplichtingen opleg
gen, die verder reiken dan die, welke
voortvloeien uit een tijdelijke samenwer
king.
Naarmate de werknemersorganisatie
meer is verbonden met de bedrijfsge-
meenschap, zullen ook de zorgvuldig
heidsnormen, welke in het maatschappe
lijk verkeer behoren te worden in acht
genomen, stringenter moeten worden toe
gepast bij een werkstaking. Zo zal er bij
de publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie
minder ruimte voor de werkstaking zijn
dan wanneer er slechts sprake is in een
bedrijfstak van een samenwerking op
privaatrechtelijke grondslag. Ook in pu
bliekrechtelijke bedrijfsorganisatie zal
het de werknemersorganisaties mogelijk
blijven een staking te organiseren. Wij
onderschrijven de opvatting, welke ten
deze door Prof. van der Ven is verdedigd
in zijn inaugurele rede te Nijmegen in
1952. Van der Ven betoogt het navolgen
de:
„Door haar medewerking aan bedrijf
schappen wordt de vakvereniging geens
zins een onderdeel der publiekrechtelijke
bedrijfsorganisatie; zij blijft een onaf
hankelijke privaatrechtelijke vereniging
die juridisch niet medeverantwoorde
lijk is voor de zienswijzen en handelin
gen van die organisatie. In beginsel blijft
zij vrij om inzake de arbeidsverhoudin
gen een afwijkend standpunt in te nemen
en om een staking te proclameren, natuur
lijk gelijk thans behoudens de mo
gelijkheid van civielrechtelijke aanspra
kelijkheid en van rechterlijk bevel om de
staking op te heffen en voorts voorzover
de staking niet uitdrukkelijk strafbaar
is gesteld bij de wet.
Op 17 februari 1959 werd door de
Minister van Justitie een commissie in
gesteld voor de bestudering van de
vraag of het aanbeveling verdient een
wettelijke regeling van de werkstaking
in het leven te roepen.
In de commissie hadden zitting prof.
mr. N. E. van Esveld, prof. mr. W. F.
de Gaay Fortman, prof. mr. M. G Le-
venbach en prof. dr. F. J. H. M. van der
Ven.
Het advies werd uitgebracht naar aan
leiding van een door het Ministerie van
Justitie opgesteld voorontwerp voor een
wettelijke regeling van de werkstaking.
tief wellicht geen staking rechtvaardigt,
doch sterk tot het gevoel van de arbei
ders spreekt. Zij kan haar oorzaak vin
den in de fouten van het personeelsbe
leid, in het ontaktisch optreden van een
chef of baas etc. Wilde stakingen wor
den volgens de leden De Gaay Fort
man en Van der Ven een groter maat
schappelijk euvel, wanneer zij met
dwang worden bestreden. Een veroorde
ling door de rechter zal vaak alles op
scherp zetten en ook de mogelijkheid om
het conflict geruisloos uit de wereld te
helpen, bemoelijken. Verder zullen de
georganiseerde arbeiders snel geneigd
zijn zich achter de stakende arbeiders te
scharen bij het nemen van maatregelen
bij wilde stakingen.
De psychologische motieven, die door
de Professoren De Gaay Fortman en
Van der Ven zijn aangevoerd, aldus
besluit dr. Cornelissens zijn bijdrage zul
len in de praktijk voor de werkgevers in
de meeste gevallen wel aanleiding zijn
geen rechtsvordering in te stellen tegen
de stakende arbeiders bij een wilde sta
king. Het gaat echter, naar onze mening,
te ver bij een wilde staking ook de ver
plichting van de stakende arbeiders tot
het verrichten van de bedongen arbeid
te schorsen, in de gevallen, waarin geen
sprake is van strijd met een wettelijke
bepaling of met een C.A.O. Het lijkt ons
niet meer dan billijk, dat de werkgever
dan rechtsvorderingen kan instellen te
gen hen, die de oorzaak van de onrust
in zijn bedrijf zijn. Naar onze mening
is het echter niet in overeenstemming
met de aard van de arbeidsverhouding
dat de aansprakelijkheid van de arbei
ders zóver wordt doorgevoerd, dat hun
door middel van een dwangsom de plicht
kan worden opgelegd de bedongen arbeid
te verrichten.
Het ontwerp beoogde een tweetal arti
kelen in 't burgerlijk wetboek in de voe
gen, nl. een artikel 1639a, bis een 1639n.
bis.
Volgens artikel 1639a, bis wordt de
verplichting van de arbeider om de be
dongen arbeid te verrichten geschorst,
indien hij deelneemt aan een werksta
king. De verplichting van de arbeider de
bedongen arbeid te verrichten wordt met
geschorst, indien de werkstaking tot
doel heeft de werkgever te bewegen tot
gedragingen, welke in strijd zijn met de
bepalingen van een collectieve arbeids
overeenkomst of van de wet. In het ont
werp wordt ervan uitgegaan, dat ande
re uit de arbeidsovereenkomst voort
vloeiende verplichtingen dan de ver
plichting tot het verrichten van arbeid,
blijven bestaan. Vermeld worden de ver
plichtingen uit een concurrentie-beding
en de verplichtingen om schade aan het
produktieapparaat van de werkgever te
voorkomen.
In artikel 1639n bis wordt buiten twij
fel gesteld, dat de werkgever de bevoegd-
heid heeft de arbeidsovereenkomst inge-
melden wij hier een uitspraak in kort ge- j VQj van werkstaking onmiddelijk te
beëindigen. Men gaat er van uit, dat
de werkgever niet de bevoegdheid kan
worden onthouden tot het nemen van te
genmaatregelen. Indien de arbeider in
een onrechtmatige staking volhardt, kan
de nakoming van de arbeidsprestatie
met behulp van een dwangsom worden
gevorderd. De arbeider kan van zijn
kant bij n veroordeling onder dwangsom
de arbeidsovereenkomst beëindigen we
gens dringende redenen.
Vervolgens heeft de commissie haar
inzichten bepaald, indien zou worden be
sloten tot een beperkte regeling van de
werkstaking.
De commissie doet de suggestie, dat
in dit geval een aantal eisen wordt ge
steld met betrekking tot de rechtmatig
heid van de staking. Zij vermeldt de na
volgende punten:
a: een zekere „aanzeggingstermijn
b.v. 14 dagen, moet worden in acht geno-
men;
b: een eventuele verplichte bemidde
lingsprocedure moet zijn afgelopen;
C: het conflict moet van collectieve
aard zijn;
d: doel en middelen mogen niet in
strijd zijn met de wet, de openbare orde
en de goede zeden; bovendien mag het
doel niet kennelijk onredelijk zijn en
mag er geen schromelijke onevenredig
heid bestaan tussen middel en doel.
Men was het er in die commissie ech
ter niet over eens, of bedoelde criteria
in de wet zouden moeten worden opgeno-
mHet stellen van bovengenoemde crite
ria lijkt ons zeker toe te juichen. Opne
ming ervan in de wet zal, naar onze me
ning, de rechter meer houvast bieden
dan in het geval, waarin dit achterwege
wordt gelaten.
ROTTERDAM, 10 juni Petertje
was voor één avond ongehoorzaam.
Misschien kwam het door het heerlijke
zomerweer, dat hij gisteravond later op
straat bleef dan gewoonlijk. Na het
eten mocht hij van moeder nog even
buiten spelen, maar „om zeven uur
thuis zijn, hoor!"
Peter lapte die laatste mededeling
aan zijn laarsje en met de onderne
mingsgeest van een acht-jarig Rotter-
dammertje ging bij in de binnenstad op
onderzoek uit. Het was al heel Iaat,
toen de bemanning van een politiewa
gen Petertje op de Coolsingel vond,
verscholen achter een geparkeerde
auto. Hij koestert een heilig ontzag
voor politiemannen en toen zij nader
den verstopte Peter zich achter de
auto. Het hielp niet. Even later reed
Peter met kleine slaapoogjes met de
radiowagen naar zijn huis, waar hij
achter elkaar in bed gestopt werd.
UTRECHT, 9 juni Aan de nieuwe
zomerdienstregeling hebben de spoor
wegen een trein van Amsterdam naar
Rotterdam over Gouda toegevoegd.
Deze trein zal met ingang van maandag
op alle werkdagen rijden, de zaterdag
uitgezonderd. De vertrektijden zijn:
Amsterdam-C.S.: 6.59, Amsterdam-Mui-
derpoort: 7.05, Amsterdam-Amstel: 7.09,
Breukelen: 7.23, Woerden: 7.32 en Gou
da; 7.44 uur. De trein komt om 7.56 uur
aan in Rotterdam-Noord en om 8.03
uur Rotterdam-C.S.
BRUSSEL, 10 juni (ANP) De Bel
gische minister van verkeerswezen, F.
Beltrand, heeft aangekondigd dat ook
in België binnenkort rijvaardigheidsbe
wijzen zullen worden ingevoerd. Het in
voeren van het „rijbewijs" zal met een
drietal andere maatregelen paal en perk
moeten stellen aan het steeds toenemen
de aantal verkeersongelukken in België.
Bij de behandeling van zijn begroting
in de Belgische senaat zeide de minis
ter, dat deze maatregelen zullen zijn de
invoering van de absolute voorrang van
het verkeer van rechts per 1 november
van dit jaar, een nationale regeling
voor de snelheidsbeperking (tot dusver
re een gemeentelijke beslissing) en het
ter plaatse betalen van boete voor ver
keersovertredingen.
Het ligt in de bedoeling dat ae afgifte
van „rijbewijzen" met een minimum
aan formaliteiten zal gebeuren. Alle
Belgen, die de leeftijd van 21 jaar heb
ben bereikt zullen het bewijs kunnen
krijgen op grond van een verklaring,
dal men in staat is een auto te bestu
ren en niet aan bepaalde ziekte of ge
breken lijdt. Er zullen geen examens
worden afgenomen
Zij, die nog geen 2i jaar zijn op de
dag van de afkondiging van de wet, zul
len worden ondervraagd over de ken
nis van de verkeersregels, tenzij zij een
verklaring kunnen tonen van een er
kende autorijschool.
Het „rijbewijs" wordt dan ook niet
gezien als „getuigschrift voor rij be
kwaamheid" maar meer als een prak
tische mogelijkheid controle uit te oefe
nen op de automobilisten, wie voor kor
tere of langere tijd de rijbevoegdheid is
ontzegd.
ROTTERDAM. 9 juni - Het interna
tionale goederenverkeer op Rotterdam
is opnieuw sterk toegenomen. rn hel
eerste kwartaal van dit jaar verwerkte
de haven van de Maasstad in totaal
35,8 miljoen ton goederen, dat is ruim
20 procent meer dan in de overeen
komstige periode van 1960. Met zee
schepen werd 23.8 miljoen ton aan- en
afgevoerd (plus 20 procent), met binnen
schepen 9,8 miljoen ton (plus 7 procent),
per spoor 336.000 ton (plus 19 procent)
en per vrachtauto 372.000 ton (plus 18
procent). Bovendien werd via de nieuwe
pijpleiding naar Duitsland 1,5 miljoen ton
olie uitgevoerd.
Relatief het sterkste was de stijging
van de uitvoer per trein: een toename
van 39 procent (van 61.000 ton tot
85.000 ton). De invoer per spoor daaren
tegen daalde (8 procent), evenals de in-
en uitvoer met binnenschepen (resp. 6
en 21 procent). Het gunstiger eindtntaal
voor de binnenschepen is te danken aan
een grotere doorvoer (laden en losseni
BLOEMBAKKEN
VERKEERDE
MODELLEN
MODELLEN
VAN ETERNIET
bloemisten-
grond
verteerde
mest
GRONDMENGSEL
37 "tg"'
Binnenkant
geverfd.
lucht gaatjes
HOUTEN BLOEMBAK
\G^m^At^WEMBAKKEf^
OP HET TERRAS
detail
T
DAKTUIN
VOORDEUR
OP HET
BALKON
ROTTERDAM. 10 juni Morgen zal
de hoogmis uit de St. Bavofcerk voor de
televisie worden uitgezonden. Het is
voor deze nog zo jonge parochie aan
Rotterdams zuidelijke stadsrand een heel
evenement. Voor deze gelegenheid zijn
de mistijden gewijzigd De stille missen
zijn om 6.45, 7.45, 9 uur en 12.15, De
hoogmis begint om half 11. maar oe
Pcndrechtenaren dienen, om alle sto
ring te voorkomen, reeds om kwart over
10 in hun mooie kerkgebouw aanwezig te
zijn.
Steeds me?r gebruikt men bloembakken en
-potten om de omgeving van het huis op te fleu
ren, ze zijn verkrijgbaar in vele vormen en ma
terialen. Eterniet bakken kan men ook in huis
gebruiken, b.v. langwerpige bakken op metalen
standaards. Van de vele modellen voor buiten
zijn de eenvoudige, brede en diepe bakken het
beste geschikt om met planten op te maken. Te
hoge, puntige of te ondiepe bakken zijn niet
praktisch in het gebruik.
Houten bakken worden van buiten geverfd of
geolied. Aan de binnenzijde moet men de bak
een paar keer schilderen of bekleden met zink
of ruberoid. Voor een goede ventilatie en afwa
tering wordt de bak op klampen gezet en moeten
een paar gaten in de bodem worden geboord.
Op een terrasmuur of langs het balcon kan
men langwerpige bakken aanbrengen van 0.5
1 m. lengte. Om de bakken op te hangen aan
het balconhek zijn speciale haken verkrijgbaar-
Ook kan men naast de voordeur een bak van
beton of hout plaatsen met traliewerk erboven
om klimplanten uit de bak op te laten groeien.
Op donkere binnenplaatsen worden, nog wel
planten in potten gekweekt, zonodig kan men
de bloemen een paar keer per seizoen verversen.
De bakken worden gevuld met graszoden, ver
teerde mest en bloemistengrond, vermengd In
gelijke delen. Om de paar jaar moet de grond
echter worden ververst. De bloembeplanting be
staat uit:
voorjaar: narcissen, tulpen of hyacinten, vio
len, muurbloemen of grootbloemige primula's.
zomer; eenjarige planten als petunia, aster,
afrikaantjes, mimulus en oost-indiscihe kers.
Potplanten als geranium, begonia, fuchsia, do
eerste twee verdragen ook schaduw.
winter; groenblijvende planten als kardinaals
muts, skimmia, erica, lavendel of kleine coni
feren.
Grote balkons en platte daken kunnen tot een
lusthof worden gemaakt. Het gewicht en de
wind beperken echter de mogelijkheden; om het
gewicht te verminderen wordt de grond met
turfmolm gemengd, of plaatst men de potten In
bloembakken, die met molm zijn gevuld. Langs
de rand en tegen een muur kan men vaste bak
ken maken en verder wat losse potten gebrui
ken. Tegen een dakkapel of door het aanbrengen
van een scherm kan men luwte vinden voor de
planten. Door zo'n scherm te laten begroeien
geeft men meer het idee van een tuin; bomen
en heesters zullen maar zelden in de dunne laag
grond van de bakken willen groeien. De bakken
moeten een goede afvoer hebben, doch men moet
er op letten, dat het gietwater geen schade kan
aanrichten aan de onderliggende verdiepingen.
In plaats van- een zware stenen verharding op
balkon of dak gebruikt men wel houten roosters
om over te lópen
GOUDA. 10 juni. Gisteravond is de
11-jarige Elly van Zuylen uit Haastrecht
op d,e provinciale weg tussen Oudewater
en Haastrecht door een vrachtwagen
geschept, toen zij plotseling per rijwiel
de weg wilde oversteken. Het meisje
werd zo zwaar gewond, dat het in de
loop van de avond in het ziekenhuis te
Dudewater is overleden.
ding van de President van de Amster
damse Rechtbank van 1958. De bonden
van heiers te Amsterdam, die allen zijn
georganiseerd in de niet-erkende reeds
75 jaar oude Broederschap, ondervonden
de nadelen van de sanering van de bouw
vakionen. De heiers achtten loonsverla
ging niet billijk en gingen langzamer
werken. De President van de Amster
damse Rechtbank gaf de arbeiders be
vel de arbeid in volle omvang te hervat
ten op verbeurte van een dwangsom.
Bovenvermelde rechterlijke uitspraken
veroorzaakten uiteraard in werknemers
kringen grote verontrusting, dit te meer,
omdat de veroordeling tot het verrich
ten van arbeid gepaard ging met de ver
oordeling tot een dwangsom. Men vroeg
zich af, hoe zullen de rechterlijke colle
ges reageren wanneer een werkstaking
wordt georganiseerd door een erkende
vakorganisatie.
Ofschoon het bij de Amsterdamse uit
spraken van 1958 stakingen betrof, die
niet werden georganiseerd door erkende
werknemersorganisaties, kunnen wij
zeer wel begrijpen, dat bedoelde uitspra
ken grote verontrusting hebben gewekt.
De uitspraak, volgens welke het recht
van staking niet bestaat, gaat, naar on
ze mening, veel te ver. Bovendien lijkt
ons de oplegging van een dwangsom een
vorm van dwang op de menselijke per
soon, die niet past bij de huidige ontwik
keling van ons arbeidsrecht.
Het arbeidsrecht heeft zich thans in
die richting ontwikkeld, dat de werkne
mersorganisaties diverse aangelegen
heden behartigen, waarover de indivi
duele arbeiders zelf voorheen tot een ver
gelijk moesten komen met de werkge
vers.
Steeds meer kan men bi] een diepere
analysering van het arbeidsrecht^ het
verschijnsel van de institutionalisering
waarnemen.
Wij zullen hierdoor slechts aandacht
schenken aan die vormen van institu
tionalisering, waarbij de werknemersor
ganisaties rechtstreeks zijn betrokken.
Onder institutionalisering van de ar
beidsverhoudingen verstaan wij dan de
totstandkoming van gemeenschappen,
die zowel werkgevers als werknemers
omvatten. Het zal van de bereidheid tot
samenwerking aan werkgevers- en werk
nemerszijde afhangen, in welke mate de
institutionalisering zich voltrekt. In de
gevallen, waarin de samenwerking de
meest ideale vorm heeft gekregen, zal
uiteraard het verschijnsel van de werk
staking zich niet meer voordoen. Hei
zou echter niet realistisch zijn van deze
meest ideale vorm van samenwerking
uit te gaan In sommige Bedrijfstakken
bestaan er zelfs duidelijke tegenstellin
gen tussen werkgevers en werknemers
Desondanks valt het niet te ontkennen,
dat. via de collectieve arbeidsovereen-
Geconstateerd moet worden, dat er
een toenemend aantal werknemers is dat
alleen maar oog heeft voor de inhoud
van het loonzakje.
Men spreekt over „vuil" en „schoon".
Onder „vuil" wordt verstaan het bruto-
inkomen en onder „schoon" het inko- ongeval of bij onvoorziene werkloosheid.
Praktijkvoorbeelden zijn er voldoende
ten aanzien van werknemers die via een
ronselaar bijvoorbeeld in Duitsland gaan
werken, aangetrokken door de hoge lo
nen.
Na enkele weken bij een overkomen
Een punt, waarover meningsverschil
onder de leden van de commissie be
stond, was, of de leiding van een werk
staking al dan niet bij een erkende werk
nemersorganisatie moet berusten.
Het lid Van Esveld is van oordeel, dat
een rechtspersoonlijkheid bezittende
werknemersorganisatie de staking moet
leiden. Van Esveld ziet de staking als
het enige wapen van de economisch
zwakkere arbeider in zijn strijd tegen de
economisch sterkere werkgever. Naar
mate de sociaal-economische grondsla
gen van de maatschappij rechtvaardiger
worden, vermindert de grond van de sta
kingsvrijheid. Van Esveld acht het no
dig, dat de partijen, die aan de strijd
deelnemen, moeten voldoen aan de eisen
die worden gesteld om een regeling, in
casu en C.A.O., af te sluiten.
De leden De Gaay Fortman en Van
der Ven vrezen, dat het stellen van een
eis van leiding door een erkende vak
vereniging betekent het introduceren
van een niet noodzakelijke complicatie.
komst en de publiekrechtelijke bedrijfs- Meestal is bij de wilde staking een emo-
organisatie vormen van samenwerking l tionele factor in het geding, welke objec-
men waarvan de loonbelasting, de pre
mies voor de sociale verzekering- enz.
reeds zijn afgetrokken.
Het „schone" loon telt alleen mee of,
anders gezegd, het loon. dat men direct
in het handje krijgt.
Wat daarboven aan sociale voorzienin
gen en verhoudingen geboden wordt, in
teresseert vele werknemers maar weinig
Pensioenregelingen bijvoorbeeld heb
ben weinig invloed op de band tussen de
onderneming en velé werknemers. Ver
beteringen te dien opzichte worden door
een aantal werknemers alleen aanvaard
als het hun zelf geen cent kost.
De laatste tijd is verschillende keren
vastgesteld moeten worden, dat werk
nemers bezwaar maken tegen premie
betaling voor een bedrijfs- of onderne
mingspensioenfonds.
Nog onlangs stelde een directie, die
enkele miljoenen guldens van de be
drijfswinst bestemde voor verbetering
van de toekomstige pensioenaanspraken,
vast, dat zij bij vele werknemers hier
voor amper op enige waardering kon
rekenen.
Een goede pensioenregeling is geen
factor meer, die mensen aantrekt of
bindt, zo werd op grond van eigen erva
ring vastgesteld.
Na deze ernstige en tegelijk min of
meer schokkende aanhef vervolgt „In-
dustria" het orgaan van de Ned. Kath.
Bond „St.-Willibrordus" het belangrij
ke artikel met enkele voorbeelden uit
de praktijk, met de vermaning toch uit
te kijken, wanneer men om enkele gul
dens van baan verandert.
Het is maar al te waar aldus „Indus-
tria" dat voor enkele guldens „schoon'
meer, al te lichtvaardig goede sociale
voorzieningen worden prijs gegeven en
de bestaanszekerheid in de waagschaal
wordt gesteld.
Betogen op vergaderingen vinden veel
al maar een half oor.
Alleen de ouderen, die de dertiger ja
ren uit ervaring kennen, hebben in het
algemeen waardering voor een goede
pensioenregeling en een redelijk gewaar
borgde bestaanszekerheid.
Ook de bij c.a.o. of sociaal voorzie
ningsfonds vastgelegde bovenwettelijke
uitkeringen bij ziekte, ongeval of uitke
ringen en voorzieningen voor andere
doeleinden worden prijs gegeven voor on
gewisse, veelal slechts mondeling toege
zegde arbeidsvoorwaarden.
Wanneer men „in de put" zit, herin
nert men zich het adres van de vak-
hondsbestuurder en verwacht men, dat
,de bond uitkomst zal bieden.
moest geconstateerd worden, dat de
werknemers niet verzekerd waren en
dientengevolge aan hen geen invalidi-
teits- en werkloosheidsuitkering ver
strekt kon worden.
Voor de prijs wan enkele weken meer
schoon geld" staan vele weken Lage
uitkering van de gemeentelijke sociale
zorg' in plaats van recht, bedeling.
Er is ons een werknemer bekend, die
zijn oude werkgever bij wie hij vele ja
ren gewerkt had, verliet, aangelokt door
de hoge lonen die in Duitsland ver
diend kunnen worden
De sociale omstandigheden, waaron
der hij moest werken en leven in Duits
land, werden lichtvaardig opgenomen.
Na een maand kwam hij ziek thuis. Ge
constateerd werd tuberculose, maar ook
dat hij niet verzekerd was. Gevolg: geen
aanspraak op uitkering krachtens de
Ziektewet. Was hij bij zijn oude werk
gever gebleven, dan had hij minstens
een jaar 100 pet. uitkering genoten en
was hij verzekerd geweest van minstens
drie jaar ziekengelduitkering en recht op
verpleging in een sanatorium. Nu is de
man in feite op de liefdadigheid aange
wezen.
Nog meer praktijkgevallen kunnen wor
den genoemd. We denken aan de werkne
mer die voor 2,50 schoon per week
méér zijn dienstbetrekking verbrak,
waar hij verzekerd was voor oudedags-
en weduwen- en wezenpensioen. Na en
kele maanden overkyvam hem een dode
lijk ongeval. Het bleek toen, dat hij bij
zijn nieuwe werkgever geen aanspraak
op weduwen- en wezenpensioen kon
maken, terwijl bij de oude werkgever de
aanspraak tengevolge van de verbreking
van het dienstverband vervallen was.
Was hij blijven werken dan was er
aanspraak op weduwen- en wezenpen
sioen geweest, als zou de man veertig
jaar in dienst zijn geweest.
„Industria" eindigt het artikel met oe
wel rake opmerking:
Het tijdelijk genot van een rijksdaalder
.schoon" méér was voor de achtergeble
ven vrouw en kinderen wel zeer duur ge
kocht.
I
Sinds 1946 kennen wij in ons tand -ien de kleiwarenindustrie toen nog afzon-
een tweetal korte onderbrekingen daar derlijk georganiseerd waren m de R.K.
gelaten de zegen van de volled-ge
werkgelegenheid.
Er is een generatie van werknemers,
die uit eigen ervaring niets anders weet
dan dat bij wijze van spreken „de werk
gevers bedelden" om bij hen te komen
werken.
De herinnering aan andere tijden leeft
alleen nog bij hen. die deze zelf ervaren
hebben. Aldus lezen we in „Industria",
het orgaan van de Ned. Kath Bond van
werknemersisters) in de industriële be
drijven „St-Willibrordus".
Op die herinnering gaat het orgaan
dan door en wijst op 1936. Hel was 'et
jaar dat genoemde Bond zijn zilveren
bestaansfeëst vierde. Het blad schrijft
daarover o.m.:
„De bond telde op het'einde van dat
jubileumjaar 17062 leden, ontjer wie
16085 volwassen mannen, 428 volwassen
vrouwen, 405 jeugdige mannelijke en 144
jeugdige vrouwelijke leden.
Van deze 17062 leden waren er op het
keerpunt van de zes jaar durende crisis
nog altijd 6352 werkloos, onder wie velen
gedurende een aantal' jaren.
Ruim 37 pet. van de leden was werk
loos. Aan hen werd in dit jubileumjaar
door middel van de werklozenkas uit
gekeerd f 528.196,07. dus ruim een half
miljoen gulden. Bedacht moet nierbij
worden, dat de steenfabrielcsarheiders
met de werknemers uit de betonwaren-
Steenfabrieksarbeidersbond. Deze 'und
telde op het einde van het jaar 1936 5944
leden, van wie er 3844 werkloos'wrn en,
dus bijna 65 pet van de leden aai, wie
door deze bond in dit jaar uit het werklo
zenkas in totaal 400.203.66 aan uit&eruig
is verstrekt.
Rekening houdend met de huidige sa
menstelling van de bond was ruim 44.pct
van de leden werkloos toen de bond zijn
zilveren feest vierde. Bij deze cijfers
wordt beter begrepen de roep van de ge
organiseerde werknemers van 25 jsar
geleden voor rechl op arbeid voor een
ieder, die werken kan en wil doelma
tige bestrijding van de werkloosheid
bestaanszekerheid voor jong en oud en
medezeggenschap van de werknemers.
„Industria besluit":
Wij zijn een gelukkig volk. Wij oehoe-
ven niet zoals veie Italiaanse, Spaanse
Portugese en ook Belgische werknemers
nu nog, omwille van gebrek aan werkge
legenheid in eigen land, elders te gaan
werken om de kost voor vrouw en kinde
ren te verdienen.
Bij de zorgen, die er nu ook zijn is ei
alle reden tot dankbaarheid, dat de ge
sel der werkloosheid voor velen al sinds
jaren een onbekende is. In dit jubileum
jaar van de bond, dat wij nu oelevm,
kan de dankbaarheid voor de gevoerde
politiek van volledige werkgelegonneid
niet beter tot uiting komen dan door mee
te werken aan een zo volledig mogelijke
organisatiegraad van alle werknemers.
AMSTERDAM, 10 juni L. Smit en
Zoon's Scheeps- en Werktuigbouw N.V.
te Kinderdijk en N.V. Machinefabriek
„Bolnes" v.h. J, H. van Cappellen te
Krimpen a.d. Lek hebben opgericht
motorenfabriek Smit en Bolnes N.V. te
Zierikzee. Het doel van de nieuwe N.V.
is o.a. het verrichten van handelingen
op industrieel, commercieel en finan
cieel gebied, meer speciaal de fabricage
van, reparatie aan en handel in moto
ren en machinerieën. Het maatschap
pelijk kapitaal van f 5 min. is verdeeld
in 60 prioriteits- en 4.940 gewone aan
delen van f 1000.—. Geplaatst zijn alle
prioriteits- en 1440 gewonen aandelen,
die in contanten worden volgestort. L.
Smit N.V. neemt deel voor 40 priori
teits- 960 gewone aandelen en „Bolnes"
voor 20 prioriteits- en 480 gewone aan
delen. De heren J. H. van Cappellen te
Krimpen a.d. Lek en D. L. H. Smit te
Kinderdijk zullen de directie voeren.
DEN HAAG, 10 juni. De Nederlandse
dames-atletiekploeg, die zondag 18 juni
In Rüsscl tegen de Franse dames uitkomt,
Is als volgt samengesteld:
100 m.: Joke Bijleveld, Celebes en Ellen
Ort, Atmodes; 200 m; Tilly v. d. Zwaard,
Sagitta en Wil Kapel, Celebes; 400 m.:
Fie Twenthe, RKEAV en Greet Soesbeek,
AVG; 800 m.: Geida Kraan, Bataven en
Els Nieuwpoort A; verspringen: Joke Bij
leveld en Paula v. d. Wegen, Sagitta en
Marianne Kort, Hollandia; speerwerpen:
Wil v. Montfoort Oss-Volo en Greet Ver-
sterre-v. d. Zeim, ADA.
Discuswerpen: Loes Bolding, Sagitta en
Corry Huigen, Hollandia; kogelstoten:
Corry v. Wijk, DEM en Loes Boling; 4 x
100 m; keuze uit: Joke.Bijleveid, Wil Ka
pel, Ria van Kuyk, Olympia '48' Ellen
Ort en .Tilly van der Zwaard.
Algemeen reserve: Corry v. d. Bosch,
Taxandria. De leiding van de ploeg is in
handen van mevrouw Gerritsen en de
heren Jutte en Moerman.
ROTTERDAM, 10 juni. De 47-jarige
chocolatier J. L. Weber van de Beneden-
rijweg is gisterenavond laat op de weg
door een scooter aangereden, toen hij
met zijn brommer wilde keren. Met een
gebroken linker onderbeen werd de
bromfietser naar het Claraziekenhuis ge
bracht.
tec!1'8
DEN HAAG, 10 juni De ^li-
stand van de gewassen in enke!<j pfi
verkavelingsgebieden in Zeeland
volgens minister Marijnen niet w
geweten aan verkeerde uitvoering,^'
de grond verbeteringswerken. De _z0p'
naamste oorzaak moet worden
in de weersomstandigheden in
terwijl hier en daar ook de_g^V ee''
rol spelen. Hoe groot de schade i>e'
is nu nog niet te overzien, aldus
j VI"-al
van de overstroming van 1953 nC[" tij'j
1«
windsman in zijn antwoord »P v 1
van het Tweede Kamerlid
(P.V.d.A.). ytff,
Ii% bijzondere gevallen is he1,
stellingsfonds voor de landbouw a<i'
de boeren, die door de schade in J,#1
ciële moeilijkheden dreigen te k
tegemoet te komen.
CLERMONT FERRAND, 10 UnW>f':,
eerste etappe van de Grand Prix of^
een driedaagse wegwedstrijd in ;6t«Qj
geving van Clermont Ferrand. is 8 "i
gewonnen door de Fransman Igo° ,er j
legde het parcours van 140 kilo1" epOf
In 3' uur en 28 minuten. Zijn IanCTjjd
Colette werd tweede in dezelfde
de winnaar. Van de Nederlander-" (e-L
sten Kersten en Geldermans zic t c'1 t
1 IS'
vierde envijfde. De uitslag luidt'
(Fr.) 140 km in 3 uur 28 min.; 2 v jp'
(Fr.) z. t.; 3 Simon (Fr.) op 7 sect
Kersten (Ned.) op 32 sec.; 5 Ab t,
mans (Ned.) z. t.; 6 Mossello (Ff-G.)
7 Ryan (Fr.) z. t.; 8 Robinson (F ,jje<L
43 sec.; 15 Martin van der Borgh t'.
16 Dick Enthoven (Ned.); 21 Ab v jt(''
mond (Ned.); 33 Toon van de'
(Ned.); 48 Joop Captein (Ned.).
0
i x* tl
RAVENNA, 10 juni. (Reuter)-
het plaatsje Ravenna in de Am®1LgeG'
staat Kentucky zijn vrijdag 0 pey
vijftig 'mensen gewond door eed f5
wervelstorm. Tot de slachtoü -j, a
hoorden ongeveer twintig kindjri.j, ;,.-
het P neS»'-)
een kerk, die tijdens een bijbe, sjev
stortte. Elders in het plaatsje, "BnngeSJ,!
ruim 900 inwoners telt, werden "trij-,
dertig mensen gewond. De p
schade is bijzonder groot. In egerfp'\
gelegen plaatsje kwam een "Vi
meisje als gevolg van de storm ve'c]
leven. Ook in de staat MaryDvnge'V'
verscheidene mensen verwond1
door stormwinden gepaard met
ROTTERDAM, 10 juni Volgende week zullen aan de Waalhaven "Ljj/fS'
rein van Thomsens Havenbedrijf, proeven worden genomen om te on y
t
welke diensten helicopters kunnen bieden aan het havenbedrijf, '"'peri1'/
Augusta 204 hefschroefviiegtuig" dat accommodatie biedt aan tien r<Kn t'
zal over korte afstand lasten vervoeren: ook zal een proefvlucht w ^$1
dernomen met een groep arbeiders, die vanaf het demons tra tie terrei' J
der Zuidhollandse eilanden en terug zal worden vervoerd. ri' .jri
In het verleden heeft het hefschroefviiegtuig reeds op vele manieren ^1
bewezen: het is niet uitgesloten, dat men ook in de Rotterdamse have' ^i j
profiteren van de „vliegende hijskraan", die in vele moeilijke gevalle
uitkomst zal kunnen biederi. Bovendien kan het hefschroefviiegtuig pr°
diensten verlenen bij snel personeelsvervoer. Het toestel, waarmee
worden genomen, is afkomstig uit het buitenland.
