-■'M
Eichmann en het Derde Rijk
Historisch filmdocument van Erwin Leiser
Van Dam en Dame
FLORENCE
au
Ai^r'U
Peilloze afgrond van morele verwording
Priest
en schijven
Ambtenaar ROG
in eer hersteld
g
mMmmm
MMM.
NACHTWACHT
Geput uit geheime
Duitse archieven
Geldelijke vergoedin
ontslag ongedaan
ZATERDAG 1 JULI 1961
38kVwu'i8osst.°?p4i5: V«' 11:
n/i
illlllllllllllllllllMllllllllllllllllllllllllllllllllllIIIIIII!lllll!lllllllllllllllllllllllllllllllllllHllliaillllllllllllllllHIIIIIIIIIII3llllllllllllli>
De Dom. met de beroemde koepel, van Florence.
jubelend ten hemel en de toren van het
Palazzo Vecchio te' hit zijn fors silhouet
af tegen de lucht. Doch het mooiste in
deze keur van nrachtgebouwen is de
koepel van Santa del Fiore.
Zo ligt daar Florence, de stad die in
alle tijden uitnemende kunstenaars heeft
voortgebracht en mannen van weten
schap, met haar prachtige gebouwen.
De naam .Florence' heeft op zich
zelf al iets verhevens. En zo er in Flo
rence een gebouw is, dat geacht kan
v/orden de gehele stad te kentekenen en
samen te "atten, dan is dit het
Palazzo Vecchio. Eigenlijk is het meer
een burcht te noemen dan een paleis".
Toch is het sierlijk, ondanks zijn streng
heid van lijnen en het schijnt de
eeuwen, die het heeft doorstaan, te
trotseren met zijn voortdurende krach
tige jeijgd.
De geschiedenis van Florence is zo
nauw met dit gebouw verbonden, dat
het bij de eerste aanblik herineringen
wekt aan de burgertwisten. Dertig ja
ren lang hebben in de 13e eeuw de
Buondelmonti's met 42 families aan de
ene zijde en de Uberti's met 22 families
aan de andere zijde elkander onophou
delijk bestreden. Barricades werden op
geworpen in de straten, de huizen wer
den tot versterkte vestingen, de adel
liet van buiten gewapend landvolk ko
men. Ten slotte werden niet minder dan
36 woningen van de overwonnenen met
de grond gelijk gemaakt! En als het
Palazzo Vecchio zulk een onregelmatig
aanzien vertoont, is dit hieraa.i te wij
ten, dat de wraakzucht, tot het uiterste
gedreven, de architect verbood te bou
wen op de gevloekte grond, waar de
huizen der gehate vijanden hadden ge
staan.
Boven alles uit, hoog boven de vier
kante massa, rijst slank, de toren, een
wonderlijk werk, bijna ontstellend
door zijn schitterende oorspronkelijk
heid. Zo is, bij een volstrekte afwezig
heid van orde en regelmaat, de indruk
geweldig groots.
Hetzelfde geldt voor de gehele stad,
waar telkens, onverwacht en niet zelden
op de meest onwaarschijnlijke plaatsen,
kunst- en natuurschoon zich onthullen in
steeds nieuwe en wisselende vormen.
In sommige straten van het centrum,
die een nog geheel middeleeuws aanzien
hebben, staan kleine huisjes, dicht op
elkaar, als mensen in een gedrang, met
deurtjes die gaten lijken; één huis is
hoog als een toren, een ander laag als
een hut, het ene is breed en zwaar, het
andere nietig; het ene staat wat meer
naar voren, het andere achteruit, schots
en scheef door elkaar.
De voldoening, die Florence kan
schenken aan wie zo maar, zonder vast
doel, door de straten zwerft, op zoek
naar kunstschatten, herinneringen aan
het verleden, curiositeiten, mooie stads
gezichten, is onbeschrijfelijk.
De dom van Florence is een van de
meest indrukwekkende gebouwen die
de menselijke geest heeft ontworpen,
met zijn koepel, en er naast in volmaak
te harmonie van lijnen en kleuren, vro
lijk in zijn bonte gratie, de toren van
Giotto. Op de hoek van het plein een
juweel van bouwkunst, de Loggia van
Bigallo". Grote kunstenaars hebben hun
oordeel uitgesproken over deze zeldzame
samenvoeging van meesterwerken.
Het plein van Santa Croce is het
Wjj bedoelen niet het schilderij van
Rembrandt (dat trouwens geen nacht
wacht is), maar de nachtwacht die
vroeger voor de veiligheid rondtrok In
de vijftiende eeuw werden in Nederland
de eerste nachtwachten aangesteld In
de zestiende eeuw werd besloten dat in
Amsterdam de nachtwakers twee aan
twee zouden gaan. In 1610 vormden zij
een vaste groep, die haar eigen kapitein
en sergeanten had. Het nachtelijk uur
werd omgeroepen, wat meestal in de
vorm van een spreuk gebeurde.
kunstgeschiedenis. Die gevel heeft een
Buitengewone invloed uitgeoefend op
dé richting door dc bouwkunst genomen.
Van binnen bezit de kerk schilderwerk
dat de beste namen vertegenwoordigt,
van Cimabue tot Ghirlandaio en Filippi
no Lippi.
De wijde ruimte van de kerk van
het Heilig Kruis is versierd met
Schilderwerk van Cimabue en Giotto en
bezit zegetekenen uit de tijd van de re
publiek. De kerk is vooral merkwaardig
door de grafmonumenten van zoveel
grote Italianen.
Het is vooral de geniale Brunelleschi
eweest, die de vermen van de nieuwe
uwkunst heelt aangegeven. Hij heelt
in Florence het standbeeld vernieuwd
en zijn kunst beheerst de ganse eeuw.
De kerk van Santo Spirito van de
Heilige Geest een der mooiste katho
lieke kerken ter wereld, is aan hem te
danken en ook het Palazzo Pitti getuigt
van zijn groot kunstenaarschap. Ner
gens is het vraagstuk van grootsheid en
schoonheid opgelost met zulk een een
voud van lijnen als hier.
En in die zelfde tijd schiep een ander
genie, Donatello, de prachtige David, de
bezielde figuren der profeten op de
toren en de dramatische tonelen voor
gesteld op de preekstoelen in San Lo
renzo. In die zelfde kerk van San Lo
renzo heeft Michelangelo later enige
van zjjn beroemdste werken geplaatst,
namelijk de grafmonumenten der Medi
ci's. In de schilderkunst stond Florence
vooraan en in verschillende tijdvakken
heeft de Florentijnse schilderschool
grote vertegenwoordigers gehad Veel
werk is er te zien in kerken en paleizen,
doch het meeste in drie grote musea:
het Palazzo Pitti, en vooral in de
„Uffizi", die de grootste schilderijenver-
zameling bezit van Italië, tevens een
der voornaamste van de gehele wereld.
Al heeft het zijn karakter bewaard,
toch is Florence een mooie moderne
grote stad. De nijverheid is er flink ont
wikkeld, het is een landbouwcentrum
van belang. De handel bloeit er en voor
al bekend is het handwerk, dat van een
buitengewone traditionele smaak en be
kwaamheid blijk geeft. Dit alles schenkt
aan de stad leven en beweging. Rond
om het oude gedeelte, dat dateert uit de
Middeleeuwen en de Renaissance en
dat sedert eeuwen aan Florence een
onveranderlijk eigen karakter heeft ge-
roveu is een nieuwe stad ontstaan.
Florence heeft het vraagstuk van de
moderne bouw heel goed opgelost, door
zich te houden aan de plaatselijke tradi
ties en deze aan te passen aan de be
hoeften van onze tijd.
■iiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiitiiiiiiiHiitiiiiiiiiiiiiiimiim
Scheveningen is nimmer een aparte
gemeente geweest, al zijn er die menen
dat in de oude tijd dit wel is geweest.
Zjj vergissen zich: Scheveningen be
hoorde altijd tot de gemeente Den Haag.
Een wijk van de stad, niet meer! Maar
zij, die denken, dat Scheveningen een
gewone wijk van de stad was, vergissen
zich ook! Want van Den Haag uit kon
men tot 1888 toe niet zomaar in de
„wijk Scheveningen" komen... Men
moest tol betalen voor een tocht binnen
de eigen stad. Tol betalen bij de ingang
van de-grote weg die Den Haag met
Scheveningen verbond. De weg, die we
tegenwoordig allen kennen als de „Oude
Scheveningseweg'
Het Scheveningse volk, dat altijd voor
de Hagenaars de fijne kost uit de Noord
zee in zijn netten verschalkte, kon nooit
gemakkelijk van de kust naar de stad
komen in vroeger dagen. Een tocht door
het mulle zand wachtte de Scheveningse
visvrouw, die de „Hollandse Nieuwe"
naar de gravenstad moest brengen.
Onze dichter-diplomaat Constanten
Huygens (1596-1687) was de man, die
de eerste stoot heeft gegeven tot de
aanleg van een weg tussen Den Haag
en Scheveningen. Den Haag eindigde in
die dagen, waar thans het Noordein
de eindigt.
„De nuttigheid en het voordtel van de
ze Steenwegh", aldus Huygens in zijn
ontwerp, „bestaet ten eenen in 't Ge-
mack, ten anderen in 't Gewin".
En dat „gewin" zat in de tol, die
Huygens aan het begin van zijn „Zee-
straet", zoals hij de weg noemde, ge
plaatst wilde zien. Doch hij was niet al
leen de man van de zakelijke kant der
dingen. Hij gaf aan hoe deze weg moest
worden aangelegd en beplant. Een van
de voorschriften uit zijn ontwerp behan
delde zeer speciaal het tegengaan van
zandverstuivingen. De zeewinden brach
ten de Scheveningse wegen steeds onder
'iiwre-adf^-^-rrBTMiYrlijni—■irTifnr inniniiir
Straat Florence, met op de achtergrond
de Dom met klokkentoren.
De Scheveningse Zeestraat, thans de
oude Scheveningseweg. De ontwerper
was de dichter-diplomaat Constantijn
Huygens.
het zanu en om de „Zeestraet" ervan te
vrijwaren, ontwierp Huygens langs de
weg een tweetal „dijken". Delen van
deze dijken bestaan heden ten dage nog
langs de Oude Scheveningseweg. Ko
mende van Scheveningen kan men die
ter linkerzijde nog altijd zien: daar ligt
een verhoogde weg. Rechts is er nog
een klein gedeelte van over, n.i. langs
het buiten Zorgvliet. En ook gaf Huy
gens aan, dat deze weg beplant moest
worden met een dubbele rij elzen. La
ter, toen bleek, dat de zandgrond
vruchtbaarder was dan men dacht,
kwamen er eiken, iepen en kastanjes
bij. En toen dit alles was volgroeid,
toen de beplanting in enkele eeuwen
e n lommerrijke rechte weg had opge
leverd, spraken buitenlanders niet ten
onrechte van „de schoonste laan van
West-Europa!"
Van oudsher waren de inwoners van
Scheveningen vrijgesteld van tol beta
len. Maar Hagenaars en vreemdelingen,
die Scheveningen wilden bezoeken, moes
ten eerst offeren aan de tolbewaarder,
die ter hoogte van het huidige Vredes
paleis de hand ophield. Er waren hele
tarieven voor, voor voetgangers, rijtui
gen en ruiters, voor vrachtwagens en
lastdieren.
Tol betalen raakte uit de tijd, vooral
toen de uitbreiding van Den Haag ook
nog andere wegen naar Scheveningen
openstelde. Na 1888 was de toegang tot
de Oude Scheveningseweg vrij. Het
oüde tolhuis kan men heden ten dage
nog zien, maar de eisen van het' ver
keer deden het oude tolhek verdwijnen.
Een stuk historie van Den Haag en zjjn
badplaats leeft thans alleen nog maar
verder in tekening en fotografie.
Kijkje op de binnenplaats van het nationale museum te Florence.
Portret van Constanten Huygens.
Het proces, dat de jo'isre jjtnat
Israël ■voert tegen Adoli Eicn-
mann en de nieuwe actualiteit,
die de Jodenvervolging in
Duitsland daardoor hééft gekregen, zijn
voor de Zweed Erwin Leiser aanlei
ding geweest orn volgens een reeds
eerder door hem toegepaste methode
onder de titel „Eichinann en het Derde
Ryk" een film samen te stellen, waar
in hij de omstandigheden en achter
gronden tracht te belichten, die de
man, voor wié het uur van menselijke
afrekening thans heeft geslagen, iieb-
hen gebracht tot de onvoorstelbare da-
den, waarvoor hij thans terechtstaat.
Evenals indertijd in „Mein Kampf"
Leiser, die zelf het scenario voor
zijn film schreef en de regie voerde,
i.üncnmann en het Derde R'ijk" samen
gesteld uit authentiek film- en fotoma
teriaal, dat hij in dé loop der jaren
heeft verzameld en waarvan verschil
lende, nog nimmer tqypren in het open
baar vertoonde fragmenten afkomstig
rijn uit geheime Duitse archieven, dié
ba de val van. Hitler in handen van de
geallieerden zijn gevallen.
Hoezeer de schuld van Ëichmann ook
bioge vaststaan en hoezeer men de
door hem aan de Joden en in hen aan
hele mensheid bedreven gruwelda
den ook moge verafschuwen, het blijft
de vraag, in hoeverre het juist is om,
zo lang zjjn zaak sub judice is, op de
uitspraak van zijn rechters vooruit te
lopen.
'Of Leiser zich door deze .overweging
hij 'de samenstelling van zijn film heeft
l«ten leiden, dam wel 'dat hij daartoe
door gebrek aan materiaal werd ge
drongen er is nergens ook maar
één filmopname gevonden, waarvan
met absolute zekerheid kan worden
vastgesteld, dat Adolf Ëichmann er op
voorkwam is moeilijk uit te maken.
Zeker is echter, dat de getoonde beel
den, waaronder tal van door Ëichmann
ondertekende documenten, geen recht
streeks antwoord geven op de vraag,
ln hoeverre Ëichmann initiatiefnemer
.)vas dan wei slaafse, maar niettemin
Overige opvolger van gegeven bevelen,
.Krjjgt men Ëichmann dus niet te
z'en, in wat men met een hier aller
minst toepasselijke term zijn glorietijd
2ou kunnen noemen, wel heeft Leiser
opnamen van de man in de beklaag
denbank-te Jerusalem op dramatische
en boeiende wijze tussen het historische
filmmateriaal weten te verwerken. Ma
teriaal, dat opnieuw en zo mogelijk op
bog gruwzamer wijze dan in zjjn eerste
film de uitwassen toont van het Hitler-
regime: vernietiging van miljoenen, die
imiimiiHiiiiiiMinimummilium
in de ogen van het Duitse Herrenvolk
t°t minderwaardige rassen behoorden.
Beter nog dan in „Mein Kampf"
heeft Leiser in zijn nieuwe film, waar
bij dr. L. de Jong, directeur van het
rijksinstituut voor Oorlogsdocumenta
tie, die zich persoonlijk garant stelde
voor de authenticiteit van het gebruik
te materiaal, een sober, terughoudend
en objectief, maar vooral instructief
commentaar spreekt, weten door te
dringen tot de wortel van het kwaad:
de prediking van een nieuwe opportu
nistische leer, die zich losmaakte van
de bestaande christelijke en humanis
tische moraal en die de euthanasie
aanprees als het economisch en soci
aal aangewezen middel om de maat
schappij van geesteszieken en andere
onvolwaardigen te verlossen.
Na een indruk te hebben gegeven
van de opkomst van Hitier en zijn tra
wanten, toont de film, hoe stap voor
stap en consequent hun leer in praktijk
werd gebracht en hoe de vervloekin
gen, die Hitler in zijn redevoeringen op
brallende toon tegen de Joden uit
braakte en die toën door velen, waar
schijnlijk zelfs ln eigen land, min of
meer als loze dreigementen werden be
schouwd, afgrijselijke werkelijkheid wer
den in de ghetto's en in de gaskamers
en verbrandingsovens van de concen
tratiekampen, waarheen de door Ëich
mann gedirigeerde treinen uit alle de
len van Europa honderdduizenden
slachtoffers aanvoerden.
Niettemin valt uit hetgeen de film
laat zien althans bij een eerste en
door de hoeveelheid van de getoonde
feiten overrompelende kennisneming
niet met zekerheid op te maken, dat
Adolf Ëichmann veel meer zou zijn ge
weest dan wat hij voor zijn rechters
voorgeeft te zijn: een ondergeschikt
ambtenaartje, dat men hoogstens een
al te grote Ijver bij de opvolging van
de hem gegeven bevelen zou kunnen
verwijten.
Evenals de eerste film van Erwin
Leiser is ook dit historische document
door de centrale filmkeuring uitsluitend
toegelaten voor personen boven 18 .jaar.
Ftn
Corso Rotterdam, 18 jaar.
Onder het pseudoniem Don Deer
lieell de filmacteur Don Murray
in samenwerking met Joseph
Landon voor zijn film „The
Hoodlum Priest" (De Gangster-pater),
die hier te lande wordt vertoond onder
de vrij kleurloze titel „Stad zonder ge
nade". het scenario geschreven, dat hij
ontleende aan liepaaide facetten uit het
leven van pater Charles Dismiss Clark,
een .lenuïet., die in de Verenigde Staten
algemeen bekend -verd door zijn reclas-
seringswerk onder de gevangenen van
St,-Louis. Zelf speelt Don Murray de
titelrol in zijn film. die hij liet regis
seren door een onbekende jongeman,
Irvin Kershner genaamd, die nlieen bij
de televisie enige ervaring had opge
daan maar die met dit debuur met
een bewijst te beschikken over een on
miskenbaar talent, dat voor een rea
listische sfeertekening op te. waarderen
vtjjze gebruik maakte van de goedkope
café's, de sloppen en de stegen van St.-
Louis.
Het werk van pater Clark, die het
vertrouwen van de onderwereld weet te
winnen, omdat hij haar taal spreekt en
om<}at hij de plannen van de misdadi-
géfg,. die zij nem toevertrouwen, niet
a»n dé autoriteiten bekend maakt,, hoe
pel h!1 alles, doet om hen van hun voor
nemei) at te brengen, dient als achter
grond voor eer. verhaal over een jonge
ex-gevangene, die hij op het goede pad
probeert te brengen, maar die tenslot
te met zjjn leven boet voor een mis
daad, waarvoor hij niet volledig ver
antwoordelijk is.
Irwin Kershner en Don Murray als
co-producent van de film hebben een
grimmig en serieus drama afgeleverd,
dat een felle aanklacht inhoudt tegen
de doodstraf en tegen een maatschap
pij, die weigert een ongelukkig mede
mens de helpende hand te reiken. Maar
een drama, waarin de waarheid soms
omwille van het effect geweld is aan
gedaan, waarin bepaalde psychologische
achtergronden schematisch zijn geble
ven en waarin situaties en bijfiguren
voorkomen, die zó uit het kaartsysteem
van de Hollywóodse studio's Hjken te
zijn gelicht, zoals het knappe rjjke meis
je, dat zich op het eerste gezicht ver
heft op de misdadige beschermeling
van pater Clark, de beroemde advo
caat, die zich op een enkel verzoek van
de pater gratis met diens verdediging
heiast en de snode journalist, die uit
persoonlijke rancune het werk van de
pater te gronde tracht te richten.
Maar ondanks deze feilen is ,.The
Hoodlum Priest" een eerlijke, goed be
doelde film, die om het ongewone en
sympathieke gegeven en om de boei
ende regie van Kershner meer dan ge
wone aandacht verdient.
Ftn.
Tlialia Rotterdam, 18 jaar.
No 229 is 'n keurig tempoprobleem,
zoals we maar zelden ontvangen. De
slcutelzet mag gezien worden en het
variantenspel bezit ft grote verschei-
dei?ih<no' 230 is het schijnspel de opzet
geweest cn dit wordt door de sleuteizet
veranderd.
probleemoplossingen
No 223 E. Tchelebi. Opl. 1. Lc7-f4
dreiging 2. Td7-c7 mat.
No. 229. A. M. Voorting, Haarlem
Eerste plaatsing
mat in 2 zetten
Probleem voor geoefende oplossers.
No. 4034 van J. Sus te Heemstede.
Noj.,22t; Har'ong (naar J. Opde-
noordt). Opl. 1. e2-e4 dreiging 2. Lc6-b5
mat.
Alles wat deze rubriek betreft te zen
den aan P. A. Koetsheid. Huize St. Ber-
uardus, Sassonheim.
Correspondentie: A. J. v. R. te E.
Beide zijn tot mijn spijt onjuist.
A. H. te R. no. 222 en no. 223 zijn niet
Juist.
No, 230. Dr. H. L. Musante
Die Schwalbe, april 1961
mat in 2 zetten
Probleem voor beginnende oplossers.
No. 674 van Th. de Zwart te Sassenheim
Wit speelt en wint; oplossingen kun
nen ingezonden worden tot 13 aug. a.s.
aan B. H, M. Stevens, Eikenlaan 36,
Heemstede.
Met dit probleem presenteert zich
weer een nieuwe auteur aan onze op-
lossersschare, een problemist, die we
van harte welkom heten. We zqn >z0
gelukkig een hele serie fraaie problemen
van hem ontvangen te hebben voor
onze rubriek, we twijfelen er niet aan
of de oplossers zullen er van genieten.
Oplossing
van No. 4027 van Toni Kleböom
te Rotterdam.
Wit speelt naar: 39-33, 21 42 32, 41,
3, 39, 20 ,6 cn wint.
Na eerst wat klein werk gemaakt te
hebben heeft deze jonge problemist een
poging gewaagd aan wat zwaarder ka
liber. De stand is niet fraai ^t partii-
oogpunt bezien doch de ontleding L
heel aardig en goed verborgen.
DE ZOMER - SERIE
Ofschoon de weersgesteldheid ons soms
wel doet twijfelen geeft de kalender
toch aan dat het zomer geworden is en
zo bieden we dan onze oplossers de ge
bruikelijke zomer-serie ter oplossing
aan.
Ditmaal is de serie geheel gewijd
aan het werk van de jonge, veelbelo
vende problemist Leen de Rooy te Am
sterdam. Men zal ontdekken dat dit
meestal heel mooie bewerkingen zijn op
soms lastige eindmotieven. Het vinden
van de soms diep verborg-sn ontledingen
ook e^L-7a®r. scnoegen en we zien dan
lossing tegeèan?ogeStteUinS de ttr°°m °P'
Hier zijn de opgaven:
99 'io ?sW'«HfStD 7- 13, 15' 21,
k 29, 31', 33, 50. St' °P H' 20' 24' 26'
No. 2. zw. 10 st. op 1, 2 7 in IR
20, 23, 25, 36, 40. wit 11 5{. op 6 11 16
17, 26, 27, 31, 32. 37, 42, 48.
No. 3. zw. 11 st.'op l, 4. B, 10 li 12
13 17, 20, 21, 25. wit 11 st. op' la' 22'
23 28. 29, 34. 35, 39, 40, 43, 4B
No. 4. zw. 9 st. op 1, 4, 10, 13, 18, 22,
28 29, 36. wit 10 st; op 15, 16. 21, 27,
3h 38, 39, 42, 46, 48.
Wit begint en wint; oplossingen van de
nummers 673 en 674 kunnen tegelijk
ingezonden worden tol 15 juli a.s.
Oplossing
van No. 670 van C. C, H. Swinkeli-
te Schiedam.
31-27, 22x42, 33x11, 7x16. 43-38, 42x33.
39x8, 2x13, 34-30, 25x34, 44-40, 35x44,
30x8 en wint.
Een aardig stukje slagwerk dat aan
de praktijk ontleend zou kunnen zijn
Zoals men ervaren zal hebben gaan
i'.o schijnoplossingen met op.
No. S. zw. 12 st. op 2, 8, 10, 14, 16
17 19, 20, 21, 24, 33, 39. wit 11 st. op
13, 18, 23 26, 27, 30, 32, 35, 37, 40, 47.
No. 6. zw. 11 st. op 7, 12, 14, 16/20,
22 26, 40. wit 12 st. op 23, 28/33, 36. 39,
4143, 49.
No. 7. zw. 9 st. op 6, 8, 9, 11, 26, 29,
33 34, 36. wit 10 st. op 25, 27, 31, 37, 38.
}l' 42', 43. 47, 49.
No. 8. zw .8 st. op 6, 19, 23. 29, 33, 35,
36, 39- wit 8 st, op 16, 28. 27, 32, 40,
4247 50.
31No°T0.6,zw!T2 st. op 1. 6/9, 11, 12. 17,
20 21, 25, 39. wit 12 st. op 15, 19. 22,
23', 24, 26, 28, 29, 37. 42. 48, 50.
Voor alle problemen geldt: wit speelt
en wint; de oplossingen kunnen inge
zonden worden tot 1 sept a.s. Er wor
den wederom 5 prijzen beschikbaar ge*
steld: f 5, f 2.50 en drie damwerken.
Bij het noteren van de oplossingen
is het voldoende alleen de zetten van
wit te vermelden, tenzij zwart keuze
heeft.
Aan allen: veel damgenoegen en goed
succes!
Don Murray als pater Charles Dismas Clatok, SJ
(Van onze correspondent)
AMERSFOORT, 30 juni De voor
malige ambtenaar van het Rijks Op-
voedings Gesticht te Amersfoort, de
heer J. P. de Wilde, die na een conflict
over beleidskwesties met de directie
was ontslagen, is door de minister van
justitie, mr. A. C. W. Beerman, in eer
hersteld. De minister heeft de betrok
kene doen weten dat hij het ontslag in
trekt en daarom ook afziet van hoger
beroep tegen de uitspraak van het amb
tenarengerecht te Utrecht, dat de heer
De Wilde in het gelijk had gesteld.
De minister zegde vooris een finan
ciële tegemoetkoming toe aan de
voormalige ambtenaar van liet R.O.G.
die na zjjn ontslag drie jaar geleden,
bleef wonen 111 de dienstwoning van
het R.O.G.
Hij zal geen gebruik maken van de
geboden gelegenheid om als ambtenaar
terug te keren naar het Rijks Jongens
Internaat, doch geeft de voorkeur aan
een functie als beheerder van het
woonwagenkamp te Amersfoort, waar
voor hi.i per 1 oktober a.s. een vaste
aanstelling verwacht
Een van de meest bekende punten van Florence: het Palazzo Vecchio
Het Florentijnse landschap (Italië) mis
te in vroeger tijden die kleuren en lijnen,
welke nu aan de heuvels hun gratie ver
lenen en frisheid van tinten aan de
vlakte. De stad zelf verrees trots, som
ber, dreigend, met haar 150 dikke to
rens, haar gekanteelde muren en haar
watergordel van grachten tegen de
donkere achtergrond van de heuvels,
toen nog niet bestipt met huizen en be
kleed met het grijsgroen der olijven,
maar met bos bedekt en het zwarte
loof van cypressenbomen.
In het omliggende land ontbraken
nog de wealderige buitenverblijven en de
bloeiende geurende tuir.en. Het zag er
toen heel anders uit dan nu en alleen
flonkerde, aan de overzijde van de Arno,
het vergulde mozaïek van de kerk van
San Miniato.
Het middeleeuwse Florence lag bin
nen zijn stenen wallen, slechts op ver
dediging bedacht, een woud van spitsen,
dicht op elkaar, tot de Renaissance
kwam en de oorlogsdriften tot bedaren
bracht en een zachtere geest schiep.
Zo ontving Florence langzamerhand
zijn tegenwoordige karakter en werd de
strenge en tegelijk lieflijke kunststad die
haars gelijke niet heeft. De rivier de
Arno, als een zilveren lint, doorslin
gert de stad in gi-illige bochten en ver
dwijnt in d verte uit het gezicht. In
brokkelige l'.nen rijzen uit de huizenzee,
hier hoger, daar lager, de tinnen en
kroonlijsten van oude' gebouwen. Aan
de andere zijde van de Arno steekt het
Palazzo Pitti boven alle andere uit, een
zaam tegen een groene heuvel. En overal
in het rond daken en spitsen en de to
rens van de beroemde kerken. De kleu
renrijkdom van de toren van Giotto "ijst
meest karakteristiek. Hier spreekt alles
van het verleden, al zijn daarvan weinig
sporen overgebleven. Hoeveel feesten,
hoeveel ridderspelen heeft dit plein niet
gezien! Hier boeide Sint Bernardinus
heel Florence met zijn welsprekendheid.
Hier kwamen Giuliano en Lorenzo dei
Medici als overwinnaars uit het toer
nooi van 1468 te voorschijn.
Op de achtergrond van het plein
staat de kerk van Santa Croce. Hier
spreken voorwaar de stenen! Het Pa
lazzo Pitti, het statige Koningspaleis en
de zuivere mooie lijnen van het Palaz
zo Strozzi, en van de Medici's, en nog
zoveel andere adellijke woningen zqn
van vierkante stenen opgetrokken, zo
dat ze vestingen lijken en dat waren er
ook enkele inderdaad in de burgertwis
ten tijdens de Republiek. In het rond
er omheen, torens, kerken, kapellen,
meesterwerken uit de 15e, 16e en 17e
eeuw!
De wijze waarop de straten zich wen
den en elkaar kruisen, de stand van de
gevels, alles werkt mee om u te ver
rassen met een of ander onverwacht ge
zicht, dat niet zelden aan toneeldécors
doet denken.
Santa Croce en Santa Maria Novella
zijn de twee oudste kerken van Florence.
Zij zijn feitelijk opgericht door twee
mannen, van wie de grote godsdiensti
ge kracht van de 13e eeuw ir uitgegaan:
Sint Franciscus, die aan de Christenen
leerde hoe zij zich moesten gedragen en
Sint Dominicus, die leerde hoe zij moes
ten denken. De Apostel der goede wer
ken en de Apostel van het Geloof.
De kerk van Santa Maria Novella,
met haar aantrekkelijke sierlijke gevel,
is van het grootste belang voor de
