Ergerlijke rommel
Mysterie
verscholen
t
Visioenen en profetieën in het heden
üh
KWAME NKROEMAH droomt van
de „Verenigde Staten van Afrika"
Politiek van ..positief neutralisme maar
toch ook lid van het Gemenebest
NIET VAN HET FORMAAT
VAN PREMIER NEHROE
PRESIDENT VAN GHANA TERUG UIT MOSKOU
aar om worden
de huisjes op
het voorplein
Riet hersteld
Belangrijke studies van Karl Rahner
ZATERDAG 12 AUGUSTUS 1961
9jj-
t-H
hans bronkhorst
SLOT LÖEVESTEIN
A'" Wn mysterie verscholen in het
poen ligt slot Loevestein. Men
er op twee manieren komen,
'w Met een grappig bootje van Gor-
de richting: Woudrichem, zo-
JÜ1 het veertiende-eeuwse kasteel
'irt cn het hojfe geboomte te zien
een burcht uit een sage, en
tfote d v»n het zuiden uit langs een
^idt 0n,weg door wijde polders. Men
V°*idic ov'er kronkelwegen, waar twee
Ben elkaar nauwelijks kunnen
door dorpen, die in een eeu-
't> 'uimer gevangen lijken, de dijk
*\„f "J rich bij Veen met een pontje
*'hijn Maas te laten zetten. Het ver-
H0 n Van h<lt rnbuste bouwwerk is
1s,en,?E frotere verrassing, want slin-
Je 'U Om het fort, dat in de negentien-
Werd aangelegd en waar nu
*1" a„ 'aani schapen grazen, heeft men
!V* nlet» van bespeurd, tot men na
l>iito.®h*tpe bocht eensklaps voor een
h**1 ln staal, dat toegang geeft tot
e«,n? smal plein met aan weerszij-
'ht* knusse huisjes en verderop
twee zWare vierkante torens.
'aH muur met een geknotte poort
verbonden. Achterwaarts is
H a biJi oeki*e vleugel gelegen, zodat
S* hn*J®eitPleintje wordt gevormd, waar
'l'ht K, oprjjzende muren nauwelijks
'lot, l°«laten. Dit is dus het eigenlijke
h
^re^^Rierigheid drijft, ons er toe, al-
>1 b]ii- slot binnen te gaan, eerst
zhn 'n de huisjes te werpen, want
at j biet bewoond en hier en daar
JJIigen deur open. Wat we te zien
lïj. r>* 's nog erger dan een beesten-
Th ho2P*n vu'li afgedankt huisraad in
Besmeten, kortom alle afval,
«Whl zich denken kan. Achteloos weg-
n'Re Pinken verhinderen op som-
"b, JP'aatsen, dat men rustig kan to
leden is gerestaureerd, een foei-lelij-
ke moderne hete-luchtkachel geplaatst.
Ook elders is een dergelijk zot anachro
nisme te constateren.
We zijn vrij door de poort gewandeld,
waarvan de deur, met spijkers beslagen
om stenen kogels te doen wegketsen,
gastvrij open stond. Ook vormde de ijze
ren valdeur, die vroeger een onwelko
me bezoeker kon vermorzelen, voor ons
geen bedreiging. Rechts wandelen we
de slotkapel in waarvan d- restauratie
vorig jaar werd voltooid. Hierbij zijn
enkele nissen en deuren te voorschijn ge
komen. De vloer is uitgebroken en op
het lagere niveau van vroeger terug
gebracht. Het ligt in de bedoeling hier
maandelijks voor mensen uit de omge
ving kerkdiensten te houden; de nodige
meubelen zijn reeds in bestelling.
Langs een smal trappetje komen vye
in de kemenade, waar zich nog de in
1492 aangebrachte wapens van Philips
de Schone en Albrecht van Saksen be
vinden. Van hieruit konden de dames
door een raampje de H. Mis volgen, die
gelezen werd aan een huisaltaar in «je
aangrenzende ridderzaal. In het begin
van deze eeuw is op deze plaats een
muurschildering, Christus aan het Kruis
voorstellend, ontdekt. Een andere inte
ressante vondst was toen een perkamen
ten gebedenboekje, dat ergens ingemet
seld zat en vermoedelijk tijdens de Her
vorming werd weggestopt.
Boven de ridderzaal bevindt zich een
ruim vertrek, waar ten tijde van de Re
publiek. toen het slot als staatsgevange
nis werd gebruikt, cellen waren ge
bouwd. De ramen zijn dicht-gemetseld.
Simon Halewijn, burgemeester van Dor
drecht, heeft hier o.a. opgesloten geze
ten, doch hij is zo gelukkig geweest te
ontsnappen met behulp van netten, die
hij breide om de
tijd te doden. Belgi
sche officieren tij
dens de Tiendaagse
Veldtocht waren de
laatste gevangenen
en aan hun verblijf
herinneren nog en
kele muurschilde
ringen in deze zaal.
Slot Loevestein
heeft vooral bekend
heid gekregen, zo
als men weet, door
de ontvluchting van
Ilugo de Groot, die
met behulp van zijn
vrouw Maria van
Reigersbergen en
hun dienstmeisje
Elsje van Hou we
ningen. in 1621 in
een boekenkist zijn
gevangenis wist te
verlaten. Het ver
trek, waar hij ver
bleef, wordt in ho
ge ere gehouden.
Sinds de restauratie
van 1927 tot 1929
worden er vaak
internationale bij
eenkomsten van
rechtsgeleerden be
legd. Aan de wand
hangt een afschrift
van de brief, die
Hugo de Groot na
zijn vlucht uit
Frankrijk aan zijn
vrouw heeft ge
schreven.
Een Remonstrants
predikant, die in
een kamer, een ver
dieping hoger gele
gen, gevangen heeft
gezeten, is bij een
poging tot ontsnap
ping minder geluk
kig geweest. Hij liet
zich met behulp van
enige aan elkaar
geknoopte bedde-
lakens in de on
diepe gracht zak
ken. doch raakte
verstikt in het wier.
Zijn lot was des te
tragischer, omdat
zijn medegevange
nen enkele dagen
Slot Loevestein later, toen er een
heeft in de loop der roeibootje in de
eeuwen weinig ver- gracht lag, heel ge-
andering ondergaan, makkelijk wisten te
ontkomen.
Uit nagelaten brieven is gebleken, dat
deze gevangenen het zeer slecht had
den. Gestookt werd er niet en de twee
ramen van hun kamer waren dichtge
spijkerd. Met een pond roggebrood en
een halve kan bier moesten zij hun da
gelijks maal doen. Op zaterdag kwam
er een stukje stokvis bij. Hun woonruim
te ziet er opnieuw desolaat uit en komt
zeker voor restauratie in aanmerking.
Wanneer we nog hoger klimmen, be
landen we op een grote zolder, waar
een enorm rad aan een folterwerktuig
doet denken. Een gedachte, die nog ver
sterkt wordt, als men hoort vertellen
over een zich hier bevindende dodencel,
waar een veroordeelde de laatste nacht
doorbracht, uitgestrekt op een grote
steen ais bed en een verhoging tot pe
luw. Het rad had echter een minder
lugubere bestemming en is eenvoudig
een katrol, waarmee hier opgeslagen
goederen verplaatst werden.
Ondanks vele belegeringen, die het
nis een typische vechtburcht geconstru
eerde kasteel de kleine ramen wijzen
daar nog op te doorstaan had, heelt
het zjjn oorspronkelijke vorm, waarin
het lussen 1357 en 1368 door Dirk Loef
van Horne werd gebouwd, in hoofdzaak
behouden. Van de voorburcht is nog
slechts een ronde toren overgebleven.
Niemand belette ons door het smalle
poortje te kruipen en langs een smalle
wenteltrap naar boven te klauteren om
van een uniek gezicht op het kasteel
met zjjn fraaie hoekpartijen te genieten.
Loevestein kwam tegen het eind van
de 14e eeuw aan de Graaf van Holland
M scherp contrast met het lief-
l°s, din2|en buiten. Waarom deze huis-
v'roeger onderdak gaven aan
toen Loevestein staats-
i? wa«. "iet bewoonbaar ge-
fc^achV is vroeger wel eens aan
,"1. er vakantiehuisjes van te ma-
si aar dit plan is op te grote kos-
d btkn»Wers' <üe hun handen zouden
P'h, t'JfPen als ze hier een atelier kre-
een winkeltje met kunst-
hf 'ijn >n o£ antiek er ongetwijfeld ook
t> Ss dó 70U zijn- Een jan-boel als
ti n cuin,entourage van slot Loevestein,
,uur-monument van de eerste or-
fiii Dinvan ue criaic w-
sÜue eni j waar ziek menige belang-
ó.'niedeV, sot?e uit onze vaderlandse ge-
a,aua,'di" Srs ,Peft afgespeeld, beslist on-
öri ter?ó, 1 al saat de rommel schuil
p,Sevrr.ii;, e geveltjes, hier en daar nog
u-'iat met een klimroos.
.1® ï'n.si ons wal tro7<ktfr! H:
restfn,, ons wel gezegd, dat eerst'
heeft van llet 1<asteel alle aan"
br
Wtp tien i v-,
11 jaar in beslag nemen. Toen
92:5 bêpPIt' maar daarmee is reeds in
^•n 'hdrih- ,<ms bezoek aan Lo
tot „n hebben gekregen van wat
'"aai daarmee ib leeua m
en het herstel, dat maar
\J5 tien tik Plaats vindt, zal zeker
ons bezoek aan Loevestein
-„i n 'e hebben gekregen van wat
te 'e g i'?e aan gedaan was en te-
bjiS hco] el)hen waargenomen, dat er
do de" o;ïyat opgeknapt moet worden,
hii haar a SebouWendienst mformeer-
apL, 'ovepi yerdere plannen, sloeg men
tet"over stoutmoedigheid van schrik
?er> svó6It' (?a,t z'in staatsgeheimen", kre-
,°Hs Sh-°Ï bescheid. Wel kan men
'oeker jd bebben ervaren als be-
k°hdivana 1 s'°t ongestoord en vrij
UOe]pn trar.
zipif De bezoeker ver-
l9n een a s bij in een hoek of nis
vlge,i w.J;aal champagneflessen ziet
nfhgst of f berinneren aan een ont-
T °h rial, uCst- waarvoor Loevestein
behrT beschikbaar wordt gesteld.
e>r ee71v« ';'an die pret-partijen is
f'aal Erachtige schouw in de rid-
aie nota-bene twee jaar ge
en is later m Spaanse handen gevallen,
waaraan het bfj verrassing door Herman
de Ruyter in 1570 werd ontnomen.
Gelegen bjj de samenvloeiing van
Maas en Waal in een moerassig gebied
was het strategisch een uitermate gun
stig punt. De muren zijn bijzonder
zwaar en doen denken aan beton, welk
materiaal men destijds echter nog niet
kende.
IGNAAT AGASI
De naam Karl Rahner is voor al
len, die ook maar enigszins op
ile hoogte zijn van de moderne
theologische activiteit, een begrip
geworden. Deze Jezuïet is hoogleraar
in de dogmatiek en de dogmageschie
denis aan de universiteit van Inns
bruck. Hij is een uiterst vruchtbaar pu
blicist, die een grool aandeel heeft in
de vernieuwing van de theologie. Een
kenmerkende eigenschap van z|jn wer
ken is, dat hij l>ij zijn studie in direct
contact staat met het hedendaagse le
ven. Alles behalve een kamergeleerde,
gaat hij geen enkel modern probleem
uit ilc weg. Met een bewonderenswaar
dige diepzinnigheid, die zijn gedachten
weliswaar niet altijd makkelijk te vol
gen maakt, past hij de traditionele
theologie bij de huidige inzichten aan,
waarbij hij een grote plaats toekent
aan de psychologie.
„Visioenen en profetieën" is de naam
van een studie, die onlangs in een
voortreffelijke vertaling van Daniël de
Lange in het Nederlands is verschenen.
Het onderwerp is zeer actueel. In de
periode 1945-1952 b.v. werden in de lan
den achter het IJzeren Gordijn bijna
2.000 ..wonderen" door de kerkelijke
autoriteiten onderzocht; tussen 1930 en
1950 was dit het geval met 300 „ver
schijningen" van de Moeder Gods in
West-Europa. Deze buitengewone teke
nen komen, zoals bekend, opvallend
veelvuldig voo: in bewogen tijden; de
religieuze mens zoekt dan meer dan
anders een houvast in het bovenna
tuurlijke, waarbij echter niet steeds het
nodige onderscheidingsvermogen wordt
betracht.
Rahner tracht nu in zijn studie een
verantwoord uitgangspunt te vinden
voor de beoordeling van deze „Vi
sioenen en profetieën". Tussen de
uitersten van zonder meer geloyen
en een onvoorwaardelijk aprioristisch
afwijzen zoekt hij naar betrouwbare
normen, waaraan dezq verschijnselen
op hun echtheid kunnen worden ge
toetst. Zo ontstaat een theologie van
particuliere openbaringen, die de mo
derne mens sterk aanspreekt.
Zijn opvattingen baseert de auteur
op abstracte beginselen, die verduide
lijkt worden door concrete voorbeelden,
waarover hfj echter verder geen oor
deel uitspreekt.. Eerst behandelt hij de
mogelijkheid en de theologische bete
kenis van particuliere openbaringen
enz., waarna de psychologische proble
matiek aan de orde wordt gesteld. Ten
slotte leidt hij uit het voorgaande de kri-
teria af, waarnaar echte visioenen
kunnen beoordeeld worden. Daaruit
wordt dan tevens duidelijk, welke hou
ding men moet aannemen, wanneer
zich psychische verschijnselen voor
doen. die de pretentie hebben van God
afkomstig te zijn. In een slotbeschou
wing ontwerpt Rahner nog een typolo
gie van profetieën om te voorkomen,
dat men zeer onderscheiden zaken op
dezelfde wijze beoordeelt en aan de
zelfde kriteria bindt.
Uitgave van de firma Paul Brand, Hil
versum. Vertaling Daniël de Lange.
Advertentie
Toen Nkroemah in 1954, met zijn Conventie Volkspartij, de verkiezingen in de
Goudkust had gewonnen, en hij weer premier was geworden, hield hij een
redevoering tijdens een politieke openluchtbijeenkomst in Accra.
De president van Ghana, Kwame Nkroemah, en de premier van Engeland, Harold
Macmillan. De voormalige Britse kolonie de Goudkust (sinds 1957 Ghana geheten)
is een jaar geleden een republiek geworden, maar het land is lid gebleven van
het Gemenebest. Macmillans uitspraak over „de wind van de verandering" die
over Afrika waait, is door Nkroemah met enthousiasme begroet.
staat te bezien of men hem een groot
staatsman mag noemen. Hij laat zich
voortdurend door zijn anti-kolonialisme
verblinden, en hoewel hij het commu
nisme voor zijn eigen land afwijst en
hjj ook niet in de invloedssfeer van
Moskou of Peking wil komen, geeft hij
geen blijk van een scherpe visie op de
toestanden in de Sovjet-Unie en Rood-
China.
Aan de buitenkant zien da-M^s^& i>i}:h»l slot.er Meflijk uit.
Kwame Nkroemali, de president
van de YVest-Afri liaanse repu-
bliek Ghana, heeft vorige maand
een incident veroorzaakt op een recep
tie in Boedapest. In een toespraak tot
zijn Hongaarse gastheren zei hij, dat
zijn land de onafhankelijkheid had
verworven: „na een eeuw koloniale
onderdrukking". Vervolgens gaf hij
een beschrijving van de „wreedheden"
waaraan de koloniale heersers zich
in het verleden zouden hebben schul
dig gemaakt. Toen Nkroemah dit ge
zegd had, verliet de Britse gezant in
Boedapest, Nicolas Cheetham, die
ook voor de receptie was uitgenodigd,
demonstratief de zaal- De gezant was
gegriefd door Nkroemahs oordeel over
het Britse bestuur in de Goudkust,
zoals Ghana vóór 1957 genoemd
werd.
Moet men uit dit voorval afleiden,
dat de president van Ghana anti-
Engels is? Nkroemah zou daar rede
nen toe kunnen hebben, want ell jaar
geleden zat hij nog in een Britse ge
vangenis. Maar uit zijn redevoeringen
van de laatste paar jaar blijkt juist
dat hij de Britten vrij goed gezind is.
Hij koestert grote sympathie voor ko
ningin Elizabeth en prins Philip, en
hij is een bewonderaar van premier
Macmillan. Zijn ongelukkige uitlating
in de Hongaarse hoofdstad moet dan
ook niet zo zeer gezien worden als
een aanval op de Britten, als wel als
een uiting van zijn anti-kolonialisti
sche gezindheid in het algemeen.
Gedurende de afgelopen weken
heeft Nkroemah bezoeken gebracht
aan verscheidene hoofdsteden van Oost-
Europese communistische staten. Hij is
achtereenvolgens in Moskou, Warschau,
Boedapest, Praag, Oost-Berlijn en Bel
grado geweest. In al die steden heeft
hij felle verklaringen afgelegd over het
kolonialisme. De communistische lei
ders wier - gast hij washebben uiter
aard met voldoening zijn woorden aan
gehoord, maar zij hadden gehoopt dat
Nkroemah nog wat verder zou zijn ge
gaan. Zo heeft de Russische president,
Brezjnev, geprobeerd Nkroemah te ver
leiden tot een onderschrijving van het
communistische standpunt in de kwes
ties Duitsland en Berlijn. Maar de pre
sident van Ghana heeft zich over deze
problemen niet willen uitspreken. Hoe
wel Nkroemah door zijn recent optre
den in de Oost-Europese landen de
communistische buitenlandse politiek
tot op zekere hoogte in de kaart speel
de, Moskou schermt ook steeds met
de term „kolonialisme" - wist hij toch
een zekere afstand te bewaren. Uit
zijn recente reis achter het IJzeren
Gordijn kan men dan ook niet eenvou
dig concluderen, dat hij in de commu
nistische invloedssfeer is geraakt.
Nkroemah geeft een uiteenzetting
van zijn buitenlandse politiek in
een zojuist verschenen autobio
grafisch werk: „I Speak of Free
dom" (Heinemann, London). „Wij vol
gen een politiek van positief neutralis
me", zo verklaart hij, „welk beleid is
gebaseerd op ons vaste geloof in posi
tieve actie". Onder „positieve actie"
verstaat hij: de toepassing van wettige
middelen om de imperialistische krach
ten afbreuk te doen.
De leuze „positieve actie" ge-
uitgang van de beschaving in onze
tijd". Dat Peking in feite een uitgespro
ken agressieve buitenlandse politiek
voert en dat het Chinese stelsel van de
communes nu niet bepaald een bescha
vend effect heeft, schijnt Nkroemah
eenvoudig niet te beseffen.
In zijn buitenlandse politiek ten aan
zien van de andere Afrikaanse lan
den laat Nkroemah zich leiden
door zijn Pan-Afrikaanse idealen.
Hi) droomt van de Verenigde Staten
van Afrika. Zolang die droom niet ver
wezenlijkt kan worden, zou men, vol
gens hem, althans moeten beginnen
met de samenvoeging van zoveel mo
gelijk onafhankelijke Afrikaanse staten.
Nkroemah is van mening dat de kleine
zelfstandige staatjes niet levensvatbaar
zijn Hij constateert, dat er nu 28 on
afhankelijke staten in Afrika zijn. de
Unie van Zuid-Afrika niet meegerekend.
Van die 28 hebben er 9 een bevolking
van minder dan 3 miljoen. Die 9 zul
len zich zijns inziens niet kunnen hand
haven, als zü zich niet bij sterkere
Afrikaanse staten aansluiten.
bruikte hij in zijn striid voor de on
afhankelijkheid van Ghana, en die
formule zou nu ook de nog met onaf
hankelijke landen van Afrika de op
lossing moeten bieden in hun strijd
voor zelfstandigheid. In de praktijk
komt Nkroemahs buitenlandse poli
tiek hier op neer, dat hij niet anti-
Brits of anti-Amerikaans is, maar
wel heftig anti-Frans. Hij is tegen de
Gaulle, vanwege diens atöomproeven
in de Sahara, vanwege de Franse po
litiek ten aanzien van Algerije en
vanwege de vorming van de Franse
Gemeenschap. Hp is van mening dat
de leiders van die Afrikaanse staten
die met Frankrijk samenwerken, het
slachtoffer zijn van een Fi-ans neo
kolonialisme.
Hoewel Ghana sinds 1 juli vorig jaar
een republiek is, stelt Nkroemah nog
altijd veel prijs op het lidmaatschap
van het Gemenebest. Maar hp accep
teert ook economische hulp van de Sov
jet-Unie. Bij ziin recente bezoek aan
Moskou heeft hij zich zeer prpzend uit
gelaten over de economische en tech
nische prestaties van de Sovjet-Unie,
en van communistisch China heeft hp,
in september vorig jaar m de V.N., ge
zegd dat dit land „een nuttige en con
structieve bijdrage kan leveren tot de
handhaving van de vrede en de voor-
Nkroemah is ongetwijfeld de
krachtigste politieke figuur in heel
Zwart Afrika. Elders in dit wereld
deel kan alleen de president van de
Verenigde Arabische Republiek, Nas
ser, zich met hem meten. Nkroemah
heeft in zijn eigen land een ware blik
semcarrière gemaakt. Hij begon zijn
politieke loopbaan in de Goudkust nog
geen veertien jaar geleden, en nu
heeft hij als president van Ghana een
werkelijk onbeperkte macht. Hp
wordt door vele van zijn onderda
nen als. een soort god vereerd, en zijn
partij, de „Convention People's Par
ty", beheerst het hele openbare le
ven. Buiten Ghana hebben vele Afri
kanen grote bewondering voor zijn
strijdbaarheid, maar de animo van
de Afrikaanse politieke leiders om
zich onder zijn banier te scharen is
toch nog niet erg groot. Dit is bp-
voorbeeld gebleken uit een recente
Pan-Afrikaanse conferentie in de
hoofdstad van Liberië, Monrovie,
waaraan 21 Afrikaanse landen deel
namen. De deelnemers aan deze con
ferentie verwierpen Nkroemahs plan
voor de vorming van een V.S. van
Afrika. (Ghana was op deze bijeen
komst niet vertegenwoordigd).
Nkroemah heeft bewezen, dat hij een
zeer bekwaam politicus is, maar het
Nkroemah is een groot bewonde
raar van Nehroe. De carrières
van de beide staatslieden verto
nen een merkwaardige parallel.
Zowel de president van Ghana als de
premier van Indië hebben indertijd in
Engeland gestudeerd. Hoewel zij bei
den in het verleden door de Britten
diep werden vernederd, zijn zp toch in
wezen anglofiel. Nkroemah heeft van
Nehroe, en diens geestelijke vader Gand
hi het principe van de geweldloosheid
overgenomen, terwijl het buitenlands
beleid van Ghana op dat van Indië is
geïnspireerd. Maar Nkroemah laat zich
meer door zijn fanatisme meeslepen
dan Nehroe. Zijn levensbeschouwing is
veel materialistischer dan die van de
Indische leider. Nehroe is een man
van veel diepere beschaving, hetgeen
voor een deel te verklaren is uit het
feit dat Indië een land is met een on
eindig veel oudere en rijkere cultuur
dan Ghana, Als men de boeken van
Nehroe legt naast het jongste biografi
sche werk van Nkroemah, constateert
men ook een kolossaal verschil in li
terair talent. Terwpl Nehroe boeiend
kan schrijven, is Nkroemahs stijl dor
en fantasieloos.
Het boek „I Speak of Freedom" is
niet veel meer dan een verzameling
citaten uit Nkroemahs eigen redevoe
ringen. De verbindende teksten zijn
maar heel schamel, en nergens stuit
men op een treffende beeldspraak of
een pakkende vergelijking. Nkroe
mahs boek zou althans aan leesbaar
heid gewonnen hebben, als hp het
wat korter had gemaakt. Hij her
haalt zich herhaaldelijk, en zijn holle
rethoriek is nogal vermoeiend. Het
is de taal van een geboren dema
goog. Maar een succesvol redenaar
is nog niet altijd een goed schrijver.
Irriterend is ook de ijdele toon die
Nkroemah aanslaat. Hij heeft onge
twijfeld een enorme rol gespeeld in
de onafhankelijkheidsstrijd van zijn
volk, maar als men dit boek leest,
is letterlijk alles wat in Ghana tot
stand is gekomen het werk van één.
man: Kwame Nkroemah. Aan alle
aanhalingen uit zijn redevoeringen
voegt hij toe, dat zpn woorden met
een overweldigend of enthousiast ap-
plaus werden beantwoord. Misschien
is hp in werkelijkheid.niet zo'n onaan
genaam mens als men uit zijn boe
ken zou afleiden. (Zijn „Autobiogra
phy" van vier jaar geleden is ook
al zo'n geborneerd geschrift).
Maar het doet er niet zo veel toe,
of wij Nkroemah al dan niet een sym
pathiek man vinden. Hü is een van de
belangrijkste regeringsleiders In net
Afrikaans-Aziatische kamp van neutra-
listische landen, en als zodanig kan hp
nog een belangrijke rol spelen m de we
reldpolitiek.