staatsmijnen aan zee
Nieuw ziekenrituaal
eigen landstaal
Invoering van dezelfde ritus
ook in Nederland te verwachten
in
de
Nederland een der grootste
deelnemers op St. Eriksmassa
P. Oudhof Co.
M
Voor de Belgische bisdommen
STAATSMIJNEN, IN VOLLE EXPANSIE
Inhoud
Haags huisvuil naar
Drente, nog na maart?
Lipchitz schenkt aa11
Jeruzalems museutf1
Nieuwe schouwburgen
in Duitsland
K
V B
ZATERDAG 19 AUGUSTUS 1961
De helicopter hangt laag boven 't nieuwe land.
EuropoortLand van zand en water. Kijk, daar bouwt Verolme
daar links de Esso. En hier vlak onderdaar komen
de Staatsmijnen. Staatsmijnen? Ja, de Staatsmijnen in Limburg
aan zee I Dat schijnt een wonderlijke gedachte. Toch niet, want
immers al lang zijn de Staatsmijnen uit hun naam gegroeid.
Al lèng hebben zij de vleugels uitgeslagen en contacten gelegd
tot ver buiten de eigen grenzen. Nu ook naar de Botlek. Samen
(op fifty-fifty-basis) met THE DOW CHEMICAL COMPANY., een
wereldconcern met vertakkingen in 53 landen
En de reden heet Fenol. Fenol voor de Chemische Bedrijven
van de Staatsmijnen bij Geleen en bij Beek. Want Fenol is een
onderdeel van het grondstoffen-pakket voor Caprolactam. 'n Naam
die u misschien nog niet zoveel zegt. Maar die toch al meer tot
u gaat spreken ais u weet, dat dèt de grondstof is voor bijvoor
beeld: Enkalon-nylon en Akulon-plastic Als u weet dat
daar tussen de Limburgse heuvels de basis wordt gelegd voor
de fabricage van honderden en honderden produkten Van
dameskousen tot tandwielen, van kogellagers tot regenjassen,
van pijpleidingen tot paukestokken Ja, Staatsfnijnen aan zee.
Een nieuwe ontwikkeling komt tot ontplooiing.
De Staatsmijnen produceren en leveren via verschillende verkooporgani
saties vele moderne produkten.
R°eds enkele bisschoppen van
België hebben aan de piies-
ters van hun bisdom bekend
gemaakt dat de Ritencongregada
op 26 mei 1.1. een nieuw tweetalig
ziekenrituaal voor de Belgische
kerkprovincie heeft goedgekeurd.
Vanaf begin september zal de
officiële tekst te verkrijgen zijn
bij de uitgeverij Desclée van
Doornik. De nieuwe riten zullen
mogen gevolgd worden van 15
september af, terwijl ze van 1
januari af 1962 verplichtend zul
len zijn voor heel België. Dit
nieuwe ziekenrituaal is opgesteld
door een groep liturgisten uit
Nederland en Vlaanderen, zodat
verwacht mag worden dat ook in
Nederland binnenkort dezelfde
ritus zal worden ingevoerd.
Landstaal
Actieve deelname
Liturgische weekkalender
Gij zijt bij ons geen No.
Nederlandse week in Stockholm gaat niet
door; onze industrie toont te
weinig belangstelling
VOERTUIG
DER EUROPESE
BELEGGING
uit
ven-
nêe<i'
oio
ai
CHEMIE ttaalzuuranhydride cyclohexanon caprolactam e ureum
STAMYLAN-polyethyleen koolzuur oleum antraceen naftaline
pyridine henzeen tolueen xyleen creosoot-olie ammoniak alfa-
bèta-gamma-picoline ether alcohol zuurstof waterstof methaan
argon kunstmest NPK, KAS, FAS, KS, ZA, UREUM.
BRANDSTOFFEN antraciet 1, 2, 3, parel, 4, 5, fl|n mager-, ess-, rook-
zwakke- en vetkool eierbriketten, T-briketten cokes voor Industrie, voor
huisbrand SYNTRACIET.
ENERGIE gas elektriciteit. BOUWMATERIALEN PORiSO-steen.
Het nieuwe ziekenrituaal bevat drie
secties. Een eerste sectie geeft de sa-
eramentele vieringen en sacramenta
liën voor de zieken, de tweede sectie
behandelt de liturgische zielzorg rond
de stervenden, terwij] de derde sectie
een ritus geeft, de zgn. ritus centinuus,
voor het geval dat de zieken in een
plechtigheid zowel biecht, H. Oliesel,
H. Communie als pauselijke zegen ont
vangt.
De eerste sectie geeft een vijftal ge
bedsstonden, die dë priester aan het
einde van zijn ziekenbezoek met zijn
zieke kan bidden, een zegen voor vol
wassen zieken en een voor zieke kinde
ren en tenslotte nog een plechtige zie
kenzegen, die kan gebruikt worden ter
gelegenheid van gewestelijke, deke
nale of parochiële ziekendagen of ter
gelegenheid van een ziekenbedevaart.
Het tweede hoofdstuk van deze sec
tie geeft de gebeden en plechtigheden
van de ziekencommunie, en het derde
het sacrament der zieken (H. Olie
sel) Met opzet is het H. Oliesel in deze
eerste sectie geplaatst. Het is immers
w^l het sacrament der ernstige zieken,
wier ziekte een gevaar van sterven in
sluit. doch niet het hS^ viTtfcum Wan
stervenden. Dat is het Viaticum, wan
neer dit sacrament ^laat'
tuaal nog „het sacrament van de laat
ste zalving" wordt genoemd dan be-
tekent dit met van de ^a'vmg op net
laatste moment, doch van de laatste
-zalving ten overstaan vande andere
zalvingen, die de chnsten ti) .1
leven reeds ontvangen heeft. CDU aoop
sel, vormsel en eventueel priesterwij
ding).
De tweede sectie geeft alle gebeden
en riten voor de stervenden: nood vorm
sel, pauselijke zegen, viaticum, gebe
den der stervenden. De derde sectie
geeft, zoals reeds opgemerkt, de zgn.
ritus centinuus.
De allereerste bedoeling van dit
nieuwe rituaal is, dat de gebeden van
de Kerk aan het ziekbed van haar kin
deren niet meer in het latijn behoeven
te geschieden doch in de eigen lands
taal, zodat de zieken en de aanwezige
huisgenoten voortaan deze gebeden ook
kunnen verstaan en begrijpen. Kr zijn
in deze ruime mogelijkheden gegeven.
Behalve de strikt sacramentele formu
les, zoals de woorden (lie de priester
zegt tijdens de zalvingen bij vormsel
en oliesel en (1e begeleidende woorden
op het moment dat hij de H. Commu
nie geeft, mogen nu alle gebeden voort
aan in de landstaal gezegd worden. On
nodig te zeggen dat hierdoor de inner
lijke deelname van de gelovigen niet
weinig versterkt zal worden.
De rituaalcommissie is er vervolgens
ook steeds op bedacht geweest dat de
gelovigen zo innig mogelijk bij de cere
moniën rond het ziekbed betrokken
worden. Om die reden is er overal op
gerekend dat niet een misdienaar, doch
de zieke zelf en de huisgenoten ant
woorden op de gebeden van de priester.
Daar dit toch niet meer in het latijn
behoeft te geschieden, levert dit niet
de minste moeilijkheid op. Bovendien
kan men voor sommige laiffeere ant
woorden toch altijd zijn toevlucht
nemen tot een volksuitgave van de
nieuwe ziekenliturgie. die binnenkort
door verschillende uitgevers verspreid
zal worden. Zelfs is nu bepaald dat de
zieke zelf Amen antwoordt op de woor
den die het geven van de H. Communie
en de zalvingen begeleiden.
Uitdrukkelijk wordt op verscheidene
plaatsen in het nieuwe ziekenrituaal
gevraagd of de ziekencommunie en
het Sacrament der zieken niet beperkt
bliiven tot een intieme gebeurtenis tus
sen de priester en de zieken maar dat
minstens de huisgenoten erbij aanwe
zig ziin. De zieke moet zich op deze
moeilijke momenten van zijn leven ge
dragen weten door het Se^ed van die
hem dierbaar zijn, die samen met hem
en voor hem bidden.
Het nieuwe ziekenrituaal heeft ook
een aanpassing willen zijn aan ue mo
derne omstandigheden en t®ve.Il®il,„.c
laatste verworvenheden van de liturgi
sche vernieuwing in het rituaal willen
verwerken. Om die reden >s een De-
Ir.ngrijke plaats ingeruimd voor bijnel-
lezing. De gebed stonden op het einde
van de ziekenbezoeken zijn zo opge
bouwd (lat zij veel weg hebben van een
korte bijbelwake: psalm, bijbellezing,
gemeenschappelijk gebed en slotoratie.
Ook aan de zalvingen hij het H. Oliesel
gaat voortaan een korte en aangepaste
lezing uit de H. Schrift vooraf.
Op verscheidene plaatsen, nl. bij de
zieken be-oeken, de plechtige zieken
zegen en het H. Oliesel is een ge
meenschappelijk gebed ingelast. Hier
mee bedoelen wij een gebed in lita-
nievorm waarop de aanwezigen tel
kens „Wij bidden U verhoor ons" ant
woorden. Het is een zeer geschikte
wijze om de aanwezigen aan het ge
bed van de priester en de Kerk te
doen deelnemen. De aanroepingen be
vatten hier uiteraard smeekbeden
voor de geestelijke en lichamelijke
gezondheid van de zieke.
Wat tenslotte vooral opvalt is dat het
nieuwe rituaal een heel bijzondere aan
dacht besteedt aan de ziekencommu
nie. Als voorbereiding erop is voortaan
het gezamenlijk bidden van het Onze
Vader ingelast, het drievoudige „Heer,
ik ben niet waardig" wordt nu voortaan
ook door de zieke zelf in zijn eigen
taal gebeden. Om de communie van de
zieke te bevorderen, heeft men ge
tracht het de priester wat gemakke
lijker te maken door de ritus te ver
korten in het geval hij aan vele zie
ken verspreid over de parochies de
communie moet brengen. Begrijpelij
kerwijze is bijzondere aandacht besteed
aan de ziekencommunie in ziekenhui
zen en dergelijke instellingen: daar be
hoeven de gebeden onmiddellijk voor
en na de communie maar één keer te
geschieden en wel in de kapel van de
kliniek; de gebeden kunnen daar im
mers door middel van een geluidsin
stallatie naar alle ziekenzalen en zie
kenkamers worden uitgezonden.
Om clerus en leek de gelegenheid te
geven, zich beter op de hoogte te stellen
van dit nieuwe ziekenrituaal, zullen de
liturgische studiedagen van Tongerloo
dit jaar aan dit onderwerp gewijd zijn.
Ze zullen plaats hebben in de abdij van
10 tot 12 september. Zijn Hoogwaardi
ge Excellentie mgr. L. De Kesel zal
als vertegenwoordiger van het Belgisch
Episcopaat aan deze studiedagen deel
nemen en er het Woord voeren. Voor
nadere inlichtingen wende men zich
tot het Apostolaat voor Kerkelijk
Leven, Norbertijnerabdij van Tonger
loo (Antwerpen).
ZONDAG 20 AUGUSTUS: 13e zondag
na Pinksteren: eigen Mis: credo: pref.
v. d. H. Drieëenheid: groen
MAANDAG: H: Joanna Francisca Fr. de
Chantal. weduwe: Mis Cognovi:
wit
DINSDAG: Onbevlekte Hart van Maria:
eigen Mis: 2e geb. HH. Timotheus en
gez.: credo: pref. v. d. H. Maagd
Maria: wit
WOENSDAG: H. Philippus Benitius, be
lijder: Mis Justus: wit Utrecht:
Kerkwijding v. d. kathedraal: Mis Ter-
ribilis: credo wit
DONDERDAG: H. Bartholomew, apos
tel: eigen Mis: credo: pref. v. d. Apos
telen: rood Den Bosch: Kerk
wijding v. d. kathedraal: Mis Terribi-
lis: credo: pref. v. d. Apostelen: wit
VRIJDAG: H. Lodewijk, belijder: eigen
Mis: vvit Utrecht. Haarlem, Gro
ningen, Rotterdam, Roermond: H. Gre-
gorius, bisschop-belijder: Mis Sacerdos:
2e geb. H. Lodewijk: wit -- Den
Bosch: H. Bartholomew, apostel: eigen
TERDAG: Mis van O.L. Vrouw op
zaterdag- 2e geb H Zephyrinus: pref.
v d. H. Maagd Maria- - wit Haar
lem: H. Werenfridus. belijder: Mis
Justus: 2e geb. H. Zephyrinus:
wit
ZONDAG 27 AUGUSTUS: 14e zondag na
Pinksteren: eigen Mis: credo: pref. v
d H Drieëenheid: groen
Mis: 2e geb. H. Lodewijk: credo:
rood
DEN HAAG, 17 aug. Hoewel de
gemeenteraad enkele maanden gele
den al een bedrag van 3.450.000 gulden
heeft beschikbaar gesteld voor de in
richting van tijdelijke stortplaatsen
voor huisvuil en de aanschaffing van
daarvoor benodigd materieel, is het nog
niet zeker dat deze kostbare voorzie
ningen behoeven te worden getroffen.
De besprekingen met de vuilafvoer
maatschappij VAM over verlenging
van het contract, dat in maart van het
volgend jaar zal aflopen, zijn weer op
gang gekomen. De VAM wilde aanvan
kelijk het contract alleen verlengen als
Den Haag akkoord zou gaan met een
prijsverhoging voor de afvoer, die zou
neerkomen op 400.000 gulden per jaar.
In 1965 hoopt Den Plaag zijn eigen vuil
verbrandingsoven in gebruik te heb
ben. Toen de gemeente echter dreig
de de vuilverwerking, door het graven
van putten in de Uithofspolder, zelf ter
hand te zullen gaan nemen is de VAM
met een voor Den Haag aantrekkelij
ker voorstel gekomen. De beslissing
hierover is echter nog niet gevallen.
Advertentie
doch een Cliënt, wiem belangen wij met onze volle aan
dacht behartigen. Voorheen was deskundige contr&le op
ieder effectenbezit gewenst; nu echter noodzakelijk.
Commissionairs in effecten Leden Vereeniging voor den Effecten
handel Damrak 98 - telefoon 24.64.95 - 24.93.21 - AMSTERDAM
Een succesvol zakenman weet zijn medewerkers te kiezen.
Kiest gij Uw commissiomir, Uw idviseur.
Ons eerste advies: neem kennis van onze beursberichten,
welke wij U gaarne gratis na aanvraag zullen toezenden.
STOCKHOLM, 18 aug. Van 3(1
augustus tot 10 september a.s. zal in
Stockholm wederom de jaarlijkse St.
Eriksmassa worden gehouden, de
grootste eu ongetwijfeld ook de be
langrijkste handels- en industriebeurs
van Scandinavië. Ongeveer 25 landen
zullen er met hun producten zijn ver
tegenwoordigd; tien landen beschik
ken over een eigen paviljoen of zelf
standig informatiecentrum. In tegen
stelling met vorige jaren ontbreken
dit jaar alle Oosteuropese landen,
hetgeen in Stockholm grote verwon
dering heeft gewekt aangezien niet
alleen (1e Sovjet-Unie, maar ook
Hongarije en Tsjecho-Slowakjje trouwe
deelnemers z\jn aan de St. Eriksmas
sa. De Verenigde Staten verschenen
het laatst in 1958 op deze Zweedse
jaarbeurs en laten ook dit jaar ver
stek gaan. Wel zal een separate ten
toonstelling worden gehouden van
Amerikaanse landbouwprodukten.
West-Duitsland is dit jaar de grootste
deelnemer met een eigen paviljoen
van ca. 1009 m2, gevolgd door Neder
land met ca. 800 m2 en Portugal me»
ca. 700 m2.
Zoals de laatste jaren gewoonte is,
hebben de organisatoren de beurs ver
deeld in twee hoofdgroepen: een voor
kapitaalgoederen, alleen toegankelijk
voor zakenlieden en technici voorzien
van introductiekaart, en een voor
consumptiegoederen, toegankelijk voor
het gehele publiek.
Gelijkttijdig met de St. Eriksmassa
zal op hetzelfde terrein een grote In
ternationale Transporttentoonstelling
worden gehouden, georganiseerd door
de Zweedse Vereniging van Transport
technici. Bijzonder grote belangstel
ling wordt: op deze tentoonstelling ver
wacht voor de z.g. ideeën-afdeling.
Dat Nederland dit jaar tot de
grootste deelnemers behoort op de
St. Eriksmassa heeft zijn speciale
oorzaak. Het was aanvankelijk na
melijk de bedoeling om tijdens de
St- Eriksmassa een z.g. Nederland
se Week te organiseren, tijdens
welke een serie manifestaties van
de Nederlandse industrie zouden wor.
den gegeven, niet alleen op het ter
rein van de beurs, maar in geheel
Stockholm. Deze Nederlandse Week
zou een soort antwoord zijn op de
exportcampagne die vorig jaar door
Zweden werd gehouden in Nederland.
Wegens gebrek aan belangstelling
van het Nederlandse bedrijfsleven
moest van deze plannen echter
worden afgezien.
In plaats daarvan besloot men om
voor de Nederlandse deelname aan
de St. Eriksmassa het grote „Ameri
kaanse paviljoen" te huren, d.i. de
hal, die in 1958 door de Amerikaanse
deelnemers werd gebouwd. Op deze
wijze zou Nederland toch nog extra
belangstelling trekken, vooral doordat
medewerking werd toegezegd door het
Centraal Bureau voor Tuinbouwvei
lingen, dat de fruit- en groenten deco
raties zou verzorgen, het Nederlandse
Zuivelbureau met zijn traditionele en
aantrekkelijke kaas-stand, de Stich
ting voor de Pootaardappelenpropa-
ganda en de Nederlandse Bloemisterij
met haar imponerende bloemenin-
zendingen. Maar helaas bleek, dat ook
deze plannen niet konden worden uit
gevoerd. Genoemde instituten kon
den namelijk niet alle op de bene
denste etage van het Amerikaanse pa-
viljoen terecht; een ervan zou genoe
gen moeten nemen met een bovenver
dieping. Ook al omdat door een te gro
te verspreiding der spectaculaire
stands de totaalindruk zou worden te
nietgedaan besloot men onlangs ten
slotte om van het Amerikaanse pa
viljoen af te zien en een ruimte te
reserveren op de voor het publiek toe
gankelijke afdeling voor consumptie
goederen. Deze ruimte is groter dan
ooit tevoren voor de Nederlandse in
zending werd gereserveerd, maar dat
is dan ook alles wat van de plannen
voor een Nederlandse week in Stock
holm is overgebleven.
Het. aantal deelnemende bedrijven
bedraagt ongeveer twintig, d.w.z. on.
geveer evenveel als tijdens vorige ja
ren. Het zjjn ook over het algemeen
dezelfde deelnemers als voorhe y
Nieuwe namen en gezichten ziin %en
zeldzaam in het Nederlands pavuJu-c
op de St. Ei-iksmassa. De organist
is zoals gebruikelijk in handen
het CIHAN (Centraal Instituut ter V
vordering van de Buitenlandse 'sje-
del), die in samenwerking met de,,ni
derlandse Ambassade in Stock" J
haar uiterste best. doet om het ëe"eli.
zo aantrekkelijk mogelijk te nia* 6
De Vereniging „De Nederla1' ,y
Bloemisterij" zal een ontvangst oi»,
niseren voor een aantal Zweedse o ,?e
menhandelaren, terwijl deNederlan
Ambassade een cocktailparty
uiseert voor een aantal vooraan sta- g
de persoonlijkheden uit het Zwee
bedrijfsleven.
Advertentie
NEW YORK, 18 augustus (UPl>
De beeldhouwer Jacques Lipchitz
BERLIJN, 18 aug. 23 September
wordt de nieuwe schouwburg van Her
ford geopend. Niet minder dan 25 bui
tenlandse en Duitse toneelgezelschap
pen hébben zich bereid verklaard in de
ze 770 plaatsen tellende schouwburg op
te treden.
Een dag later, 24 september, wordt
het nieuwe Deutsche Opernhaus te West-
Berlijn plechtig ingehuldigd met een op
voering van Mozarts „Don Giovanni".
Met deze voorstelling wordt tevens het
seizoen 1961-62 geopend. Op 25 septem
ber volgt de eerste opvoering van „Alk-
mene", een werk van Giselher Klebe.
Het nieuwe Schauspielhaus te Keulen,
met 920 plaatsen, zal in mei 1962 worden
ingehuldigd met een opvoering van „Die
Rauber" van Schilier. In 1963 volgt de
inhuldiging van het Kleine Schauspiel
haus te Frankfort a.,d. Main. Te Karls
ruhe zjjn de plannen ontworpen van een
nieuw Badisches Staatstheater.
ug'
New York heeft bij testamentaire j,-
schikking geheel zjjn oeuvre nagel3tgfl
aan het museum voor schone kun®
in Jeruzalem. e
Amerika's revuester Billy
maakte dit bekend op een feestje,
de beeldhouwer bjj gelegenheid aer
zjjn zeventigste verjaardag heeft
Rose zei dat de schenking van Lip»
300 originele werken in klei eeit
chitz' oeuvre in een carrière van ,gji
halve eeuw beschouwd kan
als een „gift van niet te schatten
de"" d^f
Lipchitz zei dat hij jarenlang
museumdirecties en kunstverzameiu jjr
over zijn bezit was aangesproken.
kwam niets van terecht door dc
emotionele zijdelingse overweging lt.
Toen kwam Billy Rose met een (-ii
dige oplossing, die ik onmiddellU" air
zonder enige terughoudendheid
vaardde".
(Advertentie)
.ïJke
