G. I s staan oog in oog mei Eo/w -s'
SECTORGRENS WORDT
ECHTE FRONTLIJN
Crisis in Berlijn bereikt
snel een nieuwe climax
nieuwe
Sovjet-nota
In
oorloi
over
Conferentie
Berlijn gewenst
Het moment is gunstig om
Rusland voorstel te doen
LICHTKRANT VOOR 00ST-BERI.IJN
Proef van VS
met RANGER
niet gelukt
AMERIKA DREIGT MET
NIEUWE KERNPROEVEN
WIELRENNEN
DIPLOMATEN MENEN:
&ONDERDAG 24 AUGUSTUS 1961
Waakzaamheid
van het Rode
Leger
"S. beschuldigd
Van provocaties
■■MiH
Ruimteschip in
baan om aarde
KOLEN»
nunsHOORtö
EN OLIEHAARDENSHOW
Dreigbrieven aan
prinselijk paar
Meiuiiers
Frères
Het
weer
1^^gton
ekGlrt.ment
7iV MONACO
12
pagina s
t' p?RGIJN, 24 augustus (Rtr.,
De crisissfeer in de
]an.|'rnalige hoofdstad van Duits-
\ve ^eeft gisteren snel een nieu-
j.e max bereikt door de maat-
^ur0 -n' d'e zowel de Oostduitse
9)j.0riteiten als de Westerse ge-
e^rden hebben genomen. Zoals
0ti l'eeds meldden in een deel van
vorige oplaag, stuurden de
Sist r^anen' Bl4tten en Fransen
l)anfrrnor®en troePen' tanks en
dep.^erwagens naar be gebarrica-
rde sectorgrens, die steeds
ec-er het karakter krijgt van een
eh i° h'ontlijn. Amerikaanse G.I.'s
hbn Engelse en Franse strijd-
vaii Vopo's en militairen
Sci-j het Oostduitse leger. Russi-
gr G soldaten zijn aan de sector-
yj s nog niet gezien, maar er
h0o TG' berichten over een ver-
waakzaamheid van de
buj^che troepen elders in de
Le Democratische Republiek.
v|>(-sters-geal lieer de stadscom-
Ofj-.^anten van Berlijn hebben
tj0oCleel meegedeeld, dat zij hun
beil h°'i naar de sectorgrens heb-
gezonden om de onschend-
van deze grens te ver"
Controleposten
Traangasincident
h-ir, 24 augustus
h^nm- F"P,) Het State
lli
nri„ --- heeft gisteravond
ep^maa^t' dat de Sovjet-
nVestio O N?mve n°ta over de
t °&vvel\ Jn heeft gezonden.
HniandSP v I?linisterie van Bui-
tuis no» aken en het witte
rie0 te pf gGen commentaar wens-
,)°°rKa -ipVen °h inhoud, wisten
w1 htedo V'^hngeHchte zegslie-
e Rota j ^Gien dat de Russi-
n beJli Verenigde Staten er-
nr?Uldigt zich in Berlijn
t^hldip ^°cerende handelingen
ri°eSarKrJ;e maken, terwijl zij de
i °r dn \Ggen °ver het land en
vet lucht
''SabotI ren
meRten".
Sinds liet begin van de ge
organiseerde opstand in
Noord-Angola hebben wei
nig foto's uit dit geteisterde ge
bied West-Europa bereikt. Dat
daar inderdaad een complete
oorlog wordt gevoerd bewijzen
deze beide foto's, die wij hier
publiceren, meer dan voldoende.
Op de ene ziet men de overblijf
selen van wat eens het negerdorp
Ucua was. De wraakoefeningen
van het Portugese leger zijn ken
nelijk afdoende De tweede
foto toont een colonne bemande
vrachtauto's van het Portugese
leger. De voorste auto zwenkt
juist een stuk naar links om een
door de vrijheidsstrijders nogal
primitief opgestelde val te ont
wijken.
BONN, 24 augustus (U.P.I.)
Diplomatieke adviseurs in de
Westelijke landen dringen er bij
hun regeringen op aan Rusland
voor te stellen rond de conferen
tietafel plaats, te nemen teneinde
eèn oplossing te zoeken voor de
crisis in Berlijn. De adviseurs
menen, dat als men nog langer
wacht, Rusland nóg meer gelegen
heid krijgt de Westelijke mogend
heden voor faits accomplis te
stellen, die de onderhandelings
positie van het Westen nadelig
kunnen beïnvloeden. Voorts
menen zij, dat het thans het beste
ogenblik is om de Russen naar de
conferentietafel te dwingen, om
dat de dreiging van een oorlog
thans in de gehele wereld gevoeld
wordt. De Russen zullen dus moei
lijk kunnen weigeren.
misbruiken voor
naar Berlijn van
en „revolutionaire
zH°?„a"!ke krin^" alhier maakt
vai, over de mogelijke na-
Op de Potsdamer Platz, aan de grens tussen West- en Oost-Berlijn,
hebben de Westberlijners een enorme lichtkrant in bedrijf gesteld,
die tot ver in Oost-Berlijn te lezen is. Op deze manier kunnen de
o;-*e Amerika7nUse%es\dénuèstad Oostberlijners toch nog kennis nemen van de berichten uit de vrije
wereld.
Sc»na.
CAPE CANAVERAL, 24 aug.
(Rtr.) Amerikaanse geleerden
en technici bestuderen nog steeds
de signalen van het Amerikaanse
ruimteschip „Ranger I", dat gis
teren werd gelanceerd. Zij probe
ren er achter te komen, waarom
het ruimteschip op korte afstand
rond de aarde draait in plaats van
800.000 kilometer in de ruimte
door te dringen, zoals de bedoe
ling was.
Dansacademie
Iets zachter
Aan
zee
MENSEN DIE
HET GOED
BEKIJKEN
KIEZEN I
ARISTONA
HET MEEWE DAGBEAD
T\- rirx
vOo
Oost i^S staan nu 00g *n oog met
van het westen wer-
a,'tie """pn als reactie op een nieuwe
ook8? Oostduitse autoriteiten, die
I r O f* Personenverkeer van West-
^""heri 3jn aan steeds meer be-
8 beginnen te onderwerpen.
de grens nu nog
tJ^tberlii,'''1 beginner
u'ïr y"ers kunnen ue grens uu uug
hltg» P vier plaatsen passeren, West
ers 0D ?r twee plaatsen en niet-Dvit-
t °st,iyj.een plaats. Bovendien gaven de
t^tlerp,lriSers een waarschuwing uit, dat
rt°St«Uik Zo.We1 aan de westelijke als de
hon-
k6|-tl inJ» '4I',e op een afstand van
,|."t Wa* van ('e grens moet blijven,
'e de vooral déze onbeschaamdheid,
."''I r|„„ .Wcsterse stadscommandanten
v'tklaa,, reageren. Met grote nadruk
,ie_en zij (]aj |lun troepen zich
t»" aanf .ooderd meter-zone niets zou-
i.'1 \>r.,„,e^'4en, omdat alleen het wes-
iteest "t'ooedelijk is voor het gebied
!ïe'lk»o Van tIe sectorgrens. Een
tl',, j win nse o'ficier zei gisteravond:
t'htserj. en wel eens zien of de Oost-
moed hebben tegen ons op
in West-
n, 'Dn e"s4aan<3e diplomaten
fi.eiin^ -Bonn gaven gisteren als hun
s!„fsën,„ jennen, dat de nieuwe Oost-
ly'Jten aatregelen aantonen dat het
•k. «n vredesverdrag tussen de
"•llUllHi °e andere landen van het
"itHiiHiiiiiitiiiiiiiiiiiiiniimiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Pact van Warschau nu niet lang meer
op zich zal laten wachten. Na het slui
ten van dit vredesverdrag begint de
Berlijnse crisis pas goed, omdat dan de
kwestie van de vrije verbindingen tus
sen West-Berlijn en West-Duitsland in
het geding komt. De Oostduitsers heb
ben reeds vele malen gezegd en ge
schreven, dat de westerse mogendhe
den, na het sluiten van een vredes
verdrag, met de Oostduitse autoriteiten
over het verkeer naar West-Berlijn zul
len moeten onderhandelen. Met andere
woorden: de westerse mogenheden
zullen dan het bestaan van de D.D.R.,
zo niet juridisch dan toch in ieder ge
val feitelijk, moeten erkennen.
Het westen komt dan ongetwijfeld
voor zeer moeilijke beslissingen te
staan, vooral indien de Oostduitsers
het zouden wagen het verkeer naar
West-Berlijn aan beperkingen te on
derwerpen. Zij zouden dit bijvoorbeeld
kunnen doen, indien het westen wei
gert zich met de regering van de
D.D.R. te verstaan. De New York
Herald Tribune" heeft enige tijd ge
leden reeds onthuld, dat het Ameri
kaanse leger, indien de Oostduitsers
de toegang tot West-Berlijn inderdaad
zouden afsluiten, zich volgens een be
staand plan zonder meer een weg
naar de stad van burgemeester
Brandt zal banen. Een plaatselijk mi
litair conflict, dat gemakkelijk kan
uitmonden in een complete oorlog tus
sen west en oost, al dan niet met
nucleaire wapens, lijkt dan onvermij
delijk.
Het Amerikaanse ministerie van bui
tenlandse zaken heeft gisteren een ver
klaring uitgegeven, waarin wordt ge
zegd dat de westerse geallieerden de
mogelijke gevolgen bestuderen van de
jongste communistische maatregelen in
Berlijn. ,.Het besluit om de toegang tot
Oost-Berlijn nog verder te beperken is
een onderdeel van de communistische
actie om zeventien miljoen mensen ach
ter prikkeldraad en beton gevangen te
houden", aldus de verklaring.
De Westbcrlijnse autoriteiten over
wegen momenteel, zo werd gisteravond
in Berlijn bekend gemaakt, controle
posten op te stellen bij de zeven door
gangen, die de Oostduitsers nog hebben
overgelaten, zulks „om ongewenste per
sonen uit West-Berlijn te weren". Een
woordvoerder van het Westbcrlijnse
stadsbestuur benadrukte nog eens dat
men geen acht zal slaan op de Oost
duitse waarschuwing, dat aan beide zij
den van de sectorgrens een niemands
land van honderd meter moet worden
gehandhaafd. „Geen enkel Oostduits be
sluit kan, in welke mate ook, toepasse
lijk worden verklaard voor Westberlijns
grondgebied", aldus de woordvoerder.
Gisteravond kwam het aan de sector
grens tot een incident tussen enkele
Vopo's en een groep Westberlijners.
Kennelijk omdat de Westberlijners zich
niet hielden aan de honderd meter-zone,
gooiden de Vopo's enkele traangasgra
naten, over de barricaderingen heen,
naar hen toe. Een van de Westberlijners
greep een van de granaten en gooide
die naar Oost-Berlijn terug. Het aardige
was dat, als gevolg van de westenwind,
de gehele traangaswolk naar Oost-
Berlijn afdreef, zodat de Vopo's zich al
gauw met betraande ogen uit de voeten
moesten maken.
Een Oostberlijnse metselaar, die aan
het werken was aan de muur die door
de Oostduitsers tussen West- en Oost-
Berlijn wordt opgetrokken, koos giste
ren de weg naar de vrijheid. Hij wacht
te totdat een vrachtauto van de „Volks-
polizei" tussen hem en de communis
tische grensbewakers stond en sprong
toen plotseling over de halfvoltooide
t®er?'icheeSfJieA?n verklaarden dat de
muur. Aan de westerse zijde van de
grens werd hjj door een juist passeren
de groep Westberlijners letterlijk met
open armen ontvangen.
Er is gisteren in Washington onthuld
dat vice-president Lyndon Johnson tij
dens zijn gesprek met de Amerikaanse
president over zijn bezoek aan West-
Berlijn o.a. heeft gezegd, dat de Verenig
de Staten meer materieel, waaronder
zware tanks, naar de bedreigde stad
moeten sturen indien dc communisti
sche maatregelen de situatie verder doen
verscherpen.
Als andere mogelijke stappen, tmeinde
verdere communistische agressie het
hoofd te kunnen bieden, heeft Johnson
Kennedy geadviseerd de Engelse rege
ring te verzoeken haar strijdmacht in
West-Duitsland te versterken en Frank
rijk te verzoeken bepaalde eenheden uit
Algerije terug te trekken en in te zetten
in Duitsland.
Het is niet bekend hoe de diverse
regeringen tegenover deze adviezen
staan, maar in het algemeen klasse
ren de diplomatieke waarnemers de
diverse opvattingen als volgt:
WASHINGTON is gereed om op
zeer korte termijn te praten.
LONDEN meent dat men eerst de
Russen moet polsen om niet de kans
te lopen dat Rusland ont'vijt-ende reac
ties geeft.
PARIJS vindt dat men niet met de
Russen moet praten nu men onder
druk staat, temeer omdat die druk
kunstmatig door de Russen is ge
creëerd.
BONN is geneigd het Amerikaan
se standpunt te delen.
De diplomatieke adviseurs menen
echter, dat de verschillen van inzicht
tussen de diverse landen niet onover-
v criivittttruen uai ut
l', v Oost.B a??'n „Het Westen sabo
c°hir2°rbodp 'n het verleden vaak
Un'stUr.v a,s geweest van nieuwe
f„ ,tjil he acties.
Rist
llasir beskou is overhandigd
VefRe
uieuwe Russische nota,
brugbaar zijn. Z' geloven, dat men
Parijs voor het Amerikaanse stand
punt zal kunnen winnen.
De Amerikaanse minister van buiten
landse zaken, Dea.i Rusk, en bonds
kanselier Adenauer hebben zoals ge
meld, voorspeld da.' op korte termijn,
een conferentie tussen Öost ën West
zal worden gehouden. Londen en Parijs
hebben hierover nog niets losgelaten.
Volgens de westelijke diplomatieke
waarnemers zal Rusland op die confe
rentie onder meer eisen:
1. De facto erkenning van de status
quo in Duitsland.
2. Erkenning van de Oder-Neisse grens
tussen Duitsland en Polen.
3. Verbreking van de politieke banden
tussen West-Duitsland en West-Ber
lijn.
t. „Technische" onderhandelingen om
toegang tot West-Berlijn tussen de
westelijke mogendheden en de Oost
duitse regering.
5. Stopzetting van de ontwikkeling van
„het wraakzuchtige en fascistische"
Westduitse leger alsmede opheffing
van Westduitse afdelingen die kern
wapens in de strijd kunnen brengen.
In westlijke diplomatieke kringen is
men van mening, dat deze eisen veel
te hoog gesteld zijn. Men gelooft echter
ook, dat de westelijke mogendheden in
staat zullen blijken de Russen zover te
krijgen, dat zij een aantal van hun eisen
loslaten zodat het westen een eervolle
oplossing kan bereiken.
Met een Atlas-Agena-raket werd het
307 kilo wegende voertuig de ruimte
ingeschoten. Het hele gevaarte moest
in een bepaalde positie komen, waarna
de tweede trap van de raket na ont
branding ver in de ruimte zou moeten
doordringen. Hoewel de tweede trap
wel ontbrandde, bracht hij het ruimte
schip niet veel verder. Rake» en ruimte
schip, die kennelijk nog aan elkaar vast
zitten begonnen rond de aarde te draai
en. Het hele geval beschrijft een baan
rond de wereldbol in 91 minuten. De
kortste afstand tot de aarde is 160 kilo
meter, de grootste 480 kilometer.
Men merkte voor het eerst dat er iets
misgegaan was, toen het radiocontact
na het ontbranden van de tweede raket
motor verbroken werd. Later kreeg een
opsporingsstation in Californië weer
contact met het ruimteschip. Het schip
heeft 19.520 elektronische onderdelen
aan boord en een uitrusting om acht
wetenschappelijke experimenten uit te
voeren, voornamelijk onderzoekingen
op het gebied van de kosmische stra
lingen, magnetische velden en de stof
deeltjes in de ruimte.
Advertentie
ALLE BEKENDE MERKEN WAARVAN VELE BRANDEND TE ZIEN.
GROOTHANDELSGEBOUW, INGANG STATIONSPLEIN 21 T/M 26 AUGUSTUS
GEBOUW SPES DORDTSESTRAATWEG 25-27 TOT OKTOBER, DAG.10-10 UUR
KEUZE UIT 135 TYPEN VAN 27 FABRIKANTEN
WASHINGTON, 24 aug. (Rtr.. AFPJ
Geen enkel land dat vastbesloten is
de vrijheid van zijn volk te beschermen,
kan voor onbepaalde tijd het risico op
zich nemen zich te onthouden van proe
ven met kernwapens, zonder de zeker
heid te hebben dat ook de Sovjet-Unie
haar proeven heeft gestaakt. Dit staat
in een document, dat gisteren door het
Amerikaanse ministerie van buitenland
se zaken is gepubliceerd.
Washington doet in de verklaring
een beroep op de Sovjet-Unie om
„terwille van de mensheid" akkoord
te gaan met een verdrag over het sta
ken van de kernproeven. Zoals bekend
hebben Engeland en Amerika een vol
ledig ontwerpverdrag uitgewerkt en
aan de Russen voorgelegd. Die heb
ben het tot nu toe echter steeds ver
worpen.
„Als de Sovjet-Unie dit verdrag ver
werpt, laadt zij een verschrikkelijke ver
antwoordelijkheid voor de toekomst van
de mensheid op zich", aldus de verkla
ring, die onder de leden van de V.N.
zal circuleren en die in 35.000 exempla
ren door de Amerikaanse diplomatieke
missies over de hele wereld verspreid
zal worden. Arth Dean, de voor
naamste Amerikaanse onderhandelaar
over een kernstopverdrag, is weer naar
Genève vertrokken. Hij zal nogmaals
trachten de Russen te overtuigen van de
noodzaak tot een akkoord te komen.
Joseph Reap, een woordvoerder van
het State Department, zei dal Washing
ton met het document iedereen duidelijk
wil maken hoe de zaken er bij de onder
handelingen in Genève voorstaan, waar
om de conferentie in een impasse is ge
raakt en wiens schuld dit is De Rus
sische „onverzoenlijkheid" is volgens
hem het enige obstakel voor een ak
koord. Het 34 bladzijden tellende docu
ment, getiteld „He' verdrag over het
verbod om kernproeven te doen: de
poort tot de vrede", noemde Reap een
officiële verklaring over de Amerikaan
se politiek.
In het document wordt ook gezegd,
dat de Sovjet-Unie met haar gesloten
gemeenschap en haar door geheimhou
ding omgeven daden, kernproeven kan
doen zonder dat zij veel kans loopt dat
dit ontdekt woidt.
Als de Russen het Amerikaans-
Britse ontwerpverdrag ter beëindi
ging van de kernwapenproeven ver
werpen, zullen ze „de hervatting van
deze proeven" uitlokken. Volgens di
plomatieke waarnemers heeft Was
hington nog nooit zo duidelijk gezegd,
dat het afbreken van de onderhande
lingen in Genève zal kunnen leiden
tot hervatting van de kernproeven in
de V.S.
In de verklaring wordt er ook op ge
wezen, dat hervatting van de kern
proeven in de dampkring de gevaren
van radio-actieve besmetting zal vergro
ten. „Het verdrag over het staken van
de kernproeven is het symbool gewor
den van de hoop op het voortbestaan
van een vreedzame wereld. De V.S. en
Engeland zijn volkomen bereid binnen
hun grenzen alle internationale controle
operaties te laten uitvoeren om de na
leving van het verbod te waarborgen.
Beide landen hebben de Sovjet-Unie
op dit punt niet meer gevraagd dat zij
zelf hebben aanvaard".
MONACO, 24 aug. (UPI) Prins
Rainier en prinses Gracia hebben ano
nieme brieven gekregen, waarin de le
vens van hun kinderen worden bedreigd,
aldus <le politie van Monaco. Het wa
ren geen brieven waarin werd gezegd
dat de kinderen zouden worden ont
voerd. Er werd wel gezegd, dat dc
3-jarige prins Albert en d< 4-.jarige prin
ses Caroline zouden worden gedood.
Vandaag werden prins Rainier en
prinses Gracia onder extra grote poli
tiebewaking naar het jacht var Aristo-
teles Onassis begeleid, waar zij aan
boord gingen voor een tocht. De kinde
ren gingen mee aan boord van de
„Christina", die een tocht gaat maken
naar Beiroet in Libanon. Ook Maria
Callas maakt de tocht mee.
(Advertentie)
PRIVÉ- EN CLUBLESSEN
le MIDDELL.STRAAT 115—117
TEL. 30406, b.g.g. 44904
Verwachting tot vrijdagavond
(opgemaakt te 11.15 uur)
Veranderlijke bewolking en aanvan
kelijk op de meeste plaatsen enige
regen. Vannacht zwakke verander
lijke wind, morgen tot matig of
krachtig toenemende wind tussen
zuid en zuidwest. Iets hogere mid-
dagtemperaturen dan vandaag.
Vrijdag:
Zon; 5.39-19.44. Maan: 19.30-4.28.
Oc't morgen nog weinig opklaringen,
maar overwegend droog en een matige
zuidwesten wind. Temperatuur 17 a 13
gr., zeewater 17 gr.
Vooruitzichten voor het komende
weekeinde zijn nog weinig hoopvol,
daar een nieuwe depressie morgen
Schotland bereikt en later opnieuw wat
regen gaat brengen.
Advertentie)
27, 29 en 30 augustus
Wereldkampioenschappen wielrennen te Zurich
fis
:ut«
m»
gj
