ieuwe Schiedamsche Couran
MOSKOU OPNIEUW
r. Stikker verwacht geen
Wereldoorlog om Berlijn
NAVO bereid
M
No
Khroesjtsjev nog steeds
bereid tot topgesprek
k
BIJ STEEKPARTIJ
AMSTERDAM GEDOOD
Oldenzaal: alle Italianen
en Span jaarden vertrekken
m
Afsluiting van de sectorengrens snijdt
menselijke contacten
Handen af van de luchtcorridors
tot vechten
g zevenduizend
opstandelingen
SEX?" 9 sept. (ATP) Een
jje°e,,der van het Indonesische le-
gisteren verklaard, dat er
iN jaar ongeveer zevenduizend
en 'n Indonesië zijn. Drie
etUn waren er nog 200.000 op-
Russische premier verdedigt
hervatting van kernproeven
üzie kwam tot uitbarsting
Verenigde Staten
MEER TROEPEN
NAAR EUROPA?
Projectiel tegen
raketten
Paniek in kleine
stad in de Y.S.
Vragen aan
minister
STAD MET EEN BREEKBAAR MOREEL
„High noon
Wilhelmstrasse
Eervol ontslag
voor bisschop
van Breda
Twee Italianen
bij botsing gedood
INDONESIË
NEHROE IN HET KREMLIN
Holbewoners in dienst
van de wetenschap
In Sovjet-Unie
Gezondhei dsredenen
Belangrijke verbetering
tj^ASHlNGTON, 9 sept. (Rtr.,
b0 't-) -De drie luchtcorridors
Gn Oost-Duitsland, die het
fep n vrije toegang verschaf
te tot West-Berlijn, waren gis-
Vaen opnieuw het onderwerp
tk een nota, die door de rege-
ïjae£ van da» Verenigde Staten,
SOh^rijk en Engeland is toege-
hot n a&n de Sovjet-Unie. In de
ijjh s> die alle drie gelijkluidend
elke Vvor^t duidelijk gesteld dat
wijziging in het
6edza
vrije en
vol zijn van vergrote
gen en gevaren voor de
ejj "M'ame verkeer van personen
Wrr°ederen van en naar West-
t)otl IJn door het Westen zal wor-
°Pgevat als „agressief op-
ÏWeri" van Rusland en Oost-
ai|e Wnd. „Het is de plicht van
staten, vooral in tijden als
van ticmale vrede, af te zien
Onzijdige acties, die tot doel
sw °n bestaande overeenkom-
eh gebruiken te wijzigen".
K
WASHINGTON 9 sept. (Rtr.)
Volgens ingelichte kringen in
de Amerikaanse hoofdstad heeft
de Amerikaanse regering beslo
ten in de herfst nog ongeveer
35.000 militairen naar West-
Duitsland te zenden wegens de
spanning rondom West-Berlijn.
Een officiële mededeling hier
over zou op handen zijn.
Ml
111
BERLIJN, 8 september
West-Berlijn is een wonder
lijke mélange van minstens
vijf tijdperken: de vers
vergulde Siegessaule van 1870
71; de droefgeestige betonfaqades
uit het begin van deze eeuw,
waarachter men nog steeds de
aspidistra's vermoedt, de pluchen
sofa's en de Gartenlaube; het
Olympiastadion, waar Leni Rie-
fenstahi ooit filmde, en het Mai-
feld, waar Hitier de geestdrift
van zijn partijgenoten monsterde;
de overwoekerde puinvelden en de
door kogels aangevreten gevels,
die herinneren aan de laatste
oorlog; en dan natuurlijk de met
neon gesierde chroompaleizen, die
in steeds sneller tempo de gesla
gen bressen opvullen. Is dat de
stad, die een kernoorlog waard is?
Moeten wij bereid zijn voor dat
vreemde mengelmoes te sterven?
Westen waarschuwt
Vt,
-die
ititening£
;,s'ag om de luchtcorridors", die
(I-heelt °P heden alleen nog maar
.Je J op diplomatiek niveau maar
ih Rh" zecr gevaarlijk zal worden
JJJyt fijR?esjtsjev zijn vredesverdrag
bi e.?, 'D.K. tekent, leverde gisteren
Me, 11 sabelhouw op van Oostduitse
t -O.jj "et communistische persbureau
Publiceerde een uitvoerig be-
ristdnu11, dr. Harry Wünsche, een
de rechtsgeleerde, waarin deze
k''fPpn,c°nclusic komt dat er geen
VjP )w "bisten bestaan, die het Wes-
recht geven militaire of civiele
cn naar Berlijn te maken,
tir'tslal'Zo zegt Wünsche, heeft Oost-
Atj het recht te eisen dat vlieg-
V* op ,n de Westelijke bondgenoten,
ei)Ve® zijn naar West-Berlijn, ge-
s S® aan een eventueel Oost-
qv Pdingsbevel.
zo voegt de Oostduitse
^Jtsifjrjserde hieraan toe, heeft Oost
en er helemaal geen behoefte
i.-en 0lnd te maken aan de vluchten
tJJJJI n-ia D.D.R. „Wij verlangen al-
bruikoljjke luchtvaartovereenkomsten
sluiten met Oost-Duitsland." Ook hier
uit blijkt dus weer, dat de erkenning
van de D.D.R. door het Westen één
van de doeleinden is van de huidige
communistische politiek.
De secretaris-generaal van de
N.A.V.O., de Nederlander mr. D. U.
Stikker, zei gisteren in Washington,
nadat hij besprekingen had gevoerd
met minister Dean Rusk, dat een
oorlog om Berljjn „absoluut dwaas"
zou zijn. „Haar als de communisten
vijandelijkheden zouden beginnen, zal
de N.A.V.O. vechten." Mr. Stikker
zei dat de N.A.V.O. de middelen
heeft om een communistische aanval
te weerstaan en ook vastbesloten is
dat te doen. „Ik geloof niet," aldus
de secretaris-generaal, „dat de com
munistische strijdkrachten van het
Pact van Warschau even verenigd
of betrouwbaar zijn."
„Ik meen overigens, dat er geen
oorlog komt om Berlijn," aldus mr.
Stikker, „dat zou werkelijk té dwaas
zijn. Maar er kunnen misrekeningen
worden gemaakt en daarom moet het
Westen paraat zijn." Hij verwierp de
kritiek dat enkele N.A.V.O.-landen in
Europa, ondanks de Berlijnse crisis, te
traag zijn met de opbouw van hun con
ventionele strijdkrachten. „Alle bond
genoten nemen een duidelijk standpunt
in. Zij doen allemaal wat zij kunnen."
BONN Het Westduitse „Bundes-
ministerium für Gesamtdeutsche Fra-
gen", waarvan Ernst Lemmer minister
is, heeft gisteren een witboek gepubli
ceerd over de vluchtelingenstroom van
Oost- naar West-Duitsland in de afge
lopen jaren. Uit dit witboek blijkt, dat
sinds 1945 tussen de 3,6 en 3,7 miljoen
mensen Oost-Duitsland en Oost-Berlijn
de rug toekeerden en naar het westen
gingen, dat is gemiddeld vijfhonderd
per dag. In het boek wordt ook be
weerd, dat sinds de sluiting van de
sectorgrens op 13 augustus „talloze"
Oostberlijners zelfmoord hebben ge
pleegd, maar „hun aantal kan niet wor
den geschat".
J,ar>
ej5ajj dtit he belanghebbende sta-
"liik behoeven niet alleen de
e mogendheden te zijn, de ge-
nSCn'
iih de laatste maanden heb-
W tr0e°Pstandelingenleiders zich met
^owSSstiHv? overgegeven aan de re-
d v-""krachten na een amnestie-
an president Soekarno.
MOSKOU,, 9 sept. (UPI) Premier
Nikita Khroesjtsjev heeft gisteren ver
klaard, dat de Westerse mogendheden
door hun houding inzake Duitsland en
Berlijn de wereld tot aan de „rand van
een oorlog" hebben gevoerd. Maar als
president Kennedy bereid is ..zakelijke
onderhandelingen" te voeren, is ook de
Sovjet-Unie hoertoe genegen, zo zei
de Russische leider. Hij legde deze ver
klaring at op een massale „vriend-
schapsbijeenkcmst" in de grote zaal van
het Kremlin. Premier Jawaharlal Neh-
roe van Indië was op deze bijeen
komst aanwezig.
Khroesjtsjev verdedigde de her
vatting van de Russische kernproe
ven door te zeggen, dat de Sovjet-
Unie zich hiertoe genoodzaakt zag als
fevolg van de „Westerse oorlogsvoor-
ereidiingen". Volgens de russische
premier komt het Brits-Amerikaanse
verzoek om een driemogendhedenver-
bod op kernproeven in de dampkring
uit te vaardigen neer op „een propa-
gandatruc om de publieke opinie bij
de neus te nemen.
„Als het westen bereid is zakelijke
onderhandelingen te voeren, zal de re
gering van de Sovjet-Unie dit toejui
chen. Wij beogen serieuze, zakelijke on
derhandelingen, die kunnen leiden tot
het sluiten van een Duits vredesver
drag, met deelname van alle staten van
de anti-Hitler-coalitie. Maar het is on
mogelijk een vreedzame regeling on
eindig uit te stellen. Indien iemand ver
wacht van onderhandelingen gebruik te
kunnen maken om de publieke opinie
te misleiden, zal hij, ik wil het nog
maals zeer positief herhalen, daarbij
geen succes behalen", aldus Khroesj
tsjev.
Nehroe deed een beroep op de „gro
te mogendheden, die de sleutel tot de
vrede in hun bezit hebben, om alles
te doen wat in hun macht ligt om het
gevaar van een oorlog af te wenden."
Hij voegde hieraan toe: „In de Sov
jet-Unie is misschien meer nadruk
op de vrede gelegd dan in welk land
ook."
WASHINGTON. Amerikaanse func
tionarissen noemden Khroesjtsjevs
Sm
"ïie j HAM, 9 sept. In een huis
•Vhri de -ri gisteravond om kwart over
U'In b<>VetiariSe Alberta de Waal door
iJS 9cieiJ nbuurman, een dertigjarige
6 $t» h«., la,r'jke malen met een
kA. \,v«iuh5 en borst gestoken. Zij
k hinJJ, door dc G.G.D. naar het
a HanLB'as"l"'s gebracht, waar zij
v ,?nist is overleden. Pc man
°"cdige bekentenis afgelegd.
'h boiiti.
S «en
t ,10orde van het gebeuren
^ori-k efonische waarschuwing
sWeillan„Uur. Onmiddellijk reed een
hifjjd w^wagen. die in de Celebes-
J-'ttf' naar de nabijgelegen wo-
on rfmen de stervende vrouw
haa{. j bovenste tree van de
hier, ae eerste verdieping vond.
festw ope„0p de deur klopte deed de
hrihW Op de vraag of hij liad
W6cbes' „aebende hij onmiddellijk.
,,n uitklapbaar en vrfj groot
^itw^den' %rd bjj fouillering op hem
r[pi1* "n pituunict wp
u1^ Qke 'ta^iSteravon^ ston^
het 5ac.^ van wat Z1CP.re"
atgesn P°rtaal voor de woning
POe)d, nog niet geheel vast.
llStaJ Yerhiaring van de elec-
ilh h ,1 *het dikwijls ruzie op de trap,
bibet slachtoffer, dat met
en de benedenverdie-
Vl hc °ben hu' .Vrijdagavond had zij
VJhüri verrti„ de bewoonster van de
echtl?lng °P bezoek te gaan.
elijlt ,P de eerste verdieping,
hIlH„ Sens de dader, omdat
°P de ,,1 onderhouden over ge-
vtoer. Voor de deur van
diens woning ontspon zich toen een
twistgesprek dat eindigde met de in het
wilde weg toegebrachte messteken. De
dader, die later zeer rustig scheen, ver
telde dat het slachtoffer met „opgesto
ken zeilen" naar boven was gekomen
en dat hij toen „zijn Kop was kwijtge
raakt". Hij was nog nooit met de poli
tie in aanraking geweest.
De officieren van justitie, mr. Hart
suiker en mr. Bouma hebben de wo
ning bezocht. De pathaloog-anatoom der
justitie, dr. Zeldenrust, zou vandaag sec
tie verrichten.
TURIJN, 0 sept. (Reuter) Negen
Italiaanse geleerden hebben met vier
schapen, twee kalveren en enige kippen
een maand geïsoleerd geleefd in de
westelijke Alpen. Hun verblijf had ten
doel, de psychologische en fysiologische
reacties van mens en dier op abnorma
le levensomstandigheden na te gaan.
De „holenmensen", wier toestand na
afloop van de proef uitstekend was, zijn
van oordeel dat het experiment schijnt
aan te tonen, dat een gemeenschap, die
zich met nuttig werk bezig houdt, ge
durende enige tijd abnormale omstan
digheden kan doorstaan.
aanbod om president Kennedy aan de
conferentietafel te ontmoeten gister
avond een „cynische poging" de Rus-
siche propaganda-positie te verbeteren
en tegelijkertijd het Westen onaanvaard
bare eisen te stellen."
Washington veronderstelt dat de Rus
sische premier in zijn taktiek van hard
heid, afgewisseld met een schijn van
redelijkheid, thans de nadruk wil leggen
op zijn bereidheid tot onderhandelen.
Maar tegelijkertijd hernieuwt hij zijn
eis dat het Westen akkoord moet gaan
met een Duitse oplossing op de Russi
sche voorwaarden.
De 35.000 man zouden een aanvulling
zijn op de 3.000 man die, naar reeds
bekend is gemaakt, later in het jaar
naar Duitsland zullen worden gezon
den.
Het aantal Amerikaanse militairen in
West-Europa bedraagt thans in totaal
ongeveer 2o0.0O0 man, met inbegrip van
vijf parate infanterie- en pantserdivi
sies in West-Duitsland.
WASHINGTON, 9 sept. (Reuter)
Amerikaanse militaire plannenmakers,
aldus meldt de „Baltimore sun",
vrezen «lat de Sovjet-Unie door de hui
dige reeks kernproeven een voorsprong
op «ie Amerikanen zal krijgen bij «Ie
ontwikkeling van een projectiel voor de
bestrijding van raketten.
De militaire correspondent van het
blad meldde dat volgens Amerikaanse
deskundigen één van de vier proeven
van de huidige serie op bijr.a zeventig
duizend meter boven de aarde is ge
nomen. Dit doet vermoeden, dat de Rus.
sen een projectiel ontwerpen dat op die
hoogte kan worden gebruikt voor het
onderscheppen van een binnenkomende
intercontinentale raket. Het land, dat
het eerst over een dergelijk projectiel
tegen raketten beschikt heeft een enorm
voordeel, aldus de „Baltimore Sun".
GENèVE (UPI) De Wereldraad
van Kerken heeft gisteren een verkla
ring uitgegeven, waarin uitdrukking
wordt gegeven aan „grote bezorgdheid
en verdriet" over het besluit van de
Sovjet-Unie de proeven met kernwa
pens te hervatten. De verklaring was
o.a. ondertekend door de Nederlander
dr. W. A. Visser 't Hooft, die secreta
ris-generaal is van de Eaad.
Gistermorgen om kwart over acht stap
ten zij in Almelo in de trein, vanmid
dag om twee uur zouden zij, naar zij
hoopten in Barcelona aankomen: vier
entwintig Spaanse arbeiders, die niet
langer in Twente wilden werken.
Verenigde Staten Twaalf neger
kinderen hebben gisteren in New Or
leans de lessen in de „geïntegreerde"
scholen gevolgd, zonder dat er inciden
ten- voorkwamen. Vorig jaar ontstonden
in New Orleans ernstige onlusten toen
de rassenscheiding op twee scholen op
geheven werd. (AFP).
BURLINGTON, 9 sept. (Reuter) De
bevolking -an «Ie 32.000 inwoners tel
lende stad Burlington in de Amerikaan
se staat Iowa heeft gisteren angstige
ogenblikken doorgemaakt, omdat een
vliegtuig op hol was geslagen en rond
jes boven «ie stad draaide.
Het toestel stond met volle tanks op
het vliegveld van Burlington, terwijl de
piloot buiten het vliegtuig voorbereidin
gen trof voor de start. Plotseling sloeg
de motor aan en het toestel gaf de pi
loot het nakijken. Het taxiede steeds
sneller over het vliegveld en verhief
zich van de grond. Nadat het op een
hoogte van ongeveer 350 meter was ge
komen, draaide het rondjes met een
diameter van ongeveer dertien kilome
ter boven de stad.
Politie en brandweer waarschuwden
de bevolking dat het toestel in de stad
zou kunnen neerstorten. Een school zond
haar 450 leerlingen naar huis. Na ver
loop van enige tijd slaakte men een
zucht van verlichting. De wind dreef
het toestel weg zodat het niet meer bo
ven de stad kwam. Later stortte het
neer zonder schade aan te richten.
(Van onze correspondent)
ENSCHEDE, 9 sept. Alle 53 Italianen
en 33 Spanjaarden werkzaam in Olden-
zaalse bedrijven hebben gistermiddag
definitief besloten uit Twente te vertrek
ken. De Spanjaarden gaan allen naar
huis, maar van de Italianen willen er
tien trachten werk te krijgen in Amster
dam of Rotterdam. Gistermorgen zijn
zoals wij in een deel van onze oplage
van gisteren reeds berichtten uit Al
melo reeds 24 Spaanse werknemers van
de koninklijke textielfabrieken Nijver-
dal-Ten Cate per trein naar hun va
derland vertrokken; de overige 61 Span
jaarden werkzaam bij deze firma heb
ben het werk hervat.
In Enschede en Almelo zijn gisteren
vrijwel alle Italianen weer aan het werk
gegaan. De Spanjaarden staakten ech
ter door. Bij de koninklijke textielfabrie
ken Van Heek en Co N.V., waar tach
tig Spanjaarden werkten, stonden er elf
klaar om te vertrekken. Zij wilden ech
ter geen genoegen nemen met het feit
dat zij geen iooncompensatie krijgen
voor de periode, die z(j volgens het con
tract nog bij het bedrjjf zouden moeten
werken. En zo was het ook bij de an
dere bedrijven, waar Spanjaarden in
dienst zijn. Het schfjnt dat een aantal
Spanjaarde.- nog aarzelend staat te
genover e consequenties van het ver
trek. Er hadden zich gistermiddag onge
veer vijftig van de tweehonderd in En
schede werkende Spanjaarden voor
vertrek aangemeld.
Het Tweede Kamerlid mej. J. M.
Th. Knol (KVP) heeft aan de minis
ter van Sociale Zaken en Volksgezond
heid schriftelijke vragen gesteld over
de gebeurtenissen rond de Spaanse en
Italiaanse arbeiders. Zij vraagt onder
meer of de minister overweegt een on
derzoek in te stellen naar oorzaak en
aanleiding van deze gebeurtenissen en
of er van de zijde van het ministerie
stappen worden overwogen om onver
wijld een meer bevredigende coör
dinatie van werkzaamheden te bevor
deren bij de instanties, die direct of
indirect bij de immigratie van arbeids
krachten in Twente zijn betrokken, dan
wel om tot voorlopige stopzetting van
bedoelde immigratie te geraken.
Het vrije Berlijn klampt
zich vast aan het Westen
(Van onze speciale verslaggever
H. J. Neuman)
„Neen," zegt Ernst Lemmer, die
hoog boven de Kurfürstendamm zijn
„Ministcrium für gesamtdeutsche s>a-
gen" bestiert. Hij kiest bedachtzaam
een Braziliaanse sigaar en maakt dan
zijn antwoord af. „U hoeft dat niet
over te hebben voor Berlijn. U moet
het uitsluitend over hebben voor u
zelf."
De inwoners van West-Berlijn pren
ten het zich voortdurend in, dat de At
lantische gemeenschap zich niet meer
kan onttrekken aan haar solidariteit
met hen. Na «1e dertiende augustus,
-de «lag, waarop het Oostduitse regiem
de sectorgrens in de stad afsloot, is
dat hun enige zekerheid. Voor de rest
parafraseren zij Emil Coué: „Iedere
dag en in ieder opzicht wordt onze posi
tie veiliger en veiliger."
West-Beriijn beslaat een oppen-lakte
Vein meer dan 800 km2. Het omvat uit
gestrekte bossen, parken, akkers, ri-
De eerste dagen na de afsluiting van
de sectorgrens in Berlijn, deden de
Oostduitse communisten veel aan
machtsvertoon. Bij de Brandenburger
Tor zag het er toen zo uit. Inmiddels
zijn de tanks, de waterkanonnen en de
grote militaire formaties uit het gezicht
verdwenen. Maar de toestand van ge
ladenheid duurt onverminderd voort.
iiiiHiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
vieren en zelfs meren, waar de mensen
op zon- en feestdagen tot dusver kon
den proberen de angst van het aan alle
kanten omsingeld zijn te vergeten. Wie
zo verstandig was de laatste bomenrij
en de verste oever niet op te zoeken,
die kon zich de aanblik besparen van
dubbele prikkeldraadversperringen en
van immer turende Volkspolizisten.
Maar sedert vier weken is de wer
kelijkheid van de koude oorlog openlijk
doorgedrongen tot in het midden van
de stad. Er wordt nu ook in de Fried-
richstrasse en in de Swinemündestras-
se zonder ophouden door veldkijkers
geloerd. Prikkeldraad en glasscherven
zijn niet langer verborgen achter het
groene lover. En bovenal is er natuur-
lijk de Muur.
(Vervolg op pagina VandskroairSc}
MGR. DR. JOS. BAETEN
VATIKAANSTAD, 8 sept. (KNP)
De paus heeft mgr. Jos. VV. M. Bae-
ten, bisschop van Breda, op diens
verzoek om gezondheidsredenen ont
heven van zijn bisschoppelijk ambt
en hem benoemd tot titulair aarts
bisschop van Stauropolis. De bis
schop is voorlopig benoemd tot apos
tolisch administrator van Breda.
HEERLEN, 9 sept. Twee onge
huwde Italiaanse mijnwerkers van «le
Oranje-Nassaumijn II, A. Lai en V.
Mara, beiden 25 jaar oud en woonach
tig in het gezellenhuis „De Dem" te
Hoenshroek, zijn gisteren op «1e „Gan-
zeweide" bij de Bonifatiusstraat hier
bij een verkeersongeluk om het leien
gekomen.
De beide Italianen, die deel uitmaak
ten van de eerste groep van zeven Ita
liaanse mijnwerkers, aan wie even te
voren het houwersdiploma was uitge
reikt. begaven zich per motor naar het
gezellenhuis. Tengevolge van gladheid
van de weg. alsmede een hoge snel
heid, slipte de motor in eer bocht van
de weg en raakte op het iinkerivegge-
deelte, waar juist een vrachtwagen, be
laden met vier ton groenten naderde.
De bestuurder trachtte tevergeefs een
botsing te voorkomen.
(Van onze weerkundige medewerker)
DE BILT, 9 sept. Boven West-
Europa is een hogedrukgebied aange
komen waarin de bewolking verder op
lost en de koele noordwestelijke wind
plaats maakt voor een warmere zui
delijke luchtstroom. De temperatuur
stijgt vandaag al tot ongeveer 20 gr.
en zal morgen in het grootste deel van
ons land tot boven 20 gr. stijgen. Dit is
een aangename verrassing waar het
twee dagen geleden, toen wij midden
in een klein koudegolfje zaten, nog
niet naar uitzag.
Zondag, zon: 6.05-19.08, maan: 6.13-19.29.
Maandag, zon: 6 n-?-117 17-
VV0.5O.