Industrie meer
nucleaire
betrekken
bij nucleaire projecten
Mogelijkheden intellectueel
en industrieel - aanwezig
C.H.U. stelt sociaal-
economisch program op
Ver gaande eisen op het gebied
van de belastingen
Vier doen méér dan één
Wij noemen de
Judas"
M. Kaisiepo:
groep-Rijkens
Graag een missie van de V.N.
;roep
OP SARDIENENJACHT IN MEXICO
STUDIEDAGEN IN ETTEN
EN BREDA BEGONNEN
Minister Luns adviseren
over politieke
CETALAC
Senaatsvoorzitter 70 jaar
T
bij
Chcfarine 4
RAPPORT NAAR STATEN-GENERAAL
ij buitenland
voorkomen
Ten achter raken
SCCO en Kaski
hijeen
4.
Landbouwer
Echt opgelicht
Nieuw Guinea Raad „op hoop; niveau
m
Onder vallen^
muur bedolve#
Inbrekerstrio uit
Den Bosch gepakt
Motief voor opneming van Papoea's
in Nederlandse delegatie
Mr. J. A. Jonkrïi#*1
ytt
Bureau in Zwolle
1000 gld. waarborg
voorglaskralen
Kath. Verbond voor Kinderbescherming
Ir. M. Raptis beeft nu
andere nationaliteit
wM
ïmm
DRIE man ernst%
gewond bij explos*e
N. JOUWE, LID NIEUW-GUINE A-RA AD
van Ceta Bever
Gommissarisbenoen1111"
bij Van Nelle
V B
DINSDAG 12 SEPTEMBER 1961
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG, 12 september
De commissie voor nucleaire in
dustriële ontwikkeling is van
mening, dat de Nederlandse indus
trie in de komende jaren in de
gelegenheid moet worden gesteld
intensief mee te werken aan de
uitvoering van grote projecten op
het gebied van kernreactoren
welke op het moment in ons land
aan de gang is.
In leemten voorzien
25 miljoen
DELFTSE POLITIE-
ADJUDANT VRIJ UIT
Dossier naar de Kamer
elke woensdag
Woningbezit
Vt
Verf met gemak en...
HÉ
K
De commissie onder voorzittter-
schap van ir. Th. P. Tromp heeft
dit in een uitvoerig rapport aan de mi
nister van Economische Zaken mede
gedeeld. De minister heeft het rapport
aan de Staten Generaal toegezonden.
De produktietechnieken die nodig zijn
om nucleaire installaties te vervaardi-
fen zullen op belangrijke sectoren van
e industrie hun stempel gaan drukken.
De nationale industrie moet op dat ge
bied geljjk kunnen opgaan met het bui
tenland. De mogelijkheden daartoe acht
de commissie wel aanwezig, gezien het
intellectuele peil van ons land en het
technisch peil van onze industrie. Zowel
in de universitaire sfeer als in de in
dustriële sfeer is een goed begin ge
maakt met de opbouw van een stevige
basis van fundamentele kennis en tech
nische ervaring. De bestellingen bij Ne
derlandse bedrijven ten behoeve van
internationale reactorpro.jecten en bui
tenlandse research-instituten getuigen
van de goede prestaties van de natio
nale industrie op nucleair gebied.
Wel constateert de commissie, dat er
onmiskenbaar een achterstand bestaat
ten opzichte van de industrie in de gro
te landen, die mede op grond van mili
taire inspanning ervaringen hebben op
gedaan, die ook in de civiele sector toe
pasbaar zijn. Bovendien heeft de Ne
derlandse produktie nog slechts betrek
king op een aantal delen en onderdelen
van nucleaire installaties. Op de duur
kan dit niet tot een bevredigende situa
tie leiden.
De commissie vindt, dat de Neder
landse industrie in staat moet zijn om
complete nucleaire installaties te ontwar -
pen en te bouwen. Eerst dan kunnen wij
op voet van gelijkheid met de buiten
landse industrieën tot samenwerking ko
men.
Volgens de commissie hoeft de Ne-
Advertentie)
derlandse industrie zich niet met de
produktie van alle soorten van kern
reactoren bezig te houden. Wel moet in
een aantal ernstige leemten worden
voorzien, zoals de produktie-ervaring
met splijtstofelementen en het verkrij
gen van inzicht in het vinden van econo
misch verantwoorde compromissen tus
sen de eisen die het procédé van een in
stallatie stelt en de produktiemogelijk-
heden van de apparatenbouwende in
dustrie. Om die redenen zou de Neder
landse industrie dus betrokken moeten
worden bij de projecten welke momen
teel in ons land aan de gang zijn. Vol
gens de commissie zou de industrie door
de overheid gesteund moeten worden als
zjj haar medewerking aan deze projec
ten geeft. De industrie heeft reeds bij
gedragen in de nucleaire research
bijvoorbeeld aan het RCN terwijl an
derzijds ook in het buitenland grote pro
jecten eveneens door de overheid gefi
nancierd worden. De commissie pleit
er daarom voor, dat de overheid ook
voor de ontwikkelingsfase, die op de
research aansluit overeenkomstige steun
verleent bij de financiering van grote
projecten als in de researchsfeer.
Met de voorbereidende ontwikkelings
werkzaamheden die betrekking hebben
op de kemreactorprojecten die momen
teel in ons land aan de gang zijn zou
in de komende jaren naar de schatting
van de commissie een bedrag van 25
miljoen gulden gemoeid zijn. De over
heid zou hiervan een even groot gedeel
te voor haar rekening moeten nemen
als zjj doet bjj de research-werkzaam-
heden. Hieraan zou de overheid ech
ter de voorwaarde kunnen verbinden
dat dit bedrag wordt terugbetaald door
de industrie wanneer e marktsituatie
dit bjj een latere industriële realisatie
van de projecten mogelijk zou maken.
De commissie is voorts van mening
dat er een kleine commissie van voor
aanstaande figuren uit het bedrijfsleven
gevormd moet worden teneinde de over
heid van advies te kunnen dienen over
de commerciële aspecten van de ont
wikkeling op het gebied van kernreac
toren. Deze ontwikkeling ziet de com
missie primair als een industrialisatie
probleem. Voorkomen moet worden dat
onze industrie bjj het buitenland ten
achter raakt en in een toeleverende po
sitie gedrongen wordt.
4 middelen tezamen werken sneller,
krachtiger en langduriger.
In de Hele wereld wordt tegen pijn en
griep meer en meer een combinatie van
middelen gebruikt. De 4 middelen van
Chelarine „4" elk op zichzelf al beroemd
helpen elkaar en werken daardoor bij
zonder weldadig.
Tegan pijnen in griep- Geschikt voor da gevoeligste maag,
*ant die wordt beschermd door hel bestanddeel Chelarox.
20tabl. 0.80.Voordelige gezinsverpakking 100 tabl. 3.50
(Van onze parlementaire redacteur)
DEN HAAG, 11 sept. In een soci
aal-economisch program dat de C.H.U.
heeft ontworpen en vastgesteld hoe
wel de afdelingen zich er nog over moe
ten uitspreken wordt als algemeen
beginsel voor het beleid op dit terrein
het samenspel van overheid en onder
daan vooropgesteld.
Daaruit ziet de C.H. spanningen ont
staan als het gaat over de vraag wat
in allerlei omstandigheden de taak is
van de overheid en wat de taak van
de onderdaan. Het individu, aldus het
program, moet ruimte hebben om zich
te ontwikkelen. Dus moet de persoon
lijke eigendom worden gerespecteerd,
bezitsvorming en spaarzin worden be
vorderd en zodoende het verantwoorde
lijkheidsbesef worden gestimuleerd.
Overheidsbemoeiing moet verder alleen
worden toegelaten wanneer de overheid
in staat is betere toestanden in het
leven te roepen.
In het program worden nogal ver
gaande eisen gesteld op het gebied van
de belastingen. Men wil herziening van
de progressie in de inkomstenbelasting,
van het successierecht, afschaffing
zelfs van de personele en grondbelas
ting, ruime vrijstelling van winst bij
overdracht van ondernemingen, een bij
zondere regeling voor belastingheffing
bjj wisselende inkomsten, een lagere
heffing op beloning voor overwerk en
matiger tarieven voor inkomsten van
de werkende gehuwde vrouw.
Een vooruitstrevend karakter
draagt ook de passage over de hulp
aan onderontwikkelde gebieden. Men
moet die landen niet alleen met le
ningen of met steun a fonds perdu
bijstaan, men moet ag. ook tegemoet
komen door de produkten die zjj aan
bieden, op de eigen markt toe te la
ten. Immers eerst dan alleen zullen
de inspanningen van die landen duur
zaam nut kunnen afwerpen.
een redelijk rendement te garanderen.
Nader wordt verklaard, dat men onder
normale omstandigheden geen voor
stander is van het bouwen van voor-
nameljjk woningwetwoningen. Onder de
huidige omstandigheden ziet men daar
toe echter nog wel reden aanwezig. In
ieder geval moet in alle lagen van de
bevolking het eigen woningbezit wor
den bevorderd.
Een uitvoerige paragraaf is aan loon-
en prijsbeleid gewjjd. Aan de vrijere
loonvorming wordt in het algemeen de
voorkeur gegeven, omdat de overheid
dan slechts een indirecte taak heeft ter
bescherming van het sociaal-econo
misch evenwicht. De loonontwikkeling
moet zo zijn, dat eventuele prijsstijgin
gen die daaruit voortvloeien, tot een
minimum beperkt worden. Ingrijpen bjj
de prijsvorming kan gewenst zijn, maar
moet dan met de nodige rechtswaar
borgen omgeven zijn.
(Van onze correspondent)
ZWOLLE, 12 sept. De hulpbis
schop van de kardinaal, mgr. Th. G.
A. Hendriksen heeft gisteren in Zwolle
het nieuwe gebouw voor het Sociaal
Charitatief Centrum Overjjssel en het
regionaal bureau van het Kath. Sociaal
Kerkelijk Instituut (Kaskij ingezegend.
Deze plechtigheid, die geschiedde
met assistentie van mgr. A. F. J. M.
de Wit, deken van Zwolle, en pastoor H.
F. Wanders van de O. L. Vrouwe-pa-
roehie, is door velen aangegrepen om
nog eens duidelijk te doen uitkomen van
hoeveel belang beide instituten voor de
gemeenschap zijn.
De voorzitter van het S.S.C.O., drs.
J. van Beekum, wees er op, dat het
samenwonen van beide instellingen
geen toevalligheid is, maar een be
wust tot stand gebrachte coalitie. Drs.
J. A. M. H. Damoiseaux, directeur van
het Kaski zette uitvoerig de beweegrede
nen uiteen van de verplaatsing van het
bureau van Leeuwarden naar Zwolle.
De leiding van het regionaal Kaski-
bureau Zwolle is in handén van drs.
Th. Schouten.
Mgr. Hendriksen constateerde, dat
de waardering voor het maatschappe
lijk en sociaal werk groeiende is.
Gedeputeerde H. A. te Riet sprak na
mens het provinciaal bestuur.
De vertegenwoordiger van het minis
terie van Maatschappelijk Werk de
heer G. Dijkstra is de laatste jaren on
der de indruk gekomen van de vaart en
allure, waarmee het S.S.C.O. zich in
Overijssel beweegt. Hij acht de sym
biose met het Kaski een gelukkige. Tal
rijk waren de gelukwensen, die beide
instellingen met de ingebruikneming
van het nieuwe gebouw in ontvangst
mochten nemen.
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG, 12 september Minis
ter Toxopeus heeft het dossier over de
houding van de Delftse politieadjudant
B. tijdens de bezetting ter vertrouwe
lijke kennisneming aan de Tweede Ka
mer gezonden. Zoals bekend is enige
tijd geleden van verschillende zijden be
zwaar gemaakt tegen het toekennen
van een koninklijke onderscheiding aan
de Delftse adjudant. Zijn gedrag tijdens
de oorlog en met name bij een overval
op het Delftse politiebureau zou te wen
sen hebben overgelaten.
Minister Toxopeus heeft echter nu be
vestigend geantwoord op een vraag van
Tweede-Kamerlid Scheps (PvdA) of
het juist is, dat tegen de adjudant na de
oorlog „generlei klacht werd ingediend
bjj een tribunaal of enige instantie van
zuivering van de politie".
(Advertentie)
Vlotte shirts in een
stërke kwaliteit flan
nel.Leuke,sportieve
dessinsindenieuwe
kleuren. De pas
vorm Perfect!
Shirts waar Uw jon
genpleziervan heeft.
Speciaal verlaagde
J. M. prijs
leeftijd 5 jaar
met kleine stijging per maat
b.v. 10 jaar 5»9S
r ze®
ECHT, 12 sept. Een ongeve^^p
jaar onde landbouwer uit de '>u
Koningsbosch alhier is de <tuPe jetf
den van zijn lichtgelovigheid,
duizend gulden heeft gekost. nen L,
Er vervoegden zich twee PeL^e ^.n-
de landbouwer, die hem eeni rU „a
ning in het vooruitzicht stel" diatti3
neer hij een verzegeld P^LlderÜ/„ti
ten" over de vlak bij zijn boer* tc
legen Nederlands-Duitse 8, de
smokkelen. De man, zo luld0dr,tie" fL
spraak, zou, wanneer „de opei ts 9
lukt was, op een bepaalde P
gene zijde van de grens moe sfll0icK
ten. Daar zou de .kostbare Uitt>
waar" worden afgehaald en bent9'
taling van ..de beloning" voor
diensten volgen. i„idb0%iti
Om te voorkomen, dat de la» t t
er met „de diamanten" van ^9,
gaan, moest hij het tweetal e f h'1
borgsom van duizend gulden
stellen. ffini
De lichtgelovige landbouwer ^ujz®Re
dit voorstel in. Hij betaalde de r
gulden en bracht het pakje
grens. rmits'mi
Op de afgesproken plek m v ,at h
kwam hij tot de ontdekking. 0. ft.
door het tweetal was beetgenom a
wachtte tevergeefs op de man.
diamanten" zou komen afhalen-.c tefi
richterzake keerde hij naar
huis
Reumatiek
Griep
Migraine
Menstruatiepijn
Verkouden
Hoofdpijn
Spit
Advertentie
T O G A L
T O G A L
T O G A L
T O G A L
T O G A L
T O G A L
T O G A L
HELPT
HELPT
HELPT
HELPT
HELPT
HELPT
HELPT
(Van een verslaggever)
ROTTERDAM, 11 sept. Wanneer
wjj zeggen, dat wjj vanmiddag een be
spreking hadden met leden van de N.-
Guinea-Raad op hoog niveau gaat dat
alleen in letterlijke zin op. Wij troffen
hen aan een aperitiefje honderd meter
boven Rotterdam, in het Euromast
restaurant. Hoe angstvallig zjj zich ook
aan het tijdschema hadden gehouden,
hier kregen ze een kwartier vertraging
omdat zij niet uitgekeken kwamen op
het panorama van Rotterdam en zjjn
havencomplex.
Men had een boottocht door de ha
vens gemaakt en was opmerkzaam ge
maakt op het Unilever-gebouw. Dat
bracht het gesprek op de groep-Rjjkens.
De heer M. W. Kaisiepo, eerste plv.
voorzitter van de Nieuw-Guinearaad,
zei: „Wjj noemen de grocp-Rjjkeiis de
groep-Judas" cn ter nadere verklaring
voegde de heer Gosewich eraan toe:
„Ze proberen ons voor geld te verko
pen Als een fabriek van de heer Rij-
kens in Nieuw-Guinea had gestaan, zou
er geen steen op de andere zijn geble
ven".
De politiek kwam nauwelijks om de
hoek kijken. Slechts werd gesproken
over een veelvuldig contact met leiding-
Ten aanzien van de P.B.O. neemt de
C.H.U blijkens dit program een zeer po
sitief standpunt in. Op het gebied van
de woningbouw is men geporteerd voor
huren die voldoende zijn om kosten en
ETTEN, 12 sept. Ongeveer vijfhon
derd katholieko kinderbeschermers (en
beschermsters) hebben gistermiddag de
studiedagen 1961 ingezet, die gewijd zijn
aan het onderwerp „Leiding en bege
leiding". Het grote aantal deelnemen-
den had het congres genoodzaakt, van
het vertrouwde kasteel llouvigne uit te
wijken naar de grote zaal van De Nobe-
lae- in Etfen De sectieverrradarinren
en de slotzitting morgen zullen echter
op Bouvigne worden gehouden.
Na het welkomstwoord van voorzit
ter mr. J. de Haas luisterden de aan
wezigen allereerst naar een afwezige:
mevrouw dr. M. Zeldenrust-Noordanus
uit Rotterdam die haar inleiding we
gens verbijj' in het buitenland moes.
laten voorlezen. Haar onderwerp was
gewjjd aan de leiding en begeleiding
in de externe kinderbescherming, die
de kinderen betreft welke niet in een
inrichting zjjn opgenomen. Bjj dit werk
zijn de maatschappelijke werkers en de
gezinsvoogden de centrale figuren, die
het meest contact hebben met de kin
deren. De eersten zijn deskundigen de
laatsten vrijwilligers, wier waarde vaak
wordt onderschat. Het optreden van des
kundigen kenmerkt onze maatschappij,
waarin alles steeds meer geïnstitutio-
neerd is. Het gevaar bestaat inderdaad,
dat vrijwilligers, die handelen uit socia
le bewogenheid, geëmotioneerd raken
en zelf gaan meespelen in de proble
matiek.
Supervisie door een beroepskracht,
die waar nodig het persoonlijk betrok
ken zijn remt, is daarom gewenst,
maar bjj die supervisie moet men op
passen, dat men het contact van de
vrijwilligers niet met beroepsmaatsta
ven meet: er moet ruimte blijven
voor „persoonlijke dwaasheden". Ook
de beroepskrachten zelf hebben super
visie nodig.
In dit verband merkte mevr. Zelden-
rust op, dat de besturen van voogdjjver-
enigingen e.d. niet alleen een organi
satorische en financiële taak hebben,
„omdat ze van het werk van de deskun
digen toch geen weet hebben". Vaak
zullen de laatsten door het contact met
de besturen oog krijgen voor dingen die
ze juist als beroepskracht over het hoofd
zien.
De tweede inleiding was gewjjd aan
de „Leiding en begeleiding in de inter
ne kinderbescherming". Drs. M. van
Spanje wjjdde hierin veel aandacht aan
de positie van de groepsleider wiens
paedagog:ek het uitgangspunt vormt
voor de verdere differentiatie van het
heilpedagogische systeem en wiens func
tie o.a. daarom voortdurend gesteund
en gevoed moet worden.
AMSTERDAM, 12 sept. De lei
der van de Trotzkistische vierde in
ternationale, ir. Michel Raptis, wiens
gevangenisstraf van een jaar en drie
maanden wegens medeplichtigheid
aan een poging tot valsemunterij
ten behoeve van het Algerijnse be
vrijdingsfront F.L.N. vrijdag eindigt,
is niet langer Griek. Dit heeft het
Santen-Raptis comité in een tele
gram aan de Ministers van Justi
tie en Buitenlandse Zaken medege
deeld.
De secretaris van het comité wenst
niet mede te delen welke nationaliteit
Raptis heeft gekregen. Het vorige
week door het Santen-Rap'us comité ge
dane verzoek tot verlening van politiek
asiel aan Raptis is door deze vewik-
keling komen te vervallen.
Verwacht wordt dat Raptis, indien de
overheid de beschieden goedkeurt, on
middellijk door de Amsterdamse
vreemdelingenpolitie over de grens zal
worden gezet, wanneer hjj vrijdagoch
tend zal zjjn vrijgelaten.
s
gevende figuren van het Australische
deel van Nieuw Guinea, wjjl men nu
eenmaal sterk geporteerd is voor een
toekomst in federaal verband. „Een er
kenning door de Verenigde Naties van
ons zelfbeschikkingsrecht beschouwen
wjj als een eerste stap en wjj zouden het
toejuichen wanneer de volkerenorgani
satie een missie zond om verslag van
onze situatie uit te brengen", zei de
heer Gosewich, die uitvoerig inging op
de economische ontwikkeling van zjjn
land.
Wij maken, zei hjj, een zeer sterke
economische ontwikkeling mee door een
bijzonder snelle aanplant van cacaobo-
men, rubberbomen en muskaatbomen.
Wat de cacao betreft, hadden wjj tot
nog toe de geringe produktie van elf
ton per jaar. Over drie a vier jaar zal
de produktie verveelvoudigd zjjn, om
dat dan de nieuwe aanplant vruchten
zal dragen. De rubber heeft langer no
dig; daarvan kan de produktie eerst
over zeven .jaar worden verwacht.
De kwaliteit van de Nieuw Guine-
se cacao wekt grote verwachtingen.
Wjj zelf meenden aanvankelijk, dat
die beneden die van Nigeria en Li
beria stond, maar de directeur van
een grote Nederlandse cacaofabriek
die wjj bezochten, zei ons en hjj
was niet de enige dat de kwaliteit
van ons produkt superieur is aan die
van de genoemde landen. We willen
hiermee maar aanduiden dat de hon
derd miljoen van Nederland zeer nut
tig worden besteed, aldus de heer Go
sewich
estelde de politie van een e ^9<"
op de hoogte. Het pakje bevat1
deloze glaskralen. ,r9n ift
Van de zijde van de officier v
titie te Roermond vernamen JL.S t'
intussen twee vertegenwoordig d>
Zuid-Limburg zijn aangehoucte j^iue'
worden verdacht van deze °P
Zjj zijn ingesloten.
HEERLEN, 12 sept.
sers en een electricien zjjn g>s'(
gen bij laswerkzaamheden op e(f'
reinen van de Philipsfabriek a"1'®'ajet>
stig gewond geraakt toen twee
waarin zich resten van een licht j,
sieve stol aternol bevonden, esV
den.
De drie arbeiders moesten B jole:
ernstige brandwonden in het n0rfleZ
ziekenhuis alhier worden °P®®„hU%s
Twee van hen, de 29-jarige S? fret
lasser H. W. uit Heerlerheide en jl
28-jarige ongehuwde collega L. J-. veH»
komstig uit Heerlen, verkeren lIlievK.
gevaar. Ernstig maar niet levenis
tijk gewond werd de 28-jarige onfe j\
de Heerlense
L.
electricien - _e i-
even voor de explosie met de v
sers een praatje wilde komen fZoe
De lassers, zo is uit het ona ^91
gebleken, hadden een ijzeren staarfe
aan zjj laswerkzaamheden uit\
op twee lege atemolvaten geleg"-
t
HEERLEN, 12 sept. Bij b|c„ <e
graven van een kelder onder p,tppfL
verbouwen woning aan de K,rhe t
sjans in de buurtschap Heen® jje''
alhier is gisterenmiddag een aT r e'
de 20-jarige R. uit Heerlen, ollpe
instortende muur bedolven. K\
geman werd door vallend ftefy Agi
ernstig aan het hoofd gewond,
„k
In Mexico vangen de Indianen van
Patzcuaro al eeuwen vis op precies de
zelfde wijzemet grote, vlinder
achtige sleepnetten die hun verre voor
vaderen ook al gebruikten. Als de vloot
uitvaart is het een schilderachtig ge
zicht, dat wel.
BOXTEL, 12 sept. De politie al
hier heeft vijftien in Tilburg, Vught en
Boxtel gepleegde inbraken tot klaarheid
weten te brengen. Leidde het speurwerk
een week geleden reeds tot arrestatie
van twee mannen uit Den Bosch, de
zer dagen kon het onderzoek worden
afgerond met aanhouding te Rotterdam
van een derde man uit Den Bosch. Sa
men met een eerder gearresteerde stad
genoot bleek deze eind augustus onder
meer te hebben ingebroken in een wo
ning te Boxtel waa een bedrag van
f 625 werd ontvreemd.
Het trio zal zich voorts moeten ver
antwoorden voor tien inbraken in Til
burg en Vught, waarbji uit woonhuizen
geld en sieraden werden weggenomen.
Men heeft het vermoeden, dat er nog
meer aan het licht zal komen. Het jong
ste lid van het complot werd vorige
week, toen hj1 bjj een nachtelijk avon
tuur op de vlucht moest slaan, zodanig
gewond dat hij in een ziekenhui» in
's-Hertogenbosch moest worden opgeno
men.
(Van een verslaggever)
HOLLANDIA, 12 sept. Over de
opvatting dat Papoea's niet in een
Nederlandse delegatie thuishoren om
dat zjj het Nederlandse volk noch een
blijvend onderdeel van het koninkrijk
vertegenwoordigen, merkt de heer
Jouwe in een ingezonden stuk in de
„Nieuw Guinea Koerier" op: Papoea's
horen zowel staatsrechtelijk als po
litiek en vooral moreel wel in een
Nederlandse delegatie thuis. Zjj zou
den inderdaad het Nederlandse volk
niet vertegenwoordigen maar wel mi
nister Luns mogen adviseren over de
politieke situatie rond een grondwet
telijk onderdeel van het koninkrijk,
juist omdat dat onderdeel een dis
puut geworden is en bedreigd wordt
en omdat men dat onderdeel niet lan
ger als een blijvend iets van het ko
ninkrijk wil zien etn hebben.
Over het betoog dat er iets voor te
zeggen valt bjj eventueel internationaal
overleg over de kwestie-Nieuw-Guinea
en zeker bjj contact daarover met de
Indonesiërs de Papoea's te betrekken,
merkt de heer Jouwe op dat dit getuigt
van een gebrekkige kennis van som
mige Nederlanders inzake de gehele
Nederlands-Indonesische onderhande
lingskwestie over Nieuw-Guinea. Hij
geeft vervolgens een overzicht hiervan.
Hjj stelt daarbij voorop dat Nederland
ruim vijftien jaar het zelfbeschikkings
recht van de Papoea's als apart onder
werp behandeld heeft. Nederland heeft
steeds duidelijk gesteld dat Nieuw-Gui
nea als deel van het koninkrijk zjjn
zelfbeschikkingsrecht beveiligd en ge
waarborgd zou krijgen in overeen
stemming met art. 73 van het hand
vest in afwachting van het ogenblik
dat de autochtone bevolking zich daar
over zou kunnen uitspreken.
(Advertentie)
vrijwel op slag dood was.
De politie stelt naar de oor?aaiji.
deze instorting een onderzoek
ROTTERDAM 12 sept.
binnenkort te houden buitehe VL
vergadering van aandeelhouder» 1
De Erven de Wed. Van Nelle N-.gS»):e
de benoeming van een c®rn np i?
aan de orde worden gesteld. j
bindende voordracht staat als "r v"
heer W. E. Baron Snouckaert w
Schauburg. In verband met o® A
noeming zal een statutenwijzig'^jjti11
den voorgesteld waarbjj het 111 g oP
aantal commissarisplaatsen van
wordt gebracht.
oen Mataram aan de heb
zuchtige koopmansgeest
der Compagnie ten offer
was gevallen, maakte het
nieuw-Javaanse leerdicht „De
geschiedenis van baron Saken
der" de vreemde indringer voor
het nationaal gevoel aanneme
lijk en belachelijk door te ver
halen dat Moer Djangkoeng (Jan
Pieterszoon Coen) geboren werd
uit de Javaanse prinses Tanoera-
ga. Het verhaalde dat Koeng de
zege op de vorst van Jacatra
slechts had kunnen bevechten
door op diens troepen met gul
dens en dukaten te vuren en dat
de stichter vw het Handelsfonds,
voor welks verrijking Coen uit
gevaren was, zijn Twaalf Zonen
had aangezegd: „Dag en nacht
zult ge uwe verliezen en winsten
opschrijven en met de uiterste
nauwkeurigheid berekenen. Al
ware het een diefstal, zodra het
door u twaalven met algemene
stemmen goedgevonden is, geef
ik er vergunning toe." Deze voor
de visie van de schrijver type
rende schildering van een situatie
gaf de president van de Eerste
Kamer, mr. J. A. Jonkman, die
zeventig jaar is geworden, al in
1918 in zijn proefschrift over de
Indonesische nationale grondslag fscWV
van het onderwijs ten dienste der inlandse bevolking. Dit Vroe' jget0
waarmee hij in het laatste oorlogsjaar van de eerste wereldoorlog eefls:
in de rechtswetenschappen werd, typeert hem in zijn denken echter v
zins als Utrechtenaar, hoewel hij in die stad geboren is en er ook r
heeft gestudeerd. Het proefschrift werd in Leiden verdedigd, j"® 'i
Jan Anne Jonkman welbewust voor de ethische richting van de V fiv
soren Van Vollenhoven en Hazeu had gekozen. Na zijn studies leer pid°'
Indonesië kennen. Als officier van justitie heeft hij vele jaren de ^If
nesische rechtspraak gediend. Onder minister Weiter bracht hij hei
tot voorzitter van de Volksraad. r v0
Mr. Jonkman is na de oorlog in Nederland enkele jaren tninist
Overzeese Gebiedsdelen geweest. Waarom zijn ambtstermijn slecht* te
jaar heeft geduurd? Het ministerschap vereist meer een constru ^e,
dan een analytische geest. Het laatste bezit mr. Jonkman in hog%siaPe i
Wie snel georiënteerd wil zijn over politieke kwesties, verkiezingsw1
en hun consequenties e.d. kan bij mr. Jonkman onmiddellijk 1 gJ)Cr
gebeuren terecht. Hij heeft alles al uitgezocht en geeft een volledig
zicht van de situatie zoals hij die ziet. Kdrfd
Zijn collega's die hem destijds als gewoon lid van de Eerste tfe,
hebben gekend, herinneren zich nog de belangrijke rede die
bij de grondwetswijziging van 1948, waardoor o.m. de poort naar
kelijkheid voor Indonesië werd geopend, een ontwikkeling waarrhe
uiteraard gaarne zijn instemming betuigde.
In 1950 werd hij voorzitter van de Eerste Kamer. Zijn kracht Lgrte,le
positie is o.m. gelegen in de wijze waarop hij met zijn collega dr.
horst wedijvert in het streven om het parlement meer tot het Ptf0
brengen.
Mr. Jonkman noemt zich in gesprekken vaak „de oud-koloniau „ge
ivekt dan vaak de indruk dat hij het Nederlandse volk iets te ge
heeft. De drang is sterker bij hem dan de vrees dat hij als voorzitter stnaj'
lastig parket zal komen en met zijne ene been in de politiek zaheVi^
terwijl het andere zich in de objectiviteit van het voorzitterschap
r
fllf'
