CONTACT
Onderscheiding voor Pierre
Janssen en Leen Timp
NIEUWt
DECOR
DECOR
RITMEESTER
„Korczak en de kinderen"
aangrijpend en louterend
&M,
pijn
ife
De miljoenenbedragen zijn niet
DE BEGROTING
JP
te vatten
Kleinere
posten brengen onvermoede in*
komsten en uitgaven aan het licht
w
m
i
I
BENDER
h
5
mi
Vanavond voor de televisie
/net
Voetbal
REGERING WAAKT OVER HUNEBEDDEN
N
~T1 I
m
V B
Statuten N.T.S.
goedgekeurd
Vanavond
Zoekt U
een werkelijk
zéér lichte sigaar?
Probeer dan
nü eens de
nieuwe 22 cents
Speciaal gemaakt
voor de uit-ge-spro-ken
lichte roker.
de bijzonder lichte
Besprekingen tussen
Vlaamse en Nederl. TV
DONDERDAG 2 NOVEMBER 1961
MGR. HERMELINK
VOOR RADIO-
VATICANA
R N
Rotterdam, W. de Withstraat 32, - tel. 138113 Amsterdam - Arnhem Breda Leiden
deskundig in klank
I IP Serieuze lezer heeft het op
nsjesdag natuurlijk alle
aa' goed bestudeerd: dat' er
l'hg p„ en televisie in de begro-
StUdej-jn bedrag van 72,7 miljoen
'L'Ul'tc,1S ,°Pgenomen; dat de cul-
iflPh),;i- 'Oisehe werken inclusief
2(j mjf osten het volgend jaar
^da]j l°°n 2uHen vergen; dat het
^lis;ii'Sa^° van bet Landbouw-
lefonds op 321 miljoen is
'A4 j^., en dat de Luchtmacht
,irig ir),:'0eri gulden ter beschik-
L bebben die derde
Van sePtember een halve
Seh"* Vo1
'ad
met begrotingscijfers
dni&ar onze ideale lezer,
r- eZe bedragen consciëntieus
nu ook een beeld
feeff vbekeken,
Imi. n vvat er achter die getal-
ri' bent de miljoe-
liihe- 6 mil.iarden en over de op-
k^tTot-Van die totalen zal straks
ri ^choner! W01>den bij de financiële
le ,?ngen in de Kamer. Hoe
fèlr§taI1,
met vele cijfers zijn
- hieer
steld komt echter nauwe-
aan de orde.
lfienci( gesprekken
v,'iende regeringen
De nieuwe kampeer-consulcnt
Vier miljoen voor het weer
Geen crabcocktail
Textiel-etiketten
Minister Klompé zorgt voor de
stoffering voor de Ambonezen
Boetes
Minister Manjnen steunt het
Iepenziekte-comité
Windsingelprojecten
200.000 gulden voor de schoonmaak bij de Marine
Minister De Pous geeft 9000 gul
den voor was- en strijk-adviezen
Oninbaar,
i
I
lil
- - r r Lrf'l
(Advertentie)
(,ams!.,l/VVELAND' a "ov. De Schie-
te|- <:onservator Pi
'ierre Janssen en
teiey «v* i v vaiinncii vil
eerstSleTe^'SSeUr neen Timp hebben
'"bestel 1^ eC" door televisiecritici
.!"ul.erscheicünsf, een zilveren
jj ontvangst mogen ne-
°U(l-critj ,SChryvcn weren hun door de
J,. ,CUs n. Beishuizen uitgereikt.
gek-^anSSen hee£t zUn onderschei-
Ser,tatiG 'e®en "voor de televisiepre-
^efttair V &n de ree!ïs informatief-docu-
be hee,6 programi»a's Kunstgrepen".
1,9 'tvij2 mP ontving de schij' „voor
S h;Iaarop h«ais vormgever ge-
^den e°n gemaakt van de mogelijk-
an het medium televisie"
Vil
■Ct
êeï;eis if* 'n de bedoeling van het
K^ersov, ap van televisie-critici" deze
t'SCh j- rerevimc-uiuw uwe
sni .e' gen jaarlijks uit te reiken.
sch\jf -
d' w°rdt toegekend aan de-
Pres!e .°p llet beeldscherm bijzonde-
8aa f'es beeft verricht, de andere
''■'ijjo oi- haar die op enigerlei andere
^Verd'1 l3elangrÜbe bijdrage heeft
aan het Nederlandse televisie
drama.
Advertentie)
Van links naar rechts Pierre Janssen en
zijn echtgenote, Mies Bouwman en haar
man Leen Timp met een van de
Nipkow schijven.
DEN HAAG, 1 nov. De opnieuw
vastgestelde statuten van de Neder
landse Televisie Stichting zijn goedge
keurd, zo deelt het ministerie van
O, K en W mede. De voornaamste
wijzigingen in de statuten zijn het ver
vallen van de functie van algemeen
secretaris, de benoeming van een voor
zitter van de NTS door de Kroon en de
instel1 <g van een raad van beheer ter
vervanging van het dagelijks bestuur.
Hiermede zijn de statuten in overeen
stemming gebracht met de in de jaren
1958 en 1960 aangebrachte wyziginger.
in het TelevisiebeSluit 1956.
HILVERSUM, 2 nov. De televisie
uitzending begint vanavond reeds om
zes uur met een programma, verzorgd
door het R.-K. Kerkgenootschap. Na een
herhaling van de dit jaar op het UNDA-
concours in Monte Carlo bekroonde film
Doorgang" van Manus v.d. Kamp,
wordt om ongeveer tien vóór half zeven
een plechtige Avondmis uitgezonden uit
de Gedachteniskerk van de Grebbeberg,
de parochiekerk van de H. Cunera te
Rhenen.
BREDA, 31 okt. (KNP) Vrijdag 3
november om 22.15 uur zendt Radio Va-
ticana, Nederlands programma, een
vraaggesprek uit met mgr. Alb. Herme-
link. de nieuwbenoemde bisschop van
Tandjung Karang. Mgr Hermeimk is
zondag 29 oktober te Rome tot bisschop
geconsacreerd. Daar hij de Indonesi
sche nationaliteit bezit, is het voor hem
onmogelijk een bezoek te brengen aan
Nederland.
BRUSSEL, 2 nov. Vandaag zou
hier een bespreking Worden gehouden
tussen een delegatie van de Belgische
radio en televisie en de Nederlandse
Televisie Stichting. De bei ordering van
de samenwerking tussen de Nederland
se en Vlaamse TV en de bespreking
van de kritiek, die hierop de afgelopen
tijd is geuit, zouden de voornaamste
punten van bespreking uitmaken.
(Advertentie)
De voorstellingen die de toneelgroep
Puck (nu „Centrum" geheten) van
„Korczak en de kinderen" gegeven heeft
hebben overal diepe indruk gemaakt.
Voor een niet onbelangrijk deel omdat
men weet, dat, wat men ziet, werkelijk
gebeurd is.
Toch is het stuk dat vanavond voor de
TV wordt vertoond, anders dan de wer
kelijkheid, opzettelijk anders. Eén to
neelspeler, die op dat ogenblik nog niets
anders voorstelt dan „een toneelspeler",
praat in het begin tegen de toeschou
wers om het spel in te leiden. „Wij spe
len de geschiedenis van Janusz Korc
zak en zjjn kinderen. En hoe ze moesten
sterven omdat ze Joodse kinderen wa-
ren in Polen. en nog weeskinderen
ook", zegt hij onder meer.
Hij roept er een paar andere toneel
spelers bij en zegt dat zij nu moeten
gaan spelen wat hij hun tevoren al uit
gelegd heeft. Zij zien daar tegen op en
laten zich een beetje laatdunkend uit
over het stuk en over het gegeven. Zij
moeten een weerstand overwinnen om
zich in deze aangrijpende gebeurtenis
sen te verdiepen. Mogelijk heeft ook de
toeschouwer dit gevoel, maar luisterend
naar dit korte gesprekje merkt hij na
enige ogenblikken, dat het spel toch al
begonnen is.
Dit overgaan van de gewone werke
lijkheid van het kleine toneeltje, waar
op een paar spelers staan te aarzelen,
naar het spel, waarin de spelers opeens
anderen zijn en het kale toneeltje een
andere wereld komt ook later nog her
haaldelijk voor. De schrijver, Erwin Syi-
vanus, laat telkens weer de spelers zich
afvragen, wat in de gebeurtenissen de
beslissende ogenblikken geweest zijn, en
ook wat de personen, die door hun da
den deze gebeurtenissen veroorzaakt
hebben, bezield heeft. Omdat de spe
lers zich dat afvragen, houdt ook de
toeschouwer zich met die vragen be
zig. Dit houdt in, dat hij niet een ge
makkelijk oordeel uitspreekt op grond
van uiterlijke feiten, maar dat hij zich
ernstig verdiept in de menselijke achter
gronden ervan.
Op deze wijze is het stuk anders dan
de werkelijkheid, die men, als men haar
meemaakt, nooit voldoende kan door
zien. Hier wordt zij doorgelicht op de
er in werkzame motieven. Het stuk
draagt zo niet alleen stof aan voor een
genuanceerd antwoord op de schuld
vraag. Het Iaat ook op een zuivere wij
ze een diepte aan geloof zien, die van
de slachtoffers van de haat overwin
naars maakt in hoop en liefde. Daarom
is liet stuk meer dan de zichtbare wer
kelijkheid: het maakt de onzichtbare
voelbaar en daar gaat een sterkende
troost van uit, die de diepe tragiek van
zes en zestig vermoorde kinderen wel
iswaar tot een aangrijpende, maar te
gelijk ook louterende gebeurtenis maakt.
En daarmede heeft men de echte wer
kelijkheid bereikt, zoals zij staat opge
tekend in de nagelaten geschriften van
dr. Emmanuel Ringelblum, die alles no
teerde wat in het ghetto van Warschau
gebeurde, totdat het in mei 1943 werd
uitgemoord. Na de oorlog heeft men
deze geschriften in kisten onder de puin
hopen teruggevonden.
De ware naam van dr. Korczak was
Henryk Goldsizmidt, de kinderarts, die
zijn weeskinderen tot in de gaskamer
vergezelde. Erwin Sylvanus laat hem
in het stuk zeggen, als hij besloten
heeft om vrijwillig mee te gaan:
„Ik zal mezelf voor ogen houden
hoe de wateren van de Rode Zee uit
eenweken, uiteenweken voor de kinde
ren Israëls. En de Rode Zee is de
weg tot ons behoud geworden. Daar
aan zal ik denken en ik zal de kinde
ren niet verlaten, zoals ook Mozes zijn
volk niet verliet. Ik zal aan de belof
ten denken van de Heer onze God, tot
in het laatste ogenblik zal ik daar
aan denken".
En als hij met de kinderen gaat ver
trekken:
„Wij zullen door de Rode Zee trek
ken door de Rode Zee, waar ik jul
lie al zo vaak van verteld heb naar
het Beloofde Land"
En toen de kinderen dat hoorden
zegt de verteller begonnen ze te zin
gen en klommen in de vrachtauto's.
Stil
PHARMACEUTISCHE FABRIEK HILVERSUM
BUSSUM, 2 nov. Men zou wel eens
willen weten hoeveel normaliter niet in
voetbal geïnteresseerden gisteravond
„clandestien" naar de voetbalwedstrijd
Fejjenoord Tottenham Hotspur hebben
zitten kijken. En hoevelen onder hen er
nog meer clandestien van hebben geno
ten. Het was een dan ook mooi spekta
kel, dat door snelle camera's keurig in
beelden werd vastgelegd en dat door
Ane Kleywegt van een uitstekend (be
seheiden) commentaar werd voorzien.
Na het sportief festijn kwam de N.T.S.
met onbekend talent, een program
maatje dat ruimschoots de mogelijkheid
bood tot een discussie over de vraag
wanneer er nu met althans enige schijn
an redelijkheid over talent gesproken
kan worden.
fii^.e^VAR^ Patenteerde tenslotte een
R(?hprtevr^n llle£aal gemaakt door
kaanse NBr''•'m-'W1 Van de Ameri"
'N l^ad er een boeiende
forJIlfiL t T to£ende reportage van
gemaakt. In hoeverre zijn betoog in over
eenstemming was met de feiten valt
maken6" buitenstaander moelek uit te
H. Hn.
Advertentie
De EMINENT 60 is een uniek instrument uit onze
serie nieuwe electronische orgels. Het is gemak
kelijk te bespelen en schept een rijke klanken-
wereld. De prijs is niet meer dan die van een
goede piano!
B*1 of schrijf om onzo foto-brochuro olactronischa orgels.
speurtocht door
rinsjesdap' nntmn^liik" allo-
V0i
AiW lrrtrvrf vmiiTim
de
-c rit, ^eSrotingen van de ver-
11 stuk rternenten en staatsbe
tp A'00r stuk moeten bestude-
Hg i^gen let1, lloe die kapitale eind-
teK-M00r. stu^ moeten bestude-
zaiinei'tSfieerd is ir de staats-
bil n ut ale Kï
u elkaar komen, maar zelfs
het h„ w wijzer wezen; er is
n en a gr°tingsapparaat op Fi
ne Rekenkamer vermoede-
ljjk geen
sterveling in Nederland, die
alle begrotingsposten naloopt en optelt.
Zo men al weet, dat de begroting van
lasten en baten bij de Staatsmijnen
sluit op een bedrag van 1.117.100.000,
niet behalve uiteraard de direct hier-
bli betrokkenen dat daarin een post
van f 410.000 voor godsdienstige verzor-
cinc zit. Op een bedrag van 879 _mil-
ioen voor Binnenlandse Zaken bleven
de kosten voor plaatsing, vernieuwing,
onderhoud en inspectie van grenste
kens, zijnde duizend gulden m de ver
getelheid en er zullen zeker weinig
mensen in den lande zijn the^de wenk-
br jwen fronsen omdat bij O.K.W. de
kosten van de hunebedden met twee
duizend gulden omhoog gaan.
Toch zijn die kleinere bedragen en de
o-rotere bedragen voor alledaagse din
gen die zelden of nooit worden ge
noemd, niet minder interessant dan de
immens grote getallen van de miljar-
dennota. Het zal wel een tekort aan
burgerzin zijn, maar de nationale
schuld laat menigeen olkomen koud
en een uitgaventotaal van 11.160.000.000
is voor de doorsnee-Nederlander met te
vatten. Een post van driehonderd gul
den voor receptiekosten bij het Slaats-
vissershavenbedrijf daarentegen heeft
een menselijke maat. Er valt in een
voudige termen over te discussiëren
Men ontvangt bij dit bedrijf nogal wat
binnen- en buitenlandse bezoekers; die
krijgen een kopje thee en zo aangebo
den. Bij driehonderd gulden zit het er
niet in, dat het Staatsvissershavenbe-
drijf crabcocktail serveert. Is dat nu
een wijze zuinigheid of een zuinigheid,
die de wijsheid bedriegt? De Volksver
tegenwoordiging laat deze subtiele
I kwestie rusten, gegarandeerd.
Een verkenning te hooi en te gras in
ae stapel begrotingsstukken leert ons,
dat er tussen de Regeringshemel en on-
ze goede Nederlandse aarde meer ge
beurt dan waarvan de belastingbetaler
ooit gedroomd heeft. Wist u, dat Econo
mische Zaken negenduizend gulden uit
trekt voor de Vereniging voor Textiel-
etikettering? Dit bedrag is bestemd, al
dus de toelichting, als tegemoetkoming
by het voeren van propaganda door
middel van het drukken en verspreiden
van waskaarten en brochures ten be
hoeve van de was- en strykbehandeling
Het zou wel eens kunnen zijn, dat mi
nister De Pous het eerste bedankbrief
je van een huisvrouw, die deze geste
weet te waarderen 9.000 is toch
nog altijd negenduizend gulden nog
moet ontvangen.
Nu we het toch over einigingskwes-
ties hebben is het wei even de moeite
waard te vermelden, dat de luchtmacht
een post schoonmaakartikelen en con
tracten met schoonmaakbedrijven heeft
ten bedrage van 1,8 miljoen gulden en
dat het leger voor hetzelfde doel niet
minder dan 4,6 miljoen vraagt. De ma
rine doet het met twee ton aanzienlijk
goedkoper, maar dan nog: tracht, u
eens voor te stellen wat er voor twee
honderdduizend gulden kan worden af-
geboend...
De Nederlandse Kampeerraad krijgt
voor 1962 een subsidie van 95.000. Dat
is vijfduizend gulden meer dan dit
jaar, hetgeen samenhangt wat hangt
daar trouwens r.iet mee samen met de
invoering van de vijfdaagse werkweek.
Men behoeft zich over z'n vrije zater
dag dus al weer minder zorgen te ma
ken: er is een vierde consulent voor
het kamperen aangesteld. Op de begro
ting van Buitenlandse Zaken wordt in
1962 een bedrag van j 2>0 uitgespaard
door het vervallen van de post Repre
sentatiekosten Directie Beleidszaken In
donesië. Er valt voor deze directie ken
nelijk niets meer te representeren.
Een ietwat geheimzinnige, overi
gens niet nieuwe, post zonder enige
toelichting vormen de vijftigduizend
gulden, die Buitenlandse Zaken nodig
heeft voor „Uitgaven voortvloeiende uit
de buitengewone internationale toestan
den". De woordvoerder van het minis
terie lichtte deze post desgevraagd toe
met de mededeling, dat het hier om
een bijdrage aan de visadienst gaat.
Een verdere naspeuring wees uit, dat
we hier te maken hebben met onder
zoekingen, die worden ingesteld aan
gaande bepaalde buitenlandse bezoe
kers. Met de buitengewone internatio
nale toestanden, waarvan de omschrij
ving spreekt, wordt dus gedoeid op het
ouitengewone van die toestanden reeds
vóór ze zo buitengewoon werden als ze
nu zijn. Het moet gezegd, dat' het na
pluizen van begrotingen een leerzame
bezigheid is.
Een nieuwe kyk op do rol, die ons
aller K.N.M.I. speelt, krijgt men wan
neer men ziet, dat deze instelling, ex
clusief de verrekeningen met derden,
een uitgavenraming van maar liefst 4 1
miljoen op de begroting heeft. De Rijks-
ïdeeënbusorganisatie beeft door de toe
name van het aantal en de stijging van
de kwaliteit der binnenkomende ideeën
voor haar premies vijftienduizend gul-
den meer nodig en de griffie van de
tweede Kamer ziet haar personeelsuit
gaven met een kleine eeimntwintigdui-
zend gulden verhoogd onder meer om-
Ji deskundigen met een on
volledige dagtaak op het terrein van de
belastingwetgeving mo' aantrekken.
Een bedrag van tien miljoen gulden
op de begroting van het Landbouw-Ega-
usatiefonds ten behoeve van het markt-
ordenend beleid voor de varkenshoude
rs ziet er zo welgeordend uit, dat we
er maar het zwijgen toe doen, maar
nop zit het met zo n pos1 „Nadelig sal
do van de suikerregelingen, raffinage-
vergoeding" 800.000)? 3r is een prijs
vastgesteld, tegen welke de suikerbie
ten door de industrie worden ingeno
men. Men wil die prij niet alleen door
de ontwikkeling op de wereldmarkt la
ten bepalen; ergo krijgen de raffinade-
een bepaald bedrag terug. Die
achthonderdduizend gulden komen dus
ten goede aan de consument. Minder
opwekkend zal voor velen de gedachte
zhn, dat het ministerie van Justitie bij
znn „middelen gewoi dienst" de ge-
hoger raamt dan dit jaar. Het nieuwe
bedrag beloopt de lieflijke som van ne
gentien miljoen gulden... In de „Wet op
de middelen" is daarentegen de op
brengst van de Staatsloterij het volgend
iaar 3,5 miljoen lager gr aamd dan in
1961. De toelichting zegt het neutraal,
dat de verkoop van staatsloten iets af
neemt als gevolg van de toenemende
deelneming van het publiek aan ande
re loterijen. Anderzijds zullen echter de
legesgelden 500.000 hoger zijn en komt
er ook meer geld binnen bi) het ver
strekken van inlichtingen uit de kente
kenregisters, dit in verband met de
sterke uitbreiding van het voertuigen-
park. Meer dan vijf maal omhoog gaan
vol°ens de raming de ontvangsten van
het'Rijk uit de vergoedingen wegens
het afnemen van rijexamens van in be
roep gekomen examinandi.
Uit de begrotingsstukken kan men
het wel en wee van ons gehele volk in
verleden, heden en toekomst aflezen.
Er staat in de Wet op de middelen nog
altijd een postje van honderd gulden,
zijnde de aflossing van in 1932 aan
noodlijdende bloembollenkwekers ver
strekte renteloze voorschotten en er is
een stijging van één miljoen gulden ge
raamd wegens verwachte uitbreiding
der produktie en toenemende verkoop
van sera en vaccins. Buitenlandse Za
ken trekt ruim drie miljoen uit voor
hulp aan Nederlanders in den vreem
de: spijopanten, gestrande zeelieden
enz. en de Ambonezen in de woonwij
ken krijgen van Maatschappelijk Werk
f 797.000 voor stoffering.
De brandweer krijgt f 8700 binnen uit
cursussen, examens en abonnementen
op het mededelingenblad van de Rijks
inspectie Brandweerwezen; Landbouw
steunt het Iepenziektecomité met een
kleine dertienduizend gulden en de
Staatsdrukkerij noteert terloops een half
miljoen exploitatiebaten wegens „inci
dentele resultaten": het wegwerken van
een deel der reserve prijsverschillen,
vérkoop van reeds afgeschreven boeken
etc.
Voor windsingelprojecten trekt minis
ter Marijnen zonder er verder een
woord aan vuil te maken tien mille uit.
We hebben niet kunnen nagaan of de
bewindsman zelf weet wat windsingels
zijn, maar zijn ijverige zegslieden heb
ben voor ons uitgezocht, dat het hier
gaat om een proef in Grubbenvorst,
waarbij men bestudeert welke nadelen
er ontstaan bij de afwezigheid van hak
hout. Populair gezegd komt het er op
neer, dat hakhout als een windscherm
fungeert, maar landbouwgrond in be
slag neemt. Wat gebeurt er nu als men
het hakhout laat vervallen... Was het
te veel gezegd, dat een speurtocht langs
de begrotingscijfers zeer instructief is?
Men komt aan de weet, dat ons land
rond 7,3 miljoen bijdraagt in het admi
nistratieve budget an de E.E.G. en dat
we 580.000 uitgeven voor internationale
conferenties, commissies vergaderingen
enz., waarvan vijfduizend gulden voor
„voorbereidende besprekingen met be
vriende regeringen over VN-aangelegen-
heden". Financiën heeft vier miljoen
nodig voor de frankering van zyn bij
rechtelijke 1 oeten: ter voorkoming van
strafvervolging betaalde geldsommen
Uselyk nuchter op 2,5 miljoen gulden
de geadresseerden niet altijd welkome
dienststukken en O.K.W. doet voor
ƒ120.000 mee aan de Sterrewacht Zui
delijk Halfrond.
De regeringscommissaris bij de N.V
Bank voor Nederlandsche Gemeenten
ontvangt een salaris van zegge en
schrijve zeshonderd gulden per jaar en
de Verkeersbegroting brengt een ver
verleden tot leven met een post van
840 voor „sociale voorzieningen ten
behoeve van personeel, weleer in dienst
bij de voormalige Nederlandsche Rhün-
spoorwegmaatschappij". Zo komt men
telkens voor onvermoeot uitgaven en
inkomsten te staan. Het Staatsbedrijf
der Artillerie-inrichtingen besteedt een
halve ton aan publiciteit en adverten-
tiekosten Hoe nu? denkt men Zien
we ooit advertenties: „Koopt bij ons
uw geweer"? Toch adverteert men wel
degelijk, namelijk in de militaire vak
pers en daarnaast zijn er de personeel
annonces.
Het meest intrigerend zijn wel de
kleinste bedragen, die we in de hele be
groting voor 1962 aantroffen: nostles
van tien, twintig, dertig en negentig
gulden: „oninbare vorderingen" iniofii
ook al vermeld, bij het StlatsviLers
havenbedrijf. Vraagt u niet ho^deze"
vork in de steel zit. Wie het gelukt Rits
niet aan de Staat te betalen fn als een
oninbare vordenng geboekt te worden
op de Rijksbegroting heeft recht op™
peet ten aanzien van zijn geheim Bh
een uitgavenbeloop van ll l60 mi ioen
"ulden mag de Regering wat
treft die paar tientjes wel laten zitten.
TON ELIAS
.ij ril
I
