Htonderden fabrieken en laboratoria
Wet duizenden bekwame medewerkers
VOORSEIZOEN
PRIJZEN
<5
Opleiding kleuterleidsters
Vondst
ës, „riss*rSveren' ci«-
COSTUUMS 158.-'
OVERJASSEN 128.-
SPORTCOLBERTS
69.75
overhemden 12.50
brunott
^°k reeds belangrijke produktie
v°or andere industriële doeleinden
Expositie en demonstraties in
Den Haag
Nobelprijzen voor
natuur- en
scheikunde
Unieke coó&ctte
in het Zoeklicht
'■fir-'bi1?
Geweldige
omschakeling
ei'ste paal voor
Nationale
De grootste klant...
14 miljard dollar
per jaar
Sjeik van Balirein
overleden
Parkveldloop A. V. '40
Steeds een lange file op het Rode Plein
Geruchten
Tl eer op het Rode Plein
Ook een luchtbrug
VRIJDAG 3 NOVEMBER 1961
PAGINA 5
3»
1
r* j
gouden
damesarmbandhorloges
met gouden band
erf
et>i'
P
Amerika bouwde de grootste
ruimtevaart-industrie op
ge^T.f ANCEREN VAN DE SATURNUS heeft on-
vertrouwen van de vrije wereld in
Kh16'*?43'8 kunnen ten zeerste versterkt. Ondanks
kerr°L^S^s^evs weigering, de experimenten met de
j,j °mmen van zoveel of zoveel megatonnen
dat ,Vo?rt te zetten, begint men zich te realiseren,
*o\v i Amerikanen minder lawaai maken, maar
°1d 'n wefenschappelijk als technisch opzicht
lie aili scEyn> welke ze tegen hebben, de
op ^L Ie der Sovjet-Russen zijn. Zulks niet alleen
V0 ,e* gebied der kernwapens, maar tevens in
oeil ereidselen voor de ruimtevaart, met name
ku °cEt naar de maan. Volgens een recente ver-
l97Qin^ streven de Amerikanen er naar, reeds vóór
een mens naar de maan te zenden, terwijl ze
dan tevens in staat zijn, hem veilig terug te doen
keren. Er wordt zelfs gesuggereerd, dat het abso
luut een Amerikaan zal zijn en geen Rus, die het
eerst de voet op de maan zal zetten. Om de lezer
enigszins een indruk te geven, welk een enorme
krachtsinspanning in de Verenigde Staten gele
verd wordt, om op elk gebied de leiding te behou
den, ondanks pessimistische uitspraken- zelfs van
een man als Wernher von Braun, geven wij hier
een overzicht van de opbouw van de speciale indu
strie, welke haar activiteit geheel op de ruimte
vaart richt, hetgeen wil zeggen, op alles, wat daar
voor nodig is, van raketten tot kosmonautenkle-
ding, van de kleinste en gevoeligste instrumenten
tot de zwaarste afvuurapparaten.
ri
ge ülrntevaartindustrie mag gerust een nieuwe industriële revolutie
dan°emd worden. Ze brengt grotere en snellere veranderingen te weeg
thans ongeveer tweehonderd jaar oude industriële ontwikke
sp f ^elkë vooral in het begin van deze eeuw met zulke reusachtige
ep 0tlgen vooruitging en in de meest letterlijke zin van het woord
jp_ °P allerlei wijzen het aanschijn der wereld veranderdeHet
ipjj Waardige bij de opbouw van de nieuwe, totaal anders gerichte
ipj strie is geweest, dat ze niet behoefde te zoeken naar de geschikte
pp strieterreinen, aan het water of bij spoorweg- en wegenknoop-
en vlieghavens gelegen, in verband met de transportmogelijk-
rnaar ze eerder naar afgelegen gebieden togen, zoals in dej
Ver Jn van Arizona of in de vlakten of bergstreken van het vroegere j
hpr e besten. Heel belangrijk was voor haar de nabijheid van....'
eq 1 uen* Daarom vestigden talrijke concerns hun hoofdkwartieren
hpp 0ratoria bij de grote steden, omdat ze daar het gemakkelijkst1
Op pensen konden recruteren, vakmensen, geleerden en technici
Ojpj gebied. Soms werden ze reeds op de inrichtingen voor hoger
ov6r- wiJs opgevangen en als het ware voor de industrie gerecruteerd
PaSt 1S®ns zonder dat er, zoals in de Sovjet-Unie, dwang werd toege-
sWd w^enschappelijke onderzoekers in hun vrijheid en keuze van
§ev0ie"°':)-iect belemmerd werden. Er werd een leger van deskundigen
^erd *24' waarvan de voorhoede tijdens de afgelopen oorlog gekweekt
k-eijj' Daarin werden trouwens tal van kostbare ervaringen opgedaan,
nieuwe industrie ten goede komen.
hierbii tevens een geweldige
v atsgp ng van de oorlogsindustrie
j'rv *®v°nden, die na het beëindigen
r'oeiiq., 0orl0gshandelmgen in ernstige
ah nL, dflU kwam, door het uitblijven
ondrafhfpn tiarwvil mpn 7.inh
v' e6n „-ve opdrachten, terwijl men zich
",a<3 in_Produktie van veel langere duur
sesteld. De ruimtevaart verscheen
n soort reddende engel, maar deze
ah
N
Oh?- Me ?e zicb allesbehalve goedertie-
h* ebal/V d beel wal nioeite met die
h- t inf He Amerikaanse industrie
\i',°6'liika SSen herhaaldelijk voor grote
t'st ze ^eoen gestaan. Ook ditmaal
V at js oie te overwinnen en het resul.
It, hdsb-6n Indrukwekkende macht. De
Wat hun produktie betreft, als voorbeel
den noemen we de American Foundry
etc., die o.a. de machinerie voor het lan
ceren van de Titan 1, Atlas en Minute-
man vervaardigde en o.m een project
heeft voor een maanvoertuig, dat zich
op banden van stalen borstels zal voort
bewegen. Ford richtte de Aeronautro-
nic bp, welke maatschappij de Philco
Corp opkocht, die een omzet van vier
honderd miljoen dollar per jaar in elek
tronische apparaten ten dienste van de
ruimtevaart heeft en grote leveranties
aan het leger, o.a. voor de Discoverer sa
tellieten. Chrysler maakte de Redstone-
dg"''^concerns als de General Elec-
Jii Cn sl'ng'10use Electric Corp., ds
j.lsiness rp' America, de International
Machines Corp.,
J de Am c°mpany, de Chrysler Corp.
t-jh slecu.eclcan Machine and Foundry Co
okiaerA enkele van een vijfentwintig-
hui!) mdustriële concerns, waar-
'dige ruimtevaartindustrie steunt.
Advertentie)
(laatste dag)
ivk.-.
v°or Iedere figuur
tricot-nylon
^"lïakte herenkleding
V°°r seder figuur
39 (Hoek Binnenrottel
TEL. 11.50.50
^tb»s. 3 nov- Gistermid-
^4 voiding ,rste Paal geslagen voor de
ï1) Tan het hoofdkantoor van
chi,?, y,vensvezekeringbanlt n-v-
d*. tr R°tterdamsche aan de
'hes beiwerk dat met twee
wordt
'Ied<
Ca
den
hej.e.A ghsia°en. Over ruim twee
Ned1""^ uit§evoerd, is gegund
p°ij te c rlahdse Franki Maat-
--^e Franki Maat
aPelle a. d. IJssel. Er wor-
met een draagvermogen
Pand gereed.
Tom Jones, pionier in de tech
niek voor de ruimtevaart.
raketten. Van Florida tot St, Paul en Mi-
neapolis, van Boston tot San Francis
co liggen de uitgestrekte complexen van
de nieuwe industrie, waarin voor miljar
den geïnvesteerd werd.
Het spreekt vanzelf, dat de regering,
via leger en vloot, en luchtmacht verre
weg de grootste klant, toezicht op alle
activiteiten uitoefent. Ze doet dit via
de National Aeronautics and Space Ad
ministration, kortweg de N. A. S. A.
aan welks hoofd James E. Webb staat,
die zijn taak en die van de N.A.S.A.
omschrijft als even grenzeloos als de
wereldruimte zelf Hij is pas in febru
ari aangesteld. Zijn officiële titel is ad
ministrateur, maar hij neemt alle belang
rijke beslissingen en is slechts aan pre
sident Kennedy verantwoording schul
dig. Hij staat aan het hoofd van een
organisatie, welke 19.000 employés telt
en een jaarlijks budget van meer dan
een miljard dollar heeft.
Deze James E. Webb is geen man van
de wetenschap, evenmin een ingenieur of
vliegtuigbouw-deskundige, maar een man
uit de praktijk met grote organiserende
gaven en een geboren administrateur. Van
huis uit is hij advocaat en hij onder
scheidde zich door de bekwaamheid,
waarmee hij grote stichtingen adminis
treerde. Onder president Truman maakte
hij in Washington naam en werd er on
der-staatssecretaris. In 1952 raakte hij
als gevolg van de overwinning van de re
publikeinen op de achtergrond, maar
Kennedy riep hem weer naar Washington
als opvolger van Keith Glennan een
ingenieur, die de N.A.S.A. te veel van
technisch standpunt gezien geleid had en
daardoor niet voldoende objectief tegen
over de problemen stond, welke de be
vorderingen van de ruimtevaartindustrie
oplevert. Webb is de man, die onlangs
met stelligheid vaststelde, dat de Ver
enigde Staten zowel ir> het experimen
tele onderzoek van de wereldruimte als
in het lanceren van kunstmanen en proef-
raketten de Sovjet-Unie ver vooruit zijn,
tevens heel belangrijke ontdekkingen
hebben gedaan, van het grootste belang
voor toekomstige tochten naar de maan
of andere planeten. Hij wees er o.a. op,,
Karikatuur op de ruimtevaart.
Zo, u komt van Mars. En hoe
doen de aardappelen het bij u?
dat de magnetische velden naar geble
ken is, door explosies op de zon door
de wereldruimte naar onze aarde worden
gedreven en het zonnelicht een bepaalde
druk op alle zich jn de wereldruimte be
vindende objecten uitoefent. Hij kondig
de tevens aan, dat de thans in studie zijn
de „Operatie Apollo" ten doel heeft, een
tocht van mensen naar de maan voor te
bereiden.
De N.A.S.A. coördineert en financiert
de projecten en operaties, welke op de
eigenlijke ruimtevaart betrekking heb
ben, maar de wereldruimte, of ruimte
vaartindustrie blijft zich in belangrijke
mate dank zij het particuliere initiatief
ontwikkelen. Hierbij js waarlijk niet al.
leen het oog op de ruimtevaart zelf ge
richt, want reeds thans levert de pro
duktie grote inkomsten door allerlei leve
ranties van de uiterst kleine apparatuur
der satellieten, welke nu ook overal ge
bruikt wordt, waar men de instrumenten
zo klein mogelijk'wil houden, tot allerlei
piastic materiaal en tal van soorten
uiterst lichte metalen. Aldus verricht de
ruimtevaartindustrie dezelfde pionieren
de en stimulerende functie als indertijd
de spoorwegen, de auto, de motor in het
algemeen en het vliegwezen, die in onze
tijd niet eens meer weg te denken zijn.
Dit is uiteraard een heel interessant
aspect van deze nieuwe technische revo
lutie en het is even interessant te weten,
dat, waar nog steeds de cowboys rijden,
de modernste laboratoria en nieuwste
fabrieksinstallaties een nieuwe toekomst
openen, _waarvan de gezichtseinder niet
te overzien valt.
Het lanceren van de 522 ton wegende
'Saturnus' heeft slechts kunnen plaatsvin
den door een ongekende bundeling van
krachten, een even moeizaam als in stil
te verricht researchwerk, het recruteren
van het nodige mensenmateriaal, waar
in de z.g. technische knobbel een onmis
bare, doch toch niet zo algemeen voor
komende gave vormt
Om op het particuliere initiatief in
de wereldruimte-industrie terug te ko
men, dat een baanbrekende functie uit
oefent en menigmaal op de intelligentie
en bijzondere kwaliteiten van één leiden
de persoonlijkheid berust, daarvan is de
historie van een van die concerns wei
een bijzonder tekenend voorbeeld. Het
gaat hier om Tom Jones, leider van de
Northorp CpnL te Los Angeles. Deze
maatschappij kwam na de oorlog op
de rand van het bankroet te staan. Men
deed een beroep op Tom Jones, die zich
naam gemaakt had ais technicus en or
ganisator. Hij adviseerde o.a. bij de op
bouw van de Braziliaanse luchtmacht.
Nadat men hem volledige volmachten
gegeven had, concentreerde hij zich op
de produktie van één type vliegtuig en
een type i"akc'' Het resultaat was ver
bluffend. Thans worden er jn de fabriek
zeventig verschillende apparaten ten be
hoeve van de ruimtevaart gemaakt, waar
onder een volledige machinerie, waarmee
de situatie in het luchtledige en tij
dens een ruimtevlucht geschapen wordt
Tom Jones ging van het standpunt uit.
dat eenvoud het kenmerk van het ware
is en fabriceerde dienovereenkomstig,
Hij is wel een der bekendste pioniers in
de ruimtevaartindustrie, wier belangrijk
heid men enigszins kan afleiden uit hei
i feit. dat cr per jaar veertien miljard dol
lar in omgaat en ze behalve haar eigen
personeel vijftigduizend man aan 't werk
zei, die 'n de z-2. toevoerbedrijven wer
ken of bij onderaannemers. Vergeten
mag inmiddels niet worden, dat er ook
b< unhazen voorkomen en sommige fa
brieken voor opdrachten inschrijven, ter
wijl ze niet m staat zijn, die naar behoren
uit te voeren. Hier ligt dan een der
voornaamste taken van Webbs N.A.S.A.
De N.A.S.A. moet voorkomen, dat on.
brukbaar of ondeugdelijk materiaal wordt
gebruikt, en daaruit 0p onjuiste wijze ma
chines. apparaten en instrumenten ver
vaardigd worden. Het spreekt vanzelf,
dat ze ook ,,'t maanhuis" geïnspecteerd
heeft, een kogelvormig gebouwtje, dat
op de ruimtevaartterjtoonstelling, welke
te New York gehouden is tentoongesteld
stond. Zulks al was het slechts om de
constructeurs eventueel op de vingers
te kunnen tikken. Voor het overige zijn
de ontzaglijke kosten, aan het uitvoeren
van belangrijke projecten verbonden, de
voornaamste moeilijkheid op de weg naar
het uitvoeren van plannen vóór de ruim
tevaart. De Saturnus is slechts een der
ingewikkelde constructies, welke voor
het realiseren van de Operation Apollo
nodig zijn, welke uiteindelijk een tocht
(Van onze onderwijsredacteur)
DEN HAAG, 2 nov. In de Rolzaal
op het Binnenhof wordt van 4 tot en
met 11 november een tentoonstelling
gehouden, gewijd aan het werk van de
Opleidingsscholen voor Kleuterleid
sters. De Algemene Nederlandse On
derwijzers Federatie, die deze expositie
georganiseerd heeft, wil hiermee de
aandacht van autoriteiten en buiten
staanders vestigen op de tajjk van de
■cie-uterleidster en de vorming, die zij
vrugt. Er zfjn thans bijna zes jaar
rerstreken sinds de opleiding een wette
lijke vorm kreeg.
Op de tentoonstelling die wordt inge-
De raket Saturnus, maar van de
constructie en het afvuren 800
miljoen dollar eisten. Hier
ziet men haar op de rakettoren,
voordat zij afgeschoten merd.
naai de maan ten doel heeft. En het ver
vaardigen en afvoeren van deze raket
kostte alleen al 800 miljoen dollar, of-
wei de helft van het voor het hele plan
beschikbaar gestelde bedrag
Intussen, niet alleen de industrie draagt
het hare bij tot de algemene activiteiten
ten behoeve van de ruimtevaart. Leger,
vloot en luchtmacht hebben zoals bekend
hun eigen fondsen en laboratoria De
grondslag voor de Saturnus is gelegd
m het centrum voor ruimtevaart. „George
C. Marshall" te Huntsville in de staat
Alabama, waar het leger zich op de
ruimtevaartproblemen concentreert. De
daar werkende_ geleerden en technici
staan onder leiding van Wernher von
Braun. In de aanvang stipten Wp aan, dat
deze zich een keer nogal pessimistisch
heeft uitgelaten. Maar dit had vooral
betrekking op zijn veronderstelling dat
het Amerikaanse volk zich nog niet vol
doende voor de ruimtevaart interes
seert en de regering daardoor niet de
nodige financiële middelen beschikbaar
durft te stellen. Khroesjtsjevs ontplof
fingsmanie heeft gedurende de laatste we
ken aardig geholpen om de Amerikanen
zich er van bewust te doen worden dat
ze moeten trachten op elk gebied de lei
ding en de voorsprong te behouden. De
reactie, door de megatonbommen in de
Ver. Staten teweeggebracht, loopt pa
rallel met die in andere landen, o.a.
Duitsland, waar allerwegen een bewus
ter nationaliteitsgevoel te constateren
valt en een grotere bereidheid om offers
voor de landsverdediging te brengen,
terwijl tevens een hier en daar heersende
sympathie voor de Sovjet-Russen, zoals
deze in Engeland, Frankrijk en Italië
waarneembaar is, flink getaand is
OBSERVATOR.
STOCKHOLM, 2 nov. (Reuter).
De Nobelprijs voor natuurkunde is toe
gekend aan de Amerikaan Robert Hof
stadter en de Westduitser Rudolf Möss-
bauer.
De prijs ter waarde van 250.232 Zw.
kronen (ruim 182.500 gulden) zal gelij
kelijk tussen de twee geleerden worden
verdeeld.
Hofstadter, die in de Amerikaanse stad
Stanford woont, is onderscheiden wegens
zijn baanbrekende onderzoekingen op
het gebied van het verbrijzelen van elek
tronen in atoomkernen en zijn daarbij
gedane ontdekkingen betreffende struc
tuur van de nucleonen.
Mösbauer die in München woont, krijgt
de prijs voor zijn onderzoekingen betref
fende de resonantie-absorptie van gam
mastraling en zijn ontdekking in ver
band met het effect dat zijn naam draagt.
BAHREIN, 2 nov. (Reuter). De
vorst van Bahrein, sjeik Soelman bin
Hamad al Chalifa, is in de afgelopen
nacht in zijn paleis Terifaa op 67-jarige
leeftijd overleden.
Hij regeerde sedert 6 april 1942 over
zijn rijk dat bestaat uit een aantal eilan
den met een oppervlakte van nog geen
60.000 hectare in de Perzische Golf.
Aangenomen wordt dat sjeik Isa bin
Soelman, die in 1933 is geboren, hem zal
opvolgen.
De jaarlijkse inkomsten van de sjeik
zijn geschat op bijna veertig miljoen gul
den, waarvan het grootste deel uit olie
winning.
DELFT, 3 nov. De Delftse atletiek
vereniging AV '40 houdt zaterdagmiddag
in de omgeving van de Hertenkamp haar
„Nationale Parkveldloop 1961". Er staan
ruim 80 deelnemers ingeschreven. In de
A-klasse heren starten o.a. de bekende
cracks G. Veldhoven (Metro), CC. Faas
(Haarlem) en A. Steylen (Shell),
richt door de klas „Binnenhuisarchitec
tuur van de Academie voor Beeldende
Kunsten, zullen werkstukken te zien
zijn van de theoretische en praktische
vakken, die op de Opleidingsscholen
worden gegeven. Van de 45 scholen, die
er m ons land zijn, hebben er 25 bij
dragen aan de expositie geleverd. Er
worden oude en moderne leermiddelen
voor de kleuters uitgestald en men zal
bandjes kunnen beluisteren met bijvoor,
beeld liedjes, die door de kleuterleid
sters gemaakt zijn en een verhaal, dat
verteld wordt aan kleuters met daarop
aansluitend een gesprek over dat ver-
haal. De bandjes worden afgedraaid in
hokjes, waarvan er een door kleuters
beschilderd is met motieven van het
vertelde verhaal. Hoewel de tijd van
het jaar niet erg gunstig is probeert
men ook een tuintje aan te leggen
waarin kleuters planten enz. verzorgen!
Aan de tentoonstelling is ook een
kleuterklas met wisselende bevolking
verbonden. Op de gewone schooltijden
betrekken kleuterklassen van enkele
Haagse scholen de Kelderzaal. Het
publiek zal hier kunnen zien wat een
leidster met de kleuters doet. De kinde-
ren worden met bussen naar en van
net Binnenhof vervoerd.
erder zal op de expositie het een en
fanh 7ei ,zie.n ZW "it de geschiedenis
),an h^t kleuteronderwijs. In de tijd van
f Patrlclers had men te Rome al
„weduwen van onbesproken gedrag",
h!6 tl met kleuters occupeerden. Aari
iifte^awi yy£ente geschiedenis wordt
uiteraard ook aandacht besteed. Tot
aan de Tweede Wereldoorlog kon prak-
narn* kleuterleidster zijn; soms
nam een \vasvrouw de zorg voor de
kleuters wel op zich. De huidige op-
int^irl v'raagt meisjes, die voldoende
lej fantasie> handvaardigheid
het k1ni?Ph kk -^ft P]aats liefde voor
net kind hebben. Over het werk van
de kleuterleidsters wordt echter nog
wel eens geringschattend gesproken
Vandaar de door de A.N.O.F reorga
niseerde manifesatie. De tentoonstel-
woi'clt vrijdagmiddag geopend door
staatssecretaris Stubenrouch.
(Advertentie)
WINKELCENTRUM BINNENWEG 45
TELEFOON: j 46615 - ROTTERDAM
Stalin's mummie werd verwijderd
OP MOSKOU'S RODE PLEIN verheffen zich twee monumenten: de
Sint-Basiliuskathedraal en het Mausoleum voor Lenin en Stalin.
Enorme tegenstellingen, maar de kathedraal met haar grillige, bonte
torens wint het verre van het bijna vierkante mausoleum van zacht-
rood graniet. Er achter rijzen de gebouwen van het Kremlin omhoog.
Kremlin betekent in het Russisch citadel of burcht. Er is nu een
nieuw stuk aan toegevoegd, het hypermoderne gebouw, waarin de
opperste sovjet bijeenkomt. Het Kremlin is tegenwoordig een beziens
waardigheid, al is er officieel de regering nog gevestigd. Khroesjtsjev
heeft er zijn bureau. Over het Rode Plein bewegen zich de vele
bezoekers uit alle windstreken der aarde, op weg naar de kathedraal-
die nu een museum is en het mausoleum. De gebeurtenissen van de
laatste weken doen onwillekeurig de vraag opdoemen, of van beide
monumenten eerlang dezelfde gruwelverhalen verteld zullen kunnen
worden
Van de kathedraal van Sint Paulus verwijderen, vestigt vanzelf eVen dP aan.
rTT*Cl 4 IT, mL r, n U rt i 1 _1 TT L. 1 -. 1* Jn/tUl _1 1
wprdt verhaald, dat Iwan de Verschrikke.
lijke, die haar liet bouwen, de architec
ten ervan blind liet. maken, zodat ze nooit
meer een dergelijk prachtig gebouw zou
den kunnen ontwerpen.
Hij gaf bevel tot de bouw van dit ty
pisch Russische gewrocht, om er voor al
tijd aan te doen herinneren, dat hij het
grote bolwerk van de Tartaren, Kazan,
veroverd had. Dit gebeurde in de zestien
de eeuw. In zijn interieur is het pompeuze
schier flamboyante gebouw van al zijn
glorie ontdaan. Maar de toeristen schep
pen er behagen in, door smalle galerijen
langs de kleurige torens te wandelen en
dan via een wenteltrap het hoogste punt
in de middelste toren te bereiken, ten
einde van boven een blik op het Krem
lin en Moskou te werpen.
Zo de voormalige kathedraal van Sint
Basilius een toeristische attractie is, het
Mausoleum van Lenin en Stalin heeft
meer van een pelgrimsoord. Het wordt
trouwens ook als zodanig gepropageerd
maarmen heeft, zich er wèl voor ge
wacht, er enige religieuze allure aan te
geven. Het inwendige heeft dan ook
niets van een kapel. Uitwendig bezit het
de vorm van op elkaar gestapelde, met
een toren bekroonde kubussen. De langs
te wordt bij de bekende mei-parades tot
tribune ingericht. De ingang is klein en
onaanzienlijk. Hier is niets pompeus,
al gingen ook de huidige machthebbers
in het Kremlin zich daaraan graag te
buiten, Stalin inbegrepen, wiens voorkeur
voor de koekenbakkersstijl van de gedu
rende zijn machtsperiode neergezette re
presentatieve gebouwen velen de kwali
ficatie „Stalin-gothiek" heeft ingegeven,
met de nadruk op het woord Stalin.
Dat Khroesjtsjev de mummie van Sta
lin uit het rode .mausoleum heeft laten
dacht op de laatste rustplaats van de gro
ten Russische revolutie. In het jaar 1936
toen we een bezoek aan Moskou brach
ten, hebben we er voor een gesloten deur
gestaan. Toenmaals rustte er alleen Le-
nins lijk. Het moet niet goed gebalsemd
zijn geweest, want het mausoleum moest
tijdelijk gesloten worden, teneinde de
nodige maatregelen te treffen, om een
optredende ontbinding te voorkomen
Officieel heette het, dat het inwendige
van de tombe gerestaureerd en verfraaid
inf>0.s- worden. We kunnen onze lezers)
dus helaas niet uit eigen beschouwing
vertellen, hoe het daarbinnen uitzag. La
ter is het gebalsemde lijk van Stalin
er eveneens bijgezet Ons verhaal zou
dus niet volledig en volgens de huidige
toestand kunnen zijn. Er stond toen ook
geen schier eindeloze file te wachten, om
te worden binnengelaten. We kunnen
hier evenwel onze lezers een beschrij
ving voorzetten van een buitenlands jour
nalist. die dezer dagen een? is gaan kij
ken. Hij vertoefde al anderhalf jaar in
de Sovjet-Russische hoofdstad. Maar hoe
gaat het, zo schreef hij, dergelijke
dingen stel je altijd tot het laatste uit
Je bent van plan er wel eens langs te
gaan, doch er komt nooit iets van
Thans evenwei was er alleszins aan
leiding toe en hij ging. Langer nog dan
gewoonlijk stond daar de file van meer
dan een kilometer lengte opgesteld, zich
voetje voor voetje voortbewegend. Ze
schuifelde langs de muur van het Krem
lin, waar het Mausoleum tegenaan ge
bouwd is, gedeeltelijk de weg door het
Alexanderplantsoen nemend. Het zou
minstens twee uur wacihten zijn. Echter
buitenlanders hebben het recht nog op
het Rode Plein bij de file aan te slui
ten, Aldus stond de man spoedig voor
de ingang. Hij daalde de smalle trap af,
welke naar het binnenste leidt, waar tus
sen muren van zwart marmer, in. 'n rood-
oranje-achtige verliclhting, itwee bron
zen sarcofagen met glazen deksels staan.
In de ene rust klein, Lenin, met een ge
zicht, dat eerder een houten masker
lijkt dan het wasachtige van een gebal
semde. Zijn hoofd ligt door twee kus
sens ondersteund. De trekken zijn uitge
sproken Mongools. De ene hand, ook
weer klein, is samengebald, de andere ge
opend. De palm ligt naar boven ge
keerd. Het gezicht drukt nog steeds een
grote wilskracht uit. Evenals Stalins sar.
cofaag is die van Lenin met krullen en
ander sierwerk bekleed. Terwijl Lenin in
'n eenvoudig Kozakkenkostuum gekleed
is, lag Stalin opgebaard in zijn maar
schalkuniform. Het gezicht, sterk verou
derd, vergeleken bij de bestaande por
tretten van hem, heeft op de een of ande
re wijze een zachte uitdrukking gekregen
Het had iets van dat van een oude
vrouw. Werkelijk, 't kostte moeite de dic
tator te herkennen. Misschien zit er in
dit gelaat nog iets van zijn befaamde
geslotenheid en zijn afkeer van zijn me.
demensen. Maar er was geen gelegenheid
om nader toe te zien. Men mag niet
Het mausoleum voor Lenin en
Stalin op t Rode Plein te Moskou
stilstaan en van achteren komen anderen
opdringen. De belichting is tevens tame
lijk zwak. Alleen de twee sarcofagen
liggen in het schijnsel van de lampen,
de rest van de ruimte is schier in duis
ternis gehuld
Weer op het ruime Rode Plein adem
de de bezoeker gretig de frisse lucht in,
want al is men er in geslaagd, alle geu.
ren van bederf te elimineren, de vele,
langs de sarcofagen defilerende mensen
verspreiden een benauwde lucht. De
luchtverversingsapparaten, zo die er zijn,
kunnen haar kennelijk niet snel genoeg
verwerken
Toen onze man op weg naar huis een
Russische bekende ontmoette, vertelde
hij hem, van zijn bezoek aan de graftom
be van Lenin en Stalin. Vanzelf kwa
men de geruchten ter sprake, als zou
Khroesjtsjev van plan zijn, het stoffe
lijk overschot van Stalin weg te doen ha.
len, op deze wijze de ontluistering van
zijn nagedachtenis bezegelend, hetgeen
bekend, inmiddels is gebeurd. „Tja",
merkte de Rus peinzend op „cr moet
natuurlijk plaats komen". Voor wie zei
hij niet. Maar de journalist zag iets In
de ogen van zijn toehoorder twinkelen
en een naam op diens lippen, beginnend
met een K
K. II.
O
Er wordt een luchtbrug geslagen
lussen Chicago en Rimini. Het is
er allerminst een zoals die naar West-
tserlijn Integendeel, hier geen angst en
zorgen, maar ontspanning. Geen levens
middelen en soldaten worden ermede
vervoerd, maar vrolijke typisten en
privé-secretaresjes. En de ontspanning
wordt aangevuld met aanschouwelijke
lessen in historie en kunst. Want Rimini
Is het eindpunt van een luchtbrug, die
via Parijs naar Zwitserland loopt, in
Chicago begint.
Er vliegen nog geen honderden vlieg
tuigen in, zelfs geen tientallen, maar het
eerste is dezer dagen met gejuich be
groet en ter herinnering aan de aan-
*?msL werd een gedenksteen onthuld
Men hoopt nu, dat nog dit jaar het aan
tal vliegtuigen aanzienlijk zal toenemen.
Gezien het enthousiasme van de passa
giers van het eerste vliegtuig Lijkt zulk3
wel waarschijnlijk.
De luchtbrug wordt in Chicago en in
heel de staat Illinois gepropageerd als
ee2 9illeke gelegenheid om een flink
gedeelte van veertien of een en twintig
dagen vakantie aan zee door te brengen,
m n mooie, vrolijke stad en aan prach
tige stranden. Maar bovenal in een zacht
klimaat. Het wordt nu zo langzamerhand
tlink koud in Chicago, dat trouwens als
de Winderige Stad" befaamd is De
winters zijn streng in Illinois. Vandaar,
dat velen proberen, ze te ontvluchten.
De duizenden kantoormeisjes kunnen dit
met zo gemakkelijk en ze moeten er even
tueel hun zomervakantie voor opofferen.
Maar ze blijken hiertoe bereid en dé
stemming, welke in de voorhoede heers
te, laat er geen twijfel over. dat er
heel wat propaganda zal worden ge-
gemaakt.
De organisator van de luchtbrug
zoekt zijn clientele juist onder die kan
toormeisjes, die er niet zo gauw toe ko-
men. 'n grote buitenlandse reis te maken
Hij heeft momenteel de bommen van
zoveel en zoveel megatonnen niet mede
en er heerst dus een zekere aarze
ling ten aanzien van het boeken voor
een plaats in een vliegtuig van zijn lücht-
brug. 1 och heeft hij er al honderden
zhjn eerste doel is bereikt, nl. reclame
te maken voor de stranden van Rimini
en omgeving en er het toeristenverkeer
op te voeren, hetwelk overigens reeds
vergeleken bij verleden jaar met 30 pet.
is toegenomen. Het is inmiddels de be
doeling, juist gedurende de wintermaan-
den wanneer, geen Italiaan het in z'n
noofd haalt, zich naar 'n strand te bege
ven en de vreemdelingen hiertoe óók niet
gauw komen, de hotels met gasten te
vullen. Dit kan tegen prijzen, aanzien
lijk minder dan die, welke in de zo
mermaanden berekend moeten worden.
Juist hierom is een reis per luchtbrug
zo goedkoop. Een kleine zeshonderd
dollar, ongeveer tweemaa] het maand
salaris van de gemiddelde typiste en
privé-secretaressc in Chicago en omge
ving. Om de reis aantrekkelijk te ma
ken, is een kort bezoek aan Zwitserland
ingelast en tevens wordt de reis door
de lucht even onderbroken
Venetië te bezoeken, vanwaar het
autobussen naar Rimini gaat. van
daaruit worden weer tochten georgani
seerd naar Havanna. waar Dante's tom
be een grote toeristische attractie is
uiteraard onder meer. Maar de tvDis-
ten en privé-secretaressen zijn over het
algemeen geen verwoede museum- en
historische kerken en gebouwenbezoekers
Ze willen zich in de eerste plaats amu
seren en ontspannen en van de frisse
lucht en zee genieten.
Ter gelegenheid van de eerste vlucht
u e? gezelschap geïnterviewd Theodo-
ra Strmgos, pnvé-secretaresse van een
bankdirekteur te Chicago, verzekerde
de persmensen van Rimini, dat het strand
van Rimmi veel mooier en ook vee uit
gestrekter is dan van Miami Fn w=t
het klimaat betreft, kan^e Adrilti
uante s Divma Commedia" gelezen
fraven^ev hij te Ravenna b£
ven ts.enz^enz dat h« gestor-
Het kantoorpersoneel in Chicago kriigt
vfi7d°ienrti veertien dagen vakantie, na
Wie drieïen ^0rden het drie weken.
welk In p en heeft' kan meer dan een
weeJs in Kimini blijven
om
met
Van
