Siiêi»
Van de 100 Nederlanders zijn
er 71 in een ziekenfonds
To to-conflict nu
voor de
OPPERBEVEL INGESTELD
IN INDONESIË
Stewardessen showden in «e
Rotterdamse Schouwburg
LÖNDENSE BRIEF
Technisch heter clan vroegerdoch
te weinig sfeer en verrassingen
Geen prijs voor de heer Schüller
Nieuw-Guinea blijft kalm
Avonturenboeken
voor jongens
Internationale
uniformenparade
K-
Grotere omzet el]
hogere kosteï'
FURNESS
stock-uitkering
in vooruitzicht
pagina
up --
u II
Vakschool voor goud- en
zilversmeden blijft in
Schoonhoven
„Misbruik van recht"
Kettingbotsing op
Willemsbrug
Mej. S. M. van Geloven
verlaat Pius X-school
Tweka ziet gunstige
perspectieven
Hollands ivinter feest"
in New York
Mensen, schepen en
In de gestoofde koe Emigratie Dan aardappelen
1 Brits bier aan vreemde baren
Grasso Machines
NSC—ND C
ZATERDAG 16 DECEMBER 1961
8
In het jics verschenen vierde nummer van het altijd boeiende en inte
ressante „E.T.I.-kwartaalbericht", uitgave van het Economisch-
TechnologisrV Instituut voor Zuid-Holland wordt o.a. een uitvoerig en
zeer indringend artikel gewijd aan de woningbouw en wijken. De
bijdrage is eigenlijk een test op leefbaarheid der nieuwe wijken, die na
de tweede wereldoorlog uit de grond zijn gestampt.
Nf A -r:;-7
T
De schildwachthuisjes, die de
entree van deze flatwoningen
moeten voorstellen, accentueren
nog de eentonigheid.
DE BOEKEN
VAN DE DAG
OP NIEUWE WATERWEG
Libanees schip weer vlot
Air'
Nieuwe Caltex.film
.Engelse wortelen.
de «"V*
»y
e?
LEEFBAARHEID in nieuwe wijken
De redactie verklaart als „voorwoord"
bij d eopgenomen beschouwing:
Leefbaarheid. Een woord, dat opgeld
doet in de stedebouwkundige praktijk,
zonder dat als met zovele mode
woorden de inhoud van dit begrip
vaststaat. Een-ieder zal er een andere
betekenis aan toekennen, omdat elk
mens zich een eigen voorstelling maakt
van de eisen, die hij aan het leven
en het leven aan hem stelt.
Hier stuiten wij dunkt ons wel
op de kern van de zaak, die een ge
meenschappelijke basis geeft voor on
ze begripsbepaling. Wil het hanteren
van het woord leefbaarheid niet zeg
gen, dat wij trachten in een ze
kere afweer tegen een teveel aan tech.
niek een stukje menselijkheid of lie
ver menselijk geluk te verzekeren?
Het is ook een motief, dat doorklinkt
in het werk van de sociale onderzoe
ker ook al streeft hij naar rustige en
objectieve formulering van de resulta
ten van zijn onderzoek".
Na intensieve aandacht te hebben ge
schonken aan de opzet en inrichting van
de moderne woonwijk ten aanzien van
tal van aspecten wordt in het slot de wel
zeer wenselijke maar tegelijk de wat
pijnlijke vraag gesteld, of de stedebouw
kundigen en beleidsinstanties in de na-
rol gespeeld, maar, en daarop legt ge
noemde studie onder meer de nadruk,
ook al mochten deze woonwensen in vele
gevallen bekend verondersteld worden,
werd daarvan soms bewust afgeweken
omdat deze wensen niet in overeenstem
ming waren te brengen met de door de
overheid en de stedebouwkundigen ge
koesterde idealen. Deze idealen hebben
in het algemeen betrekking op het wezen
van de menselijke samenleving en kun
nen in het kort worden samengevat als
sterke beklemtoning van het collectieve.
Zo wordt de eengezinswoning herhaalde
lijk bestempeld als burgerlijk en worden
woningen in hogere woongebouwen aan
geprezen als woonvormen waarbij de so.
ciale contacten tussen de bewoners op de
juiste wijze zouden kunnen worden
verwezenlijkt.
Men kan dus stellen, dat vele moderne
stedebouwers door middel van de vorm
geving het sociale contact tussen buurt
en wijkgenoten willen bevorderen. Zij
zijn daarin over het geheel genomen ech
ter niet geslaagd. In de eerste plaats
niet, omdat de ruimtelijke verhoudingen
wel voorwaarden scheppen voor het
maatschappelijk leven, doch niet zon
der meer bepalend zijn. En in de tweede
plaats niet, omdat de stedebouw in zijn
streven een bijdrage tot verbetering van
C*7; -
oorlogse periode voldoende rekening ge
houden hebben met de woonwensen va
de bevolking, of zij dus met andere
woorden de verhouding tussen de ver
schillende woningtypen juist hebben geko
zen. Een recente studie toont aan dat de
ze vraag in het algemeen ontkennend kan
worden beantwoord.
Ondanks een geprononceerde voorkeur
voor de eengezinswoning bij de bevol
king, zijn na de oorlog zeer grote aantal
len (ook procentuec') etagewoningen tot
stand gekomen. De oorzaken hiervan zijn
velerlei. Zo speelt ongetwijfeld een zuini
ger grondgebruik een rol. Het streven zo
groot mogelijke aantallen redelijke, doch
goedkope woningen te bouwen is onder
meer verwezenlijkt door de grondkosten
per woning zo laag mogelijk te houden.
Door het opnemen van veel etagewonin
gen werd een wijk financieel eerder
„haalbaar". Daarbij is evenwei te vaak
uit het oog verloren dat een groot deel
van de bevolking die thans, gedwongen
door de woningnood, een etagewoning be_
woont, bereid is de relatief hogere huur
prijs voor de eengezinswoning met tuin
te betalen.
Een tweede oorzaak van de te rui
mt toepassing van de etagewoning moet
worden gezocht in het streven van som
mige gemeentebesturen om door hogere
bouw de gemeente een meer stedelijk
karakter te geven.
Voorts heeft uiteraard de onkunde om
trent de woonwensen van de bevolking 'n
(Foto van redactiesecretaris,
de heer G. H. M. Reymer).
de samenleving te geven uitgaat van
goed bedoelde, doch aprioristische op
vattingen, die niet wortelen in de socia
le werkelijkheid.
Dat de volkshuivesting en de stede-
bouw een belangrijke bijdrage kunnen
leveren en in feite ook leveren tot ver
betering van de samenleving valt niet te
betwijfelen. De vergelijking van een mo
derne woonwijk met zijn vele groen met
een wijk uit vroeger tijden valt steeds uit
ten gunste van de huidige.
Vele van deze verbeteringen worden
door de bevolking ook als zodanig ge
waardeerd. Maar wanneer men verder
gaat dan deze „technische verbeterin
gen" en het patroon van de samenleving
wil beïnvloeden, is het noodzakelijk dat
men vooraf een zorgvuldige studie
maakt van die samenleving in haar huidi
vorm, en dat men ten aanzien van de
veranderingen in die samenleving, voor
zover de stedebouw daarmee te maken
heeft voorshands enige terughoudendheid
betracht.
Voor deze terughoudendheid is des te
meer reden, omdat de sociologie
van het wonen nog verre van afgerond
is. Weliswaar heeft de sociologische be
nadering van de grote stadswijk reeds
belangrijke resultaten opgeleverd en bij
voorbeeld de onhoudbaarheid van de zo
genaamde wijkgedachte aangetoond,
maar er valt op dit gebied nog zeer veel
onderzoek te verrichten. Daarbij zal het
noodzakelijk zijn de uitkomsten van so
ciologische onderzoekingen in verband te
brengen met psychologische en medi
sche inzichten. De taak is uiteraard veel
omvattend, doch de vervulling er van is
van zeer grote betekenis, willen onze
woonwijken zodanig worden dat men er
zich in alle opzichten in thuis zal voelen.
Een van de facetten van dit „tbuis-
voelen" is de reeds genoemde gezellig
heid. Juist deze eigenschap missen de
meeste moderne woonwijken. De vaak
te grote doelmatigheid van structuur
laat geen plaats meer voor sfeer, voor
verrassingen, die de „moderne" mens on
getwijfeld ook behoeft. Naast vele andere
facetten van de wijk en zijn bewoners
zal hieraan door het sociologisch en psy
chologisch onderzoek veel aandacht be
steed moeten worden.
Het artikel besluit aldus:
Vatten wij nu onze bevindingen van
deze korte excursie door de moderne
woonwijk samen, dan kan worden opge
merkt dat de huidige woonwijk in „tech
nisch" opzicht aanzienlijk beter is dan
de woongebieden die van vóór de eerrste
wereldoorlog dateren Dank zij vooraf
gaand planalogisch onderzoek en een
krachtig nagestreefde doelmatigheid in
de ruimtelijke opzet kunnen de moderne
woonwijken dan ook in vele opzichten
aanvaardbaar worden genoemd. Ten aan
zien echter van een der belangrijkste di
mensies van de goede wijk, namelijk die
van de relaties van de wijkbewoner tot
zijn woonomgeving, is de huidige stede
bouw er over het algemeen nog niet in
geslaagd een bevredigende oplossing te
vinden. Uitvoerige sociologische en psy
chologische onderzoekingen zullen een
antwoord moeten geven op de vele vragen
welke thans nog op dit terrein openstaan.
Vorig jaar is het aantal verzekerden
der ziekenfondsen gestegen met ruim
111.000 Volgens de laatste gegevens, die
op het ogenblik beschikbaar zijn, aldus
lazen we in „Ruim Zicht", komen ze
met elkaar aan een totaal van méér dan
8.204.000. Men kan zeggen, dat op elke 100
Nederlanders er 71 lid zijn van het zie
kenfonds: als verplicht of vrijwillig ver
zekerde, óf als bejaardeverzekerde.
De vrijwillige verzekering is wat inge
krompen. Haar aantal verzekerden liep
in één jaar 1960 met 11.000 terug.
Omtrent de oorzaak hiervan kunnen we
in het jongste verslag van de Zieken
fondsraad niet veel méér vinden dan dat
SCHOONHOVEN, 16 dec. Het al
gemeen bestuur van de vakschool voor
goud- en zilversmeden, juweliers en
horlogemakers, heeft met algemene
stemmen besloten deze vakschool in
Schoonhoven niet naar elders te ver
plaatsen.
Het bestuur besloot ook de eerder ge
maakte plannen voor de bouw van een
nieuwe school nu spoedig te verwerke
lijken.
WEST-DUITSLAND, 15 dec. Donder,
dagmorgen is bij Frankfort de „vader
van de jeugdherbergen" Richard Schirr-
mann, op 87-jarige leeftijd overleden.
Hij stichtte samen met een fabrikant in
1912 in Westfalen de eerste jeugdherberg
ter wereld"
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG. 15 dec. Notaris Bolt
heeft de heer Schüller uit Arnhem na
mens het totobestuur bericht, dat er af
wijzend is beslist op zijn verzoek hem
alsnog de eerste prijs, groot vijftigdui
zend gulden, uit te keren, omdat hij als
DJAKARTA, 15 dec. (Rtm/ANP) Pre
sident Soekarno heeft een opperbevel in
gesteld. dat de bevrijding van westelijk
Nieuw-Guinea moet leiden. Het wordt ge
vormd door de president zelf en zijn drie
chefs van staven. Het besluit tot instelling
van dit opperbevel is genomen op een
vergadering van de nationale verdedigings-
raad, die donderdag is gehouden.
President Soekarno is vandaag naar Bali
vertrokken. Hij zal' daar zijn toespraak
voor 19 december voorbereiden, waarin
hij zijn bevel zal doen uitgaan betreffende
het ontrukken van westelijk Nieuw-Gui-
nea aan Nederland.
HOLLANDIA. 15 dec. (ANP) De
stemming van de Europeanen in Neder
lands Nieuw-Guinea is na de dreigende
:aa] van président Soekarno kalm geble
ven Natuurlijk zal hier en daar wel enige
ongerustheid bestaan over wat zal of kan
gebeuren, maar over het algemeen is geen
verhoogde spanning merkbaar. Men heeft
bovendien groot vertrouwen in de be
scherming van de eigen strijdkrachten.
Een vooraanstaande Papoea, die zei na
mens de grote meerderheid van de be-
ROTTERDAM, 16 dec. Een schielijk
■mmende vrachtwagen veroorzaakte
stermiddag om vijf uur een kettingbot-
ng op de Willemsbrug, waarbij in to-
ial vier auto's betrokken raakte. Een
-stuurder, de 28-jarige H. Coomans van
Molenwei, raakte bekneld achter het
uur- Met kneuzingen aan zijn rug is
ij opgenomen in het Dijkzigtziekenhuis.
let verkeer in beide richtingen werd
tien minuten stilgelegd, maar nog lang
daarna waren de gevolgen van de stag
natie merkbaar. Een deel van het ver
keer werd afgeleid via de Maastunnel.
volking van Hollandia te kunnen spreken,
verklaarde op een vraag, dat de bevolking
vertrouwen heeft in het gouvernement en
de eigen kracht. Als, aldus deze Papoea,
er inderdaad iets ernstig zou gebeuren dan
zal de aandacht van de autochtone bevol
king van Hollandia niet in de eerste plaats
zijn gericht op wat de Indonesiërs doen,
maar op die elementen, die eerder van een
pro-Indonesische instelling blijk hebben
gegeven. Deze elementen zullen in de eer
ste plaats worden uitgeschakeld, aldus
deze Papoea.
De „Zuiderkruis" die oorspronkelijk zon
dag a.s. zou vertrekken, vertrekt zaterdag
middag uit Hollandia met ongeveer 320
personen naar Manokwari, waar nog lio
mensen aan boord komen
ROTTERDAM, 16 dec. Sinds de op
richting van de Pius X-school in januari
1924 is mej. S. M. van Geloven als on
derwijzeres aan deze onderwijsinstelling
verbonden geweest. Thans zal zij, na een
arbeidsperiode van achtendertig jaar, haar
taak neerleggen in verband met het be
reiken van de pensioengerechtigde leef
tijd op 4 december ji.
Op 20 december a.s. bestaat er van
twaalf tot een uur 's middags gelegenheid
afscheid van mej. Van Geloven te nemen
in de parochiezaal aan de Jagthuisstraat.
's Morgens om negen uur zal tot haar in
tentie een mis worden opgedragen in de
parochiekerk van de H. Willibrordus aan
de Beukelsdijk.
Mej. Van Geloven, die in Schiedam
woont, heeft in de lange jaren, dat zij
aan de Pius X-school werkzaam was,
steeds heel haar energie en kracht inge
zet voor het welzijn van de aan haar
zorgen toevertrouwde kinderen. Honder
den kinderen van de Willibrorduspa-
rochie heeft zij in de loop der jaren on
der haar hoede gehad.
enige een rijtje van de voctbaltoto van 19
november foutloos had ingevuld. Zoals
wij hebben bericht had de heer Schüller
zich een dag, nadat de voorgeschreven
termijn was verstreken, aangemeld. De
heer Schüller en zijn raadsman zullen
niet in deze beslissing berusten; de zaak
zal nu bij de rechter aanhangig worden
gemaakt.
Het totobestuur is van mening dat de
heer Schüller geen aanspraak kan ma
ken op de eerste prijs, omdat hij zich te
laat heeft gemeld.
Op verzoek van de raadsman van de
heer Schüller, mr. D. v. d. Oever, heeft
prof. mr. De Grooth uit Wassenaar, hoog
leraar aan de universiteit te Leiden, een
uitvoerig advies aan het totobestuur uit
gebracht, dat echter niet is overgenomen.
In dit advies komt prof. De Grooth tot
de conclusie, dat de tweede prijswinnaars
in het onderhavige geval geen recht kun
nen doen gelden op de eerste prijs. De
controlerende notaris heeft voorts naar de
mening van prof. De Grooth slechts vast
te stellen of de heer Schüller een juiste
voorspelling der wedstrijden heeft gedaan.
Hij vindt dat de notaris slechts de inge
zonden tormulieren moet controleren en
dat hij niets te maken heeft met de vraag
of iemand door te late inzending geen
recht heeft op een prijs. Indien de prijs
niet wordt uitbetaald, zo schreef prof. De
Grooth, dan is dit „misbruik van recht".
GELDROP, 16 dec. De direktie van de
N.V. Tweka Tricotfabrieken deelt mede,
dat de ongunstige invloed, die de slechte
romer van dit jaar op de omvang van de
nabestellingen heeft gehad, voor een zeer
belangrijk deel door zeer bevredigende
voorverkopen werd teniet gedaan. Deze
waren namelijk beduidend groter dan in
1960.
Ondanks verscherpte binnen- en buiten
landse concurrentie kan de toekomst met
vertrouwen worden tegemoetgezien, méde
in verband met de goede perspektieven die
de handel in Euromarkt-verband opent.
De invoering van de vijfdaagse werk
week heeft voor de badgoedindustrie gun
stige aspekten, omdat de vrije zaterdag
het weekeindtoerisme in toenemende mate
bevordert en daardoor ook de vraag naar
badkleding stimuleert. De opening van de
vele nieuwe zwembaden is eveneens een
gunstige faktor.
Begin december opende Tweka een vijfde
vestiging de eerste in het buitenand
in Mechelen aan de Maas (België) in de
'naaste omgeving van Gëldrop heeft het
bedrijf reeds vestigingen te -Someren, Sint
Michielsgestel en Meyel).
De Tweka-fabrieken, die sedert het eind
van de tweede wereldoorlog praktisch ge
heel werden vernieuwd, exporteren mo
menteel naar ongeveer 25 landen in en
buiten Europa, zo deelt de directie mede.
het aantal zelfstandigen in Nederland
(en dus ook de „kleine zelfstandigen" on.
der hen, die voor deze verzekering in
aanmerking komen) dalende is.
Dat de verplicht verzekerden sterk
in aantal toenemen, is gemakkelijker ver
klaarbaar. De oorzaak hiervan kan men
vinden bij de groeiende werkgelegenheid.
Er traden 67.000 werknemers tot de ver
zekering toe en ze brachten aan vrouwen
en kinderen nog 53.000 indirect-verzeker-
den mee.
En nu de bejaarden verzekering. Het is
interessant ook deze te bekijken in het
licht van dc welvaart. Vorig jaar is het
aantal bejaarden in Nederland met 30.000
toegenomen. Van hen vinden we er ech
ter niet meer dan 1200 in de „bejaarden
verzekering" terug. Hoe is dat nu te ver.
klaren? Wel, ook hier speelt waarschijn,
lijk de werkgelegenheid een rol. We moe
ten aannemen, dat vele bejaarden aan de
arbeid blijven (of eenmaal gepensioneerd
zijnde nog eens aan de slag gaan) en
dus in de verplichte verzekering komen
te „zitten". Nog een andere veronderstel
ling durven we wagen. Het zou namelijk
weieens kunnen zijn, dat steeds méér be
jaarden op den duur toch ook een partje
van de welvaart krijgen: dus hun inko
men zovee] verbeterd zien, dat ze geen
rechten meer kunnen doen gelden op de
bejaardenverzekering Overigens telt de
ze nog altijd ruim 667.000 gepensioneer
den.
ROTTERDAM, 15 december Bij de
uitgeverij J. H. Kok, N.V., Kampen is
een drietal stoere jongensboeken ver
schenen van de schrijver Johan Hidding.
In een vlotte verteltrant beschrijft de
auteur de lotgevallen van Edward Smit,
een pas afgestudeerde H.B.S. zich, die
zodra hij de schoolbanken definitief vaar.
wel heeft gezegd als een echte avon
turier ontpopt.
Met zijn twee vrienden, Wielema en
Turoeboe, beleeft hij in de Afrikaanse
Jungle, waar Edward's vader werkt, het
ene spannende avontuur na de andere.
Aanvallen van woeste negerborden, wil- j
de achtervolgingstochten, jacht op spoor
loos verdwenen blanken en gevaarvolle j
ontmoetingen in de donkere oerwouden
vormen een aanetnschakeling van ge
beurtenissen, de jeugdige lerzers aan een
stuk door zullen boeien.
De inhoud van de eerste drie delen in
de Edward-Smit-serie („Gevecht in de
rimboe", Speurtocht naar vermisten" en
„Raadsels om de Drakensbergen") vol
doet volkomen aan de eisen, die men
aan gezonde jeugdlectuur kan stellen.
Ook aan de omslag en de band van
de boeken, is ruime aandacht besteed.
ROTTERDAM, 16 dec. Met het m.s.
„Noordam" van de Holland-Amerika
Lijn zijn vandaag authentieke Zeeuwse
en Volendamse kostuums naar New-
York verzonden. Deze zullen worden
gebruikt ter gelegenheid van een Hol
lands „winterfeest" dat op 19 januari
zal worden gehouden ten bate van de
„Child Study Association of America",
een instelling die zich bezig houdt met
de „opvoeding en gezonde ontwikkeling
van kinderen".
ROTTERDAM, 16 dec. De sleepboten
„Steenbank" en „Barendszee" van L. Smit
ën Co. hebben gisteravond het 7000 ton
metende Libanese ss. „Lydia" vlot ge
trokken van de noordelijke oever van de
Nieuwe Waterweg.
De „Lydia" was daar gistermorgen
na machineschade te hebben gekregen
met het achterschip aan de grond gelo
pen tussen rood 10 en 11 (tussen Maassluis
en Hoek van Holland). Bij deze manoeuvre
verspeelde het schip zijn anker.
De sleepboten begonnen gisteravond bij
opkomend water te trekken: de „Steen-
bank" om vijf minuten over zeven en de
„Barendszee" een kwartier later. Om
kwart voor negen was de Panamese
vrachtvaarder vlot. De „Lydia" is daarna
op eigen kracht naar de werf „De Nieuwe
Waterweg" in Schiedam gegaan.
ROTTERDAM, 16 dec De mist was
er verantwoordelijk voor, dat het meren
deel der negenentwintig stewardessen,
die gistermiddag in de foyer van de Rot
terdamse Schouwburg deelnamen aan
een internationale uniformensüow, te laat
op de plaats van hestemming arriveer
de Vandaar, dat het programma, door
Rotterdam-Air in samenwerking met
het Rotterdams Toneel opgesteld ter ge
legenheid van de Nederlandse premie-
re van het blijspel „Boeing-Boeing"
opende met een pauze in plaats van
met de parade der mannequins. Deze te
genvaller is misschien van invloed ge
weest op het verloop van de show. die
resulteerde in een ietwat rommelig ge
heel, hetgeen overigens geen afbreuk
deed aan de opgewekte stemming.
Ans van Brandenberg en de heer G.L.
van Lennep ("van Rotterdam-Air) bezet
ten om beurten de microfoon om in het
Nederlands en Engels commentaar te
leveren op de kostuums, waarin de meis
jes, behorend tot een vijftiental lucht
vaartmaatschappijen, waren gestoken.
Grote verschillen in modellen vielen niet
te bespeuren; de meeste uniformen ver
toonden de klassieke tailleurlijn, een klein
aantal bestond uit chemisiers. Het kle-
rengamma bestond hoofdzakelijk uit lich
te en donkere tinten blauw, afgewis
seld met een enkel lichtgrijs en beige.
De jury, bestaande uit Pia Beck, Caro
le Shelley, Jan Lemaire. Max Heymans
en Cees Nooteboom, oordeelde het uni
form, waar in Olympic Airways mej. C.
Nicolopoulou naar de show zond. het
meest geslaagd De heer Mare Camo-
letti, schrijver van het toneelstuk, reik
te de vertegenwoordigster van deze maat
schappij 's avonds tijdens een diner
Een rijtje mannequins, in afwa<j'jeit-
van haar beurt om de zaal te betie
op de Euromast de zilveren hek ^;s
die voor deze wedstrijd was uitgelp0
tweede werd geklasseerd Martin <j-,t
Charter, die tien meisjes naa ^je
modefestival had afgevaardigd. vareqüj!>
mej. C. Hündschen als topman^iijK
fungeerde. De derde prijs werd 5-VJrd^1'
gedeeld door Interocean en R°tte
Het Flamingo Combo met z7i)c7
Ann Burton zorgde voor een "7 lef'
omlijsting van de show, die on<3?japsje
ding stond van Fenny de Boer en
de Ruyter.
ROTTERDAM, 16 dec. Voor
tal genodigden is gisteravond in,t v-fi'1'1
mière-theater de nieuwe Calte*r0dü'
„Mensen, schepen en olie" gsin
ceerd een documentaire in kleuren'
aan twee jaar is gewérkt en 7s.
door veertien filmtean n jp
Producent-reê'gji,!!»
r
opgenomen
film beoogt een beeld te geven
moderne tankvaart. Producent-rÊ" pilt
Gerard J Raucamp van Carillon iü
i te Rijswijk slaagde er voortref'2'
dit beeld overzichtelijk, leerzaa e;.
boeiend te maken. Een lofwaard'^.pej
j tatie, wanneer men weet dat
j werk diende te combineren va°
veertig Nederlandse en Engelse
ra, en geluidspecialisten. die o.a. q0s
men maakten op de Noordzee. ae
j zee. Het Kanaal, de Ierse Zee.
1 lantische Oceaan, de Middelland- go'
de Indische Oceaan en de Perzisctljjei)1'
OP
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimimiiimiimiimimmiitimimmmimji
2y o gij Brit waart en mijn
werker, wat zou het u
J behagen te drinken, in
dien gij tegen betaling
van vierhonderd gulden het
moede mijnwerkerslijf vanuit
het noordelijk graafschap
Derbyshire naar Italië had
gesleept om dit lijf geduren
de 14 dfigen te rusten te
vlijen in Riccióne, niet ver
van Rimini, aan de Adriati-
sche Zee, waar de golven ge
wagen van mijnheer Tito aan
de overkant? Wat zou het u
behagen te drinken?
Als wij een net mens waren
en wij kwamen uit Jemeppe
of Tietjerk of Rijswijk, wij
zouden het antwoord weten.
Wij zouden Lambrusco di
Sobara drinken, want het eten
in de provincie Emilia is aan
de zware kant en de Lam
brusco is droog en rood en
petilleert veel ingetogener en
bescheidener dan de limona
de der onnozélen, champag
ne. De Lambrusco sluit gaar
ne vriendschap met de ham
van Bologna en de kaas van
Parma. En als je weinig on
dernemend bent van aard,
kun je in Italië altijd ver
trouwen op de Chianti Broliu
van Ricasoli, mits de fles het
gele regeringszegel draagt
En er is Orvieto, en Soave.
welke laatste zoet klinkt
maar droog drinkt en vader
is van veel welbehagen. Maar
vraag niet om Frascati, zelfs
indien gij evenals andere be
schaafde mensen deze wijn
hebt gedronken in Rome en
innig lief hebt leren hebben.
Frascati is een opwillig en
nors reiziger. Men behoort
hem te drinken of in Frascati
zelf in de Albaanse heuvel,
staande met het gezicht naar
Rome en grotelijks vervoerd,
of in Rome op de Piazza
Navona op het terras van
Maestrostefano, gezeten naast
Bertus Aafjes, of zelfs een
minder groot dichter. (Waar
schuwing voor alle reizigers
Drink nooit Frascati in Lon
den. De Italianen hebben
heimwee naar hun land en
daarom verkopen alle wijn
zaken in Soho Frascati. Maar
niet alleen mensen hebben
heimwee. Er zijn wijnen die
eveneens liiden aan dit leed
Tot hen behoort de Frascati
die in Londen zuur is van
verdriet.)
Maar zo gij Brit waart en
mijnwerker, zoudt gij geen
Lambrusco drinken en geen
Chianti. De zegen geperst u!1
de druiven zou onder de
kurk blijven en gij. Brits
mijnwerker, zoudt u onthou
den van het genot van 's we
relds heiligste drank, bezon
gen door de eerste dichter
geplengd voor de oudste go
den. En daarom zijn de bur
gemeesters van Rimini ei
Riccione in hun telefoons ge
klommen om elkander boos
en verbolgen in de oren if
bulken over .de Engelse mijn
werkers. En daarom hebben
Italiaanse koks aan de kust
van de Adriatische zee ge
staan en levensmoede ge
staard naar de genadige gol
ven.
De mijnwerkers van Enge
land verdienen, terecht, vee]
geld en richten sedert enige
jaren voor hun vakanties de
bl-ik naar het zuiden. En taal
kundigen die, om alleen maar
voor taalkundigen begrijpe
lijke redenen, "een studie
^tiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiimiiiiiiiiimmiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiimiHiiimiMiiiiiiiiniHimiiimHiiKHiiiimiiiiiiHina
Al deze opnamen krijgen t>e'psiee^
door het „verhaal" van de met P2 jjeC,
gaande kapitein, die zijn zoon v°°pr
eerste zeereis ziel vertrekken.
schouwer is getuige van het zjjoScO°Z,
aan boord, hij mag mee in de b' lP P
zaal en hij mag een kijkje nerriegr,
keuken en de enorme vrieskaü1 pijP'
de „wereld" ziet hij havens, zee e oere"'
leidingen die de kostbare olie aan jcl7
Niet in het minst door de prachtig
ren is deze documentaire een pif
de produktie geworden, die overl?nrma7
alleen, is bedoeld voor prettige int ^er-
maar die, naar men hoopt, ook ee ge
vende" kracht zal hebben op
die bij de steeds snellere ontwj p
van de tankvaart slecht ge1111
worden.
wensen te maken van het
dialect en het accent van het
graafschap Yorkshire, raden
wij aan om naar Menton te
gaan in september. Er zijn
badplaatsen van de Liguri-
sche Riviera waar gedurende
het seizoen hele hotels en
pensions worden afgehuurd
voor Engelse mijnwerkers
die hun eigen thee meene
men (en hun eigen, alom
zichtbare bretels.) Maar de
mijnwerkers van Chesterfield
willen het kolengruis uit hun
poriën spoelen in de zee te
genover Tito, en het vorig
jaar ging een groep van hen
naar Riccione. Het was hun
allerminst bevallen. Er man
keerde niets aan het wedei
en de overdaad van Italiaan
se zonneschijn. Er man
keerde niets aan de zee, dc
baren en liet badgenot, niets
aan de kust, niets aan het
natuurschoon. Wat niet deug
de was de drank. En het eten
was ongenietbaar. („Mijn
werkers," zo verklaarde een
hunner tegenover de pers.
..hebben gevoelige magen en
kunnen niet tegen olijfolie").
Desondanks hebben de
onversaagde mijnwer
kers van Chesterfield
besloten dit jaar met
zijn vijftigen tegen vierhon
derd gulden per persoon te
rug te keren naar Riccione.
De moed en de goede wil zijn
duidelijk aanwezig. Maar de
mijnwerkers zullen voorzor
gen nemen en zich niet bloot
stellen aan het gevaar ver
strikt te geraken in de spag
hetti of van aanschijn tot
aanschijn te komen met de
beroemde gekookte plaatse
lijke worst, de Cotechino,
een worst die men eet met
linzen en witte bonen, een
worst die al lang in de adel
stand verheven had moeten
orden. Zij zullen de omgang
naet varkensvlees, waarom
Emilia zo beroemd is, mijden.
3n zij zullen zich niet wagen
aan de plaatselijke Lambrus
co di Sobara. Zij zullen, als
zij uit Engeland vertrekken,
een vrachtauto vooruitzen-
uen met de karkassen van
Engelse kleien. Zij zullen
eveneens Engelse groenten
vooruitzenden, vo-oral EngeLe
wortelen en Engelse aardap
pelen, de omvangrijkste, van
Europa. En als zij aan zijn
gekomen in Riccione. zuilen
zij bij het verlaten van he'.
station de heerlijke zeker-
neid bezitten dat zij zich
weldra te buiten zullen gaan
aan een van de meest orgi
astische gerechten van de
Britse cuisine, gestoofde En
gelse koe met gekookte En
gelse wortelen.
En wie zal dit voor hei:
koken? Vooral geen Italiaan.
Zij zullen in een Italiaanse
streek, welke terecht be
roemd is om zijn koks (Bo-
logna bezit enige van de bes
te restaurants van Italië) en
zijn cuisine, een onver
valste Engelse koK mvceren,
sen koK bovendien die zijn
hele leven voor mijnwerkers
en hun gevoelige magen
heeft gekooxt en die precies
weet wat hij een overleden
koe aan behoort te doen, wil
hij Engelse, mijnwerkers ge
lukkig maken. Engelse koks
voor Engelse koeien met wor
telen!
En wat zal de Engelae
mijnwerker drinken aan üc
irust van de Adriatische Zee,
ais hij zich voorgenomen
neeft ue tengere maag mei
oioot te stellen aan de ge
varen van Lamorusco en ut
B^ave, de Chianti en de Val-
(joiiceUa? Wat zijn drank en
wat zijn beker, als de kot
voor hem op tafel ligt, de
vaderlandse, de Britse, de
enig betrouwbare koe? Biei
zal hij drinken. Duits bier
Frans bier, Italiaans bier.'
Wi'?**8f»o3sS
Geen sprake van. Er is maar
een bier op aarde welke is
opgewassen tegen Britse
dorst. Dezelfde vrachtauto's
waarin de koeiekarkassen
zullen bengelen onderweg
door Frankrijk en Zwitser
land, zullen volgeladen wor
den met va-ten Engel bier,
„mild" en „bitter". Brits bier
voor Britse dorst. Tegen de
tijd dat de biervaten uitgela
den zullen worden, zal de
prijs ongeveer even hoog zijn
als de prijs van champagne.
Ivlaar de Engelse mijnwerker
wil en zal. Engels bier drin
ken. Men kan zich begrijpen
dat de organisatoren van deze
vakantie een beetje moeite
hebben met het uitrekenen
van de hoeveelheid bier be
nodigd voor Britse mijnwer
kers in twee weken van een
hete Italiaanse zomer aan de
boorden van de zilte Adria
tische zee. Die ooit op een
rijdagavond mijnwerkers in
Yorkshire bier heeft zien
drinken in een nat en kil
klimaat onder betrokken En
gelse luchten, kan zich voor
stellen hoe moeilijk het moet
zijn te gissen naar de om
vang van de te verwachten
dorst onder zuidelijke luch
ten.
4 yg m stelle zich de reactie
|V| voor van de burge-
meesters van Rimini en
Riccione die, zoals ae
kranten berichtten, elkaar
onmiddellijk opbelden en
raasden door de telefoon over
de schande welke Riccione
wachtte, vaten barbarenbier
in een land dat duizelt van de
wijn. Een man die eveneens
heeft geschuimbekt was Ja-
nek Pagani, een maïtre chef
in Rimini, die niet kan be
grijpen da-t mensen kunnen
somen van zo verre en in
plaats van zijn Tagliatelle
Bolognese en zijn Tortelline
te eten, hun eigen koeielijken
meeslepen over de Alpen uit
angst zich te laten vergifti
gen door Italiaanse spijzen.
En, ofschoon wij weten dat
Je woede van burgemeesters,
vooral Italiaanse burgemees
ters behoort tot de meer in
drukwekkende natuurver
schijnselen, moet de toorn
van Janek Pagani nog hevi
ger zijn. Hij heeft meer rede-
ien dan de beide burgerva
ders. Want mijnheer Pagani
had juist met grote geestdrift
een uitnodiging aangenomen
om in januari naar Londen te
tomen, waar hij een tentoon
stelling en demonstraties zal
ïouden van de culinaire
meesterwerken van beide ge
noemde badplaatsen. En nu
ligt hij wakker in de nacht
?n vraagt zich af of in Lon
den zijn tentoonstelling be
zocht zal worden door lieden
die hun eigen gestoofde run
derlappen mee zullen bren
gen en hun eigen bier, en die
misschien proppen watten in
hun oren zullen hebben om
hun tedere Engelse oren te
beschermen tegen de taal van
Dante. Wij hopen dat hii des
ondanks naar Londen zal ko
men en dat niemand hem
voor zijn komst zal wijzen op
het vers van Caiverley of
katteneuzen gekookt in ta
bakssap.
DAAN VAN DER VAT.i
DEN BOSCH In 1961 heeftJT
drijf van Grasso's Koninklijke 7. pi.-ri
fabrieken N.V. blijkens het vy.„.i
jaarverslag, zowel in het binn211 d>
in het buitenland, ondanks
currentie, belangrijke en irittu
ders kunnen boeken. Mede !iie;'|' y
totale verkoop aanmerkelijk s
weest dan in de voorafgaande
fusie met de N.V. Apeldoorn-)1'
fabriek alsmede de nieuw cp V
briekshallen te 's Hertogenboscn .,t n
megen, stelden de vennootschap „i'-v.,:
de b -O'
de produktie-capaciteit aan
V Va uopcu CAUil AC J/UOUVA1. -
tevens het machinepark niet o
verkopen aan te passen. Üiter'1-';
rk niet opa^l)'
bij Grasso
allerwegen gesignaleerde t uP^ji
hogende factoren, waaronder
Ook
lijk uitgebreid
'er
het achterblijven van de P''°7 jW1
bij de loon- en salariskosten, hui
doen gelden.
met 1
De gefactureerde omzet is n fact" jcl'
20 pet gestegen. Bovenstaande V'
in aanmerking genomen, laat jP
echter aanzien, dat de winst r7erP°,,jf'
lijke mate zal toenemen. De 01 -„e
feuille is groter dan bij de v? 7
wisseling. Dit geeft de direeti
gelijkheid de investeringen van
jaren tenvolie te benutten.
ROTTERDAM, 15 dec. InHeClti°V''
gewone vergadering van aan» „(J
van Furness' Scheepvaart- e° jege"„01"
Mij. N.V. heeft de voorzitter nj_ j,j v j,e'
dat de statutenwijziging. we'K vJn
bereiding is, een verhogüiy„nll(lt (F
maatschappelijk kapitaal
5 miljoen tot 10 miljoen
bedoeling nadat deze
stand zal zijn gekomen
de.
ie. 7 ]i(' {\t
dividendreserve in aandelen f>>'
Deze dlvidendreservc beliep- j'
balans per 31 december 196"
Medegedeeld werd, dat een jfp rve
20 pet op de aandelen zal W ,eJldreb
ven, waarna de gehele i'v' q
zal zijn uitgeput.
rt Y'é"^ V 1
Met betrekking tot de gan" na;ii"
werd nog medegedeeld, dar lagev,c'
wachting de winst over 1"'0 is- tF'
uitvallen dan in 1960 het Écj "llU
is men tevreden over de tot
reikte resultaten. De lagere g
over 1961 zijn voornamelijk f)i
van de revaluatie. „„ycP.gfi-
Aan de heren J. Th. Vertv ,ap. ,aji
H. van der Woude werd Pcfjrecteu„ 7
eervol ontslag verleend
de vennootschap onder gehJ c"; te'1'
noeming van beide heren jjr2 pif-
tot
saris. In hun plaats werden -
benoemd de heren F. L. Bar a0af
H. A. van Walt Meyer, die va Q ge
1962 tezamen met de heer J- Lek
ten de directie van de vennoo -
len vormen.
