verlaten gelovigen Pater die blinden geneest en hoog door de lucht doet zweven Oorzaak Opwindend Het andere UMBANDISTISCHE LEIDERS: „Morgen sal er een levende kikker in uw huik zitten Onfeilbaar De kern Vraagstuk Dertig procent van de katholieken doet aan: Toevlucht voor religieus (Advertentie-tekst) ZATERDAG 23 DECEMBER 196)1 mÊÊÈÈËÊÉÈ* m mÊÈxn- sÊÈÊEr - burg geI"k heeft als h" zegt- dat Het doop van een huilend kind, dat in de Umbandistische gemeenschap wordt opgenomen. >r dr. tot een verantwoorde voorlichting zou be\ is een W$Ë Sjf Hf 'WËt ff W Ut 9 H I 'm M kunnen komen. Dat is echter niet ge- ker in SM® II liï Mm im A J Hl m JU f m i I lukt. de gewone nriootor leest z'n werk AMSTERDAM, dec. Pater dr. Bonaventura Kloppenburg is een merkwaardig man. Hij woont in trn het Franciscanerklooster te Pe- I "Polis en alleen al het feit, dat ik naar m vroeg, bleek voldoende om broe- 1". Portier achterdochtig te maken, vrlat k°mt u hier doen?", vroeg hjj on- n'^deljjk. Ik probeerde het uit te leg- g maar moest het een paar keer 'halen voor ik werd toegelaten, j. Binnen begreep ik waarom. Pater b "PPcnburg wordt in sommige kringen Üih wd als een „wonderdoener". Er ("H mensen die met genoegen duizend *ou i zouden reizen als ze alleen zijn pij aan» moBen aanraken en als ik een "tal Braziliaanse kranten beknopt Vo,g citeren, dan heeft hg tot dusver de AWe wonderdaden verricht: „Hij Win reSen gemaakt. Mensen onder do» ecn aartsbisschop door de lucht en zweven. Blindgeborenen doen zien het d?.den ten leven opgewekt!" Een Port- "I"1"® inderdaad en als broeder- to» n'e' zo streng was, zou het kloos- riin a' 'anK een gezocht pelgrimsoord Prnü Per saldo heeft men al eens ge- ljh h?erd 's paters pij bij wijze van re- v«wie in stukken te scheuren en dat is liil?r een man met een wetenschappe. v~*e wereldfaam, die bovendien lid is 1, de theologische commissie ter voor- Ho^'ding van het concilie meer dan ge- rjus blijft de deur van het klooster cht. De pater-wonderdoener is niet te Preken en zelfs een redacteur van zo k's betrouwbaars als een Nederlandse 'hiiolieke krant heeft de grootste moei te 0lh binnen te komen. tJ-'c oorzaak van dit alles, is nogal sVest- In theorie heet Brazilië de groot je katholieke natie ter wereld. Van r,,- ruim 65 miljoen inwoners moet epim 90 Pet. katholiek zijn. Ze vormen regende van de gehele ka'tholieke Vrt u bevolking en als men weet, dat Sp'J betrouwbare demografisché progno- hin doen vermoeden dat deze bevolking nnen 20 jaar met 40 miljoen zal toe- (jjjhen, dan zou de kerk in dit wereld lef, daar grootste expansie kunnen be- gev 7" In getallen is dit zelfs nu al het thr.? Brazilië b.v. wonen meer ka- en Jeke Japanners dan in heel Japan y.-be zwarte staat Bahia zou zuiver rnke.rïriat'S voldoende missionarissen Vpm n opleveren om in Afrika alle tn '"acht geworden Europese priesters e vervangen. tpjbssen theorie en praktijk gaapt ech- is een kloof. De Braziliaanse katholiek loo,?®" folkloristisch katholiek. Hij ge- goaf, ln heiligen en wonderen, maar de don van Christus of onze verlossing keha Zlïn dood zijn hem vrijwel onbe- Ro» Nederlandse pater Ricardo qu/cstraten o.f.m. heeft eens een en- ban 1 Sehouden onder onderwijzeressen tato katholieke lagere scholen. De resul- v0on waren ontstellend. Zelfs de „vier bij ,n.aamste waarheden" werden slechts ra ""zondering genoemd en de kette- be stapelden zich op. Tenslotte is van bp/ Brazilië krap gemeten 25 bpj-bhalphabeet, de bevolkingsdichtheid W aaSt 7 per km2 (Nederland 240) en ]a aantal priesters 1 op 8.000. (Neder- hSt 1 op 1.000). In deze situatie komt 2o nef Praktisch op neer, dat misschien ehn». van "He Braziliaanse katholieken "en lns regelmatig contact heeft met is Prester. De rest 80 pet. dus hfaa gieus verlaten. Men is gedoopt, Ven t Van een normaal godsdienstig le-' ke ,j-s geen sprake. Kan ook geen spra- iÖks Het »s dan ook eigenlijk nauwe- met naar omzien naar Pater dr. B. Kloppenburg O.F.M. tijdens een van zijn drastische televisieuitzen- dingen. In de rechterhand het kruis, links een satansbeeldje, dat hij in de loop van de uitzending met verve kapot zal gooien. tot een verantwoorde voorlichting zou kunnen komen. Dat is echter niet ge lukt, de gewone priester leest z'n werk niet en het komt nog steeds voor, dat pastoors, die in hun parochie honderden Umbandistische centra tellen, niet eens weten wat Umbandistisch spiritisme eigenlijk is. Daarom heeft pater Klop penburg maar een ander wapen gegre pen, zijn tweede activiteit. Hij is een kruistocht begonnen die hem van staat naar staat en van 'zaal naar zaal ge voerd heeft. Overal heeft hij gesproken en het succes van die spreekbeurten heeft weer geleid tot diverse radiole zingen Brazilië telt maar liefst 800 verschillende radiostations en televi sie-uitzendingen. Als pater Kloppenburg daarover vertelt, wordt het bepaald op windend. Hjj is niet alleen een goed spreker, hij beschikt ook over zekere gaven die hem een aar dig medium zouden doen zijn. Daar van maakt hij gebruik. In mijn tegen- propaganda, zegt hij 'ga ik recht op de man. af. Het gehoor is heel een voudig. Het vraagt niet om redene ringen, het wil bewijzen. Die bewijzen geef ik. Ais de spiritisten zeggen, dat zg kwalen genezen door de tussen komst der geesten, dan zeg ik dat het niet waar is, maar wat zij kunnen, kan ik ook. Laten zü een tafel dan sen, ik herhaal dat trucje voor een volle zaal. Laten zij de geest schrij ven, ik heb ook zo'n leitje. Ik kan ook een glas laten draaien en met be hulp van eenvoudige hypnose bereik ik fraaie genezingen. Want waar komt al die onzin in de kranten vandaan? Wel gewoon, omdat ik ten aanschou wen van duizenden heb gedemonstreerd dat ik psychische pijnen met hypnose kan verhelpen. Waarom heet ik een wonderdoener? Wel, het spijt me, maar ik heb een blinde doen zien Öp een avond sta ik voor een grote zaal. Ik leg uit, dat ik kan hypnotiseren en dat ik daarmede doe wat de spiritisten de geesten toeschrijven. Zijn er men sen, die mij willen helpen, vraag ik. Mensen met kwalen? Er komt van al les en nog wat naar voren Onder hen een blinde. Ik zeg hem dat niemand blindheid kan genezen, die organisch is. Ik zeg ook, dat er sommige vor men van functionele blindheid be staan, die bij hypnose baat vinden. Ik wil er niet te lang over spreken. Ik breng hem onder hypnos-e en hij ziet. Mijn hemel, wat een avond Mijn hele betoog bleek waardeloos, ik was dan geen spiritist, ik was wel een hei lige, een pater die wonderen deed. Ik heb naar de bisschop moeten vluchten om mij te onttrekken aan een even valse als gewelddadige hei ligenverering. Een andere keer was eigenlijk veel mooier. Ik trad op voor .verwonderen dat "velen stertypis?h Zuidamerikaanse drang iets r|ligieus leven anders. <-jjs at andere heet „spiritisme". De Fa- ..Revue Spirite" noemt Brazilië „de leidende spiritistische natie van de wereld". Er worden alleen in Brazilië meer spiritistische boeken en gesenrit- ten gedrukt dan in alle andere landen samen en pater Kloppenburg berekent dat minstens dertig procent van de van huis uit katholieke bevolking zieh actief met het spiritisme bezig houdt. Dit is meer dan 20 miljoen! Ook op straat ziet men het ogenblikkelijk. Ik herinner mg, dat op een warme zondagmiddag midden op de Rio Branco de hoofd straat van Rio de Janeiro een spiri tistische seance werd gehouden, com pleet met een medium in volle extase. Elke avond zag ik langs het prachtige strand van Copacabana kaarsjes bran- den ten bewijze van Het feit, dat daar offers werden gebracht en het meest opvallende was wellicht een dodelijk on geluk op de Avenida Beira Mar. ciog voor de politie arriveerde, brandde er rond het slachtoffer een krans van kaarsjes. De cultus was begonnen. Het spiritisme hoort trouwens ook tot de touristische Musts". Rio bezoeken en geen Umbandistische plechtigheid mee maken (ik kom daarop nog terug) is Amsterdam doen zonder rondvaart. Ve le Umbandistische centra worden dan ook door de stedelijke overheid gesub sidieerd als objecten van vreemdelin genverkeer Tegen deze vloedgolf en men over- irijf niet als men zegt, dat in de voor heden van Rio letterlek iedere straat '.ijn eigen spiritistische centrum heeft is pater dr. Kloppenburg in het krijt jetreden. Op twee manieren. In de eer ste plaats als wetenschappelijke publi cist. Pater Kloppenburg geldt als dê <atholieke expert. Hij beeft ecn halve boekenkast volgeschreven en die ge schriften worden stuk voor stuk be schouwd als standaardwerken. Dat is 'eer belangrijk, al was het niet de oor spronkelijke opzet van de schrijver. Diens oogmerk was eenvoudiger. HU 'hedtura met een gelovige". Zij heeft, èn in de mond èn in de rechterhand, wilde de clerus zoveel materiaal in een sigaar. handen spelen, dat men in eigen kring bevolking is, in het algemeen gespro ken, zeer primitief en men kan dan ook het Braziliaanse spiritisme naar zijn invloed verdelen in twee groepen. De eerste bestaat uit de aanhangers van het zgn- hogere spiritisme, dat wij ook in Europa kennen en waarvan Allan Kardec (1804-1869) de geestelijke vader is. Ook deze vorm van spiritisme is wijd verbreid. Zes jaar geleden telde men alleen al in het aartsdiocees Sao Paolo 660 kardecistische centra en het leger geldt ais een van de beste steun pilaren en voedingsbodems voor deze stroming. Het grote gevaar voor het Braziliaanse katholicisme wordt echter gevormd door het Umbandistische, het uit de Afrikaanse Bantoelanden afkom stige spiritisme. Men noemt dat ook wel het lagere spiritisme. Het is zeer volks en hoewel het zeer jong is, mag men stellen, dat het een bijna ma gische wervingskracht bezit. Umbanda betekent eigenlijk geestenbezweerder. Wal maakt dit spiritisme zo aan trekkelijk? Wel. wie dat wil we ten, bezueke een bijeenkomst. Het is niet de plaats, die aan trekkelijk is. De ruimte is n.l. volsla gen onverschillig. Het gaat om de sfeer. Al dadelijk na het inleidingsgebed van de voorganger, een gebed waarbij God en satan, Allan Kardec (ook!), St. George en Maria op de wonderlijkste manieren worden ve-mengd, ontstaat er een situatie met een grote geheim zinnige aantrekkingskracht. Het medium gaat in trance. Men ziet hoe de „geest" bezit neemt van zijn „instrument" een activiteit, waarbij in Umbandisti sche kringen behoorlijk wordt gedron ken en gerookt en men kan de ora keltaal horen waar men bij staat. Voor- e.l van dit laatste moet men de invloed niet onderschatten. Het gaat om een voudige mensen, die eerlijk hun proble men hebben opengelegd en voor hun ogen zien hoe een derde vanuit een vreemde trance-toestand antwoorden doorgeeft, die rechtstreeks op hen zelf betrekking hebben. Het wonder wordt als het ware tastbaar en als het boven dien nog wordt omgeven met dans (samba!) en gezang, als er vreemde costuums bij gedragen worden en er op sommige dagen echte grote feesten worden gevierd, dan is de aantrekkings kracht overduidelijk. Het is geen cultus op een afstand, het is iets waarbij men onmiddellijk betrokken is, waaraan men actief deelneemt en waarbij men bo vendien kan schuilen voor alle gevaren en teleurstellingen der wereld. Het Urn- i Typische houding voor een Umbandistisch „medium" in trance. Let op sigaar in de linkerhand. Deze houding kan uren worden volgehouden. bandisme kent nl. in tegenstelling tot het Kardecisme èn goede èn kwade geesten. Dat wil zeggen, dat er „onfeilbare" spreuken en riten bestaan, waarmee men zgn. goede wensen kan afdwingen. Men kan b.v. de geliefde tot terugkeer en huwelijk dwingen, in de droom ver nemen met wie men zal trouwen, maar men kan ook door de medewerking van boze geesten andere dingen bereiken. Er bestaan riten, die ertoe „leiden" dat een vrouw de man van een andere vrouw verovert, riten om het leven van anderen te bederven, om te straffen met ziekte en dood, om anderen tot misdaad te dwingen, etc. Al deze me thoden zijn „onfeilbaar" en men schrikt als men bemerkt hoe door de sterke sociale invloed der Umbandistische lei ders die „onfeilbaarheid" vaak metter daad geëffectueei d wordt. Er is nog meer. Er zijn Umbandisti sche centra (men noemt ze „centros", „tendas" of „terreiros") die de schijn hebben kleine katholieke heiligdommen te zijn. Het staat er vol heiligenbeeld jes en schilderijen, waarvoor bloemen en kaarsen geofferd worden en die de weinig gevormde gelovigen de idee ge ven, dat katholicisme en Umbandisme eigenlijk één zijn. Het heeft ook geen zin te ontkennen, dat de Umbandisti sche propaganda hiervan gebruik maakt Men werkt de verwarring in de hand, handhaaft in de meest abject-heidense riten allerlei typisch katholieke ele menten en stelt bij herhaling, dat Um bandisme en katholicisme zeer wel ver enigbaar zijn. Voor primitieve gelovigen opge voed in milieus, waar katholicisme lou ter heiligenverering scheen te zijn moeten hier grote moeilijkheden liggen. Bovendien moet men niet vergeten, dat in Brazilië de invloed van het zwarte ras onmiskenbaar is. Een derde van de bevolking stamt rechtstreeks van Afri kaanse voorouders af, de rest ook de blanke bevolking heeft er grote invloed van ondergaan. Welnu, het Afrikaanse element in de de televisie en liet zien, dat een pa ter die het spiritisme verwerpt ook voor de camera een tafel kan laten dansen. Ik deed nog meer. Ik nam nijn kruis in de rechter en een sa- 'ansbeeldje in de linkerhand Die Sa- 'ansbeeldjes gelden in de wereld der Jmbandisten als vreeswekkend. Ik imeet het beeldje kapot. Er gebeurt liets, uiteraard. Stel u echter voor wat mjj de volgende dag overkomt. 'in de plaatselijke krant staat een jrote advertentie, met naam en toe- laam ondertekend door de bekendste Jmbandistische leiders. Zjj schrijven, lat zij na mijn uitzending de geesten 'rebben geraadpleegd. Die waren ver- ooigen en nog deze dag zou ik in mijn buik levende kikkers, voelen. Dit is ^een scherts. Dit is gebeurd. Zo bru taal is men. En ik vrees, dat mijn tegenadvertentie, dat ik nog steeds op de kikkers wacht, veel minder effect heeft gehad dan het grove dreigement. Goed, zo moet de bevolking gedacht hebben, een pater die zelf wonderen loet, zal dan geen last van kikkers ondervinden, maar als wij zoiets zou den wagen En daarmee nadert men dan tot de kern. Wat het spiritisme en met name het Umbandistische spiritisme zo ge vaarlijk maakt, is de onwetendheid. De bloedige inwijdingsriten is duidelijk. Men vindt er allerlei oude Bantoege- bruiken terug, die vermengd met land eigen muziek, katholieke gebeden en wonderdadige extasen bij uitstek ge schikt blijken om een kinderlijke bevol king te troosten en althans voor een ogenblik op te heffen u: een levenskli maat, dat hard en troosteloos is. En daar mee kom ik tot het laatste en misschien wel meest attractieve aspect van het spiritisme. Brazilië is in nood. Er zijn geen huizen voldoende. In werkgevers kringen heersen nog overwegend libe rale principes,, er zijn wel goede socia le wetten, maar ze worden niet uitge voerd en in die sfeer h^eft het spiritis me gedaan wat de kerk althans in die mate heeft nagelaten. Het heeft zich omgeven met een krans van so ciale werken. Men vindt talloze spiri tistische kindertehuizen en bejaarden centra en waar de medische hulp dik wijls faalt, stelt het spiritisme er zijn „dokter uit het Jenseits". Natuurlijk leiden diens recepten en raadgevingen vaak tot ernstige teleurstellingen; maar men moet ook begrijpen, dat de vol strekte overgave van de mensen hyp notische resultaten mogelijk maakt, die in het nuchtere Nederland onmogelijk schijnen. Zo is het Braziliaanse spiritisme een vreemd fenomeen. Niet alleen, omdat het zieh ten onrechte siert met allerlei katholieke ceremonieën, het heeft ook uit dat katholicisme iets wezenlijks ge puurd en daaraan in zijn sociale instel lingen gestalte gegeven op een manier, die verheugend en beschamend is. Ver heugend, omdat tenminste ergens ge daan wordt, wat overal zou moeten ge schieden. Beschamend, omdat zij de Kerk belast en katholieken, die hun so ciale plicht wensen te effectueren, in de verleiding brengt en dit is voor velen een wurgend probleem instellingen te steunen die indirect katholicisme en christendom wezenlijk belagen. TT et is een gigantisch vraagstuk, dat 1 §§§|§gl v l nog verscherpt wordt door aller- i' A-J- lei plotseling uit N. Amerika op- duikende kleine protestantse see- WÊÈÊÊËËÊÈËÊËÊÈÊm A- iSMAi teP- Ook deze ®ecten vertonen allerlei 'dkrt3Êt VariA min of meer spiritistische trekken. Ze worden vanuit N. Amerika rijkelijk van Be,d vooralen, zodat zieh op het ogen- WSmHÊBSÈk j. „iiM* blik in Brazilië do merkwaardige situa- I """"WÉ-'i? SiMÊMËBÊKk t,e. vo»«loet. dat de katholieke kerk jSlpV T V (plm. 90 pet. van de bevolking) onge- jLv WÊTt veeF t0-900 priesters telt. terwijl het sectarisch protestantisme (misschien 2 mËËÊm.. AA ipw r-mm. pet.) een bgna gelijk aantal dominees 4-a(--1 A WËË& <°f wat daar voor doorgaat) heeft. Ik 4ft,,-MHg Ka nog verder. Tegenover een vrijwel if..''llMWBfc - Amm, t 'Èmrf totaal ontbreken van een enigszins mi- HWBEBmm ISA» ii tante katholieke pers (met een M iWfBSpMBl WèM kleine uitzondering wellicht voor Bello mmB&'auS&i8L aÉÉmmHL Horizontc) staan 162 spiritistische tijd- schriften. De jaarlnksc verkoop van het %W' p** werk van Allan Kardec (rond 100.060 V exemplaren) overtreft die van de hg- bel en bij een enquête onder ecn aantal TfllliWlKffff'*' radiostations bleek, dat er naast 316 L zuiver ka'holieke programma's 331 pro- A. testantse en 107 spiritistische program- A. "'jMlÉlH ma's werden uitgezonden. De protes- MÊÉ WfmSSwWmNmfflmÊÈÊr A ,ant^e en spiritistische programma's - werden betaald, de katholieke verzorg- JHL VBIbBHHKPP* den de Stations op eigen kosten! WÈË&Bk jfflWÊÊÈÊBr JbÊÊÊÊ Ik gclonf dan 00k> dat Pater Kloppen- I A l& aBfcA spiritisme en het offensief der secten i'&'Wm- "ZËEÊÊm de traditionele kerk vut Brazilië bedrei- M Sen- Ik geloof, dat hij optimist is als hij Stelt' dat de Procentuele daling van het A' aan,3l katholieken niet lager dan 60 pet. l li .Ljf\i za' komen. Brazilië is in verwarring. V- .r. Het land wordt met geweld openge- i IjjHr"' scheurd- z«n bevolking neemt toe met - .jM) een snelheid, die demografen een ex- plosie noemen en in die baaierd mis ik .,J Het licht en de stem, die ook bij zulk JH stormweer de koers markeren. Ik schrijf dU niet u't déptt. Niet uit zelfgenoeg- zaamhetd. Niet uit Europese voortreffe lijkheid. Ik schrijf dit uit angst Bra- «P» <Üië is de grootste katholieke natie ter A - <- wereld. Moeten wij ondanks alle asi' pauselijke encyclieken straks erken- A n0n da^ wt' er ook daar niet in geslaagd 30^ .r. i - -L&s..z'in d'e maatschappij een christelijke Pater dr. B. Kloppenburg O.F.M. (links in burger met alpinopet) bij de resten s'Snatuur te geven? van een achtergelaten offer. Pluimvee, drank, kaarsen. Niemand zal het aanraken. ALBERT WELLING SPIRITISME IN BRAZILIË

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1961 | | pagina 23