de filter die smaakt! THE MAN'S FILTER Nederlandse taal arm aan eigen vaktermen Gebruik van Engels blijkt nog steeds moeilijk te vermijden {gniinenlal M Op le werkdag van het jaar hadden grote mutaties plaats DE GEHEIMZINNIGE STER 3 DE LAATSTE SLAG Alfredo Richard Ross Congregaties en orden moeten over de grenzen gaan 9 Vnj7W De misdaad van Maastrichts congres Nederlander pleit voor Duitse arts in concentratiekamp BEDRIJFSLEVEN KLAAGT Laat u niet verrassen door sneeuw en gladde wegen! WEEKSTAAT NEDERLANDSCHE BANK Uitbreidingsplannen bij Coca-Cola Overleden Jk heb al driemaaJ geseind.. 2e antwoorden niet meer... V B DONDERDAG 4 JANUARI 1962 PAGINA 2 Examens uw bests band met de weg DE AVONTUREN VAN KUIFJE EN BOBBY door H E R G Kom.rve moeten dat schip meiden, dat we te hulp komen 77 Eer draai d Nu heb ik toch weer vergeten de deur te stuiten Poot schip Aurora aan Yi!in nood. Vernamen üw 5.0.5. Panen in Uw richtingHouo/t ons op de hoogiel Hoed! ERIC DE NOORMAM 107. In ëén dichte drom jaagt de troep de helling af, tot de bosrand bereikt is. „Wij zijn in de meerderheid," wendt Eric zich tot Safrax. „Als de Hunnen dat zien, kunnen ze wel eens rechtsomkeert maken. Laat een deel van uw mannen hun liever de pas afsnijden dan voor komt ge meteen dat Attila zijn spionnen terugkrijgt." „Goed bedacht," gromt Safrax, „maar ik heb geen aanvoerder om zo'n afdeling te lei den." „Dan zal ik het doen," klinkt de stem van Allan. Safrax staart hem verbaasd aan, maar de Heruli zegt glimlachend: „Ge twijfelt? Kent ge de naam van hem die door Attila kleine marter genoemd werd?" „Zeker," knikt Safrax, „de Herulenvorst, die evenals ik Attila's dwingelandij ontvluchtte maar„Hij staat hier voor u," zegt Allan kalm, Safrax weet niet hoe hij het heeft, en of hij bevreesd moet zijn of verheugd, want de naam van Allan de Heruli werd slechts fluiste rend uitgesproken aan Attila's kampvuur. Hij behoorde immers met de koningin der Oost-Gothen tot Attila's naaste medewerkers. „Thans ben ik een vogelvrije evenals gij," helpt Allan de andere over zijn aar zeling heen. Spontaan steekt Safrax de hand uit. Zo verdwijnt even later de helft van Safrax' ruiterbende onder aanvoering van Allan naar het oosten om te trachten de Hunnen in de rug te komen. De overigen, aangevoerd door Safrax, zetten hun weg door het woud voort. Aan de bosrand krij gen ze de Hunnen op de vlakte in het oog en met schel krijgsgehuil storten de twee ruiterbenden op elkaar. door RICO BULTHUIS 99 MAASTRICHT, 4 jan. In aanwezig heid van bisschoppen en prelaten uit een aantal Europese landen heeft de commissaris van de koningin in Lim burg, dr. F. Houben gisteren in het Derde-Ordegebouw alhier een driedaags congres geopend, dat gewijd is aan het Europese priestervraagstuk. Dr. Houben noemde het verheugend, dat de jongeren bij dit congres sterk zijn vertegenwoordigd en dat zowel stude rende jongens als meisjes belangstelling tonen voor het priestervraagstuk. De ini tiatiefnemer van deze oriëntatiedagen. die verleden jaar voor het eerst zijn gehouden, dr. J. J. Dellepoort, direc teur van het Europa-Seminarie, schets te de betekenis van dit instituut. Ook aan aktuele vraagstukken als de herverdeling van taken in de kerk, con centratie van het werk van de zielzor ger en functiezuivering voor de pries ters besteedde dr. Dellepoort aandacht. Wat de uitzending van priesters naar bisdommen, waar een grote priester nood heerst, betreft, bestreed hij de me ning als zouden alleen de „ontvangen de" landen hiervan profiteren. De „ge vende" landen, aldus dr. Dellepoort, le ren daardoor over de té enge grenzen van hun eigen land heen zien en gaan beter begrijpen wat het katholiek-zijn betekent. Het doorbreken van grenzen is ook belangrijk, zo stelde dr. Dellepoort, voor priesterorden- en congregaties. In dit verband wees hij ook op de betekenis van een meer intensieve uitwisseling van priesterstudenten, hetgeen boven dien nog van belang is voor liet Euro pese denken. Speciaal op dit thema en met name op de taak van het Europese christendom, ging de tweede inleider prof. dr. E. F. Winter, hoogleraar aan de universiteit van Salzburg, nader in. MüNSTER. 4 jan. (DPA1 De ko ninklijke stalmeester W. F. K. Bischoff van Heemskerck uit Wassenaar heeft het gisteren hier in het proces tegen voormalige artsen van het concentratie kamp Sachsenhausen opgenomen voor de arts Alois Gaberle. De heer Bischoff van Heemskerck, die in de oorlog in Sachsenhausen ge vangen heeft gezeten, zei van Gaberle, dat hij „hart voor zijn patiënten had". Gaberle had zich als chirurg ook na de operaties het lot aangetrokken van zijn patiënten in het kamp en zich bij de uitoefening van zijn beroep nooit door rasscntheoriëcn laten beïnvloeden, aldus de heer Bischoff van Heemskerck. Deze bevestigde voorts de verklaring van Ga berle, dat hij na een bomaanval ope reerde volgens de aard en zwaarte van de verwondingen en dus niet de S.S.- ers met voorrang behandelde, zoals de voorschriften luidden. DELFT, 3 jan. Kand. ex. vlieg tuigbouwkundig ingenieur: J. A. van Hamel (Amsterdam) en P. Bijlard (Arnhem). Kand. ex. scheepsbouwkun dig ingenieur: J. P. Hooft, Voorburg. Ingenieursexamen scheepsbouwkun dig ingenieur: P. C. J. van Bohemen, Dordrecht: ingenieursexamen vliegtuig bouwkundig ingenieur: P. Kant, met lof, Zwanenburg, H. Tjjdeman, met lof, Alkmaar en F. H. P. de Wilde, Sit- tard. (Advertentie) - *w.; RICHARD lüüfc. (Van een verslaggever) AMSTERDAM, 4 jan. Het vijftig jarig bestaan van de Vereniging van leraren in de levende talen heeft de ve len voor wie het .Spaans, Duits, Engels, Frans en Nederlands doceren aan mid delbare scholieren meer is dan een be roep, naar de hoofdstad bewogen om daar in een ernstig congres het wel en wee van de taal in de afgelopen decen nia te bespreken. Het congres begon, zoals wij gisteren reeds in een deel van onze edities meldden, met de opening van de tentoonstelling „Vijftig jaar taal gebruik in het bedrijfslever", die tot 1 maart in het Nederlands Instituut voor Nijverheid en Techniek aan de Rozengracht wordt gehouden. In de sfeer van de tentoonstelling sprak dr. J. Bartels, een der direc teuren van Unilever, „als onbevoegd Neerlandicus voor een keur van taal experts", in de grote zaal van Krasna- polsky, over taal en taalonderwijs in het bedrijfsleven. Hij beschreef het be lang van de taal als communicatiemid del aan de hand van de groei van het bedrijfsleven. Hij propageerde exactheid en beknoptheid. Vergaderingen duren te lang omdat men de kunst niet ver staat gedachten om te zetten in woor den. Misverstanden zouden minder voor komen, contracten zouden vlotter kun nen worden afgesloten. Hij pleitte daar om om meer aandacht, vooral bij de b-faculteiten, voor het „zich uitdruk ken en verstaanbaar maken". Maar ook het bedrijfsleven zelf treft blaam. Over al worden bedrjjfscursussen uitgeschre ven, maar zelden of nooit in taalbeheer sing. Zowel bij schriftelijk als mondeling contact falen de Nederlanders, die de faam genieten polyglot te zijn, als het hun eigen moedertaal aangaat. De be reidheid om te spreken zowel bij droeve als blijde gebeurtenissen is in de mees te gevallen omgekeerd evenredig met het spreekvermogen". Dr. Bartels bepleitte ook een soepeler schrijftaal. Dat een brief zakelijk moet zijn heeft meer betrekking op de exact heid dan op het weren van humor of een persoonlijke trek. Ook hij trok te velde tegen de „barbarismen", waarbij de anglicismen zich nog hardnekkiger tonen dan de germanismen. Het waken voor de zuiverheid van de moedertaal is geboden. Maar het is voor de zich spe cialiserende zakenman wel bijzonder moeilijk elke vreemde term te vervan gen door een Nederlands woord, al is (Advertentie) Vraag nu uw garage de nieuwe 4> Continental M+S te monteren, want alleen, dan bent u op alle weersomstandigheden voorbereid. Het specifieke winterprofiel van de nieuwe Continental M+S geeft u een veilige, vaste grip op ijs, sneeuw en modder. De nieuwe Continental M+S is bovendien geruisloos en comfortabel op droge wegen. Alleen met de nieuwe Continental M+S rijdt u veilig de winter tege moet. Uw gladde banden kunnen voordelig met het echte M+S projiel worden ge' coverd. Zelfde garantie als een nieuwe band! CONTINENTAL RUBBER N.V., AMERSFOORT TELEFOON 03490-9545» plicht aan te houden kasreservegemid- delde zeer nabij gekomen :>al zijn. De AMSTERDAM, 4 jan. De week staat van de Nederlandsche Bank per 2 januari jl. vertoont duidelijk de te kenen van de grote mutaties, welke op de eerste werkdag van het jaar hebben plaatsgevonden. De schatkist had cir ca 80 min. te betalen aan rente op en aflossing van gevestigde staatschuld. Hiervan is een groot bedrag recht streeks gegaan naar de rekening „an dere ingezetenen", welke met 33 min. steeg tot 170 min. Verder had de schatkist een zeer groot bedrag aan schatkistpapier te honoreren. Blijkens de daling van de rekening „wissels, schatkistpapier en schuld brieven door de bank gekocht van f 523 min. tot ƒ417 min, was 106 min. in handen van de Nederlandsche Bank. Hel. overige bedrag is de markt ten goede gekomen. De schatkist moet ook weer flinke bedragen aan belastingen hebben ontvangen, wr.nt de daling van het saldo bedroeg niet meer dan 146 min. De stand is thans 780 min. De banken zagen hun middelen ver sterkt met 104 min. door het inkrim pen van de chartale circulatie, welke thans f 5223 min. bedraagt. Er vond een aflossing plaats van 10 min,,dure voor schotten", waardoor deze rekening ver minderde tot ƒ54 min. Anderzijds werd 33 niln. aan wissels, promessen, sehatkistpapier en schuldbrieven in dis conto bjj de centrale bank gediscon teerd, waardoor deze rekening steeg tot f 41 min. Aankoop vart deviezen vergde 23 min. De totale goud- en deviezenvoorraad daalde daardoor tot f 6043 min. waarvan 5698 min. aan goud. Het tegoed van de banken steeg door de veie mutaties met 117 min tot f 394 min, aodat. het tegoed het ver ge Idmarkt is iets ruimer, de daggeld rente bleef ongewijzigd anderhalf pro cent In geldmarktkringen verwacht men voor de komende dagen, als gevolg van het terugvloeien van bankpapier, een ruimere geldmarkt. in t looo de goede wil aanwezig. Zo heeft men bij Unilever alle termen op het gebied van zeep genoteerd en deze van een Ne derlandse vertaling voorzien. Men kampt echter altijd met het probleem dat men overweldigd wordt door lite ratuur, gesprekken met buitenlandse col lega's en door de makkelijker klinkende buitenlandse termen. Zo moeilijk als het is een Nederlands woord in te voe ren, zo eenvoudig is het een vreemd woord „eigen" te maken. Maar er zfin erger oorzaken dan machteloosheid. Uit pure luiheid en on verschilligheid geven velen zich niet de moeite vreemde woorden te vervangen door een Nederlands bestaand en soepel klinkend equivalent. Erger nog zijn de snobisten, die zich met een air van voor naamheid en waas van geheimzinnig heid denken te omgeven door het „moeilijke" woord te verkiezen. Het komt dan dikwijls nog \oor, dat de uit spraak van het vreemde woord bepaald triest is. Maar het heeft zijn „charme" zich manager te noemen, wanneer men directeur van een weinig opzienbarende zaak is. De heer Bartels meende te moeten aandringen op het centraal stellen van het vak Nederlands op alle scholen. Speciaal wenste hij daarbij het accent op „bondig formuleren", naast een gro tere oefening in het mondeling taalge bruik. Na hem sprak mr. D. J. Rucb, werk zaam bjj de Koninklijke Shell. Hij tastte terug in de geschiedenis om zijn plei dooi „leer middelbare scholieren schrij ven en spreken in vreemde talen" te on derstrepen. Kon Huygens het voor het grootste gedeelte stellen met Latijn en zich bovendien langer bezinnen op de lectuur, tegenwoordig is het zelfs niet meer mogelijk als gespecialiseerde alle literatuur op een bepaald gebied te ver werken. Wanneer men zou moeten wach ten op een vertaling zouden vele publika- ties een gesloten boek blijven. Vooral in het bedrijfsleven kampt men met een Engels gekruid vak-jargon. Nederlandse vaknamen en vaktermen leert men niet op een middelbare school. In de regel ontbreken zij zelfs in de gangbare woordenboeken. De heer Rueb toonde zich minder „conservatief" dan dr. Bartels, als het gaat om het ge bruik van Nederlands. „Hoe schoon on ze moedertaal ook is, hoezeer we ons mogen verlustigen in de uitspraak van Simon Stevin, dat het Nederlands de oertaal is, wfj zullen uit hoofde van onze positie in Europa en in de wereld, in steeds stijgende mate behoefte heb ben aan mensen, die een vreemde taal werkelijk beheersen", aldus de heer Rueb. Al voegde hij er aan toe, dat hij niet wilde zeggen dat we onze eigen taal moeten veronachtzamen. Hij gaf evenwel, zij het met enige concessies, duidelijk de voorkeur er aan dat iemand een wereldtaal beheerst, beter desnoods dan zijn moedertaal. Waar het hier de propaganda van het Engels betrof was de huiver bij de op het congres aanwe zige Neerlandici duidelijk te zien. Het gebruik van het Engels en Ame rikaans neemt in Nederland hand over hand toe. Vijftig jaar geleden toen de „Vereniging van leraren" werd opge richt was er nauwelijks sprake van dui delijke invloeden van het Engels en Amerikaans. Via het bedrijf en de recla me zfin we overstelpt met woorden als layoutman, accountants-executive, moti vation-research, case-history, body-copy, slogan, copy-writer, free-lance en ap proach. Het zou hoogmoed zijn, die ons zelf veel schade zou berokkenen, te wen sen, dat anderen zich zouden uitdruk ken in de taal van de achttien miljoen mensen, die Vlaanderen en Nederland bewonen. AMSTERDAM, 2 jan. In zijn nieuwjaarstoespraak tot het personeel heeft de heer J. C. Westerman, direc teur van „The Coca-Cola export corpo ration Holland branch te Amsterdam medegedeeld, dat de omzetten van co ca-cola over het gehele land in verge lijking met I960 over het afgelopen jaar met 17 procent zijn gestegen. Voorts deelde hij mede dat de fa briek te Amsterdam, welke het afgelo pen voorjaar officieel door burgemees ter mr. G. van Hall is geopend, in de loop van dit jaar zal worden uitge breid. In deze uitbreiding zal een nieu we bottelmachine worden opgesteld met een aanzienlijk grotere capaciteit. Ook elders in het land zullen nieuwe fabrieken verrijzen. De bottelmaat schappij ,,'t Gooi" zal te Soest een nieuwe fabriek bouwen. De plannen om te Arnhem een nieuwe bottelmaat schappij op te richten verkeren in een vergevorderd stadium. Activa: 28/12 2/1 Goud Buitenl vord goud en deviezen Buit betaalmldd. Vord öuitenl guld Wiss in disc Wiss geKochl Voorsch rek crt. (1 Voorsch Rllk Nederl munten Diverse rek Massiva: Bankbiljetten Rijks schatkist Saldi Sank In Ned Saldi andere ingezet Saldi bult clrc 11 Saldi and niet-1ng. Saldi buit gelds. Diverse rek 5.697.611 5.697.611 Nederl. scnatk. pap buit. circul banken VuntbU.i duo! de staat in circulatie aebracht Tbt goud en dev W v conv dev netto Percentage goud en deviezen Toelichting! (1) waarvan uit hoofde liq. tatlat. «Ie» Koorden 503.934 586 16.995 8.754 522.636 63.833 17.524 8.214 5.327.068 925.691 277.026 137.105 96.165 6.014 15.079 55 109 36.000 68.590 9.065.668 439.441 91.40 484.584 393 13.917 41.362 417.380 54.231 18.038 14.724 5.223.333 779.679 393.603 1G9.991 94.981 5.886 16.323 56.844 36.000 67.969 6.043.315 463.654 92.48 HAARLEM, 4 jan. Gisteravond is hier op 68-jarige leeftijd overleden de heer G. L. Tichelman uit Overveen. De heer Tichelman werd geboren te Palembang. Vele jaren was hij werk zaam bij het binnenlands bestuur in het voormalige Nederlands-Indië. Hij was o.m. assistent-resident. Later was hij als conservator van de afdeling volken kunde een groot aantal jaren verbon den aan het Koninklijk Instituut voor de tropen. Van zijn hand zijn vooral na de oorlog vele publikaties verschenen, die betrekking hadden op het voorma lig Indië. De heer Tichelman schreef voorts veel gedichten en ook schilderde hij veel. Tijdens de oorlog nam hij ac tief deel aan het verzet. Hij gaf ook een verzetsbundel uit. Copyright Casterman DEN HAAG, 4 jan. lil de eerste openbare vergadering van de Eerste Ka mer in het nieuwe jaar heeft de voor zitter, mr. Jonkman gisteren meege deeld dat de heer J. Hoogland uit Leeu warden, die voor de P v.d. A..in de Ka- met zitting heeft, bedankt heeft als lid. In rijn brief aan de voorzitter deelt de heer Hoogland mee. dat het reizen van Leeuwarden naar Den Haag en terug hem te vermoeiend is geworden. MOC0 65 Laat u mfi dat dreig-liefdesbriefje eens zien, me vrouw Weber verklikte zo iets. Omdat hij niet begre pen werd, moest hij het nog verklaren ook. Met deze verklaring waagde hij... en won. Een smerige streek, vond Tilly, in een oude hoe dendoos rommelend. Ze had die misselijke grap. nooit kunnen waarderen. V En wie of ik ervan verdenk meneer Ross? U vraagt te veel, maar Eggeling kan als hij dronken-is rare dingen cloen en Japanners hebben een rare men taliteit. God, "God. wat was ze toch nijdig geweest. Hier is dat zotte briefje meneer, wat een waanzin, een briefje vamtren onder de mat en dat elke. maand, punctueel op de eerste. Ross las. gooide niet geïnte resseerd het papiertje op tafel, vouwde er een boek op open en keuvelde verder. Een kwartier later her innerde hij zh.iteen- afspraak en holde hals over kop het atelier af,.het. briefje in zijn zak. Ui behoefde het geen tweemaal bekijken om té weten, op .welke- schrijfmachine hét getypt was, want hij had nóg, zon. briefje bij zich gestoken, een paar uur geleden. - Hü had vier uur tijd om zaken te regelen en dan moest hij weer terug zijn in dit huis. Hij riep echter met luider frtenwhe vanaf de tweede etage naar be neden, waar Brïdee zat, dat hij even op de kamer van meneer Lucas was en dat liij pas morgen „even' terug zou komen... omdat hij klaar wast Bridee stond met open moiul en gaapte mevrouw Weber aan, die bijna ontroerd, knikte. Ze vond die inspecteur heus niet onaardig, 'maar zag hem liever gaan dan komen. In de kamer van Lucas was bijna niets aange raakt en de bewijzen zouden hun kop wel opsteken. Ross brak de deur van de oude kast open. Hij deed het zonder veel geweld en met een eenvoudige, kleine loper. Een grote kast met vier planken en twee laden. Van alle planken en uit alle laden kwam het bewijs naar voren, dat Lucas vrijgezel was geweest. Linnen goed, boordenknoopjes, een bosje veters, staafjes scheerzeep en pantoffels. Op een der planken lag een totaal rotte peer. Dan drie planken met boeken: reis beschrijvingen, populaire geleerdheid en engelse thril lers bfi stapels. Op de onderste plank een pak enve loppen van een taleninstituut, lege couverten. Geen brieven, geen schriftelijke lessen, het was net een plank uit een winkel. In een lade een pakje brieven: eindelijk dus een persoonlijk contact. Ross ontdeed het pakje van het elastiekje en haalde het velletje papier uit de bovenste enveloppe. Ziezo, eindelijk dan was het zover: een dreigbrief, een zakelijke, beleef de, dóór en dóór smerige chantagebrief. over zaken, die de heer Lucas wei bekend waren betreffende zijn reis door Frankrijk en of hij nu maar elke maand op dë eerste om zeven uur in de namiddag twee briefjes van vijf en twintig in een gesloten couvert onder zijr. vloermatje op de gang wildé leggen en dan zelf voor een minuut of tien uit het huis wildp verdwijnen en aan de achterzijde onder de lantaarn wat heen en weer lopen: Hoi*,achtend, een vriend. Ross dacht: tussen vijf jen zeven uur wordt het hele -.stelletje opgelicht en ze zijn zq dom, om liet zich te -laten welgevallen. Hij zocht' verder. Het schrijfbu reau was leeg. Verdacht: leeg. Ross keek het pakje brieven verder na, doch merkwaardig, de andere cou verten bevatten niets anders dan blank papier. Bij het verder zoeken, ontdekte, hij, boven op een hang klok een kleine sleutel. Het was de kastsleutel. Als .bij ingeving nam Ross de tweede sleutel van het stof fige bovenblad, opende het glazen deksel van voor de wijzerplaat, stak de sleutel in een der gaten en draaide. De klok liep en de veer bleek drie slagen te zijn teruggelopen. Aangezien een dergelijk klokje zeker twintig slagen kan velen, glimlachte Ross. Me vrouw Weber moest het weten, dacht hij, dat haar trouwe kamerhuurders het verzoek om te verdwijnen, in de wind hebben geslagen, want de heer Lucas, hac! deze klok midden in de week opgewonden, dat was zonder meer duidelijk. Natuurlijk waren er uit zonderingen, doch dat was makkelijk te achterhalen. De gastenboeken van de hotels hadden de politie al menige dienst bewezen. Dit hoorde echter tot dc „grote lus" van de strik, maar Ross zocht nog altijd naar het middelpunt en hij kon in dit vlak zonder grenzen geen middelpunt vinden. Hij verliet de ka mer, sloot de deur af, liet Bridee weten, dat hij om een uur of vijf door de achterdeur weer binnen zou komen en nam daarna met luider stemme afscheid van mevrouw Weber. Ook Bridee maakte gebaren als van een acteur, die juist het toneel heeft verla ten en zich af gaat schminken. Richard Ross wandelde kalm en een beetje lan derig de straat uit. versnelde op de hoek zjjn schre den tot een looppas, holde naar een taxistandplaats en liet zich met een ontoelaatbare snelheid naai hel hoofdbureau van politie rijden. Daar struikelde hij over de uitgesleten drempels van de haast. Ten eerste het dossier Lucas. De aanvullende stuk ken op de informatie van Bridee lagen al te u ach ten. De heer B. A. Lucas had geen andere familie dan een broer in Frankrijk en bi] nadere informatie, bleek die broer te zijn overleden. Vorder leefde ei' oen nichtje van vierentwintig jaar, dochter van die broer, ergens in het noorden van Groningen. Men had haar al opgebeld op de schooi waar ze onder wijzeres was en volgens de ambtenaar van hot ar- chief, die met haar gesproken had, had ze „O" f zegd. Ze kende haar oom niet eens en verder ts dankt voor de mededeling. Toen vloog Ross nai* Sardemanii. Zeg, heb jij drie jaar geleden geen zaak gehad met een zekere Eggeling in dat hui* waar ik nou... (WsnU vervoegd)

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1962 | | pagina 2