TE ZUINIG MET BOUWVERGUNNINGEN
ONZE GARAGE-
PROBLEMEN
„Doorsmeren en olie
verversen
Een derde van de garagehouders moet
regelmatig ook op de straat werken
f
DOE HET ZELF
U
OP DE VERKEERDE WEG
Ruim twee ton tekort per
Nederlandse film
MEER GLAMOUR
DAN TALENT
Zangstemmen uit de Congo
D
Geen behoefte aan
geijkte thema s
Incidentele oplossing:
TAM-TAM IN DE KERK
Bezinning op eigen muziek
99
m
f
pm J.*i
fear6' werk
:oi
ZATERDAG 20 JANUARI 1%2
ÉBBP m
TA
i%*
m
(Van een redacteur)
andenwrijvend loopt de automobi
list, die zojuist zijn wagen voor
de garage heeft geparkeerd, de
werkplaats binnen. Hij schiet de
grond beslag te leggen, maar niet iede
re exploitant voelt zich geroepen mm
of meer zijn bestaan met dat van een
olie-onderneming te verstrengelen.
De gemeenten varen er overigens wel
bij. Zo beurt bijvoorbeeld Rotterdam
voor een benzinestation jaarlijks de lie
ve pachtsom van 35.000, en voor een
andere dergelijke inrichting 32.000. De
gemeente Does bood een der benzine-
maatsehappijen grond aan voor een ser
vicestation mits deze onderneming te
gen een civiele rente een lening wilde
verstrekken voor de bouw van wonin
gen. In tal van andere gevallen koppelt
men de vergunning voor de bouw van
een garagebedrijf aan een woningbouw
plan. Het pand van Pon aan de Over
toom in Amsterdam is daarvan een dui
delijk voorbeeld. Ken dergelijk beleid,
gericht op het spekken van de gemeen
telijke financiën, laat candidaten met
slechts bescheiden middelen uiteraard
in de kou staan. Daarbij valt te beden
ken, dat het in laatste, instantie de auto
mobilist is op wie de enorme bedragen
die de oliemaatschappijen bereid zijn
uit te geven voor een verhoogde afzet
van hun produkten, worden verhaald.
Sinds de bestedingsbeperking is de
vergunningenstroom voor de bouw
van garagebedrijven drastisch in
gedamd. Van de 220 miljoen gul
den in de sector handel en verkeer viel
aan de nieuwbouw van automobiel- en
garagebedrijven vorig jaar slechts een
bedrag van 12 miljoen toe. En dat er in
die kringen voldoende animo is om eni
germate in de pas te blijven met de
groei van het Nederlandse wagenpark
(nu rond 800.000 auto's, in 1965 circa
1.300.000 en in 1970 ongeveer 1.850.000),
blijkt wel hieruit, dat -er nog .150 aan
vragen om vergunningen in de depar
tementale molen draaiende zijn.
Hoe er op deze verzoeken wordt be
slist, hangt vaak af van een gemeen
telijk advies. Moet men kiezen tussen
een fabriek en een garage, dan trekt
laatstgenoemde als regel aan het kort
ste eind. Een fabriek spreekt nu een
maal meer tot de verbeelding, prikkelt,
het gemeentelijk eergevoel en schijnt
het aanzien van de plaats te verhogen.
Dat de bouw van inrichtingen voor re
paratie en onderhoud van automobielen
gelijke tred dient te houden met de keer
op keer prognoses beschamende uit
groei van het aantal wagens, is een
noodzakelijkheid waarvan de verant
woordelijke instanties klaarblijkelijk nog
te weinig; doordrongen zijn.
i Anderzijds ondervinden de in het rap
port genoemde cijfers niet alle dezelfde
waardering onder deskundigen buiten de
kring van Bovag en Rai. Met name de
50 vierkante meter reparatieruimte per
auto is ons beschreven als een mooi,
maar zelden te verwezenlijken ideaal.
In de praktijk kan men met 30 tot 40
m2 ook aardig uit de voeten. Voorts zul
len zich naar verwachting de komende
jaren enkele factoren doen gelden die
de bedrijfsvaardigheid van een automo
biel minder afhankelijk maken van
periodieke garagezorg. Zo is er een ten
dens de termijn voor het olie vervelen
terug te brengen tot om de 20.000 kilo
meter en die van het doorsmeren tot om
de 60.000 a 70.000. Teg'en 1965, het -aar
waarvoor Bovag en Rai zonder drasti
sche opvoering van de bouwcapaciteit
een noodsituatie verwachten, zullen veel
auto's al met deze eigenschappen zijn
toegerust. De nieuwe DKW heeft thans
nog maar om de 7500 kilometer verse
olie nodig, het koelsysteem van de Re
nault 4 hoeft na aflevering nooit meer
te worden gecontroleerd, en de versnel
lingsbak en de achterbrug van de nieu
we Taunus, behoeven, nee: kunnen zelfs
niet open. Het rapport gewaagt inder
daad van deze ontwikkeling en komt op
grond daarvan tot de conclusie, dat in
1965 gemiddeld 40 m2 werkplaatsruim
te per te repareren auto beschikbaar
moet zijn, een cijfer dat ons nog wat
aan de hoge -kant lijkt.
Dat er niettemin snel in het huidige
en steeds meer uitgroeiende te
kort aan werkplaatsruimte voor
zien moet worden, is duidelijk.
Doe-het-zelf inrichtingen, zoals er wei-
licht binnenkort een in Eindhoven wordt
opgericht (voor personeel van Philips)
kunnen wel incidenteel een oplossing be.-
tekenen. maar het gros der automobi
listen maakt zich de handen liever niet
vuil. Het apparaat onder de kap blijft
voor hen trouwens een eeuwig myste
rie. Voor de weinigen die in dit geheim
willen doordringen, zal de KNAC over
ongeveer een jaar een volledig geoutil
leerd gebouw laten optrekken, waarin
men eventueel zelf kan sleutelen. Zoals
de ANWB al een cursus ,,pech onder
weg" kent, zo zal de KNAC bovendien
over een paar maanden met een meer
specialistisch georiënteerde leergang be
ginnen.
Maar naast dit alles is het voor de
conditie van het Nederlandse wagen
park, en dus voor iedere autobezitter
afzonderlijk, en dus voor iedere Ne
derlander, van essentiële betekenis, dat
een betrouwbaar en toereikend garage
apparaat ter beschikking staat om de
zorg voor reparatie en onderhoud op
zich te nemen. Daaraan dreigt het ons
in toenemende mate te gaan ontbreken.
Het is derhalve een vraagstuk dat drin
gend op de brug moet om het van alle
kanten te bezien. Doorsmeren alleen
helpt niet meer; de tijd voor een grote
beurt is aangebroken.
Linda Christian heeft ooit wel eens de vrouwelijke hoofdrol gespeeld in een
Tarzanfilm. Hier ziet men haar in de uit 1950 daterende Tarzan en de meer*
minnenmet Tarzan, toeti nog in de gedaante van Johnny Weissmuller.
Nederlandse film engageert
Linda Christian
ka» aan met de boodschap: ,,zo, mijn
Ue staat weer vóór. Doorsmeren
ai^'e verversen.
En kijk meteen even
ik er weer
oh na. Vanmiddag moet
LM, dus kun je er wat haast mee
<lnt en?" Even tevoren was de chef
C andere klanten in s00roBok dezeT
sto? dingen toegesproken. Ook liezen
er n iis op, dat alles even"
fe" nagekeken, en ze hadden al even-
V ''aast als de tien automobilisten
later in de morgen hun Wagen
eensluidende opdracht bil de gara,
everden. En wat antwoordt zo n
U»v bieestal, met name als zijn )ve
(|eTr ook nog dealer is? Dat het in «r-
Tai?mt en dat de auto 's middags ge-
f-hpf l kan worden. En wat denkt de
>a| .'.ntussen bij zichzelf? Dat hij al bhJ
l<|„ 'Un als alie doorsmeerbeurten tijdig
kc„.,Tomen. En dat dat alles nakij-
ku ,jn het gunstigste geval beperkt
V, 'dijven tot een vluchtige controle
(lp de ontsteking en misschien nog van
'iii/Mmen. 's Middags vindt ilc klant
Up„ "agen, overeenkomstig de afspraak,
ttii,r."d staan en hij rijdt weg in de over-
ilppi'g. dat alle duizend en zoveel on-
»ph 'den onderworpen zijn geweest aan
(U ïfondige inspectie. En wanneer kort
'o^f0P zijn wagen een mankement ver
te. In het rapport dat de twee organi-
saties naar aanleiding van hun onder- g
zoek hebben uitgebracht, wordt de toe-
korhst wel zeer somber voorgesteld: er 2
zou, wanneer in het geheel geen gara-
ges gebouwd zouden worden, in 1965 2
nl. een ruimtegebrek van liefst een half
miljoen vierkante meter zijn ontstaan, 2
en, om het nog erger te maken met in-
begrip van bijbehorende voorzieningen 5
en lokaliteiten, zelfs van 835.000 vier-
kante meter. 2
garage is hij Uitstek een hori- 2
lontaal bedrijf. Torengarages,
aarbij van spiralen of liften ge-
bruik moet worden gemaakt, blij-
ken moeilijk tot een rendabele, uitkomst
te leiden. Nieuwbouw en uitbreidingen
zijn derhalve slechts op de begane 2
grond te verwezenlijken, een schaars ar-
tikel, dat maar al te vaak aan de meest- I
biedende toevalt. Met steun van de gro- 2
te benzinemaatschappijen gelukt het ga-
ragëhouders nog wel eens op een stuk 2
Een i
zon
wa;
lillililllllllllll!lllUlllllllllllHHIllllllllllllMlllHillllllilllliiiiiiiiiilllllllllllllMllllllllliniil)*iiiimilimiiimmilMiilltltllllllllllll= De N.V. Nederlandse Filmproductie
Maatschappij te Rotterdam heeft bij
monde van haar directeur, de heer J. M.
Landré, bekend gemaakt, dat zij voor
nemens is, een nieuwe film te gaan ma-
2 ken en daarin Linda Christian, een in-
1 ternationaal vermaarde ster val. Neder-
2 landse afkomst, een rol te laten spelen.
Een aankondiging, die onmiddellijk
2 de vraag doet rijzen, of deze jonge,
maar ondernemende maatschappij, die
2 blijkens de door haar uitgebrachte
films „Makkers, staakt uw wild geraas"
2 en „Het Mes", beide van Fons Hade-
makers, ernstige en met succes be-
kroonde pogingen doet een geregelde en
1 verantwoorde produktie van Nederland-
2 se speelfilms tot stand te brengen en die
2 nu weer bezig is met de vervaardiging
3 van „De Schatgravers aan de Amstel",
een film onder regie van John Korpo-
3 raai naar een boek van W. H. van Eem-
landt, daarmee wel op de goede weg is.
I Natuurlijk ïs het gewenst en zelfs
i noodzakelijk, dat de Nederlandse film-
li
Wentelt hij in hevige verbolgen-
de schuld daarvan meteen af op
Wplt garagebedrijf dat de fout niet heeft
*ir|
'iet
«'et.
en te voorkomen
e0N meeste automobilisten vergen nu
lWT,aa' bet onmogelijke van degenen
onderhoud en reparatie van het
d6 ïf'andse wagenpark belast zijn, en
onr,.. este garagehouders beloven dat
eprs?SeHjke, Het verschil is, dat de
Hlkhpjj^tegorie zich van die onmoge-
toemrt n'et bewust is, en de laatstge-
Uunt zoveel te beter. Uit een oog-
tc>on Van klantenbinding en servicebe-
hee(.' Welbegrepen eigenbelang zoals dat
r6t>p'vTal een zichzelf respecterend ga-
L^T^Ouder Want maar 7Plripn
iniiiiiiiiniiiiuiiiiiiiiHiiiiiiniiiiiiiiiMiinMiiininiiiHiiiiiniii^
f
2 producent een wijd open oog gevestigd
I houdt op de internationale markt. Een
5 rendabele filmproduktie is in Nederland
klant maar zelden de
WrCUner
hela Waarheid onthullen. Welke waar-
driif °nder meer behelst, dat zijn be
hind kampen heeft met een uiterst
«au rl8k ruimtegebrek, met een tekort
fpc,.f[esGhoold personeel en, daaruit als
tHdUlt®at, met een ernstig gebrek aan
Sripj ant de klanten willen allemaal
pla_, Seholpen worden, desnoods ter
VpAM hun beurt afwachten. Vooral
0ns ?enwoordigers, zo vertelde men
zij "ebben de gewoonte om, voordat
dp 'lcb en route begeven, even langs
l5on' i r,age te rijden voor het omi de
d-jn kilometer terugkerende karweitje:
Vaceren en olie verversen. Een werk
hioet10oSUit een kwartier, maar de chel
Ta. 'ntussen een man voor bescnik-
biat: nebben. De vraag is nu, of de si-
WaiiL® er zoveel beter op zou worden
- ar>neer - - - m
Jhe.
de klant zjjn garagehouder
klaal c'd zou gunnen Toor het bedrijfs-
houden
dr.
t0;
van de auto. Natuurlijk
aan degelijkheid winnen,
WT °°k al zouden alle automobibs-
1 eigen*1 'n opzicht voorbeeldig ge-
One* Seen spoor van gehaastheid ver-
''eri? iGn Scheel aan de chef van de
„f ir vandaag aan de dag naast
Afrnnese toonkunst nog mu-
°nze Europee de binnen.
ziek wordt beareve &]s
landen vai -n be WOestij-
op de bergen {van^d vulcanen van
muzikale fragmenten of vormen op de
grammofoonplaat geregistreerd.
„Juist bijtijds". Want vlak vóór de
politieke catastrofe had de leider der
„Troubadours van Koning Boudewijn"
pater Haazen O.F.M., een grote varië
teit van Congolese muziekvormen op
uitgesloten, als de vertoning van de film
beperkt blijft tot de theaters in eigen
land. De produktiekosten van een niet
te kostbare Nederlandse film moeten
worden geschat op ongeveer vierhon
derdduizend gulden. Om dit bedrag
weer in de zak van de producent te doen
terugvloeien, is in de theaters een bru-
to-recette van f 1.650.000,- nodig. Daar
mee komt men namelijk tot een op
brengst aan filmhuur van circa 550.000
waaruit dan voor delging van de pro
duktiekosten ongeveer vier ton, het ge-
investeerde kapitaal, overschiet.
De opbrengst van de elf films, die de
laatste vjjf jaren in Nederland zijn ge
nen van Arabië, "aen van de Stil-
Vuurland of op de eiianaeu
le Zuidzee, is ec
zeer beschaafde
molen ve-heugen. Want Wij zijn «ub- lijKe ol nationale inslag het voorhoofd
zamerhand zó oritwikkeld geworden d ^etSslhr?kknm ,b®h°0rtt0a de«enen die
de techniek ons veelal de baas is g met schrik 0m het hart deze Westerse
worden op wij van zelfstandig denk invloeden °p een nagenoeg ongerept
handelende wezens robotten z j brok exotische folklore hebben gade-
Zuidze" is een realiteit waa£° bewo Phd'PS-draniscfiijven doen vastleggen,
■er beschaafde en zeel" cU hfi7nnder rf» v1 zullen echter bij het lezen van
Oude Wereld ons bjjzond deze Europese namen met een geeste-
uuae „,l, 7iin lang- lijke of nationale
de en
geworden die wat de toonkunst oe- geslagen. Want hoeveel onheil hebben
treft, zich' laten verstrikken in dee ec- |°';db®do^ail°e eerwaarde paters, broe-
tronische en ze. „concrete geluios deis en zusteis met hun vrome liedjes,
proTfnemingen Zo ooit de breuk met plaatjes en beeldjes niet bij onze zwarte
de gemeenschap definitief gorden en^hruine„.geloofsgenoten teweegge-
is, dan is het wel met deze muzikale
hersengymnastiek waarvan de max
componeerders zelf het contact
«ërW 1 sciict-'i aan i»t-
denk? a,s overlaten, hoe lang deze
Uv„tnorbg te hebben, dan nog blijven
t? .la.ctoren onverminderd overeind:
"ijn» niS vakkundige krachten en een
Rn d §ebrek aan werkruimte,
kon Y.ee' vakbekwame mensen er te-
B0v zUn, is moeilijk aan te geven. De
Sebejp'-.bcmcl van automobiel- en gara-
din iiven, heeft dit momenteel in stu-
er binnenkort meer over
cretp nen vertellen. Waar thans wel con-
bfpu ®'e§evcns over bastaan, is het ge-
jaD fan werkplaatsruimte nu en in het
d'f laatste dan berpkend op
Uitffpj ?an de huidige situatie. Tn cijfers
bb n kt komt dat'tekort 1hans neer
«'erk ?ev< pr 360.000 vierkante nieter
Van ÏP'oatsruimte, ongeveer óénderde
of con
tract met de gemeenschap hebben vei-
broken of opgezegd.
Hoe ons te redden uit deze chaos?
Hoe de springvloed in te dijken ol ai
te dammen die de Avondlandse mu
ziek bedreigt? Gezond verstand en
een sterke muzikale intuïtie zullen
zeker hierover triomferen. Maar het
i'= goed dat dit intuïtief vermogen nu
en dan door een klaar klankbeeld
wordt versterkt. Naast datgene wat
ons vertrouwd is uit een roemrijk ver
leden kunnen we ook stemmen be
luisteren uit een andere wereld dan
de onze. stemmen die klinken als van
kinderen. Want al klinken deze stem
men van geslacht op geslacht m het
holst der Afrikaanse wouden toch
hp'/itten ze nog steeds die prille klank,
die spontane kracht die is als van hun
bronnen, fonteinen of watervallen di
rect aan de natuur ontsproten. En
even verbonden met dit natuurleven
is ook de muziek van de Bantoe-ne-
ger: geen bijkomttrgheid^ g^en ^uxe
mig zonder of met harmoniumbegelei-
ding) de inlandse cultuur te lijf. Op
veel plaatsen is het liturgisch leven
daar even gestroomlijnd geworden als
bij ons. Is het om deze ongevraagde
export te beteugelen dat op het jongste maakt, bedroeg echter, naar de heer
Int. Congres voor Kerkmuziek te Keu- 5 J. G. J. Bosman, directeur van de Ne-
len de resolutie werd aanvaard tot het derlandse Bioscoopbond in een voor-
bevorderen van een „autochtone muziek dracht lijd ens de verleden jaar novem-
in de missielanden"? ber in Nijmegen gehouden Academische
Met een tiental 45-toeren plaatjes H Filmstudiedagen heeft meegedeeld, ge-
van Philips hebben we STvoM? TTmistukklTle^faTrie
houvast nm van de incénuë muzi- éne ksnt en de mislukkingen aan de
kale waarderf der Congo^muziek te f"**™*™* «"s.lu"'T^Im^tiSen^
hoort hier enkele I ^^an daD circaP f l5aOM,- pe1f
naar de producent terugvloeide. Slechts
dit bedrag kan dus als de economische
basis van de produktie gelden en de rest
van de nodige vier ton moet worden bij-
gefinancierd door de overheid en het
bioscoopbedrijf.
Het spreekt dus vanzelf, dat de Neder
landse filmproducent alles zal doen om
films te vervaardigen, die hij ook voor
he, buitenland aantrekkelijk acht. Blij-
of trekken ze er
filmhuuropbrengst het tekort op de pro
duktiekosten wórden bestreden en komt
hp onafhankelijker te staan tegenover
zijn geldschieters. Misschien kan hfl het
er dan zelfs wel op wagen, helemaal op
eigen verantwoordelijkheid en naar eigen
inzicht een film te gaan produceren.
Het is daarom niet te verwonderen,
dat de heer Landré de onverwachte
kans, die zich aan hem voordeed een
bezoek van Linda Christian aan haar
Nederlandse familie en relaties met
beide handen heeft aangegrepen om
deze internationaal bekende filmster, die
hij kennelijk»beschouwt als een trekpleis
ter voor de buitenlandse markt, een rol
aan te bieden in een film, waarvoor het
scenario reeds in bewerking was. Daar
bij heeft hij zich echter, naar we vrezen,
meer laten leiden door opportunisme
dan door artistieke en speitechnische
overwegingen. Linda Christian, door een
gunstig lot en door banden van bloed
en vriendschap binnen zijn bereik ge
bracht, spreekt Nederlands en bleek,
aangezien zjj een eventueel optreden in
een Nederlandse film kennelijk be
schouwt ais een soort betaalde vakan
tie voor haar en haar beide kinderen,
bereid genoegen te nemen met een aan
zienlijk lagere gage dan in de interna
tionale filmwereld gebruikelijk is, zodat
het voor een Nederlandse producent mo
gelijk werd, een contract met haar af
te sluiten.
De heer Landré heeft onmiddellijk na
het bekend worden van zijn aanbod aan
Linda Christian met nadruk verklaard
- een verklaring, die hij later in een
televisie-interview nog eens herhaalde
dat dit in geen geval moest worden
opgevat als een discriminatie aan het
adres van de Nederlandse actrices, hoe-
overtuigen, Men hoort hier
reeksen van kinderliederen (428.149-
PE), van kerstliederen (421.929-PE), s
van folkloristische liederen (428.150- H
PE en 428.162-PE)van de Missa Luba
(428.13'-PE) van liederen waarin het
ritme overheersend is (421.930-PEi,
gezongen door de even argeloze als
stralende jongensstemmen van het S
sinds de Expo befaamde „Trouba- 5
dours van Koning Boudewijn" o.l.v.
pater Haazen.
j - ken zij daar een succes,
Het is duidelijk dat deze Franciscaan^ zelfs alleen maar een redelijke belang-
bracht. Hoeveel „snotverkouden" har
moniums hebben de gamelans, tam
tams en ander inheems instrumenta- auccii ilLCX^ t
num met uit onze eredienst verdreven? zijn missie-arbeid niet met vooroordelen E t?pifinkanuiTde aldus verkregen
Doch men gaat zo maar niet ongestraft tegen de inheemse muziekcultuur is be- s
met enkele koffers Europese devotio- gonnen, maar dat hij dagen, weken,viiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiillliliillllliillilllllllliutiiliiiiiiliitlllll
nalia en gezalfde melodieën Cmeerstem- maanden, misschien zelfs jaren zijn
beide oren te luisteren heeft gelegd bij
muzikale uiting die met heel het
RnVa10,Keen beschikbaar is. Uit een door
Nikt cn ondernomen enquête
Ba,-,, 2at 34 procent der ondervraagde
Wht °uders regelmatig in de open-
steri, jttoet werken; dit percentage
Trel» derhalve vriiwel overeen met hat
"Kende tekort aan o, erdekte ruim-
nf ornament, maat een
Siting heel zijn gevoels- em denk
leven. Derhalve is zij een 'evensbe
hoefte zoals vissen, jage:slapent'
eten of bidden. En als hu vist. jaagt
arbeidt of bidt. zingt en dan^ nDTen
die eeuwige glimlach om de lippen
als kinderen bij hun spel.
Bij de kerstening van de c""*"leza"
is een vernieuwd felig'eus ^r ook,
tot hun muziekmaken doorgedrongen,
en hiervan zijn juist bijtijds enkele
een muzikale uiting me met heel
leven van de inlanders is vergroeid.
Van binnen uit evolueerde de
occulte macht naar de cultus van de
katholieke eredienst zoals niet alleen de
bekende „Missa Luba' laat horen, maar
ook andere Bantoe-muziek die hier
werd opgenomen. We horen hier stem
men uit de broesse-dorpen van centraal-
Afrika of van de Congo waar de mo
derne pick-up nog niet zijn destructieve
invloed heeft doen gelden, al maakt het
radio-station „Brazzaville" nog zulk een
westers tamtam! In deze Bantoe-muziek
dartelen nu ritmen en melodieën door
een als forellen in beken, even onbe
rekenbaar en onmeetbaar; even geestig
en vitaal. Een natuurelement dat ner
gens aan notenschrift is vastgelegd, ner
gens aan tijdswaarden gebonden schijnt,
steeds voor variatie vatbaar is en even
menselijk is als liefde en haat.
Velen in onze omgeving zochten naar
dit ongerept volkselement: Bartók en
Kodaly in de Hongaarse pöesta; Orff in
zijn orfisehe zangen en zelfs Strawinsky
in zijn „Russisch Bruiloftsfeest" („Les
Noces"). i
Pater Tempels registreerde twaalf
honderd Bantoe-volksmelodieën waar
van enkele fragmenten in deze op
namen doorklinken. Doch het zijn
allerminst gefixeerde notenwaarden;
bij een volgende auditie zouden deze
negerkinderen het stellig anders ge
daan hebben. Want gelijk de jazz is
ook deze Bantoe-muziek per definitie
improvisatorisch. Hoe schriel
steken onze 2- en 3-kwartsmaten af
bij deze oneindig gevarieerde vloed
van ritmen die hier zich ondereen
mengelen tot een sprankelende poly
metriek. En hoe steriel lijkt ons
majeur- en mineurstelsel tegenover de
steeds wisselende toonpatronen van
aorisch- tot pentatonische-, van zigeu
ner- tot kwarttonen-tonaliteiten. c-n
dit alles in een levensblije, juichende,
ia zelfs extatische vervoering als aan
schouwden deze mensenkinderen voor
het eerst de dageraad!
Al dit eindeloos gedreun van tam
tams, dit gepijp en beblaas van neten-,
bamboe- of metalen instrumenten wekt
de indruk als ging het bij hun bespelers
om leven en dood. Zo muziek te er
varen dat er leven en dood mee ge
raoeld is is een muzikaal verschijnsel
dat wij zeer beschaafde en zeer cultu
rele Europeanen verleerd zijn. En toch
is het op deze grens van leven en dood,
van tijd en eeuwigheid dat de stem van
Orfeus ongeacht of ze ui, oerwouden
komt of uit cultuurgebieden haar
occulte macht begint te ontsluieren
MARIÜS MONNIKENDAM
treft de bijdrage, die ze tot het succes
van een Nederlandse speelfilm zal leve
ren. Bovendien is de keuze van een ster
met een internationaal vermaarde naam
lijnrecht in strijd met de raad, welke in
een andere voordracht op de Academi
sche Filmstudiedagen in Nijmegen werd
gegeven door de cineast Charles Hugue
not van der Linden, die het vraagstuk
van de vaderlandse speelfiimproduktie
bezag van het gezichtspunt van de re
gisseur uit. Naar aanleiding van een
film als „Saturday Night and Sunday
Morning", die volgens hetn zijn succes
voor een belangrijk deel heeft te danken
aan de omstandigheid dat de bioscoop
bezoeker de acteurs nog niet kende, ad
viseerde hij: „Werk met onbekende ac
teurs, maak geen gebruik van spelers,
die reeds een grote bekendheid bij de
bioscoopbezoeker hebben gekregen".
Mag dus worden betwijfeld, of de keu
ze van Linda Christian voor de vrou
welijke hoofdrol in de nieuwste Neder
landse speelfilm wel juist is, ook het
gegeven van de film, in zoverre de heer
Landré er zich althans ever heeft uit
gelaten, geeft aanleiding tot bedenkin-
gen.
„In de export", aldus heeft de direc
teur van de Nederlandse Bioscoopbond
in zjjn eerder vermelde voordracht te
Nijmegen opgemerkt, „bestaat zeer
zeker geen behoefte aan het geijkte
thema, dat bij honderden in de wereld
te koop is, maar daar bestaat wél be
hoefte aan datgene, wat karakteristiek
voor het land van oorsprong is: daarin
moet naar mijn mening een klein land
als het onze bij uitsluiting zijn kracht
vinden".
Nu lijkt ons een gegeven als dat van
de aangekondigde film over een jonge
vrouw, die het geluk vindt aan de zjjde
van een veel oudere man, niet bepaald
origineel en als dat gegeven dan tot
script wordt verwerkt door een Britse
scenarioschrijver en de hoofdrol boven
dien nog wordt vertolkt door een inter
nationaal vermaarde ster, zal er van
datgene, wat karakteristiek is voor het
land van oorsprong waarschijnlijk bitter
weinig overblijven.
Tenslotte is, blijkens een mededeling
van de heer Landré de mogelijkheid
niet uitgesloten, dat een buitenlander
wordt aangetrokken om de film te regis
seren. In dat geval is het zelfs de vraag,
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllIHHIIllllllllll'lllllimiltlHIHIHIIIIIIIIlllllllllllHIIIIIIIIIIIIHIIIII
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllHIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIItlllllllllllllllllllllllllllIllllin
wel hh er in één adem aan toevoegde,
dat een ster als Linda Christian veel
meer ervaring heeft in het spel voor de
camera.
Nu dient te worden erkend, dat de
naam van Linda Christian een zekere
internationale vermaardheid heeft er-
worven al is dat uitsluitend in een pers
en in filmperiodieken, die nauwkeurig en
met veel toewijding de snel wisselende
burgerlijke staat van de Hollywoodse
groten bijhouden. Maar van haar erva
ring in het spel voor de camera, althans
in een rol van enige betekenis en diep
gang en van haar talenten als actrice
heeft zij nimmer doen blijken. Ze heeft
ooit wel eens de vrouwelijke hoofdrol
gespeeld in een Tarzan-film, getiteld
„Tarzan and the Mermaids". Verder is
ze opgetreden in films als „The
Happy Time" een komedie rond een on
bezorgd levend Frans-Canadees gezin
en „Battle Zone" over de oorlog in Ko
rea, waarvoor de buitenlandse filmkri
tiek geen goed woord overhad en die bij
ons weten zelfs geen vertoning in Neder
land waardig werden gekeurd. In de
buitenlandse kritieken op deze films
kwam de naam Linda Christian niet
eens voor, maar was er sprake van de
(toenmalige) Mrs. Tyrone Power. Ten
slotte is ze nog opgetredèn in „The Hou
se of the Seven Hawks", een melodra
matische avonturenfilm onder regie
van Richard Thorpe, die zonder een
hoofdstedelijke première in Nederland
in roulatie is gebracht.
Een dergelijl e staat van dienst, die
verder nog films met titels als „Slave
of Babyion" en „The Naked Goddess"
omvatte, is niet bepaald geschikt om
grote verwachtingen te wekken wat be-
of men nog wei van een „Nederlandse
film" zal kunnen spreken.
Met een dergelijke produktie liikt on»
de Nederlandse speelfilm, waarover in
Nijmegen niet zoveel liefde en bezorgd
heid en op hoog niveau is gediscussieerd,
niet gediend en zal de kans op succes
volle vertoningen in het buitenland bij
zonder gering zijn.
J. C. A. FORTUIN.
Advertentie
VERZEKERT ZIEKENHUISKOSTEN
AAN: "VEZENO"
Westzi|de 212 Tel
- ZAANDAM
(02980) 6 34 "1
i Ik zou gaarne inlichtingen -over verzekering j
tegen ziekenh'uisVoperatiekosten ontvangen.
adres:
woonplYtel.-.
