Felle politieke strijd in Noor dU Bombay
KRISJNA MENONvoor
zijn parlementszetel vechten
V'
Katholieke kerk op MALTA
in conflict met socialisten
A'
Voor de derde keer na de onafhankelijkheid
ngres blijft de dominerende partij
Communisten tot nog
toe op tweede plaats
Kwart miljoen
stemlokalen
D
Lid zijn van LABOUR is
doodzondezegt bisschop
ZATERDAG 17 FEBRUARI 1962
WmmmÊ'
Er is feest geweest in Agadir. Deze Marokkaanse stad, die twee jaar geleden door een zware aard
beving grotendeels is verwoest, was het toneel van de plechtige overdracht van omstreeks 75 miljoen
gulden door de Marokkaanse regering aan de gouverneur van Agadir. Het gelddat bestemd is voor
de wederopbouw, is uit vrijwel alle delen van de wereld bijeengebracht. Aan het feest werd nog bijzon
dere luister bijgezet doordat vliegtuigen van de Westduitse luchtmacht op een oefenvlucht in Agadir
waren geland met tweehonderd zakken meel aan boord voor de wezen van de stad. Op het terras van
een in aanbouw zijnd hotel heeft zich een aantal toeschouwers opgesteld.
Is de 165.000 kiesgerechtigde
inwoners van het roemrijke
en romantische eiland Mal
ta gelegen ten zuiden van Si
cilië in de Middellandse Zee
zaterdag, zondag en maandag
naar de stembus gaan, zullen er
twee Maltezers zijn die, méér dan
Zo
438'
's de grootste niet-com-
'Unistische staat ter wereld.
r. Gt land, dat honderd maal
^/r°ot is als Nederland, heeft
zjCh mih'oen inwoners. Men kan
SerpnVoorsteden> dat het organi-
ih 2 ,Van Parlementsverkiezingen
eetlv°n omvangrijke staat niet
hogp0 S is, vooral vanwege het
behoPPercentage analfabeten. Ten
lezencye Van die kiezers die niet
billen Unnen worden op de stem-
een en de politieke partijen met
gedüiH sche voorstelling aan-
is M (Voor de Congres-partij
ïm a*beelding van twee
Lj e Indische parlements-
ZuuPtyzingen die morgen beginnen
°SsevT eTn afbeelding van twee
verhi'. e Indi
Zuil ,fZlngGn die
ciële ,een.week duren< en de offi
SchiinneirkiezingsuitslaS Z&1 waar-
eerst begin maart be
korden gemaakt. Flr -zal
gestemd worden over de verde
ling van de zetels in de Lok Sabha,
het Huis van het Volk.
Nieuwe president
wie ook, van spanning de adem
inhouden. Het resultaat van deze
verkiezingen, die Malta na enkele
moeilijke jaren opnieuw binnen
lands zelfbestuur moeten geven,
zal door hen worden gemeten in
termen van totale nederlaag of
volledige overwinning, met dien
verstande dat de nederlaag van
de één de overwinning van de
ander zal zijn. Een tussenoplos
sing schijnt nauwelijks mogelijk.
7 al Krisjna Menon, bij de Indische verkiezingen van volgende week
jra.-:?rccntsze»el behouden? Het antwoord op deze vraag kan
n°g niet gegeven worden, want de minister van Defensie van Indië
zal een zware politieke strjjd moeten voeren. Wel kan men nu reeds
vaststellen, dat de uitslag van die strijd grote consequenties kan hebben
voor de positie van premier Nehroe en voor het prestige van Indië'e
<lominerer.de politieke partij: het Congres. Een overwinning van Menon
betekent een versterking van de linkervleugel van het Congres en een
consolidering van de tegenwoordige buitenlandse en defensie-politiek
van Indië. Een nederlaag van de minister zou buitengewoon pijnlijk zijn
voor Nehroe, die in Menon een onbeperkt vertrouwen heeft. Als Menon
zijn zetel in de Lok Sabha, het Huis van het Volk, verliest, zal dat ook
een belangrijke aanmoediging zijn voor de anti-communistische oppo
sitiepartijen om hun moeilijke strijd tegen het oppermachtige Congres
®et extra inspanning voort te zetten.
Do 64-jarige Krisjna Menon is
ln liet buitenland na Nehroe zelf
<10 bekendste Indische politicus.
Hoewel hij aan het hoofd staat
x an het departement van Defensie,
hoeft hij ook bij het bepalen van
het buitenlands beleid steeds een
belangrijke rol gespeeld. Hij heeft
grot€ invloed op de premier, met
W;e hij al een jaar of dertig be
vriend is. Menon kreeg, interna
tionale bekendheid door zijn op-
Heden in de Verenigde Naties,
waar zijn felle anti-Westerse ge
zindheid hem veel vijanden be
zorgde. Zijn fanatiek anti-kolonia-
üsme heeft hem blind gemaakt
voor het neo-kolonialisme van
Moskou en Peking. Vooral door
zijn persoonlijke verantwoordelijk
heid, als minister van Defensie,
voor de verovering van Goa heeft
"ij in de Westerse wereld veel
antipathie gewekt.
Terwijl hij in 1956 scherpe kri
tiek had op Engeland en Frankrijk,
vanwege hun Suez-avontuur,
schonk hij nauwelijks aandacht
aan het optreden van Rusland in
Hongarije. Hij heeft het Russische
Plan voor een verbod op kern
proeven zonder inspectie krachtig
gesteund. Hij pleit voor toelating
Van de Chinese Volksrepubliek
tot de Verenigde Naties, en hij
heeft de Chinese agressie tegen Indië niet willen veroordelen. Zijn tegen
standers in Indië noemen hem pro-communistisch. Het is misschien
overdreven hem als „fellow-traveller" te betitelen, maar het is wel
opmerkelijk, dat hij een dubbele maatstaf pleegt aan te leggen bij het
beoordelen van Westerse en communistische politieke daden. Tekenend
voor Menons politieke opvattipgen is, dat hij in de huidige verkiezings
campagne niet alleen door het Congres, maar ook door de Indische
Communistische Partij werd gesteund.
Menon is kandidaat voor het kiesdistrict Noord-Bombay, waar hij
geconfronteerd wordt met een andere politicus van groot formaat,
J. B. Kripalani. De 74-jarige Kripalani heeft reeds een veelbe
wogen politieke carrière achter de rug. Hij is vroeger voorzitter van het
-Congres geweest, en hij beschouwt zich nog altijd als een trouw volgeling
van Gandhi. Elf jaar geleden verliet hij het Congres, om de partij van
de Praja-Socialisten op te richten. Maar ook van deze groepering heeft
hij zich inmiddels gedistancieerd, en hij wil nu als onafhankelijk lid in
het parlement komen. Bij de verkiezingen in Noord-Bombay kan Kripa
lani rekenen op de steun van een hoogst merkwaardige coalitie, die
gevormd wordt door de Praja-Socialisten, de conservatieve Swatantra-
partij en de min of meer fascistische en extreem-Hindoeïstische beweging
Jana Sangh. Nehroe is tijdens de verkiezingscampagne naar Bombay
gekomen om voor het behoud van Menons parlementszetel te vechten,
en als de minister de overwinning behaalt, zal hij dat voor een belang
rijk deel aan zijn populaire beschermer te danken hebben.
Op cie verkiezingsaffiches voor Kripalani's coalitie leest men de
woorden: „Menon vertegenwoordigt China, niet Indië". Menons tegen
standers beschuldigen hem van verwaarlozing van de verdediging van
Indië's noordgrens. In zijn haat tegen Pakistan heeft de minister van
Defensie de bedreiging door een
andere buurstaat niet ernstig
willen nemen. Intussen hebben
de Chinese communisten een
deel van Indië ter grootte van
35.000 km2 bezet, maar Menon
zegt eenvoudig, dat dit dunbe
volkte gebied voor Indië toch
geen waarde heeft.
Krisjna Menon (in donker pak), als lid van de Indische delegatie bij de
V.N., in gesprek met mevrouw Pandit, de zuster van Nehroe.
engalil Krisjnan Krisjna Me
non werd in 1897 geboren te
Calicut aan de Malabar-
kust, op het grondgebied van de
tegenwoordige staat Kerala. In zijn
jongensjaren is hij een enthou
siast padvinder geweest, en in
1924 ging hij naar Engeland. Hij
studeerde aan de „London School
of Economics" en aan de Londen-
se universiteit, en nadat hij zijn
rechtenstudie had voltooid, vestig
de hij zich in de Britse hoofdstad
als advocaat. Intussen was hij een
vurig strijder geworden voor de
onafhankelijkheid van Indië. Hij
sloot zich aan bij de Britse Labour
Party, waar hij bevriend werd
met mensen als Prof. Harold Laski
en Stafford Cripps, de latere Brit
se minister van Financiën in het
kabinet van Attlee. Menon is zelfs
nog enige tijd lid geweest van een
Britse gemeenteraad (in de Lon-
dense wijk St. Pancras) voor hij naar zijn vaderland terugkeerde. In
totaal heeft hij gedurende 28 jaar in Engeland gewoond, en hij zegt dat
hij nog altijd veel Engelse vrienden heeft, ondanks zijn onophoudelijke
kritiek op het Britse buitenlandse beleid. Samen met Nehroe maakte hij
een reis naar Spanje tijdens de burgeroorlog, en uit die tijd dateert hun
hechte vriendschap.
Na de onafhankelijkheid van Indië, in 1947, werd Menon Hoge Com
missaris in Londen en vervolgens lid van de Indische delegatie bij de
Verenigde Naties. In 1957 volgde zijn benoeming tot minister van
Defensie.
Khrisjna Menon is vegetariër. Hij rookt niet en hij drinkt geen alcohol.
Menon loopt altijd met een wandelstok. Die wandelstok is een soort
svmbool geworden: als de paraplu van Chamberlain en de sigaar van
Churchill. BRONKHORST.
f
(Van een redacteur)
Ind
ië kiest Huis van het Volk
■wild
210 miljoen Indische staatsburgers
gênieten stemrecht, maar bjj de vori
ge verkiezingen was de opkomst slechts
ongeveer 50 pet van de stemgerech
tigden. Dit keer zjjn er een kwart mil
joen stemlokalen ingericht, en de
meeste mensen zullen hun stem kun
nen uitbrengen binnen een afstand van
anderhalve kilometer van hun woning.
Men heeft bij de opzet van de komen
de verkiezingen geprofiteerd van de
ervaringen van 1952 en 1957, en het
zal deze keer dan ook veel vlotter
gaan dan bjj de twee vorige gelegen
heden. (Tegelijk met de verkiezingen
Verkiezingen in New Delhi. Het uitreiken van de stembiljetten in het stemlokaal.
gende week verkiezingen gehouden
voor de parlementen van de deel
staten).
e Lok Sabha telt op het ogenblik
494 zetels, waarvan de Congres
partij ©r in 1957 371 won. Dat
deze partij bij de verkiezingen van
vijf jaar geleden, met 47,8 pet van de
stemmen, 75,1 pet van de zetels ver
wierf, is te verklaren uit het districts-
stelsel, dat in Indië, naar Engels voor
beeld, wordt toegepast.
roe's Congres opnieuw als de domine
rende partij uit de verkiezingsstrijd
naar voren zal treden, maar de vraag
is hoe groot die meerderheid zal zijn,
maar dat in feite nog niet is verdwe
nen. De Jana Sangh wil de rechten van
de „onaanraakbaren" beperken, alsme
de die van de Mohammedanen en de
Christenen. Zij beschouwen de koe nog
als een heilig dier, hoewel Nehroe niets
met dit bijgeloof te maken wil hebben.
O Tenslotte zal ook aan de verkie
zingen worden deelgenomen door de
Swatantra- of vrijheidspartij, die ge
leid wordt door de 84-jarige oud-gouver-
neur-generaal van Indië, C. Radjagopa-
latsjari, die men voor het gemak kort
weg C.R. pleegt te noemen. Het is een
conservatieve groepering, die veel aan
trekkingskracht uitoefent op grote za
kenlieden. In de verkiezingsredevoe
ringen van Congresleden is de Swatan
tra wel „de partij van de miljonairs"
genoemd, maar sommige groot-indus
triëlen achten het veiligei Nehroe te
steunen, omdat diens partij straks toch
weer aan de macht komt. De Swatantra
is tegen de geleide economie, zoals die
door de regering wordt toegepast. De
Swatantra heeft te veel affiniteit met
de rechtervleugel van het Congres om
zelf veel stemmen te kunnen bemach
tigen.
Na de verkiezingen voor de Lok
Sabha van volgpnde week, komen eind
De beide antagonisten, die elkaar in
de afgelopen maanden vele beschuldi
gingen naar het hoofd hebben gegooid,
komen uit twee geheel verschillende
werelden. Daar is op de eerste plaats
Dom (voor Dominic) Mintoff, de lei
der van de M.L.P, de Malta Labour
Party, de machtige socialistische par
tij van het eiland. Zijn politieke opvat
tingen worden te vuur en te zwaard be
streden door niemand minder dan mgr.
Michael Gonzi, die sinds 1944 aartsbis
schop van Malta is.
Vrijwel alle Maltezers, Dom Mintoff
incluis, zijn katholiek, maar dat is voor
velen geen beletsel de M.L.P. hun on
verdeelde steun te geven. De 77-iarige
mgr. Gonzi, die resideert in Valletta,
heeft echter een mandement uitgevaar
congres van de M.L.P. haar toekomsti
ge leider in het gelijk. In 1951 had de
Nationale Partij (conservatief) de ver
kiezingen gewonnen, maar in 1955 was
het weer de beurt van de socialisten.
Dom Mintoff werd minister-president
en begon te werken aan de verwezenlij
king van zijn idealen. De Britten gaven
echter niet toe, een groots opgezette
Brits-Maltezer rondetafelconferentie in
Londen ten spijt.
Een boze Mintoff trad in 1958 af,
zeggende dat hij geen verantwoordelijk
heid meer wenste te aanvaarden voor
de rust op het eiland. Prompt hadden
overal relletjes plaats, vooral op de
Britse marinebasis, de belangrijkste
„industrie" van Malta. De dokwerkers
vormen de grootste aanhang van de
M.L.P. De regering in Londen greep
snel in. Malta werd in status verlaagd
tot. kroonkolonie. De goevemeur kreeg
vrijwel alle macht in handen.
om Mintoffs opvattingen zijn in
middels nogal gewijzigd. Hij eist
nu volledige onafhankelijkheid
voor Malta buiten het Gemene
best. De politieke toekomst van Malta,
zo redeneert hij, ligt in de neutraliteit.
Het eiland moet aansluiting zoeken bij
de groep van onverbonden Tanden (Bel
grado), het moet lid. worden van de
Verenigde Naties en het moet econo
misch steun aanvaarden van Oost en
West, van Oost vooral als West niet
goedgeefs genoeg is.
en wat de relatieve sterkte zal worden maart de verkiezingen voor de Radja
van de vier voornaamste oppositie-par- Sabha, de Raad van de Staten, of de
tijen. Van die vier partijen doet er nu één Senaat. Dit zijn getrapte verkiezingen,
voor het eerst aan de parlementsver- want de Senaat wordt gekozen door de
kiezingen mee. Wetgevende Vergadtringen der Staten.
Begin mei zullen in Indië presidents
verkiezingen worden gehouden. In 1950,
bij de uitroeping van de republiek,
wera Dr. Rajendra Prasad de eerste
O Na het Congres is de communis- president. De 77-jarige Dr. Prasad is
tische Partij, die in 1957 27 zetels de laatste tijd veel ziek geweest, en hij
kreeg (5,5 pet), de sterkste in het par- zal dan ook niet herkiesbaar zijn. Men
'ement. De partij wordt bedreigd door mag verwachten, dat hij opgevolgd zal
Indiërs staan in lange rijen te wachten om hun stem uit te brengen.
ernstige innerlijke verdeeldheid, en on
langs leden de Indische communisten
een groot verlies door de dood van hun
leider A. K. Ghosj, die zich de laatste
jaren krachtig had ingespannen voor
hét herstel van de „ideologische homo
geniteit" van zijn beweging. Men ver
vacht overigens niet, dat de Chinese
agressie tegen Indië van grote in
vloed zal zijn op de communistische
stemmen. In de meeste kiesdistricten
-.al het electoraat zich vooral door so-
i aal-economische motieven laten leiden
De communisten hebben vooral veel
aanhang in de industriële gebieden van
<Vest-Bengalen, met een miljoenenstad
Us Calcutta, en zij zijn ook sterk ver-
egenwoordigd in Kerala; maar deze
itaat doet dit jaar niet mee aan de
jarlementsverkiezingen.
O De Praja-Socialisten, die zich in
.951 van het Congres hebben afgeschei-
ien, konden bij de vorige verkiezingen
19 parlementszetels bémachtigen. De
aeweging heeft vooral veel aanhang in
intellectuele kringen, maar de politieke
apvattingen van deze socialisten liggen
te dicht bjj die van de gematigd-link
se vleugel van het Congres, om grote
aantrekkingskracht uit te kunnen oe
fenen op het electoraat. Men moet niei
vergeten dat Nehroe zich ook een so-
ialist noemt.
O Een extreem reactionaire part!
s de Jana Sangh (4 parlementszetels)
lie gevormd wordt door fanatieke Hin
loes. De partij, die een fascistische in
slag heeft, houdt vast aan het kaste-stel
sel, dat in Indië officieel Is opgeheven,
worden door de tegenwoordige vice-pre
sident Dr. S. Radhakrisjnan.
H. Br.
digd waarin hij vaststelt dat het voor
een Maltezer, op straffe van doodzon
de, verboden is lid te zijn van de MLP
of de vergaderingen van deze partij bij
te wonen.
Om de achtergronden van het hoog
opgelopen conflict beter te kunnen be
grijpen, is het nodig te weten wat er
sinds de tweede wereldoorlog allemaal
óp én mét Malta is gebeurd. Het eiland,
nog altijd een onderdeel van het Britse
imperium de Engelsen hebben het in
bezit Sinds de Napoleontische tijd
kreeg in 1947 voor het eerst een socia
listische regering, toen de M.L.P. op
overtuigende wijze de eerste naoorlog
se verkiezingen won. Dom Mintoff, die
van huis uit architect is, werd minister
van openbare werken en wederopbouw.
Malta had in die dagen intern zelfbe
stuur, behalve op de gebieden van bui
tenlandse zaken, defensie en openbare
veiligheid. De verantwoordelijkheid voor
deze zaken bleef berusten bij de Britse
goevemeur.
Dom Mintoff pleitte in die tijd voor
volledig Brits staatsburgerschap van
alle Maltezers, terwijl het eiland voorts
binnen het Gemenebest, volledige onaf
hankelijkheid zou moeten verkrijgen.
De meerderheid in zijn eigen partij was
het echter niet met hem eens, laat
staan de andere politieke groeperingen.
In 1949 kwam het tot een breuk tussen
Mintoff en de M.L.P. De ex-architect
trad af en trok zich terug uit de poli
tiek.
Maar ook op Malta gaat de ontwikke
ling snel. Na enkele jaren stelde het
langezien de meeste Indische kiezers niet lezen kunnen, zijn de partijen op de
tembiljetten met symbolen aangeduid. Het Congres wordt voorgesteld door twee
ssen, de Praja-socialisten door een hut, de communisten door een sikkel en een
korenaar, en de Jana Sangh (een reactionaire Hindoebeweging) door een olielampje.
Het is vooral tegen deze nieuwe op
vattingen van Dom Mintoff, dat mgr.
Gonzi van leer is getrokken. Hij be
schuldigt de socialistische leider ervan
dat hij Malta wil uitleveren aan de
communisten, dat hij de kerk op Malta
wil uitroeien, dat hij een „Mintoff-dic-
tatuur" wil vestigen en nog veel
meer. Mintoff van zijn kant stelt dat de
kerk zich niet met de politiek móet be
moeien. Dat heeft de kerk in het verle
den al veel te veel gedaan, zegt hij.
Het conflict is hoog opgelopen en het
is, van de kant van de kerk, voorlopig
uitgemond in de excommunicatie van
Mintoff en de andere socialistische lei
ders. Personen, die het eiland hebben
bezocht, vertellen dat pastoors door
urenlang klokken te laten luiden socia
listische sprekers op marktpleinen on
verstaanbaar maken. Aan bestuurders
van de M.L.P. worden de sacramenten
geweigerd. Zij mogen ook niet in ge
wijde aarde worden begraven. Lid zijn
v.ai}. d® M.L.P. en het bijwonen van so
cialistische vergaderingen is, zoals ge
zegd, volgens mgr. Gonzi doodzonde.
omenteel is nog niet te zeggen
of Dom Mintoff werkelijk com
munistische neigingen heeft,
Het lijkt trouwens waarschijn-
dat deze beschuldiging van de
'ijk
aartsbisschop niet de werkelijke achter
grond is van het conflict. Eeuwenlang
heeft de katholieke kerk op Malta fei
telijk alle macht in handen gehad. ;De
clerus had, en heeft, een zeer grote in
vloed op vrijwel het gehele volk, dat
overigens slechts 320.000 personen om
vat. Malta past, wat dit betreft, geheel
in het patroon van bepaalde Zuidame-
rikaanse en Zuideuropese landen.
Het is aan deze toestand dat de soci
alistische partij van Dom Mintoff een
eind wil maken en, in zeker opzicht,
reeds hééft gemaakt. Daartegen verzet
zich, misschien onbewust, de Maltezer
kerk. De beschuldiging: Mintoff is een
communist, ligt dan voor de hand. Mis
schien mag men de situatie vergelijken
met de toestand in Brazilië tijdens het
presidentschap van Janio Quadros. Het
Braziliaanse Episcopaat verzette zich
toen met hand en tand tegen Quadros'
plannen om een neutrale buitenlandse
politiek te gaan voeren en voor dit dóel
o.a. diplomatieke betrekkingen aan te
knopen met de Sovjet-Unie en andere
communistische landen.
Zal Dom Mintoff de verkiezingen win
nen? Zijn aanhang onder de Maltezer
arbeiders is sterk, maar hij moet op
tornen tegen vijf andere politieke par
tijen, die alle aan de verkiezingen deel
nemen en die stuk voor stuk het beleid
van de aartsbisschop van Malta Steu
nen. Een gunstige omstandigheid voor
Mintoff is echter dat die vijf partijen
er niet in zijn geslaagd een anti-links
eenheidsfront te vormen.
Waarnemers geloven dat Dom Min
toff vier van de vijf rechtse partijen
niet hoeft te vrezen. De vijfde echter,
de eind verleden jaar opgerichte Chris
telijke Arbeiderspartij, zou hem veel
kwaad kunnen doen. Daarom houden
Dom Mintoff en mgr. Gonzi eind deze
week hun adem in.
