""V?
FfsSF'Sis
bcherpe kritiek in Senaat
op minister VISSER
Wereldprimeur in IJmuiden
TWEE HEFPONTONS
BIJ HAVENWERKEN
In Aken TWINTIG
pokken-patiënten
reS
CONIMEX
PA R ADO NU: b u rea u>
til
Gecombineerde oefening
in Belgische Ardennen
Van lichtmatroos tot kapitein
in °r^5
reen steen
der wijzen
Telegram C.N.V. .Onvoldoende tegen taak opgewassen'
aan koningin 0 1 i o
Vele Kamerleden klagen over
voorlichting door Defensie
rri
Kappersprij zen
zijn weer vrij
STRIJD TEGEN EELT EN GEHARDE PAPA'S
!eny
Nr°v
S°hmsï in 1924 tot
Moeder-overste
wint eerste slag
Hendrik Schol
stel1
bt eiy' A
W\
Kartelprocedure in
de grammofoonplaten-
branche beëi nd i gd
Ook tweede verdachte
in hoofdstad gepakt
Overeenstemming over
schilders-c.a.o.
„Er wordt gehandeld
in strijd met kieswet"
Ministersconferentie
over „Schelde-Rijn"
lrecteur tropische
tUMbouwschoo] op
11 pho] overleden
Geen
sinecure
'VV
tl5 efl
deÜ
undle' I1CJ
&e- ,0 Kh
•ou* t
if
te
:inë
VO<f/
bestop j
toen l"'
,r en J
4>'
nee
PAGINA
DONDERDAG
MAART 1962
dfp n® °P
figuren i ,um zou moeten zijn van
tenschsr, bedrijfsleven, uit we
J^gf^en^kei?"01- Duynstee"
ig,dvitcit waartoe en de ob"
f
Roof overval Zutfen
vooy
HET ALLERBESTE VOOR DE RIJSTTAFEL
X)iY
Renter12* corresP°n<Jent)
H
I?
Vefd ie'd
n>*an,i ziekV^'Y',' 'let begin va"
1967
van.
vloeJ'
fir
hien
te l»4*
e. Vs-
Ii
in
iet
I»1
k. *e
ik Je f
rn'J1' i
egeI1
je
rof
jj. F. M. Duynstee heett
on7een lnterview met een van
Ho 'C redacteuren gepleit voor
vero de oprich- 6
sen die 14 cu^uur> kortom van men
der mot n bet partijpolitieke ka
zijn bekl gn°te verantwoordelijkheid
o.a. adv; Deze vereniging zou
de mori moeten uitbrengen over
volk hü waarop het Nederlandse
best 7n een, naderende verkiezin
wil zeiS stem kan uitbrengen
doelstelling °r! die partijen, welker
het i„ ,g,en bet meest stroken met
komt 7n" n-flanS- Prof- Duynstee
,"A'- >ïv£ - t
-v -
hümi fnf x u
inzien® - suggestie omdat zijns
meer ,''Qet Partijpolitiek geen leiders
venshesonrtbrengt en omdat het le
gaat ai kouwelijke in onze tijd terug
het 7aiiSoi1^iaatscbaPPebjke binding er
De ljke domineert",
geeft lng die prof. Duynstee
heden ■°°r reael bestaande moeilijk-
lijkt mi*L?"S Part'iPolitiek systeem
aantrel-k r i'en op het eerste gezicht
antrekkehjk door ha
pi' nader inzien
haar simpelheid
zijn er echter env
stjo-p u zijn
7 de teSen in te brengen,
stee ee Plaats geeft prof. Duyn-
bestnanj zwart-wit tekening van de
dat er voL slJjuatie- Hij suggereert,
hjke -/nv r- Problemen één duide
te wiiÓo 6 Jke oplossing zou zijn'aan
die we maar dat het volgen van
door nnL;01?raogeliik wordt gemaakt
de leiriii j.e Partijen met onvoldoen
de ie„r^'u °P basis van verouder
den inrf11 beschouwelijke beginselen
Toecr e Pobtiek voorstaan,
ütiekp tgeYan maK worden dat de po-
htin holt-1'011 aan bet blote feit van
een® o„ an 0n aan bun historie wel
om nvo'1 m°tief schijnen te ontlenen
bepaaiH *een, bepaalde kwestie een
Saat ppht t pujlt in te nemen. Het
rnitkonnp,01-! ,ver om dan tevens te
levensheil eigen zowel op
ke artnii e Jke als °P zakelij-
Ptint hp p gebaseerde - stand
van het JA?w van bet ontstaan er.
Partiipn yooftbestaan van de politieke
verschmf ls en n°g is- Mensen
en zookip" nu eenmaal van mening
d'e zii in aa,isluiting bij anderen,
v'erwantpnSrie bnen als hun geest
en onlif kennen 00k al dekken
e" niet on aiig0n e4lkaar niet geheel
feite in j Punten. Daarmee is in
b°litiekp no democratisch bestel de
dankt -m f 1 geboren en daaraan
nibgsversPhmr Voortbestaan- De me"
»»Collc n J
biaai^Se
worden door een
honpot1 izen" niet opgelost
°ok do7„ 0ns verschoven. Want
van mii"w«zen" kunnen en zullen
No" g verschillen
°P ho0°nlangs i.s in de Eerste Kamer
ponSpCp?=,ieera over
fediscu!sieerd0tenSCh^ ppelijk niveau
t omisfi, "iT r-T' bet te voeren
Ir- Vo^ f beleid. Prof. Thurlings,
daarover 7n ?r? ,Wltteveen hadden
Niet om, le.der hun eigen mening,
y^n, p,ipartijpolitiek bedre-
°ip gronri'1,,6-, mensen van wetenschap
ke band va hC eiten. maar ook aan
;esÜssinp de v?.or iedere beleids-
p° Waardering af jke subjectie-
conchiifpV t" tle fcit0n 71 een
'Jzen" ,,o 1,1 bet „college van
^ens zou pr° Duynstee (dat overi-
el wat p adviseren over een
lir°blemen r^aanfrbker complex van
rt 'd alleen) !n, i econ°misch be-
dezelfde ")p^?„uien_ mu.tatis mutandis
!en zijn ^cuingsverschillen naar vo-
!chillen zuu* men' Deze meningsver-
oen orSen Z1J bet misschien op
DEN HAAG, J maart Rijkswater
staat gaat bij dc uitbreiding van de
havenmond van IJmuiden een geheel
nieuwe werkmethode toepassen, die
wat de werktuigen betreft een we
reldprimeur betekent. De Schiedamse
werf Gusto", een der vennoten van
I.H.C. „Holland", heeft opdracht gekre
gen voor de bouw van twee hefpontons,
i. echt® h„„ uat bet „colleo-e"
Vol? dat het zouriiVallige °mstandig-
o2 ledig geliikHonu11 s?mengesteld uit
i, n eenshiiH 1 de personen, tot
te ?en. Men H- sïandPunt zou zijn ge-
0 bouden dat rn fnemel'ik in bet oog
Vaer een vri?o° uynstee spreekt
v n de vereniging" waar-
j-7 vaststaat"ng niet van te vo-
jWnooUb het initiatief W°rdt geb°"
lissen
Draansta;"nH7701 van een aantal
Vn1Ssen Welke -inA™'; die zelf
hu?0raans1aand" dere ka"didaten
/j. kring te wn ,genoeg zijn om in
m?" ailes bre^of opSenomen.
cle \r Nndamentee^he1 6611 tweede,
^iih gestip van -,b ?waar tegen
,1e
prof.
ons
ere ung van h» Len over-
Ste0UltU
'e,n dit bedr ifsin"V00raanstaande
Jltim»." ,i sieven, wetenschap
hik6 bjkt verde?aw1tZij?'
k a4a" te SLW aL te gemaKhe-
ki
ki
11 ce npmon .r r% sciuciKKe'
n ezer bereir^'i?a Nederland-
sltiif Van ei"en inri ?,m "1Gt verza-
zè eh bij Hg mzicht zich aan te
6 bannen"6 opvattiag van de
dat"
hj 00'^m"SkenningO^r ^''«tee'zyn
A-u cie -
volk,
aan de demo-
bg toekentni"n?igetVer^eg woor
fsentiële genover zi.ii
lil
Zijn dat de Niimeeo tar' Zeker lijkt
der ''College ™an tvii g^eraar met
W,-lzen nog nier S 61? de steen
"°g niet heeft gevonden
DEN HAAG, 1 maart. In de staats
courant van gisteren is een beschikking
van de minister van Economische Za
ken gepubliceerd, waarbij de prijzenbe-
schikking kapperswerkzaamheden 1961
met ingang van 1 maart 1962 wordt in
getrokken.
Deze prijzenbeschikking was toen op
21 februari afgekondigd, omdat een
groot aantal kappers tariefsverhogin
gen had doorgevoerd, die verder gingen
dan hetgeen met het ministerie in ver
band met de afschaffing van het fooien
stelsel was overeengekomen. De minis
ter heeft nu besloten deze beschikking
in te trekken, nadat de federatie van
werkgeversorganisaties in het kappers-
bedrijf had toegezegd haar invloed te
zullen aanwenden om ook in de toe
komst prijsstijgingen te voorkomen. In
dien niettemin zou blijken, dat zich on
aanvaardbare prijsverhogingen voor
doen, zal de minister genoodzaakt zijn
opnieuw te overwegen een prijzenbe
schikking uit te vaardigen.
DEN HAAG, 1 maart Blijkens een
publikatic in de staatscourart van gis
teren heelt de staatssecretaris van Eco
nomische Zaken de kartelprocedure in
zake dc mededingingsregelingen, tot
stand gebracht door de Nederlandse
Vereniging van Gramophoonplaten
Importeurs en Fabrikanten (NVG1)
en de Nederlandse Vereniging van
Grammafoon-Detailhandelaren (NVGDI
afgesloten.
Het kartel heeft zodanige wijzigingen
m de regelingen aangebracht, dat voors
hands in voldoende mate is tegemoet
gekomen aan de bezwaren, die tegen de
oude bepalingen bestonden. Er bestaat
derhalve thans geen aanleiding maat
regelen tegen de mededingingsregelin
gen op grond van de wet economische
mededinging te nemen.
De voor de detaillisten geldende
eisen van vakbekwaamheid, handelsken
nis en kredietwaardigheid zullen wor
den gehandhaafd, totdat op het verzoek
om een vestigingsbesluit voor de klein
handel in grammofoonplaten zal zijn be-
elk voorzien van een rijdende elektri
sche grijperkraan met een hjjsvermo-
gen van 25 ton op een vlucht van 56
meter. Deze twee kraaneilanden zul
len reeds het volgende voorjaar iii
gebruik zijn bij de verbetering van de
tJiïiuidense havenmond, die toeganke
lijk wordt gemaakt voor schepen tot
75.000 ton, onder meer door het ver
lengen van het zuider- en noorderha
venhoofd met respectievelijk 1.400 en
600 meter.
Het principe van de hefpontons wordt
reeds in de olie-industrie toegepast bij
boringen in zee, zoals met de even
eens in Nederland gebouwde „Sea-
shell", die thans in de Perzische Golf
dienst doet. Wanneer de ponton drij
vend op de plaats van bestemming is
aangekomen, laat men de acht palen
zakken tot ze op de bodem van de zee
rusten. Hierna wordt de ponton hydrau
lisch langs de palen opgevijzeld tot ze
geheel vrjj van zelfs de hoogste gol
ven is.
Bij de in IJmuiden te volgen werk
methode zullen de kraaneilanden
aan weerszijde van het havenhoofd
in aanbouw worden opgesteld, het
ene ongeveer dertig meter meer
zeewaarts dan het andere. De kraan
op het zeewaartse eiland zal de ste
nen van vierhonderd tot duizend kilo
elk opstapelen tot het gewenste pro
fiel. De landwaartse kraan stort hier
over het hete steenasfalt, dat dan
een sterke, gesloten huid vormt.
De pontonafmetingen zijn 70 bij 25
meter; de kranen kunnen over bijna
de gehele lengte van de ponton rijden.
De hefpontons zullen in IJmuiden wer
ken in een waterdiepte van ongeveer
zestien meter. De uit segmenten opge
bouwde palen kunnen echter met be
hulp van de eigen kraan worden ver
lengd tot een lengte van 57 meter. Er
zal per kraaneiland ongeveer twintig
man bemanning aan boord zijn in een
ruime, moderne accomodate. Na vol
tooiing van liet werk kunnen de hef
pontons elders worden gebruikt.
Zo worden straks de beide hef
pontons ingeschakeld bij de uit
breiding van de IJmuidense ha
venmond; de ene kraan deponeert
de zware steenbrokken op hun
plaats, de andere stort er het hete
steenasfalt over. De kraaneilanden
zijn met de poten op maximum
lengte en de kraanarm verticaal
gestrekt tweemaal zo hoog als
het paleis op de Amsterdamse Dam.
AMSTERDAM, 1 maart. De twee
de verdachte in de zaak van de roof
overval op een 65-jarige sigarenwinke
lierster, maandagmiddag in Zutfen ge
pleegd, is gistermiddag op de Prinsen
gracht gearresteerd. Het is een 22-jari-
ge jongeman, zonder vaste woon- of ver
blijfplaats. Hij is op transport naar Zut
fen gesteld.
De andere verdachte, reeds dinsdag
avond in de hoofdstad gearresteerd,
heeft toegegeven bij de winkelierster op
bezoek te zijn geweest, maar ontkende
de diefstal.
AMSTERDAM, 1 maart De verte
genwoordigers van de werkgevers- en
werknemersorganisaties in het schil
dersbedrijf zijn gisteren in Utrecht bij
een geweest ter bespreking van de in
houd van een nieuwe landelijke collec
tieve arbeidsovereenkomst voor hjt
schildersbedrijf. Over de inhoud van
deze C.A.O. werd volledige overeen
stemming verkregen. De werknemers
organisaties zullen het resultaat van dc
onderhandelingen op korte termjjn aan
hun bqndsinstantles voorleggen. De par
tijen bij deze C.A.O. vertrouwen op kor
te termijn de eindredactie gereed tc
hebben, zodat de overeenkomst het col
lege van rijksbemiddelaars ter goed
keuring kan worden ingediend. De hui
dige C.A.O. voor het schildersbedrijf
loopt eind van deze maand af.
DEN HAAG, 1 maart. De ljjstaan
voerder tan de kandidatenlijst van de
Christelijke Nationale Volkspartij in
Zuid-Holland, de heer F. J. N. van Os
uit Doorn, heelt de koningin dinsdag
naar eerst thans blijkt, een telegram ge
zonden naar aanleiding van de beslis
sing van het hoofdstembureau te Den
Haag en van gedeputeerden van Zuid-
Holland, deze kandidatenlijst ongeldig te
verklaren.
De heer Van Os stelt in zijn telegram
dat de lijst op onjuiste gronden ongel
dig „dreigt te worden verklaard," en
dat er zeer nadrukkelijk moet worden
gesproken van een handelen in strijd
met de kieswet. Hij doet een beroep
op de koningin dit te voorkomen en ge
deputeerde staten van Zuid-Holland
dringend uit te nodigen aan de kieswet
gevolg te geven.
BRUSSEL, 1 maart De Belgische
minister van Buitenlandse Zaken, Spaak,
heeft gisteren in de Kamer van Volks
vertegenwoordigers medegedeeld, dat
hier 19 maart een ministersconferentie
tussen Nederland en België zal worden
gehouden over de Sehelde-Rijnverbin
ding. Dit gesprek zal, naar Spaak zei
te hopen, leiden tot de overgang naar
een „verdere fase" op de weg naar eén
oplossing van het vraagstuk.
Minister Spaak zei dit in antwoord op
een opmerking van het Kamerlid
Deiwaide de Antwerpse wethouder
voor havenkwesties die bjj de behan
deling van de begroting van Buiten
landse Zaken betoogde, dat „de voor
naamste hinderpalen voor een overeen
komst met Nederland zijn weggevallen".
Naar hier wordt vernomen zal een vijf
tal Belgische ministers de conferentie
van 19 maart bijwonen.
MINISTER VISSER
AKEN, 1 maart (DPAj In totaal
twintig mensen hebben tot nog toe,
sedert het eerste geval einde januari
in Lammersdorf bij Monschaii bekend
werd, in deze streek pokken gekregen,
aldus is op een persconferentie in
Aken door professor dr. Stüttgen van
de medische academie in Dusseldorp
meegedeeld.
Verleden week woensdag is een 31-
jarige vrouwelijke patiënt overleden.
Drie patiënten, namelijk de monteur
die de ziekte uit Indië naar Lamme--
dorf overbracht, zijn vrouw en acht
jarige zoon zijn inmiddels als genezen
uit het ziekenhuis ontslagen. Vijftien
zieken, onder wie de negenjarige doch
ter van de monteur liggen nog 'n
Simmerath in het geïsoleerde zieken
huis en de 41-jarige hoofdarts van de
kliniek voor huidziekten in Aken in een
geïsoleerde school aldaar. Geen dei-
zieken verkeert op het ogenblik in
levensgevaar en bij de meësten heett1
de ziekte een zeer licht verloop. Ver
dachte gevallen zjjn op hot ogenblik
in Aken een 22-jarige verpleegster, in
Simmerath een voormalige verpleger
en zijn vrouw en een 41-jarige hulp-
in-de-huishouding.
In Aken zjjn 117 mensen in quaran
taine. Het aantal geïsoleerde in Sim
daar
ont-
merath is niet precies bekend,
verscheidene mensen alweer zijn
slagen terwijl anderen naar quaran-
taineposten elders zijn overgebracht,
aldus een arts van de volksgezond
heidsdienst van Aken.
VAALS, 1 maart In verband met
gevallen van pokkenbesmetting in het
nabije Aken heeft het gemeentebestuur
van Vaals alle personen, die regelma
tig en veelvuldig in contact komen met
Akenaren opgeroepen zich kosteloos te
laten inenten. Aan de oproep hebben
velen gehoor gegeven.
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG, 1 maart De Eerst»
Kamer heeft geklaagd over de voor
lichting, die van het departement van
Defensie uitgaat. Goede voorlichting is
van bijzondere betekenis, zowel voor de
bewindsman zeil als voor het Neder
landse volk, aldus vele leden in het
verslag op de Defensiebegroting. Zij
zijn echter van oordeel (en ook van
andere zijden komt een soortgelijk ge
luid), dat er aan de voorlichting wel
het een en ander hapert.
Zo wordt geconstateerd dat zowel na
het zee-incident bij Nieuw-Guinea als
in de kwestie van het vervoer van mi
litairen de voorlichting een „bijzonder
verward, soms zelfs inconsequent ka
rakter heeft gehad". Overigens gevoel
de een groot aantal Senatoren behoefte
zjjn dank en waardering uit te spreken
voor het snelle en effectieve optreden
van de marine bij het treffen bjj de
Nieuw-Guinese zuidkust.
Daartegenover is de kritiek van ve
le leden op dc persoon van minister
•lsse, jZeer scilerp. Zij zjjn van mp-
mng. dat de minister onvoldoende is
opgewassen tegen zRn zware taak. Dit
komt huns inziens vooral tot uiting
nu hij zich niet alleen ziet gesteld
voor een veelheid van beslissingen,
die nu eenmaal zijn verbonden aan de
leiding van een zo groot departement,
maar nu de bewindsman bovendien
tot taak heeft beslissingen te nemen,
die belangrijke repercussies hebben
voor de internationale positie van ons
land in het Nieuw-Guinea-vraagstuk.
Over de zaak-Van der Putten
wordt in het verslag de vraag gesteld
hoe de minister zich de verdere behan
deling van deze aangelegenheid voor
stelt. Vele leden vrezen, dat door het
beleid van de minister deze affaire
dreigt uit te groeien tot dermate grote
afmetingen, dat belangrijker zaken op
het gebied van de defensie worden
overschaduwd. Een enkel persorgaan,
aldus verder een aantal leden, schiint
het als zijn sociale taak te beschouwen,
de lezers te suggereren dat de krijgs
macht een broeinest is van corruptie.
Opnieuw wordt in het verslag een
pleidooi gevoerd voor een grondige
herziening van de kostwinnersrege
ling voqr dienstplichtigen. Hoewel niet
enthousiast over de nieuwe kleedrege-
van de soldij, die door de dienstplich
tigen niet onmiddellijk behoeft te wor
den opgenomen en die dan na afloop
van de diensttijd met een extra premie
wordt uitgekeerd) zijn vele Senatoren
bereid de resultaten ervan af te wach
ten.
Advertentie)
Rustig oud met OLVEH
pensioen.
(Advertentie)
boemboe
INHOUD
COWIMEX
welt° wat water. ,,e,
u hebt nodig voor
3 personen.
5 00
droo:
zaleoe" Nas. Goreng
Boembö'|ees
gkokende
rijst
Conimex
200
ham
of vlees
Men we"- wat water. o{ s,a0Ue.
Nasi Goreng op in bote daarna
roeren. VroePoek b.|.
spiegelei, ^veer" d„or
De Nasi Goreng Man.s.
toevoeging va
kele eieren.
Wwr verkrijgbaar: mooi rijsttafel-
recepten boek je. Yraag Uw winkelier,
of stuur briefkaart gefrankeerd
met 36 ct. aan Conimex Baarn
9
dn hier1
<h' VHn dè'hil' maart °n ilirec-
voor wiÜ^edn rijks hogere
ndie (f i
P„eaar
allee" y
li/ 1 f d'
tl,. v. Huln!.PISClle ktndbouw, dr. ir.
"a«r zh„ vroeB en ver-
'eli«eon Om 8-MT,heid "oor <'e
C ftr,«stfg wr Z,J" beleid a<* tliret-
*<V zijn aanlf6 °kt' ,s K'stnrmid-
W"» o. wei Major< a "P
At?' Van H de" "vHocJ.
■VV '^oort "P0n Werti 1 aPril 1901
hio^Un'dig studeeï'de
"tg ingenieur
MÜ^akt", ïuSdfCh001 tp Bandoeng,
studiereizen naar
in
voor
te Delft en pro
doctor aan de
K kka en """'^cizen naar Java,
'ut lor-, Cn WGrd in 1938 be-
>et, °t leraar aan de school in Dc-
landbouw-
was hij di-
A-'^'schm '10g kol°niale
ck'ur v Sinds 1955
a« de school.
(Van onze speciale verslaggever)
SOY, 1 maart In de Belgische Ar
dennen heeft zich van dinsdag lot en
met vanmorgen de gecombineerde Ne
derlands-Belgische oefening l'aradox-II
afgespeeld. Een oefening waarbij 52 Ne
derlandse bureau-officieren van de sta
ven van verschillende onderdelen te
Kampen hadden met vele moeilijkheden:
eelt op hun zitvlak, diepe duisternis,
sterk geaccidenteerd terrein, een ont
zaglijke aantasting van het moreel en
1 Waakzaamheid van een compagnie
Belgische parachutisten onder leiding
P" .ee" Sparde drager van de rode
baret, kapitein Massa rt,
Dj? staven van het eerste legerkorps,
de eerste divisie „7 December", de vier-
cie divisie en de ondersteuningsstrijd-
afcevaanHban don ,elk dertien officieren
fi-fnc 4 ln leoftiJd variërend van
twintig jaar tot rond vijfenvijftig. Mili-
func?üès bekledem Uit2°ndering bu«au-
Mei haast ongebreidelde fantasie
had overste W. Boumans deze nieuwe
oefening opgezet. Geweldig veel werk
moest er worden verzet om „Paradox-
U tot een sluitend geheel te maken.
Er moest worden geconfereerd over
het kasteel Humain en het klooster
Ghetsemani in Scy. Met de graaf, die
Humain bewoont, was men snel tot
overeenstemming gekomen. Hij bleek
reserve-officier van het Belgische le
ger te zijn en zei deze oefening wel
leuk te vinden. Hij zou voor koffie
zorgen en tegen wat lawaai had hij
geen bezwaar. De moeder-overste van
het klooster in Scy, dat tevens rust
huis is, eiste echter de stellige belofte
dat er niet zou worden geschoten. Die
beiofte kreeg zij, zodat de Belgische
parachutisten hun losse patronen
slechts konden opbergen.
Overste Boumans heeft langzamer-
han ervaring gekregen in het opzetten
van spectaculaire trainingstochten voor
bureaumilitairen. Hij organiseerde in
196 „Loop Door"-! en -II, ontsnappings
oefeningen voor officieren, en „Para
dox-I", een maand geleden rondom Val
kenburg gehouden: onderofficieren kre
gen daar meer offensief werk te doen.
Ook het doel van l'aradox-II" was
van offensieve aard. Het ging eront
twee hoge officieren te bevrijden uit
gevangenschap in het vijandelijke land,
uit het kasteel en het klooster. „Wij le
ven in een nieuw wereldconflict, in
1967", had overste Boumans voor de
aanvang van de oefening tijdens de zo
genaamde briefing in de gemeentegrot
van Valkenbug gezegd. Dat was dinsdag
middag. „Wij bevinden ons ondergronds
in Cornwall in Engeland, in het hoofd
kwartier van de gezamenlijke inlichtin-
genraad en bereiden ons voor op de
uitvoering van een bijzonder gevaarlij
ke opdracht". De deelnemers kregen
zwarte baretten uitgereikt. Zij werden
naar onderdeel in vier groepen inge
deeld en mochten kaarten en maquettes
van het oefengebied en de eigenlijke doe
len bekijken.
Dat oefengebied was gelegen tussen
Luik, Namen en Bastogne. De deelne
mers werden dinsdagavond in groepjes
van vijf man in deze richting gebracht
de veronder stelling wa dat zij wer
den geparachuteerd op de lijn Luik-Bas-
togne en moesten zich met behulp
van kaarten naar bepaalde punten he
geyen, 11a zich tot vier grote groepen
geformeerd te hebben. Daar zouden zij
vrouwelijke agenten ontmoeten, die hen
naar onderduikadressen zouden bren
gen.
Die vier agentes waren Pam, An-
gèle, Alice en Géneviève, vier vrijwil
ligsters met contacten op de Neder
landse ambassade in Brussel. Zij kwe
len zich uitstekend van hun taak het
moreel van de deelnemers op de proef
stellen. De tocht naar de contact
punten was bijzonder zwaar geweest.
Vijfentwintig kilometer in het dónker
door de Ardennen sjouwen met een
zware bepakking, met bovendien tach
tig parachutisten op de loer, is geen
sinecure. De deelnemers die dachten
met het contactpunt ook meteen het
onderduikadres te hebben bereikt,
kwamen bedrogen uit. Alice bijvoor
beeld bracht de groep van de vierde
divisie naar een boerderij, die nog
wel weer vijf kilometer verder lag.
De Belgische parachutisten hadden
's nachts twee Nederlandse groepen
staande kunnen houden en hen zo straf-
punten kunnen bezorgen. De vier groe
pen van officieren sliepen woensdag in
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllMIIIIIIIIIIII
iiiiiiiiiiimiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMimtiintiiiiiiimiiin
het hooi, nadat zij vrijwel ongeschonden
de Verschillende boerderijen hadden be
reikt. Een officier viel uit wegens een
knieblessure.
De afgelopen nacht werd besteed om
de twee doelen te naderen en de gevan
gen gehouden „generaal" en diens ad
judant te bevrijden. Dat was een warm
karwei, ondanks de vorst die de Arden
nen vooral 's nachts beheerste. Wel had
men het geluk dat er weinig of geen
sneeuw lag en er ook weinig wind stond.
De weersomstandigheden waren trou
wens veel gunstiger dart men tevoren,
op grond van voorspellingen, had dui
ven hopen.
D< officieren kregen speciaal voor de
ze gelegenheid nieuwe llzi-karahjjiien
mee, van Israëlische makelij, die meer
en meer door de Nederlandse strijd
krachten worden gebruikt. De oefening
eindigde vanmorgen, waarna do deelne
mers in Valkenburg tot slot een maal
tijd werd aangeboden, die in lijnrechte
tegenstelling stond tol de noodrantsoe-
en, die de afgelopen dagen hun enige
voedsel waren geweest. Staar daarvoor
heette de oefening dan ook „Paradox".
Toen dc 17-jarige lichtma
troos Hendrik Schol in
1919 zijn eerste zeereis
maakte met een bootje van
negenhonderd ton, had hij nooit
durven denken, dat hij op zestig
jarige leeftijd op een receptie in
liet Parkhotel le Rotterdam als
gezagvoerder van de 35.500 ton
metende tanker „Esso Rotter
dam" afscheid zou nemen van
zijn zeemansloopbaa. Na die re
ceptie, afgelopen zondag, keerde
de gepensioneerde tankerkapitein
H. Schol met zijn vrouw terug
naar zijn aardige villa in het
Biockhovepark bij Alkmaar.
Daar kan hij zich nu uitleven in
zijn hobby tuinieren, want zijn
grote tuin rond zijn villa ver
zorgt hij helemaal zelf. En als hij
dan in zijn clubfauteuil uitrust
van de vermoeienissen van het
tuinieren, zal zijn blik afdwalen
naar het schilderij boven de
schoorsteen, waarop de schilder
Victor Trip zijn laatste schip in
beeld bracht, zoals het dreef in
de Rotterdamse haven.
De zestigjarige Hendrik Schol
kan terugzien op een bewogen
zeemansleven. Simpel en sober
vertelt hij ervan en hij toont zich
daarbij een bescheiden mens en
een man met een eerlijk hart.
Schol is de naam van een ge
slacht van zeevaarders uit Eg-
mond aan Zee; zijn vader, groot-
en overgrootvader waren allen
zeelieden. Tot zijn twaalfde jaar
woonde Hendrik Schol in Den
Helder, waar zijn vader bij het
loodswezen was. Van de mari-
nestad vertrok het gezin Schol
naar IJmuiden.
Drie jaar bezocht Schol jr. vandaaruit de ll.B.S. te Alkmaar en toen begon
zijn zeemansleven. Zv eerste reis ging naar de hoofdstad van Estland, Reval
nu Tallinn. Daar heerste hongersnoodhet schip bracht er in opdracht van
de Noor Fridjof Nansen voedsel heen en Hendrik Schol herinnert zich nog,
hoe plunderende hongerlijders onbarmhartig werden neergeschoten.
In achttien jaar tijd klom de lichtmatroos op tol eerste stuurman en op
35-jarige leeftijdwerd de heer Schol voor het eerst gezagvoerder bij de
,,Esso Tankvaart Deze maatschappij bleef hij sindsdien trouw. Maar tussen
de „Esso Rotterdam van 12.600 tot van 1937 en het gelijknamige tankschip
van 35.500 ton in 1962 ligt een lang en afwisselend verhaal, dat. stof genoeg
biedt voor een boek. Hij bracht olie uit de West en uit het Midden-Oosten
naar de landen van West-Europa; in zijn ruim veertigjarig zeemansleven
zo n tier ^aarpoor hij 21'2 a 3 miljoen zeemijlen aflegde.
_In april 1J40 vertrok hij met de 11.200 ton metende Amsterdamvan
Pernis naar Aruöa; het zou zeven jaar duren voor hij weer in Holland
terugkwamln konvooi en langs grote omwegen moest hij vliegluigbenzine
Haar EnVeland- Daar muakte hij in september een lucht
bombardement mee. waaraan veertien van de veertig schepen van het
enornm bUphrn I -VieJenJ,de twee volgende dagen was hij getuige van een
enorme oliebrand m de Theemshaven en van een bombardement op Londen.
ir, rit no{l '"ets wat gezagvoerder H. Schol op 16 april 1942
npfetirT^ zee 0Verkwam. Daar troffen - juist na een reddingboot-
oejemng onverwachts en verraderlijk twee torpedo's zijn tanker, hel
rit' itt l- 1 De ecrste torPedo doorboorde de pompkamer. dc tweede
efrJt i .ne- a,ner- De ketels sPron9an ui elkaar en met de schoorsteen
vioog net jonge lichaam van een Engelse scheepsjongen d'c zijn eerste
-eerets maakte, de lucht in. Er ontstond geen brand, een hoge golf over
spoelde de steekvlam, maar hel schip zonk in vier minuten. Als'laatste
sprong gezagvoerder Schol van boord; hij werd opgepikt door de andere
schipbreukelingen, die inmiddels in sloepen waren geklommen. Twee leden
van de bemanning, die naar hun hut waren gehold om hun geld te redden,
pingen met het schip ten onder. In totaal uleken zes man omgekomen. Vier
uur later werden de scliipbreukelingen door een Joegoslavisch schip, de
'werden en naar Hort of Spain gebracht, waar zij liefderijk verzorgd
Voor gezagvoerder Schol was de oorlog afgelopen; althans als kapitein
van een tankschip; er ums geen schip meer voor hem. Hij werd nautisch
inspecteur van tie Nederlandse konpvaartdiji loot in New York en twee jaar
later kwam hij in dienst van het Nederlandse ministerie van Scheepvaart en
rn.HTti Afrrft /"13 werd 'lÜ ondermeer belust met de aankoop van 2»
Liberty-schepen. In november 1947 hervatte hij zijn taak als gezagvoerder
d'e NederiantT' (2d Fër,e s.cheipe.n werden aan hem toevertrouwd; in 195(i
de „Nederland (26.455 tonen in 1959 de „Esso Rotterdam", zijn laatste
1 Tl 21 i Ul/i/ tt C |,iloO \J 1 LU 11 c CX Cl
nJnnt' hldr?H cne)J: ~aan- ?roeien en zich ontwikkelen tol een machtig en
Dat hoeft ook niet zwY gelukkig, dat lüj nooit brand aan boord kreeg,
verantwoordemlhè,z.°,be .°9t A' A wder Hd van de bemanning maar zijn
in die vprriin inn* begnjpt En hij vertelt dan hoe de arbeidsvoorwaarden
schenen verbeterd zijn; zoals de accommodatie aan boord van de
slilc icn en ae sociale verzorging.
•ih)f^^,Vmede-nrUis yerdienxlen na de oorlog kreeg llcndrik Srlwl de
-uveien medaille van de koningin voor aan het K.N.M.l. bewezen diensten.
