$#f
Adenauer ontbiedt
KROLL naar Bonn
Agenda van Concilie tot
zeventig punten beperkt?
De week in Westminster
D
OPENLUCHTMUSEUM nu een Europese attractie
H
D
E
Prions
N.V SLAVENBURG'S BANK
overwinning
„VERKLAAR U NADER
Optreden van ambassadeur in
Moskou wordt formele rel
Drastische schifting van alle
binnengekomen voorstellen
\^£ileum
sas- «satrwsst
Peri'!
kis
eeks d« T,
Amsfeertfammer licht
op
S'P'Mn8'"*' Tlbrt
i7ettlen ïr AhT ZaI weIbcbt
>«hïï;?caitef' ïö;8i d«'
Doden in verkeer
Gewonden bij branden
Eerste glasaardbeien
Wilde staking bij AKU
"SS Salisbury was ziek - Welensku werpt eisen I
Sfvfe'u'XaTÏ aa»JS! heeft 1 S"nste Dan Macmillan - Neger-
onderwijs mag zo goed als niets kosten —Zuid- I
j Rhodesië heeft gevaarlijke buren
N
Keerpunt
V B
1
Te^'p'V
■fir
ei '>-°l
ZATERDAG MAART 1962
PAGINA 1
Bu'TENLANDSE
KRONIEK
RottorlatiMiier
"dië
|la'Her'^S| M Plrtij' MeV°ns tegen'
de
de
,°or
y°or
v«h
d,
Zeepost
Aanvoer 1 ons ging voor
3,50 van de hand
[Sh
k'n8 kriirtï8,577' weer da
'n de V an, .e.. ndi,S7e,delega*
M,
aSt°or Winkelman
Gertie 60-jarig
priesterjubileum
doen, eni„ vd?ulïï?n,o,Sf I hond' Ae moeten blaffen Lord
TEDe,
V",
,p
|S(ilJr,Stus Kun""' XiU1 de BcrB Va"
Kritiek en waardering
attt »f>(
sat»6
Sf
Advertentie
K
ter flS'rta '^lenon, Je Indische minis
tro. )an PeIens'©, heeft zijn parle-
tri VC'e houden. In het hiesdis-
[p oorchBombay heeft hij een gro-
J HCrSL-inning ^e^aa'cl °P z')n rivaal
h-r'palani. Dit betekent veel
v* aa een plaatselijke overwinning
v0 e, ni>,r£s-partij op de oppositie.
dor7 Congres-partij, die een zo
n,pn|,nerenc!e ro' speelt in het parle-
u'l fS ln.aa d'e ene zetel niet veel
in c '."if1 Van de verkiezingsstrijd
Jijt. 1 °,°'f "Bombay was het persoon
tan 1 Vfln ^'enon, die beschouwd
u orden als de voornaamste ex-
d
Parli" \\an linkervleugel van zijn
con J' enons succes kan belangrijke
v9n ec.|ue^ies hebben voor de positie
vonr r ,nSres-partij in Indië en
1et "dische buitenlandse beleid.
Hoewel Menon mi
nister van Defensie
is, heeft hij bij de
bepaling van de
buitenlandse poli
tiek van zijn land
sleftl een belangrijke
(lij j ,m de Verenigde Naties
laatste tijd de
^/voerder van zijn land.
was
voornaamste
Advertentiel
Co
Ussen de dr
f'riunistiscf
"ij
voornaamste anti-
ae oppositiepartijen
Nooki'n f gr?le rivaliteit. Maar in
'ijer, baddcn deze drie par-
ef 0v C" gevormd, omdat zij het
Seen .Cens Waren dat Menon onder
n'°clii V|00,N\aa 'n ',et Parlement
poIrr®renIn de vooraanstaan-
'•'sttroL LCUS Pf'ani badden zij een
Maar <r ,van formaat gevonden.
Mennr n-i niet m°gen baten,
knp t |,l]k over een krachtige aan-
'er v C ffcb'kken. Maar de minis-
Winni Uelenf,ie beeft zijn over-
daohn„S "let een te danken aan
bfij heeftfS lYi Congres-partij.
v*"i rn ook de stemmen gekreoen
"u ver H'fonuinisten. Hij heeft dus
C°C V In?en aan de Indische
'°to-tJ li bem wel een „fel.
Vi| genoemd, maar ook al
cn met zo ver gaan |lem fljg
SA„. 0 crypto-communisl te be
en,
«en
bouw
(Van onze correspondent in Bonn)
BONN, 3 maart Bondskanselier
Adenauer heeft de Westduitse ambassa
deur in Moskou, dr. Ilans Krolt naar
Bonn ontboden. Dr. Krolt zal zich tegen
over zijn hoogste chef nader moeten
verklaren over het vermeende „plan"
tot oplossing van het Duitse vraagstuk,
dat door twee Westduitse dagbladen
aan hem is toegeschreven. Het rapport,
dat Krol] deze week tot zijn verdedi
ging van Moskou naar Bonn zond, heeft
de bondskanselier die tot dusver hij
zonder veel waardering had voor de
ambassadeur blijktaar niet geheet
bevredigd.
Ook het optreden van dr. Kroll in
zijn verweer hij had het eergisteren
over leugenaars en intriganten op het
Westduitse ministerie van buitenland
se zaken, dat volgens hem de baker
mat is van een tegen hem gerichte
campagne heeft bij Adenauer enige
bevreemding gewekt. Bovendien liet
Krolt opnieuw evenals bij vorige
gelegenheden toen er aan zj,p optre
den twijfel rees doorschemeren,
dat zijn terugroeping uit Moskou door
de regering in het Kremlin zou wor
den uitgelegd als een onvriendelijke
daad van de Bondsrepubliek. De di
plomaat wekt daarmede de indruk
alsof de Westduitse belangen in de
Sovjet-Unii door niemand anders en
door niemand beter kunnen worden
behartigd dan door hem.
De tweede Kroll-affaire men
spreekt in Bonn van een „Kroll-opera",
*we| in"'.."el, 'r een beil dat Menon
l^'ands Yiri sie" a's in z'jn bui-
1 bdiria eid ee" weinig kritische
0lt en PT""?' 'egenover Mos-
Nis i"\8' 'n fanatiek ouder-
Mind a ?'°nialisme beeft hem
"'alifm11 ,VOor bet moderne ko-
>'dinor,ne !Lln 1 conlmunistische we-
«fWiil tn. e,de" Rusland en China,
-""hn "eertijd de Suez-onderne-
van
4t)dm I ingeland en Frankrijk
"Qcli U aIs
Opsb '?l "eerslaa
Aldoor d
.agressie heeft bij
11 'ers a?n van de Hongaarse
Avenvp|J-C"* de Russen
noch
door
lVat del* i veroordelen. Maar
°Pp°siRp |ISC anti-communistische
[le,mL..bet meest kwalijk
een' kJY ili/..,nieï beeft gezorgd
eboorlijke beveiliainn
J
d0r5atis met China. D.
eveiliging van
- cKr verovering
Noofdl Vj.n. efn aanzienlijk dee'
h„. d-Indie, die van dit nnbrr
Pekii
10,1 beveih 1.nC"1 d'e Van dit gebrek
Srn CnT8 AreCV0[Z WaS' beeft
Sevgf, f Ze,Ifs geen
Se exl enige ttiek
NfPa^e-pohtiek.
oerwinning in Noord
h^enen '7 ^"terking k
1 an de
de Indiscf
aanleiding
op de Chine-
„,-n -<lng kunnen
,'e v- ct.1 an de binnenlandse posi-
ConBTp ",ulsche communisten. In
l^eb n„7Lrtij,Z0U de bnkervleu-
dan a t'ger kunnen laten
lopj o «an tevoren, en Menons in-
tegen gscampagne de oppo-
b 6 steun didatuur de beime-
l>bin3 pgenL°0t Van Amerika cn
kj'nbjj. _fn bij zal zicli nu waar-
ste"S Willen ^7 m.erse mogend-
gp'f voelen S.re n- 'j zal zich ge-
l7.°e|ens, 7 a"s Vsn «uti-Westerse
(Van onze correspondent)
EStMEN, 3 maart Op de weg tus
sen Stieltjeskanaal en Dalerveen in de
gemeente Dalen werd gisteravond het
echtpaar Scholten-Gommer uit Daler
veen aangereden door een personen
auto die een melkwagen wilde, passeren.
Mevr. Scholteh-Gommcr werd vrijwel
op slag gedood; haar echtgenoot is in
x rij ernstige toestand naar het zieken
huis te Goevorden vervoerd. Het onge
luk gebeurde voor de woning van het
echtpaar, dat juist per motor op visite
wilde gaan.
BERGEN (L) De 57-jarige K. Wil-
lems is hier gistermiddag' om het le
ven gekomen toen hij met zijn brom
fiets de rijksweg in zijn woonplaats wil
de oversteken en door een personen
auto werd aangereden.
RIJSWIJK Op de provinciale weg
tussen Delft en Rijswijk is gisteravond
de 54-jarige Hagenaar G. van D. ver
ongelukt doordat hij met. zijn motor
achter op een andere, stilstaande mo
tor reed. De bestuurder van deze motor,
de heer S. uit Den Ha'ag, probeerde zijn
afgeslagen motor weer op gang te bren
gen. Hjj werd met een shock opgenomen
in het r.k. Ziekenhuis in Den Haag.
(Van onze correspondent)
DENEKAMP, 3 maart Gistermid
dag zijn hier binnen één uur twee bran
den uitgebroken. In de buurtschap Til-
ligte brandde de boerderij van de heer
J. Aarnink, bewoond door de landbou
wersfamilie G. Kekers, tot de grond
toe af. Een gezin met vijf kinderen is
daardoor dakloos geworden. De heer
Kekers liep ernstige brandwonden op
aan zijn gezicht er armen bij pogin
gen de brand te blussen.
Tn De Lutte brandde een landbouw-
schuur af op het erf van de landbouwer
Nijhuis. De boerderij, die reeds vlam
had gevat, kon door de brandweer van
Denekamp worden behouden. Een
brandweerman liep hierbij verwondin
gen aan zijn rug op.
naar de operazaal in Berlijn waaronder
Hitler de Reichstag vergaderde nadat
het parlementsgebouw in brand was ge
stoken is hiermede tot een formele
rel uitgegroeid. Adenauer heeft het
zelfs nodig gevonden dr. Kroll de mond
te snoeren, tot hij in Bonn is geweest.
Hij heeft de diplomaat verboden zich
in het openbaar over de affaire uit te
laten.
Dó beide Westduitse bladen, die Kroll
hebben beschuldigd van een capitulatie-
politiek ten opzichte van Moskou, zijn
het toonaangevende dagblad „Die Welt"
in Hamburg en de populaire, van de
zelfde uitgever afkomstige ,,Bildze.i-
tung". Het olan dat aan Kroll wordt
toegeschreven zou omvatten;
1. Erkenning van de Duitse Demo
cratische Republiek (Oost-Duitsland).
2. Erkenning van de Oder-Neis'se-
grens.
3. Definitieve overdracht van de voor
malige Duitse oostgebieden (achter de
Oder-Neisse-grcns) aan Polen in de
vorm van een verdrag.
4. Demilitarisatie van West-Berlijn en
politieke scheiding tussen West-Duits-
land en West-Berlijn.
5. Een lening van tien miljard mark
aan de Sovjet-Unie.
De verwezenlijking van dit „plan"
zou een volledige tegemoetkoming zijn
aan dc eisen van premier Khroesjtsjev
en onderhandelingen tussen West en
Oost over de kwesties Duitsland en
Berlijn praktisch onnodig maken.
Kroll, die dinsdag in Bonn zal arri
veren, heeft het Westduitse ministerie
van buitenlandse zaken verzocht na
mens hem een aanklacht wegens laster
tegen beide bladen in te dienen. Het mi
nisterie heeft aan dit verzoek nog geen
gevolg gegeven.
ROTBERDAiM, .2 maart De re
cherche heeft aangehouden een 4S-.fauè-
ge vertegenwoordiger uit Amsterdam,
die een Rotterdamse particulier heeft
bewogen tot afgifte van ongeveer ƒ23.000»
Hij verkocht horloges op afbetaling en-
werd daarbij door de particulier gefi
nacrerd. Hij maakte echter valse huur
koopcontracten op, waarop hij geld in
ontvangst nam voor horloges die nim
mer waren verkocht. Het onderzoek
wordt voortgezet, want hij heeft ver-
moedelijk meer slachtoffers gemaakt.
AMSTERDAM, 2 mrt. Met de vol
gende schepen kan zeepost worden ver
zonden. De data, waarop de correspon
dentie uiterlijk ter post moet zijn be
zorgd, staan, achter de naam
van het schip vermeld. Amerika.
Verenigde Staten van; France 5/3, Noor-
dam 8/3. Queen Mary 8/3; Argentinië:
Alhena 8/3; Brazilië: Alphena 8/3, Cap
San Augustin 8/3; Brits-Oost-Afrika:
Africa 8/3; Canada: Pr. Willem V (5/3
Noordam 8/3, Queen Mary 8/3; Chili:
Wien 8/3; Indonesië: verkeer gestaakt'
Ned. Antillen: Oranje Nassau 6/3: Ned.
Nw.-Guinea: Perseus 9/3; Nieuw-Zee-
land: Yorkshire 4/3; Suriname: Oranje
stad 7/3; Republiek Z.-Afrika en Z.-W.-
Afrika: Pretoria Castle 4/3, Giessenkerk
7/3.
Inlichtingen betreffende de verzen
dingsdata van postpaketten geven de
postkantoren.
PURMEREND, 3 maart Op de
tuinbouwveiling in Purmerend zijn don
derdag de eerste aardbeien in dit sei
zoen aangevoerd. Zij waren door leer
lingen van de lagere tuinbouwschool in
Beemster aangevoerd, die de aarbeien
hebben gekweekt achter het glas in een
schoollokaal. Deze eerste aanvoer
een ons ging van de hand voor 3,50.
Eigenaar werd de heer Knibbe, groen
teboer in Landsmeer.
ARNHEM, 3 maart Twintig spin
ners bij de Algemene Kunstzijde Unie
zijn gistermorgen in staking gegaan.
Zij hebben indeling in een hogere Iooii-
groep geëist. De staking wordt niet door
de vakbonden gesteund; de AKU-direc-
tie aclit het optreden van de spinners
ontoelaatbaar.
De directie is van mening, dat de ac
tie niet helemaal los staat van de on
rust onder het personeel over net uit
blijven van de beslissing over de C.A.O.
ROME, 3 maart (KNP) Het Twee
de Vatikaanse Concilie zal op zijn
agenda vermoedelijk niet meer dan
zeventig punten hebben staan. Dit is
te concluderen uit de resultaten van
het werk van de centrale commissie,
die zojuist haar vierde zittingsperiode
heeft afgesloten. Deze commissie is tot
dusver gereed gekomen met de behan
deling van dertig voorstellen. Volgens
een mededeling van de persdienst van
het secretariaat van de commissie, zal
zJj bij handhaving van het huidige nr-
beidstempo in juni gereed zijn. Dat be
tekent dus, dat zij nog dertig tot veer
tig voorstellen zal kunnen behandelen.
He1 totaal van de schemata, dat aan
de paus ter goedkeuring en beslissing
zal worden voorgelegd, zal dus niet
groter kunnen zijn dan zeventig. Tot
voor kort meende men in Rome te
kunnen rekenen op een agenda van 150
kwesties.
Hoewel de H. Vader zelf dc uiteinde
lijke agenda vaststelt, blijkt nu reeds,
welk een radicale schifting gemaakt is
in de ideeën en voorstellen, die het
wereldepiscopaat heeft ingediend. Er
zijn immers in 1959 na de eerste rond
vraag onder de bisschoppen, de curie
leden en de katholieke universiteiten
2100 antwoorden bij het Vatikaan bin
nengekomen (80 pet antwoordde op de
enquête). Alleen reeds van het wereld
episcopaat kwamen 8972 voorstellen
iel °ren, aI Wier dan ooit
i,B geven aan ziin f
a9l k°Ioriiali.sme.
zqn tana-
enons zege-
Advertentie)
Uw zorgen voor morgen bij de OLVEH geborgen.
binnenhiervan had de helft betrekking
op de leer, de andere helft op de litur
gie en op positieve kerkelijke voor
schriften. Over het aantal en de aard
der voorstellen van de Romeinse Curie
is nooit iets bekend gemaakt.
Onder de 30 voorstellen, die de cen
trale commissie reeds behandeld
heeft en die, tenzij de paus anders
beslist, tot de agendapunten van het
komende concilie zuilen behoren tref
fen wij vier voorstellen aan van de
tueologisehe commissie. Twee daar
van betreffen de hedendaagse dwa
lingen op zedelijk en op leerstellig
gebied, waarbij „situatiemoraai" ge
boortebeperking, existentialisme' en
andere kwesties een plaats innemen.
Agendapunten over de oosterse ker
ken zullen er verschillende zijn. Tot nog
toe werden maatregelen besproken voor
wat betreft het bijwonen van liturgie
in orthodoxe kerken door katholieken
en omgekeerd. Verder zal het concilie
te oordelen krijgen over een nieuwe
plaatsbepaling van de patriarchen.
Zeker komt in discussie het zeer boei
ende vraagstuk van de eigenlijke be-
tenems van het bisschopsambt, de
plaats van de bisschoppen en hun' ver
houding tegenover de curie, hun plaats
tegenover de paus en tenslotte naar
beneden: hun verhouding ten aanzien
van de pastoors.
Drie voorstellen van de commissie
voor de sacramenten zijn al klaar ge
maakt voor de agenda: één over het
vormsel, een over de biecht en een over
het diaconaat.
u
-7>s:
iiiiiiiiiiiiiHiniHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiim'
maar
en maalvl men
tii7et Wliscbe ernS.liS,e bedrei§'ng
C8 MncL neutralisme. In Pe.
Mo0*""" zd me" onSetwiïfeld
>j ashjn_r "7 zijn s"cces,
Li. *orgen en'Londen maal
'ScIle buiJY j toekomst van de
"inlandse politiële.
'Pf:A7'"n-°nZet' verslaggevcrs)
Ka *v0»
bht
Men herinnert zich het geval van 1
de hond, die had moeten blaf- 7~N L J J' J 7 1 7 rr t
le mvsterie. De hond had moe-
eenzelfde mysterie. De hond had moe- -
veel, erg veel vuur gespuwd - 7 - -
in het
nabije verleden. En alle' liedjes gin
gen op de wijs van ,,ga niet te ver
met de afbraak van het aloude impe
rium". Deze week had men werkelijk
een uitbarsting verwacht, een uitbar
sting van het soort waarom eerste mi
nisters heimelijk huilen of zelfs ele
gant op de loop gaan. Maar de hond
blafte niet. Het nieuwe constitutionele
plan voor Noord-PJiodesië, dat de mo-
^iiiiiikiiiiiiiiiihiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiihiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiihiiiih
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiii^
kelijk dat twee andere boze edellieden, barmhartig oog van de televisie oom.
Lord Lambton en Lord Hinohinbrooke, ra's. Beiden toonden verbluffende poli-
Doch tieke bekwaamheid in het
zich in het buitenland bevonden.
ontwijken
vragen
SmVsaen 7i!fonZaeKSCh7 verat,t- van lastige vragen (en alle
minister Maudling
hi™? tZaa. 11?eter gediend door zich niet
bloot te stellen aan het glazen oog dat
alle onoprechtheid onthult.
heoff i maart r" 'mize
r ««torn, rustend
L4 - a" 0'
^1
"keiman zijn zestigjarig
"4 ai Kevierd. De diaman-
lh Worm! Va" 1918-1929 pastoor
"lei,r vai, L cn van 1929-1946
aan het parlement, en de parlemen
laire rust werd niet verbroken. Er
werden slechts een paar nare dingen
gezegd. Maar daar is het bij gebleven,
zulks in dezelfde week waarin ook el-
ders de afbraak njjver werd voortge
zet. Oeganda verkreeg deze week zelf
bestuur en tn Lancaster House doet
te luid blafte in Rhodesië en vervol
gens in Londen.
e griezelige bullebak-taktiek van
Sir Roy "Welensky, die openlijk verklfrfn? (kaInil\^00ri„betreffeJn<Jc de
dreigde met geweldpleging, liet terliikheiif van Welensky over de ach-
de conservatieve rebellen geen zaak een democratif te bksereS"00"
jna^,s^lsc'\e.Partijcn van Kenya
gerkinderen worden per kind per S'aar i
tP volgende sommen besteed: negentig
u gulden in Noord-Rhodesië, tachtig gul-
den in Zuid-Rhodesië en vnfendertig
gulden in Nyassaland. Op grond van
deze cijfers kan men slechts conclude
ren dat het heel lang zal duren voor
dat. de negers rijp zullen worden ge
acht voor de zegeningen van de demo-
van
n wn -""«-1946
sDe Du,t" i" Amsterdam,
morgens de
Y'GYS' Zijn 'Ie Plechtige
tl n f ouc|-kapelaans van
'h,,, Konmg-paroehie i„ Am.
h '""toor ?aStrr Schoonderwoerd,
Nik ("erstl "Pe'1,Skerk- assistper-
v, katie. S,e ld ook de feest-
^v" '«ehV e<n 1 andPt'e kwamcn vele
SNPUtovensei?'daeara ö,elan&stellendeii
h,to zich l wJleScn' °nftor hen
Shtog,?1dr. j a bisschop van Haar-
H, *il 'T- f' Hi'.-i an waard,
ve,. !hars' Paslü°i' Win'
ShP na i,„. 'JC| mai veie tre-
hul£ai?kl0f ^em noS
Gle7'naars"togl"s. ten deel van
°e^ een r - ze „St.Bavo",
en cadeau aanboden.
x-11 van i\cii,yci
voldoende dicht bij elkaar te brengen
om hen zo spoedig mogelijk zelfbc-
stuui en vervolgens onafhankelijkheid
te kunnen verlenen.
Waarom zweeg de hond? Daar was
om te beginnen de man die door zijn
(tienden „Bobblty" wordt genoemd,
maar die in werkelijkheid Robert Ar
thur James Gascoync-Cccil heet cn de
tiotse titel voert van Markies van Sa
lisbury. Dit is de man die bij het af-
Rucki'n ian 4,nV1Dny E(len "aar het
tar, 8, Palms ging can Hare Ma-
inia M»te ndv,seren ee" zekere I-Ia-
1iJ^Tllla". aa" to «'ijzen als eer-
ODStÏ t 1 'S °°k dG 1Tian die in
opstand kwam tegen Macmillan over
het Suez-avontuur. Hij gold als een
andere keus dan zich achter hun eigen
zijn eigen ruiten ingegooid. Het optre- neTjant 'non r d-n ©Ilden
den van de federale premier van de Dees' kind Ln 1 Euro-
beide Rhodesië's en Nyassaland was torkinderên onderwas van ne-
des te dommer, omdat iiij zo duidelijk voic-ena„ PieJsfo11a per ']aar
toonde Macmillan en zijn kabinet, te gulden in N^^a"db!flee£:„^??elL^8
hebben onderschat. Niemand
ontkennen dat Welensky een zeer
krachtige persoonlijkheid is en dat de
Britse regering meerdere malen voor
hem op de loop is gegaan. Door zijn
dreigementen schiep Welensky een toe
Jotopra,?--" pech had met een antiek
fhtskanon.
Met telkens weer van overal bijeen
geschraapt geld trachtte de directeur
<le zaken fors aan te pakken overeen
komstig het doel van de in 1912 ge
dichte vereniging: „te bevorderen de
studie van de plattelandsbevolking
van Nederland, zoals die zich uit in
woningbouw, dorpsaanleg, klederdracht
.misraad, werktuigen enz." Hij kreeg
wel eens een boerenhuis aangeboden
voor een gulden, zeker, maar het af
breken, in gedeelten op vrachtauto's
vervoeren naar Arnhem en in liet
Openluchtmuseum weer opbouwen van
dat huis kostte duizenden guldens.
Daar was moeilijk aan te komen in
de verschrikkelijke tijd van de econo
mische wereldcrisis van de jaren der
tig.
milder200'101' ÏÏt vaiYS
minster spontaan
stand waarin zich de Britse regering n atip pn
belachelijk gemaakt zou hebben door de a Hitp rliikhïiH 11 u
opnieuw op de loop te gaan. Welensky rrpiopt mof sill a n -?frs vcr""
kreeg nul on het rekest eergisteren f e .vaP bitten toen
een ijzig onderhoud met.' Macmillan. Engeïand1 "hlnnom/fÜf, G(:"wfn geleden
en gisteren een tweede minder ijzige npgpr„ nn2 "hooa ze,g§en. {ïat
maar geheel negatieve ontmoeting met creduld mnoton hol-uf tvtoo jar0n
Macmillan Cc ,„,a 1 sid v.„
protest, dat de
htervleugel heeft kunnen pro- fNNfg"i*,';,'1 JV" "e
is een door vijftig man onder- i...p.„, redden, kan hij dit
„ar, A J d..-, een Koloniën en Gemenebestbetrekkine-en s "™ufa geduid verloren. Mac-
se7atfev^an«rifte ma"neV" de con" Het enig Srotesr dat de c^fval ü?illan„ beseft dit, Welensky beseft dit
al Par,ll. en velen hebben zich tieve ret
foen MaemrnWreyfn Va" verbazing duceren
'om Macmillan liem een beentje
voor is het fe laat, en Zuid-Rhodesië
dige en zelfs onnozele aard.
M f spontaan in brand vloog. Welensky en Whitehead - laatstee- u°°L 's het laat, en
gaan; hh was Yiek noemd«Jf premier van Zuid-RlwdtSië heeft gex aarIljk'e buren,
ziek. En, het was o-pmei- verschenen beiden voor het on-
DAAN WiM DER
AT
Zomerstal in de stelpboerderij uit
Zuidscharwoude (Noordholland).
eze zomer bestaat het Neder
lands Openluchtmuseum in Arn
hem vijftig jaar. Met zijn hon
derduizend bezoekers in de
zeven maanden, dat liet museum
jaarlijks open is, behoort het tot de
grootste toeristische attracties in de
Gelderse hoofdstad. Nederland bezit
in dit unieke mnseum het grootste van
dit genre in Europa na het Openlucht
museum in het Zweedse Skansen. Het
beslaat een prachtig bebost, glooiend
terrein van momenteel 32 en in de
naaste toekomst 44 hectare met zeld
zaam fraaie vergezichten.
Hoewel het museum weldra een hal
ve eeuw oud is, dateert; zijn geweldige
opkomst tot pas van 1912 toen het door
het Rijk werd overgenomen. Sinds
dien luidt de officiële naam: „Rijks
museum voor Volkskunde; het Neder
lands Openluchtmuseum". Met de
overneming door het Kijk kwam er ook
een eind aan het armetierig bestaan
van de folkloristische instelling en aan
bet financieel geharrewar, veroorzaakt
door de veel te geringe vaste bijdrage
van om en nabij de 2000,- aan staats
subsidie.
De stichter van dit wel zeer spec
taculaire parkmuseum dat oor
spronkelijk ,,De Vereniging Het Open
luchtmuseum" heette was de Hat-
temse archivaris, de heer Frédéric
Adolphe Hoefer, stichter ook van het
Legermuseum in Leiden. Hij werd als
officier voor dc actieve dienst afge
keurd en later bevorderd tot generaal.
Do eerste jaren had het museum zo
weinig te betekenen, dat het zelfs in
de VVV-gids van 1914 nog niet ver
nield stond. Dat kan ook gelegen heb
ben aait het feit, dat het pas IS juli
1918 officieel geopend .verd nadat dc
lieer A. A. G. van Erven Dorens tot
directeur benoemd was en een scha
mele inventaris te beheren kreeg.
Want nicer dan een Twents „lös hoes'
een Volendams palingleurdershok,
een plaggehut. uit Onstwedde. een huis
je uit Denekamp en een 17e eeuwse
.standerdmolen uit Huizen (NH> was
er in dat museum niet te zien. Het
meest bezienswaardige waren eigen
lijk de vergezichten. En dan te be
denken, dat hei „lös hoes" op een
boze dag in de fik naakte doordat een
et jaar 1942 werd in alle opzich
ten een keerpunt in de geschie
denis van het museum. Nadat
een Rijkscommissie al in 1921
gepleit had voor overneming door de
Staat, geschiedde dat pas een en twin
tig jaar later en dan nog door een
niet werkelijk Nederlandse regering!
Van toen af werd Arnhem nationaal
en zelfs Europees middelpunt van sys
tematisch cultuurwetenschappelijk
werk op het gebied van de vaderland
se volkskunde en tegelijk een sterke
magneet voor velen, die in een Arn
hems natuurpark wel eens de Zaanse
buurt wilden bewandelen en een poos
je toeven in de prachtige woning van
een rijke boer zowel als in de arme
lijke, onmenswaardige woning van een
straatarme wever of Drentse turf sto
ker.
Zibanse buurt in het museum.
Het ging snel de goede kant op,
maar niet lang, want de oorlog richt
te nog grotere verwoestingen aan dan
het gebrek aan cultuurbesef, ook in
de hoge kringen van het Nederlandse
v0'k. Weliswaar had de directie vele
cultuurschatten veiligheidshalve tijdig
opgeborgen in kastelen en Iduizen,
maar deze bleken tegen alles bestand
behalve tegen roofzucht en vandalis
me. In 1916 werd de heropbouw ter
hand genomen door de in 1941 be
noemde directeur, de heer II. Bou-
ma. Zijn opvolger, dr. Win. Roukens,
ging daar mee voort. Onder zijn di
rectoraat verrees het kloosterachtige
hoofdgebouw en werden de cultuur
schatten van het museum door aan
koop en erflating aanzienlijk uitge
breid o.a. met ©en Zwolse herberg,
een Staphorster boerderij, een schiet
baan, een achttiende eeuws Drents
schooltje compleet met plak een
Zeeuwse herenboerderij en een monu
mentale Stelphoeve uit Zuid-Schar-
wou. Een sterk trekpleister blijkt ook
de prachtige collectie klederdrachten,
geschenk van het Nederlandse volk aan
Koningin ilhelmina bij gele^enfaeid
van haar gouden kroningsjubileura.
Ook onder de huidige directeur, prof.
dr. A. Bernet Kempers, Is het mu
seum met menige aanwinst verrijkt.
r is veel kritiek op het Openlucht-
mitseurrt geweest. Piet Bakker
schreef in 1954 in Elseviers Week
blad, dat hij folklore tot in het
merg haatte, omdat er altijd herrie,
brandstichting, bedelarij en dierenmis
handeling mee gepaard gaat. Anderen,
meenden dat het bijeen brengen van
boerderijen e.d. gewoonweg kitsch is;
weer anderen, dat
men deze zaken niet
uit hun milieu moest
halen. De sterk za
kelijke instelling van
de Nederlander is
aan dit soort kritiek
bepaald niet vreemd
en dus ook niet aan
het verloren gaan
van wat geringschat
tend als folkloris
tische flauwe kul
werd bestempeld. Nu
er inderdaad door
onbegrip en onver
antwoordelijke ach
teloosheid zo veel
verloren is gegaan
aan kostbare en in
teressante zaken uit
de nalatenschap van
onze zoveel minder
gecompliceerde
voorvaderen, valt er
bij velen een zeker
heimwee te bespeu
ren naar die wel wat
geïdealiseerde „ro
mantische tijden".
Anno 1962 blijken
honderdduizenden
uit alle delen van de
wereld op pjrijs te
stellen, wat riank zij
het Nederlands
Openlucht Museum
behouden bleef aan
cultuur van het 6nel
door verstedelijking
ontaarden platte
land. In 1952 kwa
men er 220.000 be
zoekers. in 1961 ruim
347.090.
