HET NIEUWE DAGBIAD
Karakter bepale richting
aciteiten het niveau
Bureaus voor
beroeps
aarom
niet
EEN STAP PER
GENERATIE
Als ouders hun kinderen
gaan overschatten
Een meisje kiest...
Right man
BEROEPSKECZENOfMER
Basisberoep
DONDERDAG 10 MEI 1962
24 pagina's
BEHOEFTE
BEHOEFTE:
&X r&nB%ndeof
Nog veel te weinig mensen komen
er toe een beroepskeuzebureau in
te schakelen bü het overleg aan
gaande de toekomst van hun kin
deren. Dat is de mening van drs. W.
E. H. Beyers, directeur en beroepskeu
zeadviseur van de katholieke bureaus
voor school- en beroepskeuze in Amster
dam, Botterdam en Den Haag. Hij be
grijpt ook wel waarom nog een betrek
kelijk gering aantal personen de weg
naar zo'n bureau inslaat. Er heerst
veel ouders een zekere angst, dat hun
zoon of dochter niet de capaciteiten
blijkt te bezitten, die ze hem of haar
zo graag toeschrijven. De heer Beyers
heeft opgemerkt, dat dit verschijnsel
zich vooral voordoet in de steden en
veel minder op het platteland.
Te begrijpen is het natuurlijk wel. Het
Is nu eenmaal een soort natuurwet, dat
de kinderen een betere positie in de
maatschappij dienen in te nemen dan de
ouders, en het gevolg daarvan is dat
het nageslacht niet zelden te hoog in
zijn eigenschappen wordt getaxeerd. Het
kind vertrekt derhalve, na een moei
zaam verlopen toelatingsexamen, nuar
de middelbare school, waar een legertje
docenten zich jaar in jaar uit uitslooft
om deze pupil over de eindstreep heen
te werken. Wanneer het niet blijkt te
lukken, ligt het natuurlijk aan de school,
en menige leraar bewaart nog onaange
name herinneringen aan het onderhoud
dat in hun eer aangetaste ouders bij
hen opeisten. En men mag wel aan
nemen, dat het de man zelden is gelukt
om de werkelijke oorzaak van het fias
co duidelijk te maken. Het kan wel eens
aan de school liggen óók, maar bijna
altijd is het een kwestie van een te hoge
greep, van overschatting, van misplaatst
eergevoel en van prestige-overwegingen.
De cijfers zijn in dit opzicht bepaald
onthullend te noemen. Van alle candi-
daten op ulo-scholen, gymnasia, HBS-en
en MMS-en valt vijftig p.ocent geduren
de de opleiding af, en van het resteren
de deel doubleert nog eens de helft. Met
andere woorden: slechts één kwart der
leerlingen is qua verstand en karakter
(want ook dat laatste speelt vaak een
De betekenis van een beroep
kan moeilijk worden overschat
in het openbare, maar ook in
het persoonlijke leven. Het
beroep houdt alles in: inkomen, zo
wel als vóórkomen, de mate van
beschaving, de omgang met andere
mensen, kortom een goed deel van
iemands sociale welzijn. Men onder
scheidt in de zogenaamde beroepen-
stratificatie vier geslaagdheden, na
melijk laag, middelbaar laag, mid
delbaar hoog en hoog. Het is de mens
ingeschapen om te trachten deze la
gen te doorbreken, en het wordt hem
des te gemakkelijker gemaakt nu
financiële overwegingen steeds min
der van studie hoeven te weerhou
den. Het proces verloopt overigens
niet zo snel. Er is berekend, dat
het gemiddeld één generatie duurt
voordat men een stap hoger op de
maatschappelijke ladder is geko
men. Het beroepskeuzebureau kan
bjj dit stapje behulpzaam zqn. De
meeste ouders rekenen het zich tot
een eer wanneer hun kinderen hen
in positie en maatschappeiyke wel
stand overtreffen, en niet zelden is
hun motief by het inschakelen van
zo'n bureau: „Ik wil mqn kind be
sparen wat ik zelf heb ondervon
den". Hieronder noemen wq enkele
plaatsen waar een katholiek beroeps
keuzebureau is gevestigd, maar men
dient te bedenken, dat dergelijke in
stellingen niet bemiddelen voor een
werkkring. Daarvoor moet men zijn
by de gewesteiyke arbeidsbureaus.
Een katholiek beroepskeuzebureau
kan men raadplegen in Amsterdam,
Botterdam, Den Haag, Utrecht, Arn
hem, Amersfoort, Deventer, Hen-
!;elo, Hilversum, Leeuwarden, Zwol-
e, Alkmaar, Beverwqk, Delft. Den
Helder, Dordrecht, Goes, Gouda,
Haarlem, Hoorn, Leiden, Velsen,
Zaandam, Den Bosch, Bergen op
Zoom, Eindhoven, Oss, Wijchen,
Waalwijk, Tilburg en Maastricht.
beslissende rol) in rtaat een middelbare
opleiding in de normale tijd te voltooien.
Het afgevloeide deel is in zijn verdere
ontwikkeling ernstig gehandicapt. De
kinderen zijn vaak een paar jaar achter
geraakt bij hun leeftijdgenoten en krij
gen met allerlei aanpassingsmoeilijkhe
den te maken. Ten einde raad beslui
ten de ouders dan maar, dat hun kind
zo vlug mogelijk wat moet verdienen.
Bij gebrek aan een diploma zijn voor
deze jongeren uiteraard niet de beste
baantjes weggelegd, en wanneer zij uit
hun debacle op school de (meestal ver
keerde) conclusie hebben getrokken, dat
zij voor geen enkele studierichting ge
schikt zijn, ontbreekt hun ook nog de
moed om daadwerkelijk aan hun car
rière te bouwen.
De beroepskeuzebureaus zijn er nu om
deze ongelukkige verschijnselen, dit in
eenstorten van illusies, waar potentieel
de kansen wel aanwezig waren maar
onontdekt bleven, te voorkomen. Het
febeurt dan natuurlijk van tijd tot tijd,
at de ouders van bepaalde wensen moe
ten afzien omtrent school of beroep
maar zij hebben in ruil daarvoor de
redelijke zekerheid, dat hun kind de
richting kiest in overeenstemming met
zijn aard, karakter, aanleg en verstan
delijke vermogens.
Drs. Beyers vertelde ons, dat onge
veer 20 procent van de lagere school
jeugd op circa twaalfjarige leeftijd de
sluis van een beroepskeuzebureau pas
seert. Meestal hebben deze jongens en
meisjes nog maar een heel vaag idee
var. het beroep dat zij later willen uit
oefenen. Als zij een voorkeur uitspre
ken, betreft het vaak een werkkring
met ogenschijnlijk veel romantiek en
avontuur. Er staat overigens bij de jon
gens momenteel geen bepaald beroep
bijzonder in de gratie; bij de meisjes
is dat van stewardess een tijdje popu
lair geweest, en tegenwoordig willen er
veel kapster worden. Deze categorie
weet in het algemeen eerder waar ze
geen belangstelling voor heeft. Ze wil
len bijvoorbeeld niet naar kantoor of een
andere windstille omgeving. Zij zoeken
beweeglijkheid, dynamiek, iets waarin
zij hun fantasie kunnen uitleven. De lei
ding van een beroepskeuzebureau kan
met een dergelijke weinig geprononceer
de voorkeur natuurlijk maar in geringe
mate rekening houden. Het zijn dikwijls
voorbijgaande bevliegingen, bepaald door
mode en actualiteit. De test wijst meest
al onmiskenbaar uit, in welke richting
zy hun toekomstige loopbaan moeten
vinden met de grootste kans op succes.
En als dat dan toch neerkomt op een
kantoorfunctie kost het wel eens tact en
overredingskracht om de ouders met
deze uitkomst te verzoenen. Hoewel dat
niet altijd lukt, blijkt het advies van
een beroepskeuzebureau in het overgrote
deel der gevallen te worden opgevolgd.
Ilfifl
1955/1970
1955/1975
1955/1965
1955/1980
1955/1960
BEHOEFTE EN AANBOD (ARTSEN)
AANBOD:
1955/1980
1955/1975
1955/1960
1955/1965
1955/1970
BEHOEFTE EN AANBOD (TANDARTSEN)
Schattingen gewagen van het hoge ge-'
tal van 85 tot 87 procent.
De categorie der ongeveer twaalfja
rigen maakt tachtig procent uit van het
totaal aantal dat van de bureaus ge
bruik maakt. De daaropvolgende grote
groep, ongeveer 15 procent omvattend,
bestaat uit jongeren in de leeftijden tus
sen 12 ei, 20 jaar. Van hen zijn de jon
gens met 70 procent veruit in de meer
derheid. Deze groep weet in het alge
meen iets nauwkeuriger aan te geven,
in welke richting hun ambities gaan,
maar bij het steeds groeiende aantal
mogelijkheden raken zqal IP™™
spoor bijster Het is in dit licht gezien
eigenlijk nog raadselachtig, dat zovelen,
bH wie toch het toeval de belangrqkste
rol heeft gespeeld bij het bepalen van
hun beroep, goed terecht zon gekomen.
Dezen hebben vermoedelijk onbewust
hun aanleg gevolgd, en misschien zou
den zij zich in een andere werkkring ook
volkomen hebben thuisgevoeld. Het is
nu eenmaal niet zo, dat iedereen slechts
voor één beroep geschikt is. Waar ech
ter ook zo ontstellend veel personen deze
Na een bezoek aan de „beroepententoonstelling" (zie pag. 23) schreef
een meisje heel onbevangen:
„Jongens, morgen komt er een extra-bus voor jullie, om jullie en mij naar
een tentoonstelling te brengen.
En'dan^gaan1 julli™kijken°wat je wilt worden. Want dan kunje allemaal
je beroepskeuzen zien. Dus jullie moeten vroeg op
„Hoera! Hoi, hoiw.t leukV
neUvolaendendag kwamen we aan. Toen ik alles z- zag wou ik het liefst
inp bii kavvers en schoonheidsspecialistenMaar daar voel i/c niets voor.
We kwamen bij telefonisten. Dat was erg leuk Maar dat wil ik met
worden. Toen kwamen we bij tikmachines, maar daar word ik zenuwachtig
van van dat typen. Stewardess, dat vind ik ook wel 1 -.uk, maar ach, nee.
Kinderverzorgster vind ik leuk, dus als ik geen kraamverpleegster word,
dan word ik kinderverzorgster.
Dus ik word verpleegster. JOKE
aanleg in hun beroep geweld hebben
aangedaan, aarzelt dr Beyers niet do
vinger beschuldigend te richten op de
ouders, die te veel op het kompas van
hun kinderen hebben gevaren. Een ver
keerde plaats in de maatschappij is
immers een bron van zorgen en verdriet
en doet ook die maatschappij te kort.
Er is namelijk in onze gemeenschap
„a right place" voor iedereen, en ieder
een is dus ergens „the right man".
Men gaat bij het verstrekken van een
advies uit van ongeveer driehonderd
basisberoepen. Daaruit zijn 4000 tot
5000 specialisaties af te leiden, met welke
getallen overigens de enorme variëteit
der min jf meer omschreven functies
nog niet is aangegeven. Dan belandt men
ver over de tienduizend, namelijk
ergens tussen de 13.000 en 14.000.
Om dit met een enkel voor
beeld te illustreren: op het terrein van
de Hoogovens, waar ongeveer 10.000 ar
beiders werken, zijn circa 1200 functies
te vervullen. Het hangt van het resul
taat van het onderzoek af, of behalve
het basisberoep ook de specialisatie kan
worden aangegeven. Het eerste is uiter
aard het belangrijkste, en de keuze
van de gespecialiseerde richting gaat
zelden met moeilijkheden gepaard. Men
is dan immers met de primaire opleiding
al zover gevorderd, dat een beter over
zicht ontstaan is van de dan nog voor
handen zijnde mogelijkheden.
De duur van het onderzoek der candi-
daten op een beroepskeuzebureau is ver
schillend. In Rotterdam is men er met
één dag mee klaar, maar de jongens
en meisjes worden dan ook de hele
dag intens bezig gehouden. Men begint
met een mondelinge test die circa twee
uur in beslag neemt. In de middag
volgt dan een schriftelijk onderzoek,
waartoe o.a. een opstel behoort. Aan de
hand van deze gegevens wordt een ka
rakteranalyse opgesteld door de aan
ieder bureau verbonden psycholoog, men
heeft een goed beeld van aanleg en
intelligentie der jongelui, en daaruit re
sulteert dan het schriftelijk advies dat
aan de ouders wordt toegezonden. Even
tueel volgt daarop nog een mondelinge
toelichting. De kosten van het onderzoek
lopen uiteen, onder meer afhankelijk van
de hoogte der subsidies die ruk, pro
vincie en gemeenten aan de beroeps»
keuzebureaus verlenen. Om een Wee
(Voor vervolg zie pap. 4)
