Peking volgt omsingelingstactiek
over grensregeling
Pakistan-China
Pralende Betuwe wacht rust zoekende toerist
Verkoeling KarachiWashington
Congres blijft
dominerende
partij in Indië
GRENSGESCHIL
Parlement
M
Klimaat van katholiek
ziekenhuis verandert
Ernstige waarschuwing tegen
een verkeerde secularizatie
verkiezingen
In kwestie-Kasjmir staat Moskou
achter New-Delhi
/xy-~n
i
Stijkel bespreekt
Bonner-Act in VS
De plaats van de lekenverpleegster
Open oog voor natuur
Menons positie
is versterkt
Di
DR. HANS LUTHER
OVERLEDEN
Verhelen spion voor
Oostenrijk- en de V.S.?
Bedrijfsledengroepen
>ii de A.N.M.B.
bij
nieuwe dagblad
ZATERDAG 12 MEI 1962
PAGINA
«I
Jawaharlal Nehroe, de premier
^an Indië, is woedend over
Vor; afspraak die Pakistan
ChirP Wee^ met communistisch
rij-, a heeft gemaakt. De rege-
ChjlVan Pakistan en die van de
begj ^Se Volksrepubliek hebben
tando -de Srens tussen de beide
leg n een akkoord vast te
tUssp^' heze overeenkomst
Op n i-Wee staten waarmee Indië
lSfeh er gespannen voet staat, ziet
land Tt een bedreiging van zijn
is 0biet voorgenomen akkoord
wee redenen voor de Indi-
ï°ordl i3eZkiezinsen waren echter
tn een ",ressant door de opkomst
dntra. n?eSlef} nieuwe partij, de Swa-
jpdservati TÜheidspartij, een liberaal-
hleer st?i,eVe beweging, die onder
5:andelrtr^ Seniet van industriëlen en
ysiag jenden. De Swatantra heeft
is dnat n te le9Pen op 22 zetels,
i°mmunilt.7le? (na het Congres en de
n Lnl tc^e, Pdrtij) de derde partij
sche premier een grote ergernis:
1. Het gaat om de grens tussen
China en het Pakistaanse deel
van Kasjmir, terwijl volgens
Nehroe heel Kasjmir als Indisch
grondgebied zou moeten worden
beschouwd. 2. Terwijl de Chine
zen een aanzienlijk deel van
Indisch-Kasjmir bezet houden,
maken zij met Pakistan geen
moeilijkheden over de gemeen
schappelijke grens.
C/mv
N -
s. volgens India P
Muziek-handschrift
Bekoorlijke Linge
Zeepost
INDIË VERBOLGEN
cci nieuwe regering
HSers> ziin een kabinet van 17 mi-
i>a„ nieuv;e V staatssecretarissen.
IjJl het verschilt weinig
C°e onnio,?' Behalve premieris
end e Zakpl minister van buiten-
defl0ie- Kri«- en minister voor atoom-
h Je.nsie n„V,na Menon is minister van
houn de Ponif"fn„ e™ Morarji Desai
S^en. portefcuille van financiën be-
Re? Van p<?-ferfi,eeaan tot hergroe pe-
onri ^inisto-; aantal departementen.
nie er0ebrachfe va? V2?r en staal 's
C ijrirA». Wl liet. ViA.PUino cionnrto-
heV41 ^oor }n ^et nieuwe departe
^ra^Jtinisfeif en zware industrieën,
ee-n stofiey, f voor mijnbouw en
han^departpm °PSaheven, en er is
t N de9es.ehapen. V°°T internationale
Ult°ok eenU^it dndische regering ze-
ÖD otssecrptl •uw; dr- Sushila Nayyar
pMZe tüeeïo £ls ï00r volksgezondheid.
"ari - ent aeirJheeft Indië een nieuwe
Sir ijs als sinnPV1' Dr- Rajendra Pra-
l9ss ,r«epalu pAW opgevolgd door
(Je rJ?}0e-Prp<!i!i tytknsjnan, die sinds
V>er? ,isc)ie «„„71? is geweest. Maar in
taalsmrieliting berust alle
y de n •™e' bij de president,
ue Premier.
H. BH.
ttmed Ayoeb Khan, de president
van Pakistan.
"""""'""iiMiiimiimimiiiiimiimiimiiMiiiiMiiiiii
f-J ~>E staat het met de positie van
4 ïDrejnier Nehroe in zijn eigen
'and? Voor de beantwoording van
taat na nraag moeten we het resul-
Verk;*3aan van de recente parlements-
Jebrv„~l-ng?.n in Indië. Van 16 tot 26
bUs 1 Zlin de Indiërs naar de stem-
een y,;Jlaan voor de samenstelling van
V0((.. |11tüe Lok Sabha, of Huis van hst
°nafhn>Jïld?. .Indië, in augustus 1947, een
derde gelijke staat werd, was dit de
zingen dat er parlementsverkie-
tiogg vierden gehouden. De eerste
3952 p„rkiezingen hadden plaats in
ditmaal De belangstelling was
'öeen 9roter dan vijf jaar geleden,
tls ee men zou kunnen interpreteren
Sef v.. groei van het democratisch be-
Van Wp t massa van het volk. 53,7%
dan (jp stemgerechtigde Indiërs nam
46'6% in ^yïkidzingen deel, tegenover
bet pa?fp iovgste verkiezingen wordt
V}ineerrt w ent °Pnieuto volledig gedo-
üswan 3 Nehroe's Congres-partij.
Zetels rJiÏÏ heeft het Congres enige
Ü°9 altiirt maar de partij beschikt
erde {p °ver een zeer ruime twee-
foor p erderheid, hetgeen van belang
e com^ent.ue(e grondwetswijzigingen.
°?.v>onnZ,Uni8ten hebben enkele zetels
Zl)n aanJt' Vx.aar de Praja-socialisten
ls de extp jb verzwakt. Daarentegen
rtaire jn eem-hindoeïstische en reactio-
maai 2o Songh-partij drieëneenhalf-
Tl0e Pari erk geworden als in het vo-
Dg parlement.
Dbabha geworden.
^SavnuT^*nn*n9 en van de Jan
in h en de Swatantra hebben
vin.r, Parlement een verschui-
mtdr riip9 naar rechts veroorzaakt,
pddelHji,yerschuiving heeft geen on-
u'trheer^^ a°nsequenties, vanwege de
u(dngrisy„e positie van het Congres.
i«'Ser' rlnV \s dan ook de verhouding
3 het CrLec en de linkervleugel
uac)ltsstriiriBref z.eïf Hoe die interne
h~.v°ormvii za eindigen, valt nog niet
non nit-i1' en °P het ogenblik is
ld van^yd Nehroe zelf, die het be-
^eront congres bepaalt.
^erV)inJitstend is echter de grote
k,u.nisten met steun van de com-
L.tid om rf071 Krisjna Menon, in de
stsdistrir-h Parlementszetel van een
sender irrlin ,B°mbay. Menons tegen-
hn niet Palani, werd gesteund door
pel Hen rSp^mmunistische oppositie-
i»i i aten r! ,dat heeft hem niet mo-
fl°eri ue linkse Menon heeft grote
no»°*W al, rhroe' en hii w°rdt wel
l„ f is iCIV3, troonopvolger. Maar Mt-
?ir, nifoorri? niet 20 Populair als de
Bal WatT, gemier, en hij heeft
P 9 n*, ..gesproken vijanden.
Nehroe heeft de afspraak tussen
Karachi en Peking gekarakteriseerd
als „schendig van de Indische soe
vereiniteit", en hij l.eeft bij voorbaat
verklaard dat hij een eventueel ak
koord tussen Pakistan en China niet
zal erkennen. Vorige week heeft de
Indische minister van Defensie, Krisjna
Menon, in het debat over Kasj
mir in de Veiligheidsraad van de
Verenigde Naties, ook felle kritiek
geleverd op de voorgenomen over
eenkomst tussen de beide buurlanden
van Indië.
Volgens de Indiërs zijn de Chinezen
bezig met een soort omsingelingspo
ging. Nadat zij enkele jaren geleden
Tibet hadden geannexeerd, probeerden
zij de banden met Nepal aan te halen.
Hoewel Nepal traditioneel in de Indi
sche invloedssfeer ligt, onderhoudt ko-
grensovereenkomst gesloten. Alleen
met de Indiërs hebben de Chinezen
een ernstig grensgeschil.
In Ladakh in Indisch-Kasjmir hebben
de Chinezen sinds 1959 een gebied
bezet van 30.000 km2. New Delhi
en Peking voeren nu al twee en een
half jaar een felle nota-oorlog, maar
hoewel er nu en dan gewapende grens
incidenten zijn, is het nog niet tot een
groot militair conflict gekomen. Nehroe
durft geen bevrijdingsoorlog te ontke
tenen tegen het machtige China, maar
hij heeft wel aangekondigd dat hij ver
dere Chinese veroveringspogingen zou
weerstaan.
Op 30 april eiste Peking, in een nota
aan New Delhi, de onmiddellijke ont
ruiming van twee Indische militaire
posten in het grensgebied van Ladakh.
Volgens de Chinezen bevonden deze
posten zich op Chinees grondgebied.
Als de Indiërs zich niet zouden terug
trekken, zou de Chinese grenswacht
maatregelen nemen. In die zelfde nota
beschuldigde China Indië ook van een
reeks infiltraties in de Chinese provin
cie Sinkiang. Op dit ultimatum van
Tjoe En-lai heeft Nehroe een krachtig
antwoord gegeven. De Indische pre
mier verklaarde dat zijn troepen in het
grensgebied niet zouden wijken voor de
Chinese bedreigingen. Indië zal geen
verdere schending van zijn grenzen to
lereren.
Nehroe heeft ook afwijzend gerea
geerd op een recent verzoek van China
een Cchinees-Indische handelsovereen-
Premier Nehroe geeft zijn minister van Defensie, Krisjna Menon, het teken voor
het lanceren van een Indische protest-nota aan communistisch China. Een spot
prent in het Indische blad „The Hindustan Times". De plaat was voorzien van
het opschrift: „Another misguided missile!" (Weereen projectiel dat zijn doel mist).
ning Mahendra nauwe betrekkingen
met de regering van Tsjoe En-lai. De
koning van Nepal gelooft, dat hij Chi
nees geld en Chinese technici kan ac
cepteren, zonder dat zijn land ten
slachtoffer valt aan het Chinese impe
rialisme. Hij heeft met Rood-China ook
een regeling getroffen voor de aanleg
van een weg van Katmandoe (de Ne-
palese hoofdstad) naar Tibet. Toen
Mahendra onlangs een bezoek bracht
aan New Delhi heeft Nehroe zijr gast
gewezen op de gevaren van diens poli
tiek ten aanzien van Peking. Maar
Mahendra is niet van plan van de in
geslagen koers af te wijken. Hij hoopt
tegelijk Indië en China te vriend te
kunnen houden.
China heeft overigens nog met een
ander buurland van Indië, Birrna, een
iiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimii
Sinkiang
V*»'-
volgens China
KASJMIR
r
CHINA
Ladakh
•v
n :N
INDIA t'&.rl
N Tibet
Samenstelling van het nieuwe Indi
sche parlemen (tussen haakjes de
zetelverdeling in het oude parlement)
Congres 356 (371)
Communistische party 29 (27)
Praja-Socialisten 12 (27)
Swatantra 22 0)
Jan Sangh 14 4)
Kleine partijtjes 56 (73)
komst te verlengen, die in 1954 geslo
ten werd en die op 3 juni aanstaande
afloopt. Zolang Peking het Indische ge
bied in Ladakh bezet hield, zou New
Delhi niet tot' een r.ieuw handelsver
drag willen overgaan, zo verklaarde de
Indische premier.
Het is hoogst opmerkelijk dat het
communistische China vriende
lijker is tegenover het Westers-
gezinde Pakistan dan tegenover
het neutrale Indië. Pakistan is lid van
twee Westerse militaire bondgenoot
schappen: de Centrale Verdragsorga
nisatie (het vroegere Bagdad-Pact), en
de Zuid-Oost Aziatische Verdragsorga
nisatie. Maar de Pakistaanse president
en dictator, Mohammed Ayoeb Khan,
toont de laatste tijd meer belangstel
ling voor de CENVO (die bescherming
biedt tegen Russische agressie), dan
voor de ZOAVO vdie garanties geeft
tegen Chinese expansie). Pakistan kan
met China beter opschieten dan met
Rusland. In de kwestie-Kasjmir staat
Moskou aan de zijde van Indië, zoals
bij het debat in de Veiligheidsraad van
vorige week weer gebleken is. De voor
genomen grensovereenkomst tussen
China en Pakistan houdt daarentegen
in, dat Peking de rechten van Karachi
op Pakistaans-Kasjmir erkent. Presi
dent Ayoeb ziet i China wellicht een
mogelijke bondgenoot voor zijn felle
strijd tegen Indië, dat, op zijn beurt,
op steun van de Sovjet-Unie hoopt.
Maar deze situatie vertoont nog een
ander aspect. Pakistan heeft zich met
het Westen verbonden tijdens de rege
ringsperiode van Eisenhower. De toen
malige Amerikaanse minister van Bui
tenlandse Zaken, John Foster Dulles,
verfoeide het neutralisme, en hij stond
zeer argwanend tegenover de buiten
landse politiek van Nehroe. De rege-
ring-Kennedy neeft daarentegen de
banden met New Delhi nauwer aange
haald, en de laatste tijd is in Was
hington het begrip gegroeid voor de
positie van niet-gebonden staten als
Indië. Die ontwikkeling heeft het mis-
DüSSELDORF, 12 mei (TJPI) De
83-jarige voormalige Duitse rijkskan
selier dr. Hans Luther is in Düsseldorf
overleden.
Luther was rijkskanselier (Republiek
van Weimar) in 1925 en 1926. In 1930
werd hij benoemd tot president van de
Duitse rijksbank. Nadat de nazi's in
1933 de teugels in handen hadden ge
nomen, werd hij ambassadeur in Was
hington. Hij bekleedde deze functie tot
1937.
In de periode, dat Luther de functie
van kanselier bekleedde, zette hij zijn
handtekening onder het Verdrag van
Locarno.
noegen gewekt van president Ayoeb,
en de verstandhouding tussen Paleis-
tan en Amerika is aanmerkelijk ver
koeld. Pakistan, dat tot voor kort uit
gesproken pro-Westers was, streeft nu
naar een meer flexibele buitenlandse
politiek, en het wil vooral de relaties
met Peking verbeteren, ondanks de
uiterst vijandige houding van China te
genover Pakistans ZOAVO-bondgenoot
Amerika.
In het jongste V.N.-debat owr Kasj-
mir kwam Amerika in een netelige po
sitie. Washington ;oelt niets voor de
Indische visie op het probleem, maar
net wil zich in dit geschil ook niet
openlijk aan de zijde van Pakistan
scharen. De Amerikanen willen zich
voorlopig van het Indisch-Pakistaanse
conflict distanciëren, en dat is ook het
verlangen van Engeland dat noch met
Indië noch met Pakistan moeilijkheden
wil hebben, omdat beide staten tot het
Gemenebest behoren.
PI. BRONKHORST
KM»
(Advertentie)
Verhoog Üw persoonlijkheid
*Een Zwitsers topproduct
SCHIPHOL, 12 mei Gisteravond
vertrok de staatssecretaris van Ver
keer en Waterstaat, de heer E. G.
Stjjkel, van hier naar de V.S. om er
een aantal besprekingen te gaan hou
den over de Amerikaanse „Bonner-
Act".
Deze in het kader van de Ameri
kaanse anti-kartelpolitiek tot stand ge
komen wet, in oktober door presi
dent Kennedy ondertekend, heeft in
Europese scheepvaartkringen grote
verontrusting veroorzaakt. „En die ver
ontrusting", zei de heer Stijkel die dit
onderwerp ook onlangs in Londen met
collega's uit negen Europese landen
heeft besproken „wil ik nu in New
York en Washington kenbaar gaan ma
ken". In een rede voor de Nederlands-
Amerikaanse Kamer van Koophandel
zal de staatssecretaris zijn bezwaren en
die van anderen tegen de Bonner-Acl
uiteenzetten: ook hoopt hij dit te kun
nen doen in gesprekken met ministe
riële functionarissen en het Congreslid
Bonner zelf. De heer Stijkel keert vol
gende week zondag in ons land terug.
De Bonner-Act bepaalt onder meer
dat alle gegevens betreffende scheep
vaarttransacties ter kennis van de
V.S. worden gebracht buitenland
se maar ook Amerikaanse, zodat ove
rigens van vlagdiscriminatie geen
sprake is.
WENEN, 11 mei. (UPI) De voor
malige Belgische S.S.-generaal Jan Ver
helen, ilie thans Oostenrijks staatsbur
ger is, heeft spionage diensten ver
richt voor de Amerikaanse inlichtingen
dienst en voor de Oostenrijkse staats
politie, aldus werd gezegd in kringen
die in nauw contact stonden met de
Oostenrijkse veiligheidsdienst. Verhelen
bevindt zich in Oostenrijk in arrest. Hij
werd de vorige maand aangehouden.
Verhelen werkte van 1945 tot 1955
voor de Amerikanen, Hij leverde hen
toen belangrijke gegevens over de
rechtse extremisten. Op grond hier-
ven had de Oostenrijkse veiligheids
dienst er geen bezwaar tegen, dat
aan Verhelen het Oostenrijks staats
burgerschap werd verleend, ondanks
zijn verleden als S.S.-generaal. Nadat
de Amerikanen in 1955 uit Oostenrijk
waren verdwenen, werd Verhelen in
dienst genomen door de Oostenrijkse
veiligheidsdienst.
Men acht het in Oostenrijk niet waar
schijnlijk dat Verhelen uitgeleverd zou
worden aan de Belgische justitie. Hij is
in België als oorlogsmisdadiger ter dood
veroordeeld. Omdat hij echter in Oosten
rijk ook in de gevangenis zit is uitle
vering in strijd met het internationaal
gebruik, dat wil, dat een misdadiger
niet wordt uitgeleverd aan een land
waar hem een strengere straf te wach
ten staat. Oostenrijk kent de doodstraf
niet.
en behoeft waarlijk niet alleen
in bloesemtijd de Betuwe te
doorkruisen om te genieten
van de schoonheid in deze ,,ge-
meine appelkelder van Holland en
Friesland", zoals Slichtenliorst in 1654
dit eerst bewoonde deel van ons t<^
genwoordig vaderland noemde. Wij
zullen ons niet uitputten in superlatie
ven om de pracht van menig rivier
landschap tussen Rijn en Waal te roe
men, noch trachten het schilderachti
ger beeld te bezingen, dat menig ach
ter een dijk verscholen dorpje biedt.
Zeker, als de bloesem volop praalt,
gaat men op een vrije zaterdag of
zondag het jaarlijkse tochtje door de
Betuwe maken, dat men aan zijn toe
ristisch hart wel verplicht is. Wan
neer men de vrede en de stilte mint,
zou men op welk tijdstip van het jaar
dan ook het stuur eens van de drukke
autoweg Utrecht-'s Hertogenbosch moe
ten wenden en de smalle kronkelwe
gen naar een prachtig gebied voor
lief moeten nemen.
Hier behoeft men zijn vaart niet in
te houden, omdat men deel is gewor
den van een karavaan automobielen
bij een massa-uittocht, als op hoge
feestdagen en een onverwachte zon
nige vrije dag, en met opstoppingen
krijgt te maken, maar alleen, omdat
eën bocht wat moeilijk ligt of men
plotseling een boerekar ontmoet. Voor
een dronk kan men zich nederzetten
in een herberg, welke gastvrije bena
ming nog menig gezellig ouderwets
café in een van de vele plaatsen van
de Betuwe verdient. Of men wandelt
ter afwisseling door kronkelende
straatjes met oude geveltjes in een
van de dorpjes of stadjes, waarvan
velen bekend zijn geworden in de jong
ste oorlog, toen er hard gestreden
werd. Zoals b.v. in Ochten, waar we
bij een bezoek kort na de bevrijding
een bordje zagen: „hier was Ochten."
Het dorp is herbouwd met een zeer
De dorpsjeugd van Hemmen levert
met haar pony's fraaie prestaties.
moderne inslag en er is zelfs een fa
briek, waar de nieuwste arbeidsme-
thoden worden toegepast. Aan de Waal
die hier zeer breed is en vol bedrij
vigheid met vele passerende schepen,
verrees een café-restaurant.
Vlakbij ligt Dodewaard met zijn ty
pische dorpskern, zoals vele andere
oude nederzettingen die we nog be
waard hebben uit de tijd van de volks
verhuizing. Het mooie in de dijk ge
bouwde kerkje, dat in 1956 werd ge
restaureerd, wenkt reeds uit de verte.
In de muur is een afgietsel van graf
zerk gemetseld voor een officier en
zijn zoon uit de Romeinse tijd. Het
origineel wordt bewaard in het mu
seum in Leiden. De bewoners van Do
dewaard zijn er goed mee, want zji
danken er het privilege aan, dat zij
tot dit museum steeds
behouden.
as vrij toegang
Uit het Maarten van Rossumhuis
in Zalt-Bommel, een voorburcht,
die de gevreesde veldheer in
1536 voor een later te bouwen
kasteel liet zetten zijn de vroegere
eikenhouten betimmeringen naar het
Rijksmuseum verhuisd. Ook de kope
ren kronen van weleer mist men. Zij
hangen in Huize ten Bosch. Overigens
bevat het tot museum ingerichte huis,
dat dank zij Victor de Stuers in 1881
voor sloop behoed en door Cuypers ge
restaureerd werd, genoeg merkwaar
digheden om er eens rond te snuffe
len. Zo zou men niet vermoeden het
misschien oudste muziekhandschrift
ter wereld hier te vinden. Met zorg
zijn ook vele vondsten, b(j opgravin
gen in de oude Waalstad te voorschijn
gekomen en door eigenaren van ver
bouwde percelen geschonken, gerang-
DEN HAAG, 12 mei De algemene
vergadering van de Algemene Neder
landse bedrijfsbond voor de metaalnij
verheid en de elektrotechnische indus
trie (de bij het NVV aangesloten
ANMB) heeft gisteren tijdens zijn drie
daags congres in het Scheveninglse Kur-
haus onder meer zijn goedkeuring ge
hecht aan het voorstel van het bonds-
bestuur en de bondsraad, de statuten
zo te wijzigen dat het mogelijk wordt
de leden meer dan tot dusverre bij te
staan in hun arbeidssituatie.
Het voorstel beoogt aanvankelijk in
grotere ondernemingen en dan zeer
geleidelijk aan per onderneming, be
drijfsledengroepen te vormen, be
drijf skadergroepen, bedrjjfscontact-
commissies om aldus werkzaamheden
van de bond per ondernemingen ef
fectiever te maken. Voor kleinere on
dernemingen, bijvoorbeeld in de klei
nere metaalnijverheid, zal men niet
ondernemingsgewijs dit contact tus
sen leiding en leden van de bond kun
nen verstevigen; daar zal het branche-
gewijs moeten geschieden.
DEN HAAG, 12 mei De regering
ontkent, dat de minister van Finan
ciën op een bijeenkomst van de raad
van ministers der E.E.G. zou hebben
gezegd, dat door het tot stand komen
van de onafhankelijkheid van de voor
malige Franse, Italiaanse en Belgische
koloniën in Afrika de associatie van
deze onafhankelijk geworden landen
met de E.E.G. juridisch heeft opge
houden te bestaan. Dit blijkt uit hét
antwoord van de ministers van Econo
mische Zaken, Financiën en Buiten
landse Zaken op schriftelijke vragen
van het socialistische Tweede Kamer
lid Van der Goes van Naters.
(Advertentie)
OUDE
GENEVER
Oude genever Bessenrood Citroen jenever
BILTHOVEN, 12 mei Als wij niet
alle zeilen bijzetten en de werkelijkheid
reëel onder de ogen durven zien, gaat
de saecularisering in onze ziekenhuizen
een richting in, waarbij het katholieke
stempel langzaam afslijt. Zoals wij nu
in het hotelwezen, of in (1e begrafenis
onderneming geen werk van barmhar
tigheid meer zien, zo zullen wij dan
ook in het ziekenhuis dit niet meer
zien". Aldus gistermiddag mgr. A. A.
M. Sanders, geestelijk adviseur van de
Vereniging van Katholieke Ziekenhui
zen, aan het einde van een voordracht
over „De plaats van de lekenverpleeg
ster in het katholieke ziekenhuis", bij
de opening van een nieuw verpleegsters
huis van het ziekenhuis „Berg en
Bosch".
Het grootste aantal van onze katho
lieke ziekenhuizen is indertijd door re-
ligcuze congregaties of op kerkelijk ini
tiatief gesticht. Thans zijn er nog maar
ongeveer twintig ziekenhuizen eigendom
of onder beheer van een congregatie.
Vergeleken met de cijfers uit 1953 is
er een daling van het aantal religieu
zen, werkzaam in ziekenhuizen, van ne
gen procent. De saecularisering zal zich
in de komende twintig jaar nog veel
sterker doorzetten. Het punt is gena
derd aldus mgr. Sanders waarop
wij uitsluitend op leken-voorziening moe
ten overgaan.
De vraag onder ogen ziende wat
dit voor de katholieke ziekenhuizen be-
tekentj zette mgr. Sanders uiteen, dat
het klimaat van onze katholieke in
stellingen danig zaT veranderen, daar
zij immers zijn gegroeid uit de kloos
tercommuniteiten en daarvan sterk de
signatuur dragen. Ook voor de reli
gieuzen zijn er consequenties en mgr.
Sanders zei, dat de congregaties zich
duidelijk voor ogen moeten stellen, dat
zij binnen tien jaar - mits er geen ver
betering komt tot een derde van
hun huidige aantal geslonken zullen
zijn.
Do congregaties zullen zo vervolg
de hij moeten voortgaan op de weg
door de Ned. Stichting Vrouwelijke Re
ligieuzen aangewezen en met streng te
zijn in de selectie en grondig en langdurig
in de vorming. Daarnaast zal deze vor
ming boven alles weer menselijk moeten
zijn en hier ligt volgens mgr. Sanders
een belangrijke factor van de onder
waardering van het religieuze leven. „In
het saeculariseringsproces binnen de ka
tholieke ziekenhuizen zullen de congre
gaties zich niet ie veel moeten afsluiten
binnen hun veilige communiteit".
Mgr. Sanders sprak ook zijn teleur
stelling uit over het uiterst moeizaam
op gang komen van samenwerking tus
sen de ziekenhuizen. Er zijn nog maar
enkele streken in Nederland, waar de
katholieke ziekenhuizen een gezamenlijk
ziekenhuisbeleid volgen. Na herhaalde
oproepen hebben slechts veertig zie
kenhuizen meegewerkt aan het opstel
len van een wetenschappelijk rapport
over het verpieegstersberoep.
Gelukkig is de drang van maatschap
pelijke krachten groter dan de weer
stand van besturen, zo zei mgr. San
ders, en is de overheid in ons land
geduldig genoeg om het veel geroem
de particulier initiatief uit eigener be
weging tot deze samenwerking te doen
groeien. Mocht (lit "iet lukken, (lan is
het gevaar niet denkbeeldig, dat deze in
zich gezonde „socialisering" in een „na
tionalisering" kan overslaan".
schikt door de heer A. F. van Goelst
Meyer, die als conservator van de
Oudheidkamer optreedt. Zelf is hij de
bewoner van het kasteel Waarden-
burg eigendom van (1e familie Van
Pallandt en graag had hjj ons hier
ontvangen, doch men is volop met
de restauratie bezig.
Volgens een sage zou de beroemde
doctor Faust nog in dit oude slot ver
toefd hebben. Volgens dr. A. R. Hol
kwam dit verhaal de wereld in door
een poppenspel, dat in vroeger tijden
vaak op kerstmis werd vertoond en
waarin menigmaal ook deze levensge
nieter als hoofdfiguur optrad. Dit ge
schiedde natuurlijk ook in Zaltbom-
mel en wat was nu gemakkelijker dan
de geschiedenis van Faust te loeali-
seren in een nabij gelegen kasteel ais
Waardenburg!
Met dit al hebben wij nog steeds
niet verteld, hoe wij tot een tocht
door de Betuwe, die wij u zo van
harte aanbevelen, zijn gekomen. Wel,
de Streek-VW's „West-Betuwe en
Bommelerwaard" en „Over- en Mid-
den-Betuwe" hebben een prachtige
route uitgestippeld, die met medewer
king van een grote petroleummaat-
schappij door keurige bordjes is ge
markeerd, waardoor de gehele Betu
we, van het plaatsje Beesd aan de
rijksweg Utrecht-'s-Hertogenbosch tot
Doornenburg in het uiterste puntje
van de Over-Betuwe wordt bestreken.
De Midden- en Oost-Betuwe-route, die
140 km lang is, wordt aangegeveven
met een appel op het bordje; die door
de West-Betuwe en Bommelerwaard
ter lengte van 125 km is met twee
kersen onderscheiden. Het interessan
te van deze tochten is, dat men naar
willekeur door verschillende goede
dwarsverbindingen van beide kanten
een stuk kan „happen" als men niet
de gehele route wil afleggen. Wij zjjn
in Geldermalsen gestart en hebben via
de Lingebrug de noordelijke Linge-
oever gekozen om linksaf over de dijk
naar Tricht te gaan, dat een oude
kerk rijk is met fragmenten van mid
deleeuwse muurschilderingen.
Over de Appeldijk ging de tocht
verder langs de bekoorlijke
Linge met zijn vele krommin
gen naar het landgoed „Mariën-
waerd", in het grijze verleden een
bekende Cisterciënser-abdij. Vervol
gens langs het aardige Enspijk over
de zgn. notendijk met zijn mooie oude
bomen naar Beesd, een prachtig deel
van de route, die hier langs vele oude
boerderijen en korenmolens voert.
We zijn tenslotte te Hemmen bij Do
dewaard in de Oost-Betuwe geëindigd,
waar een mooi vroeg-Gothisch kerkje
staat. Tijdens de „slag om Hemmen",
waarover een legerberichf van de ge
allieerden in het voorjaar van 1945
sprak, is het gespaard gebleven. Anders
verging het met het kasteel Hemmen,
dat wel aan de oorlog ten offer is ge
vallen, toen de S.S. zich daar ver
schanst had. Op het landgoed gaf de
dorpsjeugd met haar pony's een aar
dige manifestatie, vol behendigheid en
gratie.
DEN HAAG, 11 mei. Met de vol
gende schepen kan zeepost worden ver
zonden. De data, waarop de correspon
dentie uiterlijk per post moet zijn
bezorgd, staan, tussen haakjes, achter
de naam van het schip vermeld.
Verenigde Staten: „Statendam" (13/5),
„France" (14/5), „Westerdam" (16/5);
Argentinië: „Campero" (14/5), „Aludra"
(16/5): Australië: „Tonsberg" (15/5);
Brazilië: „Cap San Nicolas" (13/5),
„Aludra" (16/5); Canada: „Statendam"
(13/5), „France" (14/5). „Rijndam" (17/5);
Chili: „Stuttgart" (17/5); Indonesië: ver
keer gestaakt; Ned. Antillen; „Ammen"
(14/5); Nieuw-Zeeland „Slamat" (14/5);
Suriname „Jason" (15/5); Rep. van Zuid-
Afrika: en Z.-W.-Afrika „Capetown
Castle" (13/5), „Alcor" (16/5).
Inlichtingen betreffende de verzen
dingsdata van postpakketten geven de
postkantoren.
Een bezoek aan het Maarten van Ros-
sum huis in Zaltbommel is een pret
tige onderbreking van een tocht door
de Betuwe.
Onder het motto „Open oog voor
natuur" zullen zaterdag 12 mei
en zondag 13 mei in ongeveer
vjjftig plaatsen korte wandel
tochten worden gehouden door par
ken, polders, bossen en heidevelden.
Deze natuurwandelingen worden
georganiseerd door het I.V.N., het
Instituut voor Natuurbeschermings
educatie, in samenwerking met vele
natuurhistorische verenigingen, waar
onder C.J.N. (Christelijke Jeugdbond
van Natuurvrienden), K.J.N. (Katho
lieke Jeugdorganisatie voor Natuur
studie), K.N.V. (Koninklijke Neder
landse Natuurhistorische Vereniging),
N.I.V.O.N. (Nederlands Instituut voof
Volksontwikkeling en Natuurvrien-
denwerk) en N.J.N. (Nederlandse
Jeugdbond voor Natuurstudie).
Het I.V.N. wil op deze manier een
groot publiek dat tijdens het vrije
weekend niet verder komt dan berm
creatie, meer begrip bijbrengen voor
het leven van dieren en planten, dat
in en om elke woonplaats valt waar
te nemen. Door het populariseren
van de natuurkennis hoopt men te
bereiken dat in brede lagen van de
bevolking de interesse voor natuur
bescherming zal toenemen.
Nu er per inwoner nog slechts
vierhonderd vierkante meter natuur-
ruimte in Nederland beschikbaar is
een laagterecord vergelijken bij
alle andere landen acht het I.V.N.
dit dringend noodzakelijk.
De gratis excursies waaraan ook
kinderen, mits onder geleide, kunnen
deelnemen, worden o.a. gehouden in
Amsterdam, Assen, Brunssum,
Drachten, Doorn, Ede, Eelde, En
schede, Groningen, Den Haag, Heer-
de, Heerlen, Hengelo, Leek, Losser,
Lunteren, Meerssen. Meppel, Mook,
Norg, Oisterwijk, Oosterbeek, Rot
terdam, Utrecht, Vlaardingen, Voor-
ne, Wageningen, Woerden en Wijlre.
Na afloop van de wandelingen wordt
aan de deelnemers een brochure uit-
fereikt die veel wetenswaardigheden
evat over hetgeen op de wandelin
gen aan planten en dieren te zien
was.
